สุขภาพการนอนสำคัญไฉน z zz
z zzการนอนหลบั เป็นส่ิงทค่ี นส่วนใหญม่ ักไมค่ อ่ ยให้ความสำคญั เพราะคดิ วา่ เปน็ แคก่ จิ กรรมอยา่ งหน่ึงในชีวติ ประจำวัน จึงทุ่มเวลาให้กบั การทำงานหรือกิจกรรมอยา่ งอ่ืน จนลมื การพกั ผ่อนให้เพยี งพอตอ่ วัน ซ่งึ ความจรงิ แลว้ สขุ ภาพการนอนเปน็ ส่ิงสำคญั ยิง่ และเปน็ ตัวกำหนดสขุ ภาพของเรา
การนอนคือการพักผ่อนที่ดีที่สุด สุขภาพ การนอน สำคัญไฉน เพราะการนอนหลบั คอื สภาวะทร่ี า งกายตดั การรบั รตู อ สง่ิ แวดลอ มและหยดุการเคลอ่ื นท่ี คนเราใชเวลา 1 ใน 3 ของวนั ไปกบั การนอน ชวงเวลาที่นอนนั้นรางกายจะซอมแซมเซลลผิวหนังหรืออวัยวะที่สึกหรอและยังชวยปรับสมดุลฮอรโมนของรางกายดวย รวมถึงยังมีสารสำคัญตางๆหลง่ั ออกมาตอนนอนเพอ่ื ดแู ลสขุ ภาพรา งกายและผวิ พรรณ เชน โกรทฮอรโ มน(Growth hormone) และสารเมลาโทนนิ (Melatonin) ซง่ึ เปน สารทม่ี บี ทบาทสำคญั หลายอยา ง เชน ชว ยลดอตั ราการเตน ของหวั ใจและความดนั โลหติ และที่สำคัญสารนีย้ งั มีหนา ที่ควบคุมการนอนหลบั อีกดว ย ฉะนน้ั ถา เราพกั ผอ นไมเ พยี งพอกจ็ ะลดประสทิ ธภิ าพการทำงานของรา งกายและสงผลเสยี หลายประการ
ถ้านอนไม่พอ... โรคอ้วนถามหา หากนอนพักผอนไมเพียงพอ รางกายจะ ผลิตสารเลปติน (Leptin) นอยลง ทำให เรามีความอยากอาหารเพิ่มขึ้นโดยเฉพาะ ของหวานและของมัน ยิ่งไปกวานั้นหาก นอนนอ ยเพยี งแคว นั ละ 4 ชว่ั โมง รา งกาย จะผลิตฮอรโมนที่จำเปนในการควบคุม ปริมาณกลามเนื้อและไขมันนอยลงสงผล ใหร า งกายสะสมไขมนั มากขน้ึ เกดิ ความอว น ตามมาในท่ีสดุภูมิคุ้มกนั อ่อนแอหากเรานอนไมพอก็จะทำใหป ราการตา นเชื้อโรค เชน ไวรสั หรอื แบคทีเรียออ นแอลงดว ย เพราะระบบภมู คิ มุ กนัในรางกายจะลดลงตาม ที่พบเห็นไดบ อ ยคอื อาการเปน หวดั หรอื ภมู แิ พ ความจำแย่ การนอนไมพ อสง ผลตอ ระบบประสาท และความจำอยา งมาก เพราะอวยั วะ สำคัญในสมองอยาง ฮิปโปแคมปส (Hippocampus) จะทำหนา ทถ่ี า ยโอน ขอมูลที่เรียนรูในระหวางวันเขาสู ความทรงจำระยะยาว ซง่ึ ฮปิ โปแคมปส จะทำงานตอนท่ีเรานอนหลบั เทา นนั้
สุขภาพ การนอน สำคัญไฉนอารมณแ์ ปรปรวนการนอนไมพ อสง ผลใหจ ติ ใจไมส ดชน่ืจึงทำใหเกิดความเครียดไดงาย และอารมณข น้ึ ลงไดโ ดยไมม เี หตผุ ล อกี ทง้ัยังมอี าการงว งนอนอยูตลอดเวลา ผิวเห่ยี ว โกรทฮอรโ มนทชี่ ว ยซอมแซมสว นทีส่ กึ หรอ ในรางกาย และสารเมลาโทนินที่มีบทบาท ในการปกปองเซลลผิวหนังจากสารอนุมูล อิสระตางๆ จะถูกสรางมากที่สุดในเวลา กลางคืนขณะเรานอนหลับหาก อดนอน หรือนอนไมพอจะสงผลใหผิวหนังเหี่ยว หยอ นคลอ ย และเกดิ การอกั เสบหรอื ภมู แิ พ ของผิวหนงั ไดงายขึน้สมรรถภาพทางเพศเสือ่ มการนอนหลับไมเพียงพอ จะมีผลตอกระบวนการสรา งฮอรโ มนเทสโทสเทอโรนใหต่ำลงในผูชาย ซึ่งจะสงผลใหความตองการทางเพศลดต่ำลงดวย
z นอนให้สุขภาพดี ต้องนอนหลับสนิทด้วยz จำนวนชว่ั โมงการนอนไมไ่ ดส้ ำคญั เสมอไปz ถึงแม้เราจะนอนเยอะแต่หากนอนหลับ ไม่สนิทหรือหลับๆ ตื่นๆ ก็ไม่เป็นผลดีต่อ สขุ ภาพ จะสง่ ผลทำใหว้ นั ตอ่ ๆ มา งว่ งนอน ออ่ นเพลยี ขาดสมาธิSleep งีบระหว่างวัน รู้ไหมว่า การงีบวันละ 5-10 นาที ในภาวะหลบั สนทิ จะคนื ความสดชน่ื ให้รา่ งกายทันทเี มื่อตื่นนอน
ทำอย่างไรหากนอนไม่หลับ สุขภาพ การนอน สำคัญไฉนอาการนอนไมหลับหรือหลับไมสนิทเกิดจากรางกาย จิตใจและพฤติกรรมของเราเอง ลองสังเกตวาตัวเรามีพฤติกรรมตามนี้หรือไม• เล่นโทรศัพท์มือถือก่อนนอน เพลินจนเกินเวลาเข้านอน• ดูทีวีที่กระตุ้นความตื่นเต้นมากเกินควรก่อนนอน เช่น หนังผี หนังสงคราม เป็นต้น• ดื่มคาเฟอีนก่อนนอน เช่น กาแฟ หรือชา• วิตกกังวลเรื่องต่างๆ• ไม่ออกกำลังกาย อย่าติดยานอนหลับzz การพง่ึ ยานอนหลบั เปน ระยะเวลานานถอื เปน สง่ิ อันตรายมาก เพราะการติดยานอนหลับนั้นz เลกิ ยากและอาจพลง้ั เผลอทานมากถงึ แกช วี ติ ได หนทางที่ดีที่สุดคือการปรับเปลี่ยนพฤติกรรม ใหนอนหลับเปนปกติใหได
สุขภาพ การนอน สำคัญไฉน4 งดดื่มคาเฟอีนกอนนอน เปลี่ยนเปนชาคาโมมายลหรือนมอุนๆ หากรูสึกหิวใหทานของวางยามดึกที่ชวยใหนอนหลับสบายไดแก กลว ย มนั เทศ เผอื ก แครกเกอร ขนมปง โฮลวตี และโฮลเกรนตา งๆ ซง่ึ ชว ยกระตนุ ใหร า งกายผลติ สารเซโรโทนนิ (Serotonin) ทช่ี ว ย ควบคุมการนอนหลับใหพักผอนสบาย5 ออกกำลังกายสม่ำเสมอ เชน การวิ่งจะชวย คลายความเครียดในรางกายไดดี เวลาที่ดี ที่สุดในการออกกำลังกายคือชวงบาย หรือ กอ นการเขา นอน 4 ชว่ั โมง หากออกกำลงั กาย ไดเ ปน ประจำจะทำใหน อนหลบั ไดด ไี มจ ำเปน ตอ งพง่ึ ยาใดๆ
โรคแห่งการนอนที่ต้องระวังเช็คสุขภาพการนอนดู หากเขาขายอาการเหลานี้ ควรพบแพทยโรคนอนไมห่ ลบั เรอ้ื รงัหากนำวธิ ชี ว ยใหน อนหลบั ไปปฏบิ ตั แิ ลว ไมไ ดผ ลและยังคงมีอาการนอนไมหลับ 1 เดือนขึ้นไปควรปรกึ ษาแพทยโรคลมหลับคือมอี าการงว งนอนตลอดเวลา ท่ีไมเ กี่ยวกับการอดนอนหรอื ทานมากเกนิ แลวงวงนอน โดยผูที่เปนจะสามารถงวงนอนโดยไมเลือกสถานที่ แมแตขณะขับรถเขา ครวั ซง่ึ อนั ตราย หรอื มอี าการนอนหลบั มากผดิ ปกติ เชน เกนิ กวา 10 ชว่ั โมงหรือนอนไดทั้งวัน นอกจากนี้ยังมีอาการรวม เชน ขี้ลืม ซึมเศรา ขาดสมาธิมกั เกิดภาวะขยับตัวไมไ ดขณะกำลังจะต่ืนสาเหตขุ องโรคนยี้ งั ไมท ราบแนชดั แตเ ปน โรคท่มี คี วามผดิ ปกตขิ องสมองที่z zควบคุมการหลบั และตนื่ โดยมีการหลบั แทรกเขา มาในขณะทย่ี ังตน่ื อยู z
สุขภาพ การนอน สำคัญไฉนโรคหยดุ หายใจขณะหลบัใครที่ไมไ ดน อนดกึ หรอื อดนอน แตตน่ื มาแลว รสู ึกไมส ดชนื่ เหมอื นไมไดนอนท้ังคืนชวงบายก็ออนเพลีย งวงนอนโดยไมรูสาเหตุ ใหระวังโรคการหายใจที่ผิดปกติขณะหลบั (Sleep Related Breathing Disorders) ผเู ปน โรคนม้ี กั ไมร ตู วั โดยจะมอี าการหยดุ หายใจขณะหลบั ชวงเวลาส้ันๆปจจัยเส่ียงอื่นๆ นอกเหนอื จากลกั ษณะอาการทวี่ า มาคือ• นอนกรน• มีอาการสะดุงผวากลางดกึ หรอื หายใจแรงเหมือนขาดอากาศหลังจากหยุดหายใจ• อาการผอี ำบอ ย (ขยบั เขยื้อนรางกายไมไ ดข ณะกำลงั รสู กึ ตัวต่ืน)• ความดันโลหติ สงู โดยหาสาเหตไุ ดไมชัดเจนหากสงสัยวาอาจมภี าวะหยุดหายใจขณะหลบั ใหรบี พบแพทย อยารอชาเพราะอาจสง ผลกระทบตอ สุขภาพในระยะยาว
สุขภาพ จดั พมิ พแ ละเผยแพรโ ดยการนอน SOOK PUBLISHINGสำคัญไฉน เรยี บเรยี งขอ มลู บางสว นจาก • หนงั สอื 3 อ.: อาหาร ออกกำลงั กาย อารมณ z zz โดย สำนกั งานสง เสรมิ สขุ ภาพ กรมอนามยั กระทรวงสาธารณสขุ และสำนกั งานกองทนุ สนบั สนนุ การสรา งเสรมิ สขุ ภาพ (สสส.) • เวบ็ ไซตศ นู ยน ทิ ราเวช โรงพยาบาลจฬุ าลงกรณ www.sleepcenterchula.org • บทความการนอนเพอ่ื ชะลอวยั และเพอ่ื สขุ ภาพ เวบ็ ไซตม หาวทิ ยาลยั มหดิ ล คณะเภสชั ศาสตร http://www.pharmacy. mahidol.ac.th/th/knowledge/article/118/ การนอนเพอ่ื ชะลอวยั และเพอ่ื สขุ ภาพ • บทความการนอนหลบั พกั ผอ น เวบ็ ไซต มลู นธิ หิ มอชาวบา น https://www.doctor.or.th/ article/detail/4692 สามารถสบื คน ขอ มลู และหนงั สอื เพม่ิ เตมิ ไดท ห่ี อ งสรา งปญ ญาศนู ยเ รยี นรสู ขุ ภาวะ สำนกั งานกองทนุ สนบั สนนุ การสรา งเสรมิ สขุ ภาพ (สสส.) หรอื ดาวนโ หลดไดท แ่ี อปพลเิ คชนั SOOK Library และ resource.thaihealth.or.th โทร. 02-343-1500 กด 3
Search
Read the Text Version
- 1 - 12
Pages: