บทความ_สมเด็จฯ_พพปญ-61_การเปลี่ยนแปลงทักษะด้านการเรียนรู้และนวัตกรรม ในศตวรรษที่ 21 ของนักเรียนในโครงการเพาะพันธุ์ปัญญา

การเปลี่ยนแปลงทกั ษะด้านการเรียนรู้และนวตั กรรม ในศตวรรษที่ 21 ของนักเรยี นใน โครงการเพาะพันธุ์ปญั ญา ปีการศึกษา 2562 โรงเรยี นสมเด็จพระญาณสงั วร ในพระสงั ฆราชูปถมั ภ์ เดชมณี เนาวโรจน์1, และ สุภาวดี หิรญั พงศ์สนิ 2,3* 1โรงเรยี นสมเดจ็ พระญาณสังวร ในพระสังฆราชปู ถมั ภ์ อาเภอคาเขอ่ื นแก้ว จงั หวัดยโสธร 2ศนู ยพ์ ่เี ลีย้ งโครงการเพาะพันธป์ุ ญั ญา มหาวิทยาลัยอบุ ลราชธานี อาเภอวารินชาราบ จังหวดั อบุ ลราชธานี 3ภาควชิ าคณิตศาสตร์ สถติ ิและคอมพิวเตอร์ คณะวทิ ยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี อาเภอวารนิ ชาราบ จงั หวดั อบุ ลราชธานี *E-mail : [email protected] บทคัดย่อ งานวิจัยน้ีมีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาการเปล่ียนแปลงทักษะด้านการเรียนรู้และนวัตกรรม ในศตวรรษท่ี 21 ของ นักเรียนในโครงการเพาะพนั ธุ์ปญั ญาโรงเรียนสมเด็จพระญาณสังวร ในพระสังฆราชูปถัมภ์ โดยมีนักเรียนช้ันมัธยมศึกษาปีที่ 2/1 ปีการศึกษา 2561 จานวน 39 คน เป็นกลมุ่ เป้าหมาย เคร่อื งมอื ท่ใี ชค้ อื แบบประเมนิ ทกั ษะด้านการเรียนรู้และนวตั กรรม ในทักษะศตวรรษท่ี 21 ประกอบด้วย 4 ทักษะ คือ การคิดแบบมีวิจารณญาณ(Critical Thinking)การส่ือสาร (Communication) การทางานรว่ มกัน(Collaboration) และการสร้างสรรค(์ Creativity) ทป่ี ระเมินโดยให้นักเรียนประเมิน ตนเอง และครูที่ปรึกษาโครงงานเป็นผู้ประเมินนักเรียน ผลการวิจัยพบว่า หลังจากดาเนินงานโครงการเพาะพันธุ์ปัญญา นักเรยี นมกี ารเปล่ียนแปลงทักษะด้านการเรียนรู้และนวตั กรรม ในศตวรรษที่ 21 เพิ่มขึ้นท้ัง 4 ทักษะ ผลการประเมินตนเอง ของนักเรียน พบว่า ทักษะท่ีเพมิ่ ขนึ้ มากท่สี ุด คือ การแบบมีวิจารณญาณ คิดเป็นร้อยละ 12.4 การประเมินโดยครูที่ปรึกษา พบวา่ ทักษะทีเ่ พม่ิ ข้ึนมากที่สุด คือ การทางานร่วมกนั คดิ เปน็ ร้อยละ 35.90 นอกจากนี้จากการศึกษาเปรียบเทียบการทา โครงการเพาะพันธุ์ปญั ญาสามารถใชไ้ ด้กับกลุ่มเป้าหมายทเ่ี ปน็ นักเรียนระดับมธั ยมศึกษาตอนต้นหรือมัธยมศึกษาตอนปลาย แสดงว่าการดาเนนิ งานโครงการเพาะพันธุป์ ญั ญา โรงเรียนสมเด็จพระญาณสังวร ในพระสังฆราชูปถัมภ์ สามารถตอบสนอง และพัฒนานักเรยี นใหม้ ที ักษะด้านการเรยี นรแู้ ละนวตั กรรมในศตวรรษที่ 21 ได้ คาสาคัญ : ทกั ษะดา้ นการเรยี นรแู้ ละนวตั กรรม ศตวรรษที่ 21 โครงการเพาะพนั ธ์ปุ ญั ญา Changes in Learning and Innovation of the 21th Century Skills of Students in Pohpanpunya Project 2018 of Somdejprayansungworn School Established under the Patronage Supreme Patriarch Dechmanee Noawarot1,2 and Supawadee Hiranpongsin2,3* 1 Somdejprayansungworn Nai Prasungkarachupatum school, Komkuenkiaw district, Yasotorn province 2PPPY Node, Ubon Ratchathani University, Warinchumrab district, Ubon Ratchathani province 3Faculty of Science, Ubon Ratchathani University, Warinchumrab district, Ubon Ratchathani province *E-mail : [email protected] Abstract The present study aimed to investigate the changes in learning skills and innovations in the 21st century of in Pohpanpunya Project of Somdejprayansungworn School Established under the Patronage Supreme Patriarch. The target group were 39 students in Mattayom 2/1 academic year 2018. The evaluation of learning skills and innovation of 21st century skills which consisted of Critical thinking, Communication, Collaboration, and Creativity were used as research tools. The evaluation of learning skills and innovation of 21st century skills were assessed by both students and advisor teacher. The results found that after implementing the Pohpanpunya Project, students had increased their learning skills and innovation in the 21st century in all 4 skills. The students' self-assessment showed that the 1

most increased skills were Critical Thinking, 12.4 %. The advisor teachers’ assessment found that the most increased skills were Collaboration. In addition, from the comparative study, the Pohpanpunya Project could be used with the target group who were lower secondary or upper secondary school students. It was indicated that the Pohpanpunya Project of Somdejprayansungworn School Established under the Patronage Supreme Patriarch able to meet and develop students to have learning and innovation skills in the 21st century. Keywords : LEARNING AND INNOVATION SKILL, THE 21st CENTURY SKILLS , PPPY PROJECT, บทนา การศกึ ษาไทย 4.0 เป็นการศึกษาเพื่อการสร้างนวัตกรรม เป็นการศึกษาเพื่อปวงชน เป็นการศึกษาเพื่อสังคม ท่ี คนท่ีได้รับการศึกษาน้ันต้องหันมาช่วยเหลือสังคมอย่างจริงจัง และกว้างขวาง โดยท่ีไม่ใช่การศึกษาเพื่อวัตถุประสงค์ใด วัตถุประสงคห์ นึ่งดังเชน่ ที่ผ่านมา และการจดั การศกึ ษาต้องบูรณาการทั้งศาสตร์ ศิลป์ ชีวิต และเทคโนโลยีเข้าด้วยกันอย่าง กลมกลนื เพื่อสร้างคนทส่ี งั คมตอ้ งการได้ในทุกมติ ิ และมรี ปู แบบการจดั การศกึ ษาทห่ี ลากหลาย สอดคล้องและตอบสนองต่อ ความต้องการของผ้เู รยี น โดยครูอาจจะไมม่ คี วามจาเป็นอกี ต่อไป หรือถ้าจาเป็นต้องมีต้องเปล่ียนแปลงบทบาทไปอย่างมาก (ครูกฤติน , 2560) การเรียนรูท้ ีจ่ ะเกิดข้ึนกับผู้เรียนสาหรบั ศตวรรษที่ 21 ด้านทักษะ ประกอบดว้ ยกลุ่มทักษะต่าง ๆ 3 กลุ่ม ได้แก่ 1) ทักษะด้านการเรียนรู้และนวัตกรรม 2) ทักษะด้านข้อมูลสารสนเทศ ส่ือ และเทคโนโลยี 3) ทักษะด้านชีวิตและ อาชีพ ( วิจารณ์ พานิช , 2554) สาหรับทักษะด้านการเรียนรู้และนวัตกรรม (Learning andInnovation Skills) จะเป็น ตัวกาหนดความพร้อมของนักเรียนเพื่อเข้าสู่โลกของการทางานที่มีความซับซ้อนมากข้ึนในปัจจุบัน ประกอบด้วย ความสามารถในการปฏิบัติ 4 ทักษะ หรือ 4Cs หรืออาจเรียกว่า 4 การ ได้แก่ 1) การคิดแบบมีวิจารณญาณ (Critical Thinking) 2) การสื่อสาร (Communication) 3) การทางานร่วมกัน (Collaboration) 4) การสร้างสรรค์ (Creativity) (วิจารณ์ พานิช, 2554) การพัฒนาผู้เรียนให้มีความรู้และทักษะดังกล่าวสามารถใช้วิธีการเรียนโดยใช้การวิจัยเป็นฐาน (Research-based-learning หรือ RBL) (สธุ ีระ ประเสริฐสรรพ์, 2555) สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย เสนอการจัดการเรียนรู้แบบใหม่โดยใช้“ การวิจัยเป็นฐาน (Research based learning; RBL) (สุธีระ ประเสริฐสรรพ์, 2555) โดยเป็นการสร้างวัฒนธรรมในการจัดการเรียน การสอนแบบใหม่ บนฐานการวจิ ัยทีจ่ ะบม่ เพาะทกั ษะที่จาเปน็ สาหรบั สงั คมความรู้ และสร้างความเป็นวิทยาศาสตร์ในตัวให้แก่เด็กไทยของเรา อันจะนำพาให้นักเรียนสามารถอยู่ได้อย่างรู้เท่าทันในศตวรรษหน้า และทาให้สังคมและประเทศของเราเติบโตได้ อย่างมี คุณภาพและย่ังยืน ซึ่งสอดคล้องกับทักษะแห่งศตวรรษท่ี 21 โครงการเพาะพันธุ์ปัญญาเป็นการทาโครงงานบนฐานวิจัย (Research-Based Learning : RBL)เป็นกระบวนการเรียนรู้ท่ีสามารถสร้างระบบคิดและทักษะการเรียนรู้ใหม่ มีจุดเน้น สาคัญของการทาโครงงานบนฐานวิจัย คือ การสร้างกระบวนการเรียนรู้จากการค้นคว้าและตีความ ท่ีเรียกกว่า \"วิจัย\" โครงการเพาะพันธ์ุปัญญาจึงเน้นที่กระบวนการวิจัยในโครงงาน และเรียกว่า Research-Based Learning (ศูนย์พ่ีเล้ียง มหาวิทยาลยั อบุ ลราชธาน,ี ม.ป.ป.) ตวั อย่างความสาเรจ็ ของโรงเรียนท่ีเข้าร่วมโครงการเพาะพันธ์ุปัญญา ปีการศึกษา 2557 การเปลี่ยนแปลงทักษะกระบวนการคิดของนักเรียนในโครงการเพาะพันธ์ุปัญญาโรงเรียนสมเด็จพระญาณสังวร ในพระ สังฆราชูปถัมภ์ นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 โดยวิเคราะห์ทักษะกระบวนการคิดนักเรียนแต่ละคน 5 ทักษะ คือ การคิด อยา่ งมวี จิ ารณญาณ การตัดสนิ ใจ ทักษะกระบวนการคิดการแก้ปัญหา ทักษะกระบวนการคิดการวิจัย ทักษะกระบวนการ คิดสร้างสรรค์ พบว่า นักเรียนมีการเปลี่ยนแปลงทักษะกระบวนการคิดหลังจากเข้าร่วมโครงการเพาะพันธ์ุปัญญา โดยมี ทกั ษะกระบวนการคดิ กระบวนการวจิ ัยเพ่มิ ขน้ึ มากทีส่ ุด คดิ เปน็ รอ้ ยละ 56.25 รองลงมาคือการคดิ สร้างสรรค์เพ่ิมขึ้นคิดเป็น ร้อยละ 46.88 (เดชมณี เนาวโรจน์ , 2557) ปีการศึกษา 2558 การเปลี่ยนแปลงทักษะด้านการเรียนรู้และนวัตกรรม ใน ศตวรรษท่ี 21 ของนักเรียนในโครงการเพาะพันธ์ุปัญญาโรงเรียนสมเด็จพระญาณสังวร ในพระสังฆราชูปถัมภ์ นักเรียนช้ัน มัธยมศึกษาปีท่ี 4 ประกอบด้วย 4 ทักษะ คือ การคิดแบบมีวิจารณญาณ(Critical Thinking)การส่ือสาร (Communication) การทางานรว่ มกนั (Collaboration) และการสร้างสรรค(์ Creativity) ทักษะ ผลการประเมินตนเองของ นกั เรียน พบว่า ทกั ษะท่เี พิม่ ข้ึนมากที่สดุ คอื การสรา้ งสรรค์ คิดเป็นรอ้ ยละ 33.4 การประเมินโดยครูที่ปรึกษา พบว่า ทักษะ ที่เพ่ิมข้ึนมากที่สุด คือ การทางานร่วมกัน คิดเป็นร้อยละ 35.9 (เดชมณี เนาวโรจน์ , 2558) ปีการศึกษา 2559 การ เปลยี่ นแปลงทักษะ ของนักเรียนในโครงการเพาะพันธป์ุ ญั ญาโรงเรียนสมเด็จพระญาณสังวร ในพระสังฆราชูปถัมภ์สู่คนไทย 4.0 นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5 ประกอบด้วย 11 ทักษะ คือ การแก้ปัญหาท่ีซับซ้อน การคิดวิเคราะห์ ความคิด 2

สร้างสรรค์ การจัดการบุคคล การทางานร่วมกัน ความฉลาดทางอารมณ์ การรู้จักประเมินและการตัดสินใจ การมีใจรัก บริการ ความยืดหยุ่นทางอารมณ์ ทักษะการใช้อินเทอร์เน็ต และทักษะการปฏิสัมพันธ์กับสังคม พบว่า นักเรียนท่ีเข้าร่วม โครงการเพาะพันธุ์ปัญญา มีทักษะคนไทย 4.0 เพ่ิมขึ้นทุกทักษะ ซ่ึงผลการวิจัยพบว่าทักษะท่ีครูและนักเรียนมีความเห็น สอดคลอ้ งกันว่าเพ่ิมขน้ึ เหมือนกันมากท่ีสดุ คือ ทักษะการคดิ วิเคราะห์ (เดชมณี เนาวโรจน์ , 2559)จากการดาเนินโครงการ เพาะพนั ธ์ปุ ญั ญาของโรงเรยี นสมเด็จพระญาณสงั วร ในพระสังฆณาชูปถัมภ์ ตลอด 4 ปีท่ีผ่านมาซ่ึงมีนักเรียนที่ร่วมโครงการ เป็นนกั เรยี นในระดบั ชนั้ มธั ยมศกึ ษาตอนปลายทั้งสิ้น แสดงให้เหน็ ว่าโครงการนเี้ หมาะสมกบั การนาไปใชใ้ นการจดั การเรียนรู้ แบบการวจิ ัยเป็นฐาน (RBL) ไดเ้ ป็นอยา่ งดี ดงั นนั้ ในปกี ารศึกษา 2561 ผ้วู ิจัยจึงสนใจศึกษาการเปล่ียนแปลงทักษะด้านการ เรยี นรแู้ ละนวตั กรรมของทกั ษะ ในศตวรรษที่ 21 โครงการเพาะพันธุ์ปัญญา โรงเรียนสมเด็จพระญาณสังวร ในพระสังฆณา ชปู ถมั ภ์ กับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาตอนต้น ที่มีผลสัมฤทธ์ิทางการเรียนและผลการทดสอบระดับชาติ (O-net) ต่าลงทุกปี ต้ังแตป่ ีการศกึ ษา 2558 - 2560 (งานวัดผล โรงเรยี นสมเด็จพระญาณสังวร ฯ , 2562) ด้วยเหตนุ ้โี รงเรียนจึงได้เข้าร่วมโครงการเพาะพันธุ์ปัญญากับศูนย์พี่เล้ียงมหาวิทยาลัยอุบลราชธานีเพ่ือต้องการ พัฒนาทักษะการเรียนรู้และนวัตกรรมของนักเรียนในศตวรรษท่ี 21 ให้สูงขึ้น และเปรียบเทียบกับการเปลี่ยนแปลงทักษะ ด้านการเรยี นร้แู ละนวัตกรรมของทกั ษะ ในศตวรรษท่ี 21 โครงการเพาะพนั ธ์ปุ ญั ญา โรงเรียนสมเด็จพระญาณสังวร ในพระ สังฆราชูปถมั ภ์ ปกี ารศกึ ษา 2558 ที่ผ่านมาในประเดน็ เดยี วกนั วธิ ีการวิจัย 1) ประชากร ประชากรที่ใช้ในการศึกษาคร้ังนี้ คือ นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2/1 โรงเรียนสมเด็จพระญาณสังวร ในพระสังฆ ราชปู ถัมภ์ ปกี ารศกึ ษา 2561 จานวน 39 คน ซึ่งไดม้ าจากการเลือกแบบเจาะจง (purposive sampling) 2) แบบแผนการวจิ ัย การศึกษาน้ีใช้รูปแบบการวิจัยเชิงทดลองชั้นต้น (pre-experiment) ที่มีกลุ่มการทดลองกลุ่มเดียววัดผลหลังการ ทดลอง (one-shot case study) 3) เครอื่ งที่ใชใ้ นการวจิ ัย 3.1 แผนการจัดการเรียนรู้ของนักเรียนโครงการเพาะพันธ์ุปัญญา ปีการศึกษา 2562 โดยมีกาหนดการสอน ดังตาราง 1 ตาราง 1 กาหนดการสอนทีเ่ น้นการทาโครงงานฐานวจิ ัย วนั /เวลา ชอ่ื กจิ กรรมและรายละเอียดโดยย่อ วตั ถุประสงค์ของกจิ กรรม 28 สิงหาคม 2561 จติ ปัญญา เพ่อื ใหน้ กั เรียน 1. เข้าใจตนเองและผ้อู ่นื 2.เหน็ คณุ ค่าของตนเองและผ้อู น่ื 22 กันยายน 2561 การเขยี นผังเหตผุ ล (system เพื่อใหน้ ักเรยี น thinking) 1. คิดแกป้ ญั หา โดยใชห้ ลกั การทาง วทิ ยาศาสตร์ 2. ฝึกคดิ หาเหตุหาผลของแต่ละสถานการณ์ได้ 25 กันยายน 2561 การคิดหัวข้อโครงการหลกั เพ่อื ให้นักเรยี น 1. ตระหนักถึงทรัพยากรธรรมชาติในท้องถ่ิน อาชีพ กจิ กรรมชมุ ชน 2. ไดห้ วั ข้อหลักเพอ่ื ทาวิจัย 1 – 8 สงิ หาคม 2561 การคดิ หัวข้อโครงงานย่อย 10 เพอ่ื ให้นกั เรียน โครงงาน 1. ฝกึ ทกั ษะกระบวนการคดิ สรา้ งสรรค์ 2. ฝกึ คดิ ต้งั หวั ข้อโครงงานโดยใช้หลักความเป็น เหตเุ ปน็ ผล 3. ไดห้ วั ข้อโครงงานทต่ี ้องการศึกษา 18 สงิ หาคม 2561 ศึกษาดูงานวันวิทยาศาสตร์ เพื่อใหน้ ักเรียน 3

1. เปิดรบั มมุ มองทแี่ ตกตา่ ง 2. มองเห็นความเชือ่ มโยงของสง่ิ ต่าง ๆ 3.รู้จักใช้เหตุผลในการทาความเข้าใจเรื่องราว ตา่ ง ๆ วัน/เวลา ชื่อกิจกรรมและรายละเอียดโดยย่อ วัตถุประสงค์ของกจิ กรรม 15 ตุลาคม – 20 การเขยี นขอ้ เสนอโครงงาน เพอ่ื ให้นกั เรยี น พฤศจกิ ายน 2561 นาเสนอเค้าโครงวจิ ัย 1. ฝกึ การเขียนข้อเสนอโครงงาน 2. มีการวางแผนการทาโครงงาน ท่ีจะนาไป ปฏบิ ัติจริง ฝกึ การนาเสนอ 1 พฤศจกิ ายน 2561 – เกบ็ ขอ้ มูล / ทดลอง เพ่ือให้นกั เรียน 29 กุมภาพันธ์ 2562 1. ลงมือปฏิบัติการทดลอง / เกบ็ ขอ้ มูล 2. วิเคราะห์สังเคราะหข์ อ้ มลู เพอื่ นาไปใชใ้ นการ แกป้ ญั หาหรือตอบคาถาม 12 มกราคม 2562 การนาเสนอการทดลอง / เพอ่ื ใหน้ กั เรยี น ms_powerpoint 1. เกิดทักษะการนาเสนอการรายงาน 2. เกิดทกั ษะการวพิ ากษ์วิจารณ์ 19 กมุ ภาพนั ธ์ 2562 การทาโปสเตอร์ เพอ่ื ให้นกั เรยี น 1. เกิดทักษะการใช้เคร่อื งมอื ICT 2. รจู้ กั วเิ คราะหส์ ังเคราะห์ 3. ฝกึ การเขยี นผังต้นไม้ 20 กมุ ภาพันธ์ 2562 การนาเสนอโครงการฯ ระดบั ศูนย์ เพื่อให้นกั เรยี น พเี่ ล้ียงมหาวทิ ยาลัยอุบลราชธานี 1. เกิดทกั ษะการนาเสนอ การสือ่ สาร 2. รจู้ ักวิเคราะห์สังเคราะห์ 24 มีนาคม 2562 การนาเสนอโครงการฯ ระดบั ประเทศ เพอื่ ใหน้ กั เรียน 1. เกิดทักษะการนาเสนอ การส่ือสาร 2. รูจ้ กั วิเคราะหส์ ังเคราะห์ 3.2 แบบประเมินทักษะด้านการเรียนรู้และนวัตกรรม ในทักษะศตวรรษที่ 21 แบ่งเป็นเป็น 2 ฉบับ สาหรบั ประเมินก่อนดาเนนิ โครงการและประเมนิ หลงั ดาเนนิ โครงการ ซ่งึ แบบประเมินผ่านการพิจารณาความเหมาะสมจาก ผู้เช่ียวชาญ จานวน 5 ท่าน และประเมินโดย 1) นักเรียนประเมินตนเอง 2) ครูท่ีปรึกษาโครงงานประเมินนักเรียน แบบประเมนิ นมี้ ีวัตถปุ ระสงค์เพ่ือประเมินการเปลยี่ นแปลงทักษะด้านการเรียนรู้และนวัตกรรม ตามตวั บง่ ช้ี ทง้ั 4 ของทักษะ นักเรียนท่ีร่วมโครงการเพาะพันธ์ุปัญญา ทั้งน้ีการเปล่ียนแปลงของนักเรียน หมายถึง การเปล่ียนแปลงท่ีสังเกตเห็นจาก นกั เรยี นเพาะพันธ์ปุ ัญญาในปัจจบุ ันเมอื่ เทยี บกับก่อนเขา้ ร่วมโครงการ โดยใชต้ ามมาตรวดั ของลเิ คริ ท์ (Likert Scale) 4) การเกบ็ รวบรวมขอ้ มูลและการวเิ คราะห์ข้อมลู การศึกษาคร้ังน้ีมกี ารเกบ็ รวบรวมขอ้ มลู และการวเิ คราะห์ขอ้ มูล ตามขัน้ ตอน ดังนี้ 4.1 นกั เรียนประเมินตนเอง และครปู ระเมนิ นกั เรยี นทกั ษะดา้ นการเรียนรู้และนวตั กรรม ก่อนดาเนนิ โครงการ 4.2 ดาเนินการจดั กจิ กรรมการเรยี นรตู้ ามกาหนดการสอนโครงการเพาะพนั ธุป์ ญั ญา และลงมือปฏิบัตโิ ครงงาน จนเสร็จสน้ิ กระบวนการในตาราง 1 ใช้เวลารวมทั้งส้ิน 1 ปีการศกึ ษา โดยการทาโครงงานครัง้ นี้ ไดแ้ บง่ นกั เรยี น ออกเป็น 10 กลุ่ม กลุ่มละ 4 คน 9 กลุ่ม กลุ่มละ 3 คน 1 กลุ่ม มีประเด็นหลัก เร่ือง จ้ิงหรีด และแยกเป็นโครงงานย่อยจานวน 10 โครงงาน โดยเป็นโครงงานดา้ นวิทยาศาสตร์ 7 โครงงาน ด้านเศรษฐศาสตร์ 2 โครงงาน และด้านสงั คมศาสตร์ 1 โครงงาน 4.3 นักเรียนประเมนิ ตนเองทักษะด้านการเรียนรู้และนวัตกรรม ในทักษะศตวรรษที่ 21 หลังดาเนินโครงการ ครูทป่ี รึกษาโครงงาน ประเมนิ ทกั ษะดา้ นการเรยี นร้แู ละนวัตกรรมของนักเรียนแต่ละคน 4.4. นาข้อมูลในข้อ 4.1 ข้อ 4.3 และข้อ 4.4 มาวิเคราะห์จานวนนักเรียนท่ีมีการเปลี่ยนแปลงในแต่ละทักษะ ก่อนและหลังเสร็จสิ้นโครงการเพาะพันธุ์ปัญญา โดยแยกศึกษา ทักษะด้านการเรียนรู้และนวัตกรรม คือ 1) การคิดแบบมี 4

วิจารณญาณ (Critical Thinking) 2) การส่ือสาร (Communication) 3) การทางานร่วมกัน (Collaboration) 4) การ สร้างสรรค์ (Creativity) 4.5 วเิ คราะหห์ าคา่ รอ้ ยละทักษะดา้ นการเรียนรู้และนวตั กรรม ในทักษะศตวรรษท่ี 21 โดยใชส้ มการ คา่ ร้อยละทักษะดา้ นการเรยี นรแู้ ละนวตั กรรม = จานวนนกั เรยี นทเ่ี กิดทกั ษะ ฯ x 100 จานวนนักเรียนท้ังหมด 4.6 นาค่าร้อยละของทักษะด้านการเรียนรู้และนวัตกรรมแต่ละข้อจากการวิเคราะห์ข้อมูลในข้อ 4.5 มาเขียน นาเสนอในรปู แบบกราฟเพ่อื แสดงข้อมลู เปรียบเทียบ ผลการวจิ ยั ผลจากศึกษาการเปลี่ยนแปลงทักษะด้านการเรียนรู้และนวัตกรรม ของนักเรียนในโครงการเพาะพันธ์ุปัญญา โรงเรียนสมเด็จพระญาณสังวร ในพระสังฆราชูปถัมภ์ ปีการศึกษา 2562 จานวน 39 คน โดยใช้แบบประเมินทักษะด้าน การเรียนรู้และนวัตกรรม ให้นักเรียนประเมินตนเอง และครูท่ีปรึกษาโครงงานประเมินนักเรียน นักเรียนเกิดทักษะการ เปลย่ี นแปลงทักษะดา้ นการเรยี นรแู้ ละนวัตกรรม ดังภาพท่ี 1 และภาพท่ี 2 180 84.6 80 82.6 77 160 69.8 73.4 69 140 120 100 80 60 72.2 40 20 0







ภาพที่ 1 เปรียบเทียบการเปลี่ยนแปลงทักษะด้านการเรียนรู้และนวัตกรรม (นักเรียนประเมินตนเอง) ก่อนและหลัง การทาโครงงานบนฐานวิจยั ในโครงการเพาะพนั ธปุ์ ญั ญา 5

1987065431200000000000 82.09 82.10 88.10 80.15 47.35 50.22 33.10 35.90 47.00 52.20




ภาพที่ 2 เปรียบเทียบการเปลี่ยนแปลงทักษะด้านการเรียนรู้และนวัตกรรม (ครูท่ีปรึกษาโครงงานประเมินนักเรียน) ก่อนและหลงั การทาโครงงานบนฐานวิจยั ในโครงการเพาะพันธป์ุ ัญญา 50 35.1 35.9 45 29.93 40 34.74 35 30 25 20 15 12.4 10.2 9.2 8 10 5 0






ภาพท่ี 3 เปรยี บเทยี บผลต่างของการเปลยี่ นแปลงทกั ษะดา้ นการเรยี นรู้และนวตั กรรมของนกั เรยี น ทปี่ ระเมินโดย นกั เรยี นประเมนิ ตนเองและครูทีป่ รึกษาโครงงานประเมนิ นักเรยี น โครงงานบนฐานวจิ ัย ในโครงการเพาะพนั ธ์ุปัญญา 333222233333893217450667 34.74 35.1 35.9 33.4 33.1 35.1 35.9 29.93






2558

2561 6

ภาพท่ี 4 เปรยี บเทยี บผลตา่ งของการเปลย่ี นแปลงทกั ษะดา้ นการเรยี นรูแ้ ละนวตั กรรมของนักเรยี น ปกี ารศึกษา 2558 (นกั เรียนชัน้ มธั ยมศกึ ษาตอนปลาย) กับปกี ารศกึ ษา 2561 (นักเรียนชนั้ มธั ยมศึกษาตอนตน้ ) ทป่ี ระเมินโดยครู โครงงานบนฐานวิจยั ในโครงการเพาะพันธป์ุ ัญญา อภิปรายและสรปุ ผลการวิจัย จากผลการศกึ ษาการเปลี่ยนแปลงทักษะด้านการเรียนรู้และนวัตกรรม ในทักษะศตวรรษที่ 21 ของนักเรียนผ่านการ ทาโครงงานบนฐานวจิ ยั ในโครงการเพาะพันธป์ุ ัญญา โดยประเมนิ ระดับทักษะดา้ นการเรยี นรู้และนวตั กรรมของนกั เรียนก่อน และหลังเข้าร่วมโครงการ 4 ทักษะตามตัวบ่งชี้ คือ การคิดแบบมีวิจารณญาณ (Critical Thinking) การส่ือสาร (Communication) การทางานร่วมกนั (Collaboration) และการสร้างสรรค์ (Creativity) พบว่า นกั เรียนประเมินตนเอง ว่ามีการเปลี่ยนแปลงด้านการเรียนรู้และนวัตกรรมสูงท้ัง 4 ทักษะเม่ือเปรียบเทียบระหว่างหลังดาเนินโครงการเพาะพันธุ์ ปัญญาและก่อนดาเนินโครงการเพาะพันธุ์ปัญญา ดังแสดงในรูปภาพท่ี 1 โดยการเปลี่ยนแปลงทักษะการคิดแบบมี วิจารณญาณ เพ่ิมข้ึนมากท่ีสุด คิดเป็นร้อยละ 12.40 รองลงมาคือ ทักษะการสื่อสาร เพ่ิมข้ึนร้อยละ 10.20 สาหรับทักษะ การทางานร่วมกัน และทักษะการสร้างสรรค์ เพ่ิมขึ้นร้อยละ 9.20 เพ่ิมข้ึนร้อยละ 8.00 ตามลาดับ นอกจากนี้เมื่อครูท่ี ปรึกษาโครงงานประเมนิ นักเรยี น พบวา่ นกั เรียนมีผลการเปล่ียนแปลงทักษะด้านการเรียนรู้และนวัตกรรม หลังการดาเนิน โครงการเพาะพันธุ์ปัญญาสูงข้ึนทุกทักษะเช่นกัน สอดคล้องกับการประเมินของนักเรียนท่ีประเมินตนเอง โดยมีการ เปลี่ยนแปลงทกั ษะการทางานรว่ มกนั เพิ่มขน้ึ มากที่สดุ คดิ เปน็ รอ้ ยละ 35.90 รองลงมาคือ ทักษะการส่ือสาร เพิ่มขึ้นคิดเป็น รอ้ ยละ 35.10 ทักษะการคดิ แบบมีวิจารณญาณ เพ่ิมขนึ้ คิดเป็นร้อยละ 34.74 และ ทักษะการสร้างสรรค์เพ่ิมขึ้นคิดเป็นร้อย ละ 29.93 ตามลาดับ ดังแสดงในรูปภาพท่ี 2 นอกจากน้ันเมื่อศึกษาผลต่างการเปล่ียนแปลงทักษะด้านการเรียนรู้และ นวัตกรรมของนักเรียน ท้ังครูที่ปรึกษาประเมินนักเรียนและนักเรียนประเมินตนเอง พบว่า ทักษะที่มีผลการประเมิน สอดคลอ้ งกนั คือ การทางานร่วมกัน การสร้างสรรค์ ดังแสดงในรูปภาพที่ 3 เม่ือศึกษาผลต่างการเปล่ียนแปลงทักษะด้าน การเรียนรู้และนวัตกรรม ของนักเรียนท่ีประเมินตนเอง ในปีการศึกษา 2558 เปรียบเทียบกับปีการศึกษา 2561 ซึ่งเป็น นกั เรียนในระดบั มัธยมศกึ ษาตอนปลายกับนักเรียนมัธยมศึกษาตอนต้น พบว่า นักเรียนเม่ือนาโครงการเพาะพันธุ์ปัญญาซึ่ง เป็นกระบวนการเรียนรู้โดยใช้กระบวนการวิจัยเป็นฐาน(RBL) พบว่านักเรียนทั้ง 2 ระดับสามารถเกิดทักษะด้านการเรียนรู้ และนวัตกรรมได้ และทักษะทนี่ ักเรียนท้ังสองระดบั ช้นั มคี วามเห็นสอดคลอ้ งกนั คือ ทักษะการทางานรว่ มกัน และทกั ษะการ ส่อื สาร แสดงให้เห็นว่าโครงการเพาะพันธ์ุปัญญาสามารถใช้ได้กับนักเรียนทั้งมัธยมศึกษาตอนต้นและระดับช้ันมัธยมศึกษา ตอนปลายซ่งึ ทาใหท้ างโรงเรียนสมเดจ็ พระญาณสงั วร ในพระสังฆราชูปถัมภเ์ กิดความมัน่ ใจมากยิง่ ข้นึ ในการนากจิ กรรมและ หลกั สตู รของเพาะพันธุ์ปัญญาในใช้ในโรงเรียนต่อไป สอดคล้องกับผลการวิจัยการพัฒนาทักษะการเรียนรู้ในศตวรรษที่ 21 ของนกั เรยี นในโครงการเพาะพันธุ์ปัญญา โรงเรียนสมเด็จพระญาณสังวร ในพระสังฆราชูปถัมภ์ โดยการจัดการเรียนรู้แบบ โครงงานฐานวจิ ัย ต้งั แต่ปกี ารศกึ ษา 2557 - 2560 เปน็ ตน้ มา สรุปได้ว่าการนาโครงการเพาะพันธุ์ปัญญามาใช้ในโรงเรียนสมเด็จพระญาณสังวร ในพระสังฆราชูปถัมภ์ ทาให้ นักเรียนเกิดทักษะการเรียนรู้และนวัตกรรม นักเรียนเกิดทักษะการคิดแบบมีวิจารณญาณ รู้จักใช้เหตุผลในการทาความ เข้าใจ ตัดสินใจโดยใช้ทางเลือกที่หลากหลาย มองเห็นความเช่ือมโยงของสิ่งต่าง ๆ สามารถวิเคราะห์สังเคราะห์ข้อมูลจน นาไปใช้ในการแกป้ ญั หาและตดั สนิ ใจได้ ด้านการสื่อสาร นักเรียนรู้จักพูดและแสดงความคิดเห็นได้อย่างชัดเจน รู้จักใช้ ICT ในการสื่อสาร ทักษะการทางาน นักเรียนได้เรียนรู้การทางานร่วมกับผู้อื่น ปรับตัวได้ดี ตั้งใจที่จะร่วมกับเพื่อนเพื่อให้การ ทางานสาเร็จลลุ ว่ งตามเปา้ หมาย และทักษะการสรา้ งสรรคท์ าให้นักเรียนใชค้ วามคดิ สรา้ งสรรค์ในการทางาน พัฒนาแนวคิด ใหมอ่ ยู่เสมอ และทส่ี าคัญนกั เรียนได้รจู้ กั การเปดิ รบั มมุ มองทแ่ี ตกต่างจากความคิดเห็นของตนเอง ซึ่งทกั ษะเหล่าน้ที ่ีนักเรียน ได้รบั ตลอดโครงการเพาะพนั ธุ์ปญั ญา 1 ปีการศึกษาพัฒนาผูเ้ รียนให้เกดิ ทักษะในศตวรรษท่ี 21 อยา่ งแท้จริง กติ ตกิ รรมประกาศ โครงการเพาะพันธ์ุปัญญาของโรงเรียนสมเด็จพระญาณสังวร ในพระสังฆราชูปถัมภ์ สาเร็จลุล่วงได้ต้องขอบคุณ นายเชษฐา ค้าคล่อง ผู้อานวยการโรงเรียน นายเชิดชัย สิงห์คิบุตร รองผู้อานวยการโรงเรียนท่ีสนับสนุนให้มีโครงการน้ีใน โรงเรียนและท่ีสาคัญขอขอบคุณครูท่ีปรึกษาโครงงานทุกท่านที่มีส่วนทาให้โครงการเพาะพันธ์ุปัญญาของโรงเรียนแห่งน้ี ประสบผลสาเร็จ ขอบคุณผปู้ กครองนักเรียนและปราชญช์ มุ ชนทม่ี ีส่วนสนบั สนุนชี้แนะ แนะนา และที่สาคัญขอบใจนักเรียน ชนั้ มธั ยมศึกษาปที ่ี 2/1 ปกี ารศกึ ษา 2561 ทกุ คนทที่ ่มุ เท แรงกายแรงใจทาโครงงานจนสาเร็จตามวตั ถปุ ระสงค์ทุกประการ 7

ขอบคุณ รศ.ดร.สุธีระ ประเสริฐสรรพ์ ผู้เชี่ยวชาญของโครงการฯ และ ดร.สุภาวดี หิรัญพงศ์สิน ท่ีกรุณาให้คาแนะนาใน การทาโครงงาน RBL ขอบคณุ โครงการเพาะพนั ธุ์ปัญญาศนู ยพ์ ี่เลยี้ งมหาวทิ ยาลัยอุบลราชธานี สานกั งานกองทุนสนับสนุน การวจิ ยั (สกว.) และธนาคารกสิกรไทยที่ใหท้ นุ สนับสนุนในการทาวจิ ยั ในคร้ังน้ี เอกสารอา้ งอิง ครูกฤติน (2560). การศกึ ษาไทย 4.0 หรอื Thailand Education 4.0 ? สบื ค้นเมอ่ื วนั ที่ 1 สิงหาคม 2559. จากชื่อเวบ็ ไซต์ : http://www.krukittin.info/?p=744 งานวัดผล (2560). รายงานผลผลการทดสอบระดับชาติ (onet) ปีการศึกษา 2560 . โรงเรียนสมเด็จสมเด็จพระญาณ สังวร ในพระสังฆราชปู ถมั ภ์ อาเภอคาเขือ่ นแกว้ จังหวดั ยโสธร. วิจารณ์ พานิช. (2555). วธิ กี ารสรา้ งการเรียนรเู้ พือ่ ศษิ ย์ ในศตวรรษท่ี 21. กรุงเทพฯ : มูลนธิ สิ ดศร-ี สฤษด์วิ งศ.์ ศูนย์พ่ีเลีย้ งมหาวทิ ยาลยั อบุ ลราชธานี.(ม.ป.ป.) เกยี่ วกับโครงการ รู้จักเพาะพนั ธป์ุ ญั ญา. สบื คน้ เมือ่ วนั ท่ี 22 เมษายน 2558. จากช่อื เวบไซต์ : http://www.pohpanpunya-ubu.com/ver2/about.php#. สุธีระ ประเสรฐิ สรรพ์. (2555). โครงงานฐานวจิ ยั : กระบวนการเรยี นรู้ใหม่ของการศกึ ษาไทย. กรุงเทพฯ : สานักงาน กองทนุ สนับสนุนการวิจยั . เดชมณี เนาวโรจน์ (2558). การเปลี่ยนแปลงทักษะกระบวนการคดิ ของนักเรียนในโครงการเพาะพันธุป์ ัญญา โรงเรียน สมเด็จพระญาณสงั วร ในพระสังฆราชปู ถัมภ.์ บทคัดยอ่ การประชมุ ทาง วชิ าการระดบั ชาติ มอบ.วจิ ยั ครั้งที่ 9 การ พัฒนาท้องถนิ่ สู่ภมู ิภาคอาเซียน : งานวิจยั กับอนาคตสงั คมไทย. มหาวิทยาลยั อบุ ลราชธานี จังหวัดอบุ ลราชธาน.ี เดชมณี เนาวโรจน์ (2559). การเปลี่ยนแปลงทกั ษะดา้ นการเรียนรู้และนวตั กรรม ในทกั ษะศตวรรษที่ 21 ของ นกั เรยี นในโครงการเพาะพันธ์ุปัญญา โรงเรยี นสมเด็จพระญาณสงั วร ในพระสงั ฆราชูปถมั ภ์. บทคดั ย่อ การประชุมทาง วิชาการระดบั ชาติ มอบ.วิจยั ครัง้ ท่ี 10 การพัฒนาท้องถิ่นสภู่ ูมภิ าอาเซยี น : งานวจิ ยั กบั อนาคตสังคมไทย. มหาวทิ ยาลยั อุบลราชธานี จังหวดั อุบลราชธาน.ี เดชมณี เนาวโรจน์ (2560). รายงานผลการเปลยี่ นแปลงทกั ษะคนไทย 4.0 ของนักเรียนในโครงการเพาะพนั ธุ์ ปัญญา โรงเรยี นสมเดจ็ พระญาณสังวร ในพระสังฆราชูปถัมภ.์ บทคัดย่อการประชมุ ทาง วชิ าการ ระดบั ชาติ มอบ.วจิ ยั ครง้ั ที่ 11 การพฒั นาทอ้ งถ่นิ สภู่ มู ภิ าอาเซยี น : งานวจิ ยั กับอนาคตสังคมไทย. มหาวิทยาลยั อุบลราชธานี จังหวดั อุบลราชธานี. 8