sitesi’nde yaz okulunda girişimcilik dersi de verdim. Orada da en çok söylediğim şey; problemlerden yola çıkın oldu. Çünkü problemleri doğru tespit edip çıkarsak ondan sonraki şeyler yerli yerine oturmaya başlıyor ve bunun proje mantığını yapınca pratik deneyimleri daha bir hoşuna gitti çocukların ve kolay öğrendiler. Diğer türlü hani kanvas 9 tane blok var bu budur bu budur çok teorik. Tamam, o da lazım ama girişimcilik pratik bir şeydir. Girişimcilikte gözlem önemlidir. En önemlisi de problemi iyi gözlemlemek. İşin özü bu olunca farklı kitlelerden girişimciler de çıkıyor. Biliyorsunuz bu sene TechUP prog- Son soru olarak genç girişimcilerin şimci, gözünde büyüttüğü birtakım prob- ramının 3.’sünü düzenliyoruz. Siz İstanbul, Ankara gibi büyük pazar- lemleri engelleri belki doğru bir mentor de mentor olarak bu programın bir lara ulaşmasında veya uluslararası ile konuştuğunda bir anda aşabilir ve bu parçasısınız. Bu program hakkında pazarlara açılmasında mentorlerin onun daha da hızlanmasını sağlayabilir. ne düşüyorsunuz, yani faydaları ko- katkısı oluyor mu? O yüzden BEBKA’nın bu kolunu ben nusunda bir değerlendirme yapabilir Çok büyük katkısı var. Dediğim gibi giri- fazlasıyla destekliyorum. Bir sonraki et- misiniz? kinliğin Londra’da yapılacağını duyunca Kesinlikle faydası olduğunu söyleye- çok sevindim ancak mühim olan sağlam bilirim. Çünkü yadsınacak bi tarafı kuvvetli girişimcileri bulmak. Çünkü yine yok. Özellikle Anadolu’da yaşayan yatırımcının karşısına çıkacağız ve yatı- girişimcilere de elimizi uzatmamız rımcının soracağı sorular önemli. Eğer gerekiyor. İstanbul, Ankara, İzmir ayaklarınız yere basmıyorsa bu etkinliğin bunlar tabii birçok şehre göre olanak- İstanbul’da, Londra’da olmasının da pek lara çok fazlasıyla kolay erişebiliyorlar önemi yok. Her başarıdan öğrenceğimiz ama Anadolu’ya gittiğimizde bu biraz bir çok şey var ama imkanları doğru kul- azalabiliyor. Mesela Eskişehir’den En- lanalım. Tabii ki Londra’ya gidip bir şey der hocamızın Entekno girişimi hem sunmak girişimci için de bir motivasyon yatırım aldı hem Avrupa ödüllü proje- kaynağı olur. Ama daha çok, daha sıkı lerini kazandı. Sonuçta teknoloji veya hazırlanmamız gerekiyor. yıkıcı inovasyonlar, yıkıcı girişimciler illa İstanbul’dan çıkacak diye bir şey 2019 BEBKAHaber 53 yok. O yüzden TechUP programlarını önemsiyorum.
Haber İŞ FİKİRLERİ UÜ-TTO İLE HAYATA GEÇİYOR Uludağ Üniversitesi Teknoloji Transfer Ofisi (UÜ-TTO) yürüttüğü U programlarla teknoloji tabanlı iş fikirlerine destek oluyor. LUKOZA adı altında TÜ- fikir beyanı, sektörel pazar ve rakip anali- büyüyen ULUKOZA programı, Bursa ve BİTAK’ın BİGG Programı zi, girişimcileri girmek istedikleri sektörde çevre illerdeki girişimcilik ekosisteminin uygulayıcı kuruluşlarından olan uzman kişilerle tanıştırma, girişimcileri merkez üslerinden biri olmayı hedefliyor. UÜ-TTO, şirket kurmamış teknoloji hedefleri doğrultusunda yönlendirme, tabanlı iş fikirlerine sahip girişimcilerle girişimcilere teknik sıkıntı yaşadığı nok- FİKİRLER ULUSLARARASI birlikte TÜBİTAK’a sunulmak üzere bir talarda destek, mevcut fırsatlar hakkında PAZARLARA AÇILIYOR iş planı hazırlıyor. Yüksek katma değerli fikir alışverişi, hedeflerin belirlenmesi ve UÜ-TTO, halihazırda şirket sahibi olan iş fikirlerinin hayata geçmesi için uygu- başarı kriterlerinin ortaya çıkarılması, ken- girişimcilerin büyümelerini hızlandırmak lanan programda girişimciler iş planı, di iş ağını girişimcilere açma, başarı ve pazara daha hızlı bir şekilde erişme- pazarlama, müşteri ilişkileri, iş hikâyeleri ile girişimcileri cesa- leri amacıyla BEBKA ile ortak TechUP modeli oluşturma ve patent retlendirme, girişimcilerin hızlandırıcı programını yürütüyor. konularında eğitim almakta, iş planına sadık kalarak “Teknoloji Odaklı Hızlandırıcı Prog- iş planı hazırlık sürecinde çalışmalarına yardımcı ramı – TechUP”ın amaçları arasında; de girişimciler hem teknik olma, girişimcinin ya- Bursa ilinde, faaliyet gösterdiği alanda açından destek verecek pacağı hatayı öngöre- yenilikçi ve teknolojik bir ürünü/hizmeti sanayi tecrübeli mentor- rek zaman kazandırma olan, fakat söz konusu atılımı finansal lerle hem de iş modelinin konularında girişimcile- geliştirilmesi anlamında re destek oluyor. UÜ-TTO’nun mentor ha- vuzundan profesyonel kişilerle Mentorlardan aldığı destek eşleştiriliyor. UÜ-TTO, bünyesinde ile girişimciler, iş fikirlerini Stratejik Teknoloji ve Ürün Yönetimi ve hayata geçirmede daha hızlı hareket ede- Teknoloji Tabanlı Başlangıç Firmalarına bilmekte ve aynı zamanda kazandıkları Özel İş Geliştirme Mentorluğu eğitimleri bu deneyimi TÜBİTAK’a sunacakları iş düzenleyerek bölgenin mentor ağını geliş- planına da yansıtarak 200 bin TL’lik hibe mesinde de önemli rol oynuyor. desteğini kazanma şansı yakalayabiliyor. Hizmet verilen 2015-2018 yılları arasında MENTORLARDAN ULUKOZA programı ile iş fikri TÜBİ- kısıtlamalar veya tecrübe eksikliği gibi GİRİŞİMCİLERE DESTEK TAK tarafından desteklenen 23 girişimci sebepler ile gerçekleştiremeyen, en az 3 ay İş fikrinin en hızlı şekilde hayata geçiril- şirketlerini kurarak teknolojik ürün/hiz- önce kurulmuş, tercihen ciro elde etmiş mesi için yapılan görüşmelerde mentorlar; metlerini yüksek kâr oranı ile geliştiriliyor. firmaların büyüme hedeflerinin mentorlar iş modelinin oluşturulması konusunda Her geçen gün artan iş fikri başvurularıyla gözetiminde desteklenmesi ve firmanın yatırım yapılabilir hale getirilmesin yer alıyor. Yatay ve dikey mentorlerle çalışan firmalar, program sonunda düzenlenen Demo Day ile yatırımcı karşısına çıka- rak sunumlarını yapıyor. Bu kapsamda, TechUp Bursa 2018 ekiplerinden biri bu süreci yatırım alarak tamamlayarak üretim kapasitesini arttırdı ve uluslararası pazara açılma yolunda önemli adımlar atmayı başardı. 54 BEBKAHaber 2019
BTTO GİRİŞİMCİLERİN YANINDA Bursa Teknik Üniversitesi Bursa Teknoloji Transfer Ofisi (BTTO), 2017 B yılından bu yana girişimcilere ve girişimci adaylarına destek oluyor. ursa Teknik Üniversitesi Bursa olduğu nitelikli akademisyen kadrosu ile Teknoloji Transfer Ofisi (BTTO), girişimcilerin ihtiyaç duyduğu alanlarda 2017 yılından bu yana girişim- mentorluk yapıyor. BTTO kurulduğu cilere ve girişimci adaylarına destek günden bu yana bir çok akademisyen oluyor. Bursa Teknik Üniversitesi, sahip girişimciyi ekosisteme kazandırdı. BTTO profesyonel mentorluk sistemine Bursa Teknik Üniversitesi, 2019 yılına geçişin başarılı olması amacı ile standart sürdürülebilir Üniversite - Sanayi iş mentorluk eğitimlerini başarı ile bitirmiş birliğinin geliştirilmesi mottosuyla baş- kişilerden oluşan bir mentor havuzu layarak, bölgede bulunan girişimcilere, oluşturmak üzerine çalışmalar gerçekleş- KOBİ’lere ve sanayi kuruluşlarına etkin tiriyor. Oluşturulacak mentorluk havuzu ve maksimum fayda ile hizmet verebil- hem girişimcilere hem de Ar-Ge Mer- mek için profesyonel mentor havuzu- kezlerine hizmet verebilecek düzeyde nu oluşturma yönünde çalışmalarını olacak, Bursa’daki girişimcilik ve Ar-Ge sürdürmeyi planlıyor. kültürünün artırılmasına katkı sağla- yarak katma değeri yüksek ürünlerin bölgemizde üretilmesine destek olacak, yeni girişimci firmaların kurulmasına ve büyümesine katkıda bulunacak. 2019 BEBKAHaber 55
Haber ARİNKOM TTO, MENTORLÜK SİSTEMİ İLE GİRİŞİMCİNİN YANINDA Anadolu Üniversitesi Ar-Ge ve İnovasyon Koordinasyon Birimi (ARİNKOM TTO), yeni iş fikirlerine ve Aişletmelere sağladığı hizmetle, girişimcilerin ticari hayatta sağlam adımlarla ilerlemesini destekliyor. nadolu Üniversitesi Ar-Ge ve İnovasyon Koordinasyon Birimi (ARİNKOM TTO), Ar-Ge, inovasyon ve teknoloji tabanlı girişim- cilik alanlarında, çeşitli programlar ve faaliyetlerini yürütmeye devam ediyor. Bu etkinlikler kapsamında ARİNKOM TTO, girişimcilere eğitim, danışmanlık ve mentorlük desteği sunuyor. Girişimcilere destek olan ARİNKOM TTO mentorlük hizmetini üç farklı şekilde ele alıyor. Bun- lar; Yatay mentorlük, Dikey mentorlük ve manlık gerektiren alanlarda girişimcinin arasında. Ayrıca mentorün, müşteri doğ- TTO mentorlüğüdür. uzman kişi ile eşleştirildiği bir mentorlük rulamaları için girişimciyi yönlendirerek desteğini içeriyor. Dikey mentorlük ile ürünlerinin/hizmetlerinin piyasada yer İHTİYACA GÖRE MENTORLÜK sektörel ve akademik bilgi, deneyim ve bulması, yeni müşteri bulmaları için iş Yatay mentorlük, temel olarak iş modeli, network girişimci ile paylaşılıp, bu yolla modelleri üzerine tavsiyelerde bulunması iş planı ve sunuma yönelik mentorlükler- girişimcinin, mentorün derin bilgi ve da işleyişin sağlayacağı artılar arasındadır. den oluşuyor. Yatay mentorlük dahilinde deneyiminden, sektörle ilgili uzmanlığın- girişim fikrinin/teknolojisinin pazarda dan ve gerçek pazar deneyimlerinden fay- başarıya ulaşmasındaki yol haritasının çı- dalanması hedefleniyor. Bu destek ayrıca karılması için destekler sunuluyor. Ayrıca iş modeli planlanması ve iş stratejilerinin girişimciler, hazırlandıkları çeşitliği yarış- belirlenmesine katkı sağlıyor. Mentorün ma ya da yatırım almaya yönelik hızlandı- girişimciye uzun yıllarda elde etmiş olduğu rıcı programların beklentilerine göre yatay deneyimi aktarması, ilişki ağını açması, mentorleri tarafından yönlendirilebiliyor. girişimcinin yeteneklerini geliştirmesi için Dikey mentorlük ise akademik ve uz- yol göstermesi de sistemin hedeflemeleri TTO mentorlüğü ise süreç boyunca ilgili firmayı/girişimciyi destekleyen, ARİNKOM TTO uzmanını ifade ediyor. TTO mentorü, iş networkunun açılması, kritik bazı kontakların kurulması, sürecin ve girişimcinin takibi ve motivasyonun sağlanması amacı ile girişimciyi destekli- yor. Özellikle yatırımcılar için hazırlanan girişimcilerin ihtiyaç duyduğu raporlar ko- nusunda yol gösterme ve yönlendirme bu- rada verilen başlıca desteklerdendir. TTO mentorü süreç boyunca girişimciye geri bildirim verip aynı şekilde girişimciden geri bildirim alarak girişimciyi denemeye ve risk almaya teşvik ediyor ve girişimcinin öz güveninin artmasına yardımcı oluyor. 56 BEBKAHaber 2019
ETTOM PARLAK FİKİRLERİ DESTEKLİYOR Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Teknoloji Transfer Ofisi Uygulama ve Araştırma Merkezi (ETTOM), mentorlük hizmetini verebileceği alanları belirleyerek gerek üniversite bünyesindeki öğrenci ve akademisyenlere gerekse sektörün çeşitli alanlarında faaliyet gösteren E firmalar ile kısa ve uzun süreli mentorlük süreçlerini yürütüyor. TTOM, özellikle proje modelleri- nin geliştirilmesi, sektör ve pazar açısından kurgulanması ve başvuru formatına aktarılması konularında akade- misyenlere ve girişimcilere destek veriyor. Bu doğrultuda birebir görüşmeler ve top- lantılar ayarlayıp hedefler doğrultusunda eğitimler düzenliyor. ETTOM, kurulu- şundan bu ana kadar paydaşlara yönelik 360’ın üzerinde bilgilendirme etkinliği ve 45 eğitim düzenledi, 63 etkinliğe de aktif katılım sağladı. Eğitim ve mentorlük süreçlerinde geliştirilen projelerin de sergi- lendiği, sanayi firmalarına yönelik tematik ve genel yapıda 6 proje pazarı düzenledi. olsun pazarda tutunmasını zorlaştırıyor. ETTOM’un yönettiği en büyük iş birlikle- ETTOM, ulusal fon kaynaklarına yönelik Bu açıdan spin-off geliştirmelerine yönelik rinden biri olan ALBİLA A.Ş’nin kurulma 258, uluslararası fon kaynaklarına yönelik olarak ETTOM tarafından düzenlenen sürecinde; melek yatırımcılar ile üniversite ise 8 projenin hazırlanmasında ve bu mentorlük programında; işletme tipi öğretim üyeleri bir araya getirildi ve iş projelerin yaklaşık olarak 13 milyon TL ile seçiminden stratejik yönetim unsurlarına, birliği sözleşmeleri tamamlandı. Sonraki desteklenmesinde öncülük etti. pazarlama iletişimi stratejilerinin seçimin- safhada akademik girişimciler için de den temel finansal okur-yazarlığa kadar büyük önem arz eden mentorlük süreci MELEK YATIRIMCILAR pek çok farklı işletme fonksiyonu üzerine başlatıldı ve işletme yönetimi hakkında SÜRECE HIZ KATIYOR eğitimler düzenleniyor. Bunların yanında birebir danışmanlık verildi. 6 ay süren Akademik girişimcilerin ve öğrencilerin profesyoneller, ETTOM uzmanları ve ön kuluçka merkezi ve devamındaki 6 ticari faaliyetler ile ilgili tecrübesinin ticari melek yatırımcıların bulunduğu komisyon aylık mentorlük süreci sonrasında Albila tecribesi yüksek kuruluşlara göre düşük vasıtası ile yeni girişime mentor olarak ata- kurularak Türkiye’nin sayılı GMP (Good olması, geliştirilen ürün ya da hizmetin nıp, belli bir işlem hacmine gelene kadar Manufacturing Practices- İyi üretim katma değeri ne kadar yüksek olursa girişim takip edilebiliyor. Uygulamaları) standartlarına sahip antise- rum üreticilerinden biri olarak olgun bir işletme formuna kavuştu. 2019 BEBKAHaber 57
Haber BEBKA GİRİŞİMCİLERİ İSTANBUL’DA YATIRIMCILARLA BULUŞTURDU Bursa Eskişehir Bilecik Kalkınma Ajansı (BEBKA) tarafından Anadolu Üniversitesi ARİNKOM Teknoloji Transfer Ofisi (TTO) iş birliği ile yürütülen Teknoloji Odaklı Hızlandırıcı Programı’nı (TechUP) başarıyla tamamlayan girişimciler, İstanbul’da yatırımcılarla buluştu. İstanbul Workinton Levent 199 ofi- 32 SAAT EĞİTİM, 110 SAATLİK saat süren eğitimlerin ve 110 saatlik sinde gerçekleştirilen Demo Day MENTÖRLÜK VE DANIŞMANLIK mentörlük ve danışmanlık hizmetle- (Girişimci – Yatırımcı Buluşması) HİZMETİ rinin sonucunda final gününe gelmiş etkinliğinde, mentörlük, eğitim ve Demo Day etkinliğinin açılışında bulunuyoruz. Karşımıza gelecek olan danışmanlık hizmetlerinden oluşan konuşan ARİNKOM TTO Temsil- firmalar TechUP programını başarıy- TechUP’ta yer alan 8 girişimci, pro- cisi Mehmet Hakan Dağ, “Yaklaşık la tamamlayarak; yenilikçi fikirlerini jelerini yatırımcılara anlatma fırsatı 4 aydır devam eden, finans, hukuk, olgunlaştırmış, prototip aşamasını yakaladılar. dijital pazarlama gibi konularda 32 tamamlamış ve üretime başlamak için akıllı yatırıma ihtiyaç duyan girişimci- ler haline gelmiştir. Jüri üyelerimizin ve etkinliğimize katılan yatırımcıların, girişimcilerimizi en iyi şekilde değer- lendireceklerine inanıyoruz. Ayrıca TechUP programlarına verdikleri destek için BEBKA Genel Sekreteri İs- mail Gerim’e ve BEBKA çalışanlarına teşekkürlerimi sunuyorum ” dedi. “GENÇ NÜFUSUMUZ EN BÜ- YÜK İTİCİ GÜCÜMÜZ” Kalkınma ajanslarının girişimcilere sunduğu desteklere vurgu yapan BEB- 58 BEBKAHaber 2019
TechUP’ta yer alan 8 girişimci, projelerini yatırımcılarla paylaşma fırsatı buldu. KA Genel Sekreteri İsmail Gerim de, Gerim, gelecek hedeflerinin başarılı “Ne kadar çok girişimcimizin önünü girişimcileri uluslararası yatırımcılar- açarsak, onların geliştirdiği ürünler ve la buluşturmak olduğunu sözlerine hizmet pazarda yerini bulursa, ülke ekledi. olarak arzu ettiğimiz ihracat potan- siyeli daha da artar ve katma değerli Konuşmaların ardından ARİNKOM Girişimci firmalardan Umay MDT’ten ürünler elde edebiliriz. Genç nüfusu- Teknoloji Transferi Yöneticisi Orkun Cüneyt Şenyavaş Talebox, Modo- muz bu anlamda en büyük itici gücü- Başkan moderatörlüğünde yatırım- ya’dan Abdurrahim Özcan Lazer müz, fakat bunları iyi modellememiz cılar Diffusion Capital Partners’dan Alan Tarayıcılı Navigasyon Sistemi lazım. Devletimiz bunun için ciddi Alper Karagöz, Ida Capital’den Cem ve Kontrol Yazılımı, Negentra’dan kaynaklar ayırıyor. Kamu kurumları Baytok, 500 Startups’dan Enis Hulli, Gürcan Serbest hemşirelik ve ebe- KOSGEB, İŞKUR, Kalkınma Ajans- TR Angels’dan Hüseyin Karayağız ve lik eğitiminde kullanılan enjeksiyon ları olarak girişimcilerimize önemli Şirket Ortağım Melek Yatırım Ağı’n- simülasyonu, Nevisoft’tan Özer Çelik destekler veriyoruz” şeklinde konuştu. dan Mehmet Buldurgan’ın katıldığı Engelsiz Çeviri, Mevsim İklimlendir- 3’üncüsü İstanbul’da gerçekleşen ‘Yatırımcı Paneli’nde, yatırımcılar giri- me firmasından Murat Büyükgenç Demo Day etkinliğiyle birlikte önemli şimcilere tecrübelerini aktardı. Panelin Paslanmaz Çelik Soğutucu Ünitesi, tecrübeler kazandıklarını dile getiren ardından girişimciler jüri üyelerine PİTON’dan Burak Gül ALFA Sistem- projelerini detaylı olarak anlattı. Akıllı Ulaşım Sistemi, Remmsoft’tan Tanser Çobanoğlu ALP (Agile Lean Production), Lider Teknoloji firmasın- dan Hakan Çukul İleri Çekirdek adlı projelerini yatırımcılara sundular. Programın sonunda jüri üyesi ya- tırımcılara ve TechUP programına destekleri için BEBKA Genel Sekre- teri İsmail Gerim’e teşekkür belgesi takdim edildi. 2019 BEBKAHaber 59
Haber ANİMASYON SEKTÖRÜNÜN İDDİALI İSMİ ESKİŞEHİR Türkiye’de animasyon sektörünün mevcut durumu; tarihsel gelişim, yatırım ortamı açısından öne çıkan hususlar, sahip olunan kurumsal yapı, animasyon stüdyoları, TV kanalları, izleyici kitlesi, iş gücü ve pazar hacmi ile sektöre yönelik devlet İ destekleri ile ele alınarak Türkçe ve İngilizce olarak raporlandı. lki 2017’de yayınlanan, Animasyon ları, TV kanalları, izleyici kitlesi, iş gücü mizin animasyon alanındaki en köklü Sektörü Raporu Türkçe ve İngilizce ve pazar hacmi ile sektöre yönelik devlet üniversitesi olan Anadolu Üniversitesi olarak güncellendi. Raporda Tür- destekleri ile ele alındı. Raporda Eski- Animasyon Bölümü’nün Eskişehir’de kiye’de animasyon sektörünün mevcut şehir’in animasyon sektöründe önemli bulunması ve bunun en önemli unsur durumu; tarihsel gelişim, yatırım ortamı bir potansiyele sahip olduğu belirtildi. olan nitelikli insan kaynağının temeli açısından öne çıkan hususlar, sahip olu- Bunun başlıca sebepleri arasında; olması, nan kurumsal yapı, animasyon stüdyo- •30 yıllık çizgi film geçmişi ile ülke- •Düşük iş gücü ve yaşam maliyetleri, •BEBKA tarafından da desteklenen Animasyon Araştırma ve Geliştirme Merkezi’nin Anadolu Üniversitesi bün- yesinde kurulması, •Yüksek yaşam standartları ve sos- yo-kültürel yapıya sahip olunması, •Konum ve pazarlara yakınlık, •Eskişehir’de animasyon sektörünün; Sanat ve Tasarım Fakültesi’ne sahip Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, ARİNKOM Teknoloji Transfer Ofisi, ETTOM Teknoloji Transfer Ofisi, Eskişehir Teknoloji Geliştirme Bölgesi, Eskişehir Ticaret Odası ve BEBKA gibi pek çok paydaşın ilgi alanında olan bir kurumsal altyapıya sahip olması olarak raporda yer aldı. 60 BEBKAHaber 2019
BİLECİK DOĞA ROTALARI KİTABI YAYINLANDI Bilecik Valiliği ve Bursa Eskişehir Bilecik Kalkınma Ajansı (BEBKA) iş birliğinde Bilecik’in en önemli değerlerinden olan el değmemiş ve zengin çeşitliliğe sahip doğasının bilinirliğinin arttırılması ve bölgenin gelişimine katkı sağlayacak şekilde kullanılması amaçlarıyla B Bilecik Doğa Rotaları Oluşturulması çalışması yürütüldü. mevsimsel durum, muhtemel riskler, ilecik Valiliği ve Bursa Eskişe- temel riskler gibi bilgilere yer verildi. destekleyici ekipman gibi bilgileri hir Bilecik Kalkınma Ajansı Kanyon geçişi rotalarında ise; Bilecik’te aktarıldı. Rota belirleme ve haritalan- (BEBKA) iş birliğinde Bile- yer alan Harmankaya Kanyonu ile cik’in en önemli değerlerinden olan el Yarhisar bölgesinde yer alan kanyonun dırma çalışmalarının tamamlanmasının değmemiş ve zengin çeşitliliğe sahip rota ve haritalandırma çalışmaları ardından ortaya çıkan işlerin tamamı doğasının bilinirliğinin arttırılması ve yapılarak, yürüyüş rotalarına ben- kitapçık ve broşür haline getirilerek bölgenin gelişimine katkı sağlayacak zer şekilde güzergah, mesafe, rakım, ilgililerin beğenisine sunuldu. şekilde kullanılması amaçlarıyla Bilecik Doğa Rotaları Oluşturulması çalışması yürütüldü. Bu çalışma kapsamında; yürüyüş rotalarının belirlenmesi ve ha- ritalandırma yapılması, kanyon geçişi rotalarının belirlenmesi ve haritalan- dırma yapılması, oluşturulan rotalara ilişkin kitapçık ve broşür hazırlanması faaliyetleri gerçekleştirildi. 9 ay süren çalışma sonunda; Bilecik sınırları içerisinde ve tüm ilçeleri kapsa- yacak şekilde toplam 500 kilometreden oluşan parkurlar belirlendi, ilgili rotalar kolay-orta-zor seviye şeklinde sınıflan- dırılmış ve rotalara ilişkin güzergah, mesafe, rakım, mevsimsel durum, muh- 2019 BEBKAHaber 61
Ekonomi Göstergeleri Ekonomi Göstergeleri Yasin DALGIÇ Planlama, Programlama ve Koordinasyon Birimi - Uzman ÂÂ ENFLASYON GÖSTERGELERİ Türkiye’de yıllık en fazla artış %31,36 Aylık en fazla düşüş gösteren grup TÜFE’de Türkiye ile ev eşyası grubunda gerçekleşti. %4,08 ile giyim ve ayakkabı oldu. geneli yıllık TÜFE’de, bir önceki yılın aynı ayına Ana harcama grupları itibariyle enflasyon göre çeşitli mal ve hizmetler %28,80, 2018 yılı Aralık ayında endekste yer %20,30 gıda ve alkolsüz içecekler %25,11, konut alan gruplardan ulaştırmada %2,56, %23,73 ve eğlence ve kültür %20,86 ile eğlence ve kültürde %0,25, haberleş- artışın yüksek olduğu diğer ana harca- mede %0,11 ve konutta %0,06 düşüş ma gruplarıdır. gerçekleşti. TÜKETİCİ FİYATLARI ENDEKSİ (TÜFE, ARALIK 2018): Kaynak: TÜİK Enflasyon ve Fiyat İstatistikleri, 2019 62 BEBKAHaber 2019
ANA HARCAMA GRUPLARINA GÖRE TÜFE (ARALIK 2018): 35% 30% 25% 20% 15% 10% 5% 0% TR41 TR41 Mobilya, Ev Alet- TR41 Türkiye TR41 TR41 TR41 TR41 TR41 Türkiye Türkiye Türkiye Türkiye Türkiye Türkiye Türkiye TR41 TR41 TR41 Türkiye Türkiye Türkiye TR41 Türkiye Giyim ve leri ve Ev Bakım Hizmetleri Lokanta Ayakkabı ve Oteller YURT İÇİ ÜRETİCİ FİYAT ENDEKSİ (Yİ-ÜFE, ARALIK 2018, TÜRKİYE GENELİ): TR41 Bölgesinde yıllık en fazla artış 50% 46,15% 45,01% ev eşyasında gerçekleşti. 45% 38,54% TR41 Bölgesinde endekste yer alan di- 40% ğer gruplardan çeşitli mal ve hizmetler- de %31,04, konut, su, elektrik, gaz ve diğer yakıtlar grubunda %23,74, gıda 35% 32,13% 33,64% ve alkolsüz içeceklerde %23,72, eğlence 30% 25,00% ve kültürde %19,70, lokanta ve oteller 25% 23,71% grubunda %18,49, sağlıkta %17,91, 20% 15,36% 16,09% 20,16% 16,34% 16,28% 17,28% 17,30% ulaştırmada %17,22, giyim ve ayakka- 15% 16,37% 15,26% bıda %13,85, haberleşmede %10,00, 13,69% 16,37% 14,87% 15,45% 15,47% eğitimde %6,85 ile alkollü içecekler ve 10% 12,14% 13,71% 14,28% tütünde %2,70 artış yaşandı. 5% 0% Ocak Mart Yıllık yurt içi üretici fiyat Nisan endeksi artışı %33,64 Mayıs Haziran Temmuz Eylül Ekim Kasım Aralık 2017 2018 Kaynak: TÜİK Enflasyon ve Fiyat İstatistikleri, 2019 2019 BEBKAHaber 63
Ekonomi Göstergeleri Aylık en fazla düşüş ham petrol ve leri, %8,47 ile elektrik, gaz üretim Yıllık en fazla artış doğal gaz sektöründe gerçekleşti. ve dağıtımı olarak gerçekleşti. Buna elektrik ve gaz Bir önceki aya göre en fazla düşüş; karşılık tütün ürünleri %1,99, içecekler %22,56 ile ham petrol ve doğal gaz, %1,74, diğer ulaşım araçları %1,59 ile sektöründe gerçekleşti. %13,14 ile kok ve rafine petrol ürün- bir önceki aya göre endekslerin en fazla üretim ve dağıtımı sektöründe %8,47 arttığı alt sektörler oldu. ve su sektöründe %0,13 düşüş olarak Aylık yurt içi üretici Sanayinin dört sektörünün bir önceki gerçekleşti. Ana sanayi grupları sınıfla- fiyat endeksi düşüşü aya göre değişimleri; madencilik ve taş masına göre ise 2018 yılı Aralık ayında ocakçılığı sektöründe %2,46, imalat aylık en fazla düşüş %8,91 ile enerji %2,22 sanayi sektöründe %1,56, elektrik, gaz sektöründe gerçekleşti. Yİ - ÜFE DEĞİŞİM ORANLARI (2003=100), ARALIK 2018 Sektörler Endeks Aylık Bir Önceki Yılın Bir Önceki Yılın On iki Aylık (NACE Rev.2) Değişim Aralık Ayına Göre Aynı Ayına Göre Ortalamalara 422,94 Göre Değişim (%) Yİ-ÜFE 518,87 (%) Değişim (%) Değişim (%) B-Madencilik ve Taşocakçılığı 422,74 C-İmalat Sanayi 366,50 -2,22 33,64 33,64 27,01 D-Elektrik, Gaz 331,04 E-Su Temini -2,46 24,34 24,34 23,58 31,11 31,11 26,65 -1,56 75,02 75,02 34,65 -8,47 9,13 9,13 6,97 -0,13 Yİ - ÜFE DEĞİŞİM ORANLARI (2003=100), ARALIK 2018 Ana Sanayi Endeks Aylık Bir Önceki Yılın Bir Önceki Yılın On iki Aylık Grupları Değişim Aralık Ayına Göre Aynı Ayına Göre Ortalamalara 422,94 Göre Değişim (%) Yİ-ÜFE 458,98 (%) Değişim (%) Değişim (%) Ara Malı 298,83 Dayanıklı Tüketim Malı 337,29 -2,22 33,64 33,64 27,01 Dayanıksız Tüketim Malı 581,33 Enerji 368,52 -1,85 34,14 34,14 31,00 Sermaye Malı 24,92 24,92 20,15 -0,08 25,49 25,49 16,08 -0,49 57,13 57,13 40,33 -8,91 32,92 32,92 28,28 -0,24 64 BEBKAHaber 2019
ÂÂ İHRACAT GÖSTERGELERİ İLLERE GÖRE İHRACAT (ABD DOLARI, KANUNİ MERKEZ BAZINDA, 2018) Aralık 2018 Ocak-Aralık 2018 Ocak-Aralık 2017 Yıllık Değişim BURSA 879.908.000 13.298.332.000 14.050.665.000 %-5 ESKİŞEHİR %18 BİLECİK 89.295.000 1.048.164.000 888.543.000 %-13 TR41 %-4 5.600.000 95.876.000 109.832.000 974.803.000 14.442.372.000 15.049.040.000 TR41 Bölgesi illerinden Bursa’da di. 2017 yılı ile kıyaslandığında 2018 Eskişehir ihracatı 2018 yılı Aralık ayında 880 milyar yılında Bursa’dan yapılan toplam 1,05 milyar $ dolar düzeyinde ihracat gerçekleştiril- ihracatta yaklaşık %5’lik bir azalış yaşandı. Yine ilgili dönem kıyaslandı- Bilecik’te ise, aynı dönemde ihracat 96 Bursa ihracatı ğında, Eskişehir ihracatında da %18 milyon dolara yaklaştı. 2017 yılı ile kı- 13,3 milyar $ dolaylarında bir artış görüldü. Göre- yaslandığında, Bilecik’te 2018 yılında celi olarak Bursa ve Eskişehir illerine %13’lük bir azalış gerçekleşti. göre daha az ihracata sahip olan 2019 BEBKAHaber 65
Ekonomi Göstergeleri TR41 BÖLGESİ İLLERİ İHRACATI (MİLYON $) 1.500 120 15 1.200 100 9 80 3 900 60 600 Kaynak: Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM), 2019 Aralık 17 Mart 18 Nisan 18 Mayıs 18 18 Eylül 18 Aralık 17 Mart 18 Nisan 18 Mayıs 18 18 Eylül 18 Aralık 17 Mart 18 Nisan 18 Mayıs 18 18 Eylül 18 Ocak 18 18 Ekim Ocak 18 18 Ekim Ocak 18 18 Ekim Haziran 18 Haziran 18 Haziran 18 Temmuz Kasım Temmuz Kasım Temmuz Kasım 18 18 18 Aralık 18 Aralık 18 Aralık 18 BURSA Kanuni Merkez: Vergiye tabi kurumların esas nizamname veya mukavelenamelerinde veya teşkilat kanunlarında gösterilen merkezdir. TR41 BÖLGESİ İLLERİ ÜLKELERE GÖRE İHRACAT (OCAK-ARALIK 2018) BURSA ESKİŞEHİR BİLECİK OCAK - ARALIK 2018 OCAK - ARALIK 2018 OCAK - ARALIK 2018 1.930.688.000 Almanya 1.649.201.000 ABD 359.030.000 Birleşik Krallık 13.558.000 İtalya Fransa 991.799.000 Almanya 92.283.000 Romanya 10.160.000 ABD 902.107.000 İspanya 830.615.000 Fransa 84.809.000 Çin 6.537.000 OCAK - ARALIK 2017 Almanya 2.036.868.000 Avusturya 42.153.000 ABD 5.762.000 İtalya 1.923.017.000 Fransa 1.405.577.000 Romanya 31.552.000 Libya 4.597.000 İspanya 847.359.000 ABD 797.142.000 OCAK - ARALIK 2017 OCAK - ARALIK 2017 ABD 291.847.000 Çin 18.597.000 Almanya 93.103.000 Birleşik Krallık 11.218.000 Fransa 75.731.000 Romanya 11.019.000 Avusturya 35.621.000 İtalya 6.391.000 Romanya 29.062.000 Finlandiya 6.095.000 İMALAT SANAYİ İHRACATINDA TEKNOLOJİ YOĞUNLUĞU Kaynak: Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM), 2019 (OCAK-KASIM 2018) VE AR-GE MERKEZLERİ (31 ARALIK 2018) Orta Düşük + Orta Yüksek + Sıra İl Ar-Ge Merkezi Düşük Teknoloji Yüksek Teknoloji BİLECİK İhracat 1 İstanbul 389 BURSA İthalat %93,3 %6,7 2 Kocaeli 114 ESKİŞEHİR İhracat %81,5 %19,4 3 Bursa 112 TR41 İthalat %38,0 %62,0 4 Ankara 98 TÜRKİYE İhracat %28,9 %71,1 İthalat %36,4 %63,6 5 İzmir 78 İhracat %42,8 %57,2 İthalat %38,2 %61,8 6 Tekirdağ 48 İhracat %30,9 %69,1 7 Manisa 27 İthalat %60,3 %39,7 8 Konya 23 %45,0 %55,0 9 Eskişehir 19 22 Bilecik 4 Kaynak: OECD ISIC Rev.3 Sınıf. TÜİK verilerinden Kaynak: Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, hesaplanmıştır. Tablodaki Rakamlar yuvarlamadan dolayı Ar-Ge Merkezi İstatistikleri toplamı vermeyebilir. 66 BEBKAHaber 2019
ÂÂ İHRACAT GÖSTERGELERİ (OCAK - ARALIK 2018) BURSA İklimlendirme Diğer Demir ve Demir Sanayii 5% Dışı Metaller 3% Mobilya, Kağıt 3% İHRACATTA İLK 10 SEKTÖR (BİN $) ve Orman Ürünleri 4% Toplam ihracatta Otomotiv Endüstrisi 7.295.710 otomotiv sektörü Kimyevi Tekstil ve Hammaddeleri 1.075.143 %55, tekstil ve Maddeler ve Çelik hammaddeleri 917.168 %8, çelik ise %7 Mamülleri Makine ve Aksamları pay aldı. 4% Hazırgiyim ve Konfeksiyon 794.613 Kimyevi Maddeler ve Mamulleri 724.914 Hazırgiyim ve Otomotiv Mobilya, Kâğıt ve Orman Ürünleri 538.099 Konfeksiyon Endüstrisi Demir ve Demir Dışı Metaller 516.408 İklimlendirme Sanayi 418.485 5% 55% Diğer 331.993 685.800 Makine ve Aksamları 6% Çelik 7% Tekstil ve Hammaddeleri 8% 2018 yılında Bursa ihracatında ilk üç sektör otomotiv endüstrisi, tekstil ve hammaddeleri ile çelik sektörüdür. ESKİŞEHİR Elektrik Elektronik ve Hizmet 4% Hububat, Bakliyat, İHRACATTA İLK 10 SEKTÖR (BİN $) Toplam ihracatta Yağlı Tohumlar ve Diğer savunma ve Mamülleri 12% havacılık sanayi 5% %36, demir ve Savunma ve Havacılık Sanayi 383.081 demir dışı metaller İklimlendirme Savunma ve Havacılık Demir ve Demir Dışı Metaller 97.892 %9, makine ve Sanayii Sanayii Makine ve Aksamları 93.716 aksamları %9 pay 5% 36% aldı. Kimyevi Maddeler ve Mamulleri 79.171 Çimento Cam Demir ve Demir Madencilik Ürünleri 62.970 Seramik ve Toprak Makine ve Dışı Metaller Çimento, Cam, Seramik ve Topral Ürünleri 59.541 Aksamları 9% İklimlendirme Sanayii 54.158 Ürünleri Hububat, Bakliyat, Yağlı Tohumlar ve M. 52.065 6% Elektrik, Elektronik ve Hizmet 44.135 Diğer 121.434 9% Madencilik Ürünleri 6% Kimyevi Maddeler ve Mamülleri 8% Eskişehir’de 2018 yılında ihracatta ilk üç sektör savunma ve havacılık sanayi, demir ve demir dışı metaller ile makine ve aksamları olmuştur. BİLECİK Mobilya, Kağıt Su Ürünleri ve Makine ve Kimyevi Çelik Diğer ve Orman Hayvansal Aksamları Maddeler ve 0,1% 0,3% Ürünleri Mamüller 5% 1% 0,2% Mamülleri 0,2% Hububat, Bakliyat, Yağlı Tohumlar ve İHRACATTA İLK 10 SEKTÖR (BİN $) Toplam ihracattan demir ve demir Mamülleri Demir ve Demir Dışı Metaller 32.980 dışı metaller %35, 7% Çimento, Cam, Seramik ve Toprak Ürünleri 31.335 çimento, cam, Madencilik Ürünleri 18.507 seramik ve toprak Madencilik Demir ve Demir DIşı ürünleri %33, Ürünleri Metaller Hububat, Bakliyat, Yağlı Tohumlar ve M. 6.973 madencilik ürünleri 19% 35% Mobilya, Kâğıt ve Orman Ürünleri 4.177 ise %19 pay aldı. Çimento Cam Su, Ürünleri ve Hayvansal Mamuller 1.074 Seramik ve Toprak Makine ve Aksamları 231 Kimyevi Maddeler ve Mamulleri 183 Ürünleri Çelik 116 33% Diğer 298 Demir ve demir dışı metaller; çimento, cam, seramik ve toprak ürünleri ile madencilik ürünleri, Bilecik’te 2018 yılında ihracatta öne çıkan ilk üç sektördür. Kaynak: Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM), 2019 2019 BEBKAHaber 67
68 BEBKAHaber 2019
2019 BEBKAHaber 69
70 BEBKAHaber 2019
Search
