หลักสูตรองค์ความรู้ด้านการท่องเที่ยวกับบริบทชุมชนและอาหาร

หลกั 10 ประการของการท่องเท่ียวโดยชมุ ชน 1. ชุมชนเป็นเจ้าของ 2. ชาวบ้านเข้ามามสี ว่ นร่วม ในการตัดสนิ ใจและกาหนดทิศทาง 3. ส่งเสริมความภมู ิใจในตนเอง 4. ยกระดบั คณุ ภาพชีวติ 5. มีความยัง่ ยืนดา้ นสิ่งแวดลอ้ ม หลักสตู รองค์ความรดู้ า้ นการท่องเทย่ี ว 51 กับบริบทของชุมชนและอาหาร

หลัก 10 ประการของการทอ่ งเท่ยี วโดยชมุ ชน 6. คงเอกลกั ษณ์และวฒั นธรรมท้องถน่ิ 7. กอ่ ใหเ้ กดิ การเรียนรู้ระหวา่ งคนต่างวฒั นธรรม 8. เคารพในวฒั นธรรมท่ีแตกตา่ งและศกั ดศิ์ รี ของความเป็นมนษุ ย์ 9. เกิดผลตอบแทนท่เี ปน็ ธรรมแก่คนท้องถนิ่ 10. มีการกระจายรายไดส้ สู่ าธารณประโยชน์ของชุมชน 52 หลักสตู รองค์ความรู้ด้านการท่องเท่ียว กับบริบทของชมุ ชนและอาหาร

ความพอเพียง การพัฒนาชมุ ชนทอ่ งเทย่ี ว จดั การโดย ชุมชน ทรัพยากรของ วิถชี มุ ชน ชุมชน การมสี ่วนร่วม แบ่งปันความสขุ ทง้ั เจ้าบ้านและนักทอ่ งเท่ยี ว หลกั สูตรองค์ความรูด้ ้านการท่องเท่ียว 53 กบั บรบิ ทของชมุ ชนและอาหาร

ส่ิงที่ชุมชนตอ้ งคิด..... 1. รับนกั ทอ่ งเที่ยวไดม้ ากแคไ่ หน 2. ความสะอาด/ สขุ ลกั ษณะ 3. ความเป็นระเบยี บ/ เรียบร้อย 4. ความสะดวกสบาย 5. ความน่าสนใจ ตน่ื เต้น เรา้ ใจ 6. ความแปลกใหม่ โดดเด่น มเี อกลักษณ์ 54 หลักสตู รองค์ความรดู้ า้ นการทอ่ งเท่ยี ว กบั บริบทของชุมชนและอาหาร

สงิ่ ทชี่ มุ ชนต้องคิด..... 7. ความปลอดภยั / ความเสยี่ ง 8. ความประทับใจ/ ประสบการณ์ท่ไี ด้รับ 9. ความต่อเนื่อง หมุนเวียน 10. รายได้ ผลตอบแทนชมุ ชน หลกั สตู รองคค์ วามรู้ด้านการท่องเทย่ี ว 55 กบั บรบิ ทของชมุ ชนและอาหาร

ภาพลกั ษณข์ องแหล่งทอ่ งเทย่ี ว “ความรู้สึก ชื่อเสียง ภาพจา ทม่ี ีตอ่ สถานทท่ี ่องเท่ียว” จดจา ประทบั ใจ สัมผัสประสบ ชอื่ เสียง การณ์ ภาพลกั ษณ์ การตดั สนิ ใจ ความคาดหวัง 56 หลักสูตรองคค์ วามรู้ด้านการท่องเทีย่ ว กับบรบิ ทของชมุ ชนและอาหาร

ส่งิ ที่ตอ้ งคานงึ ถงึ ....... หลกั สตู รองค์ความร้ดู ้านการท่องเทย่ี ว 57 กบั บริบทของชมุ ชนและอาหาร

การรบั รู้ ดี ชว่ั สวย ขเี้ หร่ ตรง เบ้ียว อยูท่ ่เี รา (นักทอ่ งเท่ยี ว)มอง??? 58 หลักสูตรองคค์ วามร้ดู า้ นการทอ่ งเทย่ี ว กับบรบิ ทของชุมชนและอาหาร

หลกั สตู รองค์ความรูด้ ้านการท่องเท่ียว 59 กบั บริบทของชมุ ชนและอาหาร

พฤติกรรมนักทอ่ งเทีย่ วในปัจจบุ ันผนั ผวน ชอบลอง ชอบถาม ชอบเรียนรู้ ชอบชิม ชอบดู ชอบดม ชอบจับ ชอบอิ่มเอม (ทางใจความรสู้ กึ ) 60 หลักสูตรองค์ความรดู้ ้านการท่องเที่ยว กบั บริบทของชุมชนและอาหาร

พฤติกรรมนกั ทอ่ งเท่ยี วท่ีกาลังมาแรง Authenticity ความจริงแท้ Sustainability มองหาความย่งั ยนื Customized Experience ประสบการณ์ท่ีเลือกได้ Local learning การเรียนรู้ Travel to feel good IT savvy ชมุ ชนทอ้ งถ่นิ เดนิ ทางเพอื่ เปน็ คนทดี่ ขี ้ึน ใช้เทคโนโลยที าชวี ติ ใหง้ า่ ยขนึ้ หลักสูตรองค์ความรู้ดา้ นการทอ่ งเทยี่ ว 61 กับบรบิ ทของชมุ ชนและอาหาร

หลัง Covid-19 • นกั ทอ่ งเท่ยี วตอ้ งการ.... – สกุ – สะอาด – สุขอนามยั – สุขภาพ – สุขใจ (ม่ันใจ) 62 หลักสตู รองค์ความรู้ด้านการท่องเทย่ี ว กับบรบิ ทของชมุ ชนและอาหาร

New Normal…. New Guests • Safety and Security is #1 • ไม่อยากแออดั แตก่ ็อยากไดส้ ่งิ อานวยความสะดวก • ส่ือ ยงั คงมอี ิทธพิ ลมาก • ต้องการท่พี ักท่ีเปน็ สว่ นตัว เชน่ บา้ นเปน็ หลัง หรอื ทีพ่ ักแบบแยก หลงั • ประสบการณ์ใหม่ พรอ้ มกิจกรรม หลักสูตรองค์ความรู้ดา้ นการทอ่ งเทีย่ ว 63 กับบริบทของชมุ ชนและอาหาร

New Normal…. New Tourists • อึดอดั แตอ่ ยาก....เดินทาง • ไปได้ แต่ตอ้ งใหแ้ นใ่ จ Safe & Security #1 • ไปเอง กลุ่มเล็กมากขึ้น • ใส่ใจกจิ กรรมสขุ ภาพ (เห็นความสาคัญ) 64 หลักสตู รองค์ความรูด้ ้านการทอ่ งเท่ยี ว กับบริบทของชมุ ชนและอาหาร

New Normal…. New Tourists • อดึ อดั แต่อยาก....เดินทาง • ไปได้ แต่ตอ้ งให้แน่ใจ Safe & Security #1 • ไปเอง กลุ่มเล็กมากข้นึ • ใส่ใจกจิ กรรมสขุ ภาพ (เห็นความสาคญั ) หลกั สตู รองค์ความร้ดู ้านการทอ่ งเที่ยว 65 กบั บรบิ ทของชุมชนและอาหาร

66 หลกั สูตรองค์ความรดู้ ้านการทอ่ งเทย่ี ว กบั บรบิ ทของชมุ ชนและอาหาร

หลักสูตรองคค์ วามรู้ดา้ นการท่องเท่ยี ว 67 กบั บรบิ ทของชมุ ชนและอาหาร

A AA A A 68 หลกั สตู รองคค์ วามรูด้ า้ นการท่องเทยี่ ว กบั บรบิ ทของชมุ ชนและอาหาร

เพมิ่ อกี 2 A Authenticity คงอัตลกั ษณเ์ ดิม • ไม่เปลี่ยนแปลงวถิ ชี วี ติ รากเหงา้ วฒั นธรรม Activity กิจกรรมสร้างสรรค์ • กิจกรรมทีส่ อดคลอ้ ง กลมกลืนกับพ้ืนท่ี หลกั สตู รองค์ความร้ดู ้านการทอ่ งเที่ยว 69 กบั บรบิ ทของชุมชนและอาหาร

ส่งิ ที่ตอ้ งระวัง • ความเส่อื ม: ธรรมชาติ และสังคม • ความขัดแย้งและความสมั พนั ธข์ องคนในชุมชน • ความบิดเบือนของวฒั นธรรม และเปล่ยี นเป็นสนิ คา้ • การเปลี่ยนแปลงของวิถชี วี ิต และเสยี อตั ลักษณ์ • ผลประโยชนท์ ไ่ี ดไ้ ม่ค้มุ ค่า 70 หลกั สูตรองค์ความรดู้ า้ นการท่องเท่ียว กับบริบทของชมุ ชนและอาหาร

ตกั บาตรวถิ หี ลวงพระบาง สปป.ลาว หลักสตู รองคค์ วามร้ดู า้ นการทอ่ งเทย่ี ว 71 กบั บรบิ ทของชมุ ชนและอาหาร

ตกั บาตรวถิ ี นศ. ม.ขอนแก่น นุ่งซน่ิ ตกั บาตร นศ. ม.ขอนแกน่ 72 หลักสูตรองค์ความรดู้ า้ นการท่องเทย่ี ว กับบริบทของชมุ ชนและอาหาร

ตกั บาตรวถิ คี นเมอื ง....เรง่ รบี หลักสตู รองคค์ วามร้ดู า้ นการท่องเทีย่ ว 73 กับบรบิ ทของชุมชนและอาหาร

ส่งิ ทตี่ อ้ งระวัง • ความเสือ่ ม: ธรรมชาติ และสังคม • ความขัดแย้งและความสัมพันธข์ องคนในชุมชน • ความบดิ เบือนของวัฒนธรรม และเปลย่ี นเป็นสินคา้ • การเปล่ียนแปลงของวิถชี ีวติ และเสยี อัตลักษณ์ • ผลประโยชนท์ ไ่ี ด้ไมค่ ุม้ ค่า 74 หลักสตู รองค์ความรูด้ ้านการทอ่ งเทีย่ ว กับบริบทของชมุ ชนและอาหาร

หลกั สตู รองค์ความรูด้ ้านการท่องเท่ียว 75 กบั บริบทของชมุ ชนและอาหาร

การท่องเท่ียวโดยชมุ ชน: มน่ั คง ม่งั คั่ง และยงั่ ยนื มั่นคง • ชมุ ชนได้ตระหนักและภมู ิใจในทรัพยากรตนเอง • ชุมชนไดท้ างานร่วมกนั เพอ่ื ประโยชนข์ องสาธารณะ • ชุมชนมคี ุณภาพชวี ิตดขี ึน้ เกิดความเข้มแข็ง มัง่ ค่งั • เกิดการเพม่ิ มลู ค่าทรัพยากรทอ้ งถ่นิ • เกดิ การกระจายรายได้ในชมุ ชน เป็นการพฒั นา เศรษฐกจิ ฐานราก ยง่ั ยืน • สรา้ งความสมดลุ ในมิติเศรษฐกิจ สงั คม สิง่ แวดลอ้ ม • ชมุ ชนมคี วามสขุ บนฐานทรัพยากรตนเอง • เกิดความหวงแหนส่งตอ่ มรดกภมู ปิ ัญญาท้องถนิ่ ส่รู นุ่ ต่อไป 76 หลักสูตรองค์ความรูด้ ้านการท่องเท่ียว กับบรบิ ทของชุมชนและอาหาร

หลักการจดั ทา เสน้ ทางทอ่ งเทีย่ ว กลั ยาณี กุลชยั หลักสตู รองค์ความรดู้ ้านการทอ่ งเที่ยว 77 กับบริบทของชุมชนและอาหาร

หลักการจดั ทาเส้นทางทอ่ งเทย่ี ว การจดั ทาเสน้ ทางท่องเท่ียว โดยใชก้ ระบวนการมีสว่ นรว่ มของชมุ ชน โดยมุง่ เน้นให้ชมุ ชนมสี ว่ นร่วมในการ จัดทาเสน้ ทางทอ่ งเทยี่ วเชือ่ มโยงเครอื ข่ายการทอ่ งเที่ยวชุมชน โดยมีการดาเนนิ การดังนี้ ข้ันตอนท่ี 1 ศึกษาศักยภาพการท่องเท่ียวชุมชน โดยการศึกษาศักยภาพเพื่อหาสถานภาพ ศกั ยภาพชุมชน แหลง่ ทอ่ งเทีย่ วทง้ั ดา้ นธรรมชาติและวัฒนธรรม ในบรบิ ทของชุมชนโดยดาเนินการ 1) จัดเวทีประชุมร่วมกันระหว่างนักวิจัยกับชุมชน ผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย ผู้นาชุมชน เพ่ือค้นหา แหล่งทรัพยากรท่องเที่ยวภายในชุมชนท้ังด้านธรรมชาติ วัฒนธรรม ในบริบทของชุมชนท่ีต้องการนาเสนอ ตอ่ นักทอ่ งเทยี่ วในแต่ละชมุ ชน จานวน 2 คร้ังต่อชมุ ชน 2) เวทีสรุปแหล่งท่องเท่ียวท่ีต้องการนาเสนอในเส้นทางท่องเท่ียวเชื่อมโยง จานวน 1 ครั้งต่อ ชุมชน 78 หลักสูตรองค์ความรดู้ า้ นการท่องเทีย่ ว กบั บรบิ ทของชมุ ชนและอาหาร

หลักการจัดทาเส้นทาง ทอ่ งเทยี่ ว ขั้นตอนท่ี 2 เก็บรวบรวมข้อมูล ศักยภาพของแหล่งท่องเที่ยวตามที่ชุมชนกาหนด ผู้ศึกษาดาเนินการเก็บรวบรวมข้อมูลท้ังด้าน ทุติยภูมิและปฐมภูมิ โดยทางด้านปฐมภูมิเก็บ รวบรวมข้อมูลจากปราชญ์ในชุมชน ผู้นาชุมชน ผู้รู้ เป็นต้น เพื่อหาสถานภาพ ศักยภาพ ตาม อัตลักษณ์แหล่งท่องเที่ยวที่ชุมชนกาหนด แหล่ง ทรัพยากรการท่องเที่ยว นาไปวิเคราะห์ข้อมูล พร้อ มนา เสน อคืน สู่ชุมชนในรูปแบบเวที เพอื่ ตรวจสอบและประเมินข้อมูลที่ได้เก็บรวบรวม มา หลกั สตู รองคค์ วามรูด้ ้านการท่องเที่ยว 79 กับบริบทของชมุ ชนและอาหาร

หลกั การจัดทาเส้นทางทอ่ งเที่ยว ข้ันตอนท่ี 3 การสร้างเส้นทางท่องเที่ยวเชื่อมโยงเครือข่ายการ ท่องเที่ยวชุมชนผู้ศึกษานาข้อมูลท่ีผ่านการตรวจสอบแล้วมาจัดประชุม และ วิเคราะห์ร่วมกันทั้ง 3 ชุมชน มาวิเคราะห์ กาหนดเส้นทางท่องเที่ยวเชื่อมโยง กิจกรรม ผลิตเป็นร่างเส้นทางท่องเที่ยว นาเสนอกลับคืนสู่ชุมชนในการ ประเมนิ ผลกับนาเสนอต่อผู้ทรงคุณวุฒิทางการท่องเที่ยว เพ่ือประเมินเส้นทาง ท่องเท่ียวและกิจกรรม นาผลการประเมินที่ได้ทั้งสองส่วนกลับมาปรับปรุง แกไ้ ขเส้นทางท่องเท่ยี วเชือ่ มโยง —FAMOUS AGENCY 80 หลักสูตรองคค์ วามรู้ด้านการทอ่ งเทยี่ ว กับบรบิ ทของชมุ ชนและอาหาร

หลกั การจดั ทาเส้นทางทอ่ งเทีย่ ว ขั้นตอนท่ี 4 การทดลองและประเมินเส้นทางท่องเท่ียวเชื่อมโยง กับ นักท่องเท่ียว นาโปรแกรมการท่องเที่ยวเช่ือมโยงเครือข่ายนั้น เพ่ือนาไปทดลองใช้กับ นักท่องเที่ยวประเมินความพึงพอใจของนักท่องเที่ยวและนาเสนอต่อชุมชนเพื่อนา ข้อเสนอแนะมาปรับแก้ไขโปรแกรมเส้นทางท่องเท่ียว โดยในแต่ละคาถามมีคะแนน ความสาคัญในการประเมินผลต้ังแต่ 1-5 ตามหลักการสร้างแบบประเมิน ให้คะแนน ความสาคัญของข้อคาถามตามความคิดของนักท่องเท่ียวทดลอง โดยมีความหมายของค่า คะแนนแต่ละระดับคุณภาพและความพึงพอใจจากน้ันนามาวิเคราะห์ข้อมูลด้วยการลงรหัส และวิเคราะห์เพือ่ หาค่าร้อยละ (percentage) และค่าเฉลย่ี (mean) ของการประเมินรายข้อ โดยการกาหนดเกณฑช์ ่วงของค่าเฉล่ยี ตามคา่ Likert Scales หลกั สูตรองค์ความรู้ด้านการทอ่ งเที่ยว 81 กบั บรบิ ทของชุมชนและอาหาร

หลักการจดั ทาเสน้ ทางทอ่ งเที่ยว ข้ันตอนที่ 5 ปรับเส้นทางท่องเท่ียวเช่ือมโยง ผู้ศึกษานาข้อเสนอแนะจากส่วนต่างๆ มาปรับแก้ไขเส้นทาง ท่องเที่ยวเชอื่ มโยงเครอื ขา่ ยทอ่ งเทย่ี วชุมชน 82 หลักสตู รองค์ความรดู้ า้ นการทอ่ งเทย่ี ว กบั บรบิ ทของชมุ ชนและอาหาร

หลักกหาลรกัจกดั าทรำจ�เสดั ทน้ าทเาสง้นทท่อางงเท่ียว ท่องเท่ยี วขเ้ันชื่อตมอโนยทบง่ีเร6คิหรกาอื ารขรจ่าสัดยรกกา้ าาขงรแรั้นเทนสตอ่้วนองททเนาทางงที่ยใทว่ีน่อช6กงุมาเกรชทบาน่ียรรโวิหดสเยชารรก่ือ้าจามงดัรโแมกยนสีางรเว่วคเทนสรราน้ือว่ งทขมใ่าาขนงยอทกกง่อาาชงรรุมเทชยี่นว ทอ่ งเทีย่ วชมุ ชนโดยการมีสว่ นร่วมของชุมชน หลักสตู รองค์ความรดู้ า้ นการทอ่ งเทย่ี ว 83 กบั บรบิ ทของชมุ ชนและอาหาร

แหล่งอ้างอิง กัลยาณี กลุ ชยั . (2561). แนวทางการสร้าง เส้นทางทอ่ งเทย่ี วเชอื่ มโยงเครอื ข่ายการ ท่องเทยี่ วชมุ ชน โดยการมีสว่ นรว่ ม ของชุมชนในพน้ื ทีป่ าก 84 หลักสูตรองคค์ วามรู้ดา้ นการทอ่ งเทีย่ ว กับบริบทของชมุ ชนและอาหาร

การส่อื ความหมาย ทางการทอ่ งเทย่ี วเชิงอาหาร หลักสตู รองคค์ วามรดู้ ้านการทอ่ งเทย่ี ว 85 กับบรบิ ทของชมุ ชนและอาหาร

การส่อื ความหมายในบริบทของการท่องเที่ยว การสือ่ ความหมายในบริบทของการทอ่ งเทีย่ ว เป็นศลิ ปะการส่ือสารนำ�เสนอเร่ืองราวที่กระต้นุ ความสนใจ ช่วยใหน้ กั ทอ่ ง เที่ยวมีความเขา้ ใจ ตระหนกั ในคณุ คา่ ความส�ำ คัญของการท่องเทยี่ วในดา้ นตา่ ง ๆ การสอ่ื ความหมายมสี ว่ นส�ำ คญั ในการเพมิ่ มลู คา่ ในสนิ คา้ และบรกิ าร สามารถสรา้ งความสนกุ สนานความเพลดิ เพลนิ และความประทบั ใจตอ่ ผมู้ าเยอื น ท�ำ ใหน้ กั ทอ่ งเทย่ี ว เกดิ ความซาบซง้ึ ใจในเรอ่ื งราวทน่ี �ำ เสนอ ตลอดจนการสรา้ งทศั นคตทิ ด่ี ตี อ่ การอนรุ กั ษแ์ ละพฒั นา ทรพั ยากรการทอ่ งเทีย่ วใหย้ ่งั ยนื 86 หลกั สตู รองค์ความรู้ดา้ นการท่องเที่ยว กบั บรบิ ทของชุมชนและอาหาร

บทบาทของการสื่อความหมาย 1. บทบาทด้านการใหค้ วามรู้ การส่ือความหมายช่วยให้นักท่องเท่ียวได้รับความรู้ ความเข้าใจในคุณค่าและ ความสำ�คัญของทรัพยากรธรรมชาติ ประวตั ศิ าสตร์ และศลิ ปวฒั นธรรมในแหลง่ ทอ่ งเทย่ี ว ซง่ึ อาจอยใู่ นลกั ษณะรปู ธรรมหรอื นามธรรมของวฒั นธรรมทอ้ งถน่ิ ทสี่ บื ทอดมา เปน็ เวลาชา้ นาน ชว่ ยให้นักทอ่ งเที่ยวมคี วามประทับใจในคุณค่าของแหล่งทอ่ งเท่ียว รวมท้ังชว่ ยให้นกั ทอ่ งเที่ยวเกิดความรู้สึก คลอ้ ย ตามท่ีผู้ส่งสารนำ�เสนอ เชน่ เกดิ ความรสู้ กึ ซาบซ้งึ ในเรื่องราวประวัตศิ าสตรท์ ีน่ �ำ เสนอหรอื ความรูส้ ึกต่นื ตาตนื่ ใจในความงดงามของ ธรรมชาติ หรือประเพณวี ฒั นธรรมการทอ่ งเทยี่ ว หลักสตู รองค์ความรู้ดา้ นการทอ่ งเที่ยว 87 กบั บริบทของชุมชนและอาหาร

2. บทบาทดา้ นสร้างความเพลดิ เพลิน • การสื่อความหมายมสี ว่ นส�ำ คัญในการเสรมิ สร้างความประทับใจและ ประสบการณก์ ารเดนิ ทางแกน่ กั ทอ่ งเท่ยี วโดยตรง ชว่ ยเพมิ่ โอกาสให้นกั ทอ่ งเท่ียวกลับมาเยีย่ มชมอกี • กิจกรรมการส่ือความหมายควรสนุกสนาน และสามารถสร้างความบันเทิงใจมากกวา่ ใหส้ าระความรู้ เพียงอย่างเดยี ว • การสอ่ื ความหมายไมค่ วรน�ำ เสนอเหตกุ ารณห์ รอื บคุ คลในประวตั ศิ าสตรเ์ พยี งอยา่ ง เดยี ว แตค่ วรกระตนุ้ ความสนใจใหน้ กั ทอ่ งเทย่ี ว มคี วามรสู้ กึ เสมอื นวา่ ตนเองอยใู่ นเหตกุ ารณจ์ รงิ ท�ำ ให้ เกดิ ความรสู้ กึ ซาบซงึ้ หรอื สนกุ สนานเพลดิ เพลนิ ในเหตกุ ารณท์ กี่ �ำ ลงั น�ำ เสนอ ซงึ่ เสรมิ สร้างบรรยากาศ การเรียนรใู้ หน้ า่ สนใจและชวนตดิ ตาม 3. บทบาทด้านการอนรุ ักษ์และพฒั นาอย่างย่งั ยืน การสื่อความหมายมีบทบาทสำ�คัญในการปลูกจิตสำ�นึก ให้นักท่องเท่ียวได้ตระหนักถึงคุณค่าของทรัพยากรธรรมชาติ ประวตั ิศาสตร์ และศลิ ปวฒั นธรรมของ ชมุ ชนท้องถน่ิ สนับสนุนการเรยี นรู้และสร้างความประทับใจ ซง่ึ ส่งผลใหม้ ที ศั นคติเป็นบวก ต่อการใหค้ วามร่วมมือในการอนรุ กั ษแ์ ละพัฒนาทรัพยากรการทอ่ งเทยี่ วให้ยั่งยนื 88 หลักสตู รองคค์ วามรู้ดา้ นการท่องเท่ยี ว กบั บรบิ ทของชุมชนและอาหาร

4. บทบาทดา้ นการจัดระเบียบนักทอ่ งเที่ยว การสอ่ื ความหมายเปน็ เครอื่ งมอื ส�ำ คญั ทใ่ี ชใ้ นการลดผลกระทบอนั เกดิ จาก กจิ กรรมตา่ งๆ ของนกั ทอ่ งเทยี่ ว นอกจากนกี้ ารสอื่ ความหมายยงั สง่ เสรมิ ให้ นกั ทอ่ งเทยี่ วได้มีโอกาสสำ�รวจ เดนิ ทางไปยงั แหลง่ ท่องเท่ียวใหม่มากขึน้ การสื่อความหมายใหค้ วามรู้ เพอื่ เปลย่ี นแปลงพฤติกรรมท่ีไมเ่ หมาะสมของนกั ทอ่ งเที่ยวทเ่ี ป็นภยั ต่อแหล่งท่องเท่ียว เช่นแหลง่ ทอ่ งเทย่ี วทางประวัตศิ าสตรโ์ บราณคดี แหลง่ ทอ่ งเที่ยวทางธรรมชาติ เปน็ ตน้ 5.บทบาทดา้ นการพัฒนาเศรษฐกิจ การสอื่ ความหมายสามารถเสริมสร้างประสบการณ์ที่นา่ รน่ื รมยต์ อ่ นกั ทอ่ งเทย่ี ว มผี ลใหน้ กั ทอ่ งเท่ียวใช้เวลานานมากขึน้ ใน แหล่งทอ่ งเทีย่ ว เป็นการเพ่มิ โอกาสในการ สร้างงาน สร้างรายไดใ้ ห้กบั ชมุ ชน ผู้ดแู ลแหล่งท่องเท่ยี วสามารถจัดกิจกรรมพเิ ศษ มกี าร อธบิ าย ขน้ั ตอนการผลิต และใหน้ กั ทอ่ งเที่ยวไดร้ ่วมทำ�กิจกรรมกบั ชมุ ชนในพน้ื ท่ี มสี ่วนช่วยให้นกั ทอ่ งเทีย่ วได้ ใชเ้ วลาในแหลง่ ทอ่ ง เท่ียวยาวนานมากขนึ้ เปน็ การชว่ ยสนบั สนนุ ระบบเศรษฐกจิ ในพื้นทีใ่ หม้ กี าร พฒั นาอยา่ งต่อเน่อื ง หลักสตู รองค์ความรดู้ า้ นการทอ่ งเท่ยี ว 89 กับบริบทของชมุ ชนและอาหาร

6. บทบาทด้านการพฒั นาสงิ่ แวดลอ้ มและมรดกวัฒนธรรม การสอื่ ความหมายการทอ่ งเทีย่ วมบี ทบาทในอนรุ กั ษแ์ ละพฒั นาระบบนเิ วศ เพราะชว่ ยลด ผลกระทบเนอ่ื งมาจากกจิ กรรม ของนักท่องเท่ียวที่เป็นภัยคุกคามสภาพแวดล้อมซ่ึงมีผลต่อการ อนุรักษ์ทรัพยากรในระยะยาว การส่ือความหมายมีบทบาทสำ�คัญ ท�ำ ใหน้ กั ทอ่ งเทย่ี วไดต้ ระหนกั ถงึ คณุ คา่ ของสภาพแวดลอ้ มในพนื้ ทแ่ี ละความสมั พนั ธท์ ไี่ มส่ ามารถแยกออกจากกนั ระหวา่ งสง่ิ แวดลอ้ ม และวฒั นธรรมในชมุ ชน ชว่ ยเพมิ่ ความรู้ ความเขา้ ใจ และความประทบั ใจในสถานทท่ี มี่ าเยอื น นอกจากนกี้ ารสอื่ ความหมายสามารถ เปลย่ี นแปลงพฤตกิ รรมของชมุ ชน นกั ทอ่ งเทย่ี ว และบคุ คลอนื่ ๆ ทเ่ี กยี่ วขอ้ งใหม้ คี วามเคารพตอ่ สถานที่ รวมทงั้ เปลยี่ นทศั นคตใิ นการ ร่วมอนุรักษส์ งิ่ แวดล้อมและมรดก วัฒนธรรมในพนื้ ที่ 7.บทบาทด้านการพัฒนาชมุ ชน การสื่อความหมายการท่องเท่ียวช่วยพัฒนาชุมชนให้มีความเข้มแข็ง ชุมชนท้องถิ่นเกิดความรู้สึก ภาคภูมิใจ หวงแหน วัฒนธรรมล้ำ�ค่า ร่วมรักษาประเพณีและวิถีด้ังเดิม การส่ือความหมายสามารถ สร้างความเข้าใจ ความประทับใจ การเคารพต่อ วัฒนธรรมท้องถ่ิน ย่อมมีผลต่อการสร้างทัศนคติที่ดี ช่วยเสริมสร้างความสัมพันธ์ท่ีดีระหว่างชุมชน ท้องถ่ิน และนักท่องเท่ียว ลด ความรู้สึกเป็นลบอันเนื่องจากกิจกรรมท่องเท่ียว ส่งผลให้เกิดการสนับสนุนให้ความร่วมมือในการอนุรักษ์และพัฒนาทรัพยากรการ ท่องเท่ียวให้ยัง่ ยืน 90 หลักสูตรองค์ความรดู้ ้านการท่องเทยี่ ว กับบรบิ ทของชุมชนและอาหาร

4. บทบาทดา้ นการจัดระเบียบนักทอ่ งเที่ยว การสอ่ื ความหมายเปน็ เครอื่ งมอื ส�ำ คญั ทใ่ี ชใ้ นการลดผลกระทบอนั เกดิ จาก กจิ กรรมตา่ งๆ ของนกั ทอ่ งเทยี่ ว นอกจากนกี้ ารสอื่ ความหมายยงั สง่ เสรมิ ให้ นกั ทอ่ งเทยี่ วได้มีโอกาสสำ�รวจ เดนิ ทางไปยงั แหลง่ ท่องเท่ียวใหม่มากขึน้ การสื่อความหมายใหค้ วามรู้ เพอื่ เปลย่ี นแปลงพฤติกรรมท่ีไมเ่ หมาะสมของนกั ทอ่ งเที่ยวทเ่ี ป็นภยั ต่อแหล่งท่องเท่ียว เช่นแหลง่ ทอ่ งเทย่ี วทางประวัตศิ าสตรโ์ บราณคดี แหลง่ ทอ่ งเที่ยวทางธรรมชาติ เปน็ ตน้ 5.บทบาทดา้ นการพัฒนาเศรษฐกิจ การสอื่ ความหมายสามารถเสริมสร้างประสบการณ์ที่นา่ รน่ื รมยต์ อ่ นกั ทอ่ งเทย่ี ว มผี ลใหน้ กั ทอ่ งเท่ียวใช้เวลานานมากขึน้ ใน แหล่งทอ่ งเทีย่ ว เป็นการเพ่มิ โอกาสในการ สร้างงาน สร้างรายไดใ้ ห้กบั ชมุ ชน ผู้ดแู ลแหล่งท่องเท่ยี วสามารถจัดกิจกรรมพเิ ศษ มกี าร อธบิ าย ขน้ั ตอนการผลิต และใหน้ กั ทอ่ งเที่ยวไดร้ ่วมทำ�กิจกรรมกบั ชมุ ชนในพน้ื ท่ี มสี ่วนช่วยให้นกั ทอ่ งเทีย่ วได้ ใชเ้ วลาในแหลง่ ทอ่ ง เท่ียวยาวนานมากขนึ้ เปน็ การชว่ ยสนบั สนนุ ระบบเศรษฐกจิ ในพื้นทีใ่ หม้ กี าร พฒั นาอยา่ งต่อเน่อื ง หลักสตู รองค์ความรดู้ า้ นการทอ่ งเท่ยี ว 91 กับบริบทของชมุ ชนและอาหาร

หลักการพัฒนาใจความเนื้อเรอ่ื งในการสื่อความหมายการทอ่ งเทีย่ ว 1. ศกึ ษารายละเอยี ดขอ้ มลู เกย่ี วกบั แหลง่ ทอ่ งเทยี่ วทนี่ �ำ เสนอ (บุคคล สถานที่ และสงิ่ ของ) ขอ้ มูลควรมาจากทีมงานท่ปี ระกอบด้วย ผู้เชี่ยวชาญจากหลากหลายสาขาที่มีความเข้าใจต่อคุณค่าของ แหล่ง ทอ่ งเทีย่ วที่มมุ มองแตกตา่ งกันไป 2. การต้ังประโยคคำ�ถามว่า แหล่งท่องเท่ียวท่ีกำ�ลังศึกษามี เรือ่ งราวอะไรทีโ่ ดดเด่น น่าสนใจ แตกตา่ งจากทอี่ ่ืนอยา่ งไร และท�ำ ไม 3. การแสวงหาค�ำ ตอบทเ่ี ปน็ เหตเุ ปน็ ผลจากการศกึ ษา คน้ ควา้ วจิ ยั จากแหล่งข้อมูลตา่ งๆ ทีน่ า่ เช่อื ถือ 4. การระบเุ นอ้ื เรือ่ งใจความส�ำ คญั ซง่ึ อาจน�ำ เสนอดว้ ยเรื่อง ราวท่ีมีแนวคิดสากลท่ีน่าสนใจ ได้แก่ “ความคิด” “ความสัมพันธ์” “ความตอ้ งการ” “กระบวนการ” “ระบบ” “คณุ คา่ ” “ความทา้ ทาย” “การดนิ้ รน” “ครอบครัว” “การอยรู่ อด” และ “การคน้ พบ” 5. การเลอื กแนวคดิ ประเดน็ เรอื่ งราวทส่ี �ำ คญั ทสี่ ดุ ทผี่ นู้ �ำ เสนอ ตอ้ งการส่อื สารไปยัง นกั ทอ่ งเท่ียว 6. การเขียนเนื้อเร่ืองใจความสำ�คัญโดยเช่ือมกับคุณค่าและ ความส�ำ คญั ของแหล่งทอ่ งเทีย่ ว 92 หลักสตู รองคค์ วามรู้ดา้ นการทอ่ งเที่ยว กบั บรบิ ทของชุมชนและอาหาร

หวั ใจของกาหรวั เใลจข่าอเงกรา่ือรเลงา่ เรอ่ื ง ความหมาย ประสบการณ์ ความสาคญั องค์ความรู้ ลลี าและลูกเลน่ หลักสตู รองคค์ วามรดู้ ้านการท่องเทีย่ ว 93 กบั บริบทของชุมชนและอาหาร

เตรียมเน้ือหา ถูกต้อง นา่ สนใจ โดดเดน่ เหมาะกับคน เชอื่ มโยง เกร็ดเล็กเกร็ดนอ้ ย 94 หลกั สูตรองค์ความรดู้ า้ นการท่องเทย่ี ว กบั บริบทของชุมชนและอาหาร

เคา้ โครงและเทคนิค ช่วง เนอ้ื หา เทคนคิ ตน้ : ตื่นเตน้ แนะนาตัว ทักทาย ผูกมติ ร รจู้ ักนักท่องเทยี่ ว – ร้ตู วั เรา – รู้สถานท่ี ดงึ ความสนใจ ไตถ่ ามเรือ่ งราวกอ่ นหน้า(การเดินทาง/ (ให้พร้อมฟัง) กิน/อากาศ/เหนื่อย) – ฟังอยา่ งใส่ใจ - ตอบสนอง นาเข้าเรอื่ ง ต้ังคาคม ต้ังคาถาม กลาง: กลมกลืน เล่าเรื่อง หวั ขอ้ (คิดให้เสรจ็ จากบา้ น) -ขยาย จบ: จบั ใจ สรปุ ความเข้าใจ -ลาดบั -ยกตัวอยา่ ง ขอบคณุ ท่มี าเยอื น-เช่ือมน่ั วา่ นทท. ได้ ประโยชน์-เชิญชวนให้กลบั มา หลกั สูตรองค์ความรู้ด้านการท่องเที่ยว 95 กบั บรบิ ทของชุมชนและอาหาร

ตวั อยา่ ง...การเขียนเนื้อหาส่ือความหมายการท่องเทย่ี วเชิงอาหาร • ช่ืออาหาร......สม้ ตำ� • ความผกู พนั กับวิถีชวี ิต.......เปน็ อาหารที่คนอสี านรบั ประทานกนั ทุกบา้ น วัตถุดบิ หางา่ ยในท้องถนิ่ .......... เนื้อเรื่อง......คุณค่าทางจิตใจ........ส้มตำ�ไม่ใช่เป็นแค่อาหารเพ่ิมรสชาติในการรับประทานในแต่ละมื้อ ส้มตำ�ยังรวมเอาความเป็น วัฒนธรรมทางด้านการกินแบบอีสาน เพราะในส้มตำ�ส่วนประกอบหลักท่ีสำ�คัญคือนำ้�ปลาร้าที่เป็นภูมิปัญญาการถนอมอาหารของ คนอสี านแตโ่ บราณ และสม้ ต�ำ ตอ้ งทานกบั ขา้ วเหนยี ว ถา้ จะเพมิ่ ไกย่ า่ งหรอื เนอื้ สตั วอ์ นื่ ๆ กเ็ ขา้ กนั ไดด้ .ี ....และทสี่ �ำ คญั การรบั ประทาน ส้มตำ�นั้น นง่ั ทานคนเดยี วรสชาติท่วี ่าอรอ่ ยแค่ไหนก็ไม่เท่ากบั การไดก้ ินสมุ กัน (รว่ มกัน) กบั พอ่ แม่ พน่ี ้อง ญาติมติ ร เพอ่ื นฝงู ท�ำ ให้ ส้มต�ำ จานธรรมดามคี วามพเิ ศษ รสชาติอรอ่ ยขึน้ มาไดท้ ันทเี ปน็ ด่ังยาบำ�รงุ รา่ งกายของคนอสี านเลยทเี ดียว • สรุป.........เห็นม้ัยครับ ส้มตำ�แม้ช่ือจะสั้นธรรมดาแต่แฝงไปด้วยคุณค่าทางจิตใจเพราะการรับประทานส้มตำ�ไม่ได้ทาน เพราะรสชาตแิ ตเ่ ปน็ การเตมิ เต็มรักความผูกพนั ธร์ ะหว่างกนั และกัน 96 หลักสตู รองคค์ วามร้ดู ้านการท่องเทยี่ ว กบั บรบิ ทของชุมชนและอาหาร

หลกั สตู รองค์ความรูด้ ้านการท่องเท่ียว 97 กบั บริบทของชมุ ชนและอาหาร

หลักสูตรองคค์ วามร้ดู า้ นการทอ่ ง เทีย่ วกับบรบิ ทของชุมชนและอาหาร โครงการเชฟชมุ ชนเพ่ือการทอ่ งเทยี่ วรปู แบบใหม่ ส่งเสริมนโยบายการท่องเท่ียวเชงิ อาหาร (Gastronomy Tourism) แบบยงั่ ยนื 98 หลกั สตู รองคค์ วามร้ดู ้านการท่องเที่ยว กบั บรบิ ทของชุมชนและอาหาร