งานวิชาการสอนศิลปะระดับมัธยม

ภาพผลงาน















แผนการจดั ประสบการณ์ ระดบั มัธยมศกึ ษาตอนปลาย หนว่ ยการเรียนรู้ที่ 1 สรา้ งสรรคง์ านศลิ ป์ เร่อื ง สร้างสรรค์ทศั นศลิ ปไ์ ทย และสากล จัดทำโดย นางสาวสรอ้ ยสวุ รรณ เขยี วย้อย รหสั นักศึกษา 6181121012 คณะครุศาสตร์ สาขาศลิ ปศึกษา ปีการศึกษา 2564 ภาคเรียนท่ี 1 มหาวิทยาลัยราชภัฏนครศรธี รรมราช

แผนการจดั ประสบการณ์ ระดบั มัธยมศกึ ษาตอนปลาย หนว่ ยการเรียนรู้ที่ 1 สรา้ งสรรคง์ านศลิ ป์ เร่อื ง สร้างสรรค์ทศั นศลิ ปไ์ ทย และสากล จัดทำโดย นางสาวสรอ้ ยสวุ รรณ เขยี วย้อย รหสั นักศึกษา 6181121012 คณะครุศาสตร์ สาขาศลิ ปศึกษา ปีการศึกษา 2564 ภาคเรียนท่ี 1 มหาวิทยาลัยราชภัฏนครศรธี รรมราช

ก คำนำ คู่มอื น้เี ป็นสว่ นหน่ึงของรายวิชา การสอนศิลปะระดบั มัธยมศึกษาปีท่ี 6 เร่อื ง สรา้ งสรรคท์ ศั นศิลป์ไทย และสากล โดยมีวัตถุประสงคเ์ พื่อศึกษากระบวนการเรยี นการสอน การใช้คู่มือสำหรับครู และสื่อฉบับนี้จัดทำ เพื่อชี้แจงรายละเอียด ขั้นตอนการใช้งาน การสร้างสรรค์ทัศนศิลป์ไทย และสากล ให้อยู่ในรูปแบบของส่ือ ชดุ ฝึกทักษะ รายละเอียดของขนั้ ตอนการสอน กิจกรรม ความรู้ หวังเป็นอย่างยิ่งว่าคู่มือชุดนี้ จะช่วยให้ผูสอนได้ศึกษาวิธีการใช้สื่อ เพื่อจัดการเรียนการสอน ให้ คำแนะนำผู้เรียนให้เกิดความรู้ ความเข้าใจ และมีความสุขในการเรียนรายวิชา การสอนศิลปะระดับ มัธยมศกึ ษาต่อไป ผ้จู ัดทำ สรอ้ ยสวุ รรณ เขยี วยอ้ ย

สารบญั ข เรอ่ื ง หน้า คำนำ ก สารบญั ข แผนการจดั การเรยี นรดู้ ้วยกระบวนการเรียนรู้ 5 ขั้นตอน ( 5 STEP) 1 ใบความรู้ 9 ใบกจิ กรรม เรื่อง งานทัศนศิลปไ์ ทย สากล 14 ตวั อยา่ ง ภาพผลงานศลิ ปนิ ไทย เรอื่ งทัศนศิลปไ์ ทย 15 ตัวอย่าง ภาพผลงานศลิ ปินสากล เร่ืองทศั นศลิ ปส์ ากล 16 ใบกิจกรรม เร่ือง การสรา้ งสรรค์งานทัศนศลิ ป์ไทย สากล จากศลิ ปิน 17 power point นำเสนอเนือ้ หา 18 แบบประเมนิ ชน้ิ งาน 30 แบบประเมนิ การนำเสนอผลงาน 31 แบบประเมนิ ความรูเ้ รื่อง การสร้างสรรคง์ านทัศนศลิ ปไ์ ทย สากล 32 บันทกึ ผลหลังการจัดการเรียนรู้ 33 สรปุ ผลการทดลองการจดั การเรียนรู้ 34 บรรณานกุ รม 35

แผนการจดั การเรยี นรดู้ ว้ ยกระบวนการเรยี นรู้ 5 ขนั้ ตอน ( 5 STEP) กลุ่มสาระการเรยี นรูศ้ ิลปะ ชอ่ื รายวชิ า ศลิ ปะ หนว่ ยการเรยี นรู้ท่ี 1 สร้างสรรค์งานศิลป์ แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 1 เรื่อง สร้างสรรค์ทัศนศิลป์ไทย และสากล ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 เวลา 1 ชวั่ โมง จำนวน 1 คาบ ช่ือผูส้ อน นางสาวสร้อยสวุ รรณ เขยี วยอ้ ย คำอธิบายรายวชิ า ศึกษาความรู้เกี่ยวกับการสร้างสรรค์ทัศนศลิ ป์ไทย และสากล โดยศึกษาจากแนวคิด และวิธีการสร้าง ของศิลปินที่นักเรียนชื่นชอบ เพื่อวิเคราะห์การสร้างผลงานให้ออกมาสมบูรณ์มากที่สุด โดยใช้หลักการ สร้างสรรค์งานตามจินตนาการหรือแนวทางจากศิลปินเข้ามาร่วมด้วย การสื่อความหมายออกมาเป็นภาพ ทัศนศิลป์ไทย และสากล ในรูปแบบต่างๆ ตามลักษณะของการสร้างภาพทัศนศิลป์ บรรยายงานโดยตาม จนิ ตนาการและความคดิ สรา้ งสรรค์ วิเคราะห์ วิพากษ์ วิจารณ์ งานของตนเองและผอู้ น่ื ได้ ศึกษาเพื่อให้มีทักษะในการสร้างสรรค์ทศั นศิลป์ท่ีมีหลากหลายรปู แบบ เปรียบเทียบการนำทัศนศิลป์ ไทย และสากล ไปใช้ในโอกาสตา่ งๆ โดยเสนอแนวทางในการอนุรักษ์ส่งิ แวดล้อม และการตอบแทนสังคม เพอื่ ให้เกิดความรู้ ความคดิ ความเขา้ ใจ สามารถนำเสนอ สือ่ สาร เหน็ คณุ ค่าและประโยชน์ นำความรู้ ไปใชป้ ระโยชนใ์ นชีวติ ประจำวันอย่างเหมาะสม ตลอดจนมีความรกั ชาติ ศาสนา กษัตริย์รกั ความเปน็ ไทย ซื่อสตั ยส์ จุ รติ มวี นิ ัย ใฝเ่ รียนรูแ้ ละม่งุ มน่ั ในการทำงาน มาตรฐานการเรียนรู้ สาระท่ี 1 ทศั นศิลป์ มาตรฐาน ศ1.1 สร้างสรรค์งานทัศนศิลป์ตามจินตนาการและความคิดสร้างสรรค์ วิเคราะห์ วิพากษ์ วิจารณ์คุณค่างานทัศนศิลป์ ถ่ายทอดความรู้สึก ความคิดต่องานศิลปะอย่าง อิสระ ชื่นชมและประยกุ ตใ์ ช้ในชีวติ ประจำวนั มาตรฐาน ศ1.2 เข้าใจความสัมพันธ์ระหวา่ งทัศนศิลป์ ประวัติศาสตร์ และวัฒนธรรม เห็น คณุ คา่ งานทศั นศิลปท์ เ่ี ป็นมรดกทางวฒั นธรรม ภูมิปัญญาท้องถน่ิ ไทยและสากล

2 ตัวชวี้ ัด สรา้ งสรรคง์ านทศั นศลิ ป์ ไทย สากล โดยศกึ ษาจากแนวคดิ และวิธกี ารสร้างงานของศลิ ปินทต่ี นชน่ื ชอบ (ศ 1.1 ม.6/1) วัตถปุ ระสงคก์ ารเรียนรู้ 1. อธิบายความหมายของงานทัศนศลิ ป์ไทย และสากลได้ (K1) 2. บอกลกั ษณะงานทัศนศิลป์ไทย และสากลของได้ (K2) 3. ปฏบิ ัติกจิ กรรมเร่อื งงานทัศนศิลปไ์ ทย และสากลจากแนวคดิ และวธิ ีจากศิลปนิ ที่ชื่นชอบอยา่ งรวม พลังได้ (P1) 4. สรา้ งชนิ้ งานจากงานทัศนศิลป์ไทย และสากล มาเพ้นทบ์ นถุงผา้ ดบิ สุขภาพได้ (P2) 5. เปน็ ผู้ใฝ่หาความรู้ และมีใจรกั ษ์ส่ิงแวดลอ้ ม (A) สาระการเรียนรู้ 1. ความรู้ (K) 1.1 ทัศนศิลป์ไทย 1.1.1 ความหมายของทัศนศิลป์ไทย ทศั นศลิ ป์ไทย หมายถึง ศิลปะทมี่ องเห็นความงามไดจ้ ากรปู ลักษณ์ รับรู้ไดจ้ ากประสาทสัมผัส ทางตา สมั ผัสจบั ตอ้ งได้ และกินระวางพื้นท่ีในอากาศ ได้แก่ จติ รกรรมไทย ประตมิ ากรรมไทย และสถาปตั ยกรรมไทย ทีม่ รี ูปแบบเปน็ เอกลกั ษณ์ประจำชาติของไทย 1.1.2 ลักษณะของทศั นศลิ ป์ไทย ลักษณะของงานเป็นสิ่งที่สร้างสรรค์ขึ้นจากอุดมคติ (IDEALISTIC) มาสู่ความจริงตาม ธรรมชาติ ซึ่งมีรากฐานแนวคิดเชื่อมโยงมาจากคตินิยม ความเชื่อทางพุทธศาสนา เนื้อหาในวรรณคดี ไทย และวิถีชีวิตความเป็นอยู่แบบ วัฒนธรรมไทย เช่น การวาดภาพหญิงงามในงานจิตรกรรมไทย ถูกเนรมิตรูปขึ้นจากอุดมคติซึ่งพรรณนาไว้ในวรรณคดีไทยว่าจะต้องมีลักษณะ “คิ้วโก่งดังคันศร ตา งามดังกวาง ปากงามดังกระจับ หน้างามดังดวงจันทร์ แขนอ่อนดังงวงช้าง” การสร้างพระพุทธรูปใน งานปฏมิ ากรรมตามอุดมคตขิ องไทยนน้ั จะต้องมีพระพกั ตร์เปี่ยมไปด้วยเมตตา แฝงไวซ้ ง่ึ อาการอันสงบ นิง่ เป็นสมาธิ พระวรกายอ่อนช้อยปราศจากกลา้ มเน้ืออย่างมนุษย์และให้ความรสู้ ึกเบาลอย เพ่ือแสดง ให้เหน็ ถงึ ความหลุดพ้นอยเู่ หนือโลกีย์ ประติมากรรมรปู ยักษ์แบกรอบฐานเจดีย์ในพระบรมมหาราชวัง

3 และวดั พระศรรี ัตนศาสดารามสรา้ งขึ้นจากอุดมคติความเช่ือตามลัทธิศาสนาพราหมณ์ฮินดูของอินเดีย ซึ่งเป็นสัญลักษณ์แสดงถึงการแบกเขาพระสุเมรุ และการสร้างหลังคาหลายชั้นในงานสถาปัตยกรรม ไทย คนไทยมคี วามเช่ือตามคติอย่างอินเดยี ว่าการอยู่ใต้หลังคาที่ซ้อนกันเป็นชัน้ ๆ เปรียบเหมือนอยู่ใต้ รม่ ฉัตรซง่ึ ถือกนั วา่ เป็นสิรมิ งคล ตัวอยา่ งเช่น ภาพจติ รกรรมไทยท่ีแสดงพระพทุ ธศาสนา ทมี่ า : สร้อยสุวรรณ เขียวย้อย ภาพทวารบาลหลงั บานประตพู ระอโุ บสถวดั สุวรรณาราม ธนบรุ ี เปน็ ภาพจติ รกรรมไทย ท่ีแสดงความงามของเทวดาซ่ึงอย่ใู นแบบแผนการเขยี นภาพของไทยทีเ่ ป็นเอกลักษณ์ ของหมวดนารดี ว้ ยการแสดงความงามรปู ลักษณะแบบสลับดา้ นของใบหนา้ และรา่ งกาย ทีม่ า : หอสมุดแห่งชาติ

4 1.2 ทัศนศิลปส์ ากล 1.2.1 ความหมายของทัศนศลิ ปส์ ากลหรอื ทัศนศลิ ป์สมยั ใหม่ ทัศนศิลป์สากลหรือทัศนศิลป์สมัยใหม่ หมายถึง ผลงานศิลปะที่มองเห็นหรือรับรู้ได้ด้วย ประสาทสัมผัสทางตา ได้แก่ จิตรกรรม ประติมากรรม และสถาปัตยกรรม ที่มีรูปแบบหรือลักษณะ เป็นสากล ซึ่งเปน็ ผลงานการสร้างสรรคท์ างศลิ ปะอันเกดิ จากการผสมผสานแนวคิด และรูปแบบต่างๆ ในการใช้วัสดุอุปกรณ์อยา่ งอิสระ โดยไม่ยึดติดกับรูปแบบเอกลกั ษณ์ศิลปะประจำชาติของชาติใดชาติ หนึ่งเป็นแบบเฉพาะ สามารถสื่อความหมายสร้างความเข้าใจร่วมกันตามแนวคิด และ ความเชื่อ ร่วมกนั ในสงั คมได้ 1.2.2 รูปแบบของการถา่ ยทอดงานทศั นศิลป์สากล ทัศนศิลป์สากลหรือทัศนศิลป์สมัยใหม่ แบ่งตามลักษณะของการถ่ายทอดได้ 3 รูปแบบ คือ รปู แบบเหมือนจริง รูปแบบตัดทอน และรปู แบบตามความรสู้ ึก 1. รูปแบบเหมือนจริง (REALISM) หมายถึงผลงานการสร้างสรรค์โดยยึด หลักการนำเสนอเรื่องราวในธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมดังตาที่เห็น แล้วถ่ายทอด ออกมาโดยไม่บิดเบือนรูปธรรมที่เห็น แต่สามารถประสานความรู้สึกนึกคิด และ อารมณ์ลงไปในผลงานได้ เช่น การเขียนภาพคน ภาพสัตว์ ภาพหุ่นนิ่ง ภาพแสดง เหตกุ ารณ์ในงานจิตรกรรม และการป้ัน แกะสลักรูปบุคคลสำคัญในงานประติมากรรม เป็นตน้ เราเรยี กงานศลิ ปะลกั ษณะนว้ี ่า “ศิลปะรูปธรรม” (FIGURATIVE ART) เทคนคิ สีนำ้ มนั บนผ้าใบ ภาพวาดผหู้ ญิงเสมอื นจรงิ ที่มา : สรอ้ ยสวุ รรณ เขียวย้อย

5 2. รูปแบบตัดทอน (DISTORTION) หมายถึง การสร้างสรรค์ที่มีลักษณะ บิดเบือนไปจากของจริง โดยให้ความสำคัญกับรูปแบบที่เหมือนจริงน้อยลง แต่ให้ ความสำคัญกบั รปู แบบจากความคิดของศลิ ปนิ มากขึ้น ด้วยวธิ กี ารตดั ทอนรายละเอียด ออกให้เหลือเฉพาะส่วนสำคัญ และทำให้เกิดความงามแปลกใหม่ เช่น จิตรกรรมภาพ น้ำเงิน เขียว ของ เฟื้อ หริพิทักษ์ ผู้หญิงร้องไห้ ของ ปาโบล ปีกัสโซ และงาน ประติมากรรมรูป นอนเอกเขนก ของ เฮนรี่ มัวร์ เป็นต้น เราเรียกศิลปะรูปแบบการ ถา่ ยทอดลักษณะนวี้ า่ “ศิลปะก่ึงนามธรรม” (SEMI-ABSTRACT ART) เ ทคนิคสีน้ำมันบนผา้ ใบ ภาพวาดแสดงถงึ การตดั ทอนของรปู รา่ ง สดั สว่ นของมนษุ ย์ ทีม่ า : สรอ้ ยสุวรรณ เขียวย้อย 3. รูปแบบตามความรู้สึก (ABSTRACTION) หมายถึง ผลงานการ สร้างสรรค์ซง่ึ เกดิ มาจากแรงบันดาลใจของศลิ ปนิ แสดงโดยไม่คำนึงถึงรปู ทรง และไม่ แสดงเรื่องราวที่เป็นรูปลักษณ์จริงตามธรรมชาติ แต่มุ่งแสดงออกทางความงามที่ กลั่นกรอง เอาความรู้สึกออกมาเป็นภาพ ในลักษณะการจัดส่วนประกอบทางทัศน ธาตุศิลปะด้วยเส้น สี น้ำหนัก ฯลฯ เพื่อให้ผู้รับรู้เกิดอารมณ์ความรู้สึกต่างๆ แทน รูปเหมอื นจรงิ เชน่ จิตรกรรมภาพ สวติ เซอร์แลนด์ 1972 ของวิโรจน์ เจียมจิราวัฒน์ และประติมากรรมรปู มนษุ ย์กับความปรารถนา ของ เข็มรตั น์ กองสุข เป็นตน้ เราเรยี ก ศิลปะลักษณะนวี้ ่า “ศิลปะนามธรรม” (ABSTRACT ART)

6 ภาพวาดทอ้ งฟ้ารทม่ี ั่วม่น ดว้ ยสนี ำ้ ท่มี า : สรอ้ ยสวุ รรณ เขียวย้อย 2. ทักษะกระบวนการการเรยี นรู้ (P) 1. ความสามารถในการใช้ทักษะจำแนกลกั ษณะของงานทัศนศิลป์ ไทย สากลต่างๆ 2. ความสามารถในการแก้ปัญหา ใช้อปุ กรณ์อย่างถกู ต้องและประหยัด 3. ความสามารถในการใช้ความคดิ สรา้ งสรรคใ์ นการปฏิบตั กิ ิจกรรม 4. ความสามารถในการในการใชเ้ ทคโนโลยีสารสนเทศในการสบื คน้ ขอ้ มลู 5. ความสามารถในการใช้ทักษะชวี ิต นำช้นิ งานไปใชใ้ นชีวิตประจำวนั 3. คุณลกั ษณะอนั พงึ ประสงคแ์ ละค่านยิ ม (A) - ใฝเ่ รยี นรู้ - มใี จรกั ษ์ส่งิ แวดล้อม

7 กจิ กรรมการเรยี นรู้ ขนั้ ท่ี 1 เสนอสง่ิ เร้าและระบุคำถามสำคัญ 1. นกั เรียนสังเกตรปู ภาพแล้วสนทนากับครเู พ่อื เชื่อมโยงความร้เู กีย่ วกับการสรา้ งภาพงาน ทศั นศิลป์ ไทย สากล ในลกั ษณะต่างๆ 2. ใหน้ ักเรยี นคาดคะเนคำตอบโดยการอภปิ รายและอธิบาย จากคำถามต่อไปนี้ 1.1 งานทัศนศิลป์ไทย และงานทัศนศิลป์สากล หมายถึงอะไร 1.2 งานทัศนศิลป์ไทยและสากลมีลักษณะแตกต่างกันอย่างไร ขน้ั ท่ี 2 แสวงหาสารสนเทศและวเิ คราะห์ นักเรยี นศกึ ษาใบความรู้และปฏบิ ัติกจิ กรรมเร่ือง การสรา้ งสรรค์งานทัศนศลิ ปไ์ ทย สากล ตามใบกิจกรรม ขนั้ ท่ี 3 รวมพลงั อภิปรายและสร้างความรู้ ครแู ละนักเรียนร่วมกันอภปิ รายและสรุปเรือ่ ง การสร้างสรรค์งานทัศนศลิ ปไ์ ทย สากล ขั้นท่ี 4 สื่อสารและสะทอ้ นคิด 1. ตวั แทนนักเรียนนำเสนอภาพตามจินตนาการ จากตน้ แบบของศิลปนิ ที่ชื่นชอบ โดย - ตั้งชอ่ื ภาพ - วธิ ีการสร้างสรรคช์ นิ้ งาน - ความรู้สกึ ตอ่ ช้นิ งาน 2. เพอ่ื นๆรว่ มกนั สะท้อนคดิ ขน้ั ท่ี 5 ประยุกต์และตอบแทนสังคม นักเรียนสร้างสรรค์งานทัศนศิลป์ไทย สากล ตามแนวคิดเชื่อมโยงมาจากคตินิยม ความเช่ือ ทางพทุ ธศาสนา เนื้อหาในวรรณคดีไทย วถิ ชี ีวติ ความเป็นอยูแ่ บบ วัฒนธรรมไทย และสากล ในชีวิตประจำวนั ต่างๆ บนถงุ ผ้าดบิ สุขภาพได้ แลว้ นำไปให้ผู้อน่ื

8 สื่อการเรียนรู้ 1. ภาพทัศนศลิ ป์เร่ืองทัศนศิลปไ์ ทย 2. ภาพทศั นศลิ ป์เร่ืองทัศนศิลป์สากล 3. วสั ดุ อปุ กรณใ์ นการสรา้ งสรรค์งานทัศนศิลปไ์ ทย สากล ในลักษณะตา่ งๆ 4. ใบความรู้ 5. อินเตอร์เนต็ 6. power point การประเมนิ ผลการเรียนรู้ 1.ประเมินความรู้และความเข้าใจ เร่อื ง การสร้างสรรค์งานทัศนศิลป์ไทย สากลโดยใชแ้ บบประเมนิ (K) 2.ประเมินการปฏิบัติกิจกรรมเรอื่ ง การสรา้ งสรรค์งานทศั นศลิ ป์ไทย สากล (การนำเสนอผลงาน)ด้วย แบบประเมิน(P1) 3.ประเมินชิน้ งานด้วยแบบประเมนิ (P2) 4.ประเมนิ คุณลกั ษณะดา้ นใฝ่เรยี นรู้ รับผดิ ชอบต่อหนา้ ทท่ี ไ่ี ด้รับมอบหมาย และมใี จรกั ษส์ ง่ิ แวดล้อม โดยการสังเกต(A) ภาคผนวก 1. ใบกิจกรรม เร่ืองการสร้างสรรคง์ านทัศนศลิ ปไ์ ทย สากล จากศลิ ปนิ 2. ใบกจิ กรรม เร่ือง งานทศั นศิลปไ์ ทย สากล 3. ใบความรู้ เร่ือง การสร้างสรรคง์ านทัศนศลิ ป์ไทย สากล 4. แบบประเมนิ ความรู้เร่ืองการสรา้ งสรรค์งานทศั นศิลป์ไทย สากล 5. แบบประเมินการนำเสนอผลงานเร่อื ง สรา้ งสรรค์งานทศั นศิลป์ไทย สากล 6. แบบประเมินชน้ิ งาน 7. แบบประเมินคุณลักษณะอนั พึงประสงค์

9 ใบความรู้ เรอ่ื ง ทศั นศิลป์ไทย และสากล 1. ทัศนศลิ ปไ์ ทย 1.1 ความหมายของทัศนศลิ ป์ไทย ทัศนศิลปไ์ ทย หมายถงึ ศลิ ปะทีม่ องเห็นความงามไดจ้ ากรูปลักษณ์ รับรูไ้ ด้จากประสาทสัมผัส ทางตา สัมผัสจบั ต้องได้ และกนิ ระวางพ้ืนทใ่ี นอากาศ ได้แก่ จิตรกรรมไทย ประติมากรรมไทย และ สถาปัตยกรรมไทย ทม่ี รี ปู แบบเปน็ เอกลักษณป์ ระจำชาติของไทย 1.2 ลกั ษณะของทัศนศลิ ป์ไทย ลักษณะของงานเป็นสิ่งที่สร้างสรรค์ขึ้นจากอุดมคติ (IDEALISTIC) มาสู่ความจริงตาม ธรรมชาติ ซึ่งมีรากฐานแนวคิดเชื่อมโยงมาจากคตินิยม ความเชื่อทางพุทธศาสนา เนื้อหาในวรรณคดี ไทย และวิถีชีวิตความเป็นอยู่แบบ วัฒนธรรมไทย เช่น การวาดภาพหญิงงามในงานจิตรกรรมไทย ถูกเนรมิตรูปขึ้นจากอุดมคติซึ่งพรรณนาไว้ในวรรณคดีไทยว่าจะต้องมีลักษณะ “คิ้วโก่งดังคันศร ตา งามดังกวาง ปากงามดังกระจับ หน้างามดังดวงจันทร์ แขนอ่อนดังงวงช้าง” การสร้างพระพุทธรูปใน งานปฏิมากรรมตามอุดมคตขิ องไทยนน้ั จะต้องมีพระพกั ตร์เปี่ยมไปด้วยเมตตา แฝงไว้ซึง่ อาการอันสงบ น่ิงเปน็ สมาธิ พระวรกายอ่อนช้อยปราศจากกล้ามเน้ืออย่างมนุษย์และใหค้ วามรสู้ ึกเบาลอย เพื่อแสดง ใหเ้ หน็ ถึงความหลุดพ้นอยู่เหนือโลกีย์ ประติมากรรมรปู ยักษ์แบกรอบฐานเจดีย์ในพระบรมมหาราชวัง และวัดพระศรีรัตนศาสดารามสรา้ งขนึ้ จากอุดมคติความเชื่อตามลัทธศิ าสนาพราหมณ์ฮินดูของอินเดีย ซึ่งเป็นสัญลักษณ์แสดงถึงการแบกเขาพระสุเมรุ และการสร้างหลังคาหลายชั้นในงานสถาปัตยกรรม ไทย คนไทยมคี วามเช่ือตามคติอย่างอนิ เดยี ว่าการอยู่ใต้หลงั คาที่ซ้อนกันเป็นชัน้ ๆ เปรียบเหมือนอยู่ใต้ ร่มฉัตรซงึ่ ถือกนั วา่ เปน็ สริ มิ งคล ตวั อย่างเชน่

10 ภาพจติ รกรรมไทยที่แสดงพระพุทธศาสนา ท่มี า : สร้อยสุวรรณ เขียวยอ้ ย ภาพทวารบาลหลังบานประตูพระอโุ บสถวัดสุวรรณาราม ธนบุรี เปน็ ภาพจิตรกรรมไทย ท่ีแสดงความงามของเทวดาซงึ่ อยใู่ นแบบแผนการเขียนภาพของไทยทเี่ ป็นเอกลกั ษณ์ ของหมวดนารีด้วยการแสดงความงามรปู ลกั ษณะแบบสลบั ดา้ นของใบหน้าและรา่ งกาย ท่ีมา : หอสมดุ แห่งชาติ 2. ทัศนศิลป์สากล 2.1 ความหมายของทัศนศลิ ป์สากลหรอื ทัศนศิลปส์ มยั ใหม่ ทัศนศิลป์สากลหรือทัศนศิลป์สมัยใหม่ หมายถึง ผลงานศิลปะที่มองเห็นหรือ รับรู้ได้ด้วยประสาทสัมผัสทางตา ได้แก่ จิตรกรรม ประติมากรรม และสถาปัตยกรรม ที่มี รูปแบบหรือลักษณะเป็นสากล ซึ่งเป็นผลงานการสร้างสรรค์ทางศิลปะอันเกิดจากการ

11 ผสมผสานแนวคดิ และรูปแบบตา่ งๆ ในการใช้วัสดอุ ปุ กรณอ์ ย่างอสิ ระ โดยไมย่ ดึ ตดิ กบั รปู แบบ เอกลักษณ์ศิลปะประจำชาติของชาติใดชาติหนึ่งเป็นแบบเฉพาะ สามารถสื่อความหมายสร้าง ความเขา้ ใจร่วมกันตามแนวคิด และ ความเช่อื รว่ มกนั ในสังคมได้ 2.2 รูปแบบของการถ่ายทอดงานทศั นศลิ ปส์ ากล ทัศนศิลป์สากลหรือทัศนศิลป์สมัยใหม่ แบ่งตามลักษณะของการถ่ายทอดได้ 3 รปู แบบ คอื รปู แบบเหมอื นจริง รูปแบบตัดทอน และรูปแบบตามความรู้สึก 1. รูปแบบเหมือนจริง (REALISM) หมายถึงผลงานการสร้างสรรค์โดยยึด หลกั การนำเสนอเรื่องราวในธรรมชาติและส่ิงแวดล้อมดังตาทเ่ี หน็ แลว้ ถา่ ยทอดออกมาโดยไม่ บิดเบือนรูปธรรมที่เห็น แต่สามารถประสานความรู้สึกนึกคิด และอารมณ์ลงไปในผลงานได้ เช่น การเขียนภาพคน ภาพสตั ว์ ภาพหนุ่ นิง่ ภาพแสดงเหตกุ ารณ์ในงานจิตรกรรม และการป้ัน แกะสลกั รูปบุคคลสำคัญในงานประติมากรรม เปน็ ต้น เราเรยี กงานศิลปะลักษณะนี้วา่ “ศิลปะ รูปธรรม” (FIGURATIVE ART) เทคนิคสนี ้ำมนั บนผ้าใบ ภาพวาดผหู้ ญิงเสมือนจรงิ ที่มา : สร้อยสุวรรณ เขียวย้อย

12 2. รูปแบบตัดทอน (DISTORTION) หมายถึง การสร้างสรรค์ที่มีลักษณะ บิดเบือนไปจากของจริง โดยให้ความสำคัญกบั รูปแบบท่ีเหมือนจริงน้อยลง แต่ให้ความสำคัญ กับรูปแบบจากความคิดของศลิ ปินมากข้ึน ดว้ ยวธิ ีการตัดทอนรายละเอยี ดออกให้เหลือเฉพาะ ส่วนสำคัญ และทำให้เกิดความงามแปลกใหม่ เช่น จิตรกรรมภาพ น้ำเงิน เขียว ของ เฟื้อ หริ พิทกั ษ์ ผู้หญงิ ร้องไห้ ของ ปาโบล ปีกสั โซ และงานประติมากรรมรูป นอนเอกเขนก ของ เฮนร่ี มัวร์ เป็นต้น เราเรียกศิลปะรูปแบบการถ่ายทอดลักษณะนี้ว่า “ศิลปะกึ่งนามธรรม” (SEMI- ABSTRACT ART) เทคนิคสนี ำ้ มันบนผ้าใบ ภาพวาดแสดงถงึ การตดั ทอนของรปู ร่าง สดั ส่วนของมนุษย์ ท่ีมา : สรอ้ ยสวุ รรณ เขียวย้อย 3. รูปแบบตามความรู้สึก (ABSTRACTION) หมายถึง ผลงานการ สร้างสรรค์ซึ่งเกิดมาจากแรงบันดาลใจของศิลปิน แสดงโดยไม่คำนึงถึงรูปทรง และไม่แสดง เรื่องราวที่เป็นรูปลักษณ์จริงตามธรรมชาติ แต่มุ่งแสดงออกทางความงามที่กลั่นกรอง เอา ความรู้สึกออกมาเป็นภาพ ในลักษณะการจัดส่วนประกอบทางทัศนธาตุศิลปะด้วยเส้น สี น้ำหนัก ฯลฯ เพื่อให้ผู้รับรู้เกิดอารมณ์ความรู้สึกต่างๆ แทนรูปเหมือนจริง เช่น จิตรกรรม ภาพ สวิตเซอร์แลนด์ 1972 ของวิโรจน์ เจียมจิราวัฒน์ และประติมากรรมรูปมนุษย์กับความ ปรารถนา ของ เข็มรัตน์ กองสุข เป็นต้น เราเรียกศิลปะลักษณะนี้ว่า “ศิลปะนามธรรม” (ABSTRACT ART)

13 ภาพวาดทอ้ งฟ้ารท่ีมัว่ มน่ ด้วยสีนำ้ ทีม่ า : สรอ้ ยสุวรรณ เขียวยอ้ ย

14 ใบกิจกรรม เรือ่ ง งานทศั นศิลปไ์ ทย สากล ใชเ้ วลา 20 นาที ขั้นตอนการทำกิจกรรม 1. แบ่งกลุ่มนกั เรยี น กลุม่ ละ 4 คน คละเพศ คละความสามารถ (เก่ง 1 : กลาง 2 : อ่อน 1) 2. นักเรียนศึกษาความรู้เร่ือง การสร้างสรรคง์ านทัศนศิลป์ไทย สากล จากใบความรู้ คำถามหลงั กจิ กรรม 1. งานทัศนศิลป์ไทย และงานทัศนศิลปส์ ากล หมายถึงอะไร ตอบ……………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… 2. งานทัศนศลิ ป์ไทยและสากลมีลกั ษณะแตกตา่ งกนั อยา่ งไร ตอบ……………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………

15 ตวั อย่าง ภาพผลงานศิลปินไทย เรอ่ื งทศั นศลิ ปไ์ ทย ชอ่ื ศลิ ปนิ : อาจารยเ์ ฉลิมชยั โฆษติ พพิ ัฒน์ ช่ือภาพ : เทพเช้อื เชญิ ลกั ษณะ : จิตรกรรม รูปแบบ : เอกภาพ ชอ่ื ศิลปิน : ชัชวาล รอดคลองตัน ชื่อภาพ : ธิดามาร7 นางตณั หา3 ลกั ษณะ : จติ รกรรม รูปแบบ : ความกลมกลืน

16 ตัวอย่าง ภาพผลงานศิลปินสากล เรอ่ื งทศั นศิลป์สากล ชอื่ ศิลปิน : ปาโบล ปีกัสโซ (Pablo Picasso) ชือ่ ผลงาน : Les Demoiselles d’Avignon ชอ่ื ศลิ ปิน : วินเซนต์ แวนโก๊ะ (Vincent van Gogh) ชือ่ ผลงาน : Wheat Field with Cypresses

17 ใบกิจกรรม เรื่อง การสรา้ งสรรค์งานทศั นศลิ ปไ์ ทย สากล จากศลิ ปิน ใชเ้ วลา 20 นาที สือ่ /วสั ดุ อุปกรณ์ 1. ภาพทศั นศลิ ป์เร่ืองทัศนศิลปไ์ ทย จากศลิ ปนิ 2. ภาพทศั นศิลป์เร่ืองทัศนศลิ ป์สากล จากศิลปิน 3.ดินสอ ยางลบ สี และส่ิงของที่สามารถใชใ้ นการสรา้ งสรรคง์ านทัศนศลิ ปไ์ ทย สากลได้

18 power point นำเสนอเนอ้ื หา

19

20

21

22

23

24

25

26

27

28

29

30 แบบประเมนิ ชิน้ งาน ชื่อนักเรียน/คะแนนเต็ม ความสวยงาม รายการประเมนิ ความรบั ผิดชอบ รวม 1.................................. 321 ความคิดสร้างสรรค์ 321 คะแนน 2.................................. 43 2 1 3.................................... 10 4................................... 5....................................... 6.......................................... 7............................................

31 แบบประเมินการนำเสนอผลงาน ลำดบั ที่ รายการประเมิน 4 คุณภาพการปฏบิ ตั ิ 1 32 1 นำเสนอเนื้อหาในผลงานได้ถูกต้อง 2 การนำเสนอมีความนา่ สนใจ 3 ความเหมาะสมกบั เวลา 4 ความกล้าแสดงออก 5 บุคลกิ ภาพ นำ้ เสยี งเหมาะสม รวม เกณฑก์ ารใหค้ ะแนน ปฏิบตั ิสมบรู ณช์ ดั เจน ให้ 4 คะแนน ปฏบิ ัตยิ งั มีขอ้ บกพร่องในจดุ ท่ีไมส่ ำคญั ให้ 3 คะแนน ปฏบิ ัตยิ ังมีขอ้ บกพรอ่ งเปน็ ส่วนใหญ่ ให้ 2 คะแนน ปฏิบัติไม่ได้เลย ให้ 1 คะแนน เกณฑ์การตดั สนิ คุณภาพ ชว่ งคะแนน ระดับคุณภาพ 17-20 4 หมายถงึ ดีมาก 13-16 3 หมายถึง ดี 9-12 2 หมายถงึ พอใช้ 5-8 1 หมายถึง ปรบั ปรุง

32 แบบประเมินความรเู้ ร่ือง การสรา้ งสรรคง์ านทัศนศลิ ป์ไทย สากล จุดประสงคก์ ารเรยี นรู้ นกั เรียนเปรียบเทียบความแตกต่างของลักษณะการสร้างสรรคง์ านทศั นศิลปไ์ ทย และทัศนศลิ ป์สากล คำแนะนำ 1. นักเรยี นสังเกตการสรา้ งงานทัศนศลิ ป์ไทย และทัศนศิลปส์ ากล 2. สงั เกตความแตกตา่ งของลักษณะการสร้างทัศนศิลป์ไทย และทัศนศิลปส์ ากล 3. บันทกึ ข้อมูลในภาพ ความแตกต่าง ความเหมอื น ความแตกต่าง ทศั นศลิ ป์ ไทย การ ทศั นศลิ ป์ สากล สรา้ งสรรค์ งาน วนั ท่.ี ......................เดอื น.......................พ.ศ............................... กลุม่ ที.่ ................................................................................................................

33 บนั ทึกผลหลงั การจดั การเรยี นรู้ ผลการจัดการเรียนการสอน ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ปญั หา/อุปสรรค ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… แนวทางการแกไ้ ข ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ลงชื่อ……………………………………………… ( นางสาวสร้อยสวุ รรณ เขียวย้อย ) ……………/……………./……………….

34 สรุปผลการทดลองการจดั การเรียนรู้ สงิ่ ทีผ่ ้เู รียนประทับใจ ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… สือ่ การสอนท่ใี ช้ ............................................................................................................................. ................................................. ............................................................................................................................. ................................................. .............................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................. ................................................. ............................................................................................................................. ................................................. ความคิดเห็นของคุณครู ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

35 บรรณานกุ รม พรี ะเสก บรสิ ทุ ธ์.ิ (ม.ป.ป.). การสรา้ งงานทศั นศลิ ปท์ ง้ั ไทยและสากล. สบื ค้นเม่อื 2564 ตุลาคม 21, จาก http://119.46.166.126/self_all/selfaccess9/m3/553/lesson2/item1.php Nattawee thongdee. (2558). ผลงานท่ีชนื่ ชอบ. สบื คน้ เมอ่ื 2564 ตลุ าคม 28, จาก https://nattaweearmmy.blogspot.com/?fbclid taking. (2560). 10 สดุ ยอดศิลปินเอก/จิตรกรเอกของโลกกับ 10 ผลงานช้นิ เอก. สบื ค้นเม่ือ 2564 พฤศจิกายน 5, จาก https://www.takieng.com/stories/4132?fbclid



ผลงานท่ีใช้ใน เครอ่ื งมือ