ศิลาจารึกหลักที่1

ศิลาจารึกหลักที่1 ชั้นมัธศึกษาปีที่2 จัดทำโดย นางสาวบุญธิชา ราชพรมมา นักศึกษาคณะครุศาสตร์ สาขาวิชาภาษาไทย มหาวิทยาลัยราชภัฏเพชรบูรณ์

ศิลาจารึกหลักที่1

คำนำ หนังสือเล่มนี้เป็นส่วนหนึ่งของรายวิชา HSTH410 การออกแบบและการผลิตสื่อการศึกษากลุ่มสาระ การเรียนรู้ภาษาไทย มีวัตถุประสงค์จัดทำขึ้นเพื่อศึกษาเกี่ยว กับศิลาจารึกหลักที่ 1 ถ้าหนังสือเล่มนี้มีข้อผิดพลาดประการ ใด ต้องขออภัยมา ณ ที่นี้ นางสาวบุญธิชา ราชพรมมา 16 สิงหาคม 2565

สารบัญ หน้า เรื่อง 1-2 3 ประวัติผู้แต่ง 3 ที่มาของเรื่อง 3 จุดมุ่งหมาย 4 ลักษณะคำประพันธ์ 4 รายละเอียดของศิลาจารึก 5 ลักษณะของศิลาจารึก 6-8 เรื่องย่อ 9 คุณค่าด้านวรรณกรรม 10 แนวคิดที่ได้รับจากเรื่อง 11 แบบฝึกหัดท้ายบทเรียน บรรณานุกรรม

1 ประวัติผู้แต่ง พ่อขุนรามคำแหงมหาราช เป็นราชโอรสของพ่อขุนศรีอินทราทิตย์และนางเสือง มีพระเชษฐาธิราช คือ พ่อบรนเมือง พ่อขุนรามคำแหง ชมีนคชว้าางมชเนข้ะมขุแนข็สงากมล้ชานหเาจ้ญาเใมนือกงาฉรทอำดสเงมคือราพ่มอขสุนาบมาานรเถมือง สวรรคต พ่อขุนรามได้ขึ้นครองราชย์ และได้ทรงขยาย อาณาเขตไปอย่างกว้างขวาง ทรงปกครองสุโขทัยให้สงบสุข

2 พ่อขุนรามคำแหงมหาราช ทรงเป็นผู้ประดิษฐ์ลานสือไทยหรือเรียกอีกอย่างว่า ตัวหนังสือไทย ประดิษฐ์ขึ้นเมื่อมหาศักราช 1205 (พุทธศักราช 1826)

3 ที่มาของเรื่อง เมื่อ พ.ศ.2376 พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ขณะทรงผนวชแต่ยังมิได้เสด็จขึ้นครองราชย์ ได้เสด็จธุดงค์ทาง ภาคเหนือ ทรงพบหลักศิลาจารึกแลพระแท่นมนังคศิลาที่เนอน ปราสาทเก่าเมืองสุโขทัย จึงโปรดให้นำมาไว้ที่กรุงเทพฯ นัก โบราณคดีสันนิษฐานว่าเป็นศิลาจารึกที่พ่อขุนรามคำแหง โปรด ให้จารึกเมื่อประมาณ พ.ศ.1826 จุดมุ่งหมาย เพื่อบันทึกเหตุการณ์สำคัญของกรุงสุโขทัย สภาพบ้าน เมืองในขณะนั้น และสดุดีพระเกียรติของพ่อขุนรามคำแหง มหาราช ลักษณะคำประพันธ์ ร้อยแก้วเชิงบรรยายโวหาร

4 รายละเอียดของศิลาจารึก วัตถุจารึก : หินทรายแป้งเนื้อละเอียด ลักษณะวัตถุ : หลักสี่หลี่ยมด้านเท่า ทรงกระโจม ขนาดวัตถุ : กว้างด้านละ 35 ซม. สูง 111 ซม. สถานที่พบ : เนินประสาทเมืองเก่าสุโขทัย ตำบลเมืองเก่า อำเภอเมือง จังหวัดสุโขทัย ผู้พบ : พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่4 ปัจจุบันอยู่ที่ : พิพิธภัณฑ์สถานแห่งชาติ พระนคร กรุงเทพมหานคร ลักษณะของศิลาจารึก ทรงสี่เหลี่ยมยอดแหลมปลายมน ปรากฏข้อความจารึกทั้ง 4 ด้าน ด้านที่ 1 และด้านที่ 2 มีจารึกด้านละ 35 บรรทัด ด้านที่ 3 และด้านที่ 4 มีจารึกด้านละ 27 บรรทัด

5 เรื่องย่อ ตอนที่ 1 ตั้งแต่บรรทัดที่ 1 ถึงบรรทัดที่ 18 ของด้านที่1 เป็นพระราชประวัติของพ่อขุนรามคำแหงมหาราชที่เกี่ยวกับ พระราชจริยาวัตรตั้งแต่ยังทรงพระเยาว์จนกระทั่งเสด็จขึ้น ครองราชสมบัติ ณ กรุงสุโขทัย ซึ่งเล่าไว้ด้วยพระองค์เอง โดยทรงใช้สรรพนามแทนพระองค์ว่า “กู” ตอนที่ 2 ตั้งแต่บรรทัดที่ 18 ของด้านที่ 1 ถึงบรรทัดที่ 11 ของด้านที่ 4 มีผู้อื่นเป็นผู้เล่าเกี่ยวกับสภาพบ้านเมืองของสุโขทัย สภาพสังคม การเมือง การปกครอง ศิลปวัฒนธรรม ขนบธรรมเนียมประเพณี และชีวิตความเป็นอยู่ของประชาชนใน รัชสมัยพ่อขุนรามคำแหงมหาราช กล่าวถึความเจริญรุ่งเรือง ทางพระพุทธศาสนา การสร้างพระแท่นมนังคศิลายาต การสร้างพระธาตุในเมืองศรีสัชนาลัย การประดิษฐ์ตัวอักษรไทย ตอนที่ 3 ตั้งแต่บรรทัดที่ 11 ของด้านที่ 4 ไปจนจบ มีเนื้อหาสดุดีพระเกียรติของพ่อขุนรามคำแหงมหาราช และกล่าวถึงอานาเขตอันกว้างใหญ่ของกรุงสุโขทัยในรัชสมัย ของพระองค์

6 คุณค่าด้านเนื้ อหา พระราชประวัติและพระราชจริยาวัตรองพ่อขุนรามคำแหง มหาราชตั้งแต่ยังทรงพระเยาว์จนกระทั่งขึ้นครองราชย์ เมื่อพระองค์ดำรงอยู่ในสถานภาพใด คือ ลูก น้อง และผู้นำ ประเทศ ก็ทรงปฏิบัติพระองค์ได้สอดคล้องเหมาะสมกับ สถานภาพนั้น ๆ สะท้อนให้เห็นถึงลักษณะครอบครัวไทยใน สมัยโบราณที่สมาชิกในครอบครัว มีความรักสามัคคีกัน มีค่า นิยมที่ควรแก่การยกย่อง ซึ่งเป็นค่านิยมด้านคุณธรรม คือลูกมีความกตัญญูกตเวทีต่อผู้เป็นพ่อแม่ และเคารพผูเป็น พี่ เป็นต้น

7 คุณค่าด้านวรรณศิลป์ ศิลปะการใช้ถ่อยคำและสำนวนโวหาร ก่อให้เกิดอารมณ์ และความรู้สึกได้ตามคำบรรยายและพรรณนา จะสังเกตได้ว่า คำส่วนใหญ่เป็นคำไทยโดด ๆ บางครั้งใช้คำไทยโบราณ เช่น กู พี่ น้อง เตียมแต่ แสกว้าง ฯลฯ ประโยคส่วนใหญ่เป็น ประโยคความเดียวสั้น ๆ มีความหมายชัดเจน ตรงไปตรงมา เช่น แม่กูช่ื่อนางเสือง กูเบอเลอแก่พ่อกู ฯลฯ ส่วนลีลา สำนวนโวหารจะมีเอกลักษณ์ คือ กล่าวสั้น ๆ ตรง ๆ ซ้ำ ๆ เช่น ได้ช้างได้งวง ได้ปั่วได้นาง ได้เงินได้ทอง ฯลฯ บางครั้งจะ ซ้ำคำเป็นคู่ ๆ

8 คุณค่าด้านสั งคม กล่าวถึงสภาพชีวิตและสภาพสังคมของชาวสุโขทัย ทำให้เกิดความภาคภูมิใจในบรรพบุรุษของไทย แสดงให้เห็นถึง ความสัมพันธ์ระหว่างกษัตริย์กับประชาชนได้ความรู้เรื่องการ ปกครอง แสดงให้เห็นถึงค่านิยมเกี่ยวกับการเป็นผู้นำของ ประเทศว่า ผู้นำประเทศจะต้องมีความกล้าหาญ รับผิดชอบ และเสียสละเพื่อประโยชน์สุขของคนในชาติ

9 แนวคิดที่ได้รับจากเรื่อง ด้านประวัติศาสตร์ ได้ให้ความรู้เกี่ยวกับพระราชณประวัติของพ่อขุนรามคำแหง ความรู้ทางโบราณคดี พระปรีชาสามารถของพ่อขุนรามคำแหง ความเจริญรุ่งเรือง สภาพสังคมสมัยสุโขทัย ด้านสังคม ให้ความรู้ด้านกฎหมายและการปกครองสมัยสุโขทัย ด้านวัฒนธรรม ให้ความรู้เกี่ยวกับขนบธรรมเนียม วัฒนธรรมประเพณีของสมัย สุโขทัย ด้านภาษา ได้ทราบถึงการกำเนิดอักษรไทและวรรณคดีไทย

10 แบบฝึกหัดท้ายบทเรียน

11 บรรณานุกรรม Tewfree.(2021).ศิลาจารึก หลักที่ 1 [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก https://www.tewfree.com. ศิลาจารึกหลักที่ 1 [ออนไลน์].เข้าถึงได้จาก https://sites.google.com/a/bodin3.ac.th. พนัดดา.ศิลาจารึก หลักที่ 1 [ออนไลน์].เข้าถึงได้จาก https://sites.google.com/site/thaimajorkrupanadda.

ศิลาจารึกหลักที่1