ความรู้ทั่วไปเกี่ยวกับศาสนา ม.4

ชั่วโมงท่ี ๒ ความรู้ทวั่ ไปเกยี่ วกบั ศาสนา 1

แบบทดสอบก่อนเรียน หน่วยการเรียนรู้ท่ี ๑ ความรู้ทว่ั ไปเกย่ี วกบั ศาสนา 2

เลือกคาตอบทถี่ ูกต้องทส่ี ุดเพยี งคาตอบเดยี ว ๑. จุดมุ่งหมายสาคญั ของศาสนาทุกศาสนาคืออะไร ก เนน้ การเขา้ ใจหลกั ธรรม ข สอนใหย้ ดึ มนั่ ในองคศ์ าสดา ค เนน้ การปฏิบตั ิพิธีกรรมทางศาสนา ง สอนใหศ้ าสนิกชนของตนทาความดี คาอธิบาย: ง ถูกตอ้ ง เพราะการสอนใหศ้ าสนิกชนของตนทาความดี คือ การสอนที่มุ่งเนน้ ใหผ้ ทู้ ี่ นบั ถือศาสนานาหลกั ธรรมของศาสนาไปประพฤติปฏิบตั ิ ซ่ึงจะเกิดประโยชน์ท้งั ต่อตนเอง ผอู้ ื่น และสงั คม ดงั น้นั การเนน้ ใหศ้ าสนิกชนของตนทาความดีจึงเป็นจุดมุ่งหมายสาคญั ของศาสนา ทุกศาสนา 3

๒. หลกั ธรรมของศาสนาต่าง ๆ เป็ นคาส่ังสอนของใคร ก ครูอาจารย์ ข พระภิกษุสามเณร ค ศาสดาผกู้ ่อต้งั ศาสนา ง พทุ ธสาวกและพทุ ธสาวกิ า คาอธิบาย: ค ถูกตอ้ ง เพราะศาสดาผกู้ ่อต้งั ศาสนา คือ ผอู้ บรมสั่งสอน เป็นพระนามอยา่ งหน่ึง ท่ีใชเ้ รียกผกู้ ่อต้งั ศาสนา ซ่ึงอาจเป็นผคู้ น้ พบหลกั ธรรมหรือเป็นผนู้ าหลกั ธรรมมาประกาศเผยแผ่ ใหแ้ ก่ศาสนิกชนของตนไดร้ ู้และเขา้ ใจ ดงั น้นั หลกั ธรรมของศาสนาจึงเป็นหลกั ธรรมคาส่ังสอน ของศาสดาผกู้ ่อต้งั ศาสนา 4

๓. หนังสือทร่ี วบรวมหลกั คาสอนของพระพุทธศาสนา มชี ่ือเรียกว่าอะไร ก ไบเบิล ข พระเวท ค อลั กรุ อาน ง พระไตรปิ ฎก คาอธิบาย: ง ถูกตอ้ ง เพราะพระไตรปิ ฎกเป็นชื่อหนงั สือท่ีรวบรวมหลกั คาสอนของพระพทุ ธศาสนา ไวเ้ ป็นหมวดหมู่ มี ๓ หมวดหมู่ ไดแ้ ก่ พระวนิ ยั ปิ ฎก พระสุตตนั ตปิ ฎก และพระอภิธรรมปิ ฎก 5

๔. เหตุการณ์ใดไม่เกย่ี วข้องกบั พระเยซูคริสต์ ก วยั เดก็ หนีภยั ไปอยปู่ ระเทศอียปิ ต์ ข แสดงธรรมคร้ังแรกที่เรียกวา่ ปฐมเทศนาบนภูเขา ค หลงั สิ้นพระชนมไ์ ดก้ ลบั ฟ้ื นคืนชีพข้ึนมาอีกคร้ัง ก่อนเสดจ็ สู่สวรรค์ ง ประกาศศาสนาอยเู่ ป็นเวลา ๖ ปี จากน้นั กถ็ ูกจบั และถูกประหารชีวิต คาอธิบาย: ง ถูกตอ้ ง เพราะตามประวตั ิกล่าววา่ พระเยซูคริสตเ์ มื่อไดป้ ระกาศศาสนาเป็นเวลา ๓ ปี ทรงเลือกชาวยวิ ๑๒ คน เป็นอคั รสาวกเพอ่ื เป็นกาลงั สาคญั ในการประกาศศาสนา ต่อมา พระเยซูคริสตไ์ ดถ้ ูกทหารโรมนั จบั ตวั ไปข้ึนศาล ถูกโบยและถูกจบั ตรึงไมก้ างเขน และ สิ้นพระชนมท์ ี่ไมก้ างเขน ณ ภูเขาโคลกอต ทางเหนือของเมืองเยรูซาเลม 6

๕. การทรมานพระวรกายให้ลาบากด้วยวธิ ีการต่าง ๆ เช่น กดั ฟัน กล้นั ลมหายใจ อดอาหาร เกย่ี วข้องกบั ศาสดา ของศาสนาใด ก คริสตศ์ าสนา ข ศาสนาอิสลาม ค พระพทุ ธศาสนา ง ศาสนาพราหมณ์-ฮินดู คาอธิบาย: ค ถูกตอ้ ง เพราะการทรมานพระวรกายใหล้ าบากดว้ ยวธิ ีการตา่ ง ๆ เช่น กดั ฟัน กล้นั ลมหายใจ อดอาหารเกี่ยวขอ้ งกบั พระพทุ ธเจา้ ศาสดาของพระพทุ ธศาสนา 7

๖. เหตุการณ์ใดไม่เกย่ี วข้องกบั นบมี ุฮัมหมดั ก เกิดในตระกลู พอ่ คา้ และกาพร้าบิดามารดาต้งั แต่เดก็ ข เร่ิมตน้ เผยแผศ่ าสนาแก่ญาติมิตรและผใู้ กลช้ ิดแต่พบอุปสรรค ค เป็นผนู้ าโองการมาบอกวา่ แทท้ ี่จริงแลว้ พระเจา้ มีเพียงองคเ์ ดียว คือ อลั ลอฮ์ ง นอกจากจะเป็นประมุขของศาสนาแลว้ ยงั มีฐานะเป็น ผคู้ รองเมืองยาทริบอีกดว้ ย คาอธิบาย: ค ถูกตอ้ ง เพราะตามประวตั ิกล่าวว่า ขณะท่ีมุฮมั หมดั มีอายุ ๔๐ ปี พระองคไ์ ดข้ ้ึน ไปนงั่ สมาธิสงบจิตอยบู่ นเขาหิรอฮ์ มีเทวทูตองคห์ น่ึงมาปรากฏกายแก่มุฮมั หมดั โดยนาโองการ ของอลั ลอฮม์ าบอกใหร้ ู้วา่ แทจ้ ริงแลว้ พระเจา้ มีอยเู่ พยี งพระองคเ์ ดียว คือ อลั ลอฮ์ และอลั ลอฮ์ ใหท้ ่านมุฮมั หมดั เป็นนบี ใหเ้ ผยแผศ่ าสนาเร่ืองอลั ลอฮ์ 8

๗. การกระทาใดที่ถือเป็ นการแสดงความเคารพต่อพระเจ้า ท้งั ทางกายและจิตใจของมุสลมิ ก การนมาซ ข การถือศีลอด ค การจ่ายซะกาต ง การบาเพญ็ ฮจั ญ์ คาอธิบาย: ก ถูกตอ้ ง เพราะการนมาซ คือ การขอพรและสรรเสริญคุณพระผเู้ ป็นเจา้ วนั ละ ๕ เวลา เป็นการแสดงความเคารพตอ่ พระเจา้ ท้งั ทางกายและทางจิตใจของมุสลิม 9

๘. คาสอนสาคญั ของคริสต์ศาสนาคือข้อใด ก อริยสจั ๔ ประการ ข บญั ญตั ิ ๑๐ ประการ ค หลกั ปฏิบตั ิ ๕ ประการ ง หลกั ศรัทธา ๖ ประการ คาอธิบาย: ข ถูกตอ้ ง เพราะบญั ญตั ิ ๑๐ ประการ คือ ขอ้ ที่ตอ้ งปฏิบตั ิ ๑๐ ประการ ไดแ้ ก่ อยา่ มี พระเจา้ อื่นใดนอกเหนือจากเรา อยา่ ทารูปเคารพสาหรับตน อยา่ ออกพระนามพระเจา้ อยา่ งไม่ สมควร จงระลึกถึงวนั สะบาโตของพระเจา้ ซ่ึงถือวา่ เป็นวนั บริสุทธ์ิ จงใหเ้ กียรติแก่บิดามารดา ของเจา้ อยา่ ฆ่าคน อยา่ ล่วงประเวณีผวั เมียเขา อยา่ ลกั ทรัพย์ อยา่ เป็นพยานเทจ็ ใส่ร้ายเพอ่ื นบา้ น อยา่ โลภในส่ิงใด ๆ ซ่ึงเป็นสิ่งของของเพอ่ื นบา้ น เป็นหลกั คาสอนสาคญั ของคริสตศ์ าสนา 10

๙. ข้อใดไม่ใช่ค่านิยมพืน้ ฐานทที่ ุกคนควรปฏบิ ัติ ก การมีนิสยั ตระหน่ี ข การมีระเบียบวินยั ค การเคารพกฎหมาย ง การรู้จกั พ่ึงพาตนเอง คาอธิบาย: ก ถูกตอ้ ง เพราะการมีนิสัยตระหนี่ คือ การมีนิสัยหวงไม่อยากให้ใครง่าย ๆ เช่น ตระหน่ีทรัพย์ ตระหนี่ความรู้ เป็นคา่ นิยมท่ีไม่ควรปฏิบตั ิ เพราะเม่ือปฏิบตั ิแลว้ จะทาใหต้ นเอง มีความทุกข์ หรือวติ กกงั วล กลวั เพ่อื นจะไม่คบหาสมาคมดว้ ย 11

๑๐. การที่เราทากจิ วตั รประจาวนั ของตนเองโดยไม่ต้องให้ บุคคลอ่ืนคอยตักเตือน แสดงว่าเรามคี ่านิยมพืน้ ฐานข้อใด ก การมีระเบียบวินยั ข การรู้จกั พ่ึงพาตนเอง ค การประหยดั และอดออม ง การมีความขยนั หมนั่ เพยี ร คาอธิบาย: ข ถูกตอ้ ง เพราะการรู้จกั พ่ึงพาตนเอง คือ การสามารถทาสิ่งต่าง ๆ ดว้ ยตนเอง ดงั น้นั การท่ีเราทากิจวตั รประจาวนั ของตนเองโดยไม่ตอ้ งใหบ้ ุคคลอื่นคอยตกั เตือน แสดงวา่ เรามี คา่ นิยมพ้นื ฐานในขอ้ น้ี 12

พระพทุ ธศาสนา ๑ ม. ๔–๖ หน่วยการเรียนรู้ที่ ๑ ความรู้ทวั่ ไปเกยี่ วกบั ศาสนา แผนการจัดการเรียนรู้ท่ี ๑ เรียนรู้เร่ืองศาสนา เวลา ๒ ช่ัวโมง 13

ช่วยกนั ตอบคาถาม ศาสนาคืออะไร  คาสง่ั สอน  คาสงั่ สอนท่ีศาสดาไดส้ ง่ั สอนไว้ 14

ช่วยกนั ตอบคาถาม ทาไมเราจงึ ต้องเรียนรู้เร่ืองศาสนา  เพือ่ จะไดร้ ู้และเขา้ ใจเกี่ยวกบั ศาสนา และประวตั ิความเป็นมาของศาสดา  เพ่ือจะไดร้ ู้และเขา้ ใจเกี่ยวกบั 15 หลกั คาสอนของศาสนาและ นาหลกั คาสอนมาประพฤติ ปฏิบตั ิตาม

ช่วยกนั ตอบคาถาม การเรียนรู้เรื่องศาสนามปี ระโยชน์ต่อเราอย่างไร  ไดเ้ ขา้ ใจเร่ืองศาสนา  ไดน้ าหลกั คาสอนของศาสดา ไปประพฤติปฏิบตั ิตนในชีวิต ประจาวนั ไดถ้ ูกตอ้ งเหมาะสม 16

ปัจจุบันคนไทยนับถือศาสนาแตกต่างกัน โดยส่วนใหญ่นับถือ ตามบรรพบุรุษ มีบา้ งบางคนที่อาจเปล่ียนไปนบั ถือศาสนาอื่น ดงั น้ัน ผูท้ ่ีนับถือศาสนาจึงตอ้ งเรียนรู้เกี่ยวกบั ศาสนาในเร่ืองต่าง ๆ เช่น ▪ ความหมายและประเภทของศาสนา ▪ องคป์ ระกอบของศาสนา ▪ ประโยชนข์ องศาสนา ▪ ประวตั ิศาสดาของศาสนา 17

๑. ความหมายและประเภทของศาสนา ศาสนา หมายถึง ๏ คาสง่ั สอนที่ศาสดาสง่ั สอนไว้ เพื่อใหผ้ นู้ บั ถือ ไดน้ าไปปฏิบตั ิใหร้ อดพน้ จากความทุกข์ ๏ คาสง่ั สอนมี ๒ ลกั ษณะ “ศีลธรรม”: คาสงั่ สอนข้นั พ้ืนฐาน ไดแ้ ก่ การทาความดี ละเวน้ ความชว่ั “ปรมัตถธรรม”: คาสงั่ สอนข้นั สูง ไดแ้ ก่ ความจริงอนั สูงสุดท่ีจะทาใหม้ นุษย์ เขา้ ถึงความสุขอยา่ งแทจ้ ริง 18

๑. ความหมายและประเภทของศาสนา ประเภทของศาสนา ๒. อเทวนิยม ๑. เทวนิยม >>> ไม่นบั ถือพระเจา้ ไม่เช่ือเร่ืองพระเจา้ สร้างโลก >>> นบั ถือพระเจา้ ไดแ้ ก่ พระพุทธศาสนา ๑) เอกเทวนิยม: และศาสนาเชน นบั ถือพระเจา้ องคเ์ ดียว ไดแ้ ก่ ศาสนาสิข ศาสนาเต๋า ๒) พหุเทวนิยม: ศาสนายดู าห์/ยวิ ศาสนาโซโรอสั เตอร์ นบั ถือพระเจา้ หลายองค์ คริสตศ์ าสนา ศาสนาอิสลาม ไดแ้ ก่ ศาสนาพราหมณ์-ฮินดู ศาสนาขงจ๊ือ ศาสนาชินโต 19

๒. องค์ประกอบของศาสนา ผกู้ ่อต้งั หรือประกาศศาสนา ศาสดา คมั ภีร์ หนงั สือท่ีรวบรวมคาส่ังสอนของศาสดาไว้ องค์ประกอบ สาวก/นกั บวช ผสู้ ืบทอดศาสนา ของศาสนา ศาสนสถาน สถานที่ที่ใชส้ าหรับประกอบพิธีกรรมทางศาสนา พิธีกรรม กิจกรรมทางศาสนา ศาสนิกชน ผทู้ ี่นบั ถือศาสนา 20

๒. องค์ประกอบของศาสนา พระเยซูคริสต์ นบีมุฮมั หมดั พระไตรปิ ฎก คมั ภีร์ไบเบิล พระพทุ ธเจา้ คมั ภีร์อลั กรุ อาน พทุ ธศาสนิกชน ศาสดา คมั ภีร์ คริสตศ์ าสนิกชน ศาสนิกชน องคป์ ระกอบ สาวก/นกั บวช พระสงฆ์ อิสลามิกชน ของศาสนา บาทหลวง พิธีอุปสมบท พิธีกรรม ศาสนสถาน อิหม่าม พธิ ีศีลมหาสนิท วดั โบสถค์ ริสต์ พธิ ีละหมาด มสั ยดิ 21

เร่ืองน่ารู้: บาทหลวง ชายชาวคาทอลิกที่ไดร้ ับศีลอนุกรม ข้นั ที่ ๗ ซ่ึงในการรับศีลอนุกรมจะตอ้ ง ปฏิญาณ ๓ ขอ้ ไดแ้ ก่ ๑. เช่ือฟังผบู้ งั คบั บญั ชาอยา่ งไม่มี เง่ือนไข ๒. ถือศีลโสดตลอดชีพ ๓. ปฏิญาณวา่ จะดารงชีวิตอยา่ งเรียบง่าย ชาวคาทอลิกเรียกบาทหลวงวา่ คุณพอ่ โดยถือวา่ เป็นบิดาทางฝ่ ายจิตวญิ ญาณ 22

บูรณาการอาเซียน มัสยดิ ทสี่ วยทส่ี ุดในอาเซียน มสั ยดิ ซาฮีร์ (Zahir Mosque) เป็นหน่ึงในมสั ยดิ ท่ีเก่าแก่และยงิ่ ใหญ่ ในประเทศมาเลเซีย มีการแข่งขนั อ่านอลั กรุ อาน ซ่ึงจดั ข้ึนทุกปี ภายในมสั ยดิ แห่งน้ี 23

บูรณาการอาเซียน มสั ยดิ สุลต่านโอมาร์ อาลี ไซฟุดดิน (Sultan Omar Ali Saifuddin Mosque) เป็นหน่ึงในมสั ยดิ ที่สวยท่ีสุด ในเอเชียแปซิฟิ ก และเป็ นแหล่งท่องเท่ียวสาคญั ของบรูไนดารุสซาลาม 24

๓. ประโยชน์ของศาสนา ประโยชนจ์ าก ๑. ประโยชน์ต่อตนเอง การนบั ถือศาสนา ⚫ ทาใหเ้ ป็นคนมีจิตใจสูง ⚫ มีบุคลิกภาพและสุขภาพจิตดี ⚫ แกป้ ัญหาชีวติ ได้ ⚫ เป็นที่เช่ือถือและยอมรับนบั ถือของผอู้ ่ืน ๒. ประโยชน์ต่อสงั คมส่วนรวม ⚫ คนในสงั คมอยรู่ ่วมกนั อยา่ งสันติสุข ⚫ สร้างสรรคผ์ ลงานทางศิลปะ ⚫ ช่วยคุม้ ครองโลกใหม้ ีเอกภาพ ภราดรภาพ และสันติภาพ 25

กจิ กรรม เกยี่ วกบั ศาสนาเร่ืองใด เก่ียวกบั ศาสนา ๑ ศาสนาท่ีนบั ถือพระเจา้ และศาสนาท่ีไม่นบั ถือพระเจา้ เร่ืองใดคะ ประเภทของศาสนา ๒ คาสั่งสอนที่ศาสดาสั่งสอนไวเ้ พื่อให้ผูน้ บั ถือไดน้ าไป ปฏิบตั ิใหร้ อดพน้ จากความทุกข์ ความหมายของศาสนา ๓ ศาสดา คมั ภีร์ สาวก/นกั บวช ศาสนสถาน พิธีกรรม และศาสนพธิ ี องค์ประกอบของศาสนา ๔ ทาให้มีบุคลิกภาพ สุขภาพจิตดี และช่วยให้คนในสังคม อยรู่ ่วมกนั อยา่ งมีความสุข ประโยชน์ของศาสนา 26

คาถามทบทวน พระพุทธศาสนา คริสต์ศาสนา ศาสนาอสิ ลาม ๑ ศาสนาพราหมณ์-ฮินดู ศาสนาเชน ศาสนาชินโต ศาสนาเหล่านีน้ ับถือพระเจ้าต่างกนั อย่างไร คริ สต์ศาสนาและศาสนาอิสลามเป็ นศาสนาประเภทเอกเทวนิยม คือนับถือพระเจ้าองค์เดยี ว ศาสนาพราหมณ์ -ฮิ นดูและศาสนาชินโตเป็ นศาสนาประเภทพหุ เทวนิยม คือนับถือพระเจ้าหลายองค์ พระพทุ ธศาสนาและศาสนาเชนเป็นศาสนาประเภทอเทวนิยม คือไม่นับถือพระเจ้า 27

คาถามทบทวน ๒ ศาสนามปี ระโยชน์ต่อผู้ทน่ี ับถืออย่างไร ศาสนามปี ระโยชน์ ดังนี้ ๑) ประโยชน์ต่อตนเอง เช่น ทาให้เป็นคนมจี ิตใจสูง ประเสริฐกว่าสัตว์ สามารถแก้ปัญหาชีวิตท่ีเกิดขึน้ กบั ตนเองได้ เป็นท่ีเช่ือถือและยอมรับนับถือของผ้อู ่ืน ๒) ประโยชน์ต่อสังคมส่วนรวม เช่น ช่วยให้คนในสังคมอย่รู ่วมกนั อย่างสันติสุข ช่วยคุ้มครองโลกให้มเี อกภาพ ภราดรภาพ และสันติภาพ 28

สรุปความรู้ ❖ คนไทยนบั ถือศาสนาแตกต่างกนั เช่น พระพทุ ธศาสนา คริสตศ์ าสนา ศาสนาอิสลาม ❖ การนบั ถือศาสนาของคนไทยส่วนมากสืบทอดมาจากบรรพบุรุษ ศาสนา โดยทว่ั ไปแลว้ แบ่งออกเป็น ๒ ประเภท คือ เทวนิยม (ศาสนาที่นบั ถือพระเจา้ ) และอเทวนิยม (ศาสนาที่ไม่นบั ถือพระเจา้ ) ❖ ศาสนาที่นบั ถือพระเจา้ แบ่งยอ่ ยออกเป็น ศาสนาท่ีนบั ถือพระเจา้ องคเ์ ดียว (เอกเทวนิยม) และศาสนาที่นบั ถือพระเจา้ หลายองค์ (พหุเทวนิยม) ❖ ศาสนาโดยทวั่ ไปประกอบดว้ ยศาสดา คมั ภีร์ สาวกหรือนกั บวช ศาสนสถาน พธิ ีกรรม และศาสนิกชน ❖ การนบั ถือศาสนามีประโยชน์ต่อตนเอง เช่น มีสุขภาพจิตที่ดี มีประโยชนต์ ่อสงั คม เช่น ช่วยใหค้ นในสงั คมอยรู่ ่วมกนั อยา่ งสนั ติสุข 29

การมอบหมายงาน อา่ นและสืบคน้ ขอ้ มูลเกี่ยวกบั ความรู้ทว่ั ไปเกี่ยวกบั ศาสนาเรื่อง ประวตั ิศาสดาของศาสนาต่าง ๆ แลว้ สรุปเป็นไทมไ์ ลน์ (timeline) 30