บทที่2_ทรัพยากรสารสนเทศในห้องสมุด

สารสนเทศเพอื่ การเรียนรู้ Information For Learning รหสั วิชา 3000 - 1607 ครูกฤตยา จนั ทรส์ ว่าง วิทยฐานะ ครูชานาญการพเิ ศษ

ทรพั ยากรสารสนเทศในหอ้ งสมดุ

ความหมายของทรพั ยากรสารสนเทศ ทรพั ยากรสารสนเทศ หมายถึง วัสดุรูปแบบต่างๆ ที่มีการ บนั ทึกสารสนเทศไวโ้ ดยใช้ ภาษา สญั ลกั ษณ์ ภาพและเสียง อาจอยใู่ นรูปของสือ่ ตา่ งๆ 2 ประเภท ไดแ้ ก่ วสั ดุตีพิมพ์ และ วสั ดุไม่ตีพิมพ์ เพ่ือใชส้ าหรบั การเผยแพร่และเป็ นประโยชน์ แก่ผู้ใช้ค้นคว้าและหาข้อมูล ซึ่งหอ้ งสมุดมีหน้าท่ี จัดหา รวบรวม จดั เก็บและพฒั นาทรพั ยากรสารสนเทศใหม้ ีความ ทนั สมยั สาหรบั ใหบ้ ริการในหอ้ งสมุด

ประโยชนข์ องทรพั ยากรสารสนเทศ 1. ขอ้ มูลจากทรพั ยากรสารสนเทศช่วยขจดั ความไม่รูใ้ นเร่ืองต่างๆ และ สรา้ งสตปิ ัญญา 2. ขอ้ มูลจากทรพั ยากรสารสนเทศที่ถูกตอ้ ง ครบถว้ น และทนั สมยั จะช่วย ใหต้ ดั สินใจแกไ้ ขปัญหาตา่ งๆ ไดอ้ ยา่ งมีประสิทธภิ าพ 3. ความรูห้ รือขอ้ มูลตา่ งๆ จากทรพั ยากรสารสนเทศ ก่อใหเ้ กิดการศึกษา คน้ ควา้ และพฒั นาวิทยาการตา่ งๆ 4. ความรูจ้ ากทรพั ยากรสารสนเทศ ก่อใหเ้ กิดความจรรโลงใจช่วยใหผ้ ู้ใช้ เกิดความคิดสรา้ งสรรค์ 5. ทรัพยากรสารสนเทศใหท้ ้ังความรูแ้ ละความบันเทิงทาใหเ้ กิดความ เพลิดเพลิน ชว่ ยใหเ้ กิดการพกั ผ่อนหยอ่ นใจ

ประเภทของทรพั ยากรสารสนเทศ ทรพั ยากรสารสนเทศ แบ่งเป็ นวสั ดตุ พี ิมพ์ และวสั ดไุ ม่ตพี ิมพ์ 1. วัสดุตีพิมพ์ (Printed materials) หมายถึง ทรัพยากรสารสนเทศซึ่ง บนั ทึกความรูท้ ี่มีเน้ ือหาสาระเพื่อประโยชนใ์ นการศึกษาคน้ ควา้ อา้ งอิง หรือเพื่อความบันเทิง โดยผลิตเป็ นหนังสือ สิ่งพิมพ์ หรือเอกสาร รูปแบบตา่ งๆ 2. วัสดุไม่ตีพิมพ์ (Non printed materials) หมายถึง วัสดุที่ใช้บันทึก ความรู้ ข่าวสาร สารสนเทศในรูปแบบอื่น ๆ ที่นอกเหนือไปจากส่ิงพิมพ์ หรือหนังสือ บางคร้งั ตอ้ งใชเ้ คร่ืองมือหรืออุปกรณช์ นิดต่างๆ ช่วยใน การเรยี กขอ้ มูลท่ีบนั ทึกไวใ้ นสื่อน้นั ๆ หรอื ตอ้ งใชก้ บั อปุ กรณพ์ เิ ศษ เพ่ือ สามารถฟังและหรือมองเห็นภาพได้

วสั ดตุ พี มิ พ์ (Printed materials) วสั ดตุ พี มิ พ์ แบ่งเป็ นประเภทตา่ ง ๆ ไดแ้ ก่ หนงั สือ หมายถึง ส่ิงพิมพท์ ่ีมีเน้ ือหาความรูห้ รือเรื่องราวตา่ งๆ จดั หาไดง้ ่าย จดั พมิ พเ์ ป็ นรูปเลม่ สมบูรณ์ - หนังสือสารคดี คือ ส่ิงพิมพท์ ่ีมีเน้ ือหาสาระ ความรูเ้ ป็ นสาคัญ มุ่งให้ความรู้ ความคิดแก่ ผู้อ่าน ส่งเสริมการศึกษาทุกแขนงวิชาเช่น ห นั ง สื อ ต า ร า วิ ช า ก า ร ห นั ง สื อ อ้า ง อิ ง วิทยานิพนธ์ รายงาน สิ่งพิมพร์ ฐั บาล สิทธิบตั ร เป็ นตน้

วสั ดตุ พี มิ พ์ (Printed materials) - หนังสือบนั เทิงคดี คือ หนังสือท่ีเขียนจาก จนิ ตนาการของผูเ้ ขียน เช่น นวนิยาย หนังสือ รวมเร่อื งส้นั เป็ นตน้ สิ่ ง พิ ม พ์ต่ อ เ น่ื อ ง คื อ สิ่ ง พิ ม พ์ที่ เ ส น อ เหตุการณห์ รือเร่ืองราวท่ีน่าสนใจ ในรูปของ บทความโดยมีกาหนดออกต่อเนื่องกันตาม กาหนดเวลา เช่น วารสารและนิตยสาร หนงั สือพมิ พ์ เป็ นตน้

วสั ดตุ พี มิ พ์ (Printed materials) กฤตภาค คือ สิ่งพิมพท์ ี่ไดจ้ ากการตัดข่าว หรือบทความจากหนังสือพิมพห์ รือวารสาร แลว้ นามาผนึกบนแผน่ กระดาษ จุลสาร คือ สิ่งพิมพข์ นาดเล็กที่ให้ความรู้ เฉพาะเรื่อง มีความหนาประมาณ 60 หนา้ จดั ทาเพื่อเผยแพรห่ รอื ประชาสมั พนั ธ์

วสั ดไุ ม่ตพี มิ พ์ (Non printed materials) วสั ดไุ ม่ตพี ิมพ์ แบ่งออกเป็ นประเภทตา่ ง ๆ ไดแ้ ก่ โสตวสั ดุ คือ วสั ดุสารสนเทศที่ใชเ้ สียงเป็ นส่ือใน การถ่ายทอดสารสนเทศ เช่น แผ่นซีดี แผ่นเสียง เทปบนั ทกึ เสียง เป็ นตน้ ทศั นวัสดุ คือ วัสดุสารสนเทศท่ีผูใ้ ชส้ ามารถ รบั รูส้ ารสนเทศไดท้ างประสาทตาซึ่งอาจดูได้ ดว้ ยตาเปล่า เช่น ลูกโลกหรือแผนท่ี ภาพนิ่ง ของจาลอง แผนภมู ิ เป็ นตน้

วสั ดไุ ม่ตพี ิมพ์ (Non printed materials) โสตทัศนวัสดุ คือ วัสดุสารสนเทศท่ีสามารถ รับรูส้ ารสนเทศ ท้ังจากการดูและการฟังใน ขณะเดียวกนั เชน่ ภาพยนตร์ เป็ นตน้ วสั ดุยอ่ ส่วน คือ วสั ดุสารสนเทศที่ไดจ้ ากการถ่ายภาพ สิ่งพิมพต์ น้ ฉบบั ลงบน วสั ดโุ ปรง่ แสงหรอื ทึบแสง โดยยอ่ สว่ นใหม้ ีขนาดเล็กจน ไม่สามารถอ่านได้ เช่น ไมโครฟิ ลม์ ไมโครฟิ ช เป็ นตน้

วสั ดุไม่ตพี มิ พ์ (Non printed materials) ส่ืออิเล็กทรอนิ กส์ คือ วัสดุท่ีเก็บ ส า ร ส น เ ท ศ ใ น รู ป ข อ ง สั ญ ญ า ณ อิเล็กทรอนิกส์ สามารถจดั เก็บข้อมูล ไดใ้ นปริมาณสูง และเป็ นส่ือผสมตอ้ ง มีเคร่ืองแปลงสญั ญาณอิเล็กทรอนิกส์ เป็ นสัญญาณภาพ และเสียง เช่น ซีดีรอม แผ่นวีดีทัศน์ระบบดิจิทัล วารสารอิเล็กทรอนิกส์ ฐานข้อมูล เป็ นตน้