BEBKA_EG_TEMMUZ2019_22KASIM

Ekonomi Göstergeleri Temmuz - Ağustos - Eylül 2019

2019-07/09Ekonomi Göstergeleri Bülteni www.bebka.org.tr 2 • BEBKA • Ekonomi Göstergeleri

TR41 BÖLGESİ İLLERİ İHRACATI » Ocak-Eylül 2019 TÜRKİYE 121.872 milyar $ (119.626 milyar $) BURSA BİLECİK 10.964 milyar $ 55.502 milyon $ (11.932 milyar $) (77.771 milyon $) ESKİŞEHİR 813.197 milyon $ (761.185 milyon $) • *Parantez içindeki değerler Ocak - Eylül 2018 dönemine aittir. Kaynak: Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM), 2019 3 • BEBKA • Ekonomi Göstergeleri Rakamlar yaklaşık değerlerdir.

ENFLASYON GÖSTERGELERİ » Tüketici fiyatları endeksi (TÜFE, Eylül 2019): %30 Türkiye’de yıllık en fazla artış %43,86 ile alkollü içecekler ve %24,52 %25,24 tütün grubunda gerçekleşti. TÜFE’de, bir önceki yılın aynı ayı- %25 %21,62 %20,30 %20,35 %19,67 na göre sağlık %15,41, çeşitli mal ve hizmetler %14,98, lokanta ve %24,58 %19,71 %19,86 %18,96 oteller %14,87 ve eğitim %14,00 ile artışın yüksek olduğu diğer ana %20 %23,89 %16,71 %17,08 harcama gruplarıdır. %21,29 %15,74 Aylık tek düşüş gösteren grup %1,65 ile ulaştırma oldu. Ana %20,14 %19,97 %19,10 %19,32 %19,50 %18,71 harcama grupları itibarıyla 2019 yılı Eylül ayında endekste yer alan %15 %15,72 %16,65 %10,04 gruplardan giyim ve ayakkabı- %15,01 da %1,57 ve eğlence ve kültürde %0,04 düşüş gerçekleşti. %10 %9,26 %5 %0 Eylül 18 Ekim 18 Kasım 18 Aralık 18 Ocak 19 Şubat 19 Mart 19 Nisan 19 Mayıs 19 Haziran 19 Temmuz 19 Ağustos 19 Eylül 19 TR41 Türkiye TR41 Bölgesinde yıllık en fazla artış alkollü içecekler ve tütün » Ana harcama gruplarına göre TÜFE (Eylül 2019): grubunda gerçekleşti. TR41 Böl- gesinde endekste yer alan diğer %50 gruplardan lokanta ve oteller %45 grubunda %16,14, sağlıkta %13,86, %40 konut, su, elektrik, gaz ve diğer %35 yakıtlar grubunda %13,03, çeşitli %30 mal ve hizmetlerde %11,84, eğ- %25 lence ve kültürde %9,58, gıda ve %20 alkolsüz içeceklerde %8,33, giyim %15 ve ayakkabıda %8,24, mobilya, ev %10 aletleri ve ev bakım hizmetlerinde %5 %8,06, eğitimde %7,97, haberleş- %0 mede %1,67 ve ulaştırmada %0,77 artış yaşandı. Kaynak: TÜİK Enflasyon ve Fiyat İstatistikleri, 2019 4 • BEBKA • Ekonomi Göstergeleri

TÜFE’DE TÜRKİYE TR41 GENELİ YILLIK ENFLASYON 10BÖLGESİNDE ENFLASYON %9,26 % ,04 TÜRKİYE GENELİNDE TR41 BÖLGESİNDE YILLIK EN FAZLA ARTIŞ YILLIK EN YÜKSEK ARTIŞ ALKOLLÜ İÇECEKLER VE ALKOLLÜ İÇECEKLER VE TÜTÜN GRUBUNDA TÜTÜN GRUBUNDA TÜRKİYE’DE TR41 BÖLGESİNDE YILLIK TEK DÜŞÜŞ EN AZ ARTIŞ ULAŞTIRMADA ULAŞTIRMADA ÇEŞİTLİ MAL VE TR41’DE EĞİTİM HİZMETLER GRUBU GRUBUNDAKİ ENFLASYONU TÜRKİYE’DE ARTIŞ TÜRKİYE TR41’DEN %3,14 6GENELİNDEN AZ DAHA FAZLA % ,03 DAHA Kaynak: TÜİK Enflasyon ve Fiyat İstatistikleri, 2019 5 • BEBKA • Ekonomi Göstergeleri

ENFLASYON GÖSTERGELERİ » Yurt içi üretici fiyat endeksi (Yİ-ÜFE, Eylül 2019, Türkiye Geneli) %46,15 %45,01 Aylık en fazla artış tütün ürünlerinde gerçekleşti. Bir önceki aya göre en fazla artış; %5,46 ile tütün ürünleri, %4,12 ile kok ve rafine petrol %32,93 %32,13 %38,54 ürünleri, %3,08 ile ağaç ve mantar ürünleri (mobilya hariç) olarak %33,64 gerçekleşti. Buna karşılık ham petrol ve doğal gaz %9,53, diğer ulaşım araçları %3,79, kâğıt ve kâğıt ürünleri %1,60 ile bir önceki aya göre en- %29,59 %29,64 %30,12 %28,71 %25,04 %25,00 dekslerin en fazla düştüğü alt sektörler oldu. %20,16 %21,66 Sanayinin dört sektörünün bir önceki aya göre değişimleri; madenci- %13,45 lik ve taşocakçılığı sektöründe %0,86 düşüş, imalat sanayi sektöründe %12,14 %13,71 %14,28 %16,37 %23,71 %0,05 düşüş, elektrik, gaz üretimi ve dağıtımı sektöründe %3,02 artış, su temini sektöründe %0,23 artış olarak gerçekleşti. %2,45 2018 2019 Yİ - ÜFE değişim oranları (2003=100), Eylül 2019 Sektörler Yİ-ÜFE Endeks Aylık Önceki Yılın Önceki Yılın On İki Aylık (NACE Rev.2) B-Madencilik ve Taşocakçılığı Değişim Aralık Ayına Aynı Ayına Göre Ortalamalara C-İmalat Sanayi 450,55 Göre Değişim (%) Göre Değişim (%) D-Elektrik, Gaz 577,61 (%) Değişim (%) E-Su temini 448,58 6,53 26,44 412,39 0,13 11,32 2,45 22,32 303,10 -0,86 6,11 7,83 24,43 -0,05 12,52 1,41 56,65 3,02 -8,44 14,50 0,45 0,23 -6,59 Yİ - ÜFE Ana sanayi grupları ve değişim oranları (2003=100), Eylül 2019 Ana Sanayi Yurt İçi ÜFE 450,55 0,13 6,53 2,45 26,44 Grupları Ara malı 479,96 -0,17 4,57 -1,04 25,58 Dayanıklı Tüketim Malı 318,05 0,36 6,43 4,71 19,96 Dayanıksız Tüketim Malı 368,47 -0,57 9,24 8,49 22,74 Enerji 628,35 2,70 8,09 1,54 41,61 Sermaye Malı 393,85 0,36 6,87 3,55 25,97 Ana sanayi gruplarında aylık en fazla artış enerjide gerçekleşti. Ana sanayi grupları sınıflamasına göre 2019 yılı Eylül ayında aylık en fazla artış enerjide ve yıllık en fazla artış dayanıksız tüketim mallarında gerçekleşti. 6 • BEBKA • Ekonomi Göstergeleri

YILLIK YURT İÇİ AYLIK YURT İÇİ ÜRETİCİ FİYAT ENDEKSİ ÜRETİCİ FİYAT ENDEKSİ ARTIŞI ARTIŞI %2,45 %0,13 AYLIK EN FAZLA ARTIŞ AYLIK EN FAZLA DÜŞÜŞ ELEKTRİK VE GAZ MADENCİLİK VE SEKTÖRÜNDE TAŞ OCAKÇILIĞINDA ANA SANAYİDE ANA SANAYİDE AYDLIAK EYNAFANZLIAKDSÜŞIÜZŞ YILLIK EN FAZLA ARTIŞ TÜKETİM MALLARINDA DAYANIKSIZ TÜKETİM MALLARINDA ARA MALLARI ANA SANAYİDE AİYKLIKİDGÜŞRÜŞUGPÖSTTEARENN YILLIK TEK DÜŞÜŞ BİRİ ARA MALLARINDA Kaynak: TÜİK Enflasyon ve Fiyat İstatistikleri, 2019 7 • BEBKA • Ekonomi Göstergeleri

İHRACAT GÖSTERGELERİ » İllere göre ihracat ($, Eylül 2019) Eylül 2018 EYLÜL 2019 Ocak-EYLÜL 2019 Ocak-EYLÜL 2018 YILLIK DEĞİŞİM 1.310.926.000 %-8,11 BURSA 89.168.000 1.207.542.000 10.964.300.000 11.931.522.000 %6,83 ESKİŞEHİR 101.780.000 813.197.000 761.185.000 %-28,63 BİLECİK 9.072.000 5.082.000 55.503.000 77.771.000 %-7,34 TR41 1.409.166.000 1.314.404.000 12.770.479.000 11.833.000.000 Not: Rakamlar kanuni merkez* bazında ve yaklaşık değerlerdir. TR41 Bölgesi illerinden Bursa’da 2019 yılı Ocak-Eylül döneminde yaklaşık 11 milyar dolar düzeyinde ihracat gerçekleştirildi. 2018 yılı ile kıyaslandığında bu dönemde 2019 yılında Bursa’dan yapılan toplam ihracatta yaklaşık %8’lik bir azalış yaşandı. Yine ilgili dönem kıyaslandığında, Eskişehir ihracatında %7 dolaylarında bir artış görüldü. Göreceli olarak Bursa ve Eskişehir illerine göre daha az ihracata sahip olan Bilecik’te ise aynı dönemde ihracat 55,5 milyon dolar düzeyinde gerçekleşti. 2018 yılı ile kıyaslandığında, Bilecik’te 2019 yılında %27’lik bir azalış gerçekleşti. » TR41 Bölgesi illeri ihracatı (Milyon $) » Bursa » Eskişehir » Bilecik 1.600 120 10 8 1.400 100 6 1.200 80 4 1.000 60 2 800 0 600 40 400 20 200 00 Eylül 18 Ekim 18 Kasım 18 Aralık 18 Ocak 19 Şubat 19 Mart 19 Nisan 19 Mayıs 19 Haziran 19 Temmuz 19 Ağustos 19 Eylül 19 Eylül 18 Ekim 18 Kasım 18 Aralık 18 Ocak 19 Şubat 19 Mart 19 Nisan 19 Mayıs 19 Haziran 19 Temmuz 19 Ağustos 19 Eylül 19 Eylül 18 Ekim 18 Kasım 18 Aralık 18 Ocak 19 Şubat 19 Mart 19 Nisan 19 Mayıs 19 Haziran 19 Temmuz 19 Ağustos 19 Eylül 19 BURSA ESKİŞEHİR BİLECİK Kanuni Merkez: Vergiye tabi kurumların esas nizamname veya mukavelenamelerinde veya teşkilat kanunlarında gösterilen merkezdir. 8 • BEBKA • Ekonomi Göstergeleri

BURSA İHRACATI BURSA İLİNDEKİ 2019 YILI YILLIK AZALIŞ %8,11 10OCAK-EYLÜL DÖNEMİNDE ESKİŞEHİR İLİNDEKİ ,96 MİLYAR $ YILLIK ARTIŞ %6,83 ESKİŞEHİR İHRACATI BİLECİK İLİNDEKİ 2019 YILI YILLIK AZALIŞ OCAK-EYLÜL DÖNEMİNDE %28,63 813,2 MİLYON $ TR41’DE İHRACATTA AZALIŞ BİLECİK İHRACATI %7,34 2019 YILI OCAK-EYLÜL DÖNEMİNDE 55,5 MİLYON $ TR41’DE 2019 YILI OCAK-EYLÜL DÖNEMİNDE İHRACAT 12 MİLYAR $ DÜZEYİNDE Kaynak: Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM), 2019 9 • BEBKA • Ekonomi Göstergeleri

İHRACAT GÖSTERGELERİ TR41 Bölgesi illeri ülkelere göre ihracat (Ocak-Eylül 2019) » ÜLKELER BAZINDA İHRACAT ($) » Bursa Ocak - EYLÜL 2019 1.435.598.000 Ocak - EYLÜL 2018 1.680.654.000 ALMANYA 1.331.892.000 ALMANYA 1.481.835.000 FRANSA 1.181.667.000 İTALYA 1.128.541.000 İTALYA 838.434.000 FRANSA İSPANYA 533.296.000 İSPANYA 912.597.000 ROMANYA ABD 616.146.000 » Eskişehir Ocak - EYLÜL 2019 325.969.000 Ocak - EYLÜL 2018 251.530.000 ABD 65.471.000 ABD 69.828.000 ALMANYA 65.327.000 ALMANYA 64.318.000 FRANSA 26.194.000 FRANSA 32.179.000 ROMANYA 22.926.000 AVUSTURYA 22.580.000 AVUSTURYA ROMANYA » Bilecik Ocak - EYLÜL 2019 6.379.000 Ocak - EYLÜL 2018 11.691.000 ROMANYA 4.796.000 BİRLEŞİK KRALLIK 9.024.000 ABD 4.618.000 ROMANYA 5.522.000 LİBYA 3.548.000 ÇİN 4.383.000 FİNLANDİYA 3.078.000 ABD 3.699.000 BİRLEŞİK KRALLIK ALMANYA Not: Rakamlar kanuni merkez* bazında ve yaklaşık değerlerdir » İmalat sanayi ihracatında teknoloji yoğunluğu (Ocak-Ağustos 2019) ve Ar-Ge Merkezleri (30 Eylül 2019 Orta Düşük+ Orta Yüksek+ Sıra İl Ar-Ge Merkezi Sayısı Düşük Teknoloji Yüksek Teknoloji Bilecik İhracat %92,6 %7,4 1 İstanbul 410 Bursa İthalat %84,4 %15,6 2 Kocaeli 128 Eskişehir İhracat %41,6 %58,4 3 Bursa 128 TR41 İthalat %30,1 %69,9 4 Ankara 112 Türkiye İhracat %32,2 %67,8 5 İzmir 86 İthalat %49,8 %50,2 6 Tekirdağ 49 İhracat %41,1 %58,9 7 Manisa 28 İthalat %32,7 %67,3 8 Konya 23 İhracat %60,7 %39,3 98 İhracaEtskişehir 21 İthalat %44,1 %55,9 22 İhracaBtilecik 5 Kaynak: OECD ISIC Rev. 3 Sınıf. TÜİK verilerinden hesaplanmıştır. Kaynak: Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Ar-Ge Merkezi İstatistikleri Tablodaki Rakamlar yuvarlamadan dolayı toplamı vermeyebilir. (30 Eylül 2019 itibariyle) 10 • BEBKA • Ekonomi Göstergeleri

BURSA’DAN ESKİŞEHİR’DEN EN FAZLA İHRACAT EN FAZLA İHRACAT ALMANYA’YA ABD’YE BİLECİK’TEN TR41’DEKİ EN FAZLA İHRACAT AR-GE MERKEZİ ROMANYA’YA SAYISI 154 2019 OCAK-AĞUSTOS BURSA’DAN DÖNEMİNDE TR41’DEN 58,4ORTA VE YÜKSEK TEKNOLOJİ ORTA VE YÜKSEK TEKNOLOJİ İHRACATI % İHRACATI %58,9 ESKİŞEHİR’DEN BİLECİK’TEN ORTA VE YÜKSEK TEKNOLOJİ ORTA VE YÜKSEK TEKNOLOJİ İHRACATI %67,8 İHRACATI %7,4 Kaynak: Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM), 2019 11 • BEBKA • Ekonomi Göstergeleri

İHRACAT GÖSTERGELERİ » TR41 Bölgesi sektörel ihracat göstergeleri (Ocak-Eylül 2019) » Bursa Otomotiv Diğer %45 Makine ve İhracatta İlk 10 Sektör (Bin $) 6.017.770 Entüstrisi Aksamları %5 Otomotiv Endüstrisi 1.202.218 Hazırgiyim ve Konfeksiyon 802.422 %55 Çelik %4 Tekstil ve Hammaddeleri 592.288 Makine ve Aksamları 433.296 Mobilya, Kağıt ve Çelik Orman Ür. %4 Mobilya, Kâğıt ve Orman Ürünleri 417.562 Kimyevi Maddeler ve Mamulleri 373.856 Kimyevi Mad. ve Demir ve Demir Dışı Metaller 319.742 Mamulleri %4 İklimlendirme Sanayii 212.337 Diğer 592.809 Demir ve Demir Dışı Metaller %3 Toplam ihracatta otomotiv sektörü %55, Hazırgiyim ve konfeksiyon %11, tekstil ve İklimlendirme hammaddeleri ise %7 pay aldı. Sanayii %2 Diğer %5 Hazırgiyim ve Konfeksiyon %11 Tekstil ve Hammaddeleri %7 » Eskişehir Savunma Diğer %58 Çimento, Cam, Seramik ve İhracatta İlk 10 Sektör (Bin $) 341.215 ve Toprak Ürünleri %6 Savunma ve Havacılık Sanayi 70.811 Hub. Bak. Yağlı Toh ve Makine ve Aksamları 65.600 Havacılık Mam. %5 Demir ve Demir Dışı Metaller 60.242 Sanayii İklimlendirme Sanayii %5 Kimyevi Maddeler ve Mamulleri 44.837 Çimento, Cam, Seramik ve 42.784 %42 Elektrik Elekronik ve Toprak Ürünleri 40.734 Hizmet %5 Hububat, Bakliyat, 38.561 Madencilik Ürünleri %4 Yağlı Tohumlar ve Mamulleri 36.580 İklimlendirme Sanayii 71.833 Diğer %9 Elektrik Elektronik Madencilik Ürünleri Makine ve Aksamları %9 Diğer Demir ve Demir Dışı Metaller %8 Kimyevi Maddeler ve Toplam ihracatta savunma ve havacılık Mamulleri %7 sanayi %42, makine ve aksamları %9, demir ve demir dışı metaller yaklaşık %8 pay aldı. Demir ve Demir Dışı İhracatta İlk 10 Sektör (Bin $) Metaller %16 Mobilya, Kağıt ve Çimento Cam Seramik 25.072 Orman Ürünleri %8 ve Toprak Ürünleri » Bilecik Çimento, Hububat, Bakliyat, Yağlı Madencilik Ürünleri 11.242 Cam Tohumlar ve Mamulleri %5 Demir ve Demir Dışı Metaller 9.110 Mobilya, Kâğıt ve Orman Ürünleri 4.550 Seramik Hazırgiyim ve Hububat, Bakliyat, Yağlı 2.986 ve Toprak Konfeksiyon %2 Tohumlar ve Mamulleri ürünleri Diğer %55 Su Ürünleri ve Hazırgiyim ve Konfeksiyon 901 %45 Hayvansal Mamulleri %1 Makine ve Aksamları 553 Kimyevi Maddeler ve Mamulleri 411 Kimyevi Maddeler ve Su Ürünleri ve Hayvansal Mamuller 268 Mamulleri %1 Diğer 410 Makine ve Aksamları %1 Diğer %1 Toplam ihracatta çimento, cam, seramik ve Madencilik Ürünleri %16 toprak ürünleri %45, madencilik ürünleri %20 ve demir ve demir dışı metaller %16 pay aldı. Not: Rakamlar yaklaşık değerlerdir. 12 • BEBKA • Ekonomi Göstergeleri

BURSA İHRACATINDA BURSA’DA İHRACATTA OTOMOTİV SEKTÖRÜ OTOMOTİV SEKTÖRÜNÜN İLK SIRADA PAYI %55 ESKİŞEHİR’DE ESKİŞEHİR’DE İHRACATTA İHRACATTA İLK SEKTÖR SAVUNMA-HAVACILIK SAVUNMA-HAVACILIK PAYI %42 BİLECİK’TE BİLECİK’TE İHRACATTA İHRACATTA İLK SEKTÖR ÇİMENTO, CAM, SERAMİK VE TOPRAK ÇİMENTO, CAM, SERAMİK VE TOPRAK ÜRÜNLERİ 45ÜRÜNLERİNİN BURSA’NIN PAYI % ESKİŞEHİR’İN OTOMOTİVDE TÜRKİYE TOPLAM SAVUNMA VE HAVACILIKTA OTOMOTİV İHRACATI TÜRKİYE TOPLAM SAVUNMA VE 27İÇİNDEKİ PAYI % %18HAVACILIK İHRACATI İÇİNDEKİ PAYI Kaynak: Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM), 2019 13 • BEBKA • Ekonomi Göstergeleri Not: Rakamlar yaklaşık değerlerdir.

İŞGÜCÜ İSTATİSTİKLERİ » İşgücü istatistikleri, Temmuz 2019, Türkiye Geneli » İstihdam Oranı (%) İstihdam oranı %46,4 oldu 49 İstihdam edilenlerin sayısı 2019 48 yılı Temmuz döneminde, bir ön- 47 ceki yılın aynı dönemine göre 748 46 bin kişi azalarak 28 milyon 517 bin 45 kişi, istihdam oranı ise 1,8 puanlık 44 azalış ile %46,4 oldu. 43 42 Bu dönemde, tarım sektöründe çalışan sayısı 130 bin, tarım dışı 2018 sektörlerde çalışan sayısı 618 bin Mevsim etkilerinden arındırılmamış kişi azaldı. İstihdam edilenlerin Ocak %19,8’i tarım, %19,6’sı sanayi, Şubat %5,5’i inşaat, %55,1’i ise hizmet Mart sektöründe yer aldı. Önceki yılın Nisan aynı dönemi ile karşılaştırıldığında Mayıs tarım sektörünün istihdam edilen- Haziran ler içindeki payı 0,1 puan, sanayi Temmuz sektörünün payı 0,1 puan, hizmet Ağustos sektörünün payı 1,2 puan artarken Eylül inşaat sektörünün payı 1,4 puan Ekim azaldı. Kasım Aralık Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz 2019 Mevsim etkilerinden arındırılmış » İşsizlik Oranı (%) İşsizlik oranı %13,9 seviye- 16 14 sinde gerçekleşti 12 10 Türkiye genelinde 15 ve daha yukarı yaş- 8 takilerde işsiz sayısı 2019 yılı Temmuz 6 döneminde geçen yılın aynı dönemine 4 göre 1 milyon 65 bin kişi artarak 4 milyon 2 596 bin kişi oldu. İşsizlik oranı 3,1 puanlık 0 artış ile %13,9 seviyesinde gerçekleşti. Aynı dönemde; tarım dışı işsizlik oranı Ocak 3,6 puanlık artış ile %16,5 olarak tahmin Şubat edildi. Genç nüfusta (15-24 yaş) işsizlik Mart oranı 7,2 puanlık artış ile %27,1 olurken, Nisan 15-64 yaş grubunda bu oran 3,2 puanlık Mayıs artış ile %14,2 olarak gerçekleşti. Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz 2018 2019 Mevsim etkilerinden arındırılmamış Mevsim etkilerinden arındırılmış İşgücüne katılma oranı %53,8 olarak gerçekleşti İşgücü 2019 yılı Temmuz döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre 317 bin kişi artarak 33 milyon 113 bin kişi, işgücüne katılma oranı ise 0,2 puanlık azalış ile %53,8 olarak gerçekleşti. Aynı dönemler için yapılan kıyaslamalara göre; erkeklerde işgücüne katılma oranı 0,6 puanlık azalış ile %73,2, kadınlarda ise 0,2 puanlık artış ile %34,9 olarak gerçekleşti. Temmuz 2019 dışındaki verileri revize edilmiştir. 14 • BEBKA • Ekonomi Göstergeleri

TÜRKİYE’DE TÜRKİYE’DE İŞSİZLİK ORANI İSTİHDAM ORANI %13,9 %46,4 GENÇ İŞGÜCÜNE İŞSİZLİK ORANI KATILMA ORANI %27,1 %53,8 ERKEKLERDE KADINLARDA İŞGÜCÜNE KATILMA İŞGÜCÜNE KATILMA 73,2 34,9ORANI% ORANI % İSTİHDAM EDİLENLERİN İSTİHDAM EDİLENLERİN 55 19,7% ,1’i % ’Sİ HİZMETLER SANAYİ SEKTÖRÜNDE SEKTÖRÜNDE Kaynak: TÜİK, İşgücü İstatistikleri, Temmuz 2019 15 • BEBKA • Ekonomi Göstergeleri

KONUT SATIŞ İSTATİSTİKLERİ (EYLÜL 2019) » Konut satış sayıları 160 Türkiye genelinde konut satışları arttı. Türkiye 140 genelinde konut satışları 2019 Eylül ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %15,4 oranında 120 artarak 146.903 oldu. Konut satışlarında, 100 İstanbul 23.265 konut satışı ve %15,8 ile en yüksek paya sahip oldu. Satış sayılarına göre 80 İstanbul’u, 14.906 konut satışı ve %10,1 pay ile 60 Ankara, 8.830 konut satışı ve %6 pay ile İzmir 40 izledi. Konut satış sayısının düşük olduğu iller sırasıyla 19 konut ile Hakkâri ve Ardahan, 75 20 konut ile Şırnak oldu. 0 2018 2019 Bin Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık » Satış çeşidine göre konut sayıları, Eylül 2018-2019 4.000 TR41 Bölgesinde konut satışları azaldı. TR41 3.500 bölgesinde konut satışları 2019 yılının Eylül 3.000 ayında bir önceki yılın aynı ayına göre göre %14 artarak 8.036 oldu. 2.500 Bu dönemde Bursa ilinde 5.327 konut satışı 2.000 gerçekleşirken Eskişehir ilinde ise satılan konut 1.500 sayısı 2.290 oldu. Bilecik ilindeki toplam konut 1.000 satışı da 419 olarak gerçekleşti. Yabancılara satılan konut satışlarında Bursa, 2019 yılı Eylül 500 ayında yılında 213 konut ile İstanbul, Antalya, 0 İkinci El Satış İlk Satış İkinci El Satış Ankara’nın ardından 4. sırada yer aldı. Bu İlk Satış dönemde yabancılara satılan konut sayıları 2018 2019 Bursa Eskişehir Bilecik İstanbul’da 1.924, Antalya’da 744 ve Ankara’da 239 olarak gerçekleşti. 16 • BEBKA • Ekonomi Göstergeleri

TÜRKİYE’DE TÜRKİYE’DE KONUT SATIŞLARI FAZLA KONUT SATIŞI YAPILAN İLLER HAZİR1A4N62.09190’D3A BURSA’DA 2019 EYLÜL İSTANBUL, AYINDA SATILAN TOPLAM ANKARA VE İZMİR KONUT SAYISI BURSA’DA 5.327 KONUT SATIŞINDA ESKİŞEHİR’DE 2018’E KIYASLA 2019 EYLÜL AYINDA D%Ö1N7EMSEL ARTIŞ SATILAN TOPLAM KONUT SAYISI ESKİŞEHİR’DE 2.290 KONUT SATIŞINDA 2018’E KIYASLA BİLECİK’TE D%Ö6NEMSEL ARTIŞ 2019 EYLÜL AYINDA BİLECİK’TE 419SATILAN KONUT SAYISI KONUT SATIŞINDA 2018’E KIYASLA DÖNEMSEL ARTIŞ %10 Kaynak: TÜİK, Konut Satış İstatistikleri, Eylül 2019 17 • BEBKA • Ekonomi Göstergeleri

GİRİŞİMLERDE BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ KULLANIM ARAŞIRMASI, 2019 İnternet erişimine sahip girişimlerin oranı %94,9 oldu. Araştırma so- Web sitesine sahip girişimlerin oranı %66,6 oldu. Girişimlerin web nuçlarına göre 10 ve daha fazla çalışanı olan girişimlerin İnternete eri- sitesine (sosyal medya hesapları da dahil) sahiplik oranı 2019 yılında şim oranı 2019 yılında %94,9 oldu. Bu oran 2018 yılında %95,3 idi. İnter- %66,6 oldu. Bu oran, bir önceki yıl %66,1 idi. Web sitesi sahiplik oranı nete erişim oranı çalışan sayısı büyüklük gruplarına göre incelendiğinde %90,4 ile en yüksek 250 ve üzeri çalışanı olan girişimlerde iken, bunu 10-49 çalışanı olan girişimlerde %94,1, 50-249 çalışanı olan girişimlerde %78,2 ile 50-249 çalışanı olan girişimler ve %63,9 ile 10-49 çalışanı olan %98,7 ve 250 ve üzeri çalışanı olan girişimlerde ise %99,7 oldu. Bilgisa- girişimler takip etti. yar kullanım oranı ise 10 ve daha fazla çalışanı olan girişimler için 2019 yılında %96,7 iken 2018 yılında %97 idi. Her iki girişimden biri sosyal medya uygulamalarını kullandı. On ve daha fazla çalışanı olan girişimlerin %49,6’sı 2019 yılında sosyal med- Girişimlerin %93,3’ü sabit genişbant bağlantı kullandı. Girişimlerin ya uygulamalarını (sosyal ağlar, bloglar ve mikro bloglar, multimedya %93,3’ü 2019 yılında internete erişimde sabit genişbant İnternet bağ- paylaşım siteleri, wiki bazlı bilgi paylaşım siteleri gibi) kullandı. Bu oran lantısı kullandı. Sabit genişbant İnternet erişimine sahip girişimlerin 2017 yılında %45,7 idi. Sosyal ağlar, %94,6 ile sosyal medya uygulama- abone oldukları İnternet bağlantı hızları dikkate alındığında, %16,6’sı- larını kullanan girişimlerin en çok tercih ettiği sosyal medya uygulaması nın 10 Mbit/s hız altında, %62,4’ünün 10-99 Mbit/s hız aralığında ve oldu. %21’inin ise 100 Mbit/s ve üzeri hızda İnternet kullandığı tespit edildi. Girişimlerde bilgisayar kullanımı, İnternet erişimi ve web sayfası sahipliği, 2011-2019 %120 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 %100 Bilgisayar Kullanımı İnternet Erişimi Web Sayfası Sahipliği %80 %60 %40 %20 %0 2011 Girişimlerin %11,2’si e-satış yaptı. Girişimlerin 2018 yılında e-satış yapma oranı 2017 yılına göre 1,4 puan artarak %11,2 oldu. E-satışlar; İnternet üzerinden (web siteleri, online mağazalar ve mobil uygulamalar) ve/veya Elektronik Veri Alışverişi (EDI) gibi platformlar üzerinden gerçekleştiril- mektedir. Çalışan sayısı büyüklük gruplarına göre e-satış yapma oranı 10-49 çalışanı olan girişimlerde %10,5, 50-249 çalışanı olan girişimlerde %12,9 ve 250 ve üzeri çalışanı olan girişimlerde ise %24,4 oldu. TÜİK Girişimlerde Bilişim Teknolojileri Kullanım Verileri, 2019 18 • BEBKA • Ekonomi Göstergeleri

İNTERNET ERİŞİMİNE SABİT GENİŞBANT SAHİP GİRİŞİMLERİN BAĞLANTI KULLANAN 93,3GİRİŞİM ORANI %9O4RA,9NI % WEB SİTESİNE SAHİP SOSYAL MEDYA UYGULAMALARINI KULLANAN GİRİŞİM ORANI % GİRİŞİMLERİN 66,6 50ORANI % E-SATIŞ YAPAN E-SATIŞ YAPAN 10-49 GİRİŞİMLERİN ÇALIŞANI OLAN %O1R1A,N2I 10,5GİRİŞİM ORANI % E-SATIŞ YAPAN E-SATIŞ YAPAN 250 50-249 ÇALIŞANI VE ÜZERİ ÇALIŞANI OLAN GİRİŞİM OLAN GİRİŞİM ORANI 12 24,4ORANI % ,9 % Kaynak: TÜİK Girişimlerde Bilişim Teknolojileri 19 • BEBKA • Ekonomi Göstergeleri Kullanım Verileri, 2019

HAYAT TABLOLARI, 2016-2018 Türkiye’de doğuşta beklenen yaşam süresi 78,3 yıl oldu. Doğuşta oldu. Erkekler için bu süre 47,3 yıl iken, kadınlarda 52,3 yıl oldu. Bu yaş beklenen yaşam süresi, Türkiye geneli için toplamda 78,3 yıl, erkekler- için kadın ve erkek arasındaki beklenen yaşam süresi farkı 5 yıldır. de 75,6 yıl ve kadınlarda 81 yıl oldu. Genel olarak kadınlar erkeklerden daha uzun süre yaşamakta olup, doğuşta beklenen yaşam süresi farkı Beklenen yaşam süresi 50 yaşındaki kişiler için 30,7 yıl oldu. Türkiye 5,4 yıldır. genelinde, 50 yaşında olan bir kişinin kalan yaşam süresi ortalama 30,7 yıl oldu. Erkekler için bu süre 28,4 yıl iken, kadınlarda 32,9 yıl oldu. Beklenen yaşam süresi 15 yaşındaki kişiler için 64,4 yıl oldu. Çalış- ma çağının başlangıcı olan 15 yaşındaki kişilerin ortalama kalan yaşam Beklenen yaşam süresi 65 yaşındaki kişiler için 17,9 yıl oldu. Ülke- süresi 64,4 yıl oldu. Erkekler için bu süre 61,7 yıl iken, kadınlarda 67,1 mizde, 65 yaşında olan bir kişinin kalan yaşam süresi ortalama 17,9 yıl yıl oldu. oldu. Erkekler için bu süre 16,2 yıl iken, kadınlarda 19,4 yıl oldu. Diğer bir ifade ile 65 yaşındaki kadınların erkeklerden ortalama 3,2 yıl daha fazla Beklenen yaşam süresi 30 yaşındaki kişiler için 49,8 yıl oldu. Ülke- yaşaması beklenmektedir. mizde, 30 yaşında olan bir kişinin kalan yaşam süresi ortalama 49,8 yıl Cinsiyete ve yaşa göre beklenen yaşam süresi, 2016-2018 (Yıl) Yaş Toplam Erkek Kadın 81,0 0 78,3 75,6 67,1 52,3 15 64,4 61,7 32,9 19,4 30 49,8 47,3 50 30,7 28,4 65 17,9 16,2 Doğuşta sağlıklı yaşam süresi 58,3 yıl oldu. Belirli bir yaştaki kişinin erkeklerde 59,9 yıl ve kadınlarda 56,8 yıl olarak hesaplandı. Buna göre, günlük hayattaki faaliyetlerini sınırlandıracak bir sağlık sorunu olma- erkeklerin sağlıklı yaşam süresinin kadınlardan 3,1 yıl daha uzun olduğu dan yaşaması beklenen yıl sayısı olarak tanımlanan “sağlıklı yaşam görüldü. süresi”, sıfır yaşında bulunan bir kişi için Türkiye’de toplamda 58,3 yıl, Cinsiyete ve yaşa göre beklenen yaşam süresi, 2016-2018 (Yıl) Cinsiyet 2014-2016 2015-2017 2016-2018 Toplam 57,8 57,9 58,3 Erkek 59,2 59,4 59,9 Kadın 56,4 56,3 56,8 TÜİK Hayat Tabloları İstatistikleri, 2019 20 • BEBKA • Ekonomi Göstergeleri

DOĞUŞTA DOĞUŞTA BEKLENEN BEKLENEN YAŞAM SÜRESİ YAŞAM SÜRESİ ERKEKLERDE KADINLARA GÖRE 78,3 YIL 5,4 YIL DAHA AZ DOĞUŞTA DOĞUŞTA BEKLENEN BEKLENEN YAŞAM YAŞAM SÜRESİ SÜRESİ E7R5KE,6KLEYRIDLE KADINLARDA 81 YIL BEKLENEN YAŞAM BEKLENEN YAŞAM SÜRESİ 15 YAŞINDAKİ SÜRESİ 30 YAŞINDAKİ KİŞİLER İÇİN KİŞİLER İÇİN 64,4 YIL 49,8 YIL BEKLENEN YAŞAM BEKLENEN YAŞAM SÜRESİ 50 YAŞINDAKİ SÜRESİ 65 YAŞINDAKİ KİŞİLER İÇİN KİŞİLER İÇİN 30,7 YIL 17,9 YIL Kaynak: TÜİK Hayat Tabloları İstatistikleri 21 • BEBKA • Ekonomi Göstergeleri

ŞİRKET İSTATİSTİKLERİ (OCAK - EYLÜL 2019) » Kurulan – Kapanan Şirket İstatistikleri   2019 Ocak-Eylül 2018 Ocak-Eylül TASFİYE KURULAN TASFİYE KAPANAN KURULAN KAPANAN NUTS İL ADI ŞİRKET KODU KOOP.   GER. KİŞİ TİC. İŞL. ŞİRKET KOOP. ŞİRKET KOOP. GER. KİŞİ TİC. İŞL. ŞİRKET KOOP. GER. KİŞİ TİC. İŞL. ŞİRKET KOOP. ŞİRKET KOOP. GER. KİŞİ TİC. İŞL. TR411 BURSA 1.911 30 313 266 26 265 20 331 2.380 24 610 224 23 203 35 369 TR412 ESKİŞEHİR 337 9 249 54 9 75 3 327 416 8 463 53 4 59 8 323 TR413 BİLECİK 62 1 2 10 2 27 71 3 54 7 09 6 60 TR41 - 2.310 40 17 5 37 350 25 685 2.867 35 1.127 284 27 271 49 752 579 325 TR41 Bölgesi illerinden Bursa’da 2019 yılı Ocak-Eylül döneminde, bir önceki yılın aynı dönemine göre yeni kurulan şirket sayısı %20 azalarak 2.380’den 1.911’e düştü. Eskişehir’de de bu oran %19 azalış ile 416’dan 337’ye azalış olarak gerçekleşirken Bilecik’te de 2019 Ocak-Eylül döne- minde kurulan şirket sayısı %13 düşüş göstererek 62 olarak gerçekleşti. » İllere Göre Kurulan- Kapanan Şirket Sayıları ve Yıllık Sermaye Dağılımları (TL) 2018-2019 Nuts 3 2018 Ocak - Eylül Kodu İl Adı Şirket Gerçek Kişi Kooperatif Sermaye Kur Kap. Tas. Kur Kapanan Tas. Sayı Kap 79 19.337.000 3 60 TR413 BİLECİK 643.745.678 10 8 55 63 24 37 25 TR411 BURSA 2.607 88.817.000 8 10 4 TR412 ESKİŞEHİR 471 231 253 644 396 Şirket Kooperatif Kur Sermaye 62 59 508 357 Kur Kap. Tas. 72 1.026.180.000 Nuts 3 2019 Ocak - Eylül 1 22 Kodu 2.172 818.705.190 33 21 26 İl Adı 387 137.174.597 Gerçek Kişi 12 3 10 Kapanan Tas. Sayı Kap TR413 BİLECİK 11 5 21 28 TR411 BURSA TR412 ESKİŞEHİR 291 269 342 356 80 55 294 373 TR41 Bölgesi illerinden Bursa’da 2019 Ocak-Eylül döneminde yeni kurulan şirketlerin yıllık sermayesi 820 milyon TL düzeyinde gerçekleşti. Bu rakam Eskişehir’de yaklaşık 137 milyon TL iken, Bilecik ilinde ise 1 milyar TL’nin üzerinde gerçekleşti. TR41 Bölgesi geneli ele alındığında da 2019 yılı Ocak-Eylül döneminde yeni kurulan şirketlerin toplam yeni sermaye miktarının 1,98 milyar TL’nin üzerinde olduğu görüldü. 2019 yılı bir önceki yıla göre sermaye dağılımları çerçevesinde kıyaslandığında, özellikle Bilecik’te önemli düzeyde yatırımların olduğu görülmektedir. Bununla birlikte Bursa’da ve Eskişehir’de birikimli sermaye özelinde ele alındığında 2018 yılında göre 2019 yılında sırasıyla %27 ve %54 artış gerçekleşti. 22 • BEBKA • Ekonomi Göstergeleri

TR41 BÖLGESİNDE TR41 BÖLGESİNDE YENİ KURULAN KAPANAN ŞİRKET ŞİRKET SAYISI SAYISI 2.310 350 BURSA’DA YENİ ESKİŞEHİR’DE KURULAN ŞİRKET YENİ KURULAN SAYISI ŞİRKET SAYISI 2.380 337 BİLECİK’TE YENİ TR41 BÖLGESİNDE KURULAN ŞİRKET YENİ KURULAN SAYISI ŞAHIS İŞLETMESİ 62 SAYISI 579 TR41’DE YENİ TR41 BÖLGESİNDE KURULAN ŞİRKETLERİN YENİ KURULAN YAKLAŞIK SERMAYESİ KOOPERATİF SAYISI 1.832 40MİLYON Kaynak: TOBB Kurulan Kapanan Şirket İstatistikleri, 2019 23 • BEBKA • Ekonomi Göstergeleri

BUNLARI BİLİYOR MUSUNUZ? » Türkiye’de ilk şehirler arası yolcu taşımacılığının 1926 yılında Bursa’da başlatıldığını » Ülkemizde ilk Tarımsal Araştırma Enstitüsü’nün 1925 yılında Eskişehir’de kurulduğunu » Osmanlı kubbe mimarisinin ilk örneği olan Orhangazi Camisi’nin (Kurşunlu Cami) Bilecik’te yer aldığını » Türkiye’nin ilk süt ve süt ürünleri fabrikasının Bursa’da kurulduğunu » Ülkemizde ilk yüksek hızlı tren seferinin 2009 yılında Ankara-Eskişehir hattında yapıldığını » Osmanlı Devleti’nin fikir babası Şeyh Edebali’nin türbesinin Bilecik’te bulunduğunu » Bazı Tanımlar: İstihdam Oranı: Çalışan sayısının çalışabilir yaştaki dışı işsiz nüfusun (tarım dışında bir iş arayan), Yurtiçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE): Ülke insan sayısına bölünmesiyle bulunan orandır. tarım dışı işgücü içindeki oranıdır. ekonomisinde üretimi yapılan ve yurt içine satışa konu olan ürünlerin üretici fiyat değişimlerini İşgücüne Katılma Oranı: İşgücünün kurumsal Kurumsal olmayan çalışma çağındaki nüfus: Ku- ölçen endekstir. olmayan çalışma çağındaki nüfus içindeki oranıdır. rumsal olmayan nüfus içerisindeki 15 ve daha yukarı yaştaki nüfustur. Gayri Safi Yurtiçi Hasıla: Bir ülke sınırları içeri- İşsizlik Oranı: İş bulamayan nüfusun toplam sinde belli bir zaman içinde üretilen tüm nihai işgücüne oranıdır. Tüketici Fiyatları Endeksi (TÜFE): Halkın en fazla mal ve hizmetlerin para birimi cinsinden değerini kullanmış olduğu mal ve hizmetlerin ortalama ifade eder. Tarım Dışı İşsizlik Oranı: Tarım fiyat artışını ölçen endekstir. 24 • BEBKA • Ekonomi Göstergeleri

NOTLAR 25 • BEBKA • Ekonomi Göstergeleri

NOTLAR 26 • BEBKA • Ekonomi Göstergeleri

27 • BEBKA • Ekonomi Göstergeleri

www.bebka.org.tr Altınova Mh. İstanbul Cd. 424/4 Buttim İş Merkezi Buttim Plaza Kat 6 16250 Osmangazi/Bursa TÜRKİYE Telefon 0224 211 13 27 • Faks 0224 211 13 29