ประเด็นที่3-หนังสือเล่มเล็ก-รร.บ้านสามขา

ประเด็นท่ี 3 การลดรายจ่ายในครัวเรอื น โรงเรยี นบ้านสามขา ชุดความรู้ “เฒา่ แก่นอ้ ยบา้ นสามขา” รวบรวมเรียบเรียง: ผศ.ดร.เกษทิพย์ ศิริชยั ศิลป์ บรรณาธิกร: ผศ.ดร.ฟสิ กิ ส์ ฌอณ บัวกนก

ความส�ำคัญของชดุ ความรู้ ชุดความรนู้ เ้ี ป็นความต้องการของเยาวชนในชุมชนทีบ่ ้านสามขา อ�ำเภอแมท่ ะ จังหวัดลำ� ปาง ที่มีแนวคิดเกย่ี วกบั การบรหิ ารจดั การในสิ่งของเหลือใช้ เปน็ ท่มี าของการ ใชช้ วี ิตแบบ Zero Waste คือการหมุนเวยี นทรัพยากรกลบั มาใชใ้ หม่ให้เกดิ ประโยชน์ สงู สุด จะไม่สร้างขยะใหม่ ๆ โดยพยายามไมใ่ ห้มอี ะไรหลงเหลอื จนเป็นขยะได้ ชุดความ รู้นี้เกิดข้ึนจากการประสานความรู้ภูมิปัญญาการเพ่ิมเติมองค์ความรู้ของนักเรียนและครู จึงท�ำให้เกิดการบริหารจัดการวัสดุอุปกรณ์ที่เหลือใช้จากธรรมชาติท่ีอยู่ในบริเวณชุมชน หรือโรงเรยี นจดั สร้างเป็นองค์ความรภู้ าษาแนวคดิ แบบ constructionism ท�ำให้ผู้เรียน เกิดองค์ความรู้ทักษะกระบวนการจัดการชีวิตและสังคมในการส่งเสริมรายได้ลดราย จ่ายสร้างความเข้าใจกับครอบครัวของนักเรียนเองเพื่อสร้างภูมิคุ้มกันในการด�ำรงชีวิต ของตนเองและชมุ ชนในอนาคต

วตั ถุประสงคช์ ดุ ความรู้ เพ่ือพัฒนาทักษะการบริหารจัดการองค์ความรู้ด้านทักษะชีวิตในการลดรายจ่าย เพม่ิ รายได้ ตอ่ ยอดผลิตภณั ฑ์ของนักเรยี นในแต่ระระดบั ชัน้

วิธีได้มาซง่ึ ความรู้ ขนั้ แรก นกั เรียนรับความรูก้ ารสร้างเรอ่ื งเล่าผา่ นการท�ำกิจกรรม เพอ่ื เปิดโอกาสให้นกั เรียนไดฝ้ ึกเลา่ เรอ่ื งราว เชน่ ทมี่ าของการทำ� ขนม และวธิ กี ารท�ำขนมเพ่อื ไตรต่ รองข้อมูลที่สามารถน�ำมาเปน็ เรื่องเลา่ เพื่อเพม่ิ มูลค่า ขั้นท่สี อง การสมั ภาษณเ์ พิ่มเติม เพื่อสอบถามถงึ รายละเอียดประเดน็ ต่าง ๆ ที่อาจขาดหายและท�ำให้ได้มาซึ่ง ขอ้ มลู ทส่ี มบรู ณย์ ิ่งขึ้น ชน้ั ท่สี าม การสืบค้นข้อมลู จากเอกสารอื่น ๆ ท่ีเกีย่ วขอ้ ง ทั้งรายงานการแปรรปู อาหารผลิตภณั ฑข์ า้ วกล้อง และแก่นตะวันทท่ี างโรงเรยี นชุมชนบา้ นทงุ่ ไดจ้ ัดทำ� ขน้ึ และจากเว็บไซต์ต่าง ๆ ทำ� การเปรียบเทียบตรวจสอบ ข้อมูลท่ไี ด้จากการสมั ภาษณ์ สรปุ ชดุ ข้อมลู ท่ีถูกต้องและนา่ เชอื่ ถอื

เน้อื หาความรู้ เดก็ ๆโรงเรยี นบ้านสามขา สรุปความรจู้ ากประสบการณจ์ นได้วธิ กี ารจัดการของเสียเหลอื ทิ้งเพ่ือไมใ่ ห้ เกิดการไรป้ ระโยชนจ์ ากทรัพยากร โดยการพยายามทำ� ใหเ้ กิดคุณค่ากบั วัตถดุ ิบในชุมชนและบรเิ วณโรงเรยี น มากทสี่ ดุ ตามแนวทางหลกั การ 1A3R Avoid “หลกี เล่ยี ง - งด”, Reduce “ลดการซื้อ-ใช้”, Reuse “น�ำกลับ มาใชใ้ หม”่ , Recycle “คดั แยก - แปรรูป - นำ� กลบั มาใช้ใหม”่ โดยผลิตภัณฑข์ องนกั เรียนแต่ละระดับชัน้ ตาม ความรคู้ วามสามารถ ยึดหลกั ZERO WASTE เปน็ ไปตามหลักการ 1A3R อาทิ

เหล่านี้เป็นการสร้างสรรค์ตามระดับชั้นเผื่อให้ได้ผลิตภัณฑ์สร้างรายได้โดยใช้วัสดุที่อยู่ในโรงเรียนและชุมชนเพ่ือ ลดตน้ ทุนการผลิต อีกท้งั ยงั ชว่ ยลดปริมาณขยะที่เกดิ ข้นึ ในโรงเรียนอีกทาง

ประโยชนท์ ีไ่ ดร้ บั นักเรียนได้องค์ความรู้ที่เกิดจากการถอดบทเรียนการ บรหิ ารจัดการขยะ ลดการใช้เพ่อื สร้างรายได้จากสิ่งของเหลอื ใช้ ลดต้นทนุ ในภารจดั ท�ำขนมของโรงเรยี นในแตล่ ะครงั้ ผู้ปกครองที่ มีประสบการณ์ด้านภูมิปัญญาผสานแนวคิดจึงเกิดเป็นองค์ความรู้ ท่ีบูรณาการกนั อยา่ งกลมกลืน