อุทกภัย

อทุ กภยั (Floods)  โดยครสู นุ ทร วงษฉ์ ลาด  กลมุ่ สาระสงั คมศกึ ษา ศาสนา และวฒั นธรรม  โรงเรยี นมธั ยมศรสี าเภาลูน

อทุ กภยั (Floods)  เป็นภยั ธรรมชาติท่ีทาใหเ้ กิดสภาวะน้าท่วมหรือน้าท่วมฉบั พลนั  เกิดจากฝนตกหนกั ต่อเน่ืองกนั เป็นเวลานาน บางคร้ังทาใหเ้ กิดแผน่ ดินลล่ม อาจมีสาเหตุจากพายุหมุนเขตร้อนลมมรสุมมีกาลงั แรง ร่องความกดอากาศ ต่ามีกาลงั แรง อากาศแปรปรวน น้าทะเลหนุน แผน่ ดินไหว เขื่อนพงั ทาใหเ้ กิด อุทกภยั ไดเ้ สมอ  ดงั น้นั ทาใหเ้ กิดความเสียหายในหลายพ้ืนที่ของโลกอนั ทาใหเ้ กิดความเสียหาย ท้งั ต่อชีวติ ทรัพยส์ ินและส่ิงแวดลอ้ มตามธรรมชาติ รวมไปลึงความเสียหาย ทางดา้ นเศรษฐกิจดว้ ย เกิดโรคระบาดต่างๆ

95 สาเหตุของอุทกภยั 2950 100 105 110 11255 สาเหตุของอุทกภยั ในประเทศไทย 20 20 • หยอ่ มความกดอากาศต่า 15 •15 พายหุ มุนเขตร้อน ไดแ้ ก่ พายดุ ีเปรสชนั่ , พายโุ ซนร้อน, พายไุ ตฝ้ ่ นุ 10 •10 ร่องมรสุมหรือร่องความกดอากาศต่า • ลมมรสุมตะวนั ตกเฉียงใต้ 5 5 • ลมมรสุมตะวนั ออกเฉียงเหนือ • เขื่อนพงั กรมอตุ นุ ิยมวทิ ยา Meteorological Department 090 95 100 105 110 1105

สาเหตุของอทุ กภยั 1.พายุหมุนโซนร้อน หมายลึง หย่อมความกดอากาศต่าที่มี กาลงั แรงซ่ึงไดแ้ ก่ พายุดีเปรสชนั่ ท่ีจะพฒั นาเป็ น พายุโซน ร้อน และพายใุ ตฝ้ ่ นุ ตามลาดบั ซ่ึงทาใหฝ้ นตกเป็ นเวลานาน ติดต่อกนั ลมพดั แรง ทาใหเ้ กิดภาวะน้าท่วมได้ 2. พายุฝนฟ้าคะนอง มีลกั ษณะเป็ นลมพดั ยอ้ นไปมา หรื อพัด เคล่ือนตวั ไปในทิศทางเดียวกนั อาจเกิดจากพายุท่ีออ่ นตัวและลด ความรุนแรงของลมลง หรื อเกิดจากหยอ่ มความกดอากาศต่า ร่อง ความกดอากาศต่า อาจไม่มีทิศทางท่ีแน่นอน หากสภาพการณ์ แวดลอ้ มตา่ ง ๆ ของการเกิดฝนเหมาะสม ก็จะเกิดฝนตก มีลมพดั

สาเหตุของอุทกภยั 3.นา้ ท่วมจากนา้ ทะเลหนุน เกิดในพ้ืนท่ีอยู่ติดทะเล ลักษณะการท่วมเกิดจาก ระดบั น้าทะเลยกตวั สูงในช่วงน้าข้ึนแลว้ ท่วมพ้ืนท่ีโดยตรง กบั น้าทะเลไหลยอ้ นเขา้ สู่ลาน้า เพ่ิมระดบั น้าในลาน้าที่ระบาย น้าจากลุ่มน้าตอนบนข้ึนไป สูงข้ึนจนเอ่อออกท่วมพ้ืนที่สอง ฝ่ัง และเป็นอุปสรรคต่อการระบายน้าของพ้ืนท่ีลุ่มน้าตอนบน ดังกล่าว ซ่ึงหากเกิดน้าท่วมในพ้ืนที่ดังกล่าวอยู่แลว้ ก็จะย่ิง ท่วมนานยง่ิ ข้ึน

สาเหตุ (ต่อ) นา้ ท่วมจากหิมะ การละลายของหิมะอย่างรวดเร็วเป็ นสาเหตุสาคญั ของน้าท่วม เมื่อลึงฤดูหนาวหิมะตกหนักตามด้วย สภาวะอากาศอุ่นจนหิมะละลาย (thaw) ทาใหน้ ้า ท่ีเกิดจากหิมะละลายไหลลงสู่แม่น้าเช่นเดียวกบั ฝน หนัก หิมะละลายจะเกิดบ่อยในฤดูใบไมผ้ ลิ แต่หิมะ ละลายในฤดูหนาวไม่ได้เป็ นส่ิงผิดปกติ ล้าหิมะ ละลายตามดว้ ยฝนตกเบาๆ กอ็ าจเกิดน้าท่วมได้

ลกั ษณะของอทุ กภยั มีความรุนแรง และรูปแบบต่างๆกนั ขนึ้ อยู่กบั ลกั ษณะภูมิประเทศ และ สิ่งแวดล้อมของแต่ละพืน้ ทโ่ี ดยมลี กั ษณะดงั นี้ 1.น้าป่ าไหลหลากหรือน้าท่วมฉับพลัน มกั จะเกิดข้ึนในที่ราบต่าหรือที่ราบ ลุ่มบริเวณใกลภ้ ูเขาตน้ น้า เกิดข้ึนเน่ืองจากฝนตกหนักเหนือภูเขาต่อเน่ืองเป็ น เวลานาน ทาใหจ้ านวนน้า สะสมมีปริมาณมากจนพ้ืนดินและตน้ ไมด้ ูดซบั ไม่ ไหวไหลบ่าลงสู่ที่ราบต่าเบ้ืองล่างอยา่ ง รวดเร็วมีอานาจทาลายลา้ งรุนแรงระดบั หน่ึง ท่ีทาใหบ้ า้ นเรือนพงั ทลายเสียหายและอาจทาใหเ้ กิดอนั ตรายลึงชีวิตได้

ลกั ษณะของอุทกภยั 2.น้าท่วมหรือน้าท่วมขงั เป็นลกั ษณะอุทกภยั ที่เกิดข้ึนจากปริมาณน้าสะสมจานวนมาก ที่ไหลบ่าในแนวระนาบจากท่ีสูงไปยงั ท่ีต่าเขา้ ท่วมอาคารบา้ นเรือน เรือกสวนไร่นาไดร้ ับ ความเสียหาย หรือ เป็นสภาพน้าท่วมขงั ในเขตเมืองใหญ่ที่เกิดจากฝนตกหนกั ต่อเนื่องเป็น เวลานาน มีสาเหตุมาจากระบบการระบายน้าไม่ดีพอ มีสิ่งกีดขวางทางระบายน้า หรือเกิด นาทะเลหนุนสูงกรณีพ้ืนที่อยใู่ กลช้ ายฝ่ังทะเล 3.น้าลน้ ตลิ่ง เกิดข้ึนจากปริมาณน้าจานวนมากที่เกิดจากฝนหนกั ต่อเนื่อง ที่ไหลลงสู่ลา น้าหรือแม่น้ามีปริมาณมากจนระบายลงสู่ลุ่มน้าดา้ นล่างหรือออกสู่ปากน้าไม่ทนั ทาใหเ้ กิด สภาวะน้าลน้ ตลิ่งเขา้ ท่วมเรือกสวนไร่นาตามสองฝั่งน้า จนไดร้ ับความเสียหาย ลนนหรือ สะพานอาจชารุดทางคมนาคมลกู ตดั ขาดได้

การเกดิ นา้ ท่วมท่อี าเภอหาดใหญ่ จงั หวดั สงขลา เน่ืองจากหย่อมความกดอากาศต่า กาลงั แรงเคล่ือนผ่าน www.tmd.go.th/ ~rwcsw/diaster.html

น้าป่ าจากภูหลวงไหลทะลกั เขา้ ท่วมพ้ืนที่อ.ภู หลวง จ.เลย ช่วงเชา้ วนั ท่ี 27 ก.ค. 47 สร้าง ความเสียหายแก่ประชาชน ตอ้ งไร้ที่อยอู่ าศยั นบั ร้อยครอบครัว เช่นเดียวกบั อีกหลาย จงั หวดั ทางภาคอีสานท่ีลูกน้าท่วมหนกั เช่นกนั สภาพน้าท่วม อ.เมือง จงั หวดั สุโขทยั ระหวา่ งวนั ท่ี 6-9 ก.ย.47

อนั ตรายและความเสียหายที่เกดิ ขนึ้ 1.อนั ตรายและความเสียหายต่อชีวติ 2.ความเสียหายของแหล่งเกษตรกรรม 3.ความเสียหายทางเศรษฐกจิ 4.ความเสียหายทางด้านสุขภาพอนามยั ของประชาชน 5.ความเสียหายทมี่ ตี ่อทรัพยากรธรรมชาติ

การป้องกนั และลดอนั ตรายจากอทุ กภยั ทางตรง ทางออ้ ม 1.โดยการอนุรักษป์ ่ าบริเวณตน้ น้าลาธาร 1.การใหก้ ารศึกษาแก่ประชาชน 2.โดยการสร้างเข่ือน สร้างอา่ งเกบ็ น้า 2.การใชก้ ฎหมายควบคุม 3.โดยการผนั ทางน้า 3.การสร้างความตระหนกั / เห็นคุณคา่ 4.โดยการสร้างทานบ 5.โดยการขยายทางน้าที่ไหลอยใู่ หก้ วา้ ง 6.การอพยพออกจากเขตน้าท่วม

การป้องกนั และลดความเสียหายจากอุทกภยั  สตอิพดตั ตวยเาพ์ ลม้ียคฟงวังรขรา่ ีบวออาพกยาพศไขปอองกยใู่รนมทอุต่ีสุนูงิยอมาวคทิารยทาเี่มมนั่่ือคกงรแมของ็ ุตแุนริยงมทว้งั ทิ คยนาแเตลือะนให้  ลจะา้ อรวยดทู่ เ่ีรรา็วบมใาหกร้ คะวมรดั สรงั ะเวกงัตนเม้า่ือป่มาหีฝนลาตกกจหานกกัภตูเขิดาตท่อี่รกานบั บสูงนลภงูเมขาาหกลราะยแๆสนวน้ัา ใหเ้ ตรียมตวั อพยพขนของไวท้ ี่สูง  ลกาา้ รอคยรมู่ ิมนนา้คาใมหคเ้วอรามเรีกือาหรลวาบงเแขผา้ ฝน่ังอไพวยใ้ พนทวา่ี่จจะะใไชปง้ อานยทู่ได่ีใด้ เมพ่ือบเกกิดนั นท้าี่ไทห่วนม เพอ่ื ตอยน้ า่ ไงมไ้รพเมืช่ือไมร่ไีกดร้ะใแหสร้ นะว้าหงั กลราะกแจสะนท้าาพลดัายพวาสัไปดุก่อสร้าง เสน้ ทางคมนาคม

การป้องกนั และลดความเสียหายจากอุทกภยั  อยา่ ขบั รลยนตฝ์ ่ าลงไปในกระแสน้าหลาก แมบ้ นลนนกต็ ามอยา่ ลงเลน่ น้า อาจพบ อุบตั ิภยั อื่นๆ อีกได้  หลงั จากน้าท่วมจะมีขงั จะเกิดโรคระบาดในระบบทางเดินอาหารท้งั คนและสตั ว์ ให้ ระวงั น้าบริโภค ควรสะอาด ตม้ สุกเสียก่อน  (ขอ้ มูล: กรมอุตุนิยมวทิ ยา)

จบการนาเสนอ