ไกรทอง

นทิ านพื้นบา้ นภาคกลางของไทย

นิทานพื้นบ้านภาคกลาง ไกรทอง เป็นนทิ านพ้นื บ้านภาคกลางของไทย ที่มตี วั เอกช่ือ ไกรทอง เล่าไว้ หลายสานวนด้วยกนั ภายหลังในสมัยรัชกาลที่ 2 ได้ทรงพระราชนพิ นธ์เปน็ บทละครสาหรับละครนอก และไดร้ ับความนยิ ม ยกยอ่ งเป็นฉบบั มาตรฐาน ฉบบั หน่งึ ซง่ึ เปน็ เรอื่ งราวความรักเกี่ยวกบั คนและจระเข้

ตวั ละครสาคญั : ไกรทอง ไกรทอง ตะเภาทอง ตะเภาแกว้ ชาละวนั

เนื้อเร่ืองไกรทอง กาลครั้งหน่งึ มถี ้าแก้ววิเศษเป็นทอ่ี ยูข่ องจระเข้(ใต)้ ในถา้ มีลกู แกว้ วเิ ศษ ท่สี อ่ งแสงดจุ เวลากลางวัน จระเขท้ ุกตัวทีเ่ ขา้ มาในถ้าจะกลายเป็นมนุษย์ มที า้ วราไพ เปน็ จระเขเ้ ฒา่ ผู้ทรงศลี ไม่กินเนือ้ มนุษย์และสตั ว์ มบี ตุ รชอื่ ท้าวโคจร ซง่ึ นสิ ัย แตกต่างจากพ่อโดยสน้ิ เชงิ ทา้ วโคจรมีบตุ รชอ่ื ชาละวัน วนั หนงึ่ ท้าวโคจร เกดิ ทะเลาะววิ าทกับทา้ วแสนตาและพญาพนั วงั (เหนอื ) ท้าวโคจร โกรธทท่ี ้าวแสนตาฆ่าลูกนอ้ งของตนจงึ เขา้ มาขอทา้ สู้ แต่ท้าวแสนตาก็ไม่อาจสู้กาลงั ของทา้ วโคจรได้ พญาพันวังโมโหท่ีท้าวโคจรฆา่ พช่ี ายของตนจึงขน้ึ มาสกู้ ับทา้ วโคจร สดุ ท้ายท้ังสามก็จบชีวติ ลงจากบาดแผลทีเ่ กิดจากการสูร้ บกัน

เนื้อเรื่องไกรทอง หลังจากนน้ั พญาชาละวัน บุตรของท้าวโคจร กไ็ ดข้ ้นึ เป็นผ้ปู กครองถา้ บาดาลโดยไมม่ ใี ครกล้าท้าทาย อานาจ และไดจ้ ระเขส้ าวสองตวั เป็นเมียคือ วิมาลา กบั เล่ือมลายวรรณ ด้วยความลุ่มหลงในอานาจ ชาละวันจงึ มนี ิสยั ดรุ ้ายต้องการกนิ เน้ือมนุษย์ และไม่รกั ษาศลี เหมอื นทา้ วราไพผเู้ ปน็ ปู่แต่อยา่ งใด เพราะ ถือวา่ ตนเป็นผู้ปกครองถา้ มอี านาจอยากจะทาอะไรก็ได้

ณ เมอื งพจิ ิตร มเี หตุการณ์จระเข้อาละวาดออกมากินคนที่อยู่ ใกลค้ ลอง วนั หนง่ึ พนี่ ้องคูห่ นึ่ง ชือ่ นางตะเภาแกว้ ผพู้ ่ี และ นางตะเภาทอง ผนู้ อ้ ง ทงั้ สองเป็นธิดาของเศรษฐี อยากท่ีจะลง ไปเล่นนา้ ทีค่ ลอง เศรษฐีห้ามแต่สองพีน่ ้องก็ยังรบเร้าท่จี ะไปโดย บอกว่ามพี เี่ ล้ยี งลงไปดว้ ย เศรษฐจี ึงใจออ่ นยอมให้ตะเภาแกว้ และตะเภาทองลงไปเล่นนา้

ในเวลานน้ั ชาละวัน ซ่งึ กลายรา่ งเปน็ จระเขย้ กั ษ์ นสิ ัยอันธพาล ได้ออกจากถ้าอาละวาดล่าหามนุษย์ เปน็ เหยื่อ สร้างความวนุ่ วายไปทัว่ เมือง ไดว้ า่ ยน้าผา่ นมาเห็นตะเภาทองทแ่ี มน่ ้าแถวบ้านท่านเศรษฐี ก็เกิดความลุ่มหลง ทนั ทีจงึ คาบตะเภาทองแลว้ ดาด่ิงไปยังถา้ ทองด้วยความเหิมลาพอง

เมอื่ นางตะเภาทองฟ้ืนขน้ึ มา กต็ กตะลึงในความสวยของ ถ้า และไดเ้ หน็ พญาชาละวนั ซง่ึ กลายรา่ งเป็นชายรปู งาม ชาละวันเกย้ี วพาราสีแตน่ างไม่สนใจ ชาละวันจึงใชเ้ วท มนตร์สะกดให้นางหลงรักและยอมเป็นภรรยา

เมยี ของชาละวนั คอื วิมาลา และเลอ่ื มลายวรรณ เหน็ ก็ไม่พอใจและหงึ หวงแตก่ ห็ า้ มสามีไม่ได้

ท่านเศรษฐีเสยี ใจมาก จึงประกาศไปว่าใครทพ่ี บศพนางตะเภาทอง และสามารถปราบ จระเข้ตัวนไ้ี ดจ้ ะมอบสมบัตขิ องตนเองใหค้ รง่ึ หนึ่ง และจะให้แต่งงานกบั นางตะเภาแกว้

แต่ไม่วา่ จะมีผู้มีอาคมอาคมมาปราบชาละวนั กี่คน ก็จะตกเปน็ เหยื่อให้ชาละวันเอาไปนงั่ กนิ เล่นทุกราย

และแล้วกไ็ ด้ ไกรทอง หนุ่มรปู หลอ่ จากเมืองนนทบรุ ี ซ่ึงไดร้ า่ เรยี นวิชาการ ปราบจระเข้จากอาจารย์คง จนมคี วามเกง่ กลา้ ฤทธ์ิอาคมแกร่ง ได้รบั อาสามาปราบชาละวนั

กอ่ นพบเจอเหตรุ า้ ย ชาละวนั ไดน้ อนฝันวา่ มีไฟลกุ ไหมแ้ ละนา้ ท่วมทะลักเขา้ ถ้า เกดิ แผน่ ดินไหว แปรปรวน ทนั ใดน้นั ไดป้ รากฏรา่ งเทวดาฟันคอชาละวนั ขาดกระเดน็ จงึ ได้นาความฝันไปบอกกล่าวกับป่ทู า้ วราไพ เพราะเหตุการณ์ในความฝันเปน็ ลางรา้ ย ชาละวนั ตอ้ ง จาศลี ในถา้ 7 วนั ถา้ ออกไปนอกถา้ จะพบภยั พบิ ัติถงึ ชวี ติ วิมาลาจึงรับสั่งใหบ้ ริวารจระเขค้ าบกอ้ นหนิ มาปิดปากถา้ เอาไว้ เพ่อื ไม่ใหม้ นษุ ย์เข้ามาในถ้า

รุ่งเช้าไกรทองเรมิ่ ตัง้ พธิ ีบวงสรวงพร้อมท่องคาถา ทาให้ ชาละวันเกดิ อาการรอ้ นรมุ่ วิมาลาไดแ้ ต่คอยปลอบใจให้ ชาละวนั อดทนเข้าไว้ แตส่ ุดทา้ ยชาละวนั กต็ ้องออกจากถ้า แปลงกายเป็นจระเข้ขน้ึ มาบนผิวนา้ เพอ่ื ตอ่ สกู้ ับไกรทอง

การต่อส้ขู องคนกบั จระเข้จงึ เร่ิมข้ึนไกรทองกระโดดขน้ึ บน หลงั จระเขช้ าละวนั อยา่ งรวดเรว็ และแทงดว้ ยหอกสตั ตโลหะ ทาใหอ้ าคมของเข้ยี วเพชรเสื่อม หอกอาคมไดท้ ิ่มแทงชาละวัน จนบาดเจ็บสาหัส และมันได้รีบหนกี ลับไปทถ่ี ้าทองทนั ที

แตไ่ กรทองก็ใช้เทียนระเบิดนา้ เปิดทางน้า ตามลงไปท่ีถา้ ทนั ที วิมาลา และเลื่อมลายวรรณต้องการของรอ้ งให้ปู่ทา้ วราไพชว่ ย แต่ทา้ วราไพกไ็ มส่ ามารถ ช่วยได้ เมอื่ มาถงึ ถ้าไกรทองได้พบกบั วิมาลา ด้วยความเจ้าชูจ้ งึ เกี้ยวพาราสี จนนางใจออ่ นยอมเปน็ ชู้ จนนางตกใจว่งิ หนีเข้าถ้า ไกรทองจึงตามนางไป

สว่ นชาละวันที่นอนบาดเจ็บอยูก่ ็รีบออกมาจากท่ซี อ่ นตัวและไดต้ อ่ สู้ กบั ไกรทองตอ่ ในถา้ จนชาละวนั ส้ไู ม่ไหวในที่สดุ กพ็ ลาดเสียท่าถกู แทงจนสิน้ ใจตายตรงนัน้

และไกรทองกไ็ ดพ้ านางตะเภาทองกลับข้นึ มา เศรษฐีดีใจมากท่ี ลูกสาวยังไมต่ าย จึงจดั งานแตง่ งานใหไ้ กรทองกบั นางตะเภาแกว้ พรอ้ มมอบสมบตั ิใหค้ รง่ึ หน่งึ แถมนางตะเภาทองให้อกี คน