การปฏิบัติธรรมในชีวิตประจำวัน

1

2

การศกึ ษาและปฏิบตั ิ (โดย ตรรกะ) 3

ขอบเขตเน้ือหา 4

อปุ ัญญาตธรรม ๒ ธรรมท่พี ระพทุ ธเจ้าได้ทรงปฏบิ ัติเหน็ คุณประจักษ์กบั พระองค์เอง คอื พระองค์ได้ทรงอาศยั ธรรม 2 อย่างน้ี ดาเนนิ อริยมรรคจนบรรลุจุดหมาย สงู สดุ คอื สมั มาสมั โพธญิ าณ ๑. อสนตฺ ุฏฐฺ ิตา กุสเลสุ ธมเฺ มสุ (ความไม่สนั โดษในกุศลธรรม, ความไม่ร้อู ่มิ ไม่ร้พู อในการ สร้างความดแี ละสง่ิ ท่ดี ี ๒. อปฺปฏวิ าณติ า ปธานสมฺ ึ (ความไม่ท้อถอยในการทาความเพยี ร, การเพียรพยายามก้าวหน้า เร่อื ยไปไม่ยอมถอยหลัง พจนานกุ รมพทุ ธศาสตร์ฉบบั ประมวลธรรม พิมพค์ รง้ั ที่ ๑๒ พ.ศ. ๒๕๔๖ 5

6

พระไตรปิฎก (ฉบบั หลวง) เลม่ ท่ี ๒๐ หนา้ ๕๗ 7

สมั มปั ปธาน 4 โพชฌงค์ 7 อิทธิบาท 4 อริยสัจ ๔ ความจริงอนั ประเสริฐ มรรคมีองค์ 8 • ไม่สบายกาย • เหตุทาใหเ้ กิด ไม่สบายใจ ทกุ ข์ ทกุ ข์ สมทุ ยั พละ 5 สติปัฏฐาน4 นิโรธ มรรค อนิ ทรยี ์ 5 • ความดบั ทกุ ข์ • หนทางไปสู่ การดบั ทกุ ข์ 8

นิพพาน พระอรหนั ต์ อรูปพรหม พระอนาคามี โครงสร้าง พระสกทาคามี รูปพรหม ๑๖ พระโสดาบนั เทวดา ปัญญา สวรรค์ มนษุ ย์ สมาธิ ตงั้ ใจม่นั ศีล 9

10

11

12

13

สตปิ ัฏฐาน ๔ กาย ลมหายใจ อริ ิยาบถ การเคลื่อนไหว ขันธ์ ๕ ธรรม สติ เวทนา สขุ อายตนะ ทกุ ข์ อริยสจั ๔ เฉยๆ จิต โลภ โกรธ หลง 14

15

16

17

วงจร นาม - รปู 18

ลม กอ่ เกิดกาย เกิด ไฟ นา้ ดนิ ตาย 19

20

มารดามีระดู มารดาบิดาอยรู่ ว่ มกนั มสี ตั วม์ าเกิด 21

22

23

24

25

26

27

28

29

[บาลี มหาวาร. ส . ๑๙/๓๒๓/๑๓๒๘]...ดูกรภิกษทุ ้งั หลาย อานาปานสติสมาธิ (อานา ปานสฺสติสมาธิ) อนั ภิกษเุ จริญแลว้ กระทาใหม้ ากแลว้ อยา่ งน้ีแล ยอ่ มมีผลมาก มี อานิสงส์มาก. [บาลี มหาวาร. ส . ๑๙/๓๒๔/๑๓๒๙] ดูกรภิกษุท้งั หลาย ไดย้ นิ วา่ เม่ือก่อนแตก่ ารตรัสรู้ คร้ังเมื่อเราเป็ นโพธิสตั ว์ ยงั ไมไ่ ดต้ รัสรู้ก่อน ยอ่ มอยใู่ นวหิ าร ธรรมน้ีโดยมาก เมื่อเราอยวู่ หิ ารธรรมน้ีโดยมาก กายไม่ลาบาก จกั ษุ (ตา) ไมล่ าบาก และจิตของเรายอ่ มหลดุ พน้ จากอาสวะ(ความเดือดร้อน เสียหาย โทษ ทุกข)์ ท้งั หลาย เพราะไมถ่ ือมน่ั . 30

31

32

วิธีเดนิ จงกรมระยะที่ ๑ วธิ ีเดนิ จงกรมระยะท่ี ๒ วิธีเดนิ จงกรมระยะท่ี ๓ ( ขวายา่ งหนอ ซ้ายยา่ งหนอ ) ( ยกหนอ เหยยี บหนอ ) ( ยกหนอ ยา่ งหนอ เหยยี บหนอ ) 33

วิธีเดนิ จงกรมระยะที่ ๔ วิธีเดนิ จงกรมระยะท่ี ๕ วิธีเดนิ จงกรมระยะที่ ๖ ( ยกส้นหนอ ยกหนอ ยา่ ง ( ยกส้นหนอ ยกหนอ ( ยกส้นหนอ ยกหนอ ย่างหนอ ย่างหนอ ลงหนอ ถูกหนอ ) หนอ เหยยี บหนอ ) ลงหนอ ถูกหนอ กดหนอ ) 34

35

36

37

38

39

40

41

42

43

44

45

46

47

ผมู้ ีปัญญา ยอ่ มคดิ ไดว้ า่ ควรจะไป ภพภมู ิท่ีนา่ ยินดีหรอื ไมน่ ่ายนิ ดี กามภมู ิ รูปภมู ิ อรูปภมู ิ 48

อายขุ ยั ตามภพภมู ิ สวรรค์ อายุ (ปี ๑ วนั ๑ คนื ลา้ นปี สวรรค)์ สวรรค์ /ปี มนุษย์ ชนั้ ท่ี ๑ จาตมุ หาราชิกา ๕๐๐ มนุษย์ ๙ ชน้ั ท่ี ๒ ดาวดงึ ส์ ๑,๐๐๐ ๕๐ ๓๖ ชน้ั ท่ี ๓ ยามา ๒,๐๐๐ ๑๔๔ ชนั้ ท่ี ๔ ดสุ ติ ๔,๐๐๐ ๑๐๐ ๕๗๖ ชนั้ ท่ี ๕ นมิ มานรดี ๘,๐๐๐ ๒,๓๐๔ ๒๐๐ ๔,๐๐๐ ๘,๐๐๐ ชนั้ ท่ี ๖ ปรนมิ มติ วสวตั ดี ๑๖,๐๐๐ ๑๖,๐๐๐ ๙,๒๑๖ 49

50