E-book6206810062

วิชา วทิ ยาศาสตร์ ป.5 ระบบสุริยะ [Solar System]

คาํ นํา ชุดกิจกรรมการเรยี นรู้ เรือง ระบบสุรยิ ะ สาระการเรยี นรวู้ ทิ ยาศาสตร์ สําหรับ นักเรยี นชนั ประถมศึกษาปที 5 จดั ทําขึนเพือใช้เปนสือการเรยี นรู้ ทีจะส่งเสรมิ ให้ผเู้ รยี นมี ความรคู้ วามสามารถในทกั ษะตา่ งๆ เเละเกดิ การเรยี นร้ดู ้วยตนเองอีกด้วย ชดุ กจิ กรรมการเรยี นรู้ เรือง ระบบสุริยะ สําหรับนกั เรียนชันประถมศึกษาปที 5 หวงั ว่าจะเปนประโยชนใ์ นการหาความรู้เพิมเตมิ สําหรับผู้ทสี นใจและตอ้ งการทจี ะคน้ ควา้ หาความรใู้ นรายวิชาวิทยาศาสตร์ นางสาวซุรดี า ลเิ ก ผจู้ ัดทํา

สารบัญ เรือง หนา้ 1 เเบบฝกหัดกอ่ นเรียน 3-13 ระบบสุริยะ 14-15 แบบฝกหัดหลงั เรยี น 16 เฉลย อา้ งอิง

แบบฝกหัดกอ่ นเรียน คาํ ชเี เจง : จง x ข้อทีถูกต้อง 1.ดาวเคราะหด์ วงใดทอี ยูใ่ กลด้ วงอาทติ ยม์ ากทสี ุด ก.โลก ข.ดาวพุธ ค.ดาวยูเรนัส 2.ดาวเคราะหใ์ นระบบสุริยะมที งั หมดกีดวง ก.12 ดวง ข.9 ดวง ค.8 ดวง 3.โลกเปนดาวเคราะห์ในระบบสุรยิ ะจกั รวาลลาํ ดบั ทเี ทา่ ไหร่ ก.ลาํ ดบั ที 1 ข.ลําดับที 3 ค.ลําดบั ที 4

เขา้ สู่ บท เรยี น

ระบบสุริยะจักรวาล ระบบสุรยิ ะ (Solar System) ประกอบดว้ ยดวงอาทิตย์และวัตถอุ นื ๆ ที โคจรรอบดวงอาทิตย์เนอื งจากแรงโน้มถว่ ง ไดแ้ ก่ ดาวเคราะห์ 8 ดวง กับดวงจันทร์ บริวารทคี น้ พบแลว้ 167 ดวง ดาวเคราะห์แคระ 5 ดวงกับ ดวงจนั ทร์บริวารทคี ้นพบ แล้ว 4 ดวง กับวตั ถุขนาดเล็กอนื ๆ อีกนับล้าน ชนิ ซงึ รวมถึง ดาวเคราะห์น้อย วัตถุในแถบไคเปอร์ ดาวหาง สะเก็ด ดาวและฝนุ ระหว่างดาวเคราะห์

ดาวเคราะห์ ดาวเคราะหท์ งั 8 ดวงในระบบสุริยะ เรยี งลาํ ดับจากใกลด้ วง อาทิตยท์ สี ุดออกไป มดี งั นคี อื ดาวพุธ ดาวศุกร์ โลก ดาวอังคาร ดาวพฤหสั บดี ดาวเสาร์ ดาวยเู รนัส และดาวเนปจูน

ดวงอาทิตย์ (Sun) ดวงอาทิตยเ์ ปนดาวฤกษ์ ณ ใจกลางระบบสุริยะ เปนพลาสมารอ้ นทรงเกอื บ กลมสมบูรณ์ โดยมีการเคลอื นทพี าซึงผลิตสนามแม่เหลก็ ผา่ น กระบวนการ ไดนาโม ปจจุบนั เปนแหล่งพลังงาน สาคัญทีสุดสาหรับสิงมีชีวติ บนโลก มเี ส้นผา่ นศูนย์กลางประมาณ 1.39 ลา้ นกิโลเมตร ใหญก่ ว่าโลก 109 เทา่ และ มมี วลประมาณ 330,000 เทา่ คดิ เปนประมาณร้อยละ 99.86 ของมวล ทงั หมด ของระบบสุริยะ

ดาวพุธ ดาวพุธเปนดาวเคราะห์ทีอ่ ยใู่ กลด้ วงอาทิตยม์ ากทสี ุด • เปนดาวเคราะห์ทีเล็กทสี ุดในระบบสุรยิ ะ • ใชเ้ วลาโคจรรอบดวงอาทติ ย์ 87.969 วัน ดาวพุธมกั ปรากฏใกล้ หรืออยู่ภายใต้ แสงจ้าของดวงอาทติ ยท์ าใหส้ ังเกตเห็นไดย้ าก ทสี ุด ดาวพุธมสี ภาพพืนผวิ ขรขุ ระเนืองจากการพุ่งชนของอุกกาบาต ไมม่ ีดวง จันทรเ์ ปนบรวิ ารและไมม่ แี รงโนม้ ถว่ งมากพอทีจะสร้าง ชันบรรยากาศ

ดาวศุกร์ (Venus) ดาวศุกร์ (Venus) เปนดาวเคราะห์ทีอยหู่ า่ งจาก ดวงอาทติ ย์เปนลาดับที 2 ดาวศุกร์ มเี ส้นผ่านศูนยก์ ลาง เปน 3 เทา่ ของดวงจนั ทร์และมขี นาดใหญก่ วา่ ดาวพุธ และดาว อังคาร 2 เท่าตัว ดาวศุกรเ์ ปนดาวเคราะหห์ นิ มีขนาดใกลเ้ คียงกบั โลก บางครัง เรียกว่า \"ฝาแฝด\" ของโลก แม้ว่าวงโคจรของดาวเคราะห์ทุกดวง จะเปนวงรี วงโคจรของดาวศุกรจ์ ัดวา่ เกือบเปนวงกลม มีความเยืองศูนย์กลาง (ความร)ี นอ้ ยทีสุด

โลก (Earth) โลก (Earth) เปนดาวเคราะหล์ าํ ดบั ทีสาม จากดวงอาทติ ยแ์ ละเปนวตั ถทุ างดาราศาสตร์ เพียงหนงึ เดยี วทที ราบวา่ มีสิงมีชีวติ โลกกําเนิดเมอื ประมาณ 4,500ลา้ นก่อน โลกมีอนั ตรกิรยิ ะโนม้ ถ่วงกบั วัตถอุ นื ในอวกาศ โดยเฉพาะดวงอาทติ ยแ์ ละดวงจันทร์ ซงึ เปนดาวบรวิ ารถาวรหนึงเดียวของโลก โลกโคจรรอบดวงอาทติ ยใ์ ชเ้ วลา365.26 วนั เรยี กวา่ ป ซึงระหวา่ งนันโลกโคจรรอบแกนตัวเอง ประมาณ 366.26 รอบ

ดาวอังคาร ( Mars) ดาวองั คาร ( Mars)เปนดาวเคราะหล์ าดับทสี ี จากดวงอาทิตย์ เปนดาวเคราะห์เลก็ ทีสุดอันดับทีสองในระบบสุรยิ ะรองจากดาวพุธ ดาวองั คารเปนดาวเคราะห์หนิ ทมี บี รรยากาศ เบาบาง มีลักษณะพืนผวิ คลา้ ยคลึงกบั ทงั หลุมอกุ กาบาต และภเู ขาไฟ หุบเขาทะเลทราย ดาวอังคารสามารถมองเหน็ ไดด้ ้วยตาเปลา่ จากโลก ซึงจะปรากฏให้เหน็ เปนสีออกแดง

ดาวพฤหัส (Jupiter) ดาวพฤหสั (Jupiter) เปนดาวเคราะหท์ ีอยหู่ า่ ง จากดวงอาทติ ย์เปนลาดับที 5 และ เปนดาวเคราะห์ ทีมีขนาดใหญท่ ีสุดในระบบสุริยะ ดาวพฤหัสบดหี มุนรอบตวั เองด้วยอตั ราเรว็ สูงทีสุด เมอื เทยี บกับดาวเคราะหด์ วง อืนในระบบสุริยะ ทาใหม้ รี ปู ร่างแปนเมอื ดผู ่านกลอ้ งโทรทรรศน์ นอกจากชนั เมฆทีห่อหุม้ ดาวพฤหัสบดี ร่องรอยที เดน่ ชัดทีสุดบนดาวพฤหสั บดี คือ จดุ แดงใหญ่ซงึ เปน พายุหมนุ ทีมขี นาดใหญ่กวา่ โลก

ดาวเสาร์ (Saturn) ดาวเสาร์ (Saturn) เปนดาวเคราะห์ดวง ที 6 จากดวงอาทติ ย์ ถดั จากดาว พฤหสั บดี เปนดาวเคราะห์ทีมขี นาดใหญเ่ ปนอันดบั 2 ของระบบสุรยิ ะ รองจากดาวพฤหัสบดี ดาวเสาร์เปนดาวแก๊สยกั ษ์ทมี ีรัศมีเฉลียมากกวา่ โลก ประมาณ 9เท่า แม้ว่าจะมคี วามหนาแน่นเปนหนึงในแปดของโลก ดาวเสารม์ ีรปู รา่ งปองออกตามแนว เส้นศูนย์สูตร ทเี รยี กวา่ ทรงกลมแปนดาวเสาร์เปน

ดาวยูเรนัส ดาวยูเรนัส เปนดาวเคราะห์ทอี ยู่ห่างจากดวงอาทิตยเ์ ปน ลาดับที7 ในระบบสุรยิ ะ จดั เปนดาวเคราะหแ์ ก๊ส มีเส้น ผา่ นศูนยก์ ลาง 50,724กโิ ลเมตร นับไดว้ ่ามขี นาดใหญ่ เปนอนั ดบั ที3 ในระบบสุริยะของเรา

ดาวเนปจนู ดาวเนปจนู (Neptune) มีชอื ไทย ว่า ดาวเกตุ เปนดาวเคราะหใ์ น ระบบสุริยะ ลาํ ดบั สุดทา้ ยมีขนาดเส้นผ่านศูนย์กลาง ใหญเ่ ปนอนั ดบั ที 4 รองจากดาวพฤหัสบดี ดาวเสาร์ดาวยูเรนัส และมีมวลเปนลาดบั ท3ี รองจากดาวพฤหสั และดาวเสาร์

เ ร ิม ทํา แบบฝกหดั กั น เ ล ย

เเบบฝกหดั หลงั เรยี น ตอนที 1 คําชเี เจง : จงตอบคาํ ถามต่อไปนีใหถ้ ูกต้อง 1.สิงมีชีวิตอาศัยอยบู่ นดาวเคราะห์ทมี ีชือวา่ อะไร ตอบ 2.ดาวเคราะหด์ วงใดทีมขี นาดใหญท่ ีสุดในระบบสุริยะจักรวาล ตอบ

แบบฝกหัดหลังเรียน ตอนที 2 ให้นกั เรยี นเขียนเครืองหมาย ✔ หนา้ ข้อทถี กู เเละเครอื งหมาย ✖ หน้าข้อทผี ิด ..... 1.ดวงอาทิตยเ์ ปนดาวฤกษ์ ณ ใจกลางระบบสุรยิ ะจกั วาล ..... 2.ดาวศุกร์อยูถ่ ดั จากดวงอาทติ ยเ์ ปนลําดบั ที 5 ..... 3.ดาวพุธเปนดาวเคราะห์ทอี ยใู่ กล้ดวงอาทิตย์มากทสี ุด ..... 4.ดาวอังคารเปนดาวเคราะห์ดวงที 4 ถัดจากดวงอาทติ ย์ ..... 5.ดาวเนปจนู มีชอื ไทยว่า ดาวเกตุ ..... 6.ดวงอาทติ ยเ์ ปนดาวค่เู เฝดของโลก

เฉลย แบบฝกหดั ชุดที 2 เเบบฝกหัดกอ่ นเรยี น 1.✔ 1.ข ดาวพุธ 2.✖ 2.ค 8 ดวง 3.✔ 3.ข ลาํ ดับที 3 4.✔ 5.✔ แบบฝกหดั หลงั เรียน ชุดที 1 6.✖ 1.โลก 2.ดาวพฤหสั

อาั งอิง ระบบสุรยิ ะจักรวาล จาก https://www.edu-kpppao.go.th/scicenter/docs/e- books/solar-system.pdf