ใบความรู้ และใบงานที่ 1 วิชา อาชญากรรมออนไลน์ ม.ปลาย

ใบความรู้ เรื่อง การใช้เทคโนโลยสี ารสนเทศอยา่ งปลอดภยั เทคโนโลยี (Technology) ตามพจนานุกรมราชบัณฑิตยสถาน คือ วิทยาการทนี ำเอาความรู้ทาง วิทยาศาสตรม์ าใชใ้ หเ้ กิดประโยชนใ์ นทางปฏบิ ัติ เชน่ อุตสาหกรรม เป็นตน้ สารสนเทศ (Information) ตามพจนานุกรมราชบัณฑิตยสถาน คือ การแสดงหรือชี้แจงข่าวสารข้อมูล ต่างๆ เทคโนโลยีสารสนเทศ (IT : Information Technology) หมายถึง การนำวิทยาการที่ก้าวหน้า ทางดา้ นคอมพวิ เตอร์ และการสือ่ สารมาสรา้ งมลู ค่าเพ่ิมให้กับสารสนเทศ ทำใหส้ ารสนเทศ มปี ระโยชน์ และใช้งาน ไดก้ ว้างขวางมากขนึ้ ในปัจจุบันเทคโนโลยีมีบทบาทในชีวิตประจำวัน ของเราทุกคน เราจึงจำเป็นต้องมีความรู้ความเข้าใจ ใน การใช้เทคโนโลยใี ห้ถกู ต้องปลอดภยั ทงั้ กับตนเองและผู้อื่น ภยั คกุ คามจากการใช้เทคโนโลยสี ารสนเทศและการป้องกัน ปัจจุบันอินเทอร์เน็ตเข้ามามีบทบาทในการใช้ชีวิตประจำวัน ไม่ว่าจะเป็นด้านการศึกษา การดำรงชีวิต การสื่อสาร การศึกษา และอื่นๆ อีกมากมาย เมื่อมีความสะดวกสบายมากเท่าใด ความปลอดภัยของข้อมูลท่ี เราจะนำเข้าในระบบยิ่งเป็นสิ่งที่สำคัญ การเผยแพร่ การนำเข้าข้อมูลต่างๆ ก็เช่นกัน ดังนั้นจึงมีความจำเป็น ที่จะตอ้ งเรียนรแู้ ละทำความเขา้ ใจ 1. วิธีคุกคามทางเทคโนโลยี 1.1 การคุกคาม โดยใช้หลักจิตวิทยา เป็นการคุกคามที่ใช้การหลอกลวง เพื่อให้ได้ข้อมูล ที่ต้องการโดยไม่ต้องใช้ความชำนาญด้านไอที เช่น การใช้กลวิธีการต่างๆ เพื่อให้ได้รหัสผ่าน หรือส่งข้อมูล ที่สำคัญให้ โดยหลอกว่าจะได้รับรางวัลแต่ต้องทำตามเงื่อนไขที่กำหนด ซึ่งสิ่งที่เกิดขึ้นอาจป้องกันได้ยาก เพราะเกดิ จากความเชอ่ื ใจ แต่ป้องกนั ได้ โดยให้นักศกึ ษาระมดั ระวังในการใหข้ อ้ มลู ส่วนตัวกับบุคคลอ่นื 1.2 การคกุ คามด้วยเนือ้ หาทไ่ี ม่เหมาะสม ข้อมลู และเน้ือหาท่มี อี ยู่ในแหลง่ ตา่ งๆ บนอนิ เทอร์เนต็ มีเป็นจำนวนมาก เพราะสามารถสร้าง และเผยแพร่ได้ง่าย ทำให้ข้อมูลอาจไม่ได้รับการตรวจสอบความถูกต้อง และความเหมาะสม ดังนน้ั ข้อมลู บางส่วนอาจก่อให้เกดิ ปญั หากับนักศึกษาได้ แหลง่ ข้อมลู ที่มีเนือ้ หาไมเ่ หมาะสม ไดแ้ ก่ แหล่งขอ้ มลู ที่เกีย่ วขอ้ งกับความรนุ แรง การยุยงให้เกิด ความแตกแยกวุ่นวายในสังคม การพนัน สื่อลามกอนาจาร เนื้อหาที่เป็นการหมิ่นประมาท และการกระท ำ ท่เี กย่ี วข้องกับส่ิงทผ่ี ิดต่อกฎหมาย และจริยธรรม

1.3 การคุกคาม โดยใช้โปรแกรม เป็นเครื่องมือสำหรับก่อปัญหาด้านไอที โปรแกรมดังกล่าว เรียกว่า มัลแวร์ (malicious software: malware) ซึ่งมีหลายประเภท เช่น ไวรัส คอมพิวเตอ ร์ (Computer Virus), เวิร์ม (Worm), ม้าโทรจนั (Trojan Horse Virus) , สปายแวร์ (Spyware), โปรแกรมโฆษณา (Advertising Supported Software: Adware) และโปรแกรมเรยี ก ค่าไถ่ (Ransomware) 2. การปอ้ งกนั ภัยคกุ คาม การป้องกันภัยคุกคามด้านเทคโนโลยี เราสามารถทำได้ โดยการตรวจสอบและยืนยันตัวตน ของตวั ผ้ใู ช้งานก่อนเริม่ ใช้งาน ซึ่งมดี ้วยกัน 3 รูปแบบ คอื 2.1 ตรวจสอบจากสิ่งที่ผู้ใช้รู้ เช่น ชื่อผู้ใช้ และรหัสผ่าน (Username & password) วิธีนี้ ได้รับความนยิ มสูงสุด 2.2 ตรวจสอบจากสิ่งที่ผู้ใช้มี เป็นการตรวจสอบตัวตนจากอุปกรณ์ที่ผู้ใช้งานต้องมี เช่น บัตรสมารต์ การด์ 2.3 ตรวจสอบจากสิ่งที่เปน็ สว่ นหนึ่งของผู้ใช้ เป็นการตรวจสอบข้อมูลชีวมาตร เช่น ลายนิ้วมือ ม่านตา ใบหน้า เสยี ง 3. การต้ังรหสั ผา่ น รหัสผ่านถือเป็นสิ่งสำคัญในยุคของเทคโนโลยี การเข้าใช้งานระบบต่างๆ บนอินเทอร์เน็ต จำเป็นต้องมีชื่อผู้ใช้ และรหัสผ่าน เพื่อเข้าใช้งาน การตั้งรหัสผ่าน จำเป็นต้องมีความปลอดภัยกับเจ้าของ เพื่อปอ้ งกนั การรวั่ ไหลของข้อมลู หรอื การใช้แอคเคาน์ ไปในทางทผ่ี ดิ ดงั นัน้ ในการตั้งรหัสผ่านให้มคี วามปลอดภัย สามารถปฏิบัติได้ดังนี้ - บัญชรี ายช่ือผ้ใู ช้แต่ละระบบ ควรใชร้ หสั ผ่านท่ีแตกต่างกัน โดยเฉพาะบญั ชีที่ใช้เข้าถึงข้อมูลที่มี ความสำคัญ เช่น รหัสผ่านที่ใช้ในการเข้าถึงข้อมูลที่มีความสำคัญ เช่น รหัสผ่านของบัตรเอทีเอ็ม หลายใบให้ใช้ รหัสผา่ นตา่ งกัน - หลกี เลย่ี งการใชร้ หัสผ่านโดยใชว้ ัน เดือน ปีเกดิ ชอื่ ผูใ้ ช้ ชอื่ จังหวดั ชือ่ ตัวละคร ชอ่ื สงิ่ ของตา่ ง ๆ ทเ่ี กย่ี วขอ้ ง หรือคำทีม่ ีอยู่ในพจนานุกรม - รหัสผ่านที่มีความยาว 10 ตัวอักษรนั้น เดายากกว่ารหัสผ่าน 8 ตัวอักษรถึง 4 พันเท่า ถา้ เดารหัสผ่าน 8 ตวั อักษรใชเ้ วลา 1 วัน เดารหสั ผ่าน 10 ตวั อักษรกต็ อ้ งใช้เวลา 4,000 วัน เว็บไซต์ในทุกวันน้ี มักจะต้องการรหัสผ่านความยาว 8 ตัวอักษรเป็นข้ันต่ำอยู่แล้ว แต่ถ้าต้องการความปลอดภัยจริงๆ 10 ตัวอักษร จะดกี ว่า - ผสมผสานทั้งตัวเลข เคร่อื งหมาย ตัวอกั ษรใหญ่ และตัวอกั ษรเลก็ เมื่อเราใช้ตวั อักษรใหญ่ เล็ก ตวั เลข และเครือ่ งหมายต่างๆ ลงในรหสั ผ่าน โอกาสท่ีจะเดารหัสผ่านถกู จะมแี ค่ 1 ในหลายแสนลา้ น - ไม่บันทึกรหัสผ่านแบบอัตโนมัติบนโปรแกรม Browser โดยเฉพาะหากเครื่องคอมพิวเตอร์นน้ั เปน็ เคร่ืองท่ีใช้ร่วมกับผอู้ ื่น - หลีกเลี่ยงการบันทึกรหัสผ่านลงในกระดาษ รวมทั้งอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ด้วย หากจำเป็น ตอ้ งบนั ทึก ก็ควรจัดเก็บไว้ในที่ทป่ี ลอดภัย

- ไม่บอกรหสั ผ่านของตนเองกับผอู้ ื่น ไม่ว่ากรณใี ดๆ - หม่นั เปลี่ยนเปน็ ประจำ อาจกระทำทกุ 3 เดอื น - ออกจากระบบทุกครั้งท่เี ลกิ ใชบ้ ริการต่างๆ บนอินเทอร์เนต็ การใช้เทคโนโลยสี ารสนเทศอย่างมีความรับผดิ ชอบ 1. แนวทางการปฏบิ ัติ เมื่อพบเน้ือหาที่ไม่เหมาะสม - ปฏเิ สธการรับข้อมลู ทำได้โดยไม่เปิดดู ไม่บันทึกเก็บไว้ และไมก่ ดไลค์ (Like) - ไม่ส่งต่อ ไม่แชร์ ไม่เผยแพร่ เพราะนอกจากจะทำให้ผู้อื่นเดือดร้อนกับข้อมูลที่ไม่เป็น ความจรงิ แล้ว ยงั อาจจะผดิ พ.ร.บ. ว่าดว้ ยการกระทำผดิ เกีย่ วกบั คอมพวิ เตอร์ ซงึ่ มีโทษทงั้ จำทง้ั ปรับ - แจ้งครู หรือผูป้ กครอง - แจ้งผเู้ กยี่ วขอ้ งที่ดแู ลเว็บไซต์น้ัน เช่น Facebook YouTube เพื่อใหเ้ จา้ ของเวบ็ ไซต์ ลบเน้ือหา หรือตัดสทิ ธ์ิ (block) หรอื จำกดั สทิ ธก์ิ ารใช้งาน - แจ้งเจา้ หนา้ ทรี่ ฐั หรือตำรวจ เพื่อดำเนินการตามกฎหมาย 2. ผลกระทบการเผยแพร่ข้อมลู ทีไ่ ม่เหมาะสม 2.1 ดา้ นจิตใจ - ต่อผู้เผยแพร่ รู้สึกผิดกับการกระทำของตนเอง หรือรู้สึกเสียใจ เมื่อผู้อื่นมีพฤติกรรม เลยี นแบบ การกระทำท่ีไม่เหมาะสม - ต่อผู้อื่น เกิดความเสียใจ ทำให้เกิดความรู้สึกอับอาย ไม่ปลอดภัย กลัว รู้สึกไม่มั่นคง มีบาดแผล ทางจิตใจ ไดร้ ับความเกลยี ดชัง สูญเสียการยอมรับจากผอู้ ืน่ 2.2 ด้านสงั คม - ตอ่ ผู้เผยแพร่ ถูกสังคมลงโทษ ไดร้ บั การประณาม หรือเกลยี ดชังจากสังคม - ต่อผู้อื่น ได้ผลกระทบด้านการใช้ชีวิตประจำวัน ครอบครัวเดือดร้อน ถูกประณาม จากสงั คม 2.3 ด้านกฎหมาย - ต่อผู้เผยแพร่ ได้รับโทษ เนื่องจากข้อมูลเหล่านั้นอาจผิดระเบียบ กฎเกณฑ์ หรือ กฎหมาย ทำให้เสยี เวลา และเสยี ค่าใช้จ่ายจากการดำเนินคดตี ามกฎหมาย 2.4 การงานและธรุ กจิ - ต่อผู้อื่น อาจถูกให้ออกจากงาน เพราะบริษัทเกิดความเข้าใจผิดจากข้อมูลที่ได้รับ เสียผลประโยชน์ทางธุรกิจ เช่น ผู้แสวงหาผลประโยชน์ หรือคู่แข่งทางธุรกิจ อาจสร้างข่าวลวงโฆษณาชวนเช่ือ เพื่อสรา้ งความเสียหายให้กับธุรกิจคแู่ ข่ง

3. แนวทางการพิจารณาเนื้อหาก่อนการเผยแพร่ข้อมูล ก่อนที่จะเผยแพร่ข้อมูลลงในอินเทอร์เน็ตต้อง พจิ ารณาสงิ่ ต่อไปนี้ 3.1 ความเป็นส่วนตัว (privacy) ต้องทราบว่าข้อมูลนั้นเกี่ยวข้องกับใครหรือองค์กรใดบ้าง สามารถเปดิ เผยตอ่ ผู้อนื่ ได้หรอื ไม่ 3.2 ความถูกต้อง (accuracy) ข้อมลู ทใ่ี ช้ต้องมีความถกู ต้อง มีความนา่ เชอ่ื ถอื 3.3 ทรัพย์สิน หรือความเป็นเจ้าของ ต้องรู้ว่าใครเป็นเจ้าของข้อมูล มีความสำคัญ หรือมูลค่า มากน้อยเพยี งใด 3.4 การเขา้ ถึง เปน็ การกำหนด หรือระบใุ หบ้ ุคคลหรอื องคก์ รใดท่มี สี ิทธใ์ิ นการเข้าถึง 4. มารยาทในการติดต่อสื่อสาร 4.1 มารยาทในการใช้อีเมล - ใช้ภาษาสุภาพชัดเจน ตรงประเด็น เหมาะสมกบั กาลเทศะ หรือผูท้ ี่จะสือ่ สารดว้ ย - ใช้อกั ษรตวั หนาเฉพาะข้อความทีต่ อ้ งการเนน้ เทา่ นน้ั - ระบหุ ัวเรือ่ ง ชอื่ ผูท้ จ่ี ะสือ่ สาร และระบุตัวตนของผสู้ ง่ ให้ชัดเจน - ระบชุ อ่ื หรือตำแหน่งของผูท้ ่จี ะส่อื สารให้ถูกตอ้ งเหมาะสม - ข้อความในอีเมล ไม่ควรมีข้อความแสดงถึงเจตนาในทางเสื่อมเสีย ไม่ใช้ข้อความ ทกี่ ำกวม แสดงถงึ การตำหนิ ดถู กู ใสร่ า้ ยผู้อืน่ ให้ได้รับความเสียหาย - ไมล่ กั ลอบส่งอเี มล โดยการปลอมแปลงช่อื ผู้ส่ง จนทำใหผ้ ูร้ บั เขา้ ใจผิด - ไม่สง่ ตอ่ อีเมลลกู โซ่ - ไมส่ ่งอีเมลขายสินคา้ โฆษณา หรอื ขอ้ ความรบกวนผ้อู น่ื 4.2 มารยาทในการใช้แชท และเครือข่ายสังคมออนไลน์ เครือข่ายสังคมออนไลน์ หรือโซเชียล มีเดยี (Social Media) คอื ไดว้ ่าเปน็ เครอื ข่ายสงั คมออนไลน์ท่ีเชื่อมโยงคนหลายคนเข้าไว้ด้วยกันผ่านอินเตอร์เน็ต มีอิทธิพลต่อการดำเนินชีวิตของผู้คนเกือบทุกๆ ด้าน ซึ่งเครือข่ายสังคมออนไลน์มีทั้งข้อดี ข้อเสีย ซึ่งผู้ใช้มีการ เผยแพร่ข้อมูลส่วนตัวออกไป และทุกคนสามารถเข้าถึงข้อมูลของใครก็ได้ ข้อมูลของที่เผยแพร่ออกไปจะมี ความเสี่ยงที่จะโดนแอบอา้ ง หรือขโมยความเป็นสว่ นตัว หรือขโมยความเป็นตัวตนบนโลกออนไลน์ และอาจเป็น อันตรายตอ่ ตัวเรามากกว่าที่คิด ฉะนั้นเราต้องดูแลตัวเอง ป้องกันไมใ่ ห้เราเกดิ ภยั เนื่องจากการแชรข์ ้อมลู ส่วนตวั บนโลกออนไลน์ ซง่ึ มรี ายละเอยี ด ดงั น้ี - ไมค่ วรต้ังโปรไฟล์เปน็ สาธารณะ - ไม่ให้ข้อมูลส่วนตัวมากเกินไป ไม่ว่าจะเป็นวันเดือนปีเกิด เบอร์โทรศัพท์ ที่อยู่ บัตรประจำตัวประชาชน หรือบัตรเครดติ ลงในโซเชียล ไม่วา่ จะอยู่ในรูปแบบข้อความ หรอื รปู ภาพ คดิ ให้รอบคอบ ก่อนโพสตข์ ้อมูลใดๆ - คัดกรองคนที่ขอเป็นเพื่อน เราควรศึกษาดีๆ ต้องเช็คให้ดีก่อน ว่าคนนั้นเป็นใครเป็น เพื่อนของเพื่อนจริงหรือเปล่า และแอดเราเป็นเพื่อน เพื่อวัตถุประสงค์ใด ถ้าไม่เป็นเพื่อนของเพื่อนจริง เรากไ็ ม่ขอรบั เพื่อนดีกวา่ เพราะวา่ เขาอาจมวี ัตถุประสงค์อน่ื ในการที่เขา้ มาเป็นเพื่อนกบั เรา

- การเชค็ อินในสถานทต่ี า่ งๆ เปน็ การบอกวา่ ตอนนีค้ ุณอยูท่ ่ไี หน บางครัง้ การโพสรปู ของ เราว่าไปเที่ยวอยู่จะกลับบ้านวันนั้น วันนี้ถ้าเป็นการแชร์กันระหว่างเพื่อนก็ไม่เป็นไร แต่ว่าถ้าคนอื่นที่ไม่ได้ เปน็ เพือ่ นเราจรงิ ๆ ก็อาจจะเขา้ มาประสงค์รา้ ยได้ - ใชค้ วามระมัดระวงั ในการคลิกลงิ กต์ ่างๆ ที่มากบั การแชร์ หรือข้อความ หลีกเล่ียงลิงก์ แปลกปลอม หรอื มาจากคนที่ไม่รจู้ กั ซ่ึงโลกออนไลนเ์ ด๋ียวนี้ไม่ค่อยมกี ารกล่นั กลองข่าวสารที่ดีพอ เพราะอาจจะไป เจอลิงก์ขา่ วปลอม หรอื อาจเปน็ ลงิ กท์ ี่นำไปสู่ไวรสั หรอื ช่องทางขโมยข้อมูลของเหล่าแฮกเกอร์ได้ - ไม่ให้เบาะแสของรหัสผ่านกับคนอื่น หลายคนอยากจะแชร์ว่าหมาของเราชื่อว่าอะไร เราชอบกีฬา ประเภทไหน แต่สิง่ เหล่านอ้ี าจจะเป็นคำถามเมอ่ื เราลมื รหสั ผ่าน เขา้ อีเมลตา่ งๆ ซึ่งถ้ามีผู้ไมป่ ระสงค์ดี เขา้ มาคอยตดิ ตามก็อาจจะรวู้ ่าเราชอบอะไร มีสตั วเ์ ล้ียงตวั ไหน ชอบกฬี างานอดิเรกอะไร และเขากส็ ามารถเอาไป ใช้ เพ่อื ท่ีจะไดเ้ อารหัสผ่านมาได้ - ไม่โพสต์รูปที่ไม่เหมาะสม เช่น โพสตร์ ปู ตัวเองเมา หรือโพสตร์ ูปตวั เองกำลงั ถอื ปืน หรือ โพสต์รปู ท่สี อื่ ไปทางอนาจาร หรืออน่ื ๆ เพราะสง่ิ เหลา่ น้อี าจเปน็ ผลกระทบกบั ภาพลักษณข์ องตวั เอง - เปิดใช้งาน Do Not Track เพื่อป้องกันการติดตามและการเก็บข้อมูลของผู้ให้บริการ ซง่ึ อาจรวม ไปถงึ ผู้ไมห่ วังดที ลี่ กั ลอบเขา้ มาขโมยข้อมูลดว้ ย - ใช้วิจารณญาณอย่างสูงในการรับข่าวสาร และอย่าปักใจเชื่อข้อมูลที่เผยแพร่เข้ามา ในทันที รวมทั้ง การกล่าวอ้างถึงแหล่งที่มาของข้อมูลนั้นๆ เพราะอาจมีการสวมรอย หรือสมอ้างจากผู้ไม่หวังดี เพื่อสรา้ งข่าว หรอื สร้างความเสื่อมเสยี ต่อแหล่งทมี่ าน้ันได้ - ไม่โพสต์เรื่องดราม่าต่างๆ เป็นเรื่องเกี่ยวกับชีวิตสว่ นตัว เช่น ว่าแฟนนอกใจ ทะเลาะ กับเพื่อน ไม่พอใจเพื่อนร่วมงานอะไรต่างๆ การโพสต์แบบนี้จะเป็นการพาดพิงถึงบุคคลที่สาม อาจจะท ำให้ เกิดเรื่องบานปลายได้ - ยุคนี้เป็นสังคมเสรี มีอิสระทางความคิดเห็น แม้ว่าทุกคนจะมีสิทธิ์ในการแสดงความ คิดเห็น แต่ทุกคำพูด และการกระทำที่ไม่เหมาะสมก็สามารถเป็นเหตุในการฟ้องร้องได้ และศาลก็ อาจจะรบั ฟงั คำร้องด้วย รวมถึงมี พ.ร.บ.ทางคอมพวิ เตอรด์ ว้ ย - ไมใ่ ช้ข้อความท่ีเป็นชนวนก่อใหเ้ กดิ ปัญหาระหว่างบุคคลและกลมุ่ - หลีกเลี่ยงการใช้อารมณ์ หรือความรู้สึกที่มากจนเกินไป ทั้งในการอ่านหรือ แสดงความคดิ เหน็ - ไม่สวมรอย หรือแอบอ้าง โดยใช้ชื่อบุคคลอื่นในการแชท แสดงความคิดเห็น หรือทำให้ผูอ้ ืน่ ไดร้ บั ความเสยี หาย เพราะเปน็ การกระทำท่ีผดิ กฎหมาย - ไม่ใช้ถ้อยคำที่ยั่วยุ หรือท้าทาย เพื่อแสดงความคิดเห็น หรือความคิดเห็นที่ขัดแย้ง กับผู้อืน่



ใบงานท่ี 1 เรือ่ ง การใช้เทคโนโลยีสารสนเทศอย่างปลอดภยั รายวชิ า อาชญากรรมออนไลน์ ระดับ มัธยมศกึ ษาตอนปลาย คำชี้แจง ใหน้ ักศกึ ษาพิจารณาสถานการณ์ต่อไปนี้ แลว้ ตอบคำถามใหค้ รอบคลุมทกุ ประเดน็ สถานการณ์ท่ี 1 ปกรณ์ศักดิ์ ใช้ชีวติ ประจำวันส่วนใหญ่อยใู่ นโลกออนไลน์ โดยใช้ Username และ Password อย่างเดียวกนั คือ 21112525 ซึ่งเป็นวัน/เดือน/ปีเกิด ในการ Log in เข้าระบบ Social Network และการทำธุรกรรมออนไลน์ บนอปุ กรณ์เครอ่ื งมอื ส่ือสาร และคอมพวิ เตอรโ์ น้ตบ๊คุ โดยไม่ Log out 1.1 พฤติกรรมใดในสถานการณ์ เป็นการใช้เทคโนโลยีที่เสี่ยงตอ่ ภยั คุกคาม เพราะเหตใุ ด .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. 1.2 จากสถานการณ์ข้างต้นจะเกดิ ผลกระทบตอ่ ปกรณ์ศักด์ิ ผอู้ น่ื และสงั คมอยา่ งไร .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. 1.3 จงเสนอแนวทางในการใช้เทคโนโลยีตามสถานการณข์ า้ งต้นอยา่ งปลอดภัย .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. ..............................................................................................................................................................................

สถานการณ์ท่ี 2 2.1 พฤตกิ รรมใดในสถานการณ์ เป็นการใช้เทคโนโลยที ่เี ส่ยี งต่อภัยคกุ คาม เพราะเหตใุ ด .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. 2.2 จากสถานการณ์ข้างตน้ จะเกิดผลกระทบตอ่ เจา้ ของบญั ชี Facebook ผูอ้ นื่ และสงั คมอย่างไร .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. 2.3 จงเสนอแนวทางในการใชเ้ ทคโนโลยตี ามสถานการณ์ข้างต้นอย่างปลอดภัย .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. ..............................................................................................................................................................................

สถานการณ์ที่ 3 3.1 พฤตกิ รรมใดในสถานการณ์ เปน็ การใช้เทคโนโลยที ่ีเส่ียงตอ่ ภยั คกุ คาม เพราะเหตุใด ............................................................................................................................................................................... .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. 3.2 จากสถานการณข์ า้ งต้นจะเกิดผลกระทบต่อตนเอง ผูอ้ ่ืน และสงั คมอย่างไร .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. 3.3 จงเสนอแนวทางในการใช้เทคโนโลยตี ามสถานการณข์ ้างตน้ อย่างปลอดภยั .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. ..............................................................................................................................................................................

เฉลย ใบงานท่ี 1 เรือ่ ง การใชเ้ ทคโนโลยีสารสนเทศอยา่ งปลอดภยั รายวิชา อาชญากรรมออนไลน์ ระดบั มัธยมศึกษาตอนปลาย คำชแ้ี จง ให้นักศึกษาพจิ ารณาสถานการณ์ต่อไปนี้แล้วตอบคำถามใหค้ รอบคลมุ ทุกประเดน็ สถานการณ์ที่ 1 1.1 พฤติกรรมใดในสถานการณ์ เปน็ การใช้เทคโนโลยที ่ีเสี่ยงต่อภัยคกุ คาม เพราะเหตุใด 1. การใช้User และ Password อย่างเดียวกัน ในการใช้ระบบ Social Network และการทำธุรกรรม ออนไลน์ ซึ่งถ้าหากโดนขโมยไป หรือถูกแฮกเกอร์เข้าโจมตี ก็จะเป็นภัยต่อเราอาจส่งผลกระทบทั้งทางร่างกาย ทรัพยส์ ิน และอืน่ ๆ 2. ตงั้ รหสั เป็น วนั เดอื นปี ซงึ่ คาดเดาไดง้ า่ ย ถ้ามีบคุ คลอ่นื ทีร่ ขู้ ้อมลู ในส่วนน้ี 3. การไม่ Log out ระบบ ทำให้บุคคลอื่นสามารถเข้ามาดูข้อมูลส่วนตัว หรือทำธุรกรรมออนไลน์ หรือใชช้ ่อื เราไปแอบอ้างในการกระทำความผิดได้ 1.2 จากสถานการณ์ข้างต้นจะเกดิ ผลกระทบตอ่ ปกรณ์ศักด์ิ ผู้อนื่ และสังคมอย่างไร ปกรณศ์ กั ด์จิ ะได้รับผลกระทบ ดังนี้ 1. ถูกค้นข้อมูลส่วนตัว ไม่ว่าจะเป็นชื่อจริง นามสกุลจริง เบอร์โทรศัพท์ เลขบัตรประชาชน รูปถ่าย และอ่ืนๆ เพือ่ นำไปใชป้ ระโยชน์ในทางท่ผี ิด 2. ถูกโจรกรรมขอ้ มูลส่วนตวั อาจนำ Facebook, line, หรือ Social media อื่นๆ ที่เป็นของปกรณศ์ ักดิ์ ไปแอบอา้ งเพ่อื กระทำความผดิ หลอกลวงผอู้ น่ื 3. คนร้ายอาจขโมยรหัสผ่านบัญชี Internet Banking เพื่อขโมยเงินที่ทำให้เจ้าของบัญชีสูญเสียทรัพย์ ผู้อน่ื จะได้รับผลกระทบ ดงั น้ี 1. ในกรณีที่ปกรณ์ศักดิ์ถูกโจรกรรมข้อมูล บุคคลที่เป็นเพื่อนของปกรณ์ศกั ดิ์อาจเป็นเหยื่อของมิจฉาชีพ ที่สวม รอยบัญชีเพื่อขอยืมเงินเพื่อนใน Facebook ของเจ้าของบัญชี หรือสวมรอยเอาไปทำเรื่องไม่ดี ทำใหเ้ สอ่ื มเสยี ชื่อเสยี งกเ็ ป็นไปได้ 1.3 จงเสนอแนวทางในการใชเ้ ทคโนโลยีตามสถานการณข์ า้ งต้นอยา่ งปลอดภยั 1 ส่วนแนวทางการตั้งรหัสผ่านที่ปลอดภัย ควรตั้งรหัสผ่านตั้งแต่ มีความยาวอย่างน้อย 8 ตัวอักษร หรือมากกว่าน้ันประกอบด้วยอักขระดงั ต่อไปนอี้ ยา่ งน้อย 2 ใน 3 - ตัวอกั ษร (a-z, A-Z) - ตัวเลข (0-9) - เครือ่ งหมาย หรืออักขระพิเศษ (!@#$%^&*()_+|~=\\`{}[]:\";'<>?,./)

สถานการณ์ท่ี 2 2.1 พฤติกรรมใดในสถานการณ์ เปน็ การใช้เทคโนโลยีที่เสยี่ งต่อภยั คกุ คาม เพราะเหตุใด 1. การเชค็ อนิ สถานที่ ทำใหร้ ถู้ ึงการใช้ชีวิตของเจ้าของ Facebook ว่า ณ เวลาน้ี อยู่ทใี่ ด ทำใหร้ คู้ วาม เคล่อื นไหว หรือสะกดรอยตามได้ 2. การโชว์สถานะเป็นสาธารณะ ทกุ คนสามารถเข้ามาดูข้อมูลใน Facebook ไดอ้ ยา่ งอสิ ระ 3. การโพสรปู ตัวเองเป็นสาธารณะ ทกุ คนสามารถเข้ามาดขู อ้ มลู ใน Facebook ได้อยา่ งอิสระ 2.2 จากสถานการณข์ ้างต้นจะเกิดผลกระทบตอ่ เจ้าของบญั ชี Facebook ผู้อื่น และสังคมอยา่ งไร เจา้ ของบัญชี Facebook จะไดร้ บั ผลกระทบ ดังน้ี - ผู้ร้าย หรือมิจฉาชีพที่เข้ามาติดตามความเคลื่อนไหว ทราบข้อมูลต่างๆ ที่โพสลง Facebook ทำให้ เกิดความไม่ปลอดภยั ต่อตนเองและทรัพย์สิน - อาจถกู คุกคามจากผู้ร้าย แชทขอ้ ความลามก หรือพฤติกรรมอนาจาร ผ้อู ืน่ จะไดร้ บั ผลกระทบ ดงั นี้ - ในการถ่ายภาพและโพสภาพแบบสาธารณะ บางครั้งในภาพถ่ายมีบุคคลอื่นๆ ที่ไม่เกี่ยวข้องกับ เราอยู่ใน ภาพ ซึ่งบุคคลเหล่านั้นอาจจะไม่ต้องการเปิดเผยการเคลื่อนไหวของตนเอง หรือในบางคร้ัง Facebook ก็ แทก็ ใบหนา้ บคุ คลอืน่ โดยอตั โนมตั ิ ทำใหเ้ ปน็ การละเมดิ ความเป็นสว่ นตัวของคนอืน่ ผลกระทบตอ่ สงั คม มดี ังน้ี - จากสถานการณ์ด้านบนเป็นการถ่ายภาพที่เห็นสถานทีก่ ลุ่มบุคคลที่มีความสนใจในเรื่องการออกกำลัง กาย และเช็คอินสถานที่ ทำให้เกิดความไม่ปลอดภัยกับกลุ่มคนที่รักสุขภาพ เป็นช่องทาง หรือ เป็นข้อมูลให้กับ กลมุ่ มิจฉาชพี มีขอ้ มลู ของกล่มุ เปา้ หมายทตี่ นเองตอ้ งการ 2.3 จงเสนอแนวทางในการใชเ้ ทคโนโลยีตามสถานการณข์ า้ งตน้ อย่างปลอดภัย 1. ตงั้ คา่ ความเปน็ ส่วนตวั หลีกเลยี่ งการตงั้ คา่ แบบสาธารณะ อนญุ าตเฉพาะเพ่ือนเทา่ น้ัน 2. ไมค่ วรเชค็ อินสถานท่ีตลอดเวลา ทุกสถานทีท่ ่ไี ป 3. ควรตรวจสอบประวตั ิ หรอื คัดกรองบุคคลท่เี ข้ามาเปน็ เพ่ือนในโลกออนไลน์ เป็นต้น

สถานการณท์ ี่ 3 3.1 พฤติกรรมใดในสถานการณ์ เปน็ การใชเ้ ทคโนโลยีท่ีเส่ียงตอ่ ภยั คุกคาม เพราะเหตุใด 1. การ Log in โดยไม่ Log out อีเมล เป็นความเสี่ยงต่อภัยคุกคาม เพราะบุคคลอื่นสามารถนำบัญชี อเี มล ของเราไปทำธุรกรรม หรอื นำบัญชเี มลไปกระทำความผดิ ได้ 2. การให้บุคคลอื่นทราบรหัสบัตรเอทีเอ็ม เป็นความเสี่ยงต่อภัยคุกคาม เพราะบุคคลอื่นสามารถ ใชท้ ำธรุ กรรมทางการเงนิ ทำใหเ้ ราเสียทรัพยส์ นิ 3.2 จากสถานการณข์ ้างต้นจะเกดิ ผลกระทบต่อตนเอง ผู้อ่ืน และสังคมอยา่ งไร 1. นางฟา้ (นามสมมุติ) ไดร้ บั ความเดือนรอ้ นเรอ่ื งทรัพยส์ ินสญู เสยี เงินในบญั ชี 2. บุตรชายวยั 11 ปี ได้รบั ผลกระทบในดา้ นการถูกตำหนิ ว่ากลา่ วตกั เตอื น 3.3 จงเสนอแนวทางในการใชเ้ ทคโนโลยีตามสถานการณข์ ้างตน้ อยา่ งปลอดภยั 1. การใชง้ านในระบบ Social Network ไมว่ ่าจะเปน็ การเขา้ Log in ระบบใดๆ ก็ตาม โดยเฉพาะการทำ ธุรกรรมทางการเงนิ ควร Log out เสมอ โดยเฉพาะการทำในโทรศพั ทม์ อื ถอื เพราะมีการจดจำรหัส 2. ไมค่ วรบอก User และ Password กับบคุ คลอื่น เพ่อื เปน็ การปอ้ งกนั การนำ User และ Password ของเราไปใช้ในทางไมถ่ กู ต้อง 3. ในกรณเี ด็กผปู้ กครองตอ้ งใหก้ ารดแู ล และแนะนำให้ความรู้กบั เด็กอย่างใกลช้ ิด