ปราชญ์ชาวบ้าน ภูมิปัญหาท้องถิ่น อำเภอเมืองหนองคาย

ก คํานํ า ครูภูมปิ ัญญาไทยหรอื ท่ียกยอ่ งกันว่าปราชญ์ ชาวบ้าน มคี วามหลากหลายตามความถนั ด และการ ปฏบิ ัตขิ องแต่ละคน ซง่ึ มีองค์ความรูท้ ่มี ีการหล่อ หลอม ซมึ ซบั บม่ เพาะ ค้นคว้า ทดลองโดยใชว้ ถิ ชี วี ติ ของตนเองเป็นห้องทดลองขนาดใหญ่ เพื่อทดสอบ ความถกู ผดิ แลว้ คิดสรา้ งสรรค์ กลนั่ กรองส่ิงท่มี ีคุณ ค่าแกช่ วี ิต แกแ่ ผน่ ดิน ถ่ายทอดให้ผอู้ น่ื ได้สืบสานทงั้ ท่ี เป็นมรดกและทงั้ ทเ่ี ป็นสมบัติทางปัญญา ดงั นั้ น ประสบการณ์ ความคิดและวถิ ีการดํารงชวี ิตของครู ภูมปิ ัญญาไทยแตล่ ะทา่ นล้วนเป็นขุนทรพั ย์ทางปัญญา ทสี่ ําคัญของแผน่ ดิน ศนู ยก์ ารศึกษานอกระบบและ การศึกษาตามอัธยาศัยอําเภอเมอื งหนองคาย ไดเ้ ล็ง เห็นความสําคัญของปราชญช์ าวบ้าน ภูมิปัญญา ทอ้ งถ่นิ จึงไดจ้ ัดทําฐานข้อมลู ภูมปิ ัญญาทอ้ งถ่นิ เพื่อ เป็นการยกย่องเชดิ ชูเกียรติผมู้ ีความรูค้ วามสามารถ และไดเ้ ผยแพรเ่ พ่ือเป็นประโยชน์ แกผ่ ทู้ ่สี นใจตอ่ ไป ผจู้ ดั ทาํ

สารบัญ ข เรอ่ื ง หน้ า คํานํ า ก สารบญั ข ปราชญช์ าวบ้านและภมู ปิ ัญญาทอ้ งถ่ิน 1 ปราชญช์ าวบ้านตําบลในเมือง 2 ปราชญช์ าวบา้ นตําบลมีชยั 3 ปราชญ์ชาวบ้านตําบลโพธช์ิ ยั 4 ปราชญช์ าวบา้ นตาํ บลหนองกอมเกาะ 5 ปราชญช์ าวบา้ นตาํ บลกวนวนั 6 ปราชญช์ าวบ้านตําบลเมอื งหมี 7 ปราชญ์ชาวบา้ นตาํ บลปะโค 8 ปราชญ์ชาวบา้ นตาํ บลเวยี งคุก 9 ปราชญ์ชาวบ้านตําบลวดั ธาตุ 10 ปราชญช์ าวบ้านตําบลค่ายบกหวาน 11 ปราชญช์ าวบา้ นตําบลพระธาตุบงั พวน 12 ปราชญช์ าวบา้ นตาํ บลโพนสว่าง 13 ปราชญช์ าวบา้ นตําบลหาดคํา 14 ปราชญช์ าวบ้านตําบลสีกาย 15 ปราชญช์ าวบา้ นตําบลหินโงม 16 ปราชญช์ าวบ้านตําบลใบา้ นเด่อื 17 คณะผจู้ ัดทาํ ค

1 ปราชญ์ชาวบ้าน หมายถงึ บุคคลทเ่ี ป็นเจ้าของ ภูมิปัญญาชาวบา้ น และนํ าภมู ปิ ัญญาไปใชป้ ระโยชน์ ใน การ ดาํ รงชวี ติ จนประสบความสําเรจ็ สามารถ ถ่ายทอดเชอ่ื มโยงคุณค่าของอดตี กบั ปัจจบุ นั ได้ เหมาะสม ภมู ิปัญญาทอ้ งถ่นิ หรอื ภูมปิ ัญญาชาวบา้ น หรอื ภูมิปัญญาพ้ืนบา้ น หมายถงึ ส่ิงท่แี สดงความรู้ ความ คิด และการกระทาํ ของบรรพบุรุษของเรา เพ่ือท่จี ะ ดาํ รงชวี ติ รอดอย่างมีความสุข ภูมิปัญญาไทย แบง่ ออกเป็น 2 ระดบั คือ ชาติ และ ระดบั ทอ้ งถ่นิ 1. ภูมปิ ัญญาระดบั ชาติ เป็นภมู ปิ ัญญาทพ่ี ัฒนา สังคมไทยให้รอดพ้นจากวกิ ฤตการณ์ตา่ ง ๆ ในอดีต เชน่ การกอบก้เู อกราชโดยสมเด็จพระนเรศวร มหาราช และการเสียแผน่ ดินบางส่วนของประเทศ ไทย ในสมยั พระบาทสมเดจ็ พระจลุ จอมเกล้าเจ้าอยู่ หัว เพ่ือรกั ษาเอกราชชาตไิ ทย ทาํ ให้ประเทศไทยไม่ ตกเป็นเมอื งข้ึนของชาตติ ะวันตกในยคุ ลา่ อณานิ คม หรอื จักรวรรดนิ ิ ยม 2. ภมู ปิ ัญญาทอ้ งถ่นิ หรอื ภมู ปิ ัญญาชาวบ้าน คือส่ิงที่แสดงความรู้ ความคิดและการกระทาํ ของ บรรพบุรุษของเรา เพ่ือท่ีดาํ รงชวี ติ อย่างมีความสขุ

2 ปราชญช์ าวบา้ นตําบลในเมือง นางน้ อย สุระเทวี ทอี่ ยู่ 86 ม.13 ชุมชนสระ แก้ว ต.ในเมือง อ.เมือง จ. หนองคาย เบอรโ์ ทร 0897814171 ปราชญ์ดา้ นโภชนาการ (อาหารขนม) นางสาวสวา่ ง จนั ทระ ท่อี ยู่ 268/1 ม.12 ชุมชนยอด แกว้ ต.ในเมือง อ.เมอื ง จ.หนองคาย เบอรโ์ ทร 0862290199 ปราชญ์ด้านโภชนาการ (การทาํ ขา้ วเกรยี บงา)

3 ปราชญ์ชาวบา้ นตําบลมชี ยั นายธรรมศักด์ิ จนั ทรผ์ ่งึ บา้ นเลขท่ี 180 หมู่1 ต.มชี ยั อ.เมอื ง จ.หนองคาย เบอรโ์ ทร 0652282166 ปราชญ์ดา้ นชา่ งตัดเย็บ นางธนพร วงศ์แสง ท่ีอยู่ 28/1ม.7 ต.มืชยั อ.เมือง จ.หนองคาย เบอรโ์ ทร 0962085788 ปราชญด์ า้ นเศรษฐกจิ พอ เพียง

4 ปราชญช์ าวบา้ นตําบลโพธช์ิ ยั นายสมใจ พทุ ทริ กั ษ์ ทอี่ ยู่ 99 ม.8 ต.โพธช์ิ ยั อ.เมอื ง จ.หนองคาย โทร.086-234-9314 ปราชญด์ า้ นเศรษฐกจิ พอ เพียง นางสาวสวา่ ง จนั ทระ ที่อยู่ 268/1 ม.12 ชุมชนยอด แก้ว ต.ในเมอื ง อ.เมอื ง จ.หนองคาย เบอรโ์ ทร 0862290199 ปราชญด์ ้านโภชนาการ (การทาํ ขา้ วเกรยี บงา)

5 ปราชญ์ชาวบ้าน ตําบลหนองกอมเกาะ นายสมพงษ์ ดวงจันทา ทีอ่ ยู่ 41 ม.3 บ้านคุยนาง ขาว ต.หนองกอมเกาะ อ.เมือง จ.หนองคาย เบอรโ์ ทร 083-1469421 ปราชญ์ดา้ นการเพาะเห็ด นางลอ๊ ต หมุนโคกสูง ทอ่ี ยู่ ๔๒ หมู่ ๗ บา้ นหนอง เด่นิ ต.หนองกอมเกาะ อ.เมอื ง จ.หนองคาย เบอรโ์ ทร 089-2221697 ปราชญ์ด้านการทอเส่ื อ

6 ปราชญ์ชาวบา้ นตําบลกวนวนั นายกณั หา พาพิมพ์ ที่อยู่ 199 ม.2 บ้านสะเงยี ว ต.กวนวัน อ.เมือง จ.หนองคาย เบอรโ์ ทร…………………. ปราชญ์ด้านพันธข์ า้ วเหนี ยว และข้าวเจา้ นายสุดใจ คําไหว ท่อี ยู่ 05/1 ม.7 บา้ นหนอง บวั ทอง ต.กวนวัน อ.เมอื ง จ.หนองคาย เบอรโ์ ทร………………….. ปราชญ์ดา้ นการทาํ หมาก เบ็งจากใบตอง

7 ปราชญช์ าวบา้ นตําบลเมืองหมี นายสาคร กางเกต ท่อี ยู่ 82 หม่ทู ่ี2 บ้านศรชี ม ชน่ื ต.เมอื งหมี อ.เมอื ง จ.หนองคาย เบอรโ์ ทร 0629027121 ปราชญด์ า้ นปลกู ผกั ปลอด สารพิษ และเลีย้ งไก่ พื้นเมือง นายอุบล สีกะมุท ทอ่ี ยู่ 101 หมทู่ ี่ 3 บา้ นทา่ ดอกคํา ต.เมอื งหมี อ.เมอื ง จ.หนองคาย เบอรโ์ ทร 0988626823 ปราชญ์ดา้ น การทาํ พาสาด พ่ึงจากต้นกลว้ ยและการ ปลกู มะนาว

8 ปราชญ์ชาวบ้านตําบลปะโค นายสวุ พิษ ศรวี งษ์ ท่อี ยู่ 63 บ้านนาพิพาน ม.4 ต.ปะโค อ.เมือง จ.หนองคาย เบอรโ์ ทร 086-221-8757 ปราชญด์ ้านเศฐษกจิ พอ เพียง นางสาวโสภา หอมมาลา ที่อยู่ 16 บ้านหนองบ่อ ม.7 ต.ปะโค อ.เมอื ง จ.หนองคาย เบอรโ์ ทร 084-116-9261 ปราชญด์ ้านแปลรูปผลติ พันธจ์ ากผกั ตบชวา

9 ปราชญช์ าวบา้ นตําบลเวียงคุก นายเอกพล อินทะเวทย์ ทอี่ ยู่ 099 ม.3 ต.เวยี งคุก อ.เมือง จ.หนองคาย เบอรโ์ ทร....................... ปราชญด์ ้าน การทาํ บัง้ ไฟ นายอานนท์ รตั นชยั ที่อยู่ 47 ม.7 ต.เวยี งคุก อ.เมอื ง จ.หนองคาย เบอรโ์ ทร......................... ชอ่ื ภูมิปัญญา ทําปราสาทผ้งึ

10 ปราชญช์ าวบา้ นตําบลวัดธาตุ นางสมบรู ณ์ พิมพงษ์ ที่อยู่ 5 ม. 6 ต.วดั ธาตุ อ.เมอื ง จ.หนองคาย เบอรโ์ ทร 0930980997 ปราชญ์ด้านเศรษฐกิจพอ เพียง นายบญุ รอ้ ย โพราช ทีอ่ ยู่ 69 ม.8 ต.วัดธาตุ อ.เมือง จ.หนองคาย เบอรโ์ ทร. 0862312549 ปราชญด์ า้ นการเล้ียงจิง หรดี

11 ปราชญช์ าวบา้ น ตําบลค่ายบกหวาน นายเทวี หัสสา ที่อยู่ 105 ม.5 ต.ค่ายบก หวาน อ.เมือง จ.หนองคาย เบอรโ์ ทร 0850100172 ปราชญด์ า้ นการสลกั หยวก หรอื การแทงหยวก นายประมวล ลีวงษา ที่ อยู่ 23 ม.3 ต.ค่ายบก หวาน อ.เมอื ง จ. หนองคาย เบอรโ์ ทร 095 9615352 ปราชญด์ ้านภูมปิ ัญไปาการ จกั สานไม้ไผ่

12 ปราชญ์ชาวบา้ น ตําบลพระธาตบุ งั พวน นางพิการ สีหาบตุ ร ที่อยู่ 66 ม. 1 บ้านบอ่ แปบ ต.พระธาตุบังพวน อ.เมอื ง จ.หนองคาย เบอรโ์ ทร 090-9914687 ปราชญ์ดา้ นการทอผา้ พื้น บา้ น นายนํ า ธนะชยั ทอี่ ย1ู่ 55 ม. 11 บ้านมะเขอื ต.พระธาตบุ งั พวน อ.เมอื ง จ.หนองคาย เบอรโ์ ทร 082-6843715 ปราชญ์ด้านการจกั สาน จากไมไ้ ผ่

13 ปราชญ์ชาวบ้านตําบลโพนสว่าง นายธนโชติ พระโคดี ทีอ่ ยู่ 114 ม.6 ต.โพนสว่าง อ.เมือง จ.หนองคาย เบอรโ์ ทร 0640827598 ปราชญด์ ้าน การทาํ นา หมกั ป๋ยุ หมกั นายวิเชยี ร สมบัติมี ที่อยู่ 114 ม.5 ต.โพนสว่าง อ.เมอื ง จ.หนองคาย เบอรโ์ ทร 0841535807 ปราชญด์ า้ น การทํา เฟอรน์ ิ เจอรจ์ ากไมไ้ ผ่

14 ปราชญ์ชาวบา้ นตําบลหาดคํา นายคําป่นุ อาสนานิ ท่อี ยู่ หมทู่ ี่ 2 บา้ นหาดคํา ต.หาดคํา อ.เมือง จ.หนองคาย เบอรโ์ ทร. 089-620-2450 ปราชญ์ด้าน การเล้ยี งกบ นายสมติ ร ศรสี พุ รรณ์ ที่อยู่ หมทู่ ี่ 2 บา้ นหาดคํา ต.หาดคํา อ.เมือง จ.หนองคาย เบอรโ์ ทร . 085-757-5343 ปราชญ์ดา้ นเกษตร

15 ปราชญช์ าวบา้ นตําบลสีกาย นายสุนั นท์ ขุนรอง ทอ่ี ยู่ 19 หมู่ 4 ต.สีกาย อ.เมอื ง จ.หนองคาย เบอรโ์ ทร 0811458653 ปราชญ์ดา้ น ป้ ันเผา นายสัญญา โยธวงษ์ ที่อยู่ 113 หมู่ 4 ต.สีกาย อ.เมือง จ.หนองคาย เบอรโ์ ทร 0872238927 ปราชญ์ดา้ นเศรษฐกจิ พอ เพียง

16 ปราชญช์ าวบา้ นตําบลหินโงม นางสมยั กนุ เสน ท่ีอยู่ 107. ม.1 ต.หินโงม อ.เมือง จ.หนองคาย เบอรโ์ ทร 065-5753306 ปราชญด์ า้ นการนวดแผน ไทย นางฉววี รรณ พิมพเคณา ท่ีอยู่ 96. ม.7. ต. พินโงม อ.เมือง จ.หนองคาย เบอรโ์ ทร 063-0013244 ปราชญ์ด้านการทอผา้ พื้น เมอื ง

17 ปราชญ์ชาวบ้านตําบลบ้านเดื่อ นายวีระ แสนจิว ท่ีอยู่ 81 หมู่ 12 บา้ นหาด เจรญิ ต.บ้านเด่อื อ.เมือง จ.หนองคาย เบอรโ์ ทร 0650696430 ปราชญด์ ้านการทาํ ป๋ยุ หมกั เศรษฐกจิ พอเพียง นางปัทมนั นท์ จันทาํ มา ทอ่ี ยู่ 172 ม.2 บ้านเดื่อ ต.บ้านเดือ่ อ.เมือง จ.หนองคาย เบอรโ์ ทร.064-1525882 ปราชญด์ ้านการทําแปรรูป อาหาร การทําสบู่

ค คณะผ้จู ดั ทาํ 1. นายพัฒนา ปวู ัง ผอ.กศน.อ.เมอื งหนองคาย 2. นางปวริศา โยชนสุวรรณ บรรณารกั ษชํานาญการพเิ ศษ ที่ปรกึ ษา 3. นายพัฒนา ปูว งั ผอ.กศน.อ.เมอื งหนองคาย 4. นางปวริศา โยชนส ุวรรณ บรรณารักษช ํานาญการพิเศษ ผูเ รียบเรยี ง/จดั ทาํ