80_วิธีลดโลกร้อน

วธิ ี ลดโลกรอน

กรมส่งเสรมิ คุณภาพส่ิงแวดล้อม GLOBAL WARMING 1

80 วิธี ลดโลกรอ้ น เน่ืองจากปัจจุบัน ปัญหาส่ิงแวดล้อมหรือ มลภาวะเป็นพษิ กา� ลงั เป็นปัญหาใหญร่ ะดบั โลก ซ่ึงเร่ืองหน่ึงได้แก่ การเผาผลาญอินทรียสาร มากเกินไป ท�าให้ก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ เ กิ ด ขึ ้น จ� า น ว น ม า ก แ ล ะ ห่ อ หุ้ ม ไ ป ถึ ง ชนั้ บรรยากาศเป็นการปิดกนั้ ไม่มีการระบาย ความร้อนตามธรรมชาติ ซง่ึ มผี ลทา� ให้อณุ หภมู ิ ของโลกสงู ขึน้ เกิดความแปรปรวนของดินฟ้า และเป็ นภัยอย่างร้ ายแรง ดังท่ีนักอนุรักษ์ ส่ิงแวดล้อมมีความห่วงใยในปัญหานี ้ ซงึ่ เรียก วา่ กรีนเฮ้าส์เอฟเฟกต์ (GreenHouse Effect) พระราชด�าริในพระบาทสมเดจ็ พระปรมินทรมหาภมู ิพลอดลุ ยเดช บรมนาถบพิตร ศนู ย์ศกึ ษาพฒั นาภพู านอนั เนื่องมาจากพระราชด�าริ เม่ือวนั ท่ี 22 พฤศจิกายน 2532 2

กรมส่งเสริมคุณภาพสิง่ แวดล้อม สารบัญ WHAT ? 5โลกร้อนคืออะไร 6 ภาวะโลกรอ้ น และการเปล่ียนแปลงสภาพภูมอิ ากาศ 8 80 วธิ ีลดโลกร้อน 32 คณะผู้จดั ท�า 3

80 วธิ ี ลดโลกรอ้ น ทักทาย หลังจากโลกเข้าสู่ยุคปฏิวัติอุตสาหกรรม (Industrial Revolution) ในคริสต์ศตวรรษที่ 18 สภาพภมู อิ ากาศมกี ารเปลยี่ นแปลงและแปรปรวนมากขนึ ้ โดยมสี าเหตสุ า� คญั มาจากภาวะโลกร้อน ภาวะโลกร้อน ไม่ได้ท�าให้อณุ หภูมิเพ่ิมขึน้ เท่านนั้ แต่ยงั รวมถึงความผิดปกติของฤดกู าล การเกิดภาวะสดุ ขวั้ ของ ลมฟา้ อากาศ และภยั พิบตั ิ เช่น น�า้ ทว่ ม พายแุ ละความแห้งแล้ง ซง่ึ นบั วนั จะทวีความรุนแรงมากขนึ ้ และก�าลงั สง่ ผลกระทบอยา่ งกว้างขวางในหลายภมู ิภาคของโลก ความแปรปรวนและการเปลย่ี นแปลง ตา่ งๆ เหลา่ นี ้ รวมเรียกวา่ การเปล่ยี นแปลงสภาพภมู อิ ากาศ หรือ Climate Change มสี าเหตมุ าจาก การปล่อยก๊าซเรือนกระจกออกสู่บรรยากาศ ท�าให้องค์ประกอบของบรรยากาศเปลี่ยนแปลงไป โดยก๊าซเรือนกระจกสว่ นใหญ่ เชน่ ก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์มเี ทนและไนตรสั ออกไซด์เกดิ จากกจิ กรรมของ มนษุ ย์ โดยเฉพาะการใช้พลงั งานจากเชือ้ เพลงิ ฟอสซลิ ในกิจกรรมตา่ งๆ ในแตล่ ะวนั เชน่ การคมนาคม ขนส่ง การผลิตไฟฟ้า การผลิตสินค้าและการบริการด้านต่างๆ เป็นต้น โดยการเปลี่ยนแปลงสภาพ ภมู อิ ากาศและภาวะโลกร้อน จดั เป็นปัญหาระดบั โลกทน่ี านาประเทศมขี ้อกงั วลร่วมกนั และต้องร่วมมอื ชว่ ยกนั ลดและแก้ไขปัญหาภาวะโลกร้อนอยา่ งจริงจงั เร่งดว่ นก่อนจะสายเกินไป กรมสง่ เสริมคณุ ภาพสงิ่ แวดล้อม หวงั วา่ เอกสารฉบบั นจี ้ ะสามารถทา� ให้ผ้อู า่ นเข้าใจ และเป็นแนวทาง ในการทจ่ี ะชว่ ยกนั ลดปัญหาทท่ี า� ให้เกดิ โลกร้อนได้อยา่ งแท้จริง กรมส่งเสริมคุณภาพส่งิ แวดล้อม กระทรวงทรัพยากรธรรมชาตแิ ละส่งิ แวดล้อม 4

กรมสง่ เสริมคุณภาพส่งิ แวดลอ้ ม WHAT ? โลกร้อนคืออะไร 5

80 วธิ ี ลดโลกรอ้ น ภาวะโลกร้อน และการเปลยี่ นแปลงสภาพภูมิอากาศ การเปล่ยี นแปลงสภาพภมู อิ ากาศ หรือทเ่ี รียกกนั วา่ Climate Change (ไคลเมท เชนจ์) หมายถงึ การเปลยี่ นแปลงสภาพภมู อิ ากาศทเ่ี กิดจากการกระท�าหรือกิจกรรมในชีวติ ประจ�าวนั ของมนษุ ย์ ทที่ า� ให้ องค์ประกอบของบรรยากาศเปล่ียนแปลงไป เช่น การปล่อยก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ การตดั ไม้ ท�าลายป่า การเผาขยะ และการปลอ่ ยควนั พิษออกจากโรงงานอตุ สาหกรรม เป็นต้น 6

กรมสง่ เสริมคณุ ภาพสิง่ แวดลอ้ ม การเปลี่ยนแปลงสภาพภมู ิอากาศ (Climate Change) เป็นปัญหาใหญ่ของโลกเรา สงั เกตได้จาก อณุ หภมู ขิ องโลกทส่ี งู ขนึ ้ เรื่อยๆ ตวั การสา� คญั ของปัญหาเกดิ จากก๊าซเรือนกระจก (Greenhouse Gases) เช่น ก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ หรือ มีเทน ที่มีอยใู่ นบรรยากาศมากเกินไป โดยปกติก๊าซเหลา่ นีจ้ ะทา� หน้าทเี่ กบ็ ความร้อนทโ่ี ลกได้รับจากดวงอาทติ ย์บางสว่ นไว้ไมใ่ ห้สะท้อนสบู่ รรยากาศทงั้ หมด เพอ่ื ให้โลก มอี ณุ หภมู ทิ พี่ อเหมาะ ไมเ่ ยน็ หรือร้อนจนเกินไป คล้ายกบั หลกั การเรือนกระจก (ทใี่ ช้ปลกู พชื ) จงึ เรียกวา่ ปรากฏการณ์เรือนกระจก (Greenhouse Effect) แต่เมื่อมีก๊าซเรือนกระจกมากเกินไป จะท�าให้ ความร้อนถกู เกบ็ ไว้ในโลกมากขนึ ้ อณุ หภมู ขิ องโลกจงึ สงู ขนึ ้ สง่ ผลให้ภมู อิ ากาศเกดิ การเปลย่ี นแปลงนน่ั เอง สาเหตุท่ีท�าให้ก๊าซเรือนกระจกเพิ่มขึน้ มาจากกิจกรรมของมนุษย์ เช่น โรงงานอุตสาหกรรม รถยนต์ หรือการกระท�าใดๆ ที่เผาเชือ้ เพลงิ ฟอสซลิ เชน่ ถ่านหิน น�า้ มนั ก๊าซธรรมชาติ หรือสารประกอบ ไฮโดรคาร์บอน ส่งผลให้ระดับปริมาณคาร์บอนไดออกไซด์เพิ่มขึน้ และเก็บความร้ อนไว้ในโลก ของเรามากขนึ ้ เรื่อยๆ จนเกิดเป็นภาวะโลกร้อน ปรากฏการณ์ท่เี กดิ ตามธรรมชาติ ปรากฏการณ์ท่เี กดิ จากการ (Natural) ปล่อยก๊าซเรือนกระจกในปัจจุบนั (Human Enhanced) ความร้ อนส่ วนมาก รังสีความร้ อน ความร้อนมีจา� นวนน้อยลง หลุดออกไปนอกโลก จากดวงอาทติ ย์ ท่หี ลุดออกไปนอกโลก CO2 ความร้ อนบางส่ วน รังสีความร้อนท่สี ะท้อน ความร้อนถูกดดู ซับ ถกู ก๊าซเรือนกระจกดดู ซับ จากผิวโลกและรังสีความร้ อน จากก๊าซเรือนกระจก และปล่อยกลับมาบนโลก ท่ปี ล่อยจากผวิ โลก และปล่อยกลับออก ทา� ให้โลกมอี ณุ หภมู ทิ ่เี หมาะสม CO2 มามากขนึ้ ทา� ให้ อุณหภมู โิ ลกสูงขนึ้ ัช้นบรรยากาศAtmosphere รังสีความร้อนท่สี ะท้อน GreEefnfehcotuse CO2 จากผิวโลกและรังสีความร้ อน CO2 CO2 ปรากฏการณ์เรือนกระจก ท่ปี ล่อยจากผวิ โลก ปัจจุบนั มีการปล่อย CO2 ขอบคุณภาพจาก iEnergyGuru CN H2O 7ก๊ าซเรือนกระจกมากขนึ ้ ปริมาณก๊าซเรือนกระจกใน บรรยากาศท่เี หมาะสม N2O

80 วธิ ี ลดโลกรอ้ น 80 ลดโลวกิธีรอ้ น รายงานฉบบั ล่าสดุ ของคณะกรรมการระหว่างรัฐบาลว่าด้วยการเปลี่ยนแปลง สภาพภมู อิ ากาศ หรือ ไอพซี ซี ี (The Intergovernmental Panel on Climate Change : IPCC) ซง่ึ เป็นรายงานที่รวบรวมงานวิจยั ของนกั วิทยาศาสตร์ 2,500 คน จากกวา่ 30 ประเทศ และใช้เวลาในการวจิ ยั ถงึ 6 ปี ระบไุ ว้วา่ มีความเป็นไปได้อยา่ งน้อย 90% ที่การเปล่ียนแปลงสภาพภูมิอากาศเกิดจากกิจกรรมของมนุษย์ และ ถอื ได้วา่ มนษุ ยเ์ ป็นตวั การส�าคญั ของปัญหาโลกร้อนในครัง้ นี ้ ดงั นนั้ เราทกุ คนจงึ ควร ชว่ ยกนั ลดภาวะโลกร้อนด้วยวิธีการงา่ ยๆ 80 วธิ ี ดงั ตอ่ ไปนี ้ 8

กรมสง่ เสริมคุณภาพส่งิ แวดล้อม 1 ลดการใช้ พลังงานในบ้าน ด้วยการปิดทีวี คอมพวิ เตอร์ เคร่ืองเสยี ง และเครื่องใช้ไฟฟา้ ตา่ งๆ เมื่อไม่ได้ใช้ งาน จะช่วยลดคาร์บอนไดออกไซด์ได้ถึง 1 พนั ปอนดต์ อ่ ปี 2 ลดการสูญเสียพลังงานในโหมด สแตนด์บาย เคร่ืองเสียงระบบ Hi-Fi โทรทัศน์ เคร่ืองบนั ทกึ วดิ ีโอ คอมพวิ เตอร์ตงั้ โต๊ะ และอปุ กรณพ์ ว่ งตา่ งๆทตี่ ดิ มาด้วยการดงึ ปลก๊ั ออก หรือใช้ปลกั๊ เสยี บพว่ งทตี่ ดั ไฟด้วยตวั เอง 3 เ ป ล่ี ย น ห ล อ ด ไ ฟ เป็ นหลอดไฟ ประหยัดพลังงานแบบขดท่ีเรี ยกว่า Compact Fluorescent Light Bulbs (CFLs) เพราะ จะกินไฟเพียง 1 ใน 4 ของหลอดไฟเดิม และมี อายกุ ารใช้งานได้นานกวา่ หลายปีมาก 4 เปล่ยี นไปใช้ไฟแบบหลอดLEDจะได้แสงไฟ ที่สวา่ งกวา่ และประหยดั กวา่ หลอดปกติ 40% สามารถหาซือ้ หลอดไฟ LED ที่ใช้ส�าหรับ โคมไฟตัง้ โต๊ะและตัง้ พืน้ ได้ด้วย นอกจากนี ้ หลอดไฟ LED ยังเหมาะกับการใช้ งาน ที่ต้องการให้มีแสงสว่างส่องทาง เช่น ริมถนน หน้ าบ้าน การเปลย่ี นหลอดไฟจากหลอดไส้จะชว่ ยลดคาร์บอนไดออกไซด์ 150 ปอนด์ตอ่ ปี 9

80 วธิ ี ลดโลกรอ้ น 5 ช่ ว ย กั น อ อ ก ค ว า ม เ ห็น COGWlaorbmailng2 Tax ห รื อ ร ณ ร ง ค์ ให้ รั ฐบาล พิจารณาข้ อดีข้ อเสียของการ เรียกเก็บภาษีคาร์ บอนกับ การผลิตตามอัตราการใช้ ไฟฟ้าท่ีผลิต จากเชือ้ เพลิงฟอสซิลรูปแบบต่างๆ หรือ การใช้ก๊าซโซลนี เป็นรูปแบบการใช้เก็บภาษี ทางตรงที่เชื่อว่า หากโรงงานต้องจ่ายภาษี แพงขึน้ ก็จะลดการใช้เชือ้ เพลิงฟอสซิล ในกระบวนการผลติ ลง ซงึ่ จะชว่ ยลดปริมาณ การปล่อยก๊ าซคาร์ บอนไดออกไซค์ (CO2) ได้ประมาณ 5% 6 ขับรถยนต์ส่วนตัวน้อยลง ด้วย การป่ันจักรยาน ใช้ รถโดยสาร ประจ�าทาง หรือใช้การเดินแทน เม่ือต้ องไปท�ากิจกรรมหรือธุระ ใกล้ๆบ้าน เพราะการขับรถยนต์ น้อยลง หมายถงึ การใช้นา� ้ มนั น้อยลง และลดการปล่อยคาร์ บอนไดออกไซด์ ด้ วย เพราะน�า้ มนั ทกุ ๆ แกลลอนท่ีประหยดั ได้ จะลด คาร์บอนไดออกไซด์ 20 ปอนด์ 7 ไปร่วมกันประหยัดน�า้ มัน แบบ Car pool นัดเพื่อน รว่ มงานทมี่ บี ้านพกั อาศยั ใกล้ๆ นงั่ รถยนต์ไปท�างานด้วยกนั ช่วยประหยัดน�า้ มัน และยังเป็ นการลด จ�านวนรถติดบนถนน ซึ่งช่วยลดการปล่อย คาร์บอนไดออกไซด์ได้ 10

กรมสง่ เสรมิ คณุ ภาพส่งิ แวดลอ้ ม 8 จดั เส้นทางรถรับส่งพนักงาน ถ้าในหนว่ ยงานมีพนกั งานจ�านวนมากอาศยั อยใู่ นเส้นทางใกล้ๆ กนั ควรมีสวสั ดกิ ารจดั หารถรับสง่ พนกั งานตามเส้นทางส�าคญั ๆ เป็น Car pool ระดบั องค์กร 9 เปิ ดหน้าต่างรับลมแทนการเปิ ด เคร่ืองปรับอากาศ ลดการปลอ่ ย คาร์บอนไดออกไซด์ จากการใช้ ไฟฟา้ เพ่ือเปิดเคร่ืองปรับอากาศ 10 มองหาผลิตภัณฑ์ท่มี ีสัญลักษณ์ ช่ วยรั กษาส่ิงแวดล้ อม เช่น ปา้ ยฉลากเขียวประหยดั ไฟเบอร์ 5 ตรงมาตรฐานผลิตภณั ฑ์ คณุ ภาพ สินค้าเกษตรอินทรีย์เพราะการจะได้ใบรับรองนัน้ จะต้องมี การประเมินสนิ ค้าตงั้ แตเ่ ร่ิมค้นหาวตั ถดุ บิ 11 ไปตลาดสดแทนซูเปอร์มาร์เกต็ บ้าง ซอื้ ผกั ผลไม้ หมู ไก่ ปลา ในตลาดสดใกล้บ้าน แทนการช้อปปิง้ ในซเู ปอร์มาร์เกต็ บ้าง ทอี่ าหารสด มีการหีบห่อด้ วยพลาสติกและโฟมท�าให้ เกิดขยะจ�านวนมาก 11

80 วธิ ี ลดโลกรอ้ น ECO CAR เลือกซือ้ เลือกใช้ เม่ือต้อง 12ซอื้ รถยนต์ในบ้านหรือรถยนต์ ประจ�าส�านักงาน ก็หันมา เลือกซือ้ รถประหยดั พลงั งาน รวมทงั้ เลือก อปุ กรณ์เคร่ืองใช้ไฟฟา้ ท่ีมีฉลากประหยดั ไฟ ทงั้ ในบ้านและอาคารส�านกั งาน 13 เ ลื อ ก ซื้อ ร ถ น ต์ ท่ี มี ขนาดตามความจ�าเป็ น โดยพิจารณาจากขนาด ครอบครัวและประโยชน์การใช้งาน เพ่ือ เปรียบเทียบราคา รวมทัง้ พิจารณารุ่นท่ี เป็นมิตรกบั สง่ิ แวดล้อมมากท่ีสดุ 14 หลีกเล่ียงการใช้รถยนต์ แบบขับเคล่ือน 4 ล้อ เพราะกินน�า้ มันมากและ ตะแกรงขนสมั ภาระบนหลงั คารถก็ไมใ่ ชส่ ง่ิ จ�าเป็น เพราะเป็นการเพิ่มน�า้ หนกั รถ 15 ขับรถอย่างมีประสิทธิภาพ ในระยะไกล การขับรถด้ วย ความเร็วไม่เกิน 90 กิโลเมตร ตอ่ ชวั่ โมง จะชว่ ยลดการใช้น�า้ มนั ลงได้ 20% หรือ คดิ เป็นปริมาณคาร์บอนไดออกไซดท์ ล่ี ดได้ 1ตนั ตอ่ รถยนตแ์ ตล่ ะคนั ทใ่ี ช้งานราว 30,000 กโิ ลเมตรตอ่ ปี 12

กรมสง่ เสริมคณุ ภาพส่ิงแวดล้อม 16 เลือกใช้หรือขับรถเช่า ขับรถ CAR FOR RENT เท่ยี วไป ลดคาร์บอนไดออกไซด์ ไ ป พ ร้ อ ม ๆ กั น เ พ ร า ะ มี บริษัทเช่ารถใหญ่ๆ 2-3 รายมีรถรุ่นเป็นมิตรกับ สิ่งแวดล้อมท่ีใช้ เอทานอลหรือน�า้ มันเชือ้ เพลิง ทางเลือกอื่นๆ ด้วย ลองสอบถามบริษัทรถเช่าเมื่อ เดนิ ทางไปถงึ 17 เลือกใช้บริการโรงแรมท่ี มีสัญลักษณ์ ส่ ิงแวดล้ อม เชน่ มีมาตรการประหยดั นา� ้ ประหยดั พลงั งาน และมรี ะบบจดั การของเสยี มองหาปา้ ยสญั ลกั ษณ์ เชน่ โรงแรมใบไม้ สเี ขียว มาตรฐานผลติ ภณั ฑ์คณุ ภาพ 18 เช็กลมยาง การขับขี่ ทยี่ างลมมนี ้อย อาจท�าให้ เปลืองน�า้ มันได้ถึง 3% จากภาวะปกติ 19 เปล่ียนมาใช้พลังงานชีวภาพ เช่น ไบโอดีเซล เอทานอล ให้มากขนึ ้ 13

80 วธิ ี ลดโลกร้อน 20 โละทงิ้ ต้เู ยน็ รุ่นเก่า ต้เู ยน็ ทผ่ี ลติ เมอื่ 10 กวา่ ปีทแ่ี ล้ว การใช้ไฟฟา้ มาก เป็น 2เทา่ ของต้เู ยน็ สมยั ใหมท่ มี่ คี ณุ ภาพสงู ซง่ึ ชว่ ยประหยดั คา่ ไฟได้มาก และลดการปลอ่ ยคาร์บอนไดออกไซด์ 100 กิโลกรัมตอ่ ปี 21 ยืดอายุต้เู ยน็ ด้วยการใช้ประโยชน์อยา่ ง มีประสิทธิภาพ ประหยดั พลังงานให้ ตู้เย็นด้ วย การใช้อย่างฉลาด ไม่น�าอาหารร้ อนเข้า ตู้เย็น หลีกเลี่ยงการน�าถุงพลาสติกใส่ ของในตู้เย็น เพราะจะท�าให้ ตู้เย็นจ่าย ความเย็นได้ไมท่ ว่ั ถงึ อาหาร ควรย้ายต้เู ย็น ออกจากห้องท่ีใช้เคร่ืองปรับอากาศ ละลาย น�า้ แข็งท่ีเกาะในตู้เย็นเป็นประจ�า เพราะ ตู้เย็นจะกินไฟมากขึน้ เมื่อมีน�า้ แข็งเกาะ และท�าความสะอาดต้เู ยน็ ทกุ สปั ดาห์ ริเร่ิมใช้พลงั งาานทางเลอื กในอาคารสา� นกั งาน ใช้แสงแดดให้เป็ นประโยชน์ ในการ เช่น ติดตงั้ แผงโซลาร์เซลล์เพื่อใช้พลงั งานจาก ตากเสือ้ ผ้าท่ีซักแล้วให้แห้ง ไม่ควร แสงอาทิตย์ในการผลติ กระแสไฟฟา้ เฉพาะจดุ ใช้ เครื่องปั่นผ้ าแห้ งหากไม่จ�าเป็ น เพ่ือประหยดั การใช้ไฟฟา้ 22 23 14

กรมสง่ เสรมิ คณุ ภาพสิง่ แวดล้อม อาบน�า้ โกนหนวด แปรงฟัน ใช้ฝักบวั แทนอา่ งอาบน�า้ ใช้ทิชชเู ช็ดก่อนจงึ ใช้น�า้ ล้าง ใช้แก้วรองน�า้ แทนการ ย่ิงรูเลก็ ยิ่งประหยดั 24 ปลอ่ ยน�า้ ไหล ใช้ชักโครก ใช้น�า้ ประปาอย่างประหยัด ซักผ้า ใสถ่ งุ บรรจนุ �า้ ในโถน�า้ หรือใช้ เชน่ ไมเ่ ปิดนา� ้ ทงิ ้ ไว้ขณะแปรงฟัน รวบรวมผ้าให้มากพอตอ่ ล้างจานชามพร้ อมๆ กันโดย แบบตกั ราด ใช้ อ่างหรือกะละมังแทนการ การซกั แตล่ ะครัง้ ล้างถ้วยชาม เปิดน�า้ จากก็อก เป็นต้น เพราะ ล้างผักผลไม้ ใช้ทิชชเู ช็ดคราบอาหารออก ระบบการผลิตน�า้ ประปาของ ใช้ภาชนะรองน�า้ เทา่ ที่จ�าเป็น ก่อนล้างในอา่ งน�า้ เทศบาลต่างๆ ต้องใช้พลงั งาน จ� า น ว น ม า ก ใ น ก า ร ท� า ใ ห้ น�า้ สะอาด และดา� เนินการจดั สง่ ไปยงั อาคารบ้านเรือน ทา� ความสะอาดพนื้ รดน�า้ ต้นไม้ ล้างรถ ซกั ล้างอปุ กรณ์ในภาชนะแทน ใช้ฝักบวั รดน�า้ หรือสปริงเกอร์ ใชถ้ งั รองนา� ้ และใชอ้ ปุ กรณช์ บุ เชด็ รถ แทนสายยาง แทนการใช้สายยางฉดี โดยตรง การฉีดน�า้ ล้าง 25 ตดิ ตงั้ ฝักบวั อาบน�า้ ท่ปี รับความแรงน�า้ ต่า� ๆ ได้ เพ่ือจะได้เปลอื งน�า้ อนุ่ น้อยๆ (เหมาะทงั้ ในบ้านและโรงแรม) 15

80 วธิ ี ลดโลกร้อน 26ติดตั้งเคร่ืองตัดกระแสไฟฟ้ า อตั โนมตั ิ ชว่ ยประหยดั พลงั งานไฟฟา้ และลดปริมาณการปลดปล่อยคาร์บอนไดออกไซด์ ท่ีเกิดขนึ ้ จากโรงผลติ กระแสไฟฟา้ 27 สร้างนโบาย 3RS (Reduce, Reuse,Recycle)ทงั้ ในบ้านและ อาคารส�านักงาน เพ่ือให้เกิด การใช้ ประโยชน์ทรัพยากร อย่างเต็มท่ี เป็นการลดพลงั งานในการก�าจดั ขยะมลพิษ และลดปรมิ าณการปลอ่ ยก๊าซเรอื นกระจกในกระบวนการกา� จดั 28 ป้ อ ง กั น ก า ร ป ล่ อ ย ก๊ าซมีเทนส่ ูบรรยากาศ ด้ วยการแยกขยะอินทรี ย์ เช่น เศษผัก เศษอาหาร ออกจากขยะอื่นๆ ท่ีสามารถน�าไปรีไซเคลิ ได้มาใช้ให้เกิดประโยชน์ ท า ห ลั ง ค า บ้ า น ด้ ว ย สีอ่ อน เพื่อช่วยลดการ 29ดดู ซบั ความร้อน 30 น�าแสงธรรมชาติมาใช้ ปลูกต้นไม้ในสวนหน้าบ้าน ต้นไม้ 1 ต้น ใ น อ า ค า ร บ้ า น เ รื อ น จะดูดซับคาร์บอนไดออกไซด์ได้ 1 ตัน โดยใช้ การออกแบบบ้ านและต�าแหน่งของ ตลอดอายขุ องมนั ชอ่ งแสงเป็นปัจจยั ซง่ึ จะชว่ ยลดจา� นวนหลอดไฟ และพลงั งานไฟฟา้ ท่ีต้องใช้ 31 16

กรมส่งเสริมคณุ ภาพสิ่งแวดลอ้ ม ปลูกไผ่แทนรั้ว ต้นไผ่เติบโตเร็ว เป็นรัว้ ธรรมชาติท่ีสวยงาม และ 32ยงั ดดู ซบั คาร์บอนไดออกไซด์ได้ดี 33 ใช้ร่มเงาจากต้นไม้ ชว่ ยลดความร้อน ในตัวอาคารส�านักงานหรื อบ้ านพัก อาศยั ท�าให้สามารถลดความต้องการ ใช้ เครื่องปรับอากาศ ช่วยลดการ ใช้ไฟฟา้ ได้ 34 ไม่ใช้ป๋ ุยเคมีในสวนไม้ประดับ ปุ๋ย ปยุ๋ ปุย๋ ท่ีบ้าน แต่เลือกใช้ป๋ ุยหมักหรือ ป๋ ยุ อินทรีย์จากธรรมชาติแทน 35 ลดปริมาณจากการใช้ถุงพลาสตกิ เพราะ ถงุ พลาสตกิ ยอ่ ยสลายยากและการเผาก�าจดั ในเตาเผาขยะอย่างถูกวิธี ต้ องใช้ พลังงาน จ�านวนมาก ซง่ึ ท�าให้มีก๊าซเรือนกระจกเพ่ิม ในบรรยากาศ 17

80 วิธี ลดโลกรอ้ น 36 เลือกซือ้ สินค้ าท่ีมีหีบห่ อน้ อยๆ หีบห่อหลายชัน้ จะเพ่ิมขยะที่ จะต้องน�าไปก�าจัดอีกหลายชิน้ เป็นการเพ่ิมปริมาณก๊าซเรือนกระจก สบู่ รรยากาศโดยไมจ่ �าเป็น 37 เลือกใช้ ผลิตภัณฑ์ ท่ีซื้อ เ ติม ใ ห ม่ ไ ด้ เพ่ือเป็ นการลดขยะ จากหบี หอ่ บรรจภุ ณั ฑ์ 38 39 ใช้กระดาษทงั้ 2 หน้า เพราะ เลือกใช้กระดาษรีไซเคลิ กระดาษ ก ร ะ บ ว น ก า ร ผ ลิ ต ก ร ะ ด า ษ รี ไ ซ เ คิ ล ช่ ว ย ล ด ขัน้ ต อ น ห ล า ย แทบทกุ ขนั้ ตอนใช้พลงั งานจาก ขนั้ ตอนในกระบวนการผลติ กระดาษ น�า้ มนั และไฟฟา้ จ�านวนมาก 41 สนับสนุนสนิ ค้าและผลติ ผลจากเกษตรกร 40 ในท้องถ่นิ ใกล้บ้าน ชว่ ยให้เกษตรกรในพืน้ ท่ี ไม่ต้องขนส่งผลิตผลให้พ่อค้าคนกลางน�าไป ตั้งเป้ าหมายการผลิตขยะ ขายในพืน้ ท่ีไกลๆ ของตวั เอง ให้ได้ 1 ใน 4 สว่ น หรือมากกว่า เพื่อช่วยประหยดั ทรพั ยากรและลดก๊าซเรือนกระจก ได้ อีกจ�านวนมาก เมื่อลอง คณู 365 วนั กบั จ�านวนปีท่ีเหลือ ก่อนเกษียณ 18

กรมสง่ เสรมิ คณุ ภาพส่ิงแวดลอ้ ม 42 บริโภคเนือ้ วัวให้ น้อยลง รับประทาน ผัก ป ล อ ด ส า ร พิ ษ ให้มากขนึ ้ ฟาร์มเลยี ้ ง วัวคือ แหล่งหลักในการปลดปล่อยก๊ าซมีเทน สู่บรรยากาศ หันมารับประทานผักให้ มากขึน้ รับประทานเนือ้ ววั ให้น้อยลง 43 ทานสเต๊กและแฮมเบอร์เกอร์ในร้านใหญ่ๆ ให้น้อยลง เพราะอุตสาหกรรมเนือ้ ระดับ นานาชาติ ผลิตก๊าซเรือนกระจกถึง 18% สาเหตหุ ลกั คือ ไนตรัสออกไซด์จากมลู ววั และ มีเทน ซงึ่ ถกู ปลดปล่อยออกมาจากลกั ษณะ ทางธรรมชาติของวัวท่ีย่อยอาหารได้ ช้ า (มีกระเพาะอาหาร 4 ตอน) มีเทนเป็ น ก๊ าซเรื อนกระจกท่ีท�าให้ เกิดปฏิกิริ ยา เรือนกระจกได้มากกว่าคาร์บอนไดออกไซด์ ถงึ 23 เทา่ ในขณะท่ีไนตรัสออกไซด์ก่อผลได้ มากกวา่ คาร์บอนไดออกไซด์ 296 เทา่ ชกั ชวนคนอ่นื ๆ รอบข้างให้ช่วยกนั ดแู ลส่งิ แวดล้อมและลดปัญหาภาวะ โลกร้ อน ให้ความรู้ความเข้าใจและ ชักชวนคนใกล้ตวั รวมทัง้ เพื่อนบ้าน รอบๆ ตัวคุณ เพื่อขยายเครือข่าย ผ้รู ่วมหยดุ โลกร้อนให้กว้างขวางขนึ ้ 44 19

80 วธิ ี ลดโลกรอ้ น 45 ร่วมกจิ กรรมรณรงค์ส่งิ แวดล้อมในชมุ ชนแล้วลองเสนอกจิ กรรมรณรงค์ ให้ความรู้และกระต้นุ ให้เกิดการร่วมมือ เพ่ือลงมือท�ากิจกรรมสง่ิ แวดล้อม ที่ตอ่ เน่ือง และสง่ ผลให้คนในชมุ ชนมีคณุ ภาพชีวติ ที่ดีขนึ ้ 46 เลอื กโหวตแต่พรรคการเมอื งทม่ี นี โยบาย ส่ิงแวดล้อมท่ีชัดเจน จริงใจและตัง้ ใจ ทา� จริง เพราะนกั การเมอื งคอื คนทเี่ ราสง่ ไป เป็นตวั แทนท�าหน้าที่ในสภาผ้แู ทนราษฎร โปรดใช้ ประโยชน์จากพวกเขาตามสิทธิ ที่คุณมี ด้วยการเลือกนักการเมืองจาก พรรคการเมืองท่ีมีนโยบายชัดเจนเร่ือง สงิ่ แวดล้อมและลดปัญหาโลกร้อน 47 ซือ้ ให้น้อยลง แบ่ งปั นให้ มากขนึ ้ อยู่อย่างพอเพยี ง 20

กรมส่งเสรมิ คุณภาพส่ิงแวดล้อม เกษตรกร ชาวสวน ชาวไร่ ชาวนา 48 ลดการเผาป่ าหญ้า ไม้ริมท่งุ และต้นไม้ ชายป่ า เพื่อก�าจัด วัชพืชเปิดพืน้ ท่ีท�าการเกษตร เพราะ เป็ นการปล่อยคาร์ บอนไดออกไซด์ ออกส่บู รรยากาศจ�านวนมาก นอกจาก นัน้ การตัดและการเผาท�าลายป่ า ยังเป็นการท�าลายต้นไม้ ซึ่งเป็นแหล่ง กกั เก็บก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ท่ีส�าคญั 49 ปลูกพืชผักให้หลากหลายและปลูกตามฤดูกาลในท้องถ่ิน เพื่อลดการใช้ สารเคมี ป๋ ยุ เคมี รวมทงั้ สง่ เสริมการถนอมอาหารอยา่ งเหมาะสม 50 51 ลดการใช้สารเคมีในการเกษตร นอกจาก จะเป็ นการลดปั ญหาการปลดปล่อย ร ว ม ก ลุ่ ม ส ร้ า ง ต ล า ด ไนตรสั ออกไซดส์ บู่ รยากาศโลกแล้ว ในระยะยาว ผู้บริโภค-ผู้ผลิต โดยตรง ยังเป็นการลดต้นทุนการผลิต และท�าให้ ในท้องถน่ิ เพอ่ื ลดกระบวนการ คณุ ภาพชวี ติ ของเกษตรกรดขี นึ ้ โปรดปรึกษา ขนส่งผ่านพ่อค้ าคนกลาง และเรียนรู้จากกลมุ่ เกษตรกรทางเลอื กทม่ี อี ยู่ ทต่ี ้องใช้พลงั งานและนา� ้ มนั เป็นจ�านวนมากในประเทศไทย ในการคมนาคมส่งพืชผัก ผลไม้ไปยงั ตลาด 21

80 วธิ ี ลดโลกรอ้ น สถาปนิกและนกั ออกแบบ 52 ออกแบบพมิ พ์เขยี วบ้านพกั อาศยั ท่สี ามารถช่วย “หยดุ โลกร้อน“ การลด ปริมาณเรือนกระจก โดยคดิ ถงึ การตดิ ตงั้ ระบบการใช้พลงั งานทง่ี า่ ย ไมจ่ า� เป็น ต้องใช้เทคโนโลยีสงู ๆ แตใ่ ช้งานได้จริง ลองคดิ ถงึ วิธีการที่คนรุ่นป่รู ุ่นยา่ ใช้ใน การสร้างบ้านสมยั กอ่ น ซง่ึ มกี ารพง่ึ พาทศิ ทางลม การดทู ศิ ทางการขนึ ้ -ตกของ ดวงอาทิตย์ อาจชว่ ยลดคา่ ใช้จา่ ยเร่ืองพลงั งานในบ้านได้ถงึ 40% 53 ช่วยออกแบบสร้างบ้านหลงั เลก็ บ้านหลงั เล็กใช้พลงั งานน้อยกว่า บ้านหลงั ใหญ่ และใช้วสั ดอุ ปุ กรณ์ การก่อสร้ างน้ อยกวา่ 22

กรมสง่ เสรมิ คณุ ภาพสิ่งแวดล้อม สอื่ มวลชน นักสื่อสารและโฆษณา 54 ใช้ความเช่ยี วชาญในวชิ าชพี 57เป็ นผู้น�ากระแสของสังคม เพ่อื ให้ความรู้ และสร้างความ ตระหนักกับสาธารณชนเก่ียวกับปัญหาภาวะ เร่ืองชีวติ ท่พี อเพยี ง ต้นตอ โลกร้ อน และท�าให้เกิดการเปลี่ยนแปลงสภาพ หน่ึงของปัญหาโลกร้ อนก็ ภมู ิอากาศเป็นประเดน็ ของท้องถ่ิน คือกระแสการบริโภคของผู้คน ท�าให้เกิดการ สร้ างความสนใจกับ บริโภคทรัพยากรจ�านวนมหาศาล ชีวิตท่ียดึ หลกั สาธารณชนเพอื่ ทา� ให้ ความพอเพยี ง โดยมฐี านของความรู้และคณุ ธรรม ตามหลกั ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง จงึ นา่ จะเป็น 55ประเดน็ โลกร้อนอยใู่ น หนทางปอ้ งกนั และลดปัญหาโลกร้อนทสี่ งั คมโลก ก�าลงั เผชิญหน้าอยู่ ความสนใจของสาธารณชนอยา่ งตอ่ เน่ือง 58 ใช้ความคดิ สร้างสรรค์ 56 ช่วยกันเล่าความจริง เพอ่ื ร่วมรบั ผดิ ชอบสงั คม เรื่องโลกร้ อน โปรดช่วยกัน ออกแบบโฆษณาท่ี สอดแทรกประเด็นปั ญหา สอ่ื สารให้ประชาชนและรฐั บาล ของภาวะโลกร้อนอย่างมีรสนิยม เรื่องท่ีเป็นจริง เข้าใจสถานการณ์จริงที่เกิดขึน้ รวมถึงรายงาน และไมโ่ กหก เร่ืองราวผลกระทบหรือนวตั กรรมใหม่ๆ ในการ ลดโลกร้อนให้ประชาชนได้รับรู้อยา่ งตอ่ เนอ่ื ง 23

80 วธิ ี ลดโลกร้อน ครู อาจารย์ Global Warming 59 สอนเด็กๆ ในชัน้ เรียน เกี่ยวกับปัญหาโลกร้ อน สาเหตุ ผลกระทบ และแนวทางในการชว่ ยกนั ลดภาวะโลกร้อน 60 ใช้เทคนิคการเรียนรู้หลากหลายจากกจิ กรรม ดีกว่าสอนโดยให้ เด็กฟั งครูพูดและท่องจ�า อย่างเดียว เปิดโอกาสให้เด็กๆ เรียนรู้จากการ ลงมือท�าปฏบิ ตั จิ ริง เพ่ือให้เกิดความรู้ ความเข้าใจ อยา่ งลกึ ซงึ ้ เกี่ยวกบั ปัญหาภาวะโลกร้อน 24

กรมส่งเสรมิ คุณภาพสิง่ แวดลอ้ ม นักวิจยั นกั วทิ ยาศาสตร์ และวศิ วกร 61 ค้ น ค ว้ า วิ จั ย ห า แ น ว ท า ง แ ล ะ เ ท ค โ น โ ล ยี ใหม่ ท่ีมีประสิทธิภาพ ในการลดการปล่อยก๊ าซ คาร์บอนไดออกไซด์ 62ศึกษาและทา� วิจัยในระดับพืน้ ท่ี เพ่ือให้ มีข้ อมูลท่ีชัดเจนเกี่ ยวกับ ผลกระทบของภาวะโลกร้ อนต่อ พืน้ ท่ีเส่ยี งของประเทศไทย 63 ประสานและทา� งานร่วมกับ นักส่ือสารและโฆษณา เพ่ือ แปลงข้ อมูลทางวิทยาศาสตร์ ไปสู่การรับรู้และเข้ าใจของ ประชาชนในสงั คมกว้าง 25

80 วธิ ี ลดโลกร้อน นกั ธรุ กิจ อตุ สาหกรรมและบริการ 64 65 66 น� าก๊ าซมีเทนจากกองขยะ สนับสนุนนักวจิ ัยในองค์กร เ ป็ น ผู้ น� า ข อ ง ภ า ค ธุ ร กิจ มาใช้ ประโยชน์ เชิงพาณิชย์ ค้ น ค ว้ า ผ ลิ ต ภัณ ฑ์ ท่ี เ ป็ น อุตสาหกรรมท่ีช่ วยรักษา ด้ วยการลงทุนพัฒนาให้ เป็ น มิตรกับส่ิงแวดล้ อม และมี ส่ิงแวดล้อม หากยงั ไม่มีใคร พลงั งานทดแทนทม่ี ปี ระสทิ ธิาพ ประสทิ ธิภาพในการลดการใช้ เร่ิ มต้ นโ ค ร ง ก า ร ท่ี ช่ ว ย ห ยุ ด แตม่ ีต้นทนุ ต่�า พลงั งานจากเชือ้ เพลงิ ฟอสซลิ ปัญหาโลกร้ อนอย่างจริงจัง จงเป็นผ้นู �าเสียเอง 67 สร้างแบรนด์องค์กรท่เี น้นการดแู ลและใส่ใจโลก ไมใ่ ชแ่ คก่ ารสร้าง ภาพลกั ษณ์ภายนอกแตเ่ ป็นการสร้างความเชอื่ มนั่ เรื่องความรบั ผดิ ชอบ ท่ีมาจากภายในองค์กร 26

กรมสง่ เสริมคุณภาพส่ิงแวดล้อม นกั การเมอื ง ผ้วู ่าราชการและรฐั บาล 68 วางแผนการจดั หาพลังงานในอนาคต รัฐจ�าเป็ นต้ องมีการวิเคราะห์ทางเลือก เพ่ือม่งุ จดั การแก้ไขปัญหาพลงั งานและ สง่ิ แวดล้อมท่ีมองไปข้างหน้าอยา่ งน้อยที่สดุ 50 ปี 69 สนับสนุนให้มีการพัฒนา การใช้ พลังงานแสงอาทิตย์ ทัง้ การสนับสนุนงบประมาณในการวิจัย และการพัฒนาระบบที่มีต้ นทุนต�่าและค้ ุมค่า ในการใช้งาน 70 สนับสนุนกลไกต่างๆ ส�าหรับ 71 สนับสนุนอุตสาหกรรม การใช้ พลังงานหมุนเวียน พลังงานหมุนเวียน เพื่อ เพื่อสร้ างแรงจูงใจในการปรับปรุงเทคโนโลยี กระต้นุ ให้เกิดการลงทนุ ของภาคเอกชน รัฐบาล และการลดต้นทนุ ควรท�ามาตรการท่ีชัดเจนในการสนับสนุน อตุ สาหกรรมหมนุ เวียน ซ่ึงเป็นพลงั งานสะอาด เช่น พลงั งานแสงอาทิตย์ พลงั งานลม เพื่อให้ สามารถแข่งขันกับอุตสาหกรรมพลังงานอื่นๆ ที่ใช้พลงั งานจากเชือ้ เพลิงฟอสซิล ท่ีเป็นสาเหตุ หลักของการปล่อยคาร์ บอนไดออกไซด์สู่ ชนั้ บรรยากาศ 27

80 วธิ ี ลดโลกร้อน 72 มี น โ ย บ า ย ท า ง 74 สนับสนุนโครงสร้ างทาง ก า ร เ มื อ ง ท่ี ชั ด เ จ น กายภาพ เมื่อประชาชน ในการสนับสนุนการ ตระหนกั และต้องการเข้ามา “หยุดภาวะโลกร้ อน” มีส่วนร่ วมในการลดการ เสนอตอ่ ประชาชน ปลอ่ ยก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ เช่น จดั การให้มี โครงขา่ ยทางจกั รยานท่ีปลอดภยั ให้กบั ประชาชน 73 ส่ ง เ ส ริ ม เ ค รื อ ข่ า ย ในเมืองสามารถขบั ข่ีจกั รยาน ลดการใช้รถยนต์ การตลาดให้ กับกลุ่ม รวมถงึ การวางระบบขนสง่ มวลชนทม่ี คี ณุ ภาพเป็นต้น เ ก ษ ต ร ก ร ท า ง เ ลื อ ก เกษตรกรจ�านวนมาก 75 ลดจา� นวนรถยนต์ส่วนตัว เป็นตวั อย่างท่ีดีของการ บนถนนในกรุงเทพมหานคร ลดปัญหาโลกร้ อน ด้วยการลดและเลิกการใช้ อยา่ งจริงจงั ด้วยการสนบั สนนุ สารเคมที ที่ า� ให้เกดิ การปลดปลอ่ ยไนตรัสออกไซด์ ร ะ บ บ ข น ส่ง ม ว ล ช น ท่ี มี สู่บรรยากาศโลก ซ่ึงการส่งเสริมการตลาด ประสทิ ธิภาพ สเี ขยี วด้วยการสร้างเครือขา่ ยการตลาดทก่ี ระจาย 76 ริ เ ร่ิ ม อ ย่ า ง ก ล้ า ห า ญ ศูนย์ไปสู่กลุ่มจังหวัดหรือภูมิภาค จะช่วยลด กับระบบพลังงานแบบ การปล่อยคาร์บอนไดออกไซด์จากกระบวนการ กระจายศนู ย์ เพ่ือลงทนุ กบั ขนสง่ ผลผลติ ไปยงั ตลาดไกลๆ อีกด้วย ทางเลือกและทางรอดใน ระยะยาว 28

กรมส่งเสริมคณุ ภาพส่ิงแวดลอ้ ม 77 พิจารณากฎหมายการ 78 เก็บภาษี เป็นเครื่องมือใน การควบคุมปริ มาณก๊ าซ เปล่ียนแปลงระบบการจดั เกบ็ ภาษี นน่ั คอื การ เรือนกระจก โดยเฉพาะคาร์บอนไดออกไซด์ เชน่ สร้างระบบการจดั เก็บภาษีที่สามารถสะท้อนให้ การเก็บภาษีคาร์บอน (Carbon Tax) ส�าหรับ เห็นต้ นทุนทางอ้ อมจากกิจกรรมทางเศรษฐกิจ ภาคอตุ สาหกรรม ตวั ใดตวั หนง่ึ ซง่ึ ท�าให้สงั คมต้องแบกรับภาระนนั้ อย่างชัดเจน เช่น ภาษีท่ีเรียกเก็บจากถ่านหิน Carbon Tax จะต้องรวมถงึ ต้นทนุ ในการดแู ลรักษาสขุ ภาพทจี่ ะ ต้องเพิ่มขึน้ จากปัญหามลพิษ และต้นทนุ ความ เสยี หายจากสภาพอากาศท่ีเปล่ียนแปลงไป 79 ปฏิรู ปภาษี ส่ิงแวดล้ อม 80 กา� หนดทศิ ทางประเทศ เป็ นก้ าวต่อไปท่ีท้ าทายของ ให้มุ่งสู่แนวทางของ นกั การเมอื งและรฐั บาลทม่ี าจาก การดา� เนินชวี ติ อย่าง การเลอื กตงั้ อยา่ งใหญห่ ลวงในการปรบั เปลยี่ นและ พอเพียง ท่ีสามารถ สร้างจิตส�านกึ ใหญ่ให้สงั คม เพ่ิมการจดั เก็บภาษี ยืนหยัดอยู่รอดอย่าง ส�าหรับที่มีกิจกรรมท่ีมีผลท�าลายสภาพแวดล้อม เข้มแขง็ ในสงั คมโลก เริ่มต้นด้วยการใสป่ ระโยคที่ ให้สูงขึน้ เป็นการชดเชย เช่น กิจกรรมท่ีมีการ วา่ ประเทศไทยจะต้องยึดหลักเศรษฐกิจตาม ปลอ่ ยคาร์บอน ภาษีจากกองขยะไมใ่ ชเ่ ร่ืองเป็นไป แนวปรชั ญาเศรษฐกจิ พอเพยี งของ พระบาทสมเดจ็ ไมไ่ ด้ หลายประเทศในยโุ รปตะวนั ตก นา� แนวคดิ นี ้ พระปรมนิ ทรมหาภมู พิ ลอดลุ ยเดช บรมนาถบพติ ร ไปใช้ตงั้ แตป่ ี พ.ศ.2533 ปัจจบุ นั นีป้ ระเทศใหญ่ๆ เป็ นแกนหลักของการพัฒนาประเทศไว้ ใน ในสหภาพยโุ รปกร็ ่วมดา� เนนิ การจา่ ยด้วย และพบ รัฐธรรมนญู ได้หรือไม่ วา่ การปรับเปลย่ี นระบบการจดั เก็บภาษีดงั กลา่ ว ไม่มีผลต่อการปรับเปล่ียนระดบั การจดั เก็บภาษี 29 หากแตม่ ีผลกบั โครงสร้างของระบบภาษีเทา่ นนั้

80 วิธี ลดโลกรอ้ น บทสรปุ การที่ประเทศไทยจะแก้ไขปัญหาการเปล่ียนแปลงสภาพภมู ิอากาศและภาวะโลกร้อน ได้นนั้ ล�าพงั เพียงแคร่ ัฐบาลฝ่ายเดียวไมส่ ามารถแก้ไขปัญหานีไ้ ด้ จงึ จ�าเป็นท่ีจะต้องได้รบั ความร่วมมอื จากทกุ ภาคสว่ น ไมว่ า่ จะเป็นภาครฐั ภาคเอกชน ภาคการศกึ ษา หรือหนว่ ยงาน ตา่ งๆ ที่เกี่ยวข้อง เพ่ือร่วมบรู ณาการองค์ความรู้ สร้างแนวทางปฏิบตั ิท่ีดี ปลกู จิตส�านึก ในการดแู ลทรัพยากรธรรมชาตแิ ละสงิ่ แวดล้อม เราสามารถช่วยกันลดภาวะโลกร้ อนได้หลากหลายวิธี โดยวิธีหลกั คือ การใช้ชีวิต อยา่ งพอเพียง ใช้พลงั งานอยา่ งค้มุ คา่ และประหยดั เพราะวา่ พลงั งานที่พวกเราใช้อยทู่ กุ วนั ต้องผา่ นกระบวนการขนั้ ตอนในการผลติ มากมาย แตล่ ะขนั้ ตอนทา� ให้เกดิ ก๊าซเรือนกระจกขนึ ้ อีกทงั้ เราต้องใช้ทรัพยากรตา่ งๆ ให้ค้มุ คา่ มากท่ีสดุ การใช้ชวี ติ อยา่ งพอเพยี งเป็นวธิ ีหนงึ่ ทจี่ ะชว่ ยลดภาวะโลกร้อนได้ และทกุ คนทอ่ี ยรู่ ่วมกนั บนโลกใบนี ้จะต้องร่วมมือกนั แก้ไข ลด ละ เลกิ เป็นผ้ทู �าลายธรรมชาติ เพราะสดุ ท้ายแล้ว ผลกระทบทงั้ หมดก็จะตกมาสตู่ วั เราเอง ดงั นนั้ เราต้องใช้ประโยชน์จากธรรมชาตใิ นทางท่ี สร้างสรรค์และค้มุ คา่ เพ่ือโลกของเราจะได้อยสู่ บื ไป 30

กรมสง่ เสรมิ คณุ ภาพสิง่ แวดลอ้ ม บรรณานกุ รม กรมสง่ เสรมิ คณุ ภาพสงิ่ แวดล้อม. 2550ก. หยดุ โลกร้อนด้วยชวี ติ พอเพยี ง. กรงุ เทพ: กรมสง่ เสรมิ คณุ ภาพสงิ่ แวดล้อม. ________. 2550ข. คู่มือเบอื้ งต้นเร่ืองโลกร้อน. กรุงเทพมหานคร: ม.ป.ท. ________. 2560. คู่มือเรียนรู้สู้โลกร้อน. กรุงเทพมหานคร: ม.ป.ท. กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสง่ิ แวดล้อม. 2560. ผนึกพลังไทยทงั้ ชาติ ลดก๊าซเรือนกระจก ลดโลกร้อน. กรุงเทพมหานคร: บริษัท อฟั โฟรเอป จ�ากดั . บณั ฑรู เศรษฐศโิ รฒม์ และคณะ. 2550. ความเส่ียงโลกร้อนกับอนาคตประเทศไทย. กรุงเทพมหานคร: สา� นกั งานกองทนุ สนบั สนนุ การวิจยั . สา� นกั งานกองทนุ วจิ ยั . 2554. รายงาน IPCC & TARC : องค์ความรู้การเปล่ยี นแปลงภมู อิ ากาศของโลกและไทย. กรุงเทพมหานคร: ส�านกั งานกองทนุ สนบั สนนุ การวจิ ยั . ส�านกั งานกองทนุ สนบั สนนุ การวจิ ยั . 2557. การเปล่ียนแปลงภมู อิ ากาศกับยุทธศาสตร์การพฒั นา. กรุงเทพมหานคร: ส�านกั พิมพ์จฬุ าลงกรณ์มหาวิทยาลยั . สา� นกั งานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาตแิ ละสง่ิ แวดล้อม. 2558ก. แนวทางการวเิ คราะห์ผลประโยชน์จาก โครงการด้านการเปล่ียนแปลงภมู อิ ากาศ. กรุงเทพมหานคร: เอเอน็ ที ออฟฟิศ เอก็ ซ์เพรส จ�ากดั . ________. 2558ข. แผนแม่บทรองรับการเปล่ียนแปลงสภาพภมู อิ ากาศ พ.ศ. 2559-2593. สา� นกั สงิ่ แวดล้อม กรุงเทพมหานคร และองค์การความร่วมมือระหวา่ งประเทศของญี่ป่นุ (JICA). 2553. คู่มือคลายร้อน ให้โลก(ท่)ี รัก. กรุงเทพมหานคร: ม.ป.ท. ศนู ย์วิจยั และฝึกอบรมด้านสงิ่ แวดล้อม กรมสง่ เสริมคณุ ภาพสง่ิ แวดล้อม. 2559. คล่ืนความร้อน. 31

80 วิธี ลดโลกรอ้ น 80 วธิ ลี ดโลกรอ้ น © สงวนลขิ สทิ ธ์ิ โดยกรมสง่ เสริมคณุ ภาพสง่ิ แวดล้อม แตหส่ ้าามมลาอรกถเทล�าียซน�า้ เทพ�าื่อซเ�าป้ ็นหวรือิทดยดัาทแปานลงโดเพยื่อกจาดรั ขจอ�าอหนนญุา่ ยาโตดจยามกิไเดจ้ร้าับขออนงลญุ ขิ าสตทิ ธ์ิ พมิ พค์ รง้ั ที่ 1 : มกราคม 2562 จา� นวนพมิ พ์ 4,000 เล่ม จัดท�าโดย กรมสง่ เสริมคณุ ภาพสง่ิ แวดล้อม กระทรวงทรัพยากรธรรมชาตแิ ละสง่ิ แวดล้อม บรรณาธิการบรหิ าร นายรัชฎา สรุ ิยกลุ ณ อยธุ ยา อธิบดีกรมสง่ เสริมคณุ ภาพสง่ิ แวดล้อม นายสรุ ชยั อจลบญุ รองอธิบดีกรมสง่ เสริมคณุ ภาพสง่ิ แวดล้อม บรรณาธิการที่ปรกึ ษา นางภาวินี ณ สายบรุ ี ผ้อู �านวยการกองสง่ เสริมและเผยแพร่ บรรณาธิการ นางสาวระเบียบ ภผู า ผ้อู �านวยการกลมุ่ ส่ือสง่ิ แวดล้อมและกิจการพิเศษ กองบรรณาธิการ นายบญุ สม สวุ รรณสขุ นายวรกร แต้น�าชยั นายสทุ ิน ค้มุ นนุ่ นายทิวากร วงศ์วานิชกิจ นายสญั ญา จงจติ ร นางสาวศริ ิวรรณ ศริ ิเนตร นายเอกวฒั น์ นพาดั ยววี นนาสั ยสอนัาตณ์ิ เตั ติ แม็ กพ้วรเ้อพมช็ ร นางสาวณฐั กฤตา กจิ จารณชยั นางสาวทิพย์สคุ นธ์ จนั ทร นางสาวธนั วา สงิ ห์ครุ นายฐิตพิ งศ์ แสงรักษ์ นายอานนท์ นพปิยะ นางสาวสนุ ิสา ภิรมย์ นางสาวเพชรลกั ษณ์ โชควฒั นาสมบตั ิ นางสาวดอกอ้อ เทียมไธสง Design by STUDIO NHOKBANN 32

กรมสงเสริมคณุ ภาพสิ่งแวดลอม กระทรวงทรพั ยากรธรรมชาติและสง่ิ แวดลอม www.deqp.go.th