Bebka Eskişehir Simbiyoz Broşür 2019

ESKİŞEHİR İLİ ENDÜSTRİYEL SİMBİYOZ OLANAKLARININ ARAŞTIRILMASI PROJESİ





Endüstriyel Simbiyoz (ES) Nedir? Endüstriyel simbiyoz (o ak yaşam) doğadakine benzer şekilde birbirine yakın iki bağımsız endüstriyel işletme arasında madde ve enerji değişimi olarak tanımlanmıştır. Malzeme, enerji, su ve yan ürünlerin fiziksel değişimi de dâhil olmak üzere, her türlü varlığın, lojistik ve uzmanlık kaynaklarının işletmeler tarafından paylaşımı anlamına gelen endüstriyel simbiyoz uygulamaları sayesinde, endüstriyel kaynaklı çevresel ve sosyal problemlerin önüne geçilmekle kalmayıp aynı zamanda ekonomik getiri de sağlanmış olunacaktır. Bu kapsamda, endüstriyel simbiyoz tercihen birbirine fiziksel olarak yakın olup, normalde birbirlerinden bağımsız çalışan iki veya daha fazla endüstriyel işletmenin bir araya gelerek hem çevresel pe ormansı hem de rekabet gücünü a ıracak uzun süreçli o aklıklar kurması ve dayanışma içinde çalışmasını temsil eder. DOĞAL ÜRÜN KAYNAK DOĞAL ATIK KAYNAK ATIK KAYNAK ÜRÜN

Bursa Eskişehir Bilecik Endüstriyel Simbiyoz Programı TR41 2014-2023 Bölge Planı önceliklerine uyumlu olarak; Bursa, Eskişehir ve Bilecik illerinde kaynakların etkin kullanımının sağlamak amacıyla, 2014 yılında “Endüstriyel Simbiyoz Programı” başlatıldı. Bursa Eskişehir Bilecik Endüstriyel Simbiyoz Programın temel amacı, bölgedeki endüstriyel simbiyoz uygulamalarının yaygınlaştırılmasına yönelik olarak farkındalığın a ırılması, bölgesel ve sektörel analizlerin yapılarak mevcut potansiyelin ve stratejinin belirlenmesi, iletişim faaliyetlerinin yürütülmesi ve endüstriyel simbiyoz uygulamalarının sürdürülebilirliğine ve yaygınlaştırılmasına yönelik altyapının oluşturulmasının sağlanmasıdır. Program kapsamında Bursa Eskişehir Bilecik Endüstriyel Simbiyoz Fizibilite Raporu hazırlandı. Paydaş Ziyaretleri Bilgilendirme Toplantısı Sinerji Çalıştayı 28 96kurum katılımcı 63 katılımcı 64 47 392firma kurum simbiyoz olanağı Endüstriyel Simbiyoz Programını desteklemek amacı ile BEBKA tarafından “Sürdürülebilir Üretime Geçiş Sonuç Odaklı Programı (SÜSOP)” hazırlandı. Program ile bölgemizde üretim faaliyetlerinden kaynaklanan çevresel etkilerin azaltılması, kaynak ve enerji kullanımındaki verimliliğin a tırılması yoluyla çevre dostu üretime geçişe katkı sağlamak amaçlanıyor. Önümüzdeki 3 (üç) yıl içerisinde sürdürülebilir üretime geçiş için temiz üretim (eko-verimlilik), endüstriyel simbiyoz ve yeniden üretim konularına odaklanılacaktır.

Endüstriyel Simbiyoz Fizibilite Çalışmaları Seramik Karo ve Seramik Sağlık Gereçleri Üretiminde Açığa Çıkan Atıksu Arıtma Keklerinin Çimento Sektöründe Simbiyotik Kullanılabilirliğinin Fizibilitesi Proje Uygulayıcısı: Seramik Araştırma Merkezi A.Ş. (SAM) Proje Süresi: 6 ay Proje İçeriği: • Bilecik - Eskişehir illerinde yer alan toplam 10 adet seramik karo firması ve seramik sağlık gereçleri firmalarındaki arıtma keki miktarlarının ve kullanım oranlarına dair verilerin araştırılması • Firmalardan alınan arıtma keki örneklerinin kapsamlı karakterizasyon çalışmalarının yapılması • Elde edilen veriler doğrultusunda çimento üretiminde kullanılabilirliğinin araştırılması • Arıtma keklerinin kurutulması için fizibilite çalışmalarının yapılması Mermer Atıklarından Katma Değeri Yüksek Kimyasal Madde Üretimine Yönelik Ön Fizibilite Çalışması Proje Uygulayıcısı: TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi (MAM) Proje Süresi: 6 ay Proje İçeriği: • Mermer atıklarından kimyasal ve fiziksel yöntemlerle farklı tane boyutlarında kalsiyum karbonat vb. kimyasal ürünlerin üretilebilirliğine yönelik teknik ve ekonomik fizibilite çalışması yapılması • Üretim için tesis tasarlanması ve akım şemalarının o aya çıkarılması • Sabit ve toplam yatırım miktarı ile işletme maliyetinin belirlenmesi • Karlılık oranının ve geri dönüş süresinin belirlemesi • Pazar Araştırması gerçekleştirilmesi

Endüstriyel Simbiyoz Konusunda Desteklenen Projeler

Eskişehir Endüstriyel Simbiyoz Olanaklarının Araştırılması Projesi Proje Amacı Sürdürülebilir Üretime Geçiş Sonuç Odaklı Programı kapsamında Eskişehir Endüstriyel Simbiyoz Olanaklarının Araştırılması Projesi yürütülmektedir. 2018 yılında başlanan Proje, Eskişehir OSB içerisinde yer alan firmaların birbirleri veya OSB dışında yer alan endüstriyel simbiyoz potansiyeline sahip firmalar ile çeşitli işbirliği imkânlarını değerlendirerek ve o aklıklar kurarak çevresel etkilerini (kaynak kullanımı, atık üretimi, karbon salımı vb.) azaltmalarına ve rekabet avantajı sağlamalarına imkân tanıyacak. Çalışma Alanı Proje Süresi • Eskişehir Organize Sanayi Bölgesinde (OSB) faaliyet gösteren firmalar • 9 ay • OSB dışında yer alıp projeye katkı verebilecek firmalar

Faaliyetler Eskişehir’de uygulanma potansiyeli bulunan endüstriyel simbiyoz olanaklarının belirlenmesi amacıyla yürütülecek faaliyet adımları ve çıktıları aşağıda beli ilmiştir: TR41 Endüstriyel Simbiyoz Anket Formlarının Firma Ziyaretleri Fizibilite Raporunun ve Hazırlanması ve 50 Firma Ziyareti OSB Verilerinin İncelenmesi Firmalara Uygulanması Sinerji Çalıştayı 50 Anket Raporlama Pilot Projelerin Sinerjilerin Derlenmesi 1 Sonuç Raporu Belirlenmesi ve Firmalara Raporların Hazırlanması 5 Pilot Proje ve fizibilite konsept notu Kaynak: BEBKA, 2015, Bursa Eskişehir Bilecik Endüstriyel Simbiyoz Fizibilite Raporu

Eskişehir Endüstriyel Simbiyoz Potansiyeli Proje kapsamında, Eskişehir Çevre İl Müdürlüğü, Eskişehir Sanayi Odası (ESO) ve Eskişehir Organize Sanayi Bölgesi’nden (EOSB) temin edilen veriler değerlendirildi. Aşağıdaki kriterler doğrultusunda Eskişehir'de endüstriyel simbiyoz potansiyeli olan sektörlerin önceliklendirilmesine yönelik çalışmalar yapıldı. • Üre iği atık miktarı • Elektrik Tüketimi • Çalışan Sayısı • Doğalgaz Tüketimi • Su Tüketimi Yapılan analize göre o aya çıkan sonuçlar: 24 Atık Üreticisi 464 Potansiyel 112 Farklı Atık Türünün veya Kullanıcısı Endüstriyel Değerlendirilme Olabilecek Sektör Simbiyoz Olanağı Potansiyeli 63 Farklı sektörün üre iği atıkların 51 Farklı sektörde kullanılma potansiyeli

Endüstriyel Simbiyoz Proje Örneği Endüstriyel simbiyoz, özellikle 1990’lı yıllardan bu yana tüm dünyada hızla yaygınlaşmaktadır. Başta İngiltere ve Danimarka olmak üzere çok sayıda Avrupa ülkesinin yanı sıra, Kanada ve Avustralya’da, Uzak Doğu ülkelerinde ve gelişmekte olan pek çok ülkede de ulusal ve/veya bölgesel programlar olarak hayata geçmekte, sanayi bölgeleri için eko-endüstriyel park yaklaşımı ile de uygulama alanı bulmaktadır. Söz konusu programlar ile çok ciddi ekonomik, çevresel ve sosyal kazanımlar elde edilmekte ve işletmeler arası farklı simbiyotik ilişkiler hayata geçirilmektedir. İskenderun Kö ezi Endüstriyel Simbiyoz Projesi Türkiye’de 2011-2014 yılları arasında ilk yürütülen “İskenderun Kö ezi’nde Endüstriyel Simbiyoz Projesi” kapsamında da fizibilite çalışması tamamlanarak hayata geçen / yatırım aşamasına gelen ya da yapılabilirliği o aya konan toplam 8 (sekiz) simbiyotik uygulama (örnek proje) ile aşağıdaki kazanımların elde edileceği o aya konmuştur:

İskenderun Kö ezi Endüstriyel Simbiyoz Projesi Kazanımları Çevresel Kazanımlar Atık azaltımı Su tasarrufu Doğal kaynak ikamesi Arazi kazancı 330 B 6,5 B 280 B 45 B ton/yıl m2/yıl ton/yıl m2 İşgücü tasarrufu Enerji tasarrufu CO2 azaltımı 3,5 B 34 M 37 B kWh/yıl adam.gün/yıl ton CO2/yıl Sosyal Kazanımlar Yeni istihdam Yeni ürün Yeni girişim Katılım sağlayan Katkı sağlayan kurum / kuruluş sayısı üniversite sayısı 21 10 6 27 5 Ekonomik Kazanımlar Yatırım maliyeti Yıllık net kazanç Geri ödeme süresi 7 M$ 6,4 M$ 1,1 yıl Kaynak: TTGV, 2014, EKOSKOP

İskenderun Kö ezi Endüstriyel Simbiyoz Ağı Atık Posa Yem Meyve Suyu Yem Üretimi Hayvancılık Üretimi Atık Isı Hayvansal Atık Çimento Üretimi Orman Gübre Soda Proses Atığı Atıkları Soda Sanayii Kireç Üretimi Ormancılık Biyogaz Üretimi Atık Gübre Mısır Yağlar Üretimi Gübre Atıkları Tufal ve Gübre Cüruf (Demir) Demir-Çelik Pamuk Tarım Üretimi Çekirdeği Cüruf İyileştirilmiş Toprak Linter Atığı İnşaat Ulaşım Pamuk Tohumculuğu Çevre Teknolojileri Karayolları Biyoremediasyon Atık Yağlar ve Petrolle Kirlenmiş Toprak Yol Yapım Atık Akü Gemi Sintine Suyu Malzemesi ve Lastikler Petrol Boru Ha ı İşletmeciliği Geri Dönüşüm Sektörü Kaynak: TTGV, 2014, EKOSKOP





BURSA ESKİŞEHİR BİLECİK KALKINMA AJANSI Altınova Mah. İstanbul Cad. 424/4 Bu im İş Merkezi Bu im Plaza Kat 6 16250 Osmangazi/Bursa TÜRKİYE T. +90 224 211 13 27 • F. +90 224 211 13 29 www.bebka.org.tr [email protected] /TCBEBKA /TCBEBKA /BEBKA