การค้าระหว่างประเภท

เศรษฐกจิ การคา้ และการเงนิ ระหวา่ ง ประเทศ

9.1 สาเหตขุ องการคา้ ระหวา่ งประเทศ • ไมม่ ปี ระเทศใดในโลกทสี่ ามารถผลติ สนิ คา้ ไดท้ กุ ชนดิ ตามทปี่ ระเทศตอ้ งการ • ความแตกตา่ งทกี่ อ่ ใหเ้ กดิ การคา้ ระหวา่ ง ประเทศ – ความแตกตา่ งของทรพั ยากรธรรมชาติ – ความแตกตา่ งของตน้ ทนุ การผลติ สนิ คา้

เมอื่ ประเทศมุ่งผลติ สนิ คา้ ทตี่ นชานาญ ประชาชนในแตล่ ะประเทศบรโิ ภคสนิ คา้ ทผี่ ลติ ขนึ้ ไม่หมด นาสนิ คา้ ทเี่ หลอื ไปขายใหอ้ กี ประเทศ เกดิ การคา้ ระหวา่ งประเทศ

9.2 ผลดแี ละผลเสยี ของการคา้ ระหวา่ งประเทศ 1ผลดขี องการคา้ ระหวา่ งประเทศ • ทาใหป้ ระเทศสามารถใชป้ จั จยั การผลติ ทมี่ ี อยใู่ หเ้ ป็ นประโยชน์มากทสี่ ดุ • ชว่ ยใหป้ ระเทศสามารถนาเขา้ สนิ คา้ ตา่ ง ๆ ทตี่ อ้ งการ • ทาใหป้ ระชาชนมโี อกาสเรยี นรเู้ ทคนิคการ ผลติ การจดั การและการบรหิ ารการคา้

2. ผลเสยี ของการคา้ ระหวา่ งประเทศ • ทาใหป้ ระเทศมปี ญั หาการขาด ดลุ การคา้ • ดา้ นอตั ราการคา้

9.3 นโยบายการคา้ ระหวา่ งประเทศ 1. นโยบายการคา้ เสรี ( Free Trade Policy ) 2. นโยบายการคา้ แบบคมุ้ กนั ( Protective Trade Policy )

2. นโยบายการคา้ แบบคมุ้ กนั 1.รปู แบบภาษี 1.1 การตง้ั กาแพงภาษีศลุ กากรกบั สนิ คา้ นาเขา้ ในอตั ราสงู 2.รปู แบบทไี่ มใ่ ชภ่ าษี 2.1 การจากดั ปรมิ าณสนิ คา้ นาเขา้ หรือโควตา้ การนาเขา้

2.2 การกาหนดมาตรฐานสนิ คา้ นาเขา้ 2.3 การกาหนดกฎระเบียบเกยี่ วกบั วธิ กี ารตา่ ง ๆเกยี่ วกบั การสง่ ออก และการนาเขา้ สนิ คา้ 2.4 การทมุ่ ตลาด

9.4 องค์กรการคา้ ระหวา่ งประเทศ • องคก์ รการคา้ โลก ( World Trade Organization = WTO )

9.5 การรวมกลมุ่ ทางเศรษฐกจิ • การทปี่ ระเทศมากกวา่ หน่ึงประเทศขน้ึ ไปมา รวมกนั อยา่ งเป็ นทางการ เพอื่ เชือ่ มเศรษฐกจิ ของแตล่ ะประเทศใน ภมู ภิ าคเดยี วกนั เพอื่ ขยายลทู่ างการคา้ ระหวา่ ง กนั ใหก้ วา้ งขวางยง่ิ ขนึ้ โดยการลดหยอ่ นภาษี ศลุ กากรระหวา่ งกนั ลดอปุ สรรคทางการคา้

ประเภทการรวมกลมุ่ ทางเศรษฐกจิ 1. เขตลดพกิ ดั อตั ราภาษีศลุ กากร (Preferential Area) เชน่ อาเซียน 2. เขตการคา้ เสรี (Free Trade Area) เชน่ เขตการคา้ เสรอี าเซยี น (AFTA) และเขตการคา้ เสรีอเมรกิ าเหนือ (NAFTA)

ประเภทการรวมกลมุ่ ทางเศรษฐกจิ 3. สหภาพศลุ กากร (Customs Union) 4. ตลาดรว่ ม (Common Market) 5.สหภาพเศรษฐกจิ (Economic Union) เชน่ สหภาพยโุ รป

9.6 สถาบนั การเงนิ ระหวา่ งประเทศ 1. ธนาคารโลก (World Bank) - ใหค้ วามชว่ ยเหลือทางการเงนิ แก่ ประเทศทไี่ ดร้ บั ภยั พบิ ตั จิ ากสงคราม - ใหค้ วามชว่ ยเหลอื ในการพฒั นา เศรษฐกจิ แกป่ ระเทศสมาชกิ

2. กองทนุ การเงนิ ระหวา่ งประเทศ (International Monetary Fund : IMF) : รกั ษาเสถียรภาพในระบบอตั รา แลกเปลีย่ นของประเทศสมาชกิ

3. ธนาคารพฒั นาเอเชีย (Asian Development Bank : ADB) • สง่ เสรมิ เศรษฐกจิ และความรว่ มมือกนั ในภมู ภิ าคเอเชียและตะวนั ออกไกล และใหค้ วามชว่ ยเหลือทางการเงนิ และวชิ าการเพือ่ เรง่ รดั พฒั นา เศรษฐกจิ ของประเทศสมาชกิ ทกี่ าลงั พฒั นาในภมู ภิ าค

9.7 ดลุ การชาระเงนิ (Balance of Payments) บนั ทกึ รายการรบั และจา่ ยเงนิ ตราตา่ งประเทศ ทเี่ กดิ จากการแลกเปลยี่ นทางเศรษฐกจิ ระหวา่ งผมู้ ถน่ิ ฐานในประเทศนน้ั กบั ผมู้ ถี นิ่ ฐานของประเทศ อนื่ ๆ ในเวลาใดเวลาหน่ึง ซง่ึ ปกติ จะคดิ 1 ปี

9.7.1 สว่ นประกอบของดลุ การชาระเงนิ (Balance of Payments) 1. ดลุ บญั ชีเดนิ สะพดั (Current Account) 2. ดลุ บญั ชที นุ หรือบญั ชเี งนิ ทนุ เคลือ่ นยา้ ย (Capital Account) 3. ดลุ บญั ชีทนุ สารองระหวา่ งประเทศ (International Reserve Account)

ดลุ การชาระเงนิ บญั ชเี ดนิ สะพดั บญั ชเี งนิ ทุนบระญั หชวา่ ที งุนปสระาเรทอศง

1. ดุลบญั ชีเดนิ สะพดั (Current Account) 1.1 ดลุ การคา้ (Trade Account) 1.2 ดลุ บรกิ าร (Service Account) 1.3 ดลุ เงนิ โอนหรือเงนิ บรจิ าค (Transfer Account) 1.4 ดลุ รายได้ (Income Account)

1.1 ดุลการคา้ (Trade Account) • แสดงมลู คา่ การสง่ ออกสนิ คา้ และ มลู คา่ การนาเขา้ สนิ คา้ (+) มลู คา่ สนิ คา้ สง่ ออก > มลู คา่ สนิ คา้ นาเขา้ (-) ดลุ การคา้ เกนิ ดลุ (Trade Surplus)

มลู คา่ การสง่ ออก < มูคา่ การนาเขา้ ดลุ การคา้ ขาดดลุ

ปี 2556 มูลคา่ การส่งออก 6,909.7 พนั ลา้ นบาท อนั ดบั 1 สง่ ออกไปจนี รอ้ ยละ 11.9 อนั ดบั 2 ส่งออกไปสหรฐั อเมรกิ ารอ้ ย ละ 10.0 อนั ดบั 3 สง่ ออกไปญปี่ ่ ุนรอ้ ยละ 9.7

สนิ ค้าสง่ ออก 5 อนั ดบั แรกของไทย ปี 2556 อนั ดบั ลา้ นบาท 1 รถยนต ์ อปุ กรณแ์ ละสว่ นประกอบ 738,113 2 คอมพวิ เตอร ์อปุ กรณแ์ ละ 537,049 สว่ นประกอบ 386,003 305,838 3 น้ามนั สาเรจ็ รูป 274,939 4 อญั มณีและเครอื่ งประดบ้ 5 เคมภี ณั ฑ ์ ทมี่ า : กรมศลุ กากร

ปี 2556 มูลคา่ การนาเขา้ 7,657.3 พนั ลา้ นบาท อนั ดบั 1 นาเขา้ จากญปี่ ่ ุน รอ้ ยละ 16.4 อนั ดบั 2 นาเขา้ จากจนี รอ้ ยละ 15.1 อนั ดบั 3 นาเขา้ จากสหรฐั อาหรบั เอมิ เรสตร์ อ้ ยละ 6.9

ประเภทสนิ คา้ นาเขา้ ของไทย ปี 2556 อนั ดบั พนั ลา้ นบาท 1 วตั ถุดบิ 2,881.3 2,010.8 2 สนิ คา้ ทุน 1,609.4 3 เชอื้ เพลงิ 4 สนิ คา้ อปุ โภคบรโิ ภค 691.6 5 ยทามี่ นา พ: การมหศนลุ กะากร 452.5

สาคญั ของไทย ตลาดนาเขา้ ทสี่ าคญั ของไทยมอี ย่ 4 ตลาด ไดแ้ ก่ • ญปี่ ่ นุ • อาเซยี น • สหภาพยโุ รป • สหรฐั อเมรกิ า

1.2 ดลุ บรกิ าร (Service Account) • มลู คา่ การบรกิ ารทคี่ นของประเทศให้ หรือรบั จากตา่ งประเทศ (+) มลคา่ บรกิ ารรบั > มลคา่ บรกิ าร(-) ดลุ บรกิ จาา่ รยเกนิ ดลุ มลคา่ บรกิ ารรบั < มลคา่ ดลุ บบรรกิกิ าารรขจาา่ ดยดลุ

ดลุ บรกิ าร - การทอ่ งเทยี่ ว - การขนสง่ - การธนาคารและการประกนั ภยั - ลขิ สทิ ธ์ สมั ปทาน และเครือ่ งหมาย การคา้

จานวนนกั ทอ่ งเทยี่ ว ปี 2556No. Country Name ลา้ นคน รอ้ ยละ World 1,060 100.00 1 France 83.0 7.8 6.6 2 United States 69.8 5.7 5.3 3 Spain 60.7 4.5 3.4 4 China 55.7 3.0 2.5 5 Italy 47.7 6 Turkey 35.7 7 Germany 31.5 10 Thailand 26.5 ทมี่ า: World Tourism Organization

รายไดจ้ ากการทอ่ งเทยี่ ว ปี 2556No. Country Nameพนั ลา้ นดอลลาร ์ สหรฐั ฯ 1 สหรฐั อเมรกิ า 139.6 2 สเปน 60.4 3 ฝรง่ั เศส 56.1 4 จนี 51.7 5 มาเกา๊ 51.6 6 อติ าลี 43.9 7 ไทย 42.1 ทมี่ า: World Tourism Organization

ดลุ การทอ่ งเทยี่ วไทยปี 2554 1. ชาวตา่ งชาตมิ าไทย 19.22. รายไลดา้ จ้ นาคกนการทอ่ งเทยี่ ว 7.8 แสน3ล. า้ คนนบไาททยไปเทยี่ วตา่ งประเทศ 5.4 ลา้ น4ค. นรายจา่ ยในการเทยี่ ว 1.2 แสน5ล. า้ ดนลุ บกาาทรทอ่ งเทยี่ วเกนิ ดลุ 6.6 แสนลา้ นบาท

ดลุ บรกิ ารของไทย (พนั ลา้ นบาท) 1. 2550 2552p 2553p 1.1 398.2 387.2 462.7 1.2 575.2 535.8 622.4 2. 177.0 148.6 159.7 3. 26.5 19.2 -5.0 -220.0 -218.9 -251.2

ดลุ บรกิ าร ดุลรายได้ และดลุ เงินโอน ของไทย (พนั ลา้25น5บ0 าท)2552p 2553p 1. 204.7 187.5 206.6 1.1 1,047.4 1,025 1,076.5 1.2 842.7 837.5 869.9 2. -239.9 -255.6 -334.4 3. 135.8 153.5 151.8

1.3 ดลุ เงนิ โอนหรือเงนิ บรจิ าค (Transfer Account) • บนั ทกึ รายการเกยี่ วกบั เงนิ บรจิ าค เงนิ ชว่ ยเหลือและเงนิ โอนตา่ งๆ ระหวา่ ง ประเทศ โดยเอกชนหรือรฐั บาล • รวมถงึ รายการทอี่ ยใู่ นรูปของสง่ิ ของ ดว้ ย

1.4 ดุลรายได้ (Income Account) • การบนั ทกึ รายการเกยี่ วกบั การสง่ เงนิ จากการทางานของแรงงานกลบั ไปยงั ภมู ลิ าเนา รวมถงึ การสง่ กาไรหรือ ดอกเบย้ี จากการลงทนุ ทางตรงและการ ลงทนุ ในหลกั ทรพั ย์ไปยงั ตา่ งประเทศ

2. ดลุ เงนิ ทนุ หรอื ดลุ เงนิ ทนุ เคลือ่ นยา้ ย (Capital Account) • แสดงมลู คา่ ของการเคลือ่ นยา้ ยเงนิ ทนุ ระหวา่ งประเทศทง้ั ในระยะสน้ั และระยะยาว ทง้ั ภาครฐั และเอกชน ไดแ้ ก่ เงนิ ลงทนุ โดยตรง เงนิ ลงทนุ ในหลกั ทรพั ย์ (หนุ้ สามญั พนั ธบตั รรฐั บาล หนุ้ กู)้ และเงนิ กยู้ ืม เป็ นตน้

ปี รฐั บาล ธนาคาร ธ. ภาค รวม โดยตรง แหง่ พาณิช อนื่ ๆ (ลา้ น ประเทศ ย์ บาท) ไทย 2542 33,745 48,708 84,395 241,630.87 393,998 2543 35,433 49,746 58,302 198,672 342,153 2544 34,963 39,107 42,321 173,998 290,389 2545 32,934 24,611 34,857 158,749 251,151 2546 29,587 4,167.34 30,257 153,254 217,265 2547 25,684 506.81 28,164 156,643 210,997.94 2548 19,291.79 1,305.27 28,479.17 189,258.48 238,334.79 2549 17,554.87 3,650.64 30,968.79 219,354.21 271,528.53 2550 9,913.86 2,660.61 25,331.88 248,873.57 292,779.96 2551 11,992.66 3,245.05 28,814.78 270,054.32 314,106.87 2552 14,096.35 4,911.03 32,157.74 240,524.03 291,689.21

ดลุ การชาระเงนิ หน่วย : พนั ลา้ นดอลลาร์ 1995 1996 1997 1998 2011 2012 2013 54.6 56.7 52.8 225.4 226.1 225.4 สนิ คา้ ออก 55.7 70.8 61.3 40.6 201.9 217.8 219.0 สนิ คา้ เขา้ 70.3 -16.1 - 4.6 12.2 23.5 8.3 6.4 1.7 1.5 2.0 -11.6 -5.6 -9.2 ดลุ การคา้ -14.6 -14.3 - 3.1 14.2 11.9 2.7 -2.8 19.5 - 4.3 - 9.7 -7.2 11.5 1.2 บรกิ าร รายได้ เงนิ โอน 1.4 18.2 - 7.6 - 15.4 n.a. n.a n.a 1.3 1.5 1.8 n.a. n.a. n.a ดลุ บญั ชีเดนิ สะพดั - 13.2 1.7 3.9 n.a. n.a. n.a 0 - 3.1 - 2.8 -3.5 -8.9 - 3.4 ดลุ บญั ชที ุน 21.9 - 2.9 1.7 1.2 5.3 -5.0 2.1 - 10.6 เอกชน 20.8 รฐั บาล 1.1 ธ.แหง่ ประเทศไทย 0 ความคลาดเคลอื่ นสทุ ธิ - 1.4 ดลุ การชาระเงนิ 7.2 ทมี่ า : ธนาคารแหง่ ประเทศไทย

3. บญั ชที นุ สารองระหวา่ งประเทศ (International Reserve Account) • บนั ทกึ รายการเกยี่ วกบั การไหลเขา้ ออกของ ทนุ สารองระหวา่ งประเทศ โดยบญั ชีนี้จะมี หน้าทสี่ าคญั คอื เพอื่ ขจดั จานวนแตกตา่ ง ระหวา่ งรายรบั รายจา่ ยของบญั ชี ดลุ การชาระเงนิ ใหเ้ ป็ นดลุ การชาระเงนิ ที่ สมดลุ

จาก 2 บญั ชีแรก ดลุ การชาระเงนิ เกนิ ดลุ รายรบั > รายจา่ ย ทนุ สารองระหวา่ งประเทศเพมิ่ ขน้ึ รายรบั < รายจา่ ย ดลุ การชาระเงนิ ขาดดลุ ทนุ สารองระหวา่ งประเทศลดลง

ทนุ สารองระหวา่ งประเทศของบาง ประเทศ (พนั 25ล38า้ นเหร25ยี 42ญ) 2554 1. 80.3 158 3197 2. 214 287 1218 3. 95.9 106.2 382 4. 60.6 74 305 5. 22.8 33 321 6. 68.7 77 247 37.0 34.8 165

9.7.3 การแกป้ ญั หาการขาดดลุ บญั ชี เดนิ สะพดั 1. การสง่ เสรมิ การสง่ ออก – จดั หาตลาดสนิ คา้ ในตา่ งประเทศ - ปรบั ปรงุ สนิ คา้ ใหม้ คี ณุ ภาพและได้ มาตรฐาน

การแกป้ ัญหาการขาดดลุ บญั ชเี ดนิ สะพดั (ตอ่ ) 2. การลดการนาเขา้ สนิ คา้ จากตา่ งประเทศ รณรงคแ์ ละปลูกฝงั ใหค้ นไทยเปลยี่ น คา่ นิยมหนั มาใชส้ นิ คา้ และบรกิ ารทีผ่ ลติ ในประเทศ 3. ทาใหด้ ลุ บรกิ ารเกนิ ดลุ มากขน้ึ เชน่ การ สง่ เสรมิ การทอ่ งเทยี่ วในไทย

การแกป้ ัญหาการขาดดลุ บญั ชเี ดนิ สะพดั (ตอ่ ) 4. การลดคา่ ของเงนิ (Devaluation) ราคาสนิ คา้ สง่ ออก ราคาสนิ คา้ นาเขา้ ในตลาดตา่ งประเทศถกลง ตลาดในประเทศสงขนึ้ สง่ ออกไดม้ ากขนึ้ นาเขา้ ลดลง การขาดดุลลดลง หรือ อาจทาใหเ้ กนิ ดลุ ได้

มคี า่ ลดลง - ผส้ ง่ ออก - นักทอ่ งเทยี่ วตา่ งชาตทิ มี่ าเทยี่ ว ไทผยท้ เี่ สยี ประโยชนจ์ ากการทเี่ งนิ บาทมคี า่ ลดลง - ผน้ าเขา้ - คนไทยไปเทยี่ วตา่ งประเทศ - คนไทยทกี่ เ้ งนิ จากตา่ งประเทศ

9.8 ความหมายของอตั ราแลกเปลีย่ น เงนิ ตราระหวา่ งประเทศ (Foreign Exchange Rate)

9.9 ระบบอตั ราแลกเปลยี่ นเงนิ ตรา ตา่ งประเทศ 1. ระบบอตั ราแลกเปลีย่ นคงทหี่ รอื ตายตวั (Fixed Exchange Rate) – ระบบทอี่ งิ คา่ เงนิ ไวก้ บั เงนิ สกลุ เดียว (Single Peg System) – ระบบทผี่ กู คา่ เงนิ ไวก้ บั ตะกรา้ เงนิ (Multiple Peg System)

2. ระบบอตั ราแลกเปลยี่ นเสรี หรอื ระบบอตั ราแลกเปลยี่ นลอยตวั - ระบบอตั ราแลกเปลยี่ นลอยตวั เสรี (Independent Float System) – ระบบอตั ราแลกเปลีย่ นลอยตวั แบบมี การจดั การ (Managed Float System)

9.10 ระบบอตั ราแลกเปลีย่ น เงนิ ตราระหวา่ งประเทศของไทย

ระบบอตั ราแลกเปลยี่ นของ • ปี พ.ศ.248ป9-ร2ะ4เ9ท7ศไทย –ระบบอตั ราแลกเปลยี่ นองิ กบั เงินดอลลาร ์ สหรฐั และเงินปอนด ์ • ปี พ.ศ. 2498-2505 –ใชท้ ุนรกั ษาระดบั อตั ราแลกเปลยี่ นโดย องิ กบั เงินดอลลารส์ หรฐั • ปี พ.ศ.2506-2520 –ระบบคา่ เสมอภาค( Par value) • 1 พฤศจกิ ายน 2521 – 14 กรกฎาคม