มหาศาสดาโลก ตอน ประสูติจนถึงบำเพ็ญทุกกรกิริยา

หนังสืออา่ นเพม่ิ เตมิ กลุม่ สาระการเรยี นรสู้ ังคมศกึ ษา ศาสนา และวัฒนธรรม สาหรบั นกั เรียนช้นั มธั ยมศึกษาปที ี่ 1 เรอื่ ง มหาศาสดาโลก ตอน ประสูติจนถงึ บาเพญ็ ทุกกรกิริยา เขียนบทโดย:: นางสาวภทั ราพร สติดี รหสั 140 ภาพประกอบโดย : นายปญุ ญฤทธ์ิ ผากิม รหสั 125 ผูจ้ ัดพมิ พ์ : นายปญุ ญฤทธ์ิ ผากมิ ผตู้ รวจสอบภาษา : นางสาวธิตา โภฐติ ิวัฒน์ รหัส 101 นางสาวนิชธาวลั ย์ ปงิ ยศ รหัส 126 ผอู้ านวยการผลิต : อาจารยพ์ ัณนิดา อปุ หนอง ผู้ประเมินหนังสืออา่ นเพ่ิมเตมิ 1.อาจารย์สาเนยี ง วรรณทอง 2.นายเริงศักด์ิ อ่อนอยู่ 3.นางสาวศภุ รัตน์ ใจพรม

1 คานา หนังสืออ่านเพ่ิมเติมเรื่อง มหาศาสดาโลก ตอนประสูติจนถึงบาเพ็ญ ทุกกรกิริยา สาหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนาและวฒั นธรรม สาระท่ี 1 ศาสนาศีลธรรม จริยธรรม เพื่อใหน้ ักเรียนสามารถ ศึกษาประวัติศาสดาท่ีตนนับถือหรือต้ังแต่ประสูติ การพบกับเทวทูตทั้ง 4 การแสวงหาความรู้และการบาเพ็ญทุกรกิริยา ซึ่งนาเสนอเน้ือหาในรูปแบบของ หนงั สือการ์ตนู โดยเป็นการเลา่ เรือ่ งราวผา่ นตวั ละครพร้อมทงั้ สอดแทรกข้อคดิ ต่างๆ ผู้จัดทาขอขอบคุณอาจารย์พัณนิดา อุปหนอง ผู้สอนรายวิชาการ วิเคราะห์และสร้างแบบเรียนสังคมศึกษา รวมท้ังผู้มีส่วนเกี่ยวข้องทุกท่านท่ีให้ คาแนะนาในการจดั ทาหนงั สืออา่ นเพมิ่ เตมิ เล่มนีจ้ นประสบความสาเรจ็ สุดท้ายนี้ผู้จัดทาหวังเป็นอย่างยิ่งว่าหนังสืออ่านเพิ่มเติมนี้จะเป็น ประโยชน์ต่อผู้ศึกษา ช่วยส่งเสริมให้ได้ศึกษาเรื่องราวพระพุทธจริยวัตร หรือความ ประพฤตขิ องพระพุทธเจ้า เปน็ แบบอยา่ งที่ดีในการดาเนินชีวติ และพฒั นาตนเองของ มนุษย์ นายปุญญฤทธ์ิ ผากิม นางสาวภัทราพร สติดี นกั ศึกษาสาขาสงั คมศึกษา คณะครศุ าสตร์ มหาวทิ ยาลัยราชภัฏอุตรดิตถ์

สารบัญ 2 เรือ่ ง หนา้ แนะนาตัวละคร 4 ตอน...ประสูติ 8 ตอน...เทวทูต 4 11 ตอน...การแสวงหาความรู้ 13 ตอน...การบาเพ็ญทกุ รกริ ิยา 14 คลปิ วิดีโอเพลง “พระพทุ ธเจ้า มหาศาสดาโลก” 17 ข้อคดิ ทไ่ี ด้จากเร่อื ง 18 กจิ กรรมเสริมการเรียนรู้ 19 แหล่งอ้างองิ 26 ประวตั ผิ จู้ ัดทา 27 หนา้ แรก

คาแนะนาในการใช้ 3 หนงั สอื อา่ นเพมิ่ เตมิ หนังสืออ่านเพ่ิมเติม กลุ่มสาระการเรียนรู้ สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม เรื่อง มหาศาสดาโลก ตอน ประสูติจนถึงบาเพ็ญ ทุกรกิริยาสาหรับนักเรียนช้ันมัธยมศึกษาปีท่ี 1 ใช้อ่านเพิ่มเติมให้ มีความรู้ความเข้าใจเก่ียวกับพุทธประวัติตั้งแต่ประสูติจนถึง บาเพ็ญ ทุกกรกิริยาเพอ่ื เป็นแบบอย่างท่ีดีในการดาเนินชีวิตและพัฒนาตนเองให้ ดียิ่งขน้ึ หลังจากท่ีนักเรียนได้ศึกษาหนังสืออ่านเพ่ิมเติมเล่มนี้แล้วให้ นักเรียนทากิจกรรมส่งเสริมการเรียนรู้ และตรวจกิจกรรมส่งเสริม การเรียนรู้ภายในเล่มเพ่ือประเมินความรู้ความเข้าใจในเนื้อหา ถ้านักเรียนยังมีข้อสงสัยในเนื้อหาหรือกิจกรรมส่งเสริมการเรียนรู้ ใหป้ รกึ ษาครเู พอ่ื ขอคาแนะนาเพ่อื ชว่ ยเหลือ กลับหนา้ หลกั ออกจากระบบ ถัดไป เลน่ เสียง ย้อนกลบั หนา้ แรก หน้าแรก หน้าแรก

4 แนะนาตวั ละคร คณุ ตาพว่ ง คุณตาท่ีแสนใจดี ของหนูกะทิ หนกู ะทิ หลานสาวสุดนา่ รักของ คณุ ตาพว่ งทส่ี นใจใน เรอ่ื งพทุ ธประวตั ิ หลวงตาโต หลวงตาผรู้ อบรูเ้ รอ่ื ง พุทธประวัตเิ ป็นอยา่ งดี

ณ วัดพระขวัญมง่ิ เมอื ง 5 วดั สวยงามมากเลย จรงิ คะ่ ดสู กิ ะทิ คณุ ตา โอโ้ หว ! ภาพ ฉายนสี้ วยจงั เลย

คณุ ตาคะ นีภ่ าพ ออ๋ ภาพฉาย 6 ฉายใครหรอคะ ? พระพทุ ธเจา้ ไงกะทิ กาลังคยุ อะไรกนั อย่รู ึโยม สวสั ดคี ่ะ สวสั ดโี ยมพว่ ง หลวงตาโต โยมกะทิ

ค่ะ หลวงตาโต สนใจภาพฉาย 7 พุทธประวัตริ โึ ยม กาลงั คยุ อะไรกัน ถา้ อยา่ งนัน้ ไหนโยมกะทิ อยู่รึโยม ลองกดไปท่ปี มุ่ สีเขียว ตรงนัน้ ดูสิ สวัสดคี ่ะ สวสั ดีโยมพ่วง หลวงตาโต โยมกะทิ

ตอน เมอ่ื ราว 2500 ปีทผี่ า่ นมา ณ ตอนเหนอื 8 ประสตู ิ ของประเทศอนิ เดยี มีอาณาจกั รหนงึ่ เปน็ ของชาวศากยะ นครหลวงชอ่ื กบิลพสั ดุ์ พระราชาพระนามวา่ สุทโธทนะและ พระมเหสี สริ มิ หามายา ท้ังสองพระองคค์ รองรกั กนั อย่างมคี วามสขุ วนั หนงึ่ พระนางสริ มิ หามายาทรงใหก้ าเนดิ พระกุมารใตต้ น้ สาละ ณ สวนลมุ พนิ ี ในวันเพญ็ ข้นึ 15 ค่า เดอื น 6

เหล่าพราหมณต์ งั้ ชอ่ื พระกมุ ารวา่ 9 สิทธตั ถะ และทานายวา่ เมอ่ื เตบิ ใหญ่ จะสละราชบลั ลงั กเ์ พอื่ ออกผนวช พระราชาสุทโธทนะไมส่ บายพระทยั เปน็ อย่างมากเมอื่ รวู้ า่ พระกมุ ารจะไมเ่ ปน็ พระราชา ในอนาคต พระองคจ์ งึ ทาทกุ วถิ ที างทจี่ ะรง้ั พระกมุ ารอยใู่ นเพศฆราวาสใหไ้ ด้ ในวยั 8 พรรษา เจ้าชายสิทธตั ถะ ทรงเลา่ เรยี นไดอ้ ยา่ งรวดเรว็ เหนอื กวา่ คนธรรมดาและยงั มจี ติ ใจโอบออ้ ม อารตี อ่ สรรพสัตวท์ กุ ชนดิ

วันหนงึ่ เจา้ ชายเทวทตั ยิงหงสจ์ น 10 บาดเจบ็ แตเ่ จา้ ชายสทิ ธตั ถะเกบ็ มา รักษา ทาใหเ้ จา้ ชายเทวทตั อาฆาต เจ้าชายสทิ ธตั ถะมาตง้ั แตบ่ ดั นัน้ แมจ้ ะมชี วี ิตทสี่ ขุ สบายแตเ่ จา้ ชาย กไ็ มม่ คี วามสขุ และทรงตง้ั คาถาม กับตวั เองวา่ ชวี ติ นเี้ กดิ มาเพอ่ื ความรนื่ รมยจ์ รงิ หรอื เกรด็ ความรู้ \"สิทธตั ถะ\" หมายถงึ ผูท้ ี่สาเรจ็ ความมงุ่ หมายแลว้ หรือผู้ปราถนาสง่ิ ใด ยอ่ มไดส้ ง่ิ นนั้ ทันทที ป่ี ระสตู ิ เจ้าชายสทิ ธตั ถะทรงดาเนนิ ดว้ ยพระบาท 7 ก้าว และมดี อกบวั ผดุ ข้นึ มารองรบั พระบาท ดอกบวั 7 ดอก หมายถงึ ธรรมทเี่ ปน็ เครอื่ งตรสั รู้ มี 7 อยา่ ง ได้แก่ สติ ธัมมวจิ ยะ วิรยิ ะ ปติ ิ ปสั สทั ธิ สมาธิ อุเบกขา

ตอน วันเวลาผา่ นไป จนเจา้ ชายสทิ ธตั ถะ 11 เทวทตู 4 เขา้ ส่วู ยั หนมุ่ และได้อภเิ ษกสมรสกบั นางยโสธราเมอ่ื พระชนมายุได้ 16 พรรษา พระราชบดิ าทรงสรา้ งปราสาทขึน้ 3 หลงั ให้ เจ้าชายประทบั ในฤดรู อ้ น ฤดูฝน และฤดหู นาว หลงั จากนน้ั ทง้ั 2พระองค์ กม็ ีพระราชโอรสองคห์ นงึ่ พระนามว่า “ราหลุ ” วนั หนง่ึ เจา้ ชายเสดจ็ ไปในเมอื งกบั ฉนั นะ และไดพ้ บ กับคนแก่ คนเจบ็ คนตาย และสมณะ ซ่ึงแท้จรงิ แล้วเปน็ เทวทตู ทแี่ ปลงกายมา

ฝ่ายพระเจา้ สทุ โธทนะกพ็ ยายาม 12 ท่จี ะยบั ยงั้ เจา้ ชายใหไ้ ด้ แตเ่ จา้ ชาย มิไดส้ นใจเลย กลบั ทรงคดิ ถงึ แต่ วธิ ีดับทกุ ข์จนเพลียหลบั ไป เมอ่ื เจา้ ชายตนื่ จากบรรทม กเ็ หน็ สาวงามนอนระเกะระกะ เป็นทนี่ า่ อเนจอนาถ เกร็ดความรู้ หลงั จากทพ่ี ระพทุ ธเจา้ ทรงเหน็ เทวทตู ทงั้ 4 พระองคจ์ งึ ทรงคดิ ได้ว่านี่เป็นธรรมดาของโลก ชีวิตของทุกคนต้องตกอยู่ในสภาพ เชน่ นั้น ไม่มใี ครสามารถหลกี เลย่ี งการเกดิ แก่ เจบ็ ตายได้ จงึ ทรง เหน็ วา่ ความสขุ ทางโลกเปน็ เพยี งภาพมายาเทา่ นนั้ และวถิ ที างท่จี ะพ้น จากความทกุ ขไ์ ด้ คือตอ้ งออกจากการครองเรอื นแลว้ บวชเปน็ สมณะ

เจ้าชายทรงตดั สนิ พระทยั อยา่ ง ตอน 13 แนว่ แนว่ า่ จะเสดจ็ ออกแสวงหา แสวงหาความรู้ ความสขุ ทแี่ ทจ้ รงิ ของชวี ติ จงึ เสดจ็ ออกจากพระราชวงั ไป เจา้ ชายสิทธตั ถะ ในพระชนมายุ 29 พรรษา ในกลางดกึ คนื นนั้ ไดเ้ สดจ็ ออกบวชเปน็ ผไู้ ร้ บา้ นเรอื นดว้ ยประการทงั้ ปวง ณ แคว้นมคธ เจา้ ชายไดศ้ กึ ษาในสานกั ตา่ งๆ จนถงึ สานกั ของอาฬารดาบส และอทุ ทกดาบส จนสาเรจ็ ฌานสมาบตั ขิ น้ั ที่ 4 จนจบ และทรงเหน็ วา่ ไมใ่ ชท่ างตรสั รู้ จึงอาลาพระอาจารยไ์ ปบาเพญ็ เพยี รตามลาพงั

เกรด็ ความรู้ 14 ม้ า พ ร ะ ท่ี น่ั ง ข อ ง เ จ้ า ช า ย สิ ท ธั ต ถ ะ มี น า ม ว่ า \"กณั ฑกะ\" เจ้าชายสทิ ธตั ถะในพระชนมายุ 29 พรรษา ทรงตดั สนิ ใจตดั พระเมาลถี อื เพศบรรพชติ ณ รมิ ฝงั่ แมน่ า้ อโนมา ตอน พระสิทธตั ถะทรงทรมาน บาเพญ็ ทกุ รกรยิ า พระองคด์ ว้ ยวิธมี ากมายจน ร่างกายซบู ผอมลงอยา่ งนา่ กลัว ท้ังกัดฟนั กลัน้ ลมหายใจ และอดอาหาร พระองคท์ รมานรา่ งกาย เป็นเวลา 6 ปี โดยมเี หลา่ ปญั จวัคคยี ์ ทั้งหา้ คน ที่มคี วามเลอื่ มใส มาขอเปน็ ศษิ ย์

15 ตอ่ มามนี างฟา้ มาดดี สายพณิ เพอื่ สอ่ื ความหมายวา่ สายพณิ เมอื่ หยอ่ นเกนิ ไปกไ็ มน่ า่ ฟงั ตงึ เกนิ ไปกข็ าด ตอ้ งขงึ ให้ พอดเี พอื่ เสยี งทไี่ พเราะนา่ ฟัง พระสิทธตั ถะไดฟ้ งั ดงั นนั้ กร็ วู้ า่ วธิ ี ทรมานตวั เองนน้ั ผดิ จงึ หนั มา บริโภคอาหาร ฝ่ายปญั จวคั คยี เ์ หน็ ดังนั้นกพ็ ากนั หมดศรทั ธาและละทงิ้ พระสิทธตั ถะไป เกร็ดความรู้ ปัญจวัคคีย์ท้ัง 5 ประกอบไปด้วย โกณฑญั ญะ วัปปะ ภทั ทิยา มหานามะ และ อสั สชิ

กะทิ ไดค้ ่ะคณุ ตา 16 ไดเ้ วลาทานขา้ วแลว้ จ่ะหลาน กะทกิ ็เร่มิ หิวแลว้ ไว้เรามาดูตอ่ วันหลังดีมั้ย เหมือนกัน ไวโ้ อกาสหน้า หนจู ะมาชมภาพฉายตอ่ วันหลังนะคะหลวงตาโต โชคดนี ะโยม ลาล่ะครบั หลวงตาโต

17 คลปิ วิดโี อเพลง “พระพทุ ธเจา้ มหาศาสดาโลก” ท่มี า https://www.youtube.com/watch?v=R0V6eiIrbkY

18 ขอ้ คิดทไี่ ดจ้ ากเรอ่ื ง ประวัติของพระพุทธเจ้า ซ่ึงเป็นศาสดาของ พระพุทธศาสนา การศึกษาพุทธประวัติตั้งแต่ประสูติ จนถึงการบาเพ็ญทุกรกิริยา ล้วนมีคุณค่าในการสร้าง ศรัทธาและการนาพระจริยาวัตรของพระพุทธเจ้าใน ฐ า น ะ เ ป็ น ม นุ ษ ย์ ผู้ ฝึ ก ต น ไ ด้ อ ย่ า ง สู ง สุ ด ม า เ ป็ น แบบอยา่ งในการปฏบิ ัตติ นเพ่ือการประสบความสาเร็จ และการดารงชีวติ อยู่ในสงั คมได้อย่างผาสุก ดา้ นการศกึ ษา - ทาให้ทราบความเป็นมาและความสาคัญของ พระพทุ ธเจ้า ซึง่ เปน็ บอ่ เกดิ เปน็ ที่มาของศาสนาพุทธ ดา้ นการปฏบิ ตั ิ - ทาให้บุคคลได้แนวในการดาเนินชีวิตตาม พระพุทธเจ้า เป็นการนาความสุข ความเจริญมาให้แก่ บุคคล ตามสมควรแกก่ ารประพฤติ ปฏบิ ัติ

19 กจิ กรรมเสรมิ การเรยี นรู้ คาชี้แจง แบบทดสอบมที ้ังหมด 5 ขอ้ เปน็ แบบทดสอบแบบปรนยั 4 ตวั เลอื ก เขา้ สูก่ จิ กรรมการเรียนรู้

20 กจิ กรรมเสรมิ การเรยี นรู้ ข้อ 1 พระนางสริ ิมหามายาทรงใหก้ าเนดิ เจ้าชายสิทธตั ถะ ณ สถานท่ใี ด ก. ใต้ตน้ สาละ ณ สวนลุมพนิ ี ข. ใต้ต้นสาเก ณ สวนลมุ พินี ค. ใต้ตน้ สละ ณ สวนลมุ พินี ง. ใต้ตน้ สาละ ณ สวนลมุ พนี ี

21 กิจกรรมเสริมการเรียนรู้ ข้อ 2 เจา้ ชายสทิ ธตั ถะทรงอภเิ ษกสมรสกบั ใคร ก. พระนางพิมพา ข. พระนางสริ มิ หามายา ค. พระนางอมติ ตา ง. พระนางวสิ าขา

22 กิจกรรมเสรมิ การเรียนรู้ ขอ้ 3 อะไรเปน็ มูลเหตแุ ห่งการตดั สนิ พระทยั ออกผนวช ก. ความเบื่อหนา่ ย ข. ความสุขสว่ นพระองค์ ค. เทวทูตท้ัง 4 ง. ราชสมบตั ิ

23 กจิ กรรมเสริมการเรียนรู้ ขอ้ 4 การค้นหาความจรงิ โดยวิธีทรมานตนของเจา้ ชาย สิทธตั ถะ เรยี กวา่ อะไร ก. ทกุ รกิรยิ า ข. ภาวนากริ ิยา ค. สมถะกริ ิยา ง. การบาเพญ็ เพยี ร

24 กจิ กรรมเสริมการเรยี นรู้ ขอ้ 5 ขัน้ ตอนใด มิใชก่ ารทรมานร่างกายของเจา้ ชายสทิ ธัตถะ ก. อดอาหาร ข. ยืนขาเดียว ค. กลน้ั ลมหายใจ ง. กดั ฟัน

25



กจิ กรรมเสริมการเรียนรู้ เฉลยข้อ 1 ก. ใตต้ ้นสาละ ณ สวนลมุ พินี



กจิ กรรมเสริมการเรียนรู้ เฉลยข้อ 2 ก.พระนางพมิ พา



กจิ กรรมเสริมการเรยี นรู้ เฉลยขอ้ 3 ค. เทวทตู ทง้ั 4



กจิ กรรมเสรมิ การเรยี นรู้ เฉลยขอ้ 4 ก. ทกุ รกริ ยิ า



กจิ กรรมเสริมการเรยี นรู้ เฉลยขอ้ 5 ข. ยืนขาเดยี ว



ไม่เป็นไร... ลองกลบั ไปทาใหม่ อกี คร้งั นะครับ ทาซา้ อกี ครั้ง



ไม่เป็นไร... ลองกลบั ไปทาใหม่ อกี คร้งั นะครับ ทาซา้ อกี ครั้ง



ไม่เป็นไร... ลองกลบั ไปทาใหม่ อกี คร้งั นะครับ ทาซา้ อกี ครั้ง



ไม่เป็นไร... ลองกลบั ไปทาใหม่ อกี คร้งั นะครับ ทาซา้ อกี ครั้ง



ไม่เป็นไร... ลองกลบั ไปทาใหม่ อกี คร้งั นะครับ ทาซา้ อกี ครั้ง

26 หนา้ แรก

27 นายปญุ ญฤทธ์ิ ผากิมรหสั 59031030125 คณะครศุ าสตร์ สาขาสงั คมศึกษาชน้ั ปที ่ี 4 มหาวทิ ยาลยั ราภัฏอตุ รดิตถ์ นางสาวภัทราพร สติดี 59031030140 คณะครุศาสตร์ สาขาสงั คมศกึ ษาชั้นปีที่ 4 มหาวทิ ยาลยั ราภัฏอตุ รดิตถ์ หนา้ แรก

“ ประวัตคิ วามเป็นมาของพระพุทธเจ้า หากเรานาส่ิงท่ีพระพุทธองค์ทรงทาใน แต่ละช่วงของพระชนม์ชีพมาวิเคราะห์ ก็จะได้แง่คิดและหลักการดาเนินชีวิตท่ีดี ช่วยใหเ้ ราสามารถพฒั นาตนเองได้ ” หนา้ แรก