ศิลาจารึกหลักที่ 1

ศิลาจารึกหลักท่ี 1 พ่อขนุ รามคาแหงมหาราช ช้ันมธั ยมศกึ ษาปที ่ี 2 ในนำ้ มีปลำ ในนำมขี ำ้ ว พวกเรำค้นุ หกู นั ไหมเอย่ ?

ศลิ าจารกึ หลกั ที่ 1 พ่อขุนรำมคำแหงมหำรำช

ทมี่ าของเรื่อง พระบำทสมเด็จพระจอมเกลำ้ เจ้ำอยูห่ วั ทรงพบศลิ ำจำรกึ และแท่นหินมนังคศลิ ำอำสน์ทีเ่ นินปรำสำทเมอื งเก่ำ รปู ทรงสเ่ี หลย่ี ม ด้ำนท่ี 1 และด้ำนที่ 2 มีจำรกึ ดำ้ นละ 35 บรรทัด ยอดแหลม ปลำยมน สูง 1 เมตร 11 เซนตเิ มตร สว่ นดำ้ นท่ี 3 และ ด้ำนที่ 4 มจี ำรึก ดำ้ นละ 27 บรรทัด

ท่มี าของเรอื่ ง รชั กำลท่ี 4 ได้นำมำ เผยแพรเ่ ป็นองคแ์ รก ตอ่ มำศำสตรำจำรย์ยอร์ช เซเดส์ และอำจำรย์ฉำ่ ทองคำวรรณ ตรวจสอบคำและแปลจำรึกเปน็ ภำษำฝรง่ั เศส ปจั จุบันศิลำจำรึกหลักท่ี 1 จดั แสดงไว้ ท่หี อ้ งประวตั ิศำสตรช์ ำติไทย พระที่นง่ั ศิวโมกขพิมำน พพิ ธิ ภณั ฑ์ สถำนแห่งชำติ พระนคร

ประวัติผแู้ ต่ง พ่อขุนรำมคำแหง เป็นโอรสของพ่อขุนศรอี นิ ทรำทติ ย์ พระมำรดำชือ่ นำงเสอื ง มีพีน่ ้อง 5 องค์ เปน็ ชำย 3 องค์ หญิง 2 องค์ พระชนมำยไุ ด้ 19 พรรษำ ทรงช่วยพระรำช บิดำกระทำยทุ ธหัตถีกบั ขนุ สำมชนจนไดร้ ับ ชัยชนะ พระรำชบิดำจงึ พระรำชทำนนำมว่ำ “พระรำมคำแหง” พ่อขนุ ศรอี ินทรำทิตยส์ ้นิ พระชนม์ พอ่ ขนุ บำนเมอื ง ได้ข้นึ ครองรำชย์เปน็ กษตั รยิ อ์ งคท์ ี่ 2 และตอ่ มำ พอ่ ขุนรำมคำแหงมหำรำช ข้ึนครองรำชย์เปน็ กษัตรยิ อ์ งคท์ ่ี 3 แห่งสโุ ขทัย

ประวตั ิผแู้ ต่ง พ่อขนุ รำมคำแหงเป็นทัง้ นักรบและนักปกครอง ผู้ทำนุบำรงุ พระพทุ ธศำสนำ พ.ศ. 1826 ทรงประดษิ ฐอ์ กั ษรไทย และจำรึกหลักศลิ ำจำรึกหลกั ที่ 1 พ.ศ. 1835 สรำ้ งพระท่นี งั่ มนังคศลิ ำบำตร พ.ศ. 1860 สวรรคต เจรญิ รงุ่ เรืองทำงด้ำนกำรคำ้ ขำย กำรเกษตร และกำรอตุ สำหกรรม ประชำชนมสี ทิ ธเิ สรีภำพ

ลกั ษณะคาประพนั ธ์ บนั ทกึ เรอ่ื งรำวเป็นร้อยแกว้ ใช้ประโยคสัน้ ๆ ง่ำย ๆ ใช้คำไทยโบรำณ มสี ัมผสั คล้องจอง รปู แบบตัวอักษรประกอบด้วย พยญั ชนะ สระ และวรรณยกุ ต์ สันนษิ ฐำนวำ่ แปลงตัวอักษรมำจำก อกั ษรขอม

เน้อื เร่อื งย่อ ตอนที่ 1 ต้ังแต่ดำ้ นท่ี 1 บรรทดั ท่ี 1-18 ❑ พระรำชประวัติระบุพระนำมของพระรำชบิดำ พระรำชมำรดำ และพระเชษฐำ ❑ วีรกรรมในกำรรบของพระองค์ท่ีทำให้พระเกียรติเลอ่ื งลอื ❑ พระรำชจรยิ วัตรอนั งดงำมทที่ รงปฏิบตั ิตอ่ พระรำชบิดำตรำบจนพระรำชบิดำเสดจ็ สวรรคต ❑ กำรปฏิบตั ิตนตอ่ พระเชษฐำดว้ ยควำมจงรักภักดี ❑ พระองค์เสดจ็ ข้ึนครองรำชย์สมบตั ิ เมอื่ พระเชษฐำเสดจ็ สวรรคต

เนอื้ เรอื่ งย่อ ตอนที่ 2 ด้ำนที่ 2 บรรทดั ท่ี 18 ถงึ ดำ้ นที่ 3 บรรทัดท่ี 10 ❑ เหตุกำรณ์บ้ำนเมืองและควำมเจริญรุ่งเรืองในสมัยพ่อขุนรำมคำแหง มหำรำช ❑ กำรค้ำเสรี กฎหมำยมรดก กำรร้องทุกข์โดยตรงต่อพระรำชำ โดย สำมำรถมำสัน่ กระด่งิ หนำ้ ศำลำรอ้ งทกุ ข์ ❑ บรรยำยวิถีชีวิตของคนไทย เช่น กำรถือศีล ทำบุญ ซึ่งในตอนนี้ ไมใ่ ช้สรรพนำมบุรุษที่ 1 แต่ออกพระนำมว่ำพ่อขุนรำมคำแหง ภำพกระด่งิ หน้ำประตูศำลำร้องทกุ ขข์ อง พ่อขุนรำมคำแหงมหำรำช (สถำนทจี่ ำลอง เมอื งโบรำณ จ.สมทุ รปรำกำร)

เนอื้ เรื่องย่อ ตอนท่ี 3 ต้งั แต่ดำ้ นที่ 3 บรรทดั ท่ี 10 ถงึ ด้ำนที่ 4 บรรทดั สดุ ทำ้ ย ภำพวัดมหำธำตุ จ.สโุ ขทัย ❑ พระรำชกรณยี กิจและพระเกยี รติคณุ มรดกอนั ลำ้ ค่ำท่สี ะทอ้ นควำม ❑ พระองคโ์ ปรดให้ช่ำงสร้ำงพระแทน่ มนังคศลิ ำบำตร เพ่ือใช้ รงุ่ เรอื งทัง้ วตั ถุและจติ ใจของ อำณำจกั รสุโขทยั ในอดีต สำหรับประทบั วำ่ รำชกำร และให้พระสงฆ์ใช้เป็นธรรมำสน์ แสดงธรรม ❑ ขยำยอำณำเขตกวำ้ งขวำงและบำ้ นเมืองอุดมสมบรู ณ์

บทวเิ คราะห์ วรรณคดเี ร่อื งแรกของไทยทบ่ี นั ทึกไว้ เป็นลำยลกั ษณ์อักษร เนื้อควำมสัน้ เพียง 124 บรรทัด องคก์ ำรยเู นสโก (UNESCO) มีมติสนบั สนุนเป็น เอกฉนั ทใ์ หข้ ึ้นทะเบียนศิลำจำรึกพ่อขุนรำมคำแหง เปน็ มรดกควำมทรงจำแหง่ โลก

คณุ ค่าทไี่ ด้รับ ศิลาจารึกหลักท่ี 1 พอ่ ขุนรำมคำแหงมหำรำช 1. ด้ำนภำษำ เป็นหลักฐำนที่สำคัญที่สุดที่แสดงให้ เห็นถึงกำเนิดของวรรณคดีและอักษรไทย เช่น กล่ำวถึงหลักฐำนกำรประดิษฐ์อักษรไทย ด้ำนสำนวน กำรใช้ถ้อยคำในกำรเรียบเรียง จะเห็นว่ำถ้อยคำสำนวนส่วนมำกเป็นคำพยำงค์ เดียวและเปน็ คำไทยแท้

คณุ ค่าทไี่ ด้รบั ศิลาจารึกหลักที่ 1 พอ่ ขุนรำมคำแหงมหำรำช 2. ด้ำนประวัตศิ ำสตร์ ใ ห ้ ค ว ำ ม รู ้ เ กี ่ ย ว กั บ พ ร ะ ร ำ ช ป ร ะ วั ติ ข อ ง พ่อขุนรำมคำแหง ควำมรู้ด้ำนประวัติศำสตร์ โบรำณคดี และสภำพสังคมของกรุงสุโขทัย ทำให้ผู้อ่ำนรู้ถึงควำมเจริญรุ่งเรืองกรุงสุโขทัย พระปรีชำสำมำรถของพ่อขุนรำมคำแหง และ สภำพชีวติ ควำมเปน็ อยู่ของชำวสโุ ขทยั

คณุ ค่าทีไ่ ด้รบั ศลิ าจารึกหลกั ที่ 1 พอ่ ขุนรำมคำแหงมหำรำช 3. ดำ้ นสงั คม ใหค้ วำมรู้ดำ้ นกฎหมำย และกำรปกครอง ส มั ย ก รุ ง สุ โ ข ทั ย มี ก ำ ร ป ก ค ร อ ง แ บ บ พ่อปกครองลูก พระมหำกษัตริย์ดูแลทุกข์สุข ของรำษฎรอยำ่ งใกลช้ ิด

คณุ ค่าท่ไี ด้รบั ศิลาจารกึ หลกั ที่ 1 พ่อขนุ รำมคำแหงมหำรำช 4. ด้ำนวัฒนธรรม ประเพณี ให้ควำมรู้เกี่ยวกับวัฒนธรรม ประเพณี อั น ดี ง ำ ม ข อ ง ช ำ ว สุ โ ข ทั ย ที ่ ป ฏิ บั ติ ม ำ จ น ถึ ง ปัจจุบัน เช่น กำรเคำรพบูชำและเลี้ยงดูบิดำ ม ำ ร ด ำ แ ล ะ ป ร ะ เ พ ณี ท ำ ง ศ ำ ส น ำ เ ช ่ น กำรทอดกฐินเมื่อออกพรรษำ ประเพณีกำรเล่น ร่ืนเริง มกี ำรจดุ เทยี นเล่นไฟ พ่อขุนรำมคำแหง โปรดให้รำษฎรทำบุญและฟังเทศน์ในวันพระ อกี ดว้ ย