การเพาะเห็ดแครง

 จอบ  บวั รดน้า  คอขวด  ฝาปิ ดจกุ  สาลี หรอื ข้ีฝ้ าย  กระดาษหนังสือพิมพ์  หนังยาง  ถงุ รอ้ นกนั จีบ  ถงั น้ามนั  ไม้สาหรบั รองก้อน  หวั แกส็ แบบเร่ง  ถงั แกส็

1 ข้ีเลือ่ ย 100 กิโลกรมั 2 ราละเอียด 50 กิโลกรมั 3 ปนู ขาว 1 กิโลกรมั 4 ยิปซมั่ 1 กิโลกรมั 5 ภไู มค์ 1 กิโลกรมั 6 แป้ งข้าวจ้าว 1 กิโลกรมั 7 น้าตาลทรายแดง 1 กิโลกรมั 8 ดีเกลือ 9 น้าสะอาด 0.2 กิโลกรมั 60 เปอรเ์ ซน็

 นาส่วนผสมทงั้ หมด มาคลกุ เคล้าให้เข้ากนั  ยกเว้นดีเกลือ  นาดีเกลือไปละลายกบั น้า แล้วนามาผสมให้อาหาร มีความชื้นประมาณ 60%  ทาการทดสอบความชื้น ให้ใช้มือกาขีเ้ ลื่อยให้แน่นแล้วแบมือออก ถ้าขี้เล่ือย แตกออกหมดแสดงว่า ขีเ้ ลื่อยแห้งให้เติมน้าอีก ถ้าขีเ้ ลื่อยจบั ตวั กนั บา้ งแตกบา้ ง แสดงว่าความชื้นใช้ได้ ถ้าขีเ้ ล่ือยจบั ตวั เป็นก้อนและมีน้าไหลออกตามง่ามมือ แสดงว่าขีเ้ ล่ือยมีความชื้นมากเกินไป ให้เพ่ิมขี้เลื่อยและส่วนผสมอาหาร ตาม ปริมาณส่วนของขีเ้ ลื่อยที่เพิ่มขึน้

ตกั ข้ีเลือ่ ยใส่ถงุ ชงั่ น้าหนักให้ได้ 6 ขีดต่อถงุ กระแทกก้นถงุ กบั พ้ืนให้ก้นถงุ เรียบและแน่น รวบปากถงุ แล้วใช้มือหรือขวด ทบุ ปากถงุ ให้ข้ีเลือ่ ยในถงุ แน่นสมา่ เสมอ ระวงั อย่าให้ถงุ ปริ แตก หรอื ฉีกขาด แต่งหน้าถงุ ให้เป็นรปู กระทะควา่ ให้หน้าก้อนเป็นทรงบา่ สวมคอขวด ดึงปลายถงุ ให้คอขวดติดแน่น อย่ทู ีก่ ึง่ กลางปากถงุ พบั ชายถงุ ลง ดึงให้แน่นกบั คอขวด ใส่ข้ีฝ้ ายให้แน่น สวมฝาจกุ ทาถงุ ต่อไปจนหมด ให้มีขนาดเท่ากนั

 เน่ืองจากวสั ดทุ ่ีนามาใช้เพาะเหด็ มกั มีเชื้อจลุ ินทรียต์ ่างๆปะปนมาด้วย เชื้อที่ เป็นศตั รกู บั เหด็ เหล่านี้ จะไปแย่งอาหารเหด็ หรอื บางครงั้ เป็นอนั ตรายต่อเหด็ ดงั นัน้ ก่อนที่จะทาการเขี่ยเชื้อเหด็ ลงไป ต้องทาลายเชื้อจลุ ินทรีย์ ท่ีปนเปื้ อน เหล่านัน้ ให้หมดไปก่อน หรอื ให้เหลือน้อยลงเสียก่อน โดยการน่ึงฆ่าเชื้อ สามารถทาได้โดยใช้หม้อน่ึงลกู ทุ่ง หรอื หม้อน่ึงความดนั  ขนั้ ตอนการนึ่งฆ่าเชื้อก้อน 1.เตรยี มสถานทีท่ ีจ่ ะใช้วางหมอ้ นึง่ ควรมีหลงั คากนั ฝน เตรียมถงั แกส็ ให้มี เพียงพอ กบั การนึง่ ทีใ่ ช้เวลานานถงึ 4ชวั่ โมง เพราะหากแกส็ หมดก่อนเวลาที่ กาหนด จะทาให้กระบวนการนึง่ ฆ่าเช้ือไม่สมบรู ณ์ ส่งผลให้ก้อนเช้ือเสียหายและ ติดเช้ือได้ 2.นาน้าใส่หม้อนึง่ ตามระดบั ทีก่ าหนด 3.ถ้านึง่ ด้วยแกส็ กใ็ ห้มีไฟรอ้ นสมา่ เสมอ อย่าให้ไฟดบั เมือ่ มีไอพ่งุ ให้เริม่ นับจบั เวลา ทีอ่ ณุ หภมู ิ 100 องศา นาน 4 ชวั่ โมง สงั เกตดไู อน้าทีพ่ ่งุ ออกมาจากช่อง

เป็นการย้ายเชื้อเหด็ ในเมลด็ ข้าวฟ่ าง ไปเลีย้ งต่อในก้อนเหด็ ที่นึ่งฆ่าเชื้อแล้ว ขนั้ ตอนการหยอดเชื้อต้องทาอย่างระมดั ระวงั ทาความสะอาดพืน้ ท่ีหยอดเชื้อ รวมถึงตวั ผปู้ ฏิบตั ิงานเอง ต้องทาความสะอาดร่างกายก่อนลงมือปฏิบตั ิงาน พืน้ ที่ ปฏิบตั ิงานต้องทาในบริเวณที่ลมสงบ หรือเป็นห้องมิดชิดที่ฆ่าเชื้อแล้ว เพ่ือป้ องกนั เชื้อต่างๆท่ีเราไม่ต้องการ เข้ามาปนเปื้ อนในก้อนเหด็ ขณะท่ีเราหยอดเชื้อ

 นาตะเกียงแอลกอฮอล์ หวั เชื้อเหด็ ในเมลด็ ข้าวฟ่ าง และถงุ ก้อนเหด็ เข้าไปในพนื้ ที่ที่จะ หยอดเชื้อ  ฉีดแอลกอฮอลฆ์ ่าเชื้อให้ทวั่ ก้อนเหด็ และเครอื่ งมือท่ีใช้ปฏิบตั ิงาน  ใช้เหลก็ เจาะตรงกลางก้อนเหด็ ให้ลึกเกือบถึงก้นถงุ  เขย่าหวั เชื้อให้เมลด็ ข้าวฟ่ างแตกกระจา่ ยออก ใช้ขวดกระแทกกบั มอื หรอื แผน่ ยาง เบาๆให้เมลด็ แตกออกจากกนั ให้รว่ น (อาจจะเขย่าทิ้งไว้ก่อน1วนั )เพอ่ื ให้เส้นใย ซ่อมแซมตวั เองที่ชา้ จากการเขย่า เปิ ดจกุ สาลีออกแล้วเขี่ยเมลด็ ข้าวฟ่ างให้แตก  วางก้อนเชื้อเรยี งกนั เพอื่ ให้ทางานสะดวกและรวดเรว็  ระหว่างปฏิบตั ิให้ลนไฟตลอด  หยอดหวั เชื้อเมลด็ ข้าวฟ่ างลงในก้อนท่ีเจาะรไู วแ้ ล้ว ประมาณ10-15 เมลด็ ต่อก้อน เขย่าก้อนเหด็ เบาๆให้เมลด็ ข้าวฟ่ างลงในรทู ่ีเจาะไว้  ปิ ดก้อนเหด็ ด้วยกระดาษรดั ด้วยหนังยาง

 นาก้อนเหด็ ทีห่ ยอดเช้ือแล้วไปบม่ ในโรงเรือนทีม่ ืด และสะอาดอากาศถ่ายเท สะดวก ไม่โดนฝน ปราศจากแมลงและสตั วร์ บกวน การบม่ ก้อนเหด็ แครงใช้ เวลา10-15 วนั  ระหว่างบม่ ก้อนเหด็ หมนั่ ตรวจดกู ้อนทีเ่ ป็นเช้ือราหรือมีไร หากเจอให้นาก้อน ดงั กล่าวไปทาลาย ถ้ามีการระบาดมากให้ฉีดยากาจดั เช้ือราและไร ควรหมนั่ ทา ความสะอาดโรงเรอื นอย่างสมา่ เสมอ

 สถานท่ีหรือโรงเรือนสาหรบั เปิ ดดอก ควรเป็นสถานท่ีสะอาดสามารถรกั ษา ความชื้นและถ่ายเทอากาศได้ดี ไม่ร้อน ภายในโรงเรือนควรทาชนั้ วางก้อนเหด็ ให้มีขนาดสมั พนั ธก์ บั จานวนก้อนเหด็

 ทาการฆ่าเช้ือมีดด้วยการลนไฟ หรือ เชด็ แอลกอฮอล์  ใช้มีดกรีดก้อนเหด็ ให้ถงุ ขาด  กรดี เป็นแนวเฉียง หรอื แนวตรงกไ็ ด้  เมือ่ กรีดแล้วให้นาก้อนเหด็ เข้าโรงเปิ ดดอก  ท้ิงไว้จนมีต่มุ ดอก  ให้ทาการสเปรยน์ ้าบางๆเพือ่ กระต้นุ การออกดอก  เมือ่ ครบ3วนั ให้ทาการให้น้าทีก่ ้อนเหด็  ครบ5วนั กส็ ามารถเกบ็ ดอกได้เลย

 หลงั จากกรีดก้อนไว้ 1 วนั หรือวนั ที่ 2 ของการกรดี ให้ทาการให้น้าโดยการ สเปรยน์ ้าบางๆ 3 ครงั้ เช้า เที่ยง เยน็  เมอ่ื เข้าวนั ที่ 3 ของการกรีด จะสงั เกตเหน็ ต่มุ ดอกออกมาให้ทาการให้น้า โดย การรดน้าท่ีก้อนเหด็ ได้เลย 3 ครงั้ เที่ยง เยน็  หลงั จากนัน้ ให้รดน้าไปอีก 3 วนั กส็ ามารถเกบ็ ดอกเหด็ ได้เลย

 เมื่อดอกเหด็ บานเตม็ ท่ีควรเกบ็ ให้หมดทงั้ ช่อ โดยใช้มีดตดั มือข้างหน่ึงจบั ช่อ ดอก มอื อีกข้างจบั มีดกรีด ระวงั อนั ตรายจากคมมีด  ในกรณีมีขี้เลื่อยติดมาให้ตดั ออกให้เรียบรอ้ ย  หลงั จากเกบ็ ดอกแล้ว เหด็ จะพกั หน้าก้อนเพ่อื สรา้ งดอกอีกครงั้ ใช้เวลาประมาณ 3 วนั  กจ็ ะมีดอกใหม่เกิดขึน้ มาตรงรอยกรีดเดิมอีกครงั้ ให้ทาการรดน้าอีก 3 วนั กเ็ กบ็ ดอกได้  โดยเฉล่ีย 1 ก้อน ให้ดอกเหด็ 2 ครงั้ /ก้อน น้าหนักดอกเหด็ หน้าแรก 200 กรมั / ก้อน  หน้า 2 ดอกเลก็ ลงน้าหนักจะเบาลง 100 กรมั /ก้อน  ขึน้ อย่กู บั การ ควบคมุ อณุ หภมู ิ ความชื้น และการดแู ลรกั ษา

 ควรดูแลความชื้นให้อยู่ระหว่าง 70-80 เปอร์เซ็นต์  รักษาอณุ หภูมใิ ห้ได้ 28-32 องศา  รักษาความสะอาดของก้อน และโรงเรือนตลอดเวลา  ระวงั อย่าให้นา้ เข้าก้อนเห็ด