ระบบฟิวดัล

ระบบฟิวดลั

ระบบฟิวดัล (ระบบศักดินาสวามภิ ักด)ิ์ มีท่ีมาอยา่ งไรและ เกดิ ขึ้นได้อยา่ งไร เป็น ลักษณะการปกครองและสงั คมของชนเผา่ เยอรมัน (เนน้ ความผกู พนั ระหว่างนักรบกับ หัวหนา้ นกั รบตามประเพณี Comitatus โดยกษัตรยิ ก์ ระจายอำนาจไปสหู่ วั หนา้ หรือกลมุ่ นักรบ) และลักษณะการปกครองทสี่ ืบทอดมาจากโรมนั (ระหว่างผอู้ ปุ การะกับผู้รับ อปุ การะและความสมั พนั ธร์ ะหว่าง นายกับขา้ ทาส) ผสมผสานกนั เป็นรากฐานของยโุ รป สมัยกลาง ในชว่ งที่อาณาจกั รโรมนั ลม่ สลาย ชาวนาเจา้ ของทดี่ นิ ต้องหลบหนี ลีภ้ ัย เกิด ความหวาดกลัว จงึ ต้องยกท่ีดนิ ใหผ้ ูม้ อี ำนาจเพ่ือขอความคุ้มครองเจ้าของท่ดี ินเดมิ เปลยี่ นสภาพมาเป็นผเู้ ชา่ ท่ีดิน แต่เปน็ เสรีชนและกษตั รยิ ม์ อี าณาจกั รกว้าง Feudal มา จากภาษาลาตินวา่ Feudum ตรงกับภาษาอังกฤษว่า Fief แปลวา่ ดนิ เนอ้ื ท่หี นึง่ ระบบฟิวดัลมีทีใ่ ดบา้ ง เกดิ ในฝร่ังเศสครสิ ต์ศตวรรษที่ 5 ท่ีอิตาลคี ริสตศ์ ตวรรษท่ี 6 นำมาใชใ้ นอังกฤษต้น ศตวรรษที่ 11 และในเยอรมนั ลกั ษณะความสมั พนั ธ์ในระบบฟิวดลั เปน็ อย่างไร ระบบฟวิ ดลั เป็นความสมั พันธ์ระหวา่ ง Lord (เจา้ นาย) กบั Vassal (ผู้พ่ึง) เปน็ ระบบการกระจายอำนาจออกจากศูนย์กลางกษัตรยิ ไ์ ปยงั ขุนนางแคว้นตา่ งๆ ขนุ นางต่าง มีกองทัพของตนเอง หนา้ ทข่ี อง Lord คอื พทิ ักษ์รกั ษา Vassal และทีด่ ินของ Vassal จากศตั รแู ละให้ ความยุติธรรม ปกปอ้ งคมุ้ ครองในการพจิ ารณาคดี โครงสร้างทางสงั คมของระบบฟิวดัล 1.กษตั ริย์ มีฐานะเปน็ Lord สงู สุดโดยมขี นุ นางเป็น Vassal มีพันธะผกู พนั ทาง หนา้ ท่ตี อ่ กัน กษัตริย์จะพระราชทานทด่ี ินเปน็ การมอบหมายอำนาจในการปกครอง ใหก้ ับขนุ นาง อำนาจของกษตั รยิ อ์ ่อนลงปกครองราษฎรท์ อ่ี ยรู่ อบพระนคร ดนิ แดนส่วน อ่นื ๆเปน็ ของขนุ นาง และมคี วามผกู พนั กบั กษัตรยิ โ์ ดยยกยอ่ งใหเ้ ป็นหวั หน้า มขี ้อผกู พัน กบั กษัตรยิ ์เพราะมที ่ีดินอย่ใู นอาณาเขตจึงยอมเป็น Vassal มหี นา้ ทช่ี ่วยเหลือพระเจ้า แผ่นดินยามสงคราม ทดี่ ินทีก่ ษตั ริยพ์ ระราชทานให้สามารถริบคืนไดถ้ ้า Vassal ไม่ปฏบิ ตั ิ

ตามสญั ญาหรอื ส้นิ ชีวิตโดย ไมม่ ที ายาท 2.ชนชัน้ ปกครองหรือขุนนางเจา้ ของที่ดิน (Suzerain) นับตงั้ แต่อัศวนิ ขึ้นไป ในผรังเศส มีบรรดาศกั ดเ์ิ ป็น Duke,Earl, Lord, Baron, Count มีการปกครองลดหลัน่ ตามลำดับขนั้ ดแู ลปกครองเสรชี นๆมีฐานะเปน็ Vassal ของขนุ นาง ขนุ นางมีฐานะเปน็ ท้งั Vassal ของกษัตริย์ ซึง่ Vassal มีหนา้ ท่ีสง่ ทหารของตนไปสมทบกับกองทัพของ Lord และชว่ ยเหลอื ทางการเงนิ แก่ Lord ขนุ นางช้ันสูงยงั มีฐานะเปน็ Lord ของขุนนาง ช้นั ตำ่ กว่าลงมา ขุนนางเปน็ เจ้าของปราสาทหรอื คฤหาสน์ ยงั มขี ุนนางทผ่ี า่ นการฝกึ ไดร้ บั การสถาปนาแต่ตงั้ ใหเ้ ป็นอัศวนิ (Knight)ไมใ่ ช่ขนุ างทส่ี ืบทอดทางสายโลหิต 3.เสรีชน (villain) ส่วนใหญเ่ ป็นชาวนา เปน็ ผเู้ ชา่ ท่ีดนิ ซึง่ เคยเป็นของตนเองแต่ ไม่มภี าระผูกติดกบั ท่ดี นิ หรอื เปน็ เจ้าของท่นี าขนาดเลก็ ชาวนารายเลก็ ๆ 4.ทาสตดิ ท่ดี ิน(serf) คอื ชาวนาทอี่ าศัย ทำกนิ บนที่ดนิ ตั้งแตบ่ รรพบุรษุ ตอ้ งผูก ตดิ กับทด่ี ิน จะโยกย้ายไปไหนไม่ได้ อยใู่ นการควบคมุ ของเจ้านาย ตอ้ งเสยี ภาษรี ชั ชูปการ ภาษีผลิตผลท่ีผลิตได้ใหเ้ จา้ นาย ยอมให้เจ้านายเกณฑ์แรงงานขุดคู สรา้ งสะพาน 5.พระและนกั บวช มีบทบาททางการอบรมจิตใจใหแ้ ก่สามัญชน