ความรู้เกี่ยวกับ E-Book (5)

ความรู้เกี่ยวกับ E-Book จัดทำโดย จิรนันท์ ใจบุญ

คำนำ หนังสืออิเล็กทรอนิกส์ คือการนำเอาข้อมูลจาก ระบบการทำเอกสารปกติมาจัดทำเป็ นหนังสือ ที่อ่านผ่านโปรแกรมและแอพพลิเคชั่นใน ระบบอิเล็กทรอนิกส์ จึงเรียกว่าหนังสือ อิเล็กทรอนิกส์ (E-Book)

สารบัญ ความหมายของหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ 1 วิวัฒนาการของหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ (E-Book) ประเภทของหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ 2 โครงสร้างทั่วไปของหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ 3 ประโยชน์ของหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ E-Book 4 ความแตกต่างของ E-Book และหนังสือทั่วๆ ไป 5 โปรแกรมที่ใช้สร้างหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ 6

ความหมายของหนังสือ อิเล็กทรอนิกส์ E-Book ย่อมาจากคำว่า Electronic Book หมาย ถึง หนังสือที่สร้างขึ้นด้วยโปรแกรม คอมพิวเตอร์ มีลักษณะเป็ นเอกสาร อิเล็กทรอนิกส์ โดยปกติมักจะเป็ นแฟ้ มข้อมูลที่ สามารถอ่านเอกสารผ่านทางหน้าจอ คอมพิวเตอร์ ทั้งในระบบออฟไลน์ และ ออนไลน์

วิวัฒนาการของหนังสือ อิเล็กทรอนิกส์(E-Book) แนวความคิดเกี่ยวกับหนังสืออิเล็กทรอนิกส์เกิดขึ้นภาย หลัง ปี ค.ศ. 1940 โดยปรากฏในนวนิยายวิทยาศาสตร์ ต่อมาได้มีการพัฒนาโดยนำเทคโนโลยีคอมพิวเตอร์เข้า มาช่วยสแกนหนังสือจัดเก็บข้อมูล เป็ นแฟ้ มภาพตัว หนังสืออิเล็กทรอนิกส์ และนำแฟ้ มภาพตัวหนังสือมา ผ่านกระบวนการแปลงภาพเป็ นข้อความด้วยการทำ OCR (Optical Character Recognition) โดยใช้โปรแกรม คอมพิวเตอร์เพื่อแปลงภาพตัวหนังสือให้เป็ นข้อความที่ สามารถแก้ไขเพิ่มเติมได้การถ่ายทอดข้อมูลจะถ่ายทอด ผ่านทางแป้ นพิมพ์ และประมวลผลออกมาเป็ นตัว หนังสือ และข้อความด้วยคอมพิวเตอร์ ดังนั้น หน้า กระดาษจึงเปลี่ยนรูปแบบไปเป็ นแฟ้ มข้อมูลแทนทั้งยังมี ความสะดวกต่อการเผยแพร่และจัดพิมพ์เป็ นเอกสาร (Documents printing) ทำให้รูปแบบ ของหนังสือ อิเล็กทรอนิกส์ยุคแรก ๆ มีลักษณะเป็ นเอกสารประเภท ไฟล์ .doc .txt .rtf และ .pdf

เมื่อมีการพัฒนาภาษา HTML (Hypertext Markup Language) ข้อมูลต่าง ๆ จึงถูกออกแบบ และ ตกแต่งในรูปของเว็บไซต์ โดยปรากฏใน แต่ละหน้าของเว็บไซต์ซึ่งเรียกว่า “web page” ผู้อ่านสามารถเปิ ดดูเอกสารเหล่านั้นได้ด้วย เว็บเบราว์เซอร์ (Web browser)ซึ่งเป็ น โปรแกรมประยุกต์ที่สามารถแสดงผลข้อความ ภาพ และการปฏิสัมพันธ์ผ่านระบบเครือข่าย อินเทอร์เน็ต ต่อมาเมื่ออินเทอร์เน็ตได้รับ ความนิยมมากขึ้น บริษัท ไมโครซอฟท์ ได้ ผลิตเอกสารอิเล็กทรอนิกส์เพื่อให้คำแนะนำ ในรูปแบบ HTML Help ขึ้นมา มีรูปแบบของ ไฟล์เป็ น .CHM โดยมีตัวอ่าน คือ Microsoft Reader

หลังจากนั้นมีบริษัทผู้ผลิตโปรแกรม คอมพิวเตอร์ จำนวนมาก ได้พัฒนาโปรแกรม จนกระทั่งสามารถผลิตเอกสารอิเล็กทรอนิกส์ ออกมาเป็ นลักษณะเหมือนกับหนังสือทั่วไป กล่าวคือ สามารถแทรกข้อความ แทรกภาพ จัด หน้าหนังสือได้ตามความต้องการของผู้ผลิต และที่พิเศษกว่านั้น คือ หนังสืออิเล็กทรอนิกส์ เหล่านี้ สามารถสร้างจุดเชื่อมโยงเอกสาร (Hypertext) ไปยังเว็บไซต์ที่เกี่ยวข้องอื่น ๆ ทั้ง ภายใน และภายนอกได้ อีกทั้งยังสามารถ แทรกเสียง ภาพเคลื่อนไหวต่างๆ ลงไปใน หนังสือได้ คุณสมบัติเหล่านี้ไม่สามารถทำได้ ในหนังสือทั่วไป

3. หนังสืออิเล็กทรอนิกส์แบบหนังสือภาพนิ่ง หรืออัลบั้ม ภาพ (static Picture Book) เป็ นหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ ที่มีคุณลักษณะหลักเน้นจัด เก็บข้อมูล และนำเสนอข้อมูลในรูปแบบภาพนิ่ง(static picture) หรืออัลบั้มภาพเป็ นหลัก เสริมด้วยการนำ ศักยภาพของคอมพิวเตอร์มาใช้ในการนำเสนอ เช่น การ เลือกภาพที่ต้องการ การขยายหรือย่อขนาดของภาพของ คอมพิวเตอร์ การขยายหรือย่อขนาดของภาพหรือตัว อักษร การสำเนาหรือการถ่ายโอนภาพ การแต่งเติมภาพ การเลือกเฉพาะส่วนของภาพ (cropping) หรือเพิ่มข้อมูล เชื่อมโยงภายใน (Linking information) เช่น เชื่อมข้อมูล อธิบายเพิ่มเติม เชื่อมข้อมูลเสียงประกอบ เป็ นต้น 4. หนังสืออิเล็กทรอนิกส์แบบหนังสือภาพเคลื่อนไหว (Moving Picture Book) เป็ นหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ที่เน้นการนำเสนอข้อมูลในรูป แบบภาพวีดีทัศน์ (Video Clips) หรือภาพยนตร์สั้น ๆ (Films Clips) ผนวกกับข้อมูลสนเทศที่อยู่ในรูปตัวหนังสือ (Text Information) ผู้อ่านสามารถเลือกชมศึกษาข้อมูลได้ ส่วนใหญ่นิยมนำเสนอข้อมูลเหตุการณ์ประวัติศาสตร์ หรือเหตุการณ์สำคัญ เช่น ภาพเหตุการณ์สงครามโลก ภาพการกล่าวสุนทรพจน์ของบุคคลสำคัญๆ ของโลกใน โอกาสต่างๆ ภาพเหตุการณ์ความสำเร็จหรือสูญเสียของ โลก เป็ นต้น

E3. หนังสืออิเล็กทรอนิกส์แบบหนังสือภาพนิ่ง หรืออัลบั้ม ภาพ (static Picture Book) เป็ นหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ ที่มีคุณลักษณะหลักเน้นจัด เก็บข้อมูล และนำเสนอข้อมูลในรูปแบบภาพนิ่ง(static picture) หรืออัลบั้มภาพเป็ นหลัก เสริมด้วยการนำ ศักยภาพของคอมพิวเตอร์มาใช้ในการนำเสนอ เช่น การ เลือกภาพที่ต้องการ การขยายหรือย่อขนาดของภาพของ คอมพิวเตอร์ การขยายหรือย่อขนาดของภาพหรือตัวอักษร การสำเนาหรือการถ่ายโอนภาพ การแต่งเติมภาพ การ เลือกเฉพาะส่วนของภาพ (cropping) หรือเพิ่มข้อมูล เชื่อม โยงภายใน (Linking information) เช่น เชื่อมข้อมูลอธิบาย เพิ่มเติม เชื่อมข้อมูลเสียงประกอบ เป็ นต้น 4. หนังสืออิเล็กทรอนิกส์แบบหนังสือภาพเคลื่อนไหว (Moving Picture Book) เป็ นหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ที่เน้นการนำเสนอข้อมูลในรูป แบบภาพวีดีทัศน์ (Video Clips) หรือภาพยนตร์สั้น ๆ (Films Clips) ผนวกกับข้อมูลสนเทศที่อยู่ในรูปตัวหนังสือ (Text Information) ผู้อ่านสามารถเลือกชมศึกษาข้อมูลได้ ส่วน ใหญ่นิยมนำเสนอข้อมูลเหตุการณ์ประวัติศาสตร์ หรือ เหตุการณ์สำคัญ เช่น ภาพเหตุการณ์สงครามโลก ภาพ การกล่าวสุนทรพจน์ของบุคคลสำคัญๆ ของโลกในโอกาส ต่างๆ ภาพเหตุการณ์ความสำเร็จหรือสูญเสียของโลก เป็ นต้น

7. หนังสืออิเล็กทรอนิกส์แบบหนังสือเชื่อมโยง ( Hypermedia Book) เป็ นหนังสือที่มีคุณลักษณะสามารถเชื่อมโยงเนื้อหา สาระภายในเล่ม (Internal Information Linking) ซึ่งผู้อ่านสามารถคลิก เพื่อเชื่อมไปสู่เนื้อหาสาระที่ออกแบบเชื่อมโยงกัน ภายใน การเชื่อมโยงเช่นนี้มีคุณลักษณะเช่นเดียวกับ บทเรียนโปรแกรมแบบแตกกิ่ง ( Branching Programmed Instruction) นอกจากนี้ยังสามารถเชื่อม โยงกับแหล่งเอกสารภายนอก (External or Information Sources) เมื่อเชื่อมต่อระบบ อินเตอร์เน็ต 8. หนังสืออิเล็กทรอนิกส์แบบหนังสืออัจฉริยะ (Intelligent Electronic Book) เป็ นหนังสือประสม แต่มีการใช้โปรแกรมชั้นสูงที่ สามารถมีปฏิกิริยา หรือ ปฏิสัมพันธ์กับผู้อ่านเสมือน หนังสือมีสติปั ญญา (อัจฉริยะ) ในการไตร่ตรอง หรือ คาดคะเนในการโต้ตอบหรือปฏิกิริยากับผู้อ่าน

9. หนังสืออิเล็กทรอนิกส์แบบสื่อหนังสือทางไกล (Telemedia Electronic Book) หนังสืออิเล็กทรอนิกส์ประเภทนี้มีคุณลักษณะหลัก ต่างๆ คล้ายกับ Hypermedia Electronic Books แต่ เน้นการเชื่อมโยงกับแหล่งข้อมูลภายนอกผ่านระบบ เครือข่าย 10. หนังสืออิเล็กทรอนิกส์แบบหนังสือไซเบอร์สเปซ (Cyberspace book) หนังสืออิเล็กทรอนิกส์ประเภทนี้มีลักษณะเหมือน กับหนังสืออิเล็กทรอนิกส์หลายๆ แบบที่กล่าวมาแล้ว ผสมกัน สามารถเชื่อมโยงแหล่งข้อมูลทั้งจากแหล่ง ภายในและภายนอกสามารถนำเสนอข้อมูลในระบบ สื่อที่หลากหลาย สามารถปฏิสัมพันธ์กับผู้อ่านได้ หลากหลาย

โครงสร้างทั่วไปของหนังสือ อิเล็กทรอนิกส์ ลักษณะโครงสร้างของหนังสืออิเล็กทรอนิกส์จะมีความ คล้ายคลึงกับหนังสือทั่วไปที่พิมพ์ด้วยกระดาษ หากจะมี ความแตกต่างที่เห็นได้ชัดเจนก็ คือ กระบวนการผลิต รูปแบบ และวิธีการอ่านหนังสือลักษณะโครงสร้างของ หนังสืออิเล็กทรอนิกส์จะมีความคล้ายคลึงกับหนังสือ ทั่วไปที่พิมพ์ด้วยกระดาษ หากจะมีความแตกต่างที่เห็น ได้ชัดเจนก็คือกระบวนการผลิต รูปแบบ และวิธีการอ่าน หนังสือ

โครงสร้างทั่วไปของหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ ประกอบด้วย 1. หน้าปก (Front Cover) หมายถึง ปกด้านหน้าของ หนังสือซึ่งจะอยู่ส่วนแรก เป็ นตัวบ่งบอกว่าหนังสือเล่มนี้ ชื่ออะไร ใครเป็ นผู้แต่ง 2. คำนำ (Introduction) หมายถึง คำบอกกล่าวของผู้ เขียนเพื่อสร้างความรู้ ความเข้าใจเกี่ยวกับข้อมูล และ เรื่องราวต่างๆ ของหนังสือเล่มนั้น 3. สารบัญ (Contents) หมายถึง ตัวบ่งบอกหัวเรื่อง สำคัญที่อยู่ภายในเล่มว่าประกอบด้วยอะไรบ้าง อยู่ที่ หน้าใดของหนังสือ สามารถเชื่อมโยงไปสู่หน้าต่างๆ ภายในเล่มได้

โครงสร้างทั่วไปของหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ ประกอบด้วย 4. สาระของหนังสือแต่ละห น้า (Pages Contents) หมาย ถึง ส่วนประกอบสำคัญในแต่ละหน้า ที่ปรากฏภายใน เล่ม ประกอบด้วย 4.1 หน้าหนังสือ (Page Number) 4.2 ข้อความ (Texts) 4.3 ภาพประกอบ (Graphics) .jpg, .gif, .bmp, .png, .tiff – เสียง (Sounds) .mp3, .wav, .midi – ภาพเคลื่อนไหว (Video Clips, flash) .mpeg, .wav, .avi – จุดเชื่อมโยง (Links)

โครงสร้างทั่วไปของหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ ประกอบด้วย 5. อ้างอิง (Reference) แหล่งข้อมูลที่ใช้นำมา หมายถึง อ้างอิง อาจเป็ นเอกสาร ตำรา หรือ เว็บไซต์ 6. ดัชนี (Index) หมายถึง การระบุคำสำคัญหรือคำหลัก ต่างๆ ที่อยู่ภายในเล่ม โดยเรียงลำดับตัวอักษรให้ สะดวกต่อการค้นหา พร้อมระบุเลขหน้าและจุดเชื่อมโยง 7. ปกหลัง (Back Cover) หมายถึง ปกด้านหลังของ หนังสือ ซึ่งอยู่ส่วนท้ายเล่ม

ประโยชน์ของหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ e-Book สำหร ับผู้อ่าน 1. ขั้น2.ตไอมน่เปง่าลยือใงนเนกื้าอรทีอ่่ ใานนกแารลเะก็คบ้นหหนัางหสืนอังสือ 3. อ่านหนังสือได้จากทุกที่ที ่มีการเชื่อมต่ออินเตอร์เน็ต สำหรับห้องสมุด 1. สะดวกในการให้บริการหนังสือ 2. ไม่ต้องใช้สถานที่มากในการจัดเก็บหนังสือ และไม่ เสียค่าใช้จ่ายในส่วนนี้ 3. ลดงานที่เกิดจากการซ่อม จัดเก็บ และการจัดเรียง หนังสือ 4. ไม่เสียค่าใช้จ่ายในการจ้างพนักงานมาดูแลและ ซ่อมแซมหนังสือ 5. มีรายงานแสดงการเข้ามาอ่านหนังสือ

สำหรับสำนักพิมพ์และผู้เขียน 1. ลดขั้นตอนในก ารจัดทำหนังสือ 23. .ลลดดค่คา่าใใช้ชจ้่จา่ายยแใลนะกคาวราจมัดเสจี่ำ ยหงนใ่นายกผา่ราจนัดช่พอิมงทพ์าหงนอืั่นงสๆือ 4. เพิ่มช่องทางในการจำหน่ายหนังสือ 5. เพิ่มช่องทางในการประชาสัมพันธ์ตรงถึงผู้อ่าน

ข้อดีและข้อเสียของหนังสือ อิเล็กทรอนิกส์ ข้อดีของหนังสืออิเล็ก ทรอนิกส์ มีดังต่อไปนี้ 1. อ่านที่ไหน เมื่อไหร่ ได้ต ลอดเวลา เนื่องจากพกไป ได้ตลอดและได้จำนวนมาก 2. ประหยัดการตัดไม้ทำลายป่ า เพราะไม่ต้องตัดไม้ มาทำกระดาษ 3. เก็บรักษาได้ง่าย ประหยัดเนื้อที่ในการจัดเก็บ ประหยัดค่าเก็บรักษา 4. ค้นหาข้อความได้ ยกเว้นว่าอยู่ในลักษณะของภาพ 5. ใช้พื้นที่น้อยในการจัดเก็บ (cd 1 แผ่นสามารถเก็บ e-Book ได้ประมาณ 500 เล่ม)

ข้อดีและข้อเสียของหนังสือ อิเล็กทรอนิกส์ ข้อดีของหนังสืออิเล็กท รอนิกส์ มีดังต่อไปนี้ 6. อ่านได้ในที่มื ด หรือแสงน้อย 7. ทำสำเนาได้ง่าย 8. จำหน่ายได้ในราคาถูกกว่าในรูปแบบหนังสือ 9. อ่านได้ไม่จำกัดจำนวนครั้ง เพราะไม่ยับหรือเสีย หายเหมือนกระดาษ 10. สะดวกสบาย ไม่ต้องเดินทาง แค่คลิกเดียวก็ สามารถเลือกอ่านหนังสือที่ต้องการได้ทันที 11. เป็ นส่วนหนึ่งในการรักษาธรรมชาติ โดยลดการ ใช้กระดาษกับ True e-Book

ข้อดีและข้อเสียของหนังสือ อิเล็กทรอนิกส์ ข้อดีของหนังสืออิเล ็กทรอนิกส์ มีดังต่อไปนี้ 1. ต้องอาศัยพลังงานในก ารอ่านตลอดเวลา ไม่ว่าจะ 2. เสียสุขภาพเสป็านยไตฟาฟ้จาาหก รกือาแรไบดต้รเับตแอรสี่งจากอุปกรณ์ อิเล็กทรอนิกส์ 3. ขาดความรู้สึก หรืออรรถรส หรือความคลาสสิค 4. อาจเกิดปั ญหากับการลง hardware หรือ software ใหม่หรือแทนที่อันเก่า 5. ต้องมีการดูแลไฟล์ให้ดี ไม่ให้เสียหรือสูญหาย 6. การอ่านอาจเกิดอันตรายต่อสายตา 7. เกิดการละเมิดลิขสิทธิ์ได้ง่าย 8. ไม่เหมาะกับบาง format เช่น รูปวาด รูปถ่าย แผนที่ใหญ่ เป็ นต้น

ความแตกต่างของหนังสือ E-book กับ หนังสือทั่วไป หนั งสืออิเล็กทรอนิ กส์ หนั งสือทั่วไป ไม่ใช้กระดาษ (อนุรักษ์ทรัพยากรป่ าไม้) 1. ใช้กระดาษ สามารถสร้างให้มีภาพเคลื่อนไหวได้ 2. มีข้อความและภาพประกอบธรรมดา สามารถใส่ เสี ยงประกอบได้ 3. ไม่มีเสียงประกอบ สามารถแก้ไขและปรับปรุ งข้อมูล (update) ได้ง่าย 4. สามารถแก้ไขปรับปรุ งได้ยาก สามารถสร้างจุดเชื่อมโยง (links) ออกไปยังข้อมูลภายนอกได้ 5. มีความสมบูรณ์ในตัวเอง มีต้นทุนในการผลิตหนั งสือต่ำ 6. มีต้นทุนการผลิตสูง ไม่มีขีดจำกัดในการจัดพิมพ์ สามารถทำสำเนาได้ง่ายไม่จำกัด 7. มีขีดจำกัดในการจัดพิมพ์ สามารถอ่านผ่านคอมพิวเตอร์ และสั่ งพิมพ์ผลได้ 8. สามารถเปิ ดอ่านจากเล่ม อ่านได้อย่างเดียว หนั งสืออิเล็กทรอนิ กส์ 1 เล่ม สามารถอ่านพร้อมกันได้จำนวนมาก 9. สามารถอ่านได้ 1 คนต่อหนึ่ งเล่ม (ออนไลน์ ผ่านระบบเครือข่ายอินเทอร์เน็ ต) สามารถพกพาสะดวกได้ครั้งละจำนวนมากในรู ปแบบของไฟล์ 10. สามารถพกพาลำบาก และต้องเดินทางไปใช้ที่ห้องสมุดและศูนย์สารนิ เทศ คอมพิวเตอร์ และสามารถเข้าถึงโดยไม่จำกัดเรื่องสถานที่และเวลา ต่าง ๆ

โปรแกรมที่ใช้สร้างหนังสือ อิเล็กทรอนิกส์ โปรแกรมสำหรับสร้างหนังสืออิเล็กทรอนิกส์มี หลายแบบหลายประเภท ความยากง่ายซับซ้อนใน การใช้งานก็ต่างกันไป ขึ้นอ ยู่กับลักษณะของหนังสือ อิเล็กทรอนิกส์ที่ต้องการ สร้างทั้งโปรแกรมสร้าง หนังสืออิเล็กทรอนิกส์แบบ pdf และโปรแกรม สำหรับสร้าง e-book แบบ ePub หรือ Filp เช่น แนว โปรแกรมที่ใช้สร้างเอกสารอิเล็กทรอนิกส์ต่างๆไม่ว่า จะเป็ น Microsoft Word Microsoft Power Point และ อื่นๆ

ภาพตัวอย่าง โปรแกรม Microsoft Word Word ภาพตัวอย่าง โปรแกรม Microsoft Power Point Power Point โปรแกรม desktop author เป็นโปรแกรมสำหรับสร้าง หนังสืออิเล็กทรอนิกส์ที่ได้รับความนิยมซึ่งสามารถพิมพ์ ข้อความใส่รูปภาพภาพเคลื่อนไหวไฟล์ swf วีดีโอ และยังสามารถนำเข้าไฟล์ PDF ได้ โปรแกรม Flip Album เป็นโปรแกรมสำหรับสร้างหนังสืออิเล็กทรอ ได้รับความนิยมเป็นอย่างมาก ซึ่งสามารถพิมพ์ข้อความ ใส่รูปภาพ เคลื่อนไหว

โปรแกรม E-Book ระบบออนไลน์ 1.Anyflip.com 2.FlipHTML5

3.PUBHTML

Email:[email protected]