KNM Thema 3 Wonen

Thema 3 Wonen xx xx In dit thema leer je over: xx xx 3.1 Een huis vinden xx 3.2 Energie, water en internet 3.3 Veiligheid in huis 3.4 Verzekeringen 3.5 Afval

THEMA WONEN 1 Ga naar www.taalcompleet.nl en kijk naar het filmpje.  2 Wat weet je al? 3 Ga naar www.taalcompleet.nl en maak toets 3. 3.1 Een huis vinden Een huurhuis HUURWONINGEN.NL  Volgende  Zoeken Wil je een huis huren? Dan kun je je online Woningtype: eengezinswoning inschrijven bij een woningbouwvereniging. Een Huurprijs: € 705,00 woningbouwvereniging is een bedrijf dat huizen Oppervlakte: 49 m2 verhuurt. Je betaalt inschrijfgeld. Dan kun je Aantal kamers: 3 kamers Wachttijdindicatie: 3 jaar Reageer Informatie zoeken naar huis op hun website. Je ziet foto’s en Woningtype: bovenwoning informatie over de huizen. Huurprijs: € 688,00 Oppervlakte: 41 m2 Als je een huis zoekt, moet je op twee dingen Aantal kamers: 2 kamers letten: Wachttijdindicatie: 2 jaar Reageer Informatie 1. De regels van de woningbouwvereniging. Woningtype: eengezinswoning Bijvoorbeeld over je inkomen, je leeftijd en Huurprijs: € 890,00 hoe lang je ingeschreven bent. Oppervlakte: 94 m2 Aantal kamers: 5 kamers 2. Jouw woonwensen, dat is wat jij belangrijk Wachttijdindicatie: 4 jaar vindt voor je nieuwe woning. Zoek je een huis Reageer Informatie of een flat? Hoe groot moet het zijn? In welke buurt wil je wonen? Hoeveel huur kun je betalen? Heb je niet veel inkomen? Dan kun je een sociale huurwoning krijgen. Vinden Je ziet een huis op de website van de woningbouwvereniging. Wil je dat huis huren? Dan moet je eerst reageren op het huis. Dat kan op de website, maar je kunt ook bellen. Vaak reageren er meer mensen op een huis. De woningbouwvereniging kijkt hoe lang je ingeschreven bent en wat je situatie is. Als de woningbouwvereniging jou kiest, mag je het huis bekijken. Daarna beslis je of je het huis wilt hebben en teken je een contract. Betalen Als je een huurhuis hebt, betaal je huur. Heb je niet veel geld? Soms kun je huurtoeslag aanvragen bij de Belastingdienst. Je krijgt dan geld van de Belastingdienst voor de huur. Koophuis Zoeken Een huis kopen kost veel geld. Je kunt geld lenen bij een bank. Dat heet een hypotheek. Je kunt alleen een hypotheek krijgen, als je werk hebt. Je kunt dan huizen zoeken op internet of in de krant. Een makelaar helpt je bij het zoeken en kopen van een huis. 8

Vinden Als je een koophuis vindt, ga je eerst met de verkoper praten over de prijs. Je zegt wat jij voor het huis wilt betalen: je doet een bod. Zijn jullie het eens over de prijs? Dan regel je de hypotheek bij de bank. Ten slotte ga je naar de notaris en teken je het contract. Betalen Als je een koophuis hebt, betaal je twee dingen. 1. Je betaalt de hypotheek. Het geld dat je hebt geleend, betaal je terug aan de bank. 2. En je betaalt hypotheekrente: extra geld, omdat je geld hebt geleend.3 Bespreek samen.1. Hoe heb jij je woning gevonden? Via een woningbouwvereniging, de gemeente, een makelaar, kennissen etc.?2. Kijk jij weleens op internet naar huizen? Wat zijn belangrijke huizenwebsites voor jouw buurt? Schrijf er drie op. ________________________________________________________________________________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________________________________________________________________________________3. Kijk naar de plaatjes bij de tekst. Is er een huis dat bij jou past? Waarom wel of waarom niet?4 Zoek op. Ga naar www.WoningNet.nl. Op die website staan sociale huurhuizen in bijna heel Nederland.1. Op welke knop moet je klikken om huizen te vinden in jouw buurt? Klik op die knop. Klik daarna op ‘Zoeken’. Hoeveel huizen zie je?2. Je kunt ook invullen wat voor huis je precies zoekt. Dit heet ‘Filter’. Schrijf op. Wat vul jij in voor: a. Huurprijs: ___________________________________________________________________________________________________________________________ b. Soort woning: ____________________________________________________________________________________________________________________ c. Aantal kamers: ___________________________________________________________________________________________________________________3. Heb je nog meer woonwensen? Is het voor jou alleen of voor je gezin? Wil je ook een tuin of een balkon?Ga naar www.taalcompleet.nl en maak de opdrachten bij 3.1. 9

THEMA WONEN 3.2 Energie, water en internet Als je een nieuw huis hebt, wil je graag kunnen wassen, douchen en koken. En je wilt het 3 natuurlijk warm hebben. Daarvoor heb je gas, elektriciteit (of stroom) en water nodig. Gas en elektriciteit noemen we energie. Aanvragen Je moet energie zelf aanvragen bij een energiebedrijf. Hoe doe je dat? 1. Je kiest een energiebedrijf. De prijzen verschillen per bedrijf. Op www.gaslicht.com kun je de prijzen makkelijk vergelijken. 2. Je meldt je aan bij het energiebedrijf. Je kunt dit doen via www.gaslicht.com. Of op de website van het energiebedrijf. Je vult dan een formulier in. Je moet ook zelf water aanvragen. In elke regio is maar één waterbedrijf. Je kunt dus niet kiezen. Je meldt je aan via de website van het waterbedrijf. Betalen Heb je je aangemeld bij een bedrijf? Dan krijg je energie en water. Je moet iedere maand een vast bedrag betalen. Het maandbedrag is dus elke maand hetzelfde. In huis heb je drie meters: voor gas, elektriciteit en water. Je ziet op de meters hoeveel je gebruikt hebt. Eén keer per jaar moet je de meterstand doorgeven. Je schrijft de cijfers op een kaart, of je vult ze in op internet. Bij nieuwe meters hoef je de stand soms niet meer door te geven. Het bedrijf weet dan zelf hoeveel jij gebruikt. Aan het einde van het jaar krijg je een jaarrekening. Op dat papier staat hoeveel energie en water je dit jaar gebruikt hebt en hoeveel dat kost. Heb je te weinig betaald? Dan moet je geld betalen. Heb je te veel betaald? Dan krijg je geld terug. Zuinig Ben je zuinig met energie? Dat is goedkoper voor jou en beter voor het milieu. Zo kun je bijvoorbeeld zuinig zijn: • Ga kort onder de douche. • Zet de verwarming laag, als je weggaat of naar bed gaat. • Gebruik spaarlampen of ledlampen. • Gebruik je een apparaat niet? Zet het apparaat uit. • Ga je uit een kamer? Doe de lamp uit in die kamer. En doe de deur dicht. • Laat de was buiten drogen. 10

Internet, tv en telefoonWil je telefoon, televisie of internet in huis? Je kiest dan een provider. Kijk bijvoorbeeld opwww.providerkiezen.com. Kies een abonnement dat bij jou past. Het is vaak goedkoper, alsje telefoon, televisie en internet neemt bij dezelfde provider. Maar dit hoeft niet. Je kuntvia de website van de provider een abonnement nemen.5 Bespreek samen.1. Bij welk energiebedrijf zit jij? En wat is jouw waterbedrijf? Waarom heb je die gekozen?2. Hoe probeer jij zuinig te zijn met energie? Geef elkaar tips.3. Heb jij een abonnement voor telefoon, televisie en internet? Waarom wel of niet?6 Zoek op. Hoe moet jij je meterstanden doorgeven? Bijna alle energiebedrijven hebben korte filmpjesmet uitleg op Youtube.1. Bij welk energiebedrijf zit jij? __________________________________________________________________________________________________2. Moet jij al je meterstanden zelf doorgeven of heb je een nieuwe meter? ________________________________________________________________________________________________________________________________________________3. Ga naar www.youtube.com en zoek ‘meterstanden doorgeven’ met de naam van jouw energiebedrijf. Bijvoorbeeld: ‘meterstanden doorgeven Eneco’.4. Bekijk het filmpje. Vind je de uitleg duidelijk? Kun je nu de meterstand invullen?7 Praktijkopdracht.  EIGENAAR Groepenkast WONING ElektriciteitsmeterKijk thuis in de meterkast. Wat is de meterstand Aardlek-van het gas, de elektriciteit en het water? schakelaarLet op: schrijf alleen de cijfers vóór de komma op. Hoofdschakelaar stroom Kijk op het plaatje van de meterkast. GASBEDRIJF a. het gas: Hoofdkraan ___________________________________________________________________ gas b. de elektriciteit: ___________________________________________________________________ c. het water: ___________________________________________________________________ WATER- Gasmeter BEDRIJF Watermeter Hoofdkraan water 11

THEMA WONEN 8 Bespreek samen. Verbruik Kosten 1.870 kWh € 272,17 Bekijk de jaarrekeningen. € 663,87 804 m3 - € 1.251,00 3 Jaarrekening 1 12 x € 104,25 - € 314,96 Elektriciteit (totaal) Gas (totaal) Door u betaald in termijnbedragen U ontvangt Jaarrekening 2 Verbruik Kosten 4.176 kWh € 319,54 Elektriciteit (totaal) € 935,09 Gas (totaal) 1.386 m3 - € 1.665,92 Door u betaald in termijnbedragen 12 x € 97,16 € 411,29 U ontvangt 1. Jesse krijgt jaarrekening 1. Moet hij geld betalen of krijgt hij geld terug? 2. Pim krijgt jaarrekening 2. Moet hij geld betalen of krijgt hij geld terug? 3. Wie heeft meer elektriciteit gebruikt: Jesse of Pim? 4. Welk bedrag heeft Pim per maand betaald? 5. Op de jaarrekening staat vaak het nieuwe maandbedrag. Gaat het maandbedrag van Jesse omhoog of omlaag, denk je? Ga naar www.taalcompleet.nl en maak de opdrachten bij 3.2. 12

3.3 Veiligheid in huis Gas en elektriciteit kunnen gevaarlijk zijn. Hoe kun je gas en elektriciteit veilig gebruiken? Ik laat één keer per jaar de verwarming Ik laat elk jaar mijn schoorsteen vegen. controleren.Mijn stopcontacten zijn veilig voor Ik heb een rookmelder op elkekinderen. verdieping.Problemen met energie of waterHeb je geen elektriciteit? Soms is er een storing in de buurt. Praat even met je buren.Hebben zij ook geen stroom? Bel dan het Nationaal Storingsnummer: 0800-9009.Hebben de buren wel stroom? Kijk dan in je meterkast. Kun je het probleem zelf oplossen?Als dat niet lukt, kunt je je energiebedrijf bellen.Ruik je gas in huis? Misschien is de gasleiding kapot. Dat is gevaarlijk! Wat moet je doen?1. Draai de hoofdkraan van het gas dicht.2. Zet de ramen open.3. Bel het Nationaal Storingsnummer: 0800-9009.4. Ga naar buiten en wacht op de storingsdienst.Lekt er water in huis? Dan is de waterleiding ergens kapot. Draaide hoofdkraan van het water dicht. Bel een loodgieter. Heb je eenhuurhuis? Bel dan de woningbouwvereniging. 13

THEMA WONEN Brand Brand in huis is erg gevaarlijk! Hang daarom een rookmelder aan het plafond. Is er brand en slaap je bijvoorbeeld? Dan word je wakker van de rookmelder. Als je doorslaapt, kun je overlijden door de rook of het 3 vuur. Is er een kleine brand? Dan kun je het vuur zelf blussen. Je moet daarom een (kleine) brandblusser en een blusdeken in huis hebben. Als er een grote brand is, bel je 112 en ga je naar buiten. Woon je in een flat? Ga bij brand nooit met de lift. 9 Bespreek samen. 1. Heb jij weleens een storing gehad met de telefoon, de tv of het internet? Wat heb je toen gedaan? 2. Heb jij een CO-melder en/of een rookmelder in huis? Waar hangen ze? Zijn de melders weleens gaan piepen? Wat heb je toen gedaan? 3. Is jouw huis veilig? Wat heb je gedaan om je huis veilig te maken? 4. Hoe kun je zorgen dat je geen brand in huis krijgt? Waar moet je extra op letten als je jonge kinderen of huisdieren hebt? 10 Praktijkopdracht.  Waar zit de hoofdkraan van het gas in jouw huis? Kijk eerst op het plaatje van de meterkast op bladzijde xx. Kijk dan in jouw meterkast. Ga naar www.taalcompleet.nl en maak de opdrachten bij 3.2. Ga naar www.taalcompleet.nl en maak de opdrachten bij 3.3. 3.4 Verzekeringen Je zorgt goed voor je huis en je spullen. Toch kan er soms iets fout gaan. Bijvoorbeeld: het is slecht weer. Het waait heel hard. Er waait een tak tegen je raam aan. Het raam gaat kapot: je hebt schade aan je huis. Ben je verzekerd? Dan betaalt de verzekering het nieuwe raam. Ben je niet verzekerd? Dan moet je het zelf betalen. Je kunt je huis en de spullen in je huis verzekeren. Een verzekering sluit je af bij een verzekeringsmaatschappij. De verzekeringsmaatschappij geeft je een contract. Dat heet een polis. Je betaalt elke maand of elk jaar geld aan de verzekering. Dat is de premie. Als je dan schade hebt, krijg je een vergoeding. 14

Er zijn veel verschillende soorten verzekeringen. Voor wonen zijn de volgende verzekeringen het belangrijkst: Inboedelverzekering Je inboedel is alles in je huis. Bijvoorbeeld je tafel, gordijnen en tv. Worden je spullen gestolen of heb je schade door een brand? En heb je een inboedelverzekering? Dan krijg je geld om nieuwe spullen te kopen. Woonhuisverzekering Heb je een huis gekocht en een hypotheek afgesloten? Dan is een woonhuisverzekering verplicht. Een andere naam is opstalverzekering. Is er een brand, storm of overstroming en heb je schade aan je huis? Dan krijg je een vergoeding van de woonhuisverzekering. Aansprakelijkheidsverzekering Een andere belangrijke verzekering is de aansprakelijkheidsverzekering (AVP). Soms maak je iets kapot bij iemand anders. Of je kind maakt iets kapot. Je zoon gooit bijvoorbeeld een bal door het raam van de buren. De aansprakelijkheidsverzekering betaalt dan de schade. Schade melden Heb je schade? Bel dan de verzekeringsmaatschappij. Vertel wat er is gebeurd. De verzekering stuurt je een formulier. Op het formulier vul je alles in over de schade. De verzekering zorgt dan dat je een vergoeding krijgt. Soms komt er ook iemand van de verzekeringsmaatschappij bij je langs om naar de schade te kijken.11 Bespreek samen.1. Heb jij een inboedelverzekering, woonhuisverzekering of aansprakelijkheidsverzekering? Waarom wel of waarom niet?2. Welke verzekering vind jij het belangrijkst om af te sluiten? Waarom?3. Heb jij weleens schade gehad? Hoe kwam dat? Heb je de schade gemeld?12 Zoek op. Je kunt verschillende verzekeringsmaatschappijen vergelijken. Ga naar www.verzekering.nl enklik bovenaan op ‘Inboedel’. Vul links je eigen gegevens in.1. Welke verzekeringsmaatschappij heeft de goedkoopste inboedelverzekering? ________________________________________________________________________________________________________________________________________________2. Welke verzekeringsmaatschappij heeft de duurste inboedelverzekering? ________________________________________________________________________________________________________________________________________________3. Hoeveel verschillende inboedelverzekeringen zijn er? ____________________________________________________________Ga naar www.taalcompleet.nl en maak de opdrachten bij 3.4. 15

THEMA WONEN 3.5 Afval Afval en vuilnis zijn twee woorden die hetzelfde betekenen. Afval of vuilnis is alles 3 wat je weggooit. In Nederland zijn regels voor afval. Je mag vuilnis niet altijd en overal neerzetten. Zet je je vuilnis op de verkeerde dag op straat? Dan kun je een boete krijgen. Elke gemeente heeft zijn eigen regels. Kijk op de website van de gemeente of op de afvalkalender. Daar staat op wanneer de gemeente welk afval ophaalt. Het is goed om verschillende soorten afval apart weg te gooien. Je noemt dat afval scheiden. Voor elk soort afval is er een container. Sommige containers heb je bij een huis of flat. Andere containers staan aan de weg. Papier gaat in een papierbak, afval van groente en fruit in de gft-bak, oude kleding in een textielbak, enzovoort. Chemisch afval (zoals batterijen, een restje verf, kapotte spaarlampen) moet je zelf wegbrengen, bijvoorbeeld naar het afvalpunt van de gemeente. Al het afval dat je niet apart kunt weggooien, noemen we restafval. Als je het afval heel precies scheidt, dan blijft er niet zo veel restafval meer over. Welke soorten afval zijn er? papier glas groente-, fruit- en tuinafval chemisch afval textiel grofvuil plastic elektrische apparaten restafval Recyclen Veel afval wordt gerecycled: het wordt opnieuw gebruikt. Fabrieken maken bijvoorbeeld nieuwe plastic flessen van oude flessen, maken nieuwe dozen van oud papier of ze halen delen uit elektrische apparaten om die opnieuw te gebruiken. 16

13 Bespreek samen.1. Hoe gaat het bij jou in de buurt? Wat doe jij met je afval? Op welke dag(en) komt de vuilniswagen?2. Welk chemisch afval heb jij thuis? Wat doe je daarmee? Denk aan: batterijen / nagellak / oude verf / …14 Zoek op. Kijk op de website van de gemeente. Wat zijn de regels in je eigen woonplaats?1. Welk afval kun je scheiden? ________________________________________________________________________________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________________________________________________________________________________2. Wat moet je doen met grofvuil? ________________________________________________________________________________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________________________________________________________________________________3. Wat is het adres van het afvalpunt van de gemeente dichtbij jouw huis? ________________________________________________________________________________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________________________________________________________________________________Ga naar www.taalcompleet.nl en maak de opdrachten bij 3.5.Ga naar www.taalcompleet.nl en maak toets 3. 17