การพัฒนาเนื้อหาดิจิทัล

บทที่ 4 สรา้ งแบบทดสอบ โดยใชฟ้ อรม์ Microsoft 33 บทที่ 4 สร้างแบบทดสอบ โดยใช้ฟอรม์ Microsoft



บทท่ี 4 สรา้ งแบบทดสอบ โดยใช้ฟอรม์ Microsoft 34 บทที่ 4 สร้างแบบทดสอบ โดยใชฟ้ อร์ม Microsoft เปน็ ความ educator คุณสามารถใช้Microsoft Forms การประเมิน ความคืบหน้าของนักเรียน และรับคำ�ตชิ มในเวลาจรงิ อื่น ๆ แบบทดสอบตา่ ง ๆ ที่ คุณออกแบบ และแชร์ กับชน้ั เรยี นของคุณได้อยา่ งรวดเรว็ คณุ สามารถสร้างแบบ ทดสอบท่ี มคี ำ�ถามที่จ�ำ เปน็ ต้องท�ำ ใหเ้ สรจ็ สมบรู ณ์ แสดงคำ�แนะนำ�ค�ำ ถาม และ แม้แตแ่ สดงคะแนนของนักเรียนและค�ำ ติชมหลงั จากท่ีพวกเขาทำ�ใหเ้ สรจ็ สมบูรณ์ แบบทดสอบ ซ่ึงทำ�ใหส้ �ำ หรับประสบการณใ์ ชง้ านการเรียนรเู้ พ่ิมเติมแบบโต้ตอบ ส�ำ หรบั นกั เรยี นของคณุ Microsoft Forms ยังมาพร้อมกับการวเิ คราะหท์ สี่ มบรู ณแ์ บบในเวลาจริง ทำ�ให้ได้ข้อมลู สรุปสำ�หรบั นกั การศกึ ษาตลอดจนผลลัพธส์ �ำ หรบั นักเรยี นแต่ละคน คณุ สามารถส่งออกผลลพั ธ์ของแบบทดสอบไปยงั Microsoft Excel เพ่อื ดำ�เนินการ วเิ คราะห์ในเชงิ ลึกไดม้ ากขนึ้ 1.เมอื่ ตอ้ งการเร่ิมสร้างแบบทดสอบ ให้ทำ�ตามขน้ั ตอนเหลา่ น้ี: ในเว็บเบราวเ์ ซอร์ของคณุ ใหไ้ ปที่ http://forms.microsoft.com 2.ลงชอ่ื เข้าใช้ Office 365 ดว้ ยขอ้ มลู บญั ชี O365 Education (ID โรงเรยี น) 3.ภายใตฟ้ อร์มของฉัน คลิกแบบทดสอบใหม่ เพอื่ เร่ิมการสร้างแบบทดสอบ ของคณุ

35 บทที่ 4 สรา้ งแบบทดสอบ โดยใชฟ้ อรม์ Microsoft

บทท่ี 4 สรา้ งแบบทดสอบ โดยใชฟ้ อร์ม Microsoft 36

37 บทที่ 4 สรา้ งแบบทดสอบ โดยใชฟ้ อรม์ Microsoft



กลบั

บทท่ี 5 การแปลงไฟล์ Adobe InDesign ให้เปน็ ไฟล์ PDF 38 บทที่ 5 การแปลงไฟล์ Adobe InDesign ใหเ้ ปน็ ไฟล์ PDF



บทที่ 5 การแปลงไฟล์ Adobe InDesign ให้เป็นไฟล์ PDF 39 บทที่ 5 การแปลงไฟล์ Adobe InDesign ให้เปน็ ไฟล์ PDF รูปแบบท่ี 2 ของ E-Book นนั้ เปน็ รปู แบบแอพพลิเคชนั่ สำ�เร็จจรปู ที่ ปจั จุบันมผี ู้ใหบ้ ริการมากมาย เริ่มหันมาให้บรกิ ารมากข้นึ นน่ั คอื การแปลงไฟล์ ของ Adobe InDesign ท่ีทำ�หน้านิตยสารอยู่ใหก้ ลายเปน็ ไฟลน์ ามสกุล PDF แลว้ ท�ำ การเกบ็ รวมไฟล์ PDF ท้งั หมดของนิตยสารอัพโหลดผ่านระบบขึ้นไปยัง แอพพลเิ คชน่ั ที่ทำ�หน้าท่ีจดั การไฟล์ PDF เหล่าน้ี ผา่ นระบบ E-Commerce ในการซ้อื -ขาย และชำ�ระเงินสำ�หรับดาวนโ์ หลดไฟล์ทงั้ หมดน้มี ายงั เครื่อง แท็บเล็ตของเราซึ่งผใู้ ห้บริการหลายรายมักจะนยิ มใช้วิธนี ้เี พราะเป็นการใช้ ตน้ ทนุ การผลติ ท่ถี ูกท่ีสุดแต่กต็ ้องเส่ียงกบั การละเมดิ ลขิ สิทธข์ิ องไฟล์ E-Book ทเี่ ปน็ นามสกุล PDF อยู่ ซึง่ ถ้าจะใหค้ รอบคลมุ ระบบดงั กล่าวจำ�เปน็ ตอ้ ง ใช้ระบบ DRM หรอื ระบบ Digital Right Management เอาไวป้ อ้ งกนั การ ละเมิดลขิ สทิ ธ์ิ ซึ่งสดุ ทา้ ยถา้ ไม่เสยี เวลาในการพัฒนา ระบบ DRM ทด่ี ีพอก็ อาจจะตอ้ งเลอื กซ้ือระบบ DRM จากตา่ งประเทศซ่ึงค่าใช้จา่ ยในการจัดซ้ือ ระบบ DRM นนั้ กส็ ูงไมแ่ พ้การพัฒนาผา่ น Frame Work

40 บทท่ี 5 การแปลงไฟล์ Adobe InDesign ใหเ้ ปน็ ไฟล์ PDF ใช้มาตรฐาน HTML 5 ซ่งึ มหี น้าปกสวยงามและการท�ำ งานทใ่ี กล้เคยี ง E-Book แบบ Interactive เตม็ รปู แบบของจรงิ รูปแบบสุดทา้ ย E-Book นัน้ เปน็ แนวคดิ ทป่ี รากฏข้นึ มาจากเทคโนโลยเี ว็บฯ หรอื มาตรฐาน HTML5 กบั การท�ำ งานของชุดพัฒนาภาษา JavaScript ซึ่งไมจ่ ำ�เปน็ ตอ้ งเสยี คา่ ใช้จ่ายในการน�ำ มาพฒั นา แต่จะไมส่ ามารถนำ�ไปจำ�หน่ายในเชงิ การค้าได้ เชน่ Sencha Frameworkและ Vaadin ที่เป็นชดุ พฒั นาเวบ็ ไซตใ์ ห้ออกมารองรับการ ทำ�งานบนหน้าจอของแทบ็ เล็ต และสมารท์ โฟน ขอ้ ดีคือไมเ่ สยี คา่ ใชจ้ ่าย ขอ้ เสยี คอื ตอ้ ง ใช้เวลาในการศกึ ษาชดุ พฒั นาแต่ละตัวนาน และไม่สามารถใช้ในเชงิ การคา้ ได้

บทที่ 5 การแปลงไฟล์ Adobe InDesign ใหเ้ ป็นไฟล์ PDF 41 รปู แบบสุดทา้ ย E-Book นน้ั เป็นแนวคดิ ท่ีปรากฏขึน้ มาจากเทคโนโลยเี ว็บฯ หรือมาตรฐาน HTML5 กับการทำ�งานของชุดพัฒนาภาษา JavaScript ซึง่ ไมจ่ �ำ เป็น ต้องเสียค่าใชจ้ ่ายในการน�ำ มาพัฒนา แตจ่ ะไม่สามารถนำ�ไปจำ�หน่ายในเชิงการค้าได้ เชน่ Sencha Frameworkและ Vaadin ทเี่ ปน็ ชดุ พัฒนาเวบ็ ไซตใ์ ห้ออกมารองรับการ ท�ำ งานบนหน้าจอของแท็บเลต็ และสมาร์ทโฟน ข้อดคี อื ไมเ่ สียค่าใชจ้ า่ ย ข้อเสยี คือตอ้ ง ใชเ้ วลาในการศกึ ษาชุดพัฒนาแตล่ ะตัวนาน และไม่สามารถใช้ในเชิงการค้าได้ ผู้บริโภคชอบ UI (User Interface) ที่โตต้ อบและทันสมยั หน่ึงเทรนดใ์ นยุคนี้ท่ีตอบสนองในเร่อื งการสรา้ งประสบการณ์ และ Aware- ness ของแอพพลิเคชัน่ หรือ E-Book บนอปุ กรณพ์ กพาอยา่ งแทบ็ เลต็ นัน้ กค็ งหนไี ม่ พน้ คอนเทนตท์ ่ีถกู นำ�เสนอในรปู แบบของ Gesture Mode หรือ Gesture Touch ทผ่ี ู้ ใชง้ านสามารถที่จะท�ำ การ Swipe(การเปล่ียนหนา้ จอแบบทันท)ี Flip(การพลิกหน้าจอ) หรอื Slide (เลอื่ นข้ึนบน-ลงล่าง หรือซ้าย-ขวา) ซ่งึ แน่นอนวา่ แอพพลิเคชั่นท่ีสามารถท�ำ ไดน้ น้ั ก็คงหนีไม่พ้นการพัฒนาแอพ พลิเคชน่ั ใหม่ท้ังหมด อยา่ งรปู แบบแรกที่ตอ้ งใช้ Xcode ในการพัฒนา ซึ่งนา่ จะตอ้ ง มีเร่อื งของค่าใช้จ่ายเขา้ มายุ่งเก่ยี วแนน่ อน แต่แล้วก็เหมอื นสวรรค์มาโปรดแก่กล่มุ ผู้ ประกอบการใหม่ และกลุม่ นกั พัฒนาทก่ี �ำ ลังจะต้องเร่ิมปวดหวั ในการออกแบบ เมื่อมี ทีมพฒั นาทมี หนงึ่ ไดเ้ ลง็ เหน็ ว่า Gesture Mode นน้ั จะมกี ารใชง้ านมากมายในอนาคต น้ี พวกนักพัฒนาเหลา่ น้ีไดเ้ รมิ่ ท�ำ การพัฒนา Framework ที่เป็นชุดพฒั นาของ Xcode และ HTML Base ขน้ึ มาใหใ้ ช้ฟรี โดยFramework ตัวน้นั มชี ือ่ ว่า Baker

42 บทที่ 5 การแปลงไฟล์ Adobe InDesign ให้เปน็ ไฟล์ PDF Baker คืออะไร Baker เป็น Framework หรือชดุ พฒั นาทีท่ �ำ งานบนพ้ืนฐานของโครงสร้าง ภาษา Objective C ที่ใช้บน Xcode ของ Apple Baker เปน็ Framework หรือชุดพฒั นาที่ท�ำ งานบนพืน้ ฐานของโครงสรา้ ง ภาษา Objective C ท่ีใชบ้ น Xcode ของ Apple แต่การท�ำ งานไม่ไดย้ ากไปถึงระดบั ที่ ต้องศึกษาการเขยี นโปรแกรม Baker ไดพ้ ัฒนา Framework ออกมาใหม่ โดยแยกส่วน ของการควบคุมการเคลือ่ นไหว และการแสดงผลออกจากกัน ส่วนของการดึงขอ้ มลู และเคล่ือนไหวนน้ั Baker มไี ลบลารขี่ องชุดพฒั นาเปน็ ตวั กำ�หนดแบบตายตัวท่ีรองรบั การทำ�งานโตต้ อบแบบ Gesture Mode หรือ Gesture Touch ในส่วนของการแสดงผล เน้อื หาที่เป็นหนังสือ E-Book หรอื สว่ นของคอน เทนตน์ ้นั Baker ใชก้ ารควบคมุ HTML และ StyleSheet เปน็ หลัก ทำ�ใหใ้ ครกต็ ามที่ ตอ้ งการน�ำ Baker ไปพัฒนาแอพพลเิ คชั่นแบบ E-Book ข้ึนไปบน App Store นนั้ ไม่ ตอ้ งยุ่งเก่ยี วกบั การเขยี นโปรแกรมหนักๆ เลย เพียงแค่มคี วามรู้ในเรอื่ งของการแกไ้ ข โค้ด HTML เบือ้ งตน้ ไปจนถึงพ้นื ฐานของการพัฒนา HTML5และ StyleSheet หรอื CSS ในการควบคมุ กราฟิก และการดไี ซน์หนา้ ตา ออกแบบไม่ใหห้ ลุดออกไปจาก มาตรฐานท่ี Baker มมี าแตแ่ รกก็พอ

บทท่ี 5 การแปลงไฟล์ Adobe InDesign ใหเ้ ปน็ ไฟล์ PDF 43 การสร้าง E-Book จาก Laker หรอื Baker Framework นน้ั ไมต่ อ้ งไปยงุ่ เกย่ี ว กับส่วนของ Xcode ท่เี ป็นไฟล์ Objective C เลย การออกแบบหน้าคอนเทนต์สว่ น มากจะยุ่งเกีย่ วเพยี งแค่สว่ นของไฟล์ HTML และ Javascript บางไฟล์ ท�ำ ให้ผ้ทู ีไ่ ม่ใช่ โปรแกรมเมอร์ สามารถทำ�ความเขา้ ใจกบั โครงสร้างของหนา้ E-Book ในโฟลเ์ ดอร์ “book”บน Framework ได้ง่ายขึ้น



บทที่ 6 EPUB-EBOOK 44 บทท่ี 6 EPUB-EBOOK



บทที่ 6 EPUB-EBOOK 45 บทที่ 6 EPUB-EBOOK EPUB ฟอร์แมตใหม่ล่าสุดอกี ฟอร์แมตในการสรา้ ง/นำ�เสนอ eBook โดยใช้ เทคโนโลยีภาษา XML ที่มีจุดเดน่ ในเร่ืองเนอื้ หาตวั อักษรสามารถตดั คำ� (Word Wrap) สามารถปรบั ขนาดตัวอกั ษรได้ และสนบั สนนุ เทคโนโลยี DRM ปัจจบุ ัน ePub น้ีใชน้ �ำ เสนอผ่าน eBook Reader อย่าง Kindle และ iPad วธิ กี ารแปลง Word เปน็ EPUB > ทรัพยากร>เคล็ดลบั อ่าน EPUB > วิธกี ารแปลง Word เป็น EPUB วธิ กี ารแปลง Word เป็น EPUB รูปแบบดิจทิ ลั ทใ่ี ชส้ ะดวก และรวดเร็ว หลายคนทตี่ อ้ งการสรา้ ง และเผยแพร่ eBooks ตนยากปกตริ า้ นเชอ่ื ถอื ได้ซอฟตแ์ วร์ท่ีแปลงการปฏบิ ตั งิ านจากรปู แบบแฟม้ เช่น MS Word เพื่อ EPUB หากคุณกำ�ลงั มองหาเช่ือถือได้ MS Word เพื่อ EPUB converter เพอ่ื เผยแพร่ eBooks ของคุณ MePubis ของ Wondershare เปน็ หนง่ึ ในตวั เลือกท่ดี ี ท่ีสดุ ของคุณ MePubเปน็ คำ�งา่ ย แต่มีประสทิ ธภิ าพเพื่อ EPUB converter ที่จะ ท�ำ งานใน หลายรูปแบบขอ้ ความยอดนิยมอ่นื ๆ ดว้ ย MePub คุณสามารถแปลงเอกสารในรูป แบบเช่น MS Word เพื่อ EPUB eBooks ในกว่าหน่งึ นาที คณุ ลักษณะของโปรแกรม ทสี่ นับสนุนฟังก์ชันการลาก และวาง ท�ำ ให้ใช้งานงา่ ยส�ำ หรบั ทกุ คน หลายคนไดเ้ ขียน และเผยแพร่ eBooks

46 บทที่ 6 EPUB-EBOOK ไมเ่ พียงแต่เป็น MePub งานงา่ ย แต่มันยงั สามารถใช้ไดอ้ ยา่ งรวดเรว็ ด้วย MePub คณุ สามารถแปลง Word ไฟล์ EPUB ในเพยี งไมก่ ่ีนาที ในความเปน็ จรงิ คุณสามารถ แปลงเอกสาร Word หนา้ 500 เป็น eBook เป็น EPUB ในกวา่ หนึ่งนาที หลงั จาก การแปลงจาก Word เป็น EPUB คุณสามารถใชร้ ูปภาพใด ๆ ภายในเครอื่ งบน คอมพิวเตอรข์ องคณุ เปน็ ปกหนงั สือ และก�ำ หนดเค้าโครงของ eBook ของคณุ ใหมแ่ ละ ตารางของเนื้อหาเท่าทค่ี ุณต้องการ ดา้ นล่างนเ้ี ป็นข้นั ตอนส�ำ หรับการใช้ Wonder- share MePub เพื่อแปลง Word เป็น EPUB eBooks 1. ดาวนโ์ หลด และติดต้ัง Wondershare MePub 2. เปดิ ตวั MePub กรอกข้อมูลบัญชี ตงั้ แบบ ผลการตั้งคา่ คลิ กถดั ไป 3. คลกิ ปมุ่ เพม่ิ เนอ้ื หาเพือ่ นำ�เข้าแฟ้ม Word และตารางของเนือ้ หาท่กี �ำ หนด เองแลว้ 4. คลิกปุ่มสร้างเพื่อแปลง Word เปน็ EPUB

บทท่ี 6 EPUB-EBOOK 47 กว่าจะมาเป็น e-Book หนงั สือทม่ี อี ยู่โดยทว่ั ไป จะมีลักษณะเป็นเอกสารท่ีจัดพมิ พด์ ้วยกระดาษ แต่ ดว้ ยความเปลี่ยนแปลงของ ยคุ สมัย และความเปลย่ี นแปลงดา้ นเลก็ ทรอนกิ ส์ ที่มี การพัฒนาต่อเน่อื งอย่างไม่หยุดย้ัง ทำ�ให้มกี ารคิดคน้ วิธีการใหมโ่ ดยใช้เทคโนโลยี คอมพวิ เตอร์เขา้ มาชว่ ย จงึ ได้น�ำ หนังสือดังกลา่ วเหล่านั้นมาทำ�คัดลอก (scan) โดยที่ หนังสือก็ยงั คงสภาพเดมิ แต่จะไดข้ อ้ มลู อิเลก็ ทรอนิกสท์ ่เี ป็นแฟ้มภาพข้นึ มาใหม่ วธิ กี าร ตอ่ จากนน้ั กค็ ือจะน�ำ แฟ้มภาพตัวหนงั สือมาผา่ นกระบวนการแปลงภาพเป็นตวั หนงั สือ (text) ด้วยการทำ� OCR (Optical Character Recognition) คอื การใชโ้ ปรแกรม คอมพิวเตอรเ์ พื่อแปลงภาพตัวหนังสอื ใหเ้ ป็นตวั หนงั สอื ทสี่ ามารถแกไ้ ขเพิม่ เติมได้ การถา่ ยทอดข้อมลู ในระยะตอ่ มา จะถา่ ยทอดผ่านทางแป้นพิมพ์ และประมวล ผลออกมาเป็นตัวหนังสอื และขอ้ ความดว้ ยคอมพิวเตอร์ ดงั นัน้ หนา้ กระดาษก็เปลย่ี นรูป แบบไปเปน็ แฟ้มขอ้ มูล (files) แทน ทงั้ ยังมีความสะดวกตอ่ การเผยแพร่และจัดพมิ พ์ เปน็ เอกสาร (documents printing) รูปแบบของหนงั สอื อิเล็กทรอนิกส์ยุคแรกๆ มี ลักษณะเปน็ เอกสารประเภท .doc, .txt, .rtf, และ .pdf ไฟล์ ตอ่ มาเม่ือมกี ารพฒั นา ภาษา HTML (Hypertext Markup Language) ข้อมลู ต่างๆ ก็จะถกู ออกแบบและ ตกแต่งในรูปของเว็บไซต์ โดยในแตล่ ะหน้าของเว็บไซตเ์ ราเรยี กว่า “web page” โดยสามารถเปดิ ดเู อกสารเหลา่ นั้นได้ดว้ ยเว็บเบราว์เซอร์ (web browser) ซงึ่ เป็น โปรแกรมประยุกต์ท่สี ามารถแสดงผลขอ้ ความ ภาพ และการปฏิสัมพนั ธผ์ า่ นระบบ เครอื ขา่ ยอินเทอรเ์ น็ต เมอ่ื อนิ เทอร์เนต็ ไดร้ ับความนิยมมากขึน้ บริษัทไมโครซอฟต์ (Microsoft) ได้ ผลิตเอกสารอิเลก็ ทรอนิกสข์ น้ึ มาเพ่อื คอยแนะนำ�ในรปู แบบ HTML Help ข้นึ มา มรี ูป แบบของไฟล์เปน็ .CHM โดยมีตวั อา่ นคอื Microsoft Reader (.LIT) หลังจากน้ันตอ่ มา มบี รษิ ทั ผู้ผลิตโปรแกรมคอมพวิ เตอร์จำ�นวนมาก ได้พัฒนาโปรแกรมจนกระทัง่ สามารถ ผลติ เอกสารอิเล็กทรอนิกส์ออกมาเปน็ ลกั ษณะเหมอื นกบั หนงั สอื ท่วั ไปได้ เชน่ สามารถ แทรกขอ้ ความ แทรกภาพ จดั หนา้ หนงั สือไดต้ ามความต้องการของผ้ผู ลติ และทีพ่ เิ ศษ กวา่ น้ันคือ หนงั สืออิเล็กทรอนิกสเ์ หลา่ นี้ สามารถสร้างจดุ เช่อื มโยงเอกสาร (Hyper- text)

48 บทท่ี 6 EPUB-EBOOK ไปยงั เวบ็ ไซต์ทเี่ กยี่ วข้องอ่นื ๆ ท้ังภายในและภายนอกได้ อีกท้ังยงั สามารถแทรกเสียง ภาพเคล่ือนไหวตา่ งๆ ลงไปในหนังสอื ได้ โดยคณุ สมบตั ิเหล่าน้ีไมส่ ามารถท�ำ ได้ใน หนังสอื ทัว่ ไป e-book คอื อะไร e-Book ยอ่ มาจากคำ�ว่า Electronic Book หมายถงึ หนงั สือท่สี ร้างขึ้นด้วย โปรแกรมคอมพวิ เตอร์ มลี กั ษณะเป็นเอกสารอเิ ลก็ ทรอนิกส์ โดยปกตมิ ักจะเปน็ แฟ้ม ข้อมูลท่สี ามารถอา่ นเอกสารผ่านทางหนา้ จอคอมพวิ เตอร์ ทงั้ ในระบบออฟไลน์ และ ออนไลน์ คุณลกั ษณะของหนังสอื อเิ ลก็ ทรอนกิ ส์สามารถเชอ่ื มโยงจดุ ไปยังส่วนต่าง ๆ ของหนงั สอื เวบ็ ไซตต์ ่าง ๆ ตลอดจนมีปฏิสมั พันธ์และโตต้ อบกับผเู้ รียนได้ นอกจาก นน้ั หนงั สอื อิเล็กทรอนกิ สส์ ามารถแทรกภาพ เสียง ภาพเคลอ่ื นไหว แบบทดสอบ และ สามารถส่ังพิมพ์เอกสารทีต่ ้องการออกทางเครื่องพมิ พ์ได้ อีกประการหนง่ึ ที่ส�ำ คญั ก็คือ หนังสืออิเล็กทรอนิกส์สามารถปรบั ปรงุ ให้ทนั สมยั ไดต้ ลอดเวลา ซึง่ คุณสมบัติเหลา่ นีจ้ ะ ไมม่ ใี นหนงั สือธรรมดาท่ัวไป ประเภทของ E-book ผผู้ ลติ สามารถเลือกสร้าง E-Books ได้ 4 รูปแบบ คอื Hyper Text Markup Language (HTML) Portable Document Format (PDF) Peanut Markup Language (PML) Extensive Markup Language (XML)

บทที่ 6 EPUB-EBOOK 49 ซ่ึงรายละเอียดของไฟล์แต่ละประเภทจะมีดังน้ี HTML : เปน็ รูปแบบที่ไดร้ บั ความนยิ มสงู สดุ HTML เปน็ ภาษามารก์ อัป ออกแบบมาเพ่ือใช้ในการสร้างเวบ็ เพจ หรอื ข้อมูลอน่ื ที่เรยี กดผู ่านทางเว็บBrowser เรมิ่ พฒั นาโดย ทิม เบอรเ์ นอรส์ ลี (Tim Berners Lee) ส�ำ หรับภาษา SGML ใน ปจั จุบนั HTML เป็นมาตรฐานหนึ่งของ ISO ซง่ึ จัดการโดย World Wide Web Consortium (W3C) ในปัจจุบัน ทาง W3C ผลักดัน รปู แบบของ HTML แบบใหม่ ท่ี เรยี กวา่ XHTML ซ่งึ เปน็ ลกั ษณะของโครงสร้าง XML แบบหนง่ึ ทม่ี ีหลกั เกณฑ์ในการ ก�ำ หนดโครงสร้างของโปรแกรมทมี่ รี ปู แบบที่มาตรฐานกว่า มาทดแทนใช้ HTML รนุ่ 4.01 ที่ใช้กนั อยูใ่ นปัจจุบนั HTML ยังคงเป็นรปู แบบไฟลอ์ ย่างหนึง่ สำ�หรับ .html และ ส�ำ หรบั .htm ทีใ่ ช้ในระบบปฏิบตั กิ ารทร่ี องรบั รปู แบบนามสกุล 3 ตวั อักษร PDF : ไฟลป์ ระเภท PDF หรือ Portable Document Format ถูกพฒั นา โดย Adobe System Inc เพอ่ื จดั เอกสารให้อยู่ในรูปแบบที่เหมอื นเอกสารพรอ้ มพมิ พ์ ไฟลป์ ระเภทนีส้ ามารถใชง้ านไดใ้ นระบบปฏิบตั ิการจำ�นวนมากและรวมถึงอปุ กรณ์ E-Book Reader ของ Adobe ด้วยเชน่ กัน และยงั คงลักษณะเอกสารเหมอื นตน้ ฉบบั เอกสารในรูปแบบ PDF สามารถจัดเกบ็ ตัวอกั ษร รปู ภาพ รูปลายเสน้ ในลกั ษณะเป็น หนา้ หนังสือ ต้ังแต่หน่ึงหนา้ หรือหลายพันหนา้ ได้ในแฟม้ เดียวกนั PDF เปน็ มาตรฐาน ทีเ่ ปิดใหค้ นอ่ืนสามารถเขยี นโปรแกรมมา ท�ำ งานร่วมกับ PDF ได้ การใช้งานแฟม้ แบบ PDF เหมาะสมส�ำ หรบั งานที่การแสดงผลให้มลี ักษณะ เดยี วกนั กับต้นฉบบั ซงึ่ แตกต่างกบั การใชง้ านรปู Browser แบบอ่นื เชน่ HTML การ แสดงผลของ HTML จะแตกต่างกันออกไป ข้ึนอย่กู บั โปรแกรมที่ใช้ และจะแสดงผล ตา่ งกนั ถ้าใชค้ อมพวิ เตอรต์ า่ งกัน

50 บทที่ 6 EPUB-EBOOK PML : พฒั นาโดย Peanut Press เพ่อื ใช้สำ�หรบั สร้าง E-Books โดยเฉพาะ อุปกรณ์พกพาต่างๆ ที่สนับสนนุ ไฟล์ประเภท PML นจ้ี ะสนับสนุนไฟลน์ ามสกลุ .pdb ด้วย XML : ส�ำ หรับการใชง้ านท่วั ไป พฒั นาโดย W3C โดยมีจุดประสงคเ์ พ่อื เปน็ ส่ิง ที่เอาไว้ติดต่อกันในระบบทม่ี คี วามแตกต่างกัน (เชน่ ใช้คอมพิวเตอรม์ ม่ี ีระบบปฏิบตั ิ การคนละตัว หรอื อาจจะเป็นคนละโปรแกรมประยุกต์ทมี่ ีความตอ้ งการส่อื สารขอ้ มูล ถึงกัน)และเพอื่ เปน็ พื้นฐานในการสรา้ งภาษามาร์กอปั เฉพาะทางอีกข้ันหนึง่ XML พัฒนามาจาก SGML โดยดดั แปลงใหม้ ีความซับซ้อนลดน้อยลง XML ใช้ในแลกเปลี่ยน ข้อมลู ระหวา่ งเครอ่ื งคอมพิวเตอร์ที่แตกต่างกนั และเนน้ การแลกเปล่ียนข้อมลู ผา่ น อินเทอรเ์ น็ต XML ยงั เปน็ ภาษาพน้ื ฐานใหก้ ับภาษาอนื่ ๆ อีกดว้ ย (ยกตวั อย่างเชน่ Geography Markup Language (GML), RDF/XML, RSS, MathML, Physical Markup Language (PML), XHTML, SVG, MusicXML และ cXML) ซึง่ อนญุ าตให้ โปรแกรมแก้ไขและทำ�งานกับเอกสารโดยไม่จำ�เปน็ ต้องมคี วามรใู้ นภาษานัน้ มาก่อน ข้อดีของ e-Book 1. อ่านที่ไหน เม่ือไหร่ ได้ตลอดเวลา เนอ่ื งจากพกไปได้ตลอดและได้จำ�นวน มาก 2. ประหยัดการตัดไมท้ ำ�ลายป่า เพราะไม่ต้องตดั ไมม้ าทำ�กระดาษ 3. เกบ็ รกั ษาไดง้ า่ ย ประหยดั เนอ้ื ทีใ่ นการจดั เก็บ ประหยัดค่าเก็บรกั ษา 4. ค้นหาขอ้ ความได้ ยกเว้นว่าอยใู่ นลักษณะของภาพ 5. ใช้พื้นทนี่ ้อยในการจดั เกบ็ (cd 1 แผน่ สามารถเกบ็ e-Book ไดป้ ระมาณ 500 เลม่ ) 6. อ่านไดใ้ นท่ีมืด หรือแสงน้อย

บทท่ี 6 EPUB-EBOOK 51 7. ท�ำ สำ�เนาได้งา่ ย 8. จำ�หนา่ ยไดใ้ นราคาถกู กวา่ ในรูปแบบหนังสือ 9. อ่านไดไ้ มจ่ �ำ กัดจ�ำ นวนคร้ัง เพราะไมย่ บั หรอื เสยี หายเหมือนกระดาษ 10. สะดวกสบาย ไม่ตอ้ งเดินทาง แค่คลิกเดยี วกส็ ามารถเลอื กอา่ นหนงั สอื ท่ี ตอ้ งการได้ทันที 11. เป็นสว่ นหน่งึ ในการรกั ษาธรรมชาติ โดยลดการใช้กระดาษกับ True e-Book ข้อเสียของ e-Book 1. ต้องอาศัยพลงั งานในการอ่านตลอดเวลา ไมว่ า่ จะเป็นไฟฟา้ หรอื แบตตารี่ 2. เสยี สขุ ภาพสายตา จากการได้รบั แสงจากอุปกรณอ์ เิ ลค็ ทรอนกิ ส์ 3. ขาดความรสู้ ึก หรืออรรถรส หรอื ความคลาสสคิ 4. อาจเกิดปัญหากบั การ ลง hardware หรอื software ใหม่หรือแทนทอี่ ัน เกา่ 5. ตอ้ งมีการดูแลไฟลใ์ ห้ดี ไมใ่ ห้เสยี หรือสูญหาย 6. การอ่านอาจเกิดอันตรายต่อสายตา 7. เกิดการละเมดิ ลขิ สทิ ธ์ไิ ด้ง่าย 8. ไมเ่ หมาะกับบาง format เชน่ รูปวาด รูปถา่ ย แผนท่ีใหญ่ เปน็ ตน้ ประโยชน์ของ e-Book ส�ำ หรบั ผูอ้ ่าน 1. ขนั้ ตอนง่ายในการอา่ น และคน้ หาหนงั สอื 2. ไมเ่ ปลืองเนือ้ ที่ในการเกบ็ หนงั สอื 3. อา่ นหนังสอื ได้จากทกุ ทีท่ ่ีมกี ารเชอื่ มตอ่ อนิ เตอร์เนต็

52 บทที่ 6 EPUB-EBOOK ส�ำ หรบั ห้องสมุด 1. สะดวกในการใหบ้ ริการหนงั สือ 2. ไมต่ อ้ งใชส้ ถานท่มี ากในการจัดเกบ็ หนงั สอื และไม่เสียคา่ ใช้จ่ายในสว่ นน้ี 3. ลดงานทีเ่ กิดจากการซอ่ ม จัดเก็บ และการจัดเรียงหนงั สอื 4. ไม่เสยี คา่ ใช้จ่ายในการจ้างพนักงานมาดแู ลและซ่อมแซมหนังสือ 5. มรี ายงานแสดงการเขา้ มาอ่านหนงั สือ ส�ำ หรับส�ำ นักพิมพแ์ ละผเู้ ขียน 1. ลดข้ันตอนในการจัดท�ำ หนงั สือ 2. ลดคา่ ใช้จา่ ยและความเสย่ี งในการจัดพมิ พห์ นังสือ 3. ลดค่าใช้จา่ ยในการจดั จ�ำ หนา่ ยผ่านชอ่ งทางอ่นื ๆ 4. เพม่ิ ช่องทางในการจำ�หน่ายหนังสอื 5. เพิ่มช่องทางในการประชาสมั พนั ธ์ตรงถึงผูอ้ ่าน ขอ้ จำ�กัดของ E-book น่อื งจากอาจเกดิ ปัญหากบั การ ลง Hardware หรือ Software ใหมห่ รอื แทนท่ี อนั เกา่ ดงั น้นั จึงตอ้ งมโี ปรแกรมและเครอื่ งมือในการอ่นื คือ Hardware ประเภท เคร่อื งคอมพิวเตอร์ หรอื อุปกรณอ์ เิ ล็กทรอนกิ สพ์ กพาอนื่ ๆ พร้อมท้ังระบบตดิ ตั้งระบบ ปฏบิ ัติการหรือ Software ท่ีใช้อา่ นขอ้ ความตา่ งๆ ตวั อยา่ งเชน่ Organizer แบบพก พา Pocket PC หรือ PDA เปน็ ตน้ การดงึ ข้อมลู E-Book ซึ่งจะอยบู่ นเวบ็ ไซตท์ ใ่ี ห้ บรกิ ารทางดา้ นน้ีมาอา่ น ก็จะใช้วิธกี าร Download ผ่านทางอนิ เตอรเ์ นต็ เสียเป็นสว่ น ใหญ่ อยา่ งไรก็ตามมใิ ชว่ ่า Hardwareทุกชนดิ จะอา่ นหนงั สืออิเล็กทรอนกิ สไ์ ด้

บทท่ี 6 EPUB-EBOOK 53 ขอ้ จ�ำ กดั ของชนดิ ไฟล์บางประเภทนน่ั เอง ซึ่งตอ้ งมีการแกป้ ัญหาด้วยการนำ� Software บางตวั มาช่วยส�ำ หรบั Software ทใี่ ชง้ านกับ E-Book ในปจั จุบันมีสอง ประเภทคือ Software ทีใ่ ช้อา่ นขอ้ มลู จาก E-Book และ Software ที่ใชเ้ ขียนขอ้ มลู ออกมาเปน็ E-Book นอกจากนี้ผู้ใช้ตอ้ งมีการดูแลไฟลใ์ หด้ ี ไม่ให้เสยี หรือสูญหาย คำ�นงึ เสมอวา่ การอ่านอาจเกิดอนั ตรายต่อสายตา E-Bookนี้ ไมเ่ หมาะกับบาง format เชน่ รูปวาด รูปถ่าย แผนทีใ่ หญ่ เป็นตน้ บทบาทของ E-book E-Book เปน็ แหลง่ รวบรวมขอ้ มูลความร้จู ากสื่อต่างๆ นำ�เสนอออกมาทาง เทคโนโลยีสมยั ใหมใ่ นรูปแบบหนงั สอื อเิ ล็กทรอนิกส์ สามารถแสดงผลด้วยภาพ ข้อความ เสยี ง สีสนั และภาพเคลอ่ื นไหวได้ ท�ำ ให้ผูใ้ ช้บริการไดร้ ับความบันเทงิ ในการ ศึกษาขอ้ มูลมากข้นึ อกี ทัง้ ยังสามารถพกพาไปอ่านได้ทกุ ที่ โดยไมต่ อ้ งค�ำ นงึ ถงึ แสงมาก หรือนอ้ ย เพราะอุปกรณ์ E-Book มกั มแี สง Backlight ของตวั เอง E-Book ยงั ทำ�ให้ อ่านหรือทำ�ความเข้าใจไดง้ า่ ยกว่าหนงั สือ นอกจากนย้ี งั สามารถเก็บขอ้ มูลได้มากอกี ดว้ ย

54 บทท่ี 6 EPUB-EBOOK รูปแบบ eBook แปลตามตัว eBook กค็ อื หนังสือทอี่ ยใู่ นรูปแบบสื่อดจิ ิทลั โดยมรี ปู แบบการ พัฒนา/นำ�เสนอหนงั สอื อเิ ล็กทรอนิกส์หลากหลายรูปแบบ ตามลักษณะความตอ้ งการ การใชง้ าน และกล่มุ เปา้ หมาย ทง้ั นีส้ ามารถแบ่งไดเ้ ปน็ กลุ่มใหญๆ่ ดังน้ี PDF เม่อื พดู ถึง eBook หลายๆ ทา่ นมกั จะนกึ ถึงเอกสารฟอรแ์ มต PDF เน่อื งจากเป็นรปู แบบแรกๆ ทม่ี กี ารกลา่ วถงึ และน�ำ มาประยกุ ตใ์ ช้งาน โดยเริม่ ตน้ จาก การน�ำ หนงั สอื ต่างๆ มาสแกนเป็นภาพดจิ ิทัล แล้วนำ�มารวบรวมเป็นรปู เล่มในฟอรแ์ มต PDF แต่เน่อื งจากในปจั จุบันการจัดเตรียมต้นฉบบั หนังสือได้ใช้เทคโนโลยกี ารจัดพมิ พ์ ด้วย Word Processor และ/หรอื DTP Software ดังนน้ั การสรา้ ง eBook ฟอร์แมต PDF จงึ ทำ�ไดง้ า่ ย สะดวกเพียงการแปลง (Convert/Export) จากตน้ ฉบับเป็น PDF ได้ ทันที ซ่งึ ก็คงไมผ่ ิดเพราะเปน็ ฟอร์แมตท่งี ่ายในการใชง้ าน และมโี ปรแกรมรองรับ หลากหลายโปรแกรม แตด่ ้วยความตอ้ งการลูกเลน่ ทีเ่ สมอื นกบั เปดิ หน้าหนงั สือจรงิ แนวคดิ การพฒั นา eBook รูปแบบอ่นื ๆ จงึ มีเพม่ิ ขน้ึ อย่างสม�ำ่ เสมอ เฉพาะการน�ำ เสนอผ่านระบบไมโครคอมพวิ เตอร์ ฟอรแ์ มตการนำ�เสนอ eBook ที่นยิ มใช้กนั มาก น่า จะเปน็ Flip eBook Flip eBook จากจดุ ออ่ นของ PDF ทีต่ อ้ งเลอื่ นหน้าดว้ ยเทคนิค Scroll ท�ำ ให้ ไมไ่ ด้ความรู้สกึ ว่าก�ำ ลังเปิดหนา้ หนังสือ จงึ ได้มีการพฒั นารปู แบบการน�ำ เสนอใหม้ ี ลกั ษณะคล้าย หรอื เสมอื นการเปดิ หน้าจรงิ อยา่ งเช่นโครงการอนุรกั ษ์หนงั สอื ของ University of Illinois Library at Urbana-Champaign ไดจ้ ัดทำ� Flip eBook ดงั น้ี

บทที่ 6 EPUB-EBOOK 55 หรอื จะลองเขา้ ไปชมผา่ นเวบ็ ไซต์ DAR (Digital Asset Repository) ของห้องสมดุ อเล็กซานเดีย หอ้ งสมดุ ทย่ี ่งิ ใหญแ่ หง่ หนงึ่ ของโลก ณ เมอื งอเล็กซานเดรยี ประเทศ อยี ิปตศ์ ูนย์บริการความรู้ทางวทิ ยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยี กไ็ ดพ้ ัฒนา Flip eBook ดว้ ย เทคโนโลยี Flash เพอ่ื ตอบรับการนำ�เสนอเอกสารเก่าท้งั ท่อี ย่ใู นรปู แบบเอกสารใบ ลาน และเอกสารตวั เล่มปกติ นอกจากน้ยี ังมี Software วางจำ�หนว่ ยหลายโปรแกรม ที่รองรบั การจดั ท�ำ Flip eBook เช่น FlipAlbum, Desktop Author, Flash Flip eBook เป็นตน้ Flash Multimedia eBook ฟอรแ์ มตนน้ี บั ว่าเปน็ การลงทุนค่อนขา้ งมาก เนอ่ื งจากเป็นการแปลงสภาพเนอ้ื หาโดยการพัฒนา/สรา้ งสรรค์ข้นึ มาใหม่ ใหม้ ีลกั ษณะ การน�ำ เสนอแบบ Multimedia ด้วยเทคโนโลยี Flash



บทท่ี 7 ปฏิสัมพนั ธ์ (Interactive) 56 บทท่ี 7 ปฏิสมั พันธ์ (Interactive)



บทที่ 7 ปฏสิ มั พนั ธ์ (Interactive) 57 บทท่ี 7 ปฏสิ ัมพนั ธ์ (Interactive) คือ การมปี ฏสิ ัมพนั ธ์กนั ระหว่างผูเ้ รยี นกับคอมพวิ เตอรช์ ่วยสอน ผู้เรียนมี การโตต้ อบปฏสิ ัมพันธก์ บั คอมพิวเตอร์ และบทเรยี นฯ มโี อกาสเลอื ก ตัดสนิ ใจ และ ไดร้ ับการเสรมิ แรง จากการได้รับข้อมูลยอ้ นกลบั ทนั ที เป็นการเรยี นรใู้ นรปู แบบ การสอื่ สารสองทาง (Two-Way Communication) การใชบ้ ทเรยี นคอมพิวเตอร์ ชว่ ยสอน เน้อื หาจะถูกส่งจากเครอื่ งไปยงั ผ้เู รยี นเพอ่ื ใหผ้ ้เู รียนทำ�การตอบสนอง โดย ส่งคำ�ตอบหรอื ข้อมูลกลบั ไปยังเคร่ืองอีกครัง้ หน่งึ การเรยี นการสอนในลกั ษณะนี้ มีข้อดหี ลายประการ เชน่ ความฉบั พลันของการให้คำ�ตอบจากโปรแกรมบทเรยี น ท่วี างไวเ้ พอ่ื ความเขา้ ใจที่ถูกต้องแกผ่ ู้เรียน เปน็ การท�ำ ใหง้ ่ายตอ่ การเรยี นรแู้ ละ ท�ำ ให้การถ่ายทอดความรู้บรรลุผลด้วยดีเน่อื งจากผูเ้ รียนจะเกดิ การเรียนร้ไู ดอ้ ยา่ ง มปี ระสิทธภิ าพมากย่ิงข้นึ หากได้มีการโตต้ อบหรือปฏสิ ัมพันธก์ ับผสู้ อน ดังนน้ั คอมพิวเตอรช์ ่วยสอนท่อี อกแบบมาอย่างดจี ะต้องเออื้ อำ�นวยให้เกิดการโตต้ อบ ระหวา่ งผ้เู รยี นกับคอมพิวเตอรช์ ่วยสอน อยา่ งต่อเน่อื งและตลอดท้งั บทเรียน การนำ�เสนอเนือ้ หา ประเภทตวั อกั ษร (Text) ขอ้ ความหรอื ตวั อกั ษร (Text) ข้อความ เป็นส่วนทเ่ี กี่ยวกบั เนือ้ หาของมลั ติมีเดยี ใช้แสดงรายละเอียด หรอื เน้อื หาของเรื่องทีน่ ำ�เสนอ ซงึ่ ปัจจบุ นั เราสามารถแบง่ ประเภทของข้อความไดห้ ลาย รูปแบบดังน้ี คือ 1.ขอ้ ความทไ่ี ดจ้ ากการพมิ พ์ เป็นขอ้ ความปกติที่พบได้ทัว่ ไป ไดจ้ ากการพมิ พ์ดว้ ย โปรแกรมประมวลผลคำ�(Word Processor) เช่น NotePad, Text Editor, Microsoft Word อุปกรณ์นำ�เขา้ คอมพิวเตอร์(Input device ) ที่ทำ�ให้เกดิ ข้อความ คอื แป้นพิมพ์ (Keyboard)

58 บทท่ี 7 ปฏิสัมพันธ์ (Interactive) 2.ข้อความจากการสแกนด้วยสแกนเนอร์ เปน็ ข้อความในลกั ษณะภาพ หรอื Image ไดจ้ ากการน�ำ เอกสารทพ่ี ิมพ์ไว้แลว้ หรอื เอกสารต้นฉบับ มาทำ�การสแกน ดว้ ยเครื่องสแกนเนอร์ (Scanner) ซึ่งจะไดผ้ ลอ อกมาเปน็ ภาพ (Image) 1 ภาพ ซึง่ ในปจั จบุ นั สามารถแปลงข้อความภาพท่ีสแกนได้ เปน็ ขอ้ ความปกติ โดยอาศยั โปรแกรม ประเภท OCR (Optical Character Read- er) เช่น โปรแกรม DocScan OCR, Cuneiform Pro OCR เปน็ ตน้ 3.ข้อความไฮเปอรเ์ ท็กซ์ (Hyper Text) เป็นรปู แบบของข้อความ ทไี่ ดร้ บั ความนยิ มสงู มาก ในปัจจุบนั โดยเฉพาะการเผย แพร่เอกสารในรปู ของเอกสารเวบ็ ไซต์ เนอ่ื งจากสามารถใช้เทคนิค การลงิ ค์ หรือ เชือ่ มโยงขอ้ ความ ไปยงั ขอ้ ความหรอื จุดอน่ื ๆ ภาษาท่ใี ชใ้ นการสรา้ งเอกสารไฮเปอร์ เทก็ ซ์ คือ ภาษา HTML (Hyper Text Markup Language) เกือบทุกหนว่ ยงานใน ปัจจุบันนยิ มเผยแพรข่ ้อมูลเป็นขอ้ ความไฮเปอรเ์ ท็กซผ์ า่ นเว็บไซต์ กลมุ่ ขอ้ ความท่ี เป็นไฮเปอร์เท็กเม่ือคลิกจะสามารถเชื่อมโยงไปหน้าตอ่ ไปได้ เราเรยี กล่มุ ข้อความนี้ วา่ ไฮเปอร์ลิงค์ สถานะของเมาส์จะเปล่ียนจากตวั ชเ้ี ปน็ รูปมือ (Anchor) นอกจาก นเ้ี รายงั พบเอกสารไฮเปอรเ์ ทก็ ซไ์ ด้ที่ ส่วนของการให้ชว่ ยเหลือ (Help) ในโปรแกรม คอมพิวเตอร์

บทท่ี 7 ปฏสิ มั พนั ธ์ (Interactive) 59 การนำ�เสนอเนอ้ื หาประเภทรปู ภาพ การใช้ภาพ เนื่องจากภาพจะช่วยให้ผูช้ ม ผู้ฟงั สามารถจดจ�ำ ได้นานกวา่ ตัวอักษร ดังนนั้ การแปลงเน้อื หาใหเ้ ป็นรูปภาพหรือผงั ภาพก็เป็นเทคนิคหน่งึ ที่ สามารถสร้างความนา่ สนใจ ให้กบั สื่อท่ีนำ�เสนอการเลอื กใช้ภาพก็ควรเลอื กใช้ภาพ ที่มลี ักษณะทเ่ี หมาะสมกนั และกนั คอื ถ้าในสไลด์นั้นเลอื กใช้ ภาพถา่ ยก็ควรใช้ ภาพถา่ ยกับภาพทุกภาพในสไลด์ แตถ่ ้าเลอื กใช้ภาพวาด ก็ควรเลอื ก ภาพวาดท้งั สไลดเ์ ช่นกันดงั นัน้ จงึ ไม่ควรใช้ภาพวาดผสมกับภาพถา่ ย ใสเ่ ทคนคิ ที่น่าสนใจให้กบั ภาพเพ่ือสรา้ งจดุ เดน่ การเอยี งภาพ การเวน้ ชอ่ งว่างรอบภาพการเปลีย่ นสีภาพให้ แตกต่างจากปกติ ควรระวังการเลือกใชภ้ าพเปน็ พืน้ หลงั สไลด์ เพราะอาจจะทำ�ใหผ้ ู้ ชมสนใจ พ้ืนสไลด์มากกวา่ เน้อื หาทต่ี ้องการนำ�เสนอ หรอื อาจทำ�ให้ผชู้ มไมส่ นใจมอง สไลดเ์ ลยกไ็ ด้ เนอ่ื งจากภาพท�ำ ใหต้ วั อักษรไม่โดดเด่น ไมน่ า่ มอง หรอื อ่านยาก การเสนอเนือ้ หาประเภท Video การสรา้ งงานวดี โี อเพ่ือนำ�สนานทตี่ ่าง ๆ หรือในนำ�เสนอข้อมูลภายในหนว่ ย งานและองค์กรถกู น�ำ เขา้ มาใช้เพ่ือสร้างความนา่ สนใจใหก้ ลบั ผฟู้ งั และก่อใหเ้ กิด ความเขา้ ใจในตัวงานไดง้ า่ ยขนึ้ บันทึกความทรงจำ� และเหตุการณส์ ำ�คัญตา่ ง ๆ ในอดตี เมื่อเราไปเท่ียวตามสถานท่ีตา่ ง ๆ หรอื จดั งานพิเศษ เชน่ งานวนั เกิด งาน แตง่ งาน งานรบั ปรญิ ญา งานเลีย้ ง ของบริษทั เรานยิ มเก็บภาพเหล่าน้นั ไวใ้ นรูปแบบ ของภาพถ่ายทีเ่ ป็นภาพน่ิงเสยี เปน็ ส่วนใหญม่ เี พียงไมก่ ่ีคนเท่านั้นทีบ่ ันทกึ ความทรง จ�ำ เหล่านน้ั ไว้ในรูปแบบของวีดีโอ แต่ด้วยเทคโนโลยีท่ีพฒั นาไปมากในปัจจบุ ันทำ�ให้ กลอ้ งวีดโี อม่รี าคาต�่ำ ลง จึงสามารถหาซื้อมาเปน็ เจ้าของไดไ้ ม่ยาก ปฏสิ ัมพันธ์การเรยี นการสอนแบบอีเลริ ์นนิง ปฏิสัมพันธ์การเรียนการสอนแบบอเี ลริ ์นนงิ มบี ทบาทที่สำ�คญั ยิง่ ในการ สือ่ สารระหวา่ งผู้สอนกับผเู้ รียน จากเดมิ ท่ผี สู้ อนและผ้เู รยี นใช้การส่ือสารด้วยคำ�พูด ทางวาจาเปน็ หลกั แตเ่ มื่อเปลี่ยนวิธีการเรยี นแบบอเี ลิรน์ นิงแลว้ การสือ่ สารน้ันจะใช้ การเขียนขอ้ ความมากกวา่ การใช้ค�ำ พูด

60 บทท่ี 7 ปฏสิ ัมพันธ์ (Interactive) และตอ้ งใชเ้ คร่อื งมือในการสือ่ สารผ่านอนิ เทอร์เน็ต เพื่อใหเ้ กดิ ปฏสิ มั พนั ธ์ ทางการเรยี น ระบบบรหิ ารจัดการเรียนการสอนทัง้ หลายจงึ ได้จดั เตรยี มทั้งเครอ่ื งมอื และวธิ ีการส่ือสารการสอนไวใ้ ชผ้ สู้ อนและผู้เรยี นได้สือ่ สารกันเป็นหลกั ดงั นน้ั ในบทนี้จะ กล่าวถงึ (1)ปฏสิ มั พนั ธก์ ารเรียนการสอนแบบอเี ลริ ์นนงิ (2) รปู แบบปฏิสมั พนั ธ์การเรยี นแบบอเี ลิรน์ นิง (3) ปฏิสมั พันธก์ ับรูปแบบการสอนตา่ ง ๆ (4) ตัวอย่างการออกแบบปฏสิ ัมพนั ธใ์ นการเรยี นแบบอีเลริ น์ นิง 1. ปฏิสัมพันธก์ ารเรยี นการสอนแบบอเี ลริ ์นนงิ ปฏิสัมพันธ์ เป็นการกระทำ�หรอื กิจกรรมระหวา่ งของสองส่งิ หรือหลายส่ิงเพอื่ ให้ ผลลัพธ์ทด่ี มี ปี ระโยชนห์ รืออาจกอ่ ใหเ้ กดิ ผลเสียตอ่ สิ่งท่ีกระท�ำ หรอื ตอบโตใ้ นการเรยี น รู้ดว้ ยคอมพวิ เตอร์ พบว่าปฏิสัมพันธ์เปน็ องค์ประกบด้านหน่ึงทีท่ ำ�ให้สอ่ื การเรียนร้ทู าง คอมพิวเตอรม์ ลี ักษณะชัดเจนกว่าสือ่ การเรยี นร้ใู นลกั ษณะอ่นื ๆ เช่น สื่อส่งิ พมิ พ์ บท เรียนโปรแกรม สื่อวดิ ิทัศน์ ในทนี่ ีข้ อนำ�เสนอเฉพาะปฏสิ ัมพนั ธร์ ะหวา่ งระบบอเี ลริ ์นนิง กบั ผู้ใช้อเี ลริ น์ นิงโดยการศกึ ษาเก่ยี วกับปฏสิ มั พันธร์ ะหว่างผู้ใช้กบั คอมพิวเตอร(์ Hu- man-computer interactio : HCI) การตดิ ต่อกบั ผู้ใช้ (user interface) เป็นต้น ดงั น้ัน การเรียนอีเลริ น์ นงิ จงึ มลี ักษณะท่ีใช้ปฏสิ ัมพนั ธก์ ารติดตอ่ สอ่ื สารการเรียนการสอนมาก ทสี่ ุด เพราะเปน็ การจัดการเรยี นร้ทู ที่ ดแทนการสอนในหอ้ งเรยี นปกติ การเรยี นอเี ลริ ์นนิงมลี ักษณะดา้ นการสรา้ งปฏิสัมพันธ์กับผู้เรยี น และก�ำ หนดให้ ผ้เู รยี นมปี ฏสิ ัมพันธต์ อบสนองต่อโปรแกรมเปน็ ปฏิสัมพันธ์การส่อื สารทง้ั ทางเดียว และ สองทอง ดงั น้นั การออกแบบปฏิสัมพันธ์ทเี่ หมาะสมจะชว่ ยให้การส่ือสารการเรยี นการ สอนบรรลวุ ัตถปุ ระสงค์

บทที่ 7 ปฏิสัมพันธ์ (Interactive) 61 ลักษณะปฏสิ มั พนั ธใ์ นการเรยี นแบบอเี ลิร์นนงิ ปฏิสัมพันธ์ในการเรียนแบอีเลริ น์ นิงเป็นการส่ือสารระหว่างผู้สง่ สารกับผูร้ ับสาร ตามกระบวนการส่ือสารซึง่ การสอื่ สารการเรยี นการสอนในการเรยี นอเิ ลริ ์นนงิ คอื ผู้ เรยี นกบั เนอ้ื หา และกจิ กรรมการเรยี นรทู้ ่อี ยู่ในระบบหรือเคร่อื งคอมพิวเตอร์ ผสู้ อนกับ ผู้เรียน บทเรยี นกบั ผู้เรียน เป็นตน้ เพอ่ื ความชัดเจนในการแสดงปฏสิ ัมพนั ธใ์ นการเรยี น แบบอเี ลิร์นนงิ ไดด้ ังภาพ มผี ลการศึกษาแนวคดิ ดานปฏิสัมพันธใ์ นการเรียนการสอน ปฏสิ ัมพนั ธ์ทก่ี ำ�หนด ให้เกดิ ขึ้นแบบเสมือนจริงในเวลาเดยี วกันกบั สภาพแวดลอ้ มบนเครือขา่ ย เช่น ก�ำ หนด เป็นสถานการณ์ สภาพแวดล้อมให้ผเู้ รียนตอบสนองโดยการร่วมมือกัน มวั ส์ (Moore,1993) นกั วิชาการในวงการการศึกษาทางไกล ได้แบง่ รปู แบบของ ปฏสิ มั พนั ธท์ ีเ่ กิดขึ้นในการเรียนทางไกลไว้ 3 รูปแบบ กลา่ วคอื 1. ปฏิสมั พันธ์ระหว่างผเู้ รียนกับเน้ือหา (Learner-content interaction) ปฏสิ ัมพนั ธ์ลกั ษณะนเี้ กดิ ข้นึ จากการท่มี ีการออกแบบรูปแบบของบทเรียนทสี่ ร้าง ปฏิสมั พนั ธ์ใหผ้ ู้เรียนไดม้ สี ว่ นเก่ยี วขอ้ งกบั เนือ้ หา ซง่ึ สะทอ้ นผ่านการตง้ั คำ�ถาม การเลือก คำ�ตอบจากบทเรียนเพื่อใหผ้ ้เู รียนไดค้ ิดวเิ คราะห์ สงั เคราะห์ และประเมิน 2. ปฏิสัมพนั ธ์ระหว่างผู้เรยี นกบั ผสู้ อน ( Learner-instructor interaction ) ปฏสิ ัมพันธ์ลกั ษณะนี้เปน็ การสอ่ื สารแลกเปลี่ยนความรรู้ ะหวา่ งผู้สอนกบั ผู้เรยี นซึง่ ผู้ เรยี นจะได้รับการกระต้นุ ความสนใจจากผูส้ อนด้วยการตง้ั คำ�ถาม การอภปิ ราย ซงึ่ ทำ�ให้ เกดิ การส่อื สารสองทาง ผสู้ อนสามารถใหผ้ ลป้อนลบั แกผ่ ูเ้ รียนกลบั รวมทัง้ การประเมนิ ความเขา้ ใจในการเรียนรขู้ องผ้เู รยี นด้วย 3. ปฏิสมั พนั ธร์ ะหวา่ งผเู้ รียนกับผู้เรยี น (Learner-learner interaction) ปฏิสมั พนั ธล์ กั ษณะนี้เป็นการส่ือสารทีเ่ กิดขึ้นระหวา่ งผเู้ รยี นกับผู้เรียนท้ังการสื่อสารแบบ ประสานเวลา และไมป่ ระสานเวลา การสอื่ สารโตต้ อบกันระหว่างผ้เู รยี นสามารถกระทำ� ได้ทงั้ แบบหนง่ึ ต่อหน่ึงและแบบหน่งึ ต่อกลุ่มเล็ก และหน่ึงตอ่ กลุ่มใหญ่

62 บทที่ 7 ปฏิสัมพันธ์ (Interactive) สวอน (Swan,2004) ได้ศกึ ษาคามสมั พนั ธ์ระหวา่ งปฏิสมั พันธก์ ับการเรยี นรู้ ในสภาพการเรียนอีเลริ ์นนิง พบวา่ ประสิทธิภาพของการเรียนรเู้ กิดข้ึนจากปฏสิ มั พันธ์ท่ี เกิดขึ้นระหวา่ งการเรียนแบบอเี ลริ ์นนิง 4 แบบ คือ 1.ปฏิสัมพนั ธก์ บั เน้ือหา เปน็ ส่วนทผี่ ู้เรยี นแสดงออกทางปญั ญา 2.ปฏสิ ัมพนั ธ์กับผู้สอน เป็นสว่ นทผ่ี เู้ รียนตดิ ต่อกบั ผสู้ อน ท�ำ ให้เหน็ ว่าผสู้ อน ด�ำ เนินการสอน 3.ปฏสิ มั พันธ์กับเพอื่ นร่วมชั้น เป็นสว่ นท่ผี เู้ รียนสื่อสารกบั เพอ่ื นร่วมชนั้ ทำ�ให้ เหน็ วา่ มีสงั คมเกิดขนึ้ 4.ปฏสิ มั พนั ธก์ บั สว่ นตอ่ ประสาน ท่อี อกแบบใหผ้ เู้ รยี นติดตอ่ กับบทเรียน ออนไลน์





บรรณานุกรม 63



บรรณานุกรม 64 บรรณานกุ รม กรรณกิ าร์ จินดารตั น.์ (2551). คูม่ ือการสร้างหนังสอื E-BOOK (พมิ พค์ รัง้ ที่ 1). กดิ านนั ท์ มสิทอง. (2541). ดวี ดี ี แผน่ ดจิ ิทลั อเนกประสงค.์ กรงุ เทพฯ : จฬุ าลงกรณม์ หาวิทยาลยั . ภาสกร เรืองรอง. (2556). การพัฒนาบทเรียน Tablet PC (พิมครั้งที่ 2). กรงุ เทพฯ : พรทชิ า. ภาสกร เรอื งรอง. (2557). การพฒั นาอีบุ๊คบนคอมพวิ เตอร์แบบพกพา&e- BookบนTablet PC กรุงเทพฯ : พรทชิ า. อภวิ ฒั น์ นพศิริวงศ์. (2544). อีบคุ๊ แอทอารค์ เิ ทคเจอร์. กรุงเทพฯ : คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ จฬุ าลงกรณม์ หาวทิ ยาลยั . https://sites.google.com/site/digital57402/sux-dicithal/hlak- beuxng-tn-khxng-sux-dicithal. (14 พฤษภาคม 2562) https://sites.google.com/site/digital57402/sux-dicithal/kar-xxk- baeb-sux-dicithal. (16พฤษภาคม 2562) https://support.office.com/th-th/article. (18 พฤษภาคม 2562) http://www.ecommerce-magazine.com (20 พฤษภาคม 2562) https://www.peoplevalue.co.th/content/9176/kirkpatrick-model (31 พฤษภาคม 2562) https://www.peoplevalue.co.th/content (01 มิถุนายน 2562)