บทที่ 1

บุคลกิ ภาพสาหรับธุรกจิ บริการ รหัสวชิ า 3700-0004 ครูรวษิ ฎา พาพนั ธ์ แผนกวชิ าการโรงแรม

จุดประสงค์รายวชิ า เพ่ือให้ :- 1. มคี วามรู้ ความเขา้ ใจเกยี่ วกบั บุคลิกภาพและการ พัฒนาบุคลกิ ภาพ 2. มที กั ษะในการพัฒนาบคุ ลิกภาพในธุรกจิ บริการ 3. มเี จตคติและตระหนักถงึ ความสาคัญของบคุ ลกิ ภาพท่ี เหมาะสมกบั วิชาชพี

สมรรถนะรายวชิ า :- 1. แสดงความรูเ้ กี่ยวกับความหมาย ความสาคัญ และ การพฒั นาบคุ ลิกภาพ 2. มที กั ษะในการพัฒนาบคุ ลกิ ภาพใหเ้ หมาะสมกบั งาน วชิ าชีพในธุรกิจบริการ 3. มบี ุคลิกภาพและเจตคตทิ ด่ี ตี ่อวิชาชีพ

คาอธิบายรายวชิ า :- ศกึ ษาและปฏบิ ตั เิ ก่ยี วกบั ความหมาย ความสาคัญ ของบุคลกิ ภาพและการพฒั นาบคุ ลกิ ภาพ การประเมนิ บคุ ลิกภาพของตนเอง การปรบั ปรงุ บคุ ลิกภาพให้ เหมาะสมกับอาชีพ บุคลิกภาพด้านการแต่งกาย การสรา้ ง ความฉลาดทางอารมณ์ มารยาททางสังคม ศิลปะการพดู บคุ ลิกภาพกับการเปน็ ผนู้ า การคดิ เชงิ บวก การปลกู ฝงั เจตคตทิ ่ีดตี อ่ การปฏิบัติงานวิชาชพี ในธรุ กจิ บริการ

การวดั ผลและประเมนิ ผล 20 % 10% 1. การเขา้ ชน้ั เรยี น (จติ พสิ ยั ) 10% 2. ใบงาน 20% 3. สอบย่อยภาคปฏบิ ัติ 20% 4. การเขา้ รว่ มกิจกรรม (ดา้ นบุคลิกภาพ) 20% 5. การสอบกลางภาค 100% 6. การสอบปลายภาค รวม

บทที่ 1 บุคลกิ ภาพ (PERSONALITY) บทนา - ความสาเร็จขององค์กรมาจากความสามารถของผู้บริหาร - ผู้บริหารทด่ี ตี ้องมบี ุคลกิ ภาพทเ่ี หมาะสม ภายใน ภายนอก - การอบรมฝึ กฝน เพมิ่ พูนความรู้ประสบการณ์ ช่วยให้มบี ุคลกิ ภาพทด่ี ไี ด้

บุคลกิ ภาพ คืออะไร - คุณสมบตั ิ และคุณลกั ษณะทโี่ ดดเด่นของแต่บุคคล ซึ่งเป็ นการบูรณาการของโครงสร้างพฤตกิ รรม เช่น ความสนใจ ทศั นคติ สตปิ ัญญา ความสามารถ และแสดงออกให้เห็น ทางด้านร่างกาย จิตใจ และอารมณ์

การศึกษาบุคลกิ ภาพของคน - บุคลกิ ภาพ คือทุกส่ิงทุกอย่างทห่ี ล่อหลอม ในคนคนน้ัน - บุคลกิ ภาพภายนอกสามารถมองเห็นได้ สัมผสั ได้ - บุคลกิ ภาพภายในวดั ได้จากเครื่องมือทดสอบ เช่น แบบสอบถาม Case Study แล้วนามาแปลความหมาย

บุคลกิ ภาพภายนอก คลงึ กนั ฝูงชนกาเนิดคล้าย แผกบ้าง กนั หมด ใหญ่ ย่อม เพศ ผวิ พรรณ อ่อนแก้ ฤาไหว ความรู้อาจเรียนทนั ยกแต่ช่ัวดกี ระด้าง (พระราชนิพนธ์ในรัชกาลท่ี 6)

ส่วนประกอบของบุคลกิ ภาพ ปัจจัยทที่ าให้มนุษย์มบี ุคลกิ ภาพทแี่ ตกต่างกนั พนั ธุกรรม การเลยี้ งดู ส่ิงแวดล้อม

1. ปัจจยั ทางพนั ธุกรรม บิดามารดา , บรรพบุรุษ - รูปร่างหน้าตา ผวิ พรรณ นิสัยใจคอ ลกั ษณะ ท่าทาง 2. ปัจจัยทางการเลยี้ งดู โภชนาการ - มผี ลต่อความเจริญเตบิ โตทางร่างกาย ส่วนสูง นา้ หนัก - มผี ลต่อสุขภาพจติ และบุคลกิ ภาพด้านนิสัยใจคอ 3. ปัจจัยทางสิ่งแวดล้อม บดิ ามารดาจะเลือกสิ่งทด่ี ๆี ให้ลูก - พฤติกรรมการเลยี นแบบ

บุคลกิ ภาพภายใน คณนา มหาสมุทรสุดลกึ ล้น หยง่ั ได้ กาหนด สายดง่ิ ทงิ้ ทอดมา ยากแท้ หยง่ั ถึง เขาสูงอาจวดั วา จิตมนุษย์นีไ้ ซร้ (พระราชนิพนธ์ในรัชกาลท่ี 6)

จากคาพงั เพย หน้าเนื้อ ใจเสือ ปากปราศรัย นา้ ใจเชือดคอ การศึกษาคนเพ่ือให้เข้าใจส่ิงสาคญั 2 ประการ 1. เข้าใจพฤตกิ รรมมนุษย์ว่าอะไรเป็ นปัจจัยทท่ี าให้คน แต่ละคนมคี วามแตกต่างกนั 2. เข้าใจและสามารถวเิ คราะห์ความปกติและไม่ปกติ ทางจติ ของคน

ทฤษฎอี งค์ประกอบบุคลกิ ภาพ มี 3 ส่วน 1. โครงสร้าง (Structure) รูปแบบซ่ึงมคี วามสัมพนั ธ์ ที่ช่วยในการคิดเกี่ยวกับตัวแปร / ปัจจัย ท่ีปรากฏให้เห็น สาเหตุของความสัมพนั ธ์ในลกั ษณะต่าง ๆ กนั 2. กระบวนการ (Process) วิ ธี ก า ร ที่ ก่ อ ใ ห้ เ กิ ด ความสัมพันธ์แตกต่างกัน เช่น ทฤษฏีจิตวิทยา เร่ืองการ ปฏิสั มพันธ์ ในสั งคมระหว่ างคนกับคน หรื อคนกับ ส่ิงแวดล้อมทเ่ี ข้ามากระทบ 3. เนื้อหา (Content) เป็ นรายละเอยี ด / สาระทตี่ ้องศึกษา ให้ลกึ ซึ้งจากแนวคดิ ทัศนคติ ภาษา วฒั นธรรม

นกั จิตวทิ ยาได้ศึกษาทฤษฏีท้งั 3 ส่วน และแบ่งคน เป็ น 2 ประเภท 1. พวก Passive เฉ่ือยชา 2. พวก Active กระตือรือร้น

ประเภทท่ี 1 พวก Passive เฉ่ือยชา - เป็ นลกั ษณะของการไม่แสดงออกใด ๆ - มรี ากฐานมาจากการไม่ได้รับการตอบสนอง ความต้องการทแ่ี ท้จริง - ค่อนข้างวติ กกงั วล และพยายามหนีสังคม / ปัญหาต่างๆ

ประเภทที่ 2 พวก Active กระตือรือร้น - เป็ นลกั ษณะคนอยากรู้อยากเห็น - ชอบศึกษาหาความรู้ใหม่ ๆ เพื่อสร้างความก้าวหน้า ให้ตนเอง - กล้าเผชิญปัญหา ชอบแก้ไข ชอบคดิ

ทฤษฎจี ติ วเิ คราะห์ ประกอบด้วย 2 โครงสร้าง 1. โครงสร้างจติ (Structure of Mental or Mind) 2. โครงสร้างทางบุคลกิ ภาพ (Structure Personality)

1.โครงสร้างจติ จติ คือ กระบวนการทสี่ าคญั เกย่ี วกบั การรับรู้ ประสบการณ์ การคดิ การหาเหตุผล ความต้งั ใจ ฯลฯ การทางานของจิต มี 3 ระดบั 1. ระดบั รู้ตวั / จติ สานึก (Conscious Mind) 2. ระดบั ใกล้รู้ตวั / จิตใกล้สานึก (Preconscious Mind) 3. ระดบั ไม่รู้ตวั / จิตไร้สานึก (Unconscious Mind)

จิตสานึก - สภาวะทบ่ี ุคคลรับรู้ตามประสาทสัมผสั ท้งั 5 -เกดิ จากความรู้สึก , การสัมผสั , การรับรู้ จิตใกล้สานึก - ประสบการณ์ทสี่ ะสมไว้มลี กั ษณะลางเลือน - ถ้าถูกกระตุ้นทเี่ หมาะสมจะกลายเป็ นจิตสานึกได้ จติ ไร้สานึก - เป็ นการเกบ็ กด ส่ิงทต่ี นไม่พงึ ปรารถนา - การไม่มสี ติ ไม่รู้ตวั โดยมแี รงจูงใจให้แสดง พฤตกิ รรมในทางลบ

ลกั ษณะพฤตกิ รรมที่แสดงออกมาให้ปรากฏ จติ ใต้สานึกทซี่ ่อนไว้ ภายในสุด จติ สานึกซึ่งเป็ นส่วนไม่ดี และไม่อยากให้ใครรู้ จติ สานึกซึ่งพยายามแสดง ส่วนดอี อกมาให้ปรากฏ

การแสดงพฤตกิ รรมใดๆ ทเี่ ป็ นบุคลกิ ของคนย่อมเป็ น ผลมาจากจิตสานึกในตวั ของบุคคล 3 ประการ 1. จิตสานึกท่ีอยภู่ ายนอกสุด ปรากฏใหเ้ ห็นไดง้ ่าย พยายามใหค้ นอื่นรู้ถึงส่วนดีของตน 2. จิตสานึกท่ีเกบ็ ไวภ้ ายใน พยายามซ่อนเร้นไม่ใหใ้ ครรู้ 3. จิตใตส้ านึกซ่ึงถูกเกบ็ ไวล้ ึกท่ีสุด (ในสุด) จนแสดงใหค้ นอ่ืนเห็นเม่ือปราศจากการควบคุม (ขาดสติ)

2. โครงสร้างทางบุคลกิ ภาพ ID ส่วนประกอบ 3 ระบบ EGO Super EGO

ID = สิ่งทต่ี ดิ มากบั มนุษย์ = ความไร้สานึก (The Unconscious) ประกอบดว้ ย ปฎิกริยาสะทอ้ นของร่างกาย , แรงขบั พ้นื ฐาน การสร้างมโนภาพ , การรับรู้ เป้าหมายของ ID คือ ทาใหบ้ ุคคลเกิดความสุขใจ พอใจ ลดความตึงเครียด

ID (ต่อ) พลังและการทางานของ ID เป็ นต้นกาเนิดของ EGO , Super EGO พลงั ความรัก / พลงั เพศ พลงั ของ ID มี 2 พลงั พลงั การทาลาย พลังท้ัง 2 มีจุดหมายเดียวกนั คือ ทาให้อนิ ทรีย์เกิด ความพอใจ ID จะรับรู้เฉพาะระเบียบกฎเกณฑ์ในโลกของ ตนเอง

EGO = ตวั เราเอง( ID + Super EGO ) = การรับรู้อย่างมสี ติ ( Conscious Perception ) รู้จกั ใช้เหตุผลและมองอย่างเป็ นกลาง ประกอบด้วยความคดิ ความจา การหาเหตุผล การ ตดั สินใจ การสรุปกฏเกณฑ์

EGO (ต่อ) พลงั การทางานของ EGO เป็ นไปตามกฎความ จริง EGO จะทาหน้าท่ี 2 ประการ 1. เรื่องความคดิ วางแผน , การเขียนรายงาน , การสร้างบทเรียน 2. เรื่องการทางานของระบบอวยั วะบางอย่างใน ร่างกายด้วยการเคล่ือนไหว

บทบาทท่สี าคญั ของ EGO 1. รับรู้ความจริงของชีวติ 2. ควบคุมความคดิ ทจ่ี ะเข้าไปสู่จติ สานึก 3. วางแผนพฤตกิ รรมล่วงหน้า 4. คดิ อย่างมเี หตุผล ตามระบบ ทเี่ ป็ นความจริง 5. เลือกเป้าหมายว่าแรงขับใดมีความสาคญั ควร ได้รับการตอบสนองก่อน - หลงั

หน้าท่ีหลกั ของโครงสร้าง ระงบั ความเครียดของร่างกายและจิตใจให้สมปรารถนา ในสิ่งต่างๆ ถ้าควบคุมไม่ได้ก็จะกลายเป็ นคนสติแตก , เป็ นบ้า , เสียจริตได้ พฤติกรรมที่ปรากฏเป็ นบุคลิกภาพล้ วนเกิดจาก สภาวการณ์ทางจิต และรับรู้ได้โดยทางน้าเสียง ถ้อยคา กริ ิยาท่าทาง

***ทบทวน*** ****ศึกษาข้อมูลเพมิ่ เตมิ *** ***ทาชิ้นงานส่ ง***