BEBKA_EG_2019-4 v2

Ekonomi Göstergeleri Ekim - Kasım - Aralık 2019

2019-10/12Ekonomi Göstergeleri Bülteni www.bebka.org.tr 2 • BEBKA • Ekonomi Göstergeleri

TR41 BÖLGESİ İLLERİ İHRACATI » Ocak-Aralık 2019 (TİM Kayıtları) TÜRKİYE 165,960 milyar $ (163,390 milyar $) BURSA BİLECİK 14,987 milyar $ 72,270 milyon $ (15,870 milyar $) (95,754 milyon $) ESKİŞEHİR 1,130 milyon $ (1,049 milyon $) • *Parantez içindeki değerler Ocak - Aralık 2018 dönemine aittir. Kaynak: Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM), 2020 3 • BEBKA • Ekonomi Göstergeleri Rakamlar yaklaşık değerlerdir.

9,26% 10,56% 8,55% ENFLASYON GÖSTERGELERİ » »TTüüketkiciefiyattliarcı eindfekisyi (TaÜFtE,lAaralrıkı20e19)n: deksi (TÜFE, Aralık 2019): Ocak 19 Şubat 19 Mart 19 Nisan 19 Mayıs 19 Haziran 19 Temmuz 19 Agustos 19 Eylül 19 Ekim 19 Kasım 19 Aralık 19 25% Türkiye’de yıllık en fazla artış %43,12 ile alkollü içecekler ve TR41 Türkiye tütün grubunda gerçekleşti. 20% 20,30% 20,35% 19,67% 19,71% 19,86% 18,96% Bir önceki yılın aynı ayına göre artışın yüksek olduğu ana gruplar 20,14% 19,97% 19,10% 19,32% 19,50% 16,71% 17,08% ise sırasıyla, %43,12 ile alkollü içe- 15,74% cekler ve tütün, %14,46 ile eğitim, 18,71% %13,63 ile sağlık ve çeşitli mal ve hizmetler oldu. 15% 16,65% 15,72% 15,01% Yıllık en düşük artış %3,16 ile ha- 12,09% berleşme grubunda gerçekleşti. 11,07% Bir önceki yılın aynı ayına göre 10,04% artışın düşük olduğu diğer ana 8,87% 11,84% gruplar sırasıyla, %4,53 ile giyim 10% ve ayakkabı, %7,03 ile eğlence ve 10,56% kültür ve %9,79 ile ev eşyası oldu. 9,26% 8,55% 5% 0% Aralık 18 Ocak 19 Şubat 19 Mart 19 Nisan 19 Mayıs 19 Haziran 19 Temmuz 19 Agustos 19 Eylül 19 Ekim 19 Kasım 19 Aralık 19 arcama gruplarına göre TÜFE (Aralık 2019): Türkiye TR41 » Ana harcama gruplarına göre TÜFE (Aralık 2019): %50 TR41 Bölgesinde yıllık en fazla artış alkollü içecekler ve tütün %45 grubunda gerçekleşti. TR41 Böl- gesinde endekste yer alan diğer %40 gruplardan lokanta ve oteller gru- %35 bunda %13,46, sağlıkta %12,72, %3»0Ana harcama gruplarına göre TÜFE (Aralık 2019): konut, su, elektrik, gaz ve diğer yakıtlar grubunda %11,82, ulaş- %25 tırmada %10,84, gıda ve alkolsüz içeceklerde %10,65, çeşitli mal %20 ve hizmetlerde %10,62, giyim ve ayakkabıda %10,36, mobilya, ev %15 %50 aletleri ve ev bakım hizmetlerinde %45 %9,13, eğlence ve kültürde %8,95, eğitimde %8,07 ve haberleşmede %10 %40 %2,88 artış yaşandı. %35 %5 %30 0% %25 %20 TR41 TÜRKİYE TR41 TÜRKİYE TR41 TÜRKİYE TR41 TÜRKİYE TR41 TÜRKİYE TR41 TÜRKİYE TR41 TÜRKİYE TR41 TÜRKİYE TR41 TÜRKİYE TR41 TÜRKİYE TR41 TÜRKİYE TR41 TÜRKİYE %15 Gıda ve Alkollü%10 Giyim ve Konut, Su, Mobilya, Ev Sağlık Ulaştırma Haberleşme Eğlence Eğitim Lokanta ve Çeşitli Mal Alkolsüz İçecekler Ayakkabı Elektrik, Gaz Aletleri ve ve Kültür Oteller ve Hizmetler İçecekler ve Tütün%5 ve Diğer Ev Bakım 0% Yakıtlar Hizmetleri TR41 TÜRKİYE TR41 TÜRKİYE TR41 TÜRKİYE TR41 TÜRKİYE TR41 TÜRKİYE TR41 TÜRKİYE TR41 TÜRKİYE TR41 TÜRKİYE TR41 TÜRKİYE TR41 TÜRKİYE TR41 TÜRKİYE TR41 TÜRKİYE Kaynak: TÜİK Enflasyon ve Fiyat İstatistikleri, 2020 Gıda ve Alkollü Giyim ve Konut, Su, Mobilya, Ev Sağlık Ulaştırma Haberleşme Eğlence Eğitim Lokanta ve Çeşitli Mal Alkolsüz İçecekler Ayakkabı Elektrik, Gaz Aletleri ve ve Kültür Oteller ve Hizmetler İçecekler ve Tütün Ev Bakım ve Diğer Hizmetleri Yakıtlar 4 • BEBKA • Ekonomi Göstergeleri

yTıÜllFıEk’deeTnürfkliyae sgeynoelin TR41 %11,84 %12,09Bölgesinde Enflasyon Türkiye genelinde TR41’de yıllık yıllık en fazla artış en yüksek artış alkollü içecekler alkollü içecekler ve tütün grubunda ve tütün grubunda Türkiye’de en az artış TR41’de en az artış haberleşmede haberleşmede TR41 Bölgesinde Çeşitli mal ve hizmetler grubu enflasyonu eğitim grubundaki artış, Türkiye’de TR41’den Türkiye genelinden %3,01 daha fazla %6,39 daha az Kaynak: TÜİK Enflasyon ve Fiyat İstatistikleri, 2020 5 • BEBKA • Ekonomi Göstergeleri

ENFLASYON GÖSTERGELERİ Yurt içi üretici fiyat endeksi (Yİ-ÜFE, Aralık 2019, Türkiye Geneli) 50 %» Yurt içi üretici fiyat endeksi (Yİ46-,15Ü% FE, Aralık 2019, Türkiye Geneli) 45,01% Yurt içi üretici fiyat endeksi (Yİ-ÜFE, Aralık 2019, Türkiye Geneli) 40 % 38,54% Aylık en yüksek azalış %3,83 ile diğer ula- 32,93% şım araçlarında gerçekleşti. Aylık en fazla 50 % 29,59% 29,64% 30,12% 28,71% 32,1436%,15% 33,64% azalış; %3,83 ile diğer ulaşım araçları, %0,88 30 % 45,01% 40 % 25,04% 25,00% 38,54% ile elektrik, gaz üretim ve dağıtımı, %0,59 ile 23,71% 21,66% 33,64% suyun toplanması, arıtılması ve dağıtılması 20 % 32,93% 16,37% 20,16% olarak gerçekleşti. Buna karşılık tütün ürünleri 28,71% 25,04% 32,13% %3,31, kok ve rafine petrol ürünleri %2,01, gıda 30 %12,14% 13,721%9,59% 14,298,%64% 30,12% 13,45% ürünleri %1,83 ile endekslerin en fazla arttığı alt 10 % 23,71% 25,00% sektörler oldu. 20 % 21,66% 13,71% 14,28% 16,37% 20,16% 2,45% 1,70% 4,26% 6,36% Sanayinin dört ana sektöründen su temini 0% 13,45% 10 % 12,14% yıllık %7,94 azaldı. Sanayinin dört sektörünün Ocak yıllık değişimleri; madencilik ve taş ocakçılığın- Şubat Mart da %13,31, imalatta %6,98, elektrik, gaz üreti- Nisan mi ve dağıtımında %12,43 artış, su temininde Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık 2,45% 1,70% 4,26% 6,36% 0% 2018 2019 %7,94 azalış olarak gerçekleşti. Sanayinin dört Ocak Şubat sektörünün aylık değişimleri; madencilik ve Mart Nisan taş ocakçılığında %0,54, imalatta %0,83 artış, Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık 2018 2019 elektrik, gaz üretimi ve dağıtımında %0,88, su temininde %0,59 azalış olarak gerçekleşti. » Ana sanayi gruplarınaAna sanayi gruplarına göre Yİ-ÜFE değişim oranları (%), Aralık 2g019öre Yİ-ÜFE değişim oranları (%), Aralık 2019 Ana saSnearmyi agyruepmlaarılnı a göre Yİ-ÜFE değişim oranları (%), Aralık 2019 Ana sanayi gruplarında yıllık en düşük artış %4,27 ile ara malında gerçekleşti. Ana sa- nayi gruplarının yıllık değişimleri; ara malında Enerji %4,27, dayanıklı tüketim malında %7,25, daya- Sermaye malı nıksız tüketim malında %11,93, enerjide %9,02, Dayanıksız tüketEimnerji sermaye malında %8,09 artış olarak gerçekleş- ti. Ana sanayi gruplarının aylık değişimleri; ara DaDyaanyaıknlııktsüızketütkimetim malında %0,70 artış, dayanıklı tüketim malında %0,16 azalış, dayanıksız tüketim malında %1,24 DayanAıkrlaı tmükaelıtim artış, enerjide %0,01 azalış, sermaye malında %0,42 artış olarak gerçekleşti. -2 Ara malı0 2 4 6 8 10 12 14 B-i2r önceki yılı0n ayına göre2değişim or4anı (%) 6 Bir önc8eki aya göre10değişim or1a2nı (%) 14 Bir önceki yılın ayına göre değişim oranı (%) Bir önceki aya göre değişim oranı (%) Kaynak: TÜİK Enflasyon ve Fiyat İstatistikleri, 2020 6 • BEBKA • Ekonomi Göstergeleri

Yıllık yurt içi Aylık yurt içi %7,36üretici fiyat endeksi artışı üretici fiyat endeksi artışı Sanayinin ana sektörlerinde %0,69 yıllık en fazla artış Su temini madencilik ve yıllık en çok taş ocakçılığında anaazsalıeş gköstteörern Ana sanayi gruplarında Aenna saynüayikgsrueplkarınadartyııllşık yıllık en düşük dayanıksız tüketim mallarında artış ara malında Ana sanayi gruplarında düşüş gösteren iki grup Ana sanayi gruplarında aylık dayanıklı tüketim en yüksek düşüş ve enerji dayanıklı tüketimde Kaynak: TÜİK Enflasyon ve Fiyat İstatistikleri, 2020 7 • BEBKA • Ekonomi Göstergeleri

İHRACAT GÖSTERGELERİ » İllere göre ihracat ($, 2019) EKİM-ARALIK 2018 EKIM-ARALIK 2019 OCAK-ARALIK 2018 OCAK-ARALIK 2019 YILLIK DEĞİŞİM BURSA 3.137.397.000 4.026.551.000 15.869.442.000 14.987.146.000 %-6,00 ESKİŞEHİR 287.675.000 317.038.000 1.048.823.000 1.129.887.000 %8,00 BİLECİK 17.992.000 16.767.000 95.754.000 72.270.000 %-25,00 TR41 3.443.064.000 4.360.356.000 17.014.019.000 16.189.303.000 %-5,00 Not: Rakamlar kanuni merkez* bazında ve yaklaşık değerlerdir. TR41 Bölgesi illerinden Bursa’da 2019 yılında yaklaşık 15 milyar dolar düzeyinde ihracat gerçekleştirildi. 2018 yılı ile kıyaslandığında bu dönemde 2019 yılında Bursa’dan yapılan toplam ihracatta yaklaşık %6’lık bir azalış yaşandı. Yine ilgili dönem kıyaslandığında, Eskişehir ihracatında %8 dolaylarında bir artış görüldü. Göreceli olarak Bursa ve Eskişehir illerine göre daha az ihracata sahip olan Bilecik’te ise aynı dönemde ihracat 73 milyon dolar düzeyinde gerçekleşti. 2018 yılı ile kıyaslandığında, Bilecik’te 2019 yılında %25’lik bir azalış gerçekleşti. 2019 yılının son çeyreğinde de bir önceki yılın aynı dönemine göre Bursa ve Eskişehir’de ihracat artarken, Bilecik’te ihracat düştü. TR41 Bölgesi geneline baTkRı4ld1ığBıönldgaesisieill2e0ri19ihyraılcınaıtnı (sAonylıçke,yMreilğyionnde$,)bir önceki yılın aynı dönemine göre önemli ölçüde artış yaşandı. » TR41 BBöURlSAgesi illeri ihracatı (AylıBkUR,SAMilyon $) BURSA » Bursa » Eskişehir » Bilecik 1600 120 9 8 1400 7 100 6 5 1200 4 80 3 2 1000 1 0 800 60 600 40 400 20 200 00 Ara.18 Oca.19 Şub.19 Mar.19 Nis.19 May.19 Haz.19 Tem.19 Ağu.19 Eyl.19 Eki.19 Kas.19 Ara.19 Ara.18 Oca.19 Şub.19 Mar.19 Nis.19 May.19 Haz.19 Tem.19 Ağu.19 Eyl.19 Eki.19 Kas.19 Ara.19 Ara.18 Oca.19 Şub.19 Mar.19 Nis.19 May.19 Haz.19 Tem.19 Ağu.19 Eyl.19 Eki.19 Kas.19 Ara.19 BURSA ESKİŞEHİR BİLECİK Kanuni Merkez: Vergiye tabi kurumların esas nizamname veya mukavelenamelerinde veya teşkilat kanunlarında gösterilen merkezdir. 8 • BEBKA • Ekonomi Göstergeleri

Bursa ihracatı Bursa ilindeki yıllık azalış %6 2019 yılında 15 milyar $ Eskişehir ihracatı Eskişehir ilindeki yıllık artış %8 2019 yılında 1,13 milyar $ Bilecik ihracatı Bilecik ilindeki 2019 yılında %25yıllık azalış 73 milyon $ TR41’deki TyRılı4n1d’adeih2ra0c1a9t %5yıllık azalış 16,2 milyar $ Kaynak: Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM), 2020 9 • BEBKA • Ekonomi Göstergeleri

İHRACAT GÖSTERGELERİ TR41 Bölgesi illeri ülkelere göre ihracat (Ocak-Aralık 2019) » ÜLKELER BAZINDA İHRACAT ($) » Bursa OCAK - ARALIK 2019 1.947.486.000 OCAK - ARALIK 2018 2.151.398.000 ALMANYA 1.752.675.000 ALMANYA 1.888.636.000 FRANSA 1.602.869.000 İTALYA 1.514.471.000 İTALYA 1.113.065.000 FRANSA 1.212.264.000 İSPANYA İSPANYA 922.992.000 ROMANYA 742.251.000 ABD » Eskişehir OCAK - ARALIK 2019 453.950.000 OCAK - ARALIK 2018 358.994.000 ABD 88.327.000 ABD 92.486.000 FRANSA 85.902.000 ALMANYA 84.801.000 ALMANYA 34.761.000 FRANSA 42.153.000 ROMANYA 29.299.000 AVUSTURYA 31.552.000 AVUSTURYA İSPANYA » Bilecik OCAK - ARALIK 2019 8.222.000 OCAK - ARALIK 2018 13.558.000 ABD 7.383.000 BİRLEŞİK KRALLIK 10.160.000 ROMANYA 5.598.000 ROMANYA 6.537.000 LİBYA 4.849.000 ÇİN 5.762.000 FİNLANDİYA 3.955.000 ABD 4.697.000 BİRLEŞİK KRALLIK ALMANYA Not: Rakamlar kanuni merkez* bazında ve yaklaşık değerlerdir » İmalat sanayi ihracatında teknoloji yoğunluğu (Ocak-Kasım 2019) ve Ar-Ge Merkezleri (31 Aralık 2019) Orta Düşük+ Orta Yüksek+ Sıra İl Ar-Ge Merkezi Sayısı Düşük Teknoloji Yüksek Teknoloji Bilecik İhracat 1 İstanbul 410 Bursa İthalat %92,1 %7,9 2 Bursa 130 Eskişehir İhracat %85,8 %14,2 3 Kocaeli 125 TR41 İthalat %41,4 %58,6 4 Ankara 118 Türkiye İhracat %29,4 %70,6 5 İzmir 90 İthalat %32,4 %67,6 6 Tekirdağ 50 İhracat %50,8 %49,2 7 Manisa 32 İthalat %40,9 %59,1 8 Konya 24 İhracat %32,2 %67,8 98 Sakarya 22 İthalat %60,5 %39,5 10 EskişEeshkirişehir 215 %44,2 %55,8 22 Bilecik 6 Kaynak: OECD ISIC Rev. 3 Sınıf. TÜİK verilerinden hesaplanmıştır. Kaynak: Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Ar-Ge Merkezi İstatistikleri Tablodaki Rakamlar yuvarlamadan dolayı toplamı vermeyebilir. (31 Aralık 2019 itibariyle) 10 • BEBKA • Ekonomi Göstergeleri

Bursa’dan Eskişehir’den Almeannfazylaaih’ryacaat ABD’yeen fazla ihracat Bilecik’ten TR41’deki ABD’yeen fazla ihracat 157Ar-Ge merkezi sayısı Bursa’dan orta ve yüksek Eskişehir’den orta ve yüksek %58,6teknoloji ihracatı %67,6teknoloji ihracatı Bilecik’ten orta ve yüksek 2019 Ocak-Kasım döneminde %7,9teknoloji ihracatı %59,1TR41’den orta ve yüksek teknoloji ihracatı Kaynak: Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM), 2020 11 • BEBKA • Ekonomi Göstergeleri

İHRACAT GÖSTERGELERİ » TR41 Bölgesi sektörel ihracat göstergeleri (Ocak-Aralık 2019) » Bursa Otomotiv Diğer Makine ve İhracatta İlk 10 Sektör (Bin $) 8.339.525 Endüstrisi 44% Aksamları 5% Otomotiv Endüstrisi 1.569.964 Hazırgiyim ve Konfeksiyon 1.084.050 56% Mobilya,Kağıt ve Tekstil ve Hammaddeleri Orman Ürünleri 4% Makine ve Aksamları 807.267 Mobilya, Kâğıt ve Orman Ürünleri 610.060 Çelik 4% Çelik 566.458 Kimyevi Maddeler ve Mamulleri 488.521 Kimyevi Mad. ve Demir ve Demir Dışı Metaller 430.810 Mamulleri %3 İklimlendirme Sanayii 291.425 Diğer 799.067 Demir ve Demir Dışı Metaller %3 Toplam ihracatta otomotiv sektörü %56, hazırgiyim ve konfeksiyon %11, tekstil ve İklimlendirme hammaddeleri ise %7 pay aldı. Sanayii %2 Diğer %5 Hazırgiyim ve Konfeksiyon %11 Tekstil ve Hammaddeleri %7 » Eskişehir Savunma Diğer Hub. Bak. Yağlı Toh ve İhracatta İlk 10 Sektör (Bin $) 472.681 ve Havacılık 58% Mam. %6 Savunma ve Havacılık Sanayii 104.128 Çimento, Cam, Seramik Makine ve Aksamları 86.377 Sanayii ve Toprak Ürünleri %5 Demir ve Demir Dışı Metaller 83.337 42% Elektrik Elekronik ve Kimyevi Maddeler ve Mamulleri 65.863 Hizmet %5 Hub., Bakliyat, Yağlı 61.905 Tohumlar ve Mamulleri 55.779 İklimlendirme Sanayii %5 Çimento, Cam, Seramik 54.135 ve Toprak Ürünleri 47.003 Madencilik Ürünleri %4 Elektrik Elektronik 98.679 İklimlendirme Sanayii Diğer %9 Madencilik Ürünleri Diğer Makine ve Aksamları %9 Toplam ihracatta savunma ve havacılık Demir ve Demir Dışı sanayi %42, makine ve aksamları %9, demir Metaller %8 ve demir dışı metaller yaklaşık %8 pay aldı. Kimyevi Maddeler ve Mamulleri %7 Demir ve Demir Dışı İhracatta İlk 10 Sektör (Bin $) Metaller %17 » Bilecik Çimento Diğer Mobilya, Kağıt ve Çimento, Cam, Seramik 34.098 Cam Seramik 52% Orman Ürünleri %7 ve Toprak Ürünleri 14.666 Madencilik Ürünleri 11.827 ve Toprak Hububat, Bakliyat, Yağlı Demir ve Demir Dışı Metaller 4.985 Ürünleri Tohumlar ve Mamulleri %4 Mobilya, Kâğıt ve Orman Ürünleri 2.994 Hub., Bakliyat, Yağlı 1.264 %48 Hazırgiyim ve Tohumlar ve Mamulleri Konfeksiyon %2 Hazırgiyim ve Konfeksiyon 801 Makine ve Aksamları 551 Makine ve Aksamları %1 Kimyevi Maddeler ve Mamulleri 305 Su Ürünleri ve Hayvansal Mamuller 777 Kimyevi Maddeler ve Diğer Mamulleri %1 Su Ürünleri ve Hayvansal Mamulleri %0 Madencilik Ürünleri %20 Toplam ihracattan çimento, cam, seramik ve toprak ürünleri %48, madencilik ürünleri %20 ve demir ve demir dışı metaller %17 pay aldı. Not: Rakamlar yaklaşık değerlerdir. 12 • BEBKA • Ekonomi Göstergeleri

Bursa ihracatında Bursa’da ihracatta ioltokmsotıivrsaekdtöraü payı %56otomotiv sektörünün Eskişehir’de Eskişehir’de ihracatta ihracatta ilk sektör %42Savunma-Havacılık payı Savunma-Havacılık Bilecik’te Bilecik’te ihracatta ihracatta ilk sektör çimento, cam, seramik ve çimento, cam, seramik %48toprak ürünlerinin payı ve toprak ürünleri Tekstil ve hazır giyimin Makine ve aksamlarının %18Bursa ihracatı içindeki payı %9Eskişehir ihracatı içindeki payı Kaynak: Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM), 2020 13 • BEBKA • Ekonomi Göstergeleri Not: Rakamlar yaklaşık değerlerdir.

İŞGÜCÜ İSTATİSTİKLERİ » İşgücü istatistikleri, Ekim 2019, Türkiye Geneli » İstihdam Oranı (%) 49 İstihdam oranı %45,9 oldu. 49 48 İstihdam edilenlerin sayısı 2019 yılı Ekim dö- neminde, bir önceki yılın aynı dönemine göre 48 47 527 bin kişi azalarak 28 milyon 343 bin kişi, istihdam oranı ise 1,6 puanlık azalış ile %45,9 47 46 oldu. Bu dönemde, tarım sektöründe çalışan sayısı 270 bin, sanayi sektöründe 30 bin, in- 46 45 şaat sektöründe ise 305 bin kişi azalırken, hizmet sektöründe çalışanlarda 78 bin kişilik 45 44 artış gerçekleşti. İstihdam edilenlerin %17,9’u 44 43 tarım, %20,0’si sanayi, %5,8’i inşaat, %56,3’ü ise hizmet sektöründe yer aldı. 43 42 Kayıt dışı çalışanların oranı %34,9 oldu. Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Ocak Ocak Şubat Şubat Mart Mart Nisan Nisan Mayıs Mayıs HaziranHaziran TemmuzTemmuz AğustosAğustos Eylül Eylül Ekim Ekim Kasım Aralık Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Ekim 2019 döneminde herhangi bir sosyal gü- 42 venlik kuruluşuna bağlı olmadan çalışanların toplam çalışanlar içindeki payını gösteren ka- yıt dışı çalışanların oranı, bir önceki yılın aynı 2018 Mevsim Etk2i0le1r9inden Arındırılmamış dgöernçeemklienşetMi.geTövarseriımm1,2EdtpıkşuiılaesnreinkatdröetrandraeAkrkı%anyd3ııt4rı,dl9mışoıışlçaaralık- Mevsim Etkilerinden Arındırılmamış Mevsim Etkilerinden Arındırılmış şanların oranı bir önceki yılın aynı dönemine göre 1,1 puan artarak %23,5 oldu. » İşsizlik Oranı (%) İşsizlik oranı %13,4 seviyesinde gerçekleşti 16 Türkiye genelinde 15 ve daha yukarı yaştakiler- d16e işsiz sayısı 2019 yılı Ekim döneminde geçen 14 yılın aynı dönemine göre 608 bin kişi artarak 4 12 m14ilyon 396 bin kişi oldu. İşsizlik oranı 1,8 puan- 10 lı1k2artış ile %13,4 seviyesinde gerçekleşti. Tarım 8 dışı işsizlik oranı 2,1 puanlık artış ile %15,7 oldu. 6 M10evsim etkisinden arındırılmış işsizlik o8ranı %13,6, istihdam oranı %45,7 oldu. 4 2 M06,e3vpsiumaneatkziaslianrdaekn%a1r3ı,n6dıorlıdlmu.ışİşisşiszizslaikyısoırabnirı ö4nceki döneme göre 96 bin kişi azalarak 4 0 smi2milyoetnki4si3n8debninarkıinşdi ıorıllamraışk gerçekleşti. Mev- istihdam oranı bir Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Ocak Ocak Şubat Şubat Mart Mart Nisan Nisan Mayıs Mayıs HaziranHaziran TemmuzTemmuz AğustosAğustos Eylül Eylül Ekim Ekim Kasım Aralık Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim ö0nceki döneme göre 0,1 puan artarak %45,7 oldu. İstihdam edilenlerin sayısı 122 bin kişi artarak 28 milyon 229 bin kişi olarak tahmin 2018 2019 edildi. Genç nüfusta işsizlik oranı %25,3, is- Mevsim Etkilerinden Arındırılmamış Mevsim Etkilerinden Arındırılmış tihdam oranı %32,8 oldu. 15-24 yaş grubunu kapsayan gMeneçvsniümfuEsttkailieşrsiinzdlikenorAarnını dbıirrılömnacemkıişyılın aynı döMneevmsiimneEgtökirleer3inpdueannAarrıtnışdlıar,ıl%m2ış5,3, istihdam oranı ise 1,9 puan azalarak %32,8 oldu. Aynı dönemde işgücüne katılma oranı 0,8 puanlık azalışla %43,8 seviyesinde gerçekleşti. Ne eğitimde ne de istihdamda olanların oranı ise bir önceki yılın aynı dönemine göre 1,3 puanlık artışla %26,0seviyesinde gerçekleşti. Ekim 2019 dışındaki verileri revize edilmiştir. 14 • BEBKA • Ekonomi Göstergeleri

Türkiye’de Türkiye’de İş%sizl1ik3or,a4nı İstih%dam4o5r,a9nı Kayıt dışı Tarım dışı %34,9Çalışanların oranı %15,7İşsizlik oranı İstih%dam17ed,e9nle’ruin %20’siİstihdam edenlerin Tarım sektöründe Sanayi sektöründe %56,3’üİstihdam edilenlerin Genç Nüfusta İşsizlik oranı Hizmetler sektöründe %25,3 Kaynak: TÜİK, İşgücü İstatistikleri, Ocak 2020 15 • BEBKA • Ekonomi Göstergeleri

KONUT SATIŞ İSTATİSTİKLERİ (ARALIK 2019) Konut satış sayıları (Adet) Sıra İl 2018 2019 Değişim Türkiye genelinde 2019 yılında 1.348.729 1 İstanbul 234.055 237.675 1,5% konut satış sonucu el değiştirdi. 2 Ankara 132.486 1,0% Konut satışları 2019 yılında bir önceki yıla göre 3 İzmir 131.161 79.221 4,7% %1,9 azalarak 1.348.729 oldu. Türkiye genelinde 4 Antalya 75.672 65.258 3,7% konut satışları 332.508 ipotekli, 1.016.221 diğer 5 Bursa 62.940 49.936 -2,8% satış türünde gerçekleşti. 2019 yılında ipotekli 6 Mersin 51.362 35.424 -4,7% satışların payı %24,7 oldu. Türkiye’de 2019 7 Konya 37.189 34.614 yılında ilk el konut satışı 511.682, ikinci el konut 8 Gaziantep 37.198 32.256 -6,9% satışı ise 837.047 olarak gerçekleşti. İlk el konut 9 Kocaeli 29.240 31.207 10,3% satış oranı %37,9, ikinci el konut satış oranı %62,1 10 Aydın 35.783 30.053 -12,8% oldu. Konut satışlarında 2019 yılında, İstanbul 19 Eskişehir 33.463 20.426 -10,2% 237.675 konut satışı ve %17,6 pay ile ilk sırayı aldı. 62 Bilecik 22.454 -9,0% İstanbul’u, 132.486 konut satışı ve %9,8 pay ile TR41 Toplamı 3.883 3.389 -12,7% Ankara, 79.221 konut satışı ve %5,9 pay ile İzmir 77.699 73.751 -5,1% izledi. En az satış ise 185 konut ile Ardahan’da Türkiye Toplamı 1.375.398 1.348.729 -1,9% oldu. Yabancılara yapılan konut satış sayıları (Adet, 2018-2019) İller 2018 2019 Değişim Türkiye genelinde 2019 yılında yabancılara 45 İstanbul 14.270 20.857 46,2% 483 konut satıldı. Antalya 7.938 12,8% Yabancılara yapılan konut satışları 2019 yılında Ankara 8.951 19,0% bir önceki yıla göre %14,7 oranında arttı. Bursa 2.133 2.539 -18,6% Yabancılara yapılan konut satışlarında 2019 Yalova 2.720 2.213 -17,8% yılında ilk sırayı 20.857 konut ile İstanbul, ikinci Sakarya 2.063 1.696 -8,7% sırayı 8.951 konut ile Antalya aldı. Antalya’yı Muğla 1.366 1.247 3,5% 2.539 konut satışı ile Ankara ve 2.213 konut satışı Trabzon -30,4% ile Bursa izledi. Samsun 925 957 -7,4% İzmir 1.344 935 24,3% Diğer iller 885 -17,1% Türkiye Toplamı 956 812 14,7% 653 4.391 5.295 45.483 39.663 16 • BEBKA • Ekonomi Göstergeleri

Türkiye’de 2019’da Türkiye’de satılan konut sayısı fazla konut satışı yapılan iller 1.348.729 İstanbul, Ankara ve İzmir Bursa’da 2019 yılında satılan Bursa’da konut satışında 49.936toplam konut sayısı 2018’e kıyasla Eskişehir’de azalış 2,8% 2019 yılında satılan Eskişehirde konut satışında 20.426toplam konut sayısı 2018’e kıyasla Bilecik’te 2019 yılında satılan azalış 9,0% 3.389toplam konut sayısı Bilecik’te konut satışında 2018’e kıyasla dönemsel azalış 12,7% Kaynak: TÜİK, Konut Satış İstatistikleri, Ocak 2020 17 • BEBKA • Ekonomi Göstergeleri

GAYRİ SAFİ YURT İÇİ HASILA İSTATİSTİKLERİ İl Bazında Gayrisafi Yurt İçi Hasıla, 2018 Bölge Kodu Sıra Şehir Kişi Başı GSYH ($) 2018 yılında kişi başı Gayrisafi Yurt İçi Hasıla TR421 (GSYH)’ya göre Kocaeli Türkiye genelinde ilk sırada TR100 1 Kocaeli 16.791 yer aldı. Kocaeli’nde kişi başına GSYH’de 2018 yılında TR510 2 İstanbul 16.264 79 bin 254 TL olarak gerçekleşti. Kocaeli’ni, 76 bin 769 TR211 3 Ankara 12.764 TL ile İstanbul ve 60 bin 249 TL ile Ankara izledi. İl düze- TR310 4 Tekirdağ 12.137 yinde kişi başına GSYH hesaplamalarında, 16 bin 194 TL TR411 5 11.505 ile Şanlıurfa, 16 bin 68 TL ile Van ve 15 bin 121 TL ile Ağrı TR425 6 İzmir 11.095 son üç sırada yer aldı. Kişi başına GSYH, 2018 yılında 13 TR413 7 Bursa 11.001 il için Türkiye ortalamasının üzerinde gerçekleşti. TR412 8 Yalova 10.603 TR611 9 Bilecik 10.161 Türkiye’de kişi başı Gayrisafi Yurt İçi Hasıla (GSYH) TR 10 Eskişehir 10.062 9.693 $ oldu. Bursa, Eskişehir ve Bilecik illerinden olu- - Antalya 9.693 şan TR41 Bölgesinde ortalama kişi başı GSYH 10.869 $ TÜRKİYE olarak gerçekleşti. Bölge illerinden Bursa, 11.095 $ ile kişi başı gelir açısından ülke genelinde 6. sırada yer alır- ken, Bilecik 10.603 $ ile 8. sırada ve Eskişehir 10.161 $ ile ülke genelinde 9. sırada yer aldı. Kişi Başı Gayri Safi Yurtiçi Hasıla TR10 TR81 TR82 TR42 TR83 TR90 TR22 TR41 TR72 TRB1 TRA1 TRA2 Bölge İçi Sektör Payı (%)-2018 TR22 TR71 TR31 TRB2 TARIM TR63 TRC3 SANAYİ TR32 TR61 HİZMETLER TR52 TR62 TRC1 TRC2 GSYH Bölge Payı (%)-2018 0,61 - 1,33 1,34 - 2,54 2,55 - 4,04 4,05 - 10,08 10,07 - 31,02 TR10 (İstanbul) %31,0 pay ile İBBS 2. Düzeyde 26 bölge içinde ilk sırada yer aldı. İBBS 2. Düzeyde, TR10 (İstanbul) %31,0 ile toplam GSYH içinde en yüksek payı aldı. TR10 (İstanbul)’u, %8,9 pay ile TR51 (Ankara) ve %6,3 pay ile TR42 (Kocaeli, Sakarya, Düzce, Bolu, Yalova) izledi. Son üç sırada ise %0,85 pay ile TRA1 (Erzurum, Erzincan, Bayburt), %0,64 pay ile TR82 (Kastamonu, Çankırı, Sinop) ve %0,60 pay ile TRA2 (Ağrı, Kars, Iğdır, Ardahan) yer aldı. Bölge içi sektör paylarına göre, TRA2 (Ağrı, Kars, Iğdır, Ardahan) %29,6 ile tarım sektöründe, TR21 (Tekirdağ, Edirne, Kırklareli) %51,2 ile sanayi sektöründe ve TR61 (Antalya, Isparta, Burdur) %72,8 ile hizmetler sektöründe en yüksek paya sahip oldu. TÜİK İl Bazında Gayrisafi Yurt İçi Hasıla Verileri, 2019 18 • BEBKA • Ekonomi Göstergeleri

Türkiye’deGkiSşiYbaHşı Kişi başı GSYH’da 9.693 $ Koİlkcsıraadea li Bursa’da kişi başı Bursa GSYH 11.095 $ Kişi başı gelirde Eskişehir’de kişi başı 6. Sırada Eskişehir GSYH K9iş.i bSaışrı gaedlirdae 10.161 $ Bilecik Bilecik’te kişi başı 8Kiş.i bSaışırgaedlirdae GSYH 10.603 $ Kaynak: TÜİK İl Bazında Gayrisafi Yurt İçi 19 • BEBKA • Ekonomi Göstergeleri Hasıla Verileri, 2019

201Y1ıllık S2a0n1a2yi Ürü2n0(13PRODC20O1M4 ) İsta2t0is1t5ikleri,22001618 2017 2018 » Satış değerine göre en yüksek paya sahip ilk üç sanayi bölümü, 2010 -2018 orlu Ka» SraatışTaşıtı Treyler (römork)değerine göre en yüksek paya sahip ilk üç ve Yan Treylersanayi bölümü, 2010 -2018 (Yan Römork) imalatı 18 Ülkemizde 1 milyon 411 bin adet otomobil 15,5% 15,6% 15,5% üretildi. Sanayi Ürünleri Ana Metal Sanayi Ürünleri16 15,3%14,9% 12,9% Türkiye’de 2018 yılında 1 milyon 411 bin adet 14,5% 14,6% 13,8% 14 otomobil, 196 milyon 159 bin 813 ton hazır be- 13,5% 12 12,1% 8,6% 13,3% 12,4% 12,1% 11,3% 11,3% 12,2% 13,6% ton, 659 bin 688 ton margarin ve benzeri yeni- 10 7,5% 7,8% 7,8% 8,8% 9,3% lebilir katı yağ, 8 milyon 472 bin 177 adet ev tipi 8 8,6% 10,1% 10,0% buzdolabı ve dondurucu üretildi. 6 Üretimden yapılan satışlar 1 trilyon 776 mil- 4 yar 701 milyon TL oldu. 2 Girişimlerin ürettikleri ürünlerden yaptıkları sa- tış 2018 yılında 1 trilyon 776 milyar 701 milyon 0 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 TL oldu. Bu değer 2017 yılında 1 trilyon 342 mil- 2010 yar 944 milyon TL iken 2016 yılında 1 trilyon 45 Motorlu Kara Taşıtı Treyler (römork) ve Yan Treyler (Yan Römork) imalatı milyar 754 milyon TL olarak gerçekleşti Gıda Sanayi Ürünleri Ana Metal Sanayi Ürünleri Üretimden yapılan satışların %13,6’sını ana metal sanayi ürünleri oluşturdu. Girişimlerin 2018 yılında ürettikleri ürünlerden yapılan satış tutarının %13,6’sını ana metal sanayi ürünleri oluşturdu. Bunu %12,9 ile gıda sanayi ürünleri ve %10 ile motorlu kara taşıtı, treyler (römork) ve yarı treyler (yarı römork) imalatı takip etti. » Teknoloji düzeyine göre ürünlerin oransal dağılımı, 2013 - 2018 45% 40% 45% Düşük Teknoloji Düşük Teknoloji 35% 40% Orta-Düşük Teknoloji Orta-Düşük Teknoloji 30% 35% Orta-Yüksek Teknoloji Orta-Yüksek Teknoloji 25% 30% Yüksek Teknoloji Yüksek Teknoloji 20% 25% 15% 20% 10% 15% 5% 10% 5% 0% 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 0% 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 Üretimden yapılan satışların %3’ünü yüksek teknoloji ürünleri oluşturdu.İmalat sanayinde 2018 yılında üretilen ürünler teknoloji düzey- lerine göre sınıflandırıldığında, yüksek teknoloji sınıfındaki ürünlerin toplam satış değerinin %3’ünü oluşturduğu görüldü. Düşük ve orta- düşük teknoloji gruplarının toplamı %70,9 olurken orta-yüksek teknoloji grubunun payı %26,1’de kaldı. TÜİK Yıllık Sanayi Ürün (PRODCOM) İstatistikleri, 2020 20 • BEBKA • Ekonomi Göstergeleri

Ülkemizde 2018’de Üretimden yapılan üretilen otomobil sayısı satışlar yaklaşık 1 milyon 411 bin 1,8 trilyon TL Üretimden yapılan Üretimden yapılan satışların %13,6’sı satışların %12,9’u ana metal sanayi gıda sanayi Üretimden yapılan Üretimden yapılan satışların %10’u satışların %3’ü motorlu kara taşıtı yüksek teknolojili ürün Üretimden yapılan satışların %26,1’i orta-yüksek teknoloji TÜİK Yıllık Sanayi Ürün (PRODCOM) İstatistikleri, 2020 21 • BEBKA • Ekonomi Göstergeleri

ŞİRKET İSTATİSTİKLERİ (OCAK-ARALIK 2019) » Kurulan – Kapanan Şirket İstatistikleri   2019 Ocak-Aralık 2018 Ocak-Aralık KURULAN TASFİYE KAPANAN KURULAN TASFİYE KAPANAN NUTS İL ADI ŞİRKET KODU KOOP.   GER. KİŞİ TİC. İŞL. ŞİRKET KOOP. ŞİRKET KOOP. GER. KİŞİ TİC. İŞL. ŞİRKET KOOP. GER. KİŞİ TİC. İŞL. ŞİRKET KOOP. ŞİRKET KOOP. GER. KİŞİ TİC. İŞL. TR411 BURSA 3.038 42 491 396 37 420 29 449 3.387 35 800 361 29 360 42 474 TR412 ESKİŞEHİR 520 20 408 92 13 114 3 551 627 9 647 86 5 81 12 491 TR413 BİLECİK 100 1 3 16 4 44 101 5 68 10 0 17 6 72 TR41 - 29 9 53 550 36 1.044 4.115 49 1.515 457 34 458 60 1.037 3.658 63 928 497 TR41 Bölgesi illerinden Bursa’da 2019 yılında, bir önceki yılın aynı dönemine göre yeni kurulan şirket sayısı 3.387’den 3.038’e düştü. Eskişehir’de de bu rakam, 627’den 520’ye düşüş olarak gerçekleşti. Bilecik’te ise 2019 Ocak-Aralık döneminde kurulan şirket sayısı 100 olarak gerçekleşir- ken bu rakam geçen yılın aynı döneminde 101 olarak gerçekleşmişti. » İllere Göre Kurulan- Kapanan Şirket Sayıları ve Yıllık Sermaye Dağılımları (TL)   Ocak-Haziran 2019 GERÇEK KİŞİ ŞİRKET KOOPERATİF NUTS İL ADI Kurulan Sermaye Kapanan Tasfiye Kurulan Kapanan Kurulan Kapanan Tasfiye KODU BURSA   3.038 1.099.445.190 420 396 491 449 42 29 37 520 162.794.597 114 TR411 100 1.033.450.000 16 550 TR412 ESKİŞEHİR 3.658 2.295.689.787 92 408 551 20 3 13 TR413 BİLECİK 9 29 44 14 3 TR41 - 497 928 1.044 63 36 53 TR41 Bölgesi illerinden Bursa’da 2019 Ocak-Aralık döneminde yeni kurulan 3.038 şirketin yıllık sermayesi 1,1 milyar TL düzeyinde gerçekleşti. Bu rakam Eskişehir’de kurulan 550 şirket için 163 milyon TL iken, Bilecik ilinde de 100 şirket için 1,03 milyar TL’nin üzerinde gerçekleşti. TR41 Bölgesinde 2019 yılı Ocak-Aralık döneminde yeni kurulan şirketlerin toplam yeni sermaye miktarı 2,3 milyar TL düzeyinde oldu. 22 • BEBKA • Ekonomi Göstergeleri

TR41 bölgesinde TR41 bölgesinde yeni kurulan şirket sayısı 550kapanan şirket sayısı 3.658 Bursa’da Eskişehir’de yeni kurulan şirket sayısı 520yeni kurulan şirket sayısı 3.038 Bilecik’te TR41’de yeni kurulan şirket sayısı sayısı 928yeni kurulan şahıs işletmesi 100 TR41’de yeni kurulan TR41’de kurulan şirketlerin yaklaşık sermayesi 2,3 milyar TL 63kooperatif sayısı Kaynak: TOBB Kurulan Kapanan Şirket İstatistikleri, 2020 23 • BEBKA • Ekonomi Göstergeleri

BUNLARI BİLİYOR MUSUNUZ? » Bursa’da Yıldırım Bayezid tarafından 1394 yılında yaptırılan ‘’Yıldırım Darüşşifası’’nın Osmanlı’nın ilk hastanesi olduğunu » İlk Türk otomobili olan Devrim’in 1961 yılında Eskişehir’de üretildiğini » Dört coğrafi bölgede toprakları bulunan (Karadeniz - Ege - İç Anadolu - Marmara) tek ilin Bilecik olduğunu » 1442 yılında yapılan ve dünyadaki ilk çarşılı köprü olan ‘’Irgandı Köprüsü’’nün Bursa’da olduğunu » İlk Türk lokomotifi olan Karakurt’un 1961 yılında Eskişehir’de üretildiğini » Milli Mücadele döneminde düzenli ordunun ilk zafer kazandığı yerin Bilecik’in olduğunu » Bazı Tanımlar: İstihdam Oranı: Çalışan sayısının çalışabilir yaştaki dışı işsiz nüfusun (tarım dışında bir iş arayan), Yurtiçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE): Ülke insan sayısına bölünmesiyle bulunan orandır. tarım dışı işgücü içindeki oranıdır. ekonomisinde üretimi yapılan ve yurt içine satışa konu olan ürünlerin üretici fiyat değişimlerini İşgücüne Katılma Oranı: İşgücünün kurumsal Kurumsal olmayan çalışma çağındaki nüfus: Ku- ölçen endekstir. olmayan çalışma çağındaki nüfus içindeki oranıdır. rumsal olmayan nüfus içerisindeki 15 ve daha yukarı yaştaki nüfustur. Gayri Safi Yurtiçi Hasıla: Bir ülke sınırları içeri- İşsizlik Oranı: İş bulamayan nüfusun toplam sinde belli bir zaman içinde üretilen tüm nihai işgücüne oranıdır. Tüketici Fiyatları Endeksi (TÜFE): Halkın en fazla mal ve hizmetlerin para birimi cinsinden değerini kullanmış olduğu mal ve hizmetlerin ortalama ifade eder. Tarım Dışı İşsizlik Oranı: Tarım fiyat artışını ölçen endekstir. 24 • BEBKA • Ekonomi Göstergeleri

NOTLAR 25 • BEBKA • Ekonomi Göstergeleri

NOTLAR 26 • BEBKA • Ekonomi Göstergeleri

27 • BEBKA • Ekonomi Göstergeleri

www.bebka.org.tr Altınova Mh. İstanbul Cd. 424/4 Buttim İş Merkezi Buttim Plaza Kat 6 16250 Osmangazi/Bursa TÜRKİYE Telefon 0224 211 13 27 • Faks 0224 211 13 29