BEBKA Ekonomi Göstergeleri 2018-3

GöstEekrogneolemriiTemmuz - Ağustos - Eylül 2018

2018-07/10Ekonomi Göstergeleri Bülteniwww.bebka.org.tr 2 • BEBKA • Ekonomi Göstergeleri

TR41 BÖLGESİ İLLERİ İHRACATI» Ocak-Eylül 2018BURSA $ $• *Parantez içindeki değerler Ocak - Eylül 2017 dönemine aittir.Kaynak: Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM), 2018 3 • BEBKA • Ekonomi Göstergeleri Rakamlar yaklaşık değerlerdir.

ENFLASYON GÖSTERGELERİ» Tüketici fiyatları endeksi (TÜFE, Eylül 2018): TR41 Türkiye Türkiye’de yıllık en fazla artış %37,28 ile ev eşyası gru- bunda gerçekleşti. TÜFE’de, bir önceki yılın aynı ayına27% 24,5 göre ulaştırma %36,61, çeşitli mal ve hizmetler %30,61, gıda ve alkolsüz içecekler %27,70 ve konut %21,84 ile ar-24% tışın yüksek olduğu diğer ana harcama gruplarıdır.21% 17,9 23,9 15,9 Aylık en az artış gösteren grup %0,07 ile alkollü içe-18% 11,2 11,9 13 11,9 10,4 10,3 10,2 10,9 12,1 15,4 15,4 17,4 cekler ve tütün oldu. Ana harcama grupları itibariyle15% 10,9 11,5 12,7 11,5 10 10,1 10,1 10,4 11,8 14,7 2018 yılı Eylül ayında endekste düşüş gösteren grup ol-12% madı. Ana harcama gruplardan alkollü içecekler ve tütün9% %0,07 ile en az artış gösteren grup oldu.6%3%0% Eylül 17 Ekim 17 Kasım 17 Aralık 17 Ocak 18 Şubat 18 Mart 18 Nisan 18 Mayıs 18 Haziran 18 Temmuz 18 Ağustos 18 Eylül 18» Ana harcama gruplarına göre TÜFE (Eylül 2018): TR41 Türkiye TR41 Bölgesinde yıllık en fazla artış ev eşyasında ger-45% çekleşti. TR41 Bölgesinde endekste yer alan diğer grup-40% lardan ulaştırmada %35,12, çeşitli mal ve hizmetlerde35% %34,47, gıda ve alkolsüz içeceklerde %28,05, konut, su,30% elektrik, gaz ve diğer yakıtlar grubunda %20,49, giyim ve25% ayakkabıda %18,26, sağlıkta %18,13, eğlence ve kültürde20% %17,84, lokanta ve oteller grubunda %16,26, haberleşme-15% de %8,11, eğitimde %6,41, ile alkollü içecekler ve tütünde10% %2,11 artış yaşandı.5% TR41 Bölgesinde ana harcama gruplarına göre en az0% artış alkollü içecekler ve tütünde gerçekleşti. TR41 Gıda ve Alkolsüz İçecekler Bölgesi’nde eğitim, haberleşme, konut, su, elektrik, gaz Alkollü İçecekler ve diğer yakıtlar, ulaştırma, eğlence ve kültür ile lokanta ve Tütün ve oteller grubunda fiyat artışı ülke ortalamasının altında Giyim ve Ayakkabı Konut, Su, Elektrik, gerçekleşti. Gaz ve Diğer Yakıtlar Mobilya, Ev Aletleri ve Ev Bakım Hizmetleri Sağlık Ulaştırma Haberleşme Eğlence ve Kültür Eğitim Lokanta ve Oteller Çeşitli Mal ve Hizmetler 4 • BEBKA • Ekonomi Göstergeleri

TÜFE’de Türkiye geneli TR41%24,52 %23,89Türkiye genelinde TR41’de yıllık en yüksekTürkiye’de TR41’de tütündealkollü içecekler ve tütündealkollü içecekler veTürkiye’den altındaTürkiye genelinin%4,26 daha azKaynak: TÜİK Enflasyon ve Fiyat İstatistikleri, 2018 5 • BEBKA • Ekonomi Göstergeleri

ENFLASYON GÖSTERGELERİ» Yurt içi üretici fiyat endeksi (Yİ-ÜFE, Eylül 2018,Türkiye Geneli) 2017 2018 Yurt içi üretici fiyat endeksi (Yİ-ÜFE) ülke genelinde aylık ve yıllık olarak artış gösterdi. Yİ-ÜFE, 2018 yılı Eylül ayında bir önceki aya50% 46,2 göre %10,88, bir önceki yılın Aralık ayına göre %38,96, bir önceki yılın aynı ayına göre %46,15 ve on iki aylık ortalamalara göre %21,36 artış40% gösterdi. 32,1 Aylık en fazla artış gösteren sektör %25,55 ile enerji sektörü olarak30% 23,7 25 gerçekleşirken ara malında %10,26, sermaye malında %8,42, 20,2 dayanıklı tüketim malında %7,61 ve dayanıksız tüketim malında 14,9 15,4 16,3 16,3 17,3 17,3 15,5 %7,08 artış gerçekleşti. Sanayinin dört sektörünün bir önceki aya20% 13,7 15,4 16,1 16,4 göre değişimleri; madencilik ve taşocakçılığı sektöründe %5,65, imalat sanayi sektöründe %9, elektrik ve gaz sektöründe %40,21 ve10% 12,1 13,7 14,3 16,4 15,3 su sektöründe %0,65 artış olarak gerçekleşti.0% Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım AralıkYİ - ÜFE değişim oranları (2003=100), Eylül 2018SEKTÖRLER Yİ-ÜFE ENDEKS AYLIK ÖNCEKI YILIN ÖNCEKI YILIN ON İKI AYLIK (NACE REV.2) B-Madencilik ve Taşocakçılığı DEĞIŞIM ARALIK AYINA AYNI AYINA GÖRE ORTALAMALARA C-İmalat Sanayi 439,78 GÖRE DEĞIŞIM (%) GÖRE DEĞIŞIM (%) D-Elektrik, Gaz 535,69 (%) DEĞIŞIM (%) E-Su temini 442,36 38,96 21,36 360,18 10,88 28,37 46,15 19,72 324,47 5,65 37,20 37,20 22,08 9,00 72,01 44,77 13,98 40,21 6,97 71,88 7,42 0,65 8,64Yİ - ÜFE Ana sanayi grupları ve değişim oranları (2003=100), Eylül 2018 Yurt İçi ÜFE 439,78 10,88 38,96 46,15 21,36 Ara malı 485,02 10,26 41,75 51,96 26,48ANA SANAYI Dayanıklı Tüketim Malı 303,73 7,61 26,97 31,37 17,21 GRUPLARI Dayanıksız Tüketim Malı 339,65 7,08 26,37 27,63 11,50 Enerji 618,82 25,55 67,27 78,29 25,54 Sermaye Malı 380,36 8,42 37,19 45,78 23,42Ana sanayi grupları sınıflamasına göre 2018 yılı Eylül ayında aylık ve yıllık en fazla artış enerjide gerçekleşti. Aylık en az artış dayanıksız tüketim mallarında gerçekleşirken yıllık en az artış da yine dayanıksız tüketim mallarında gerçekleşti. 6 • BEBKA • Ekonomi Göstergeleri

Yıllık yurt içi %10,88%46,15Ana sanayide aylık esleekkttröikrüvengdaezenerjide elektrik ve gaz su sektöründetemini sektöründeAna sanayidedayanıksız tüketimdeKaynak: TÜİK Enflasyon ve Fiyat İstatistikleri, 2018 7 • BEBKA • Ekonomi Göstergeleri

İHRACAT GÖSTERGELERİ» İllere göre ihracat ($, Ocak-Eylül 2018) EYLÜL 2018 OCAK-EYLÜL 2018 OCAK-EYLÜL 2017 YILLIK DEĞİŞİM 1.114.254.000 %-1,4Bursa 10.165.797.000 10.314.235.000Eskişehir 89.335.000 761.235.000 632.849.000 %20,3Bilecik 9.129.000 77.883.000 80.879.000 %-3,7TR41 1.212.718.000 11.004.915.000 11.027.963.000 %-0,2Not: Rakamlar kanuni merkez* bazında ve yaklaşık değerlerdir.TR41 Bölgesi illerinden Bursa’da 2018 yılı Eylül ayında 1,110 milyar doları aşan bir ihracat gerçekleştirildi. 2017 yılı ile kıyaslandığında 2018 yılının Ocak-Eylül döneminde Bursa’dan yapılan toplam ihracatta yaklaşık %1,4’lük bir azalış yaşandı. Yine ilgili dönem kıyaslandığında, Eskişehir ihracatında da%20 dolaylarında bir artış görüldü. Göreceli olarak Bursa ve Eskişehir illerine göre daha az ihracata sahip olan Bilecik’te ise, aynı dönemde ihracat 78milyon dolara yaklaştı. 2017 yılı ile kıyaslandığında, Bilecik’te Ocak-Eylül 2018 döneminde %3,7’lik bir azalış gerçekleşti.» TR41 Bölgesi illeri ihracatı (Milyon $) » Bursa » Eskişehir » Bilecik Milyon Dolar Milyon Dolar Milyon Dolar1.600 120 14 121.400 10 100 8 61.200 4 2 80 01.000800 60600 40400200 2000Eylül 17 Ekim 17 Kasım 17 Aralık 17 Ocak 18 Şubat 18 Mart 18 Nisan 18 Mayıs 18 Haziran 18 Temmuz 18 Ağustos 18 Eylül 18 Eylül 17 Ekim 17 Kasım 17 Aralık 17 Ocak 18 Şubat 18 Mart 18 Nisan 18 Mayıs 18 Haziran 18 Temmuz 18 Ağustos 18 Eylül 18 Eylül 17 Ekim 17 Kasım 17 Aralık 17 Ocak 18 Şubat 18 Mart 18 Nisan 18 Mayıs 18 Haziran 18 Temmuz 18 Ağustos 18 Eylül 18 Kanuni Merkez: Vergiye tabi kurumların esas nizamname veya mukavelenamelerinde veya teşkilat kanunlarında gösterilen merkezdir. 8 • BEBKA • Ekonomi Göstergeleri

Bursa Bursa ilindeki dönemselihracatı10,1 milyar $ihracatı 760 milyon $ihBrialeccikatı Bilecik79 milyon $ %3,7ihTrRa41c’daet %0,211 milyar $Kaynak: Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM), 2018 9 • BEBKA • Ekonomi Göstergeleri

İHRACAT GÖSTERGELERİTR41 Bölgesi illeri ülkelere göre ihracat (Ocak-Eylül 2018)» ÜLKELER BAZINDA İHRACAT ($)» BursaOCAK - EYLÜL 2018 1.509.718.000 $ OCAK - EYLÜL 2017 1.535.762.000 $Almanya 1.329.015.000 $ Almanya 1.447.861.000 $İtalya İtalya 1.008.538.000 $Fransa 812.971.000 $ Fransa 654.520.000 $İspanya 648.595.000 $ İspanya 577.845.000 $ABD 600.213.000 $ ABD» Eskişehir OCAK - EYLÜL 2018 251.700.000 $ OCAK - EYLÜL 2017 206.249.000 $ ABD 69.688.000 $ ABD 69.339.000 $ Almanya 64.445.000 $ Almanya 52.173.000 $ Fransa 32.182.000 $ Fransa 26.973.000 $ Avusturya 22.620.000 $ Avusturya 22.704.000 $ Romanya Romanya» BilecikOCAK - EYLÜL 2018 11.691.000 $ OCAK - EYLÜL 2017 15.042.000 $Birleşik Krallık 9.024.000 $ Çin 9.882.000 $Romanya 5.522.000 $ Birleşik Krallık 8.139.000 $Çin 4.382.000 $ Romanya 4.586.000 $ABD 3.699.000 $ Finlandiya 4.084.000 $Almanya İtalya» İmalat sanayi ihracatında teknoloji yoğunluğu (Ağustos 2018) ve Ar-Ge Merkezleri Sayıları (Eylül 2018) Orta Düşük+ Orta Yüksek+ Sıra İl Ar-Ge Merkezi Sayısı Düşük Teknoloji Yüksek TeknolojiBilecik İhracat %93,5 %6,5 1 İstanbul 352Bursa İthalat %80,6 %19,4 2 Kocaeli 106Eskişehir İhracat %37,9 %62,1 3 Bursa 101TR41 İthalat %29,0 %71,0 4 Ankara 88Türkiye İhracat %37,5 %62,5 5 İzmir 76 İthalat %42,8 %57,2 6 Tekirdağ 45 İhracat %38,3 %61,7 7 Manisa 25 İthalat %30,9 %69,1 8 Konya 21 İhracat %60,2 %39,8 98 İhracaEtskişehir 18 İthalat %45,2 %54,8 22 İhracaBtilecik 4 Kaynak: OECD ISIC Rev. 3 Sınıf. TÜİK verilerinden hesaplanmıştır. Kaynak: Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Ar-Ge Merkezi İstatistikleri Tablodaki Rakamlar yuvarlamadan dolayı toplamı vermeyebilir. (30 Eylül 2018 itibariyle) 10 • BEBKA • Ekonomi Göstergeleri

Bursa’dan en fazla ihracat ABD’yeAlmanya’ya sayısı 123TR41’deki Ar-Ge merkeziBilecik’ten en fazla ihracatdöneminde TR 41’den Bursa’dan orta ve yüksekorta ve yüksek teknoloji %62,1teknoloji ihracatıihracatı %61,7orta ve yüksek Bilecik’ten orta ve yüksek%62,5teknoloji ihracatı %6,5teknoloji ihracatıKaynak: Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM), 2018 11 • BEBKA • Ekonomi Göstergeleri

İHRACAT GÖSTERGELERİ» TR41 Bölgesi sektörel ihracat göstergeleri (Ocak-Eylül 2018) Demir ve Demir İklimlendirme İhracatta İlk 10 Sektör (Bin $) 5.763.396 Dışı Metaller 3% Sanayii 2% Otomotiv Endüstrisi 796.314 Tekstil ve Hammaddeleri 635.331 Mobilya, Kağıt ve Diğer 5% Çelik 564.239 Orman Ürünleri 4% Makine ve Aksamları 555.831 Hazır giyim ve Konfeksiyon 401.462» Bursa Kimyevi Maddeler Otomotiv Kimyevi Maddeler ve Mamulleri 375.226 ve Mamulleri 4% Endüstrisi %57 Mobilya, Kağıt ve Orman Ürünleri 313.183 Hazırgiyim ve Demir ve Demir Dışı Metaller 244.119 İklimlendirme Sanayii 516.696 Konfeksiyon 5% Diğer Makine ve Aksamları 6% Çelik 6% Tekstil ve Toplam ihracatta otomotiv sektörü %57, tekstil Hammaddeleri 8% ve hammaddeleri %8, çelik ise %6 pay aldı. Elektrik Elektronik Diğer 12% İhracatta İlk 10 Sektör (Bin $) 270.048 ve Hizmet 4% 75.108 Savunma ve Savunma ve Havacılık Sanayii 67.233 Hububat, Bakliyat, Havacılık Sanayii 35% Demir ve Demir Dışı Metaller 58.659 YağlıTohumlar ve Makine ve Aksamları 48.104» Eskişehir Demir ve Demir Kimyevi Maddeler ve Mamulleri 45.744 Mamulleri 5% Dışı Metaller 10% Madencilik Ürünleri 40.391 İklimlendirme Çimento Cam Seramik ve Toprak Ür. 35.657 İklimlendirme Sanayii Sanayii 5% Hububat, Bakliyat, Yağlı 31.023 Tohumlar ve Mamulleri 89.267 Çimento Cam Elektrik, Elektronik ve Hizmet Seramik ve Diğer Toprak Ürünleri 6% Madencilik Kimyevi Makine ve Ürünleri 6% Maddeler ve Aksamları 9% Mamulleri 8% Toplam ihracatta savunma ve havacılık sanayi %35, demir ve demir dışı metaller %10, makine ve aksamları %9 pay aldı.» Bilecik Su Ürünleri ve Makine ve Aksamları 0,3% İhracatta İlk 10 Sektör (Bin $) 29.394 Hayvansal 23.658 Kimyevi Maddeler ve Mamulleri 0,2% Demir ve Demir Dışı Metaller 14.732 Mamuller 1% Çelik 0,1% Çimento Cam Seramik ve Toprak Ür. 5.774 Mobilya, Kağıt ve Madencilik Ürünleri 2.948 Orman Ürünleri 4% Diğer 0,2% Hububat, Bakliyat, Yağlı 786 Demir ve Tohumlar ve Mamulleri 214 Hububat, Bakliyat, Demir Dışı Mobilya, Kağıt ve Orman Ürünleri 127 YağlıTohumlar ve Metaller 38% Su Ürünleri ve Hayvansal Mamuller 101 Makine ve Aksamları 149 Mamulleri 8% Kimyevi Maddeler ve Mamulleri Çelik Madencilik Diğer Ürünleri 19% Çimento Cam Toplam ihracattan demir ve demir dışı metaller Seramik ve %38, çimento, cam, seramik ve toprak ürünleri Toprak Ürünleri 30% %30, madencilik ürünleri ise %19 pay aldı. Not: Rakamlar yaklaşık değerlerdir. 12 • BEBKA • Ekonomi Göstergeleri

ilk sıradaBursa ihracatında otomobil sektörü %57Bursa’da ihracatta otomotiv sektörünü n payısiharavcauttna imlk saek-töhravacılık ihracatta %35savunma-havacılık payıBdileecmik’tier-ihdraecamttaiirlk sektör Bilecik’te ihracatta payı %38TR41’de ihracatta TR41’deçeliktekstil veilk3sektörotomotiv, ihracatta ilk payı3 sektörün %66Kaynak: Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM), 2018 13 • BEBKA • Ekonomi Göstergeleri

İŞGÜCÜ İSTATİSTİKLERİ» İşgücü istatistikleri, Temmuz 2018, Türkiye Geneli» İstihdam Oranı (%) Mevsim etkilerinden arındırılmamış Mevsim etkilerinden arındırılmış İşsizlik oranı %10,8 seviyesinde gerçekleşti. Türkiye genelinde 15 ve daha yukarı yaştakilerde49 47,7 48 48 48 47,9 47,6 47,7 47,9 47,6 47,9 48,1 48,4 48,2 işsiz sayısı 2018 yılı Temmuz döneminde geçen48 47,2 yılın aynı dönemine göre 88 bin kişi artarak 347 46,6 47,3 47,4 47,6 46,9 47,8 47,8 47,5 47,3 47,4 47,4 milyon 531 bin kişi oldu. İşsizlik oranı 0,1 puanlık46 47,3 46,4 46,6 artış ile %10,8 seviyesinde gerçekleşti. Aynı 46,2 46,5 46,1 46,8 46,8 47 47,1 47,1 dönemde; tarım dışı işsizlik oranı 0,1 puanlık azalış ile %12,9 olarak tahmin edildi. Genç45 44,8 nüfusta (15-24 yaş) işsizlik oranı 1,2 puanlık 45,3 azalış ile %19,9 olurken,15-64 yaş grubunda bu oran 0,1 puanlık artış ile %11 olarak gerçekleşti.4443 Ocak 17 Şubat 17 Mart 17 Nisan 17 Mayıs 17 Haziran 17 Temmuz 17 Ağustos 17 Eylül 17 Ekim 17 Kasım 17 Aralık 17 Ocak 18 Şubat 18 Mart 18 Nisan 18 Mayıs 18 Haziran 18 Temmuz 18 » İşsizlik Oranı (%)İstihdam oranı %48,2 oldu. İstihdam edilenlerin Mevsim etkilerinden arındırılmamış Mevsim etkilerinden arındırılmışsayısı 2018 yılı Temmuz döneminde, bir önceki yılınaynı dönemine göre 507 bin kişi artarak 29 milyon 14 13 12,6 11,7 11,2 11,2 10,9 11 10,6 10,6 10,3 10,3 10,4 10,8 10,6 10,1 10,4 10,6 10,9 11265 bin kişi, istihdam oranı ise 0,2 puanlık artış ile%48,2 oldu. 12 11,9 11,7 11,5 9,7 10,2 10,8 10 10,5 10,2 10,2 10,7 10,6 10,6 10,2 10,1 9,9 9,9 9,9Bu dönemde, tarım sektöründe çalışan sayısı 247 10bin kişi azalırken, tarım dışı sektörlerde çalışan sayısı 9,6755 bin kişi arttı. İstihdam edilenlerin %19,7’si tarım, 8%19,5’i sanayi, %6,9’u inşaat, %53,9’u ise hizmetsektöründe yer aldı. Önceki yılın aynı dönemi ile 6karşılaştırıldığında tarım sektörünün istihdamedilenler içindeki payı 1,2 puan, inşaat sektörünün 4payı 0,7 puan azalırken, sanayi sektörünün payı 0,8puan, hizmet sektörünün payı 1,1 puan arttı. 2 0 Ocak 17 Şubat 17 Mart 17 Nisan 17 Mayıs 17 Haziran 17 Temmuz 17 Ağustos 17 Eylül 17 Ekim 17 Kasım 17 Aralık 17 Ocak 18 Şubat 18 Mart 18 Nisan 18 Mayıs 18 Haziran 18 Temmuz 18İşgücüne katılma oranı %54 olarak gerçekleşti. İşgücü 2018 yılı Temmuz döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre 596 bin kişi artarak32 milyon 796 bin kişi, işgücüne katılma oranı ise 0,3 puan artarak %54 olarak gerçekleşti. Aynı dönemler için yapılan kıyaslamalara göre; erkeklerde işgücüne katılma oranı 0,3 puanlık artışla %73,8, kadınlarda ise 0,4 puanlık artışla %34,7 olarak gerçekleşti. Mevsim etkilerinden arındırılmış veriler revize edilmiştir. 14 • BEBKA • Ekonomi Göstergeleri

%10,8 %19,9Türkiye’de oranı %73,8%48,2istihdam oranıkatılma oranı oranı %34,7%54%53,9’u edilenlerin %19,5’i sanayi sektöründehizmetler sektöründeKaynak: TÜİK, İşgücü İstatistikleri, Temmuz 2018 15 • BEBKA • Ekonomi Göstergeleri

KONUT SATIŞ İSTATİSTİKLERİ (EYLÜL 2018)» Konut satış sayıları, 2017-2018 Türkiye genelinde konut satışları azaldı. Türkiye genelinde konut satışları 2018 Eylül (Bin) ayında bir önceki yılın aynı ayına göre 160 %9,2 oranında azalarak 127.327 oldu. Konut 140 satışlarında, İstanbul 20.216 konut satışı ve %15,9 120 ile en yüksek paya sahip oldu. Satış sayılarına 100 göre İstanbul’u, 11.368 konut satışı ve %8,9 pay 80 ile Ankara, 6.207 konut satışı ve %4,9 pay ile 60 İzmir izledi. Konut satış sayısının düşük olduğu 40 iller sırasıyla 13 konut ile Hakkâri, 15 konut ile 20 Ardahan ve 71 konut ile Bayburt oldu. 0Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık 2017 2018» Satış çeşidine göre konut sayıları, 2017-201830.000 TR41 Bölgesinde konut satışları azaldı. TR41 bölgesinde konut satışları 2018 yılının ilk dokuz25.000 ayında bir önceki yılın aynı dönemine göre %33 azalarak 57.501 oldu. Bu dönemde Bursa ilinde20.000 37.562 konut satışı gerçekleşirken Eskişehir ilinde ise satılan konut sayısı 17.016 oldu. Bilecik ilindeki15.000 toplam konut satışı da 2.923 olarak gerçekleşti. Yabancılara satılan konut satışlarında Bursa,10.000 Ocak-Eylül 2018 döneminde 1.719 konut ile İstanbul ve Antalya’nın ardından 3. sırada yer5.000 aldı. Bu dönemde yabancılara satılan konut sayıları İstanbul’da 7.895, Antalya’da ise 5.2370 olarak gerçekleşti. İlk Satış İkinci El Satış İlk Satış İkinci El Satış 2018 Ocak-Eylül 2017 Ocak-Eylül Bursa Eskişehir Bilecik 16 • BEBKA • Ekonomi Göstergeleri

Bursa’da Türkiye’de2018 Ocak-Eylül 2017’ye döneminde satılan 37,562toplam konut sayısı kıyasla dönemselOcak-Eylül döneminde %3217,016satılan toplam konut sayısıKaynak: TÜİK, Konut Satış İstatistikleri, Haziran 2018 17 • BEBKA • Ekonomi Göstergeleri

GELİR VE YAŞAM KOŞULLARI ARAŞTIRMASIBÖLGESEL SONUÇLARI, 2017En yüksek gelir TR10 (İstanbul) Bölgesine ait oldu. Gelir ve İBBS 2. Düzey bölgeleri itibarıyla en yüksek olduğu bölge, 30 binYaşam Koşulları Araştırması 2017 yılı sonuçlarına ilişkin gelir 895 TL ile TR10 (İstanbul) Bölgesi oldu. Bu bölgeyi, 26 bin 679bilgileri, bir önceki takvim yılı olan 2016 yılını referans almaktadır. TL ile TR51 (Ankara) Bölgesi ve 26 bin 213 TL ile TR21 (Tekirdağ,Gelir hesaplamalarında, haneleri karşılaştırılabilir hale getirmek Edirne, Kırklareli) Bölgesi izledi. Ortalama yıllık eşdeğer hane halkıiçin hane halkı büyüklüğü ve kompozisyonu dikkate alınarak elde kullanılabilir fert gelirinin en düşük olduğu bölgeler ise 9 bin 872edilen eşdeğer hane halkı kullanılabilir fert geliri kullanılmaktadır. TL ile TRC3 (Mardin, Batman, Şırnak, Siirt), 10 bin 30 TL ile TRC2 (Şanlıurfa, Diyarbakır) ve 10 bin 878 TL ile TRB2 (Van, Muş, Bitlis,Araştırma sonuçlarına göre, Türkiye’de ortalama yıllık eşdeğer Hakkâri) şeklinde sıralandı.hane halkı kullanılabilir fert geliri 2017 yılında 21 bin 577 TL iken,» Ortalama yıllık eşdeğer hane halkı kullanılabilir fert geliri, İBBS 2. Düzey, 2017TR21 TR10 TR81 TR82TR22 TR42 TR83 TR90 TR41 TR51 TRA1 TRA2 TR72 TRB2 TRC3 TR33 TR71 TRB1TR31 TR52 TR63 TR32 TR61 TR62 TRC1 TRC2 Ortalama gelir (TL) 9,872 - 15,127 15,128 - 20,383 20,384 - 25,639 25,640 - 30,895Gini katsayısı, sıfıra yaklaştıkça gelir dağılımında eşitliği, bire halkı kullanılabilir fert medyan gelirinin yüzde 50’si temelindeyaklaştıkça gelir dağılımında bozulmayı ifade etmektedir. Gini hesaplanan yoksulluk sınırına göre, gelire dayalı göreli yoksullukkatsayısı Türkiye’de 2017 yılı itibarıyla 0,405 iken, bu değerin oranının en yüksek olduğu bölgeler; %13,2 ile TR61 (Antalya,en düşük olduğu bölgeler; 0,290 ile TRA1 (Erzurum, Erzincan, Isparta, Burdur), %12,4 ile TR62 (Adana, Mersin) ve %12,3 ile TR22Bayburt), 0,299 ile TR81 (Zonguldak, Karabük, Bartın) ve (Balıkesir, Çanakkale) oldu.0,316 ile TRC1 (Gaziantep, Adıyaman, Kilis), TR82 (Kastamonu,Çankırı, Sinop) ve TR32 (Aydın, Denizli, Muğla) bölgeleri oldu. P80/P20 oranı en yüksek bölge TR10 (İstanbul) oldu. P80/Gini katsayısının en yüksek olduğu bölgeler ise 0,443 ile TR10 P20 oranı, en yüksek gelire sahip yüzde 20’lik grubun gelirinin(İstanbul), 0,392 ile TR62 (Adana, Mersin) ve 0,387 ile TR31 (İzmir) en düşük gelire sahip yüzde 20’lik grubun gelirine oranı şeklindeoldu. hesaplanmaktadır. Buna göre 2017 yılında Türkiye'deki en zengin yüzde 20'lik grubun geliri en yoksul yüzde 20'lik grubun gelirinin Göreli yoksulluk oranı en düşük bölge TRC1 (Gaziantep, 7,5 katı oldu. Adıyaman, Kilis) oldu. Her bölge için eşdeğer hane 18 • BEBKA • Ekonomi Göstergeleri

Kaynak: TÜİK Gelir ve Yaşam Koşulları Araştırması 19 • BEBKA • Ekonomi GöstergeleriBölgesel Sonuçları, 2018

GİRİŞİM ÖZELLİKLERİNE GÖRE DIŞ TİCARETİSTATİSTİKLERİ, 2017İhracatın %43,8’ini, ithalatın ise %61,1’ini büyük ölçekli girişimler yaptı. Dış ticaret istatistikleri ve iş kayıtlarına göre, 2017 yılında 71 bin 140girişim ihracat, 72 bin 58 girişim ithalat yaptı. Toplam ihracatın %22,2’sini, 1-9 kişi çalışanı olan mikro ölçekli girişimler tarafından yapıldı.İhracatta, 10-49 kişi çalışanı olan küçük ölçekli girişimlerin payı %17,9, 50-249 kişi çalışanı olan orta ölçekli girişimlerin payı %16,1, 250+kişi çalışanı olan büyük ölçekli girişimlerin payı ise %43,8 oldu. Toplam ithalatın %9,1’ini, 1-9 kişi çalışanı olan mikro ölçekli girişimler yaptı.İthalatta, 10-49 kişi çalışanı olan küçük ölçekli girişimlerin payı %12,1, 50-249 kişi çalışanı olan orta ölçekli girişimlerin payı %17,6, 250+ kişiçalışanı olan büyük ölçekli girişimlerin payı ise %61,1 oldu.Çalışan sayısına göre girişimlerin dış ticaretteki payı, 2017 Girişimin ana faaliyetine ve çalışan sayısına göre dış ticaret payı, 2017 Çalışan Sayısı70% 61,1% İhracat (%) İthalat (%)60% NACE Rev.2 1-249 250+ 1-249 250+50% 43,8% 38,8 61,1 Toplam 56,2 43,8 21,6 78,4 69,1 30,940% Sanayi 30,7 69,3 29,2 70,330% 22,2% 17,9% 16,1% 17,6% Ticaret 92,0 8,020% 9,1% 12,1%10% Diğer 60,0 39,60 10-49 50-249 250+ 1-9 İhracat İthalat Yüzde dağılım, çalışan sayısı bilinmeyen girişimlerden dolayı 100’ü vermeyebilir.Dış ticaretin yarısından fazlasını sanayi sektöründeki girişimler ihracatının %58,1'ini ana faaliyeti sanayi olan girişimler, %38,9'unugerçekleştirdi. Girişimin ana faaliyetine göre ihracatın %56,6’sı, ise ana faaliyeti ticaret olan girişimler gerçekleştirdi. Ana faaliyetiithalatın ise %52,1’i sanayi sektöründe faaliyet gösteren girişimler sanayi olan girişimlerin yaptığı ihracatın ise %96,3’ünü imalat sanayitarafından yapıldı. Ana faaliyeti ticaret olan girişimlerin ihracattaki ürünleri, %1,9’unu tarım, ormancılık ve balıkçılık ürünleri oluşturdu.payı %40, ithalattaki payı ise %34,1 düzeyinde gerçekleşti.Sanayi sektöründeki girişimler, ihracatının %53,1’ini AB ülkelerine İthalatın %56,5’i ilk 100 girişim tarafından gerçekleştirildi.yaptı. Ana faaliyeti sanayi olan girişimler, 2017 yılı ihracatlarının İhracatın %46’sını, ithalatın ise %56,5’ini ilk 100 girişim yaptı. En çok%53,1’ini AB ülkelerine, %16,5’ini Yakın ve Orta Doğu ülkelerine ihracat yapan ilk 5 girişim toplam ihracatın %18,6’sını, en çok ithalatgerçekleştirdi. AB 28 ülkelerine yapılan ihracatın %63,8’ini sanayi, yapan ilk 5 girişim ise ithalatın %21,9’unu gerçekleştirdi. Girişimlerin%34,4’ünü ise ticaret sektöründeki girişimler yaptı. %44,2’si tek ülkeye ihracat yaparken, %16,6’sı iki ülkeye ihracat yaptı. Yirmi ve daha fazla ülkeye ihracat yapan girişimlerin oranı %4,5 iken, İmalat sanayi ürünleri ihracatının %58,1’ini sanayi bu girişimlerin ihracattaki payı %58,3 oldu. sektöründeki girişimler yaptı. İmalat sanayi ürünleri 20 • BEBKA • Ekonomi Göstergeleri

Kaynak: TÜİK Girişim Özelliklerine Göre Dış Ticaret 21 • BEBKA • Ekonomi Göstergeleriİstatistikleri, 2018

ŞİRKET İSTATİSTİKLERİ (OCAK - EYLÜL 2018)» Kurulan – Kapanan Şirket İstatistikleri 2018 Ocak-Eylül 2017 Ocak-Eylül Tasfiye Kurulan Tasfiye Kapanan Kurulan KapananNUTS İl Adı ŞirketKODU Koop. Ger. Kişi Tic. İşl.TR411 ŞirketTR412 Koop.TR413 ŞirketTR41 Koop. Ger. Kişi Tic. İşl. Şirket Koop. Ger. Kişi Tic. İşl. Şirket Koop. Şirket Koop. Ger. Kişi Tic. İşl. Bursa 2.607 24 644 253 25 231 37 396 2.094 32 691 196 20 247 40 300 Eskişehir 471 8 508 59 4 62 10 357 410 4 723 48 8 75 8 330 Bilecik 79 3 55 8 0 10 6 63 60 2 50 5 6 16 0 39 303 53 816 2.564 38 1.464 249 34 338 48 669 - 3.157 35 1.207 320 29TR41 Bölgesi illerinden Bursa’da 2018 yılının Ocak – Eylül döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre yeni kurulan şirket sayısı 1.412’den1.862’ye yükseldi. Eskişehir’de bu rakam, 282’den 329’a yükseliş olarak gerçekleşti. Bilecik’te ise 2018 yılının Ocak – Eylül döneminde kurulanşirket sayısı 53 olarak gerçekleşirken bu rakam geçen yılın aynı döneminde 43 olarak gerçekleşmişti.» İllere Göre Kurulan Şirketlerin Yıllık Sermaye Dağılımı (TL) Şirket Ocak - Eylül 2018 Kooperatif Gerçek KişiNUTS İl Adı KurulanKODU Sermaye Bursa KapananTR411 Eskişehir TasfiyeTR412 Bilecik KurulanTR413 KapananTR41 - Kurulan Kapanan Tasfiye 2.607 643.745.678 231 253 644 396 24 37 25 471 88.817.000 357 8 10 79 19.337.000 62 59 508 63 36 4 3.157 751.899.678 816 35 53 10 8 55 0 29 303 320 1.207TR41 Bölgesi illerinden Bursa’da yeni kurulan 2.607 şirketin yıllık sermayesi 644 milyon TL düzeyinde gerçekleşti. Bu rakam Eskişehir’dekurulan 471 şirket için 89 milyon TL dolaylarında iken, Bilecik ilinde de 79 şirket için yaklaşık 20 milyon TL olarak gerçekleşti. TR41Bölgesinde 2018 yılında yeni kurulan şirketlerin toplam yeni sermaye miktarı 752 milyon TL düzeyinde oldu. 22 • BEBKA • Ekonomi Göstergeleri

Kaynak: TOBB Kurulan Kapanan Şirket İstatistikleri, 2018 23 • BEBKA • Ekonomi Göstergeleri

BUNLARI BİLİYOR MUSUNUZ? » Dünyadaki ilk çarşılı köprü olan Irgandı Köprüsü’nün 1442 yılında Bursa’da inşa edildiğini» Ülkemizde ilk 4X4 ticari araç olan Türkar’ın 2009yılında Eskişehir’de üretildiğini » Türkiye’de şerbetçi otunun yetiştirildiği tek ilin Bilecik olduğunu» Osmanlı döneminde Anadolu’daki ilk tiyatronun döneminvalisi Ahmet Vefik Paşa tarafından 1879’da Bursa’da açıldığını» İlk Türk lokomotifi olan Karakurt’un Eskişehir’de1961 yılında üretildiğini» Millî Mücadele döneminde TBMM’ye ilk telgrafınçekildiği yerin Bilecik olduğunu» Bazı Tanımlar: dışı işsiz nüfusun (tarım dışında bir iş arayan), Yurtiçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE): Ülke tarım dışı işgücü içindeki oranıdır. ekonomisinde üretimi yapılan ve yurt içine satışaİstihdam Oranı: Çalışan sayısının çalışabilir yaştaki konu olan ürünlerin üretici fiyat değişimleriniinsan sayısına bölünmesiyle bulunan orandır. Kurumsal olmayan çalışma çağındaki nüfus: Ku- ölçen endekstir. rumsal olmayan nüfus içerisindeki 15 ve dahaİşgücüne Katılma Oranı: İşgücünün kurumsal yukarı yaştaki nüfustur. Gayri Safi Yurtiçi Hasıla: Bir ülke sınırları içeri-olmayan çalışma çağındaki nüfus içindeki oranıdır. sinde belli bir zaman içinde üretilen tüm nihai Tüketici Fiyatları Endeksi (TÜFE): Halkın en fazla mal ve hizmetlerin para birimi cinsinden değerini İşsizlik Oranı: İş bulamayan nüfusun toplam kullanmış olduğu mal ve hizmetlerin ortalama ifade eder. işgücüne oranıdır. fiyat artışını ölçen endekstir. Tarım Dışı İşsizlik Oranı: Tarım 24 • BEBKA • Ekonomi Göstergeleri

NOTLAR 25 • BEBKA • Ekonomi Göstergeleri

NOTLAR26 • BEBKA • Ekonomi Göstergeleri

27 • BEBKA • Ekonomi Göstergeleri

Bir Sinerji Grup Markasıdır. www.bebka.org.trAltınova Mh. İstanbul Cd. 424/4 Buttim İş MerkeziButtim Plaza Kat 6 16250 Osmangazi/Bursa TÜRKİYE Telefon 0224 211 13 27 • Faks 0224 211 13 29