ธ.ค.62 ภูมิปัญญาท้องถิ่น ต.โพหัก อ.บางแพ จ.ราชบุรี

ทำเนยี บภูมิปญั ญำทอ้ งถ่ิน ประจำเดือนธันวำคม 2562 กศน.ตำบลโพหกั ศูนยก์ ำรศกึ ษำนอกระบบ และกำรศึกษำตำมอัธยำศยั อำเภอบำงแพ สำนกั งำนส่งเสรมิ กำรศึกษำนอกระบบและกำรศึกษำตำมอธั ยำศยั จังหวดั รำชบรุ ี สำนักงำนสง่ เสรมิ กำรศกึ ษำนอกระบบและกำรศกึ ษำตำมอธั ยำศยั สำนักงำนปลัดกระทรวงศึกษำธิกำร กระทรวงศึกษำธิกำร

คำนำ ภูมิปัญญาชาวบ้าน หรือภูมิปัญญาท้องถิ่น หมายถึง ความรู้ท่ีเกิดจากประสบการณ์ในชีวิตของคนเรา ผ่านกระบวนการศึกษา สังเกตคิดวิเคราะห์จนเกิดปัญญา และตกผลึกมาเป็นองค์ความรู้ท่ีประกอบกันข้ึนมา จากความรู้เฉพาะหลาย ๆ เรื่อง ความรู้ดังกล่าวไม่ได้แยกย่อยออกมาเป็นศาสตร์ เฉพาะสาขาวิชาต่าง ๆ อาจกล่าวไว้ว่า ภูมิปัญญาท้องถิ่นจัดเป็นพ้ืนฐานขององค์ความรู้สมัยใหม่ที่จะช่วยในการเรียนรู้ การแก้ปัญหา การจัดการ และการปรับตัวในการดาเนินชีวิตของคนเรา ภูมิปัญญาท้องถิ่นเป็นความรู้ท่ีมีอยู่ท่ัวไปในสังคม ชุมชนและในตัวของผู้รู้เอง หากมีการสืบค้นหาเพื่อศึกษา และนามาใช้ก็จะเป็นท่ีรู้จักกันเกิดการยอมรับ ถา่ ยทอด และพฒั นาไปสคู่ นรนุ่ ใหมต่ ามยคุ ตามสมัยได้ ศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยตาบลโพหัก ได้จัดทาข้อมูลเร่ืองทาเนียบ ภูมิปัญญาท้องถิ่นฉบับนี้ขึ้น เพื่อรวบรวมประวัติ และผลงานของบุคคลในสาขาต่าง ๆ ท่ีเป็นผู้ที่สืบทอดมรดก ทางศิลปวัฒนธรรมและประเพณีของชุมชน ในตาบลโพหัก เพ่ือเป็นข้อมูลสารสนเทศสาหรับผู้ที่ศึกษาค้นคว้า และสนใจอันจะเป็นประโยชน์และตระหนักถึงความสาคัญในคุณค่าของมรดกทางด้านศิลปวัฒนธรรม ขนบธรรมเนยี มประเพณี ภูมปิ ัญญาทอ้ งถนิ่ และมีส่วนร่วมในการจรรโลงและรกั ษาไวส้ บื ตอ่ ไป กศน.ตาบลโพหกั ธันวาคม 2562

สำรบญั หนำ้ คำนำ 1 สำรบญั 3 กศน.ตำบลโพหกั 7 ภูมปิ ญั ญา ศิลปะประดษิ ฐ์ : นางใจพักตร์ ปานสระพงษ์ ภมู ิปญั ญา อาหาร-ขนม : นางมาลี ไลเลิศสมบูรณ์ ภูมิปญั ญา รองเท้าแฟช่ัน : นายชยั นาม สงั ขเ์ ขียว คณะผ้จู ัดทา

1 แบบบนั ทกึ ชุดขอ้ มลู คลังปัญญำ-ภมู ิปัญญำท้องถิน่ ตำบลโพหัก อำเภอบำงแพ จังหวดั รำชบรุ ี ช่อื ภูมิปัญญำ : ศลิ ปะประดิษฐ์ ขอ้ มูลพื้นฐำน รำยบคุ คล เจ้ำของภูมิปัญญำท้องถิน่ /บุคคลคลงั ปัญญำ ชอ่ื นางใจพักตร์ นำมสกลุ ปานสระพงษ์ วนั เดือนปีเกดิ 7 ธนั วาคม พ.ศ. 2510 ที่อยู่ปัจจบุ ัน (ท่สี ำมำรถตดิ ต่อได้) : บ้านเลขที่ 123/2 หมู่ที่ 10 ตาบล/แขวง โพหัก อาเภอ/เขต บางแพ จงั หวดั ราชบรุ ี รหสั ไปรษณยี ์ 70160 โทรศัพท์ 062-5094839 โทรสำร - Lind ID: - E-mail address:- Facebook: Pak Pansae ควำมเป็นมำของภูมิปัญญำ นางใจพักตร์ ปานสระพงษ์ เป็นผู้ชอบงานศิลปะประดิษฐ์ มพี รสวรรค์ดา้ นศิลปะประดิษฐ์ เยบ็ ปกั ถักรอ้ ย ชอบศกึ ษาหาความรู้เพ่ิมเตมิ อยู่เสมอ ศึกษาจาก หนงั สอื , youtube และเขา้ ฝกึ อบรมจากหนว่ ยงาน ตา่ งๆ ทุกคร้งั ท่มี ีโอกาสเพื่อพัฒนาตนเอง จุดเด่นของภมู ปิ ัญญำ มคี วามแข็งแรงใชง้ านได้คงทนถาวร มคี วามสวยงาม รปู แบบลวดลายออกแบบเอง สามารถคิดค้น รปู แบบได้หลากหลายและทนั สมยั ตามทีล่ กู คา้ ต้องการ จนผลิตไม่ทนั กับความต้องการของลกู ค้า วตั ถุดบิ ท่ใี ชป้ ระโยชน์ในผลติ ภัณฑท์ ่ีเกิดจำกภมู ปิ ญั ญำ ซึง่ พ้นื ทีอ่ ืน่ ไม่มี - รำยละเอียดของภูมปิ ญั ญำท้องถิน่ - เปน็ วิทยากรสอนอาชีพใหก้ บั กศน.อาเภอบางแพ ถา่ ยทอดความรูใ้ หก้ ับผทู้ สี่ นใจ รูปแบบและลักษณะกำรถำ่ ยทอด กำรประชำสัมพันธ์ เผยแพร่ภูมปิ ัญญำท้องถิ่น ยังไม่เคยมกี ารเผยแพร/่ ใช้เฉพาะบุคคล  เคยเผยแพร่เฉพาะในชุมชน มีการเผยแพรผ่ า่ นสอ่ื มวลชนและสอื่ อนื่ อยา่ งแพรห่ ลาย มีการดูงานจากบุคคลภายนอกจานวน .......ครงั้ จานวน............คน  มีการนาไปใช้ อื่นๆ (ระบุ)

2 ลักษณะของภูมิปัญญำท้องถ่ิน กำรพัฒนำต่อยอดภูมิปัญญำให้เป็นนวัตกรรม คุณค่ำ (มูลค่ำ) และ ควำม ภำคภูมิใจ  ภมู ปิ ัญญาท้องถิน่ /นวัตกรรมที่คดิ ค้นขึน้ มาใหม่ ภูมิปัญญาท้องถน่ิ ดั้งเดมิ ไดร้ ับการถา่ ยทอดมาจากบรรพบุรุษ  ภูมปิ ัญญาท้องถ่ินทีไ่ ด้พัฒนาและตอ่ ยอด แบบเดิมคอื ทาเหรียญโปรยทานรปู แบบต่างๆ ดว้ ยรบิ บิน้ กำรพัฒนำต่อยอดคือ ใช้เส้นพลาสติกสานเป็นกระเป๋า แก้วเยติ กล่องใส่เส้ือผ้า ออกแบบลวดลายสวยงาม และทนั สมัย นาริบบน้ิ มารอ้ ยเป็นพวงมาลัย และสามารถถักผา้ สะไบโบราณเพอื่ ใชใ้ นงานพิธีทสี่ าคัญได้สวยงาม และมีความประณตี

3 รูปภำพเจ้ำของภมู ิปญั ญำ นางใจพกั ตร์ ปานสระพงษ์ ภมู ิปญั ญา ศิลปะประดษิ ฐ์ กำรประดษิ ฐต์ ่ำงๆ

4 แบบบนั ทกึ ชดุ ขอ้ มลู คลงั ปัญญำ-ภูมปิ ัญญำทอ้ งถ่ิน ตำบลโพหกั อำเภอบางแพ จังหวัดราชบรุ ี ช่ือภมู ปิ ัญญำ : อาหาร-ขนม ข้อมูลพนื้ ฐำน รำยบุคคล เจ้ำของภมู ิปัญญำท้องถิ่น/บคุ คลคลงั ปัญญำ ชอ่ื นางมาลี นำมสกลุ ไลเลิศสมบรู ณ์ วันเดือนปีเกิด 13 เดอื นมิถุนายน พ.ศ. 2510 ทอ่ี ยู่ปจั จุบนั (ทสี่ ำมำรถตดิ ต่อได้) : บา้ นเลขที่ 113 หมทู่ ่ี 4 ตาบล/แขวงโพหกั อาเภอ/เขต บางแพ จังหวัด ราชบรุ ี รหสั ไปรษณีย์ 70160 โทรศพั ท์ 098-9169886 โทรสำร- Lind ID:098-9169886 E-mail address:- . Facebook: มาลื ไลเลศิ สมบูรณ์ ควำมเป็นมำของภมู ิปัญญำ เรยี นรู้สูตรการทาอาหาร-ขนม มาจากบรรพบุรุษตั้งแต่เด็กๆ ฝกึ ฝนคิดค้นสูตรใหมๆ่ เป็นท่ีถูกปากของ ลูกค้า ปากต่อปาก ผลิตจนไม่เพียงพอกับความต้องการของลูกค้า จะขายเวลามีเทศกาลงานทาบุญ และต้อง จองล่วงหนา้ จุดเดน่ ของภูมิปัญญำ - สดสะอาด ใชว้ ัตถดุ ิบทีมคี ณุ ภาพ - กรรมวิธีการผลิตใช้แบบตง้ั เดิม - ขนมมคี วามหอมหวานเป็นเอกลักษณเ์ ฉพาะตัว วัตถดุ ิบที่ใช้ประโยชน์ในผลติ ภัณฑ์ทเ่ี กดิ จำกภมู ิปญั ญำ ซึ่งพนื้ ท่ีอนื่ ไม่มี - ใช้มะพร้าวและน้าตาลป๊ิบทผี่ ลิตในท้องถน่ิ รำยละเอยี ดของภมู ิปัญญำทอ้ งถน่ิ - เปน็ วิทยากรสอนอาชพี กศน.อาเภอบางแพ รปู แบบและลักษณะกำรถ่ำยทอด กำรประชำสัมพันธ์ เผยแพรภ่ ูมิปญั ญำท้องถ่นิ ยงั ไมเ่ คยมกี ารเผยแพร/่ ใช้เฉพาะบุคคล  เคยเผยแพร่เฉพาะในชมุ ชน มีการเผยแพรผ่ ่านส่อื มวลชนและสือ่ อน่ื อยา่ งแพร่หลาย มีการดูงานจากบคุ คลภายนอกจานวน .......คร้ัง จานวน............คน มกี ารนาไปใช้ อืน่ ๆ (ระบุ) ลักษณะของภูมิปัญญำท้องถ่ิน กำรพัฒนำต่อยอดภูมิปัญญำให้เป็นนวัตกรรม คุณค่ำ (มูลค่ำ) และ ควำม ภำคภูมิใจ ภูมปิ ัญญาท้องถ่ิน/นวตั กรรมท่ีคิดคน้ ขึ้นมาใหม่  ภูมิปญั ญาท้องถิ่นดง้ั เดมิ ไดร้ บั การถา่ ยทอดมาจากบรรพบรุ ุษ ภมู ปิ ญั ญาท้องถิน่ ทไี่ ดพ้ ฒั นาและตอ่ ยอด

5 แบบเดมิ คอื ทาขนมหมอ้ แกงสตู รโบราณ ขนมบา้ บิ่นสตู รโบราณ กำรพฒั นำต่อยอดคือ เปน็ วิทยากรสอนอาชีพ คดิ ค้นสูตรการทาขนมชนิดต่างๆ ได้หลากหลายชนิด และเป็น แมค่ รวั ในการต่างๆ ในชุมชน

6 รปู ภำพเจ้ำของภมู ปิ ัญญำ นางมาลี ไลเลิศสมบูรณ์ ภมู ิปญั ญา อาหาร-ขนม ขนมหมอ้ แกง และบ้ำบ่ิน โบรำณ

7 แบบบันทกึ ชุดขอ้ มูลคลังปญั ญำ-ภมู ปิ ญั ญำท้องถิน่ ตำบลโพหกั อำเภอบางแพ จงั หวัดราชบุรี ชือ่ ภูมิปัญญำ : รองเทา้ แฟชั่น ขอ้ มูลพ้ืนฐำน รำยบุคคล เจ้ำของภมู ิปญั ญำท้องถ่ิน/บคุ คลคลังปญั ญำ ชอื่ นายชัยนาม นำมสกลุ สังข์เขียว วันเดือนปเี กดิ 17 เดือนมกราคม พ.ศ.2504 ที่อยู่ปจั จบุ ัน (ท่สี ำมำรถตดิ ต่อได)้ : บ้านเลขท่ี 52/3 หมทู่ ี่ 2 ตาบล/แขวง โพหัก อาเภอ/เขต บางแพ จังหวัด ราชบรุ ี รหสั ไปรษณีย์ 70160 โทรศพั ท์ 061-4044563 โทรสำร- Lind ID: ชัยนาม สงั ข์เขียว E-mail address:- Facebook:- ควำมเป็นมำของภมู ิปญั ญำ ในปี พ.ศ.2516 เป็นลูกจ้างทารองเท้าท่ีกรุงเทพมหานคร จนมีความเช่ียวชาญ สามารถออกแบบ รองเท้าตามแบบท่ีลูกค้าต้องการได้ ในปี พ.ศ.2536 เป็นช่างรับงานทารองเท้าเองที่เขตจอมทอง ในกรุงเทพมหานคร และในปี พ.ศ.2563 ไดม้ าเปดิ โรงงานทารองเทา้ ที่ตาบลโพหกั และจ้างแรงงานในพืน้ ทเ่ี พ่ือ ผลิตรองเทา้ จาหนา่ ย จดุ เด่นของภูมปิ ัญญำ - มคี วามทนั สมัย เวลาสวมใส่ มคี วามน่มุ ไมเ่ จ็บเท้าเป็นเอกลกั ษณเ์ ฉพาะตัว - สามารถออกแบบสนองตอบความต้องการของลกู คา้ ได้ - จาหน่ายทั้งในและตา่ งประเทศ วตั ถดุ บิ ทีใ่ ช้ประโยชน์ในผลิตภัณฑท์ ีเ่ กดิ จำกภมู ิปญั ญำ ซงึ่ พ้ืนทีอ่ ่ืนไมม่ ี - รำยละเอยี ดของภมู ิปัญญำท้องถิน่ - มกี ารจา้ งงานกบั คนในพ้นื ที่ ทาให้ประชาชนในพน้ื ทม่ี รี ายได้ ไมต่ อ้ งย้ายถิน่ ฐานไปทางานที่อ่นื รูปแบบและลกั ษณะกำรถำ่ ยทอด กำรประชำสัมพันธ์ เผยแพร่ภมู ิปัญญำทอ้ งถนิ่  ยังไมเ่ คยมกี ารเผยแพร่/ใชเ้ ฉพาะบุคคล เคยเผยแพรเ่ ฉพาะในชุมชน มกี ารเผยแพรผ่ า่ นสอ่ื มวลชนและสอื่ อื่นอย่างแพรห่ ลาย มกี ารดงู านจากบคุ คลภายนอกจานวน .......ครงั้ จานวน............คน มกี ารนาไปใช้ อ่ืนๆ (ระบ)ุ ลักษณะของภูมิปัญญำท้องถ่ิน กำรพัฒนำต่อยอดภูมิปัญญำให้เป็นนวัตกรรม คุณค่ำ (มูลค่ำ) และ ควำม ภำคภูมิใจ  มปิ ญั ญาทอ้ งถน่ิ /นวตั กรรมท่คี ิดค้นขึน้ มาใหม่ ภมู ปิ ญั ญาทอ้ งถิน่ ด้งั เดมิ ได้รบั การถ่ายทอดมาจากบรรพบุรุษ ภูมิปัญญาทอ้ งถน่ิ ทไ่ี ดพ้ ฒั นาและตอ่ ยอด

8 แบบเดมิ คือ ผลิตรองเทา้ ตามแบบที่ลกู ค้ากาหนดแบบมาใหผ้ ลิต กำรพัฒนำตอ่ ยอดคือ พ.ศ.2563 ได้มาเปิดโรงงานทารองเทา้ ท่ีตาบลโพหัก ออกแบบรองเท้าเองเพ่ือเสนองาน กบั ลกู ค้าในรูปแบบต่างๆ และจา้ งแรงงานในพ้ืนทเ่ี พอื่ ผลิตรองเทา้ จาหน่าย จาหน่ายทั้งในและตา่ งประเทศ

9 รปู ภำพเจ้ำของภมู ปิ ัญญำ นายชยั นาม สงั ข์เขียว ภูมิปญั ญา รองเท้าแฟช่ัน รองเทา้ แฟชนั่

10 ทปี่ รึกษำ คณะผจู้ ัดทำ นายสจั จา จนั ทรวเิ ชียร นางอรพร ผลกจิ ผ้อู านวยการ กศน.อาเภอบางแพ ครชู านาญการพเิ ศษ คณะผจู้ ัดทำ นางนิภาภร ถาถ้วย ครู กศน.ตาบลโพหกั บรรณำธกิ ำร/จดั ทำรูปเลม่ บรรณารกั ษ์ชานาญการพิเศษ นางมิ่งขวัญ คอยชืน่ บรรณารักษ์อตั ราจา้ ง นางสาวทฤฒมน ชินณบดี