การอนุบาลและดูแลเด็ก

การอนุบาลและดูแลเดก็ (Kindergarten Child Care) 20401 - 2008 กำไลทอง เขม็ มำก ตำแหน่ง ครู วิทยำลบั เทคนคิ ลพบรุ ี

ความรู้เกย่ี วกบั การอนุบาลและดูแลเดก็ หน่ายท่ี 1 ความรู้ทว่ั ไปเกย่ี วกบั การอนุบาลและดแู ลเดก็ ความรู้เกย่ี วกับเด็กปฐมวยั เด็กปฐมวยั คือเด็กอายุ ๓ -๕ ปี พฒั นาการเด็กในแต่ละช่วงอายอุ าจเร็วหรือช้ากว่าเกณฑท์ ่ีกาหนดไว้ และการพฒั นาจะเป็ นไปอยา่ งต่อเน่ือง ถา้ สงั เกตพบวา่ เด็กไม่มีความกา้ วหนา้ อยา่ งชดั เจนตอ้ งพาเด็กไปปรึกษา ผูเ้ ชี่ยวชาญหรือแพทยเ์ พ่ือช่วยเหลือและแก้ไขได้ทนั ท่วงที เอาว่าผมขอเอาเร่ืองพัฒนาการในทุกด้านอัน ประกอบด้วยด้านร่างกาย,ด้านอารมณ์และจิตใจ,ด้านสังคม,และด้านสติปัญญา เป็ นอันว่าครบทุกด้าน เดก็ ปฐมวยั จดั อยใู่ นระยะวยั ทองของชีวิต โดยเฉพาะ 3 ปี แรก เป็นจงั หวะทองของการสร้างเสริมพฒั นาการเด็ก เป็ นการวางรากฐานของการพฒั นาความเจริญเติบโตทุกดา้ นโดยเฉพาะทางดา้ นสมโดยเฉพาะทางดา้ นสมอง เพราะสมองเตบิ โตและพฒั นาเร็วที่สุด ดงั น้ันการอบรมเล้ียงดูในช่วงระยะน้ีมีผลต่อคุณภาพของคนตลอดชีวติ สานักงานคณะกรรมการการศึกษาแห่งชาติ ไดศ้ ึกษาองคค์ วามรู้จากตา่ งประเทศเกี่ยวกบั การพฒั นาเด็กปฐมวยั และการพฒั นาสมอง ที่สนับสนุนให้เห็นความสาคญั ของการพฒั นาเด็กในช่วงวยั เร่ิมแรกของชีวติ เช่น การ พัฒ นาสมอง ซ่ึ งพัฒ นาอย่างรวดเร็วในช่วงวัยน้ี บทบาทของพ่อแม่ในการส่ งเสริ มการพัฒ นาเด็ก ปฐมวยั กระบวนการเรียนรู้ของเด็กปฐมวยั การพฒั นากระบวนการคิด แนวคิดนวตั กรรมในการจดั การศึกษา สาหรับเดก็ ปฐมวยั (แนวการเรียนรูภ้ าษาอยา่ งธรรมชาตแิ บบองคร์ วม แนวคดิ มอนเตสซอร่ี แนวคิดไฮสโคป องค์ความรู้ด้านการพฒั นาเด็กปฐมวยั และการพฒั นาสมอง จะช่วยให้ผูท้ ่ีเกี่ยวข้องกบั เด็กปฐมวยั นับต้งั แต่ พ่อแม่ ผูป้ กครอง ครู ผูด้ ูแล ผูเ้ ล้ียงดูเด็ก และบุคลากรที่ทางานด้านการพฒั นาเด็กปฐมวยั การจดั ประสบการณ์การเรียนรู้สาหรับเด็กปฐมวยั มีแนวทาง หลกั การท่ชี ดั เจนที่จะนาไปใชใ้ นการพฒั นาเด็กปฐมวยั และร่วมมือกนั พฒั นาเด็กปฐมวยั ส่งเสริมพฒั นาการท้งั ด้านร่างกาย จิตใจ สติปัญญา อารมณ์ และสังคม ให้ แข็งแกร่ง เพื่อเป็ นรากฐานของการพฒั นาไปสู่วยั รุ่น วยั ผูใ้ หญ่ ท่ีมีความสมบูรณ์พร้อมเป็ นคนดี คนเก่ง ท่ีมี ความสุข มีคุณภาพชีวติ ทดี่ ี และประสบการณ์การเรียนรู้ ในช่วงเด็กปฐมวยั ยงั เป็ นพ้นื ฐานการเรียนรูใ้ นวยั ตอ่ ไป และการเรียนรู้ต่อเนื่องตลอดชีวติ

คณุ ลกั ษณะตามวัยทส่ี าคญั ของเดก็ อายุ 3- 5 ปี มดี งั นี้ เดก็ อายุ 3 ปี พฒั นาการด้านร่างกาย - กระโดดข้นึ ลงอยกู่ บั ทีไ่ ด้ - รบั ลูกบอลดว้ ยมือและลาตวั - เดินข้นึ บนั ไดสลบั เทา้ ได้ - เขียนรูปวงกลมตามแบบได้ - ใชก้ รรไกรมือเดียวได้ พฒั นาการด้านอารมณ์และจิตใจ - แสดงอารมณ์ตามความรู้สึก - ชอบท่ีจะทาใหผ้ ใู้ หญพ่ อใจและไดค้ าชม - กลวั การพลดั พรากจากผเู้ ล้ียงดูใกลช้ ิดนอ้ ยลง พัฒนาการด้านสังคม - รับประทานอาหารไดด้ ว้ ยตนเอง - ชอบเล่นแบบคูข่ นาน (เล่นของเล่นชนิดเดียวกนั แตต่ า่ งคนตา่ งเล่น) - เล่นสมมตไิ ด้ - รูจ้ กั รอคอย พัฒนาการด้านสติปัญญา - สารวจสิ่งตา่ งๆ ที่เหมือนกนั และตา่ งกนั ได้ - บอกช่ือของตนเองได้ - ขอความช่วยเหลือเม่ือมีปัญหา - สนทนาโตต้ อบ/เล่าเรื่องดว้ ยประโยคส้นั ๆ ได้ - สนใจนิทานและเร่ืองราวต่างๆ - ร้องเพลง ทอ่ งคากลอน คาคลอ้ งจองง่ายๆ และแสดงท่าทางเลียนแบบได้ - รู้จกั ใชค้ าถาม อะไร? - สรา้ งผลงานตามความคิดของตนเองอยา่ งง่ายๆ - อยากรู้อยากเห็นทกุ อยา่ งรอบตวั

เดก็ อายุ ๔ ปี พัฒนาการด้านร่างกาย - กระโดดขาเดียวอยกู่ บั ท่ไี ด้ - รบั ลูกบอลไดด้ ว้ ยมือท้งั สอง - เดินข้นึ ลงบนั ไดสลบั เทา้ ได้ - เขยี นรูปส่ีเหล่ียมตามแบบได้ - ตดั กระดาษเป็นเสน้ ตรงได้ - กระฉบั กระเฉงไม่ชอบอยเู่ ฉย พัฒนาการด้านอารมณ์และจิตใจ - แสดงออกทางอารมณ์ไดเ้ หมาะสมกบั บางสถานการณ์ - เร่ิมรู้จกั ชื่นชมความสามารถ และผลงานของตนเองและผอู้ ่ืน - ชอบทา้ ทายผใู้ หญ่ - ตอ้ งการใหม้ ีคนฟัง คนสนใจ พฒั นาการด้านสังคม - แตง่ ตวั ไดด้ ว้ ยตนเอง ไปหอ้ งสว้ มไดเ้ อง - เล่นร่วมกบั คนอื่นได้ - รอคอยตามลาดบั ก่อน-หลงั - แบ่งของใหค้ นอื่น - เกบ็ ของเล่นเขา้ ทไี่ ด้ พฒั นาการด้านสติปัญญา - จาแนกสิ่งต่างๆ ดว้ ยประสาทสมั ผสั ท้งั ๕ ได้ - บอกช่ือและนามสกลุ ของตนเองได้ - พยายามแกป้ ัญหาดว้ ยตนเองหลงั จากไดร้ ับคาช้ีแนะ - สนทนาโตต้ อบ / เล่าเรื่องเป็นประโยคอยา่ งต่อเน่ือง - สรา้ งผลงานตามความคิดของตนเอง โดยมีรายละเอียดเพม่ิ ข้นึ - รูจ้ กั ใชค้ าถาม ทาไม?

เดก็ อายุ ๕ ปี พัฒนาการด้านร่างกาย - กระโดดขาเดียวไปขา้ งหนา้ อยา่ งตอ่ เน่ืองได้ - รับลูกบอลทก่ี ระดอนข้นึ จากพ้นื ไดด้ ว้ ยมือท้งั สอง - เดินข้ึน ลงบนั ไดสลบั เทา้ ไดอ้ ยา่ งคล่องแคล่ว - เขยี นรูปสามเหลี่ยมตามแบบได้ - ตดั กระดาษตามแนวเสน้ โคง้ ทีก่ าหนด - ใชก้ ลา้ มเน้ือเลก็ ไดด้ ี เช่น ตดิ กระดุม ผกู เชือกรองเทา้ ฯลฯ - ยดื ตวั คล่องแคล่ว พฒั นาการด้านอารมณ์และจติ ใจ - แสดงอารมณ์ไดส้ อดคลอ้ งกบั สถานการณ์อยา่ งเหมาะสม - ชื่นชมความสามารถและผลงานของตนเองและผอู้ ื่น - ยดึ ตนเองเป็นศนู ยก์ ลางนอ้ ยลง พฒั นาการด้านสังคม - ปฏบิ ตั กิ ิจวตั รประจาวนั ไดด้ ว้ ยตนเอง - เล่นหรือทางานโดยมีจุดมุ่งหมายร่วมกบั ผอู้ ่ืนได้ - พบผใู้ หญ่ รู้จกั ไหว้ ทาความเคารพ - รู้จกั ขอบคุณ เม่ือรบั ของจากผใู้ หญ่ - รับผดิ ชอบงานทไ่ี ดร้ บั มอบหมาย พฒั นาการด้านสตปิ ัญญา - บอกความแตกตา่ งของกลิน่ สี เสียง รส รูปร่าง จาแนก และ จดั หมวดหมู่สิ่งของได้ - บอกช่ือ นามสกลุ และอายขุ องตนเองได้ - พยายามหาวธิ ีแกป้ ัญหาดว้ ยตนเอง - สนทนาโตต้ อบ / เล่าเป็นเรื่องราวได้ - สร้างผลงานตามความคิดของตนเอง โดยมีรายละเอียดเพม่ิ ข้นึ และแปลกใหม่ - รู้จกั ใชค้ าถาม ทาไม? อยา่ งไร? - เร่ิมเขา้ ใจส่ิงที่เป็ นนามธรรม - นบั ปากเปล่าไดถ้ ึง ๒๐