04 E-book lovepdf_merged

E-book AR จัดทำโดย สำนักงำนพฒั นำชุมชนจังหวัดเชียงใหม่ อำคำรอำนวยกำร (ชัน้ 5) ศำลำกลำงจังหวดั เชยี งใหม่ ถนนโชตนำ ต.ช้ำงเผือก อ.เมืองเชียงใหม่ จ.เชียงใหม่ โทรศัพท์ 053112647 โทรสำร 053112647 อีเมล [email protected]

ประวตั แิ ละข้อมูลของจังหวดั เชียงใหม่ ประวตั ิเมืองเชียงใหม่ เมืองเชียงใหม่ มีช่ือที่ปรากฏในตานานวา่ \"นพบุรีศรีนครพงิ คเ์ ชียงใหม่\" เป็นราชธานี ของอาณาจกั รลา้ นนาไทยมาต้งั แต่พระยามงั รายไดท้ รงสร้างข้ึน เม่ือ พ.ศ.1839 ซ่ึงมี อายคุ รบ 710 ปี ในปี พ.ศ.2549 และเมืองเชียงใหม่ไดม้ ีววิ ฒั นาการ สืบเนื่องกนั มาในประวตั ิศาสตร์ตลอดมา เชียงใหม่มีฐานะเป็น นครหลวงอิสระ ปกครองโดยกษตั ริยร์ าชวงศม์ งั ราย ประมาณ 261 ปี (ระหวา่ ง พ.ศ.1839-2100) ในปี พ.ศ. 2101 เชียงใหม่ไดเ้ สียเอกราชใหแ้ ก่กษตั ริยพ์ มา่ ช่ือบุเรงนอง และไดต้ กอยภู่ ายใตก้ ารปกครองของพมา่ นาน ร่วมสองร้อยปี จนถึงสมยั พระบาทสมเด็จพระเจา้ ตากสินมหาราช และพระบาทสมเด็จพระพทุ ธยอดฟ้าจุฬา โลกมหาราช ไดท้ รงช่วยเหลือลา้ นนาไทยภายใตก้ ารนาของพระยากาวลิ ะและพระยาจา่ บา้ นในการทา สงครามขบั ไล่พม่าออกไปจากเชียงใหมแ่ ละเมืองเชียงแสนไดส้ าเร็จ พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬา โลกมหาราชสถาปนาพระยากาวลิ ะเป็นเจา้ เมืองเชียงใหม่ ในฐานะเมืองประเทศราชของกรุงเทพมหานคร และมีเช้ือสายของพระยากาวลิ ะ ซ่ึงเรียกวา่ ตระกูลเจา้ เจด็ ตน ปกครองเมืองเชียงใหม่ เมืองลาพูนและลาปาง สืบต่อมาจนกระทงั่ ในรัชสมยั ของ พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกลา้ เจา้ อยหู่ วั ฯ ไดโ้ ปรดใหป้ ฏิรูปการ ปกครอง หวั เมืองประเทศราช ไดย้ กเลิกการมีเมืองประเทศราชในภาคเหนือ จดั ต้งั การปกครองแบบ มณฑล เทศาภิบาล เรียกวา่ มณฑลพายพั และเมื่อปี พ.ศ.2476 พระบาทสมเด็จพระปกเกลา้ เจา้ อยหู่ วั ไดป้ รับปรุงการ ปกครองเป็ นแบบจงั หวดั เชียงใหมจ่ ึงมีฐานะเป็ นจงั หวดั จนถึงปัจจุบนั ขนาดพ้นื ที่ของจงั หวดั เชียงใหม่ จงั หวดั เชียงใหม่ต้งั อยทู่ างทิศเหนือของประเทศไทย เส้นรุ้งที่ 16 องศาเหนือ และ เส้นแวงท่ี 99 องศา ตะวนั ออก สูงจากระดบั น้าทะเลประมาณ 1,027 ฟุต (310 เมตร) ห่างจากกรุงเทพมหานคร 696 กิโลเมตร มี พ้ืนที่ประมาณ 20,107.057 ตารางกิโลเมตร หรือประมาณ 12,566,910 ไร่ ใหญ่เป็นอนั ดบั 1 ของภาคเหนือ และใหญ่เป็นอนั ดบั 2 ของประเทศ จาแนกเป็น พ้นื ท่ีป่ าไม้ 69.92 % (8,787,656 ไร่) พ้ืนท่ีทาการเกษตร 12.82 % (1,835,425 ไร่) พ้นื ท่ีอยอู่ าศยั และอื่น ๆ 17.26 % (2,167,971 ไร่) อาณาเขตติดตอ่ โดยรอบของ เชียงใหม่ ทิศเหนือ รัฐฉานของสหภาพพม่า โดยมีดอยผปี ันนา้ ของดอยคา ดอยปกกลา ดอยหลกั แตง่ ดอยถา้ ป่ อง ดอยถว้ ย ดอยผาวอก และดอยอา่ งขางอนั เป็ นส่วนหน่ึงของทิวเขาแดนลาว เป็ นเส้นก้นั อาณาเขต ทิศใต้ อาเภอสามเงา อาเภอแม่ระมาด และอาเภอทา่ สองยาง (จงั หวดั ตาก) มีร่องน้าแม่ต่ืนและดอยผปี ันน้า ดอย เรี่ยม ดอยหลวงเป็นเส้นก้นั อาณาเขต ทิศตะวนั ออก อาเภอแมฟ่ ้าหลวง อาเภอเมืองเชียงราย อาเภอแม่สรวย อาเภอเวยี งป่ าเป้า(จงั หวดั เชียงราย) อาเภอเมืองปาน อาเภอเมืองลาปาง(จงั หวดั ลาปาง) อาเภอบา้ นธิ อาเภอ เมืองลาพูน อาเภอป่ าซาง อาเภอเวยี งหนองล่อง อาเภอบา้ นโฮ่ง และอาเภอล้ี(จงั หวดั ลาพนู ) ส่วนท่ีติดจงั หวดั เชียงรายและลาปาง มีร่องน้าลึกของแมน่ ้ากก สนั ปันน้าดอยซาง ดอยหลุมขา้ ว ดอยแม่ววั นอ้ ย ดอยวงั ผา และ ดอยแม่โตเป็ นเส้นก้นั อาณาเขต ส่วนที่ติดจงั หวดั ลาพนู มีดอยขนุ หว้ ยหละ ดอยชา้ งสูง และ ร่องนา้ แมป่ ิ งเป็น เส้นก้นั อาณาเขต ทิศตะวนั ตก อาเภอปาย อาเภอเมืองแม่ฮ่องสอน อาเภอขนุ ยวม อาเภอแมล่ านอ้ ย อาเภอแม่ สะเรียง และอาเภอสบเมย(จงั หวดั แม่ฮอ่ งสอน) มีดอยผปี ันนา้ ดอยก่ิวแดง ดอยแปรเมือง ดอยแม่ยะ ดอยองั เกตุ ดอยแม่สุรินทร์ ดอยขนุ ยวม ดอยหลวง และร่องแม่ริด แม่ออย และดอยผปี ันนา้ ดอยขนุ แมต่ ่ืนเป็น เส้น

ก้นั อาณาเขต จงั หวดั เชียงใหมม่ ีชายแดนติดต่อกบั ประเทศพม่าเพยี งประเทศเดียว และมีพ้ืนท่ีติดต่อใน 5 อาเภอ ไดแ้ ก่ อาเภอแม่อาย : 4 ตาบลไดแ้ ก่ ตาบลแมอ่ าย ตาบลมะลิกา ตาบลแมส่ าว ตาบลท่าตอน เมืองที่ ติดต่อคือ เมืองยอน รัฐฉาน อาเภอฝาง : 2 ตาบลไดแ้ ก่ ตาบลม่อนปิ่ น และตาบลแม่งอน เมืองที่ติดต่อ คือ บา้ นโป่ งป่ าแขม เมืองต่วน รัฐฉาน อาเภอเชียงดาว : 1 ตาบลไดแ้ ก่ ตาบลเมืองนา เมืองท่ีติดต่อคือ บา้ นนา้ ยมุ เมืองต่วน รัฐตองยี อาเภอเวยี งแหง : 3 ตาบลไดแ้ ก่ ตาบลเปี ยงหลวง ตาบลเมืองแหง ตาบลแสนไห เมืองท่ี ติดต่อคือ บา้ นบางใหมส่ ูง บา้ นปางเสือเฒ่า บา้ นกองเฮือบิน เมืองต่วน รัฐตองยี อาเภอไชยปราการ : 1 ตาบล ไดแ้ ก่ ตาบลหนวงบวั เมืองท่ีติดต่อคือ บา้ นโป่ งป่ าแขม เมืองต่วน รัฐฉาน รวมระยะทางท้งั สิ้น 227 กิโลเมตร พ้นื ที่เขตแดนส่วนใหญเ่ ป็นป่ าเขา ทาใหไ้ มส่ ามารถปักหลกั เขตแดนไดอ้ ยา่ งชดั เจน จึงเกิดปัญหา เส้นเขตแดนระหวา่ งประเทศบ่อยคร้ัง ลกั ษณะภูมิประเทศของจงั หวดั เชียงใหม่ โดยทว่ั ไปมีสภาพพ้ืนที่เป็น ภูเขาและป่ าละเมาะ มีที่ราบอยตู่ อนกลางตามสองฟากฝ่ังแมน่ า้ ปิ ง มีภูเขาสูงที่สุดในประเทศไทย คือ \"ดอย อินทนนท\"์ สูงประมาณ 2,575 เมตร อยใู่ นเขตอาเภอจอมทอง นอกจากน้ียงั มีดอยอ่ืน ๆ ที่มี ความสูง รองลงมาอีกหลายแห่ง เช่น ดอยฟ้าห่มปก สูง 2,285 เมตร ดอยหลวงเชียงดาว สูง 2,170 เมตร ดอยสุเทพ สูง 1,601 เมตร สภาพพ้ืนที่แบง่ ออกไดเ้ ป็ น 2 ลกั ษณะ คือ พ้ืนท่ีภูเขา ส่วนใหญอ่ ยทู่ างทิศเหนือและทิศ ตะวนั ตกของจงั หวดั คิดเป็นพ้นื ท่ีประมาณ 80% ของพ้ืนท่ีจงั หวดั เป็นพ้ืนท่ีป่ าตน้ น้าลาธารไมเ่ หมาะตอ่ การ เพาะปลูกพ้ืนที่ราบลุ่มนา้ และท่ีราบเชิงเขา กระจายอยทู่ วั่ ไประหวา่ งหุบเขาทอดตวั ในแนวเหนือ-ใตอ้ นั ไดแ้ ก่ ที่ราบลุ่มน้าปิ ง ลุ่มน้าฝาง และลุ่มน้าแมง่ ดั เป็นพ้นื ท่ีท่ีมีความอุดมสมบูรณ์เหมาะสมตอ่ การเกษตร ลกั ษณะ ภูมิอากาศของจงั หวดั เชียงใหม่ เชียงใหม่เป็นจงั หวดั ที่มีสภาพอากาศคอ่ นขา้ งเยน็ เกือบตลอดท้งั ปี มีอุณหภูมิ เฉลี่ยท้งั ปี 25.4 องศาเซลเซียส โดยมีค่าอุณหภูมิสูงสุดเฉล่ีย 31.8 องศาเซลเซียส อุณหภูมิต่าสุดเฉลี่ย 20.1 องศาเซลเซียส มีปริมาณนา้ ฝนเฉลี่ย 1,100-1,200 มิลลิเมตร สภาพภูมิอากาศจงั หวดั เชียงใหม่อยภู่ ายใต้ อิทธิพลมรสุม 2 ชนิด คือ ลมมรสุมตะวนั ตกเฉียงใต้ และลมมรสุมตะวนั ออกเฉียงเหนือ แบ่งภูมิอากาศออก ไดเ้ ป็น 3 ฤดู ไดแ้ ก่ ฤดูฝน เร่ิมต้งั แต่กลางเดือนพฤษภาคมจนถึงเดือนตุลาคม ฤดูหนาว เริ่มต้งั แต่เดือน พฤศจิกายนไปจนถึงกลางเดือนกุมภาพนั ธ์ ฤดูร้อน เริ่มต้งั แตเ่ ดือนกุมภาพนั ธ์ถึงกลางเดือน พฤษภาคม ประชากรของจงั หวดั เชียงใหม่ (ขอ้ มูล ณ วนั ท่ี 10 มกราคม 2555) จงั หวดั เชียงใหม่มีประชากร รวมท้งั สิ้น 1,682,382 คน แยกเป็น ชาย 821,031 คน หญิง 861,351 คน ความหนาแน่นเฉล่ีย 84 คน/ตร. กม. ประชากรชนกลุ่มนอ้ ยในจงั หวดั มีจานวน 64,505 คน กระจายตามอาเภอตา่ ง ๆ ใน 16 อาเภอ โดยแยก เป็น บุคคลบนพ้ืนที่สูง จานวน 7,828 คน อดีตทหารจีนคณะชาติ จานวน 739 คน จีนฮ่ออพยพ จานวน 302 คน จีนฮอ่ อิสระ จานวน 2,356 คน ผพู้ ลดั ถิ่นสัฐชาติพมา่ จานวน 451 คน ผหู้ ลบหนีเขา้ เมืองจากพม่า (มีถิ่นที่ อยถู่ าวร) จานวน 1,852 คน ผูห้ ลบหนีเขา้ เมืองจากพม่า (อยกู่ บั นายจา้ ง) จานวน 3,393 คน ไทยล้ือ จานวน 271 คน ชุมชนบนพ้ืนท่ีสูงท่ีเป็นชาวเขา จานวน 4,346 คน ชุมชนบนพ้นื ท่ีสูงที่ไม่ใช่ชาวเขา จานวน 35,528 คน บุตรของชนกลุ่มนอ้ ยกลุ่มตา่ งๆ จานวน 7,439 คน อาเภอที่มีประชากรชนกลุ่มนอ้ ยมากท่ีสุด ไดแ้ ก่ อาเภอฝาง รองลงมา ไดแ้ ก่ อาเภอเชียงดาว อาเภอแม่อาย และอาเภอเวยี งแหง