ธ.ค.62 ภูมิปัญญาท้องถิ่น ต.ดอนคา อ.บางแพ จ.ราชบุรี

ทำเนียบภูมปิ ญั ญำทอ้ งถ่ิน ประจำเดือนธันวำคม 2562 กศน.ตำบลดอนคำ ศูนยก์ ำรศึกษำนอกระบบ และกำรศึกษำตำมอัธยำศัยอำเภอบำงแพ สำนกั งำนส่งเสรมิ กำรศึกษำนอกระบบและกำรศึกษำตำมอธั ยำศัยจังหวดั รำชบรุ ี สำนักงำนสง่ เสรมิ กำรศกึ ษำนอกระบบและกำรศกึ ษำตำมอธั ยำศัย สำนักงำนปลัดกระทรวงศึกษำธิกำร กระทรวงศกึ ษำธิกำร

คำนำ ภูมิปัญญาชาวบ้าน หรือภูมิปัญญาท้องถ่ิน หมายถึง ความรู้ท่ีเกิดจากประสบการณ์ในชีวิตของคนเรา ผ่านกระบวนการศึกษา สังเกตคิดวิเคราะห์จนเกิดปัญญา และตกผลึกมาเป็นองค์ความรู้ที่ประกอบกันข้ึนมา จากความรู้เฉพาะหลาย ๆ เร่ือง ความรู้ดังกล่าวไม่ได้แยกย่อยออกมาเป็นศาสตร์ เฉพาะสาขาวิชาต่าง ๆ อาจกล่าวไว้ว่า ภูมิปัญญาท้องถิ่นจัดเป็นพื้นฐานขององค์ความรู้สมัยใหม่ที่จะช่วยในการเรียนรู้ การแก้ปัญหา การจัดการ และการปรับตัวในการดาเนินชีวิตของคนเรา ภูมิปัญญาท้องถ่ินเป็นความรู้ที่มีอยู่ท่ัวไปในสังคม ชุมชนและในตัวของผู้รู้เอง หากมีการสืบค้นหาเพ่ือศึกษา และนามาใช้ก็จะเป็นท่ีรู้จักกันเกิดการยอมรับ ถา่ ยทอด และพฒั นาไปส่คู นรุ่นใหม่ตามยคุ ตามสมัยได้ ศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยตาบลดอนคา ได้จัดทาข้อมูล เรื่องทาเนียบ ภูมิปัญญาท้องถ่ินฉบับนี้ขึ้น เพื่อรวบรวมประวัติ และผลงานของบุคคลในสาขาต่าง ๆ ท่ีเป็นผู้ท่ีสืบทอดมรดก ทางศลิ ปวัฒนธรรมและประเพณขี องชมุ ชน ในตาบลดอนคา เพ่ือเปน็ ขอ้ มูลสารสนเทศสาหรับผู้ที่ศกึ ษาคน้ คว้า และสนใจอันจะเป็นประโยชน์และตระหนักถึงความสาคัญในคุณค่าของมรดกทางด้านศิลปวัฒนธรรม ขนบธรรมเนียมประเพณี ภมู ปิ ญั ญาทอ้ งถิ่น และมีส่วนรว่ มในการจรรโลงและรกั ษาไว้สบื ตอ่ ไป กศน.ตาบลดอนคา ธนั วาคม 2562

สำรบัญ หน้ำ คำนำ 1 สำรบัญ 4 7 กศน. ตาบลดอนคา ภูมปิ ัญญา ผลติ ภณั ฑ์ชมุ ชน กลุ่มวิสาหกิจชุมชนเกษตรกร: นายจรลั อรุณครี วี ฒั น์ ภูมปิ ญั ญา การเกษตรผสมผสานและผักปลอดสารพิษ: นางเพยี ง แว่นถิน่ ภูมปิ ัญญา การเกษตร: นางสาวอาทติ ยา ถ้อยทดั คณะผจู้ ัดทา

1 บบบันทกึ ชุดข้อมลู คลังปญั ญำ-ภมู ปิ ญั ญำทอ้ งถนิ่ ตำบลดอนคำ อำเภอบำงแพ จังหวัดรำชบุรี ชือ่ ภมู ิปัญญำ : ผลติ ภณั ฑช์ ุมชน กลุ่มวสิ าหกิจชมุ ชนเกษตรกร ข้อมูลพื้นฐำน รำยบุคคล เจำ้ ของภมู ิปัญญำท้องถ่นิ /บุคคลคลังปัญญำ ชอื่ นายจรลั นำมสกลุ อรุณคีรีวัฒน์ วันเดือนปเี กดิ 1 พฤษภาคม 2503 ที่อยู่ปัจจุบัน (ท่สี ำมำรถติดต่อได้) : บ้านเลขที่ 24/3 หมู่ท่ี 3 ตาบล/แขวง ดอนคา อาเภอ/เขตบางแพ จังหวดั ราชบุรี รหัสไปรษณีย์ 70160 โทรศัพท์ 081-11924461 โทรสำร- Line ID: - E-mail address:- Facebook: - ควำมเปน็ มำของบคุ คลคลังปญั ญำ นายจรลั อรณุ ครี วี ฒั น์ เป็นประธานกลุ่มวสิ าหกิจชมุ ชนดอนคาของ บ้านดอนพรม หมู่ 3 ตาบลดอน คา และยังเป็นบุคคลสาคัญของตาบลดอนคา คือ เป็นผู้ที่สืบสานวัฒนธรรมของชุมชน เป็นท่ียอมรับท้ังใน ระดับอาเภอและระดับจังหวัดทางด้านการเกษตร เป็นตวั แทนทางด้านภมู ปิ ัญญาทอ้ งถ่นิ โดยเร่ิมแรก เป็นผู้นา การทาการเกษตรปลอดสารพิษ มีสวนมะม่วงคณุ จรลั มาทาการแปรรูปมะม่วง จากน้ัน หนว่ ยงานทางราชการ และการสานเปลยวน อาทิเช่น กศน. พช. ฯลฯ ได้เข้ามาชว่ ยเหลือ สนับสนุน แนะนาด้านการผลิต ด้านบรรจุ ภัณฑ์ เพ่ือให้เป็นทย่ี อมรับมากขึ้น และต่อมาก็ได้มกี ารพฒั นาการแปรรปู แบบต่างๆเพิ่มขึ้น เช่น การทาน้าป่ัน มะม่วง มะม่วงแผ่น และเป็นวิทยากรทางด้านการเกษตร ให้กับทางหน่วยงานต่างๆและทางกศน.ด้วย เป็นตน้ จุดเดน่ ของภมู ิปัญญำ - การปลกู พืชผักสวนครวั โดยเนน้ การบริโภค - เป็นผนู้ าชุมนในดา้ นวิสาหกิจชมุ ชน - สรา้ งต้นแบบในการทาการเกษตร วัตถุดิบทีใ่ ชป้ ระโยชนใ์ นผลิตภณั ฑท์ ่เี กดิ จำกภมู ปิ ัญญำ ซึ่งพน้ื ท่ีอ่นื ไม่มี - การทาแบบครัวเรอื น - การนามะมว่ งมาแปรรปู บ - ลดการใช้สารเคมี รำยละเอียดของภูมปิ ญั ญำท้องถน่ิ - นอ้ มนาแนวคิดปรชั ญาเศรษฐกจิ พอเพยี งมาใช้ในการดารงชีวิต - มกี ารปลกู พชื ผกั ผลไม้แบบผสมผสานลดปัญหาเร่อื งสง่ิ แวดล้อม

2 รูปแบบและลักษณะกำรถำ่ ยทอด กำรประชำสัมพันธ์ เผยแพร่ภูมิปญั ญำทอ้ งถ่ิน ยงั ไมเ่ คยมกี ารเผยแพร/่ ใช้เฉพาะบุคคล  เคยเผยแพรเ่ ฉพาะในชุมชน มกี ารเผยแพรผ่ ่านส่ือมวลชนและสอ่ื อนื่ อย่างแพร่หลาย มีการดงู านจากบุคคลภายนอกจานวน .......ครงั้ จานวน............คน มีการนาไปใช้ อื่นๆ (ระบ)ุ ลักษณะของภูมิปัญญำท้องถิ่น กำรพัฒนำต่อยอดภูมิปัญญำให้เป็นนวัตกรรม คุณค่ำ (มูลค่ำ) และ ควำม ภำคภูมใิ จ ภูมปิ ญั ญาทอ้ งถนิ่ /นวตั กรรมท่ีคดิ ค้นขน้ึ มาใหม่ ภูมปิ ัญญาท้องถนิ่ ดง้ั เดมิ ไดร้ บั การถา่ ยทอดมาจากบรรพบุรุษ  ภมู ิปญั ญาทอ้ งถ่นิ ท่ไี ด้พัฒนาและตอ่ ยอด แบบเดมิ คอื บางครั้งยังใช้สารเคมี กำรพัฒนำต่อยอดคอื มกี ารปลูกแบบเกษตรผสมผสาน และงดการใชส้ ารเคมี

3 รปู ภำพเจ้ำของภมู ปิ ญั ญำ นายจรัล อรณุ ครี ีวฒั น์ ภมู ปิ ัญญา ผลติ ภณั ฑ์ชุมชน กล่มุ วสิ าหกจิ ชมุ ชน เกษตรกร งานด้านการเกษตรและผลงาน

4 แบบบนั ทกึ ชุดขอ้ มูลคลังปญั ญำ-ภูมปิ ญั ญำทอ้ งถ่นิ ตำบลดอนคา อำเภอบางแพ จงั หวัดราชบุรี ชอ่ื ภมู ิปัญญำ : การเกษตรผสมผสานและผกั ปลอดสารพิษ ข้อมูลพื้นฐำน รำยบุคคล เจำ้ ของภมู ิปัญญำทอ้ งถน่ิ /บุคคลคลงั ปญั ญำ ช่อื นางเพียง นำมสกลุ แวน่ ถิ่น วันเดอื นปเี กดิ 31 กรกฎาคม 2512 ทอ่ี ยู่ปัจจบุ นั (ทสี่ ำมำรถตดิ ต่อได)้ : บ้านเลขท่ี 8 หม่ทู ่ี 6 ตาบล/แขวง ดอนคา อาเภอ/เขต บางแพ จงั หวัดราชบรุ ี รหัสไปรษณยี ์ 70160 โทรศพั ท์- โทรสำร- Line ID:- E-mail address:- Facebook:- ควำมเปน็ มำของบุคคลคลังปัญญำ นางเพียง แว่นถ่ิน เป็นชาวดอนคา โดยกาเนดิ เปน็ บคุ ลทอี่ ทุ ิศตนเองเพอื่ หมู่บ้านและตาบล โดย ท่านได้รับการคัดเลือกว่าเป็นผู้นาด้านการเกษตร การปลูกผักปลอดสารพิษ ไว้กินเอง และเหลือก็ขายสู่ชุมชน หมู่ท่ี 6 ตาบลดอนคา เนื่องจากการใช้ชีวิตของท่านเป็นการเกษตรผสมผสาน มาปรับใช้ในชีวิตประจาวันได้ เป็นอย่างดี เป็นต้นแบบให้ชุมชนและเยาวชน คนรุ่นใหม่ และมีการเผยแพร่ นางเพียง แว่นถิ่น ได้เป็น วิทยากรให้ ทางกศน.ตาบลดอนคาจึงทาการเปิดโครงการเศรษฐกิจพอเพียง การทาการเกษตร ให้กับชุ มชน เพ่ือเปน็ การสานต่อการทาการเกษตรแบบปลอดสารพิษให้กบั ชาวบา้ นตาบลดอนคา จุดเด่นของภูมิปัญญำ - มีการปลกู พชื แบบหลากหลายโดยผสมผสานกบั ผลไม้ - ใชก้ ารน้อมนาเศรษฐกจิ พอเพียงมาใช้ - เปน็ การใช้การเกษตรแบบอนิ ทรีย์ วัตถุดิบท่ใี ช้ประโยชนใ์ นผลติ ภณั ฑท์ เี่ กดิ จำกภมู ิปัญญำ ซึ่งพื้นทอ่ี ืน่ ไมม่ ี - ใช้วสั ดใุ นชมุ ชน - .ใชแ้ นวคิดในครอบครวั - ใช้หลักในการชว่ ยกนั คิดกันทาในครอบครวั รำยละเอยี ดของภมู ิปัญญำท้องถน่ิ - เป็นการร่วมกลุ่มสตรีในชุมชนมาร่วมกนั ปลกู ผกั ผลไม้ - เปน็ การหารายไดเ้ สริม โดยการนาผักที่ปลูกมาทาสลดั ขาย ในชุมชน รูปแบบและลักษณะกำรถ่ำยทอด กำรประชำสมั พนั ธ์ เผยแพรภ่ มู ิปญั ญำทอ้ งถ่ิน ยงั ไมเ่ คยมกี ารเผยแพร่/ใชเ้ ฉพาะบุคคล เคยเผยแพรเ่ ฉพาะในชุมชน มกี ารเผยแพรผ่ า่ นสือ่ มวลชนและสื่ออื่นอยา่ งแพรห่ ลาย มีการดงู านจากบคุ คลภายนอกจานวน .......ครงั้ จานวน............คน  มกี ารนาไปใช้ อน่ื ๆ (ระบ)ุ

5 ลักษณะของภูมิปัญญำท้องถ่ิน กำรพัฒนำต่อยอดภูมิปัญญำให้เป็นนวัตกรรม คุณค่ำ (มูลค่ำ) และ ควำม ภำคภมู ิใจ  ภมู ปิ ญั ญาทอ้ งถิ่น/นวัตกรรมที่คดิ ค้นขึน้ มาใหม่ ภมู ิปัญญาทอ้ งถิน่ ด้ังเดิมได้รับการถ่ายทอดมาจากบรรพบุรุษ ภูมปิ ัญญาทอ้ งถนิ่ ทีไ่ ด้พัฒนาและตอ่ ยอด แบบเดิมคือ บางครัง้ ยงั ใช้สารเคมี กำรพฒั นำต่อยอดคือ ปจั จบุ นั ใช้การเกษตรแบบผสมผสาน

6 รูปภำพเจ้ำของภูมิปัญญำ นางเพยี ง แวน่ ถ่ิน ภมู ิปัญญา การเกษตรผสมผสานและผัก ปลอดสารพิษ การทาเกษตร

7 แบบบนั ทกึ ชดุ ขอ้ มูลคลงั ปญั ญำ-ภมู ิปญั ญำท้องถิน่ ตำบลดอนคา อำเภอบางแพ จังหวัดราชบรุ ี ชื่อภมู ปิ ัญญำ : การเกษตร ขอ้ มูลพน้ื ฐำน รำยบคุ คล เจ้ำของภูมิปัญญำท้องถิน่ /บุคคลคลังปญั ญำ ชอื่ นางสาวอาทติ ยา นำมสกุล ถ้อยทัด วันเดอื นปีเกดิ 16 เดือน มิถนุ ายน 2528 ท่ีอยู่ปจั จบุ ัน (ทส่ี ำมำรถตดิ ต่อได)้ :บา้ นเลขท่ี 29 หมูท่ ี่ 1 ตาบล/แขวง ดอนคา อาเภอ/เขต บางแพ จังหวดั ราชบรุ ี รหสั ไปรษณยี ์ 70160 โทรศัพท์- โทรสำร- Line ID:- E-mail address:- Facebook: Heytoey Heytoey ควำมเปน็ มำของบุคคลคลงั ปญั ญำ นางสาวอาทิตยา ถ้อยทัด เป็นชาวบ้านดอนคา หมู่ 1 ตาบลดอนคา อาเภอบางแพ เป็นชาวบ้านท่ี ทาการเกษตร แบบผักปลอดสารพิษ และเป็นเกษตรกรรุ่นใหม่ ที่ทาการเกษตรผสมผสาน และอยู่ในกลุ่ม วิสาหกจิ ชุมชน จดุ เด่นของภูมิปัญญำ - การทาการเกษตรแบบปลอดสารพิษ - เปน็ คนในชุมชน ที่กลบั มาพฒั นาชุมชนตนเอง - ทาการเกษตร แบบผสมผสาน วัตถดุ ิบทใ่ี ชป้ ระโยชนใ์ นผลติ ภณั ฑท์ ี่เกิดจำกภูมิปญั ญำ ซึง่ พ้ืนท่ีอืน่ ไมม่ ี - ใชว้ ัตถดุ ิบในชมุ ชน - ใชร้ ะบบครอบครวั ในการบรหิ ารงาน - นาผักทป่ี ลูกไปใชใ้ นการทาการค้า รำยละเอยี ดของภมู ิปัญญำท้องถิ่น - ผักปลอดสารพษิ - เปน็ การทาเกษตร แบบผสมผสาน รูปแบบและลักษณะกำรถำ่ ยทอด กำรประชำสมั พันธ์ เผยแพรภ่ ูมิปัญญำท้องถน่ิ ยังไม่เคยมีการเผยแพร/่ ใชเ้ ฉพาะบคุ คล เคยเผยแพร่เฉพาะในชมุ ชน มกี ารเผยแพรผ่ ่านสอ่ื มวลชนและสื่ออื่นอยา่ งแพร่หลาย มีการดูงานจากบุคคลภายนอกจานวน .......ครง้ั จานวน............คน มีการนาไปใช้ อืน่ ๆ (ระบุ)

8 ลักษณะของภูมิปัญญำท้องถิ่น กำรพัฒนำต่อยอดภูมิปัญญำให้เป็นนวัตกรรม คุณค่ำ (มูลค่ำ) และ ควำม ภำคภูมิใจ  ภูมิปญั ญาทอ้ งถ่นิ /นวตั กรรมท่คี ิดค้นข้นึ มาใหม่ ภมู ิปัญญาทอ้ งถิ่นด้งั เดมิ ไดร้ ับการถ่ายทอดมาจากบรรพบุรุษ ภูมปิ ญั ญาท้องถิน่ ทีไ่ ดพ้ ัฒนาและต่อยอด แบบเดิมคือ ใช้สารเคมีในการทาการเกษตร กำรพฒั นำตอ่ ยอดคือ ใชก้ ารเกษตรแบบผสมผสาน และไมใ่ ชส้ ารเคมี

9 รูปภำพเจ้ำของภมู ปิ ญั ญำ นางสาวอาทติ ยา ถอ้ ยทดั ภูมิปัญญา การเกษตร ดา้ นการเกษตร

10 คณะผู้จัดทำ ท่ีปรึกษำ ผอู้ านวยการ กศน.อาเภอบางแพ นายสจั จา จันทรวเิ ชยี ร ครูชานาญการพเิ ศษ นางอรพร ผลกจิ ผู้จดั ทำ ครู กศน.ตาบลดอนคา นางปัญจรัศม์ ธนโรจนภ์ ญิ โญ บรรณำธิกำร/จัดทำรูปเลม่ บรรณารกั ษช์ านาญการพเิ ศษ นางมิง่ ขวญั คอยชืน่ บรรณารกั ษ์อตั ราจา้ ง นางสาวทฤฒมน ชนิ ณบดี