ถอดบทเรียน PLC สัญจร พพปญ.

ปีที่ 2 ฉบับที่ 2 / 2562 ถอดบทเรยี นกิจกรรม PLC ภายใตโ้ ครงการเพาะพันธป์ุ ญั ญา ครูเดชมณี เนาวโรจน์ โรงเรียนสมเดจ็ พระญาณสงั วร ในพระสงั ฆราชูปถัมภ์ จังหวัดยโสธร สวัสดีครับ วันน้ีผมครูเดช...ครับ มีเร่ืองราวมาเล่าให้ทุกท่านได้เรียนรู้กันจากการถอดบทเรียนกิจกรรม PLC สัญจร ภายใต้โครงการเพาะพันธ์ุปัญญา ของศูนย์พ่ีเลี้ยงมหาวิทยาลัยอุบลราชธานี ให้ผู้ท่ีสนใจเก่ียวกับ การศึกษาได้นาไปปรับใช้กับบริบทของตนเองในแต่ละสถานศึกษาท่ีมีความแตกต่างกัน โครงการเพาะพันธุ์ ปัญญาคือโครงการท่ีนากระบวนการ RBL มาจัดการเรียนรู้ให้กับนักเรียนโดย Concep ว่า ถามคือสอน สะท้อนคิดคือเรียน เขยี นคอื คดิ โดยใช้รปู แบบการสอนดงั รปู ข้างลา่ งนี้ ตลอดเวลาที่เข้าร่วมโครงการทั้ง 5 ปี ทาให้ท้ังครูและนักเรียนได้เรียนรู้การทาโครงงานที่มีรูปแบบ ชัดเจน ได้ผลงานและเกิดทักษะการเรียนรูเป็นท่ีประจักษ์ ซึ่งผู้ที่สนใจสามารถเข้ามาเรียนรู้ได้ที่โรงเรียนของ เรา ท้ังนี้โรงเรียนของเราไดร้ ับความไวว้ างใจจากศูนย์พี่เลีย้ งให้เปน็ โรงเรียนต้นแบบภายใต้โครงการเพาะพันธุ์ ปัญญา จากปี 2558 – 2562 ซ่ึงปีนี้ก็จะปิดโครงการแล้ว แต่โรงเรียนของเราได้ต่อยอดจากการทาโครงการ สามารถเกิดเป็นหลักสูตรของโรงเรียนเพ่ือใช้กับนักเรียนในปีต่อไปให้เกิดความยั่งยืน ซึ่งทางโรงเรียนได้มี โอกาสขยายผลของหลักสูตร โดยไดร้ บั โอกาสจากศนู ยพ์ ่เี ลยี้ งโครงการพนั ธ์ปุ ัญญา มหาวทิ ยาลัยอบุ ลราชธานี

ปที ี่ 2 ฉบับท่ี 2 / 2562 ถอดบทเรยี นกจิ กรรม PLC ภายใตโ้ ครงการเพาะพันธปุ์ ญั ญา ครูเดชมณี เนาวโรจน์ โรงเรียนสมเด็จพระญาณสงั วร ในพระสงั ฆราชูปถัมภ์ จังหวัดยโสธร โดยการนาของ ผศ.ดร.ณัฏฐ์ ดิษเจริญ ได้นาคณะพี่เลี้ยงและตัวแทนครูเพาะพันธ์ุปัญญาจากโรงเรียนต่าง ๆ ในเขตพื้นที่จงั หวัดอุบลีราชธานี ได้แก่ โรงเรียนเบญจะมะมหาราช โรงเรียนลือคาหาญวารินชาราบ โรงเรียน เดชอุดม โรงเรียนโคกสว่างคุ้มวิทยานุสรณ์ โรงเรียนสิริธรฯ โรงเรียนหกสิบพรรษา โรงเรียนเขมราฐฯ ส่วน ในเขตพื้นท่ีจงั หวดั ยโสธร ไดแ้ ก่ โรงเรยี นสมเด็จพระญาณสงั วร ในพระสังฆราชูปถัมภ์ โรงเรียนค้อวังวิทยาคม โรงเรียนกู่จานวิทยาคม จานวนทั้งส้ิน 24 คน ทากิจกรรม PLC สัญจรในคร้ังนี้ ในช่วงของการเตรียมสถานท่ี กด็ ไความรว่ มมือจากคณะครใู นโรงเรียนและนักเรียนเปน็ อยา่ งดใี นการทาความสะอาดบริเวณโรงเรียน ในส่วน ภายในห้องประชุมก็ให้ลูกๆจัดเตรียมโต๊ะและประดับผ้าอย่างสวยงาม โดยการทีมของนายณัฐพล ขันธุรา นักเรียนเพาะพันธ์ุปัญญาปีท่ีผ่านมา กับคณะ ซึ่งการท่ีเราให้เด็กลงมือทาอะไรสักอย่างมันทาให้เขาเกิดการ เรียนรู้และพัฒนาทักษะการทางานได้เป็นอย่างดี เพียงแต่เราเปิดโอกาสให้เขาได้ลงมือทา ..ครูเพียงทาหน้าที่ เปน็ โคช๊ และอานวยความสะดวกและสนับสนุนวัสดุอุปกรณ์ให้นักเรียน มีคนบอกว่าถ้าจะนาโครงการไปประเมินใน การทาผลงานทางวิชาการมันไม่เหมาะสมนะ เราไม่ใช่ฝ่ายบริหาร เป็นครูต้องทาเก่ียวกับการเรียนการสอน แสดงว่าครูเขาไม่ใช่เข้าใจก็เลยบอกว่า โครงการเพาะพันธุ์ปัญญาเป็นกิจกรรมการเรียนรู้ของผู้เรียนที่นา กระบวนการวจิ ัยหรอื RBL มาใช้ในการเรียนร้หู รือทาโครงงานในประเด็นทีต่ นเองสงสัย จนสามารถคน้ พบ

ปีที่ 2 ฉบับที่ 2 / 2562 ถอดบทเรยี นกจิ กรรม PLC ภายใตโ้ ครงการเพาะพันธป์ุ ญั ญา ครูเดชมณี เนาวโรจน์ โรงเรียนสมเด็จพระญาณสงั วร ในพระสงั ฆราชูปถัมภ์ จังหวัดยโสธร คาตอบด้วยตนเอง แต่ทางโรงเรียนของเราพัฒนาไปไกลกว่านั้น สามารถพัฒนาจนเป็นหลักสูตรของโรงเรียน มนั มากกว่าโครงการธรรมดา แลว้ เด็กได้อะไร ส่วนท่ีเด็กได้ก็คือ เรียนรู้ในวิชาเดียว ครูสามารถพัฒนาเด็ก ให้ มีทักษะวิชาการ ทักษะชีวิต และทักษะชีวิต ไปพร้อมกันในคราวเดียว แล้วถ้าภายใน 1 ภาคเรียนจะพัฒนา เดก็ ได้ขนาดน้ันเลยเหรอ ? การจัดกจิ กรรมการเรียนของเราจะพัฒนา 1 ปกี ารศึกษา แต่มีการประเมินผลการ เรียน 2 ภาคเรียนตามรายวิชา ตอนน้ีเรานารูปแบบของการเรียนรู้แบบโครงการเพาะพันธุ์ปัญญามาใช้แล้ว 2 ปกี ารศึกษา ปีการศกึ ษา 2560 และปีการศึกษา 2561 ปีน้ีเป็นปีท่ี 3 แล้ว ดังน้ันในวันท่ี 1 พฤศจิกายน 2562 ทาโรงเรยี นจงึ ได้รับความไวว้ างใจจากศนู ยพ์ เ่ี ลี้ยง ม.อบุ ลฯ ใหเ้ ปน็ สถานท่ีในการัดกจิ กรรม PLC สัญจร เช้าวันที่ วันที่ 1 พฤศจิกายน 2562 อากาศเย็น เพราะมีฝนตกปรอยต้ังแต่เช้า ท้องฟ้ามืดคร้ึม มีครูจาก โรงเรยี นเขมราฐพทิ ยาคม 2 ท่านมาแตเ่ ช้า พวกเราไดต้ อ้ นรบั และเชิญคุณครเู ขา้ ท่ีห้องประชุม โดยของฝาก ของฝากของพวกเราก็เป็นพระผงไพรีพินาศ ซึ่ง ได้มากวัดบวรนิเวศวิหาร กทม. ประมาณ 9 โมงเช้าผู้ร่วมประชุมได้เดินทางมาครบทุกคน และพิธีกรของเราก็เชิญท่าน ดรเชษฐา ค้า คล่อง ผู้อานวยการโรงเรียน กล่าวต้อนรับคณะ และบันทึกภาพร่วมกับคณะก่อนที่จะได้ทาการ PLC ต่อไป บรรยากาศเป็นไปด้วยความเป็น กันเองและเป็นกัลยาณมิตร อาจจะเป็นเพราะ พว ก เร าไ ด้ ค ลุ ก ค ลี แ ล ะ ทาง าน ร่ ว ม กั น ม าเป็ น เวลานาน

ปที ี่ 2 ฉบบั ที่ 2 / 2562 ถอดบทเรยี นกิจกรรม PLC ภายใตโ้ ครงการเพาะพันธปุ์ ญั ญา ครูเดชมณี เนาวโรจน์ โรงเรียนสมเด็จพระญาณสงั วร ในพระสงั ฆราชูปถัมภ์ จังหวัดยโสธร หลังจากนั้นก็ให้คณะผู้ร่วมกิจกรรมชมประวัติของโรงเรียน ครูทุกท่านต่างภาคภูมิใจกับโรงเรียนของเราที่มี เร่ืองเล่าเรื่องราวท่ีนับประทับใจและเกิดบุญกุศลกับสถาบันการศึกษาแห่งน้ี ลาดับต่อไป ผศ.ดร.ณัฏฐ์ ดิษ เจรญิ หัวหนา้ ศูนย์พีเ่ ลยี้ งโครงการเพาะพนั ธุป์ ัญญา ศูนยพ์ เ่ี ล้ยี งมหาวทิ ยาลยั อบุ ลราชธานี ประธานในการทา กจิ กรรม PLC สัญจรในครง้ั ได้กลา่ วเปิดวัตถุประสงค์ของกจิ กรรมวันนี้ โดยมีเป้าเหมาะคือการพัฒนาหลักสูตร เพาะพันธุ์ปัญญา โดยให้โรงเรียนต้นแบบภายใต้โครงการเพาะพันธ์ุปัญญานาเสนอหลักสูตรของโรงเรียน ซึ่ง ผ้นู าเสนอคือ ครูเดชมณี เนาวโรจน์ หัวหน้าโครงการเพาะพันธ์ุปัญญาของโรงเรียน ได้รายงานผลจากการนา โครงการเพาะพันธุ์ปัญญามาใช้ในโรงเรียนตลอด 5 ปีการศึกษา และพัฒนาต่อยอดจนเป็นหลักสูตรของ โรงเรยี นและใช้หลกั สูตรมาแลว้ 2 ปีการศกึ ษา และให้ครูที่ร่วมกิจกรรมซักถามปัญหาและอุปสรรคจากการใช้ หลักสูตร โดยได้มกี ารแจกตวั อยา่ งเอกสารของหลักสตู รของโรงเรยี นใหค้ รูผ้เู ขา้ ร่วม PLC ซึ่งคุณครูต่างก็สนใจ และให้ขออนุญาตนาหลักสูตรของโรงเรียนไปปรับใช้ที่โรงเรียนของตนเอง ทาให้รู้สึกเกิดความภูมิใจ และดีใจ ว่าสิ่งท่ีเราทามีคนนาไปใช้ประโยชน์ต่อ ทาให้ดีต่อใจเป็นอย่างมาก คุ้มค่ากับความเหนื่อย ท้อท่ีผ่านมาเป็น อยา่ งดี

ปที ่ี 2 ฉบบั ท่ี 2 / 2562 ถอดบทเรยี นกจิ กรรม PLC ภายใตโ้ ครงการเพาะพันธปุ์ ญั ญา ครูเดชมณี เนาวโรจน์ โรงเรียนสมเด็จพระญาณสงั วร ในพระสงั ฆราชูปถัมภ์ จังหวัดยโสธร หน้าน้ีผมขอนาเสนอประเด็นคาถามท่ีคุณครูได้สอบถามหลังจากการนาวิชาเพาะพันธุ์ปัญญามาใช้เป็น หลักสูตรของโรงเรียน ตั้งชื่อวิชายังไงครับ เปล่ียนเป็นอย่างอ่ืนได้ไหม ? วิชาเพาะพันธุ์ปัญญา 1 และวิชา เพาะพันธ์ุปัญญา 2 ครับ / ได้ครับ แล้วครูใช้สอนกับ ม.ไหน? ม.2 ภาคเรียนท่ี 2 และ ม.3 ภาคเรียนท่ี 1 ตามลาดับครับ แล้วทาไมครูจึงไม่ใช้สอนในระดับเดียวกัน ? ตัวโครงสร้างหลักสูตรของโรงเรียนท่ีวางไว้จะ เป็นตัวบังคับครับว่าให้ลงเรียน ม.ไหน เทอมไหน แลว้ จาการนาไปใช้ดีหรอื ไมท่ ่จี ดั แบบน้ี ? ในส่วนตัวของผม คิดว่ามันเหมาะสมมาก โดยเฉพาะ ม.3 ภาคเรียน 2 ช่วงเวลาตรงกับกิจกรรมวันวิทยาศาสตร์พอดี ทาให้ นักเรียนสามารถนาเสนอความก้าวหน้าของโครงการวันน้ันได้เหมาะเจาะพอดีเลย เป็นการจัดกิจกรรม PLC ของนักเรียนได้เลย แต่ว่าต้องวางแผน แจ้งเด็กไว้ล่วงหน้าในวันท่ีเราปฐมนิเทศในคาบเรียนแรก แล้วครูที่มี การจัดการเรียนรู้ที่สมบูรณ์หรือยัง? มีครับแต่ยังไม่สมบูรณ์ ส่วนครูท่านอื่นประเด็นน่าจะไปท่ีการนาเสนอ บริบทการนาโครงการไปใช้ในโรงเรียนของตนเอง ทาให้รับรู้ว่า แนวคิดเพาะพันธุ์ปัญญาจะยั่งยืนได้ ครูผู้สอน ต้ังมีใจม่ันคงเด็ดเดี่ยวเสียสละ ผู้บริหารเข้าใจและเข้ามาสนับสนุนการจัดกิจกรรมการเรียนการสอนอย่าง จริงจังโดยนาหลักสูตรของโรงเรียนสมเด็จพระญาณสังวรในพระสังฆราชูปถัมภ์ ท่ีครูเดชมณี เนาวโรจน์ ได้ นาเสนอไปปรบั ใชต้ ามบรบิ ทของโรงเรยี น พักทางอาหารเทีย่ ง 12.00 น.

ปที ่ี 2 ฉบับที่ 2 / 2562 ถอดบทเรยี นกิจกรรม PLC ภายใตโ้ ครงการเพาะพันธปุ์ ญั ญา ครูเดชมณี เนาวโรจน์ โรงเรียนสมเด็จพระญาณสงั วร ในพระสงั ฆราชูปถัมภ์ จังหวัดยโสธร ทานอาหารเท่ียงเสร็จเชิญคณะชมหอเทิดพระเกียรติ ญสส. ทุกท่านต่างช่ืนชอบและมีความสุข แล้วไปไหว้ พระรปู ญสส. ชมอาคารเรยี นหลังแรกท่ีมคี ามเป็นอัตลกั ษณข์ องโรงเรยี นแหง่ น้ไี ดเ้ ปน็ อยา่ งดี หลังจากน้ันก็เข้าร่วม PLC กันอีกคร้ัง นัดวันท่ีจะนาหลักสูตรไปเขียน เป็นแผนการจดั การเรียนรู้ ในวันท่ี 16 ธันวาคม 2562 ณ โรงเรียนสิริน ธรวิทยานุสรณ์ และการนาเสนอเค้าโครงวิจัยของนักเรียนวันท่ี 15 พฤศจิกายน 2562 แล้วเขียนบทความวจิ ยั 16-17 พฤศจิกายน 2562 ก่อนปิดมอบเกียรติบัตร และหนังสือเพาะพันธุ์ปัญญาจากหน่วย จัดการกลาง พพปญ. ครูเดชมณี ขอบคุณทางที่ให้โอกาสทาง โรงเรยี นมีโอกาสเปน็ สถานทแ่ี ละตอ้ นรับคณะในครง้ นี้ ...เจอกนั ใหม่ ในคร้ังต่อไป