แผนที่ ๓ ความสำคัญของพระพุทธศาสนา

หน่วยการเรียนร้ทู ี่ ๒ พระพทุ ธ พระพทุ ธศาสนามขี อ้ ปฏบิ ตั ิ แบง่ เป็น ๓ เรื่อง พระพทุ ธศาสนาเน้นการพฒั นา ทย่ี ดึ ทางสายกลาง ศรทั ธาและปญั ญาทถ่ี กู ตอ้ ง ความสาคญั ของ พระพทุ ธศาสนาเน้น พระพทุ ธศาสนามที ฤษฎี พระพทุ ธศาสนา การศกึ ษาทส่ี มบรู ณ์ และวธิ กี ารทเ่ี ป็นสากล พระพทุ ธ พทุ ธประวตั ิ ชาดก เวสสนั ดรชาดก สงั คมชมพทู วปี พทุ ธประวตั ิ สมยั กอ่ นพทุ ธกาล 95

หน่วยการเรียนรู้ที่ ๒ พระพทุ ธ 96

เลอื กคาตอบทถ่ี ูกต้องทสี่ ุดเพยี งคาตอบเดยี ว ๑. เพราะเหตุใดพระพทุ ธศาสนาจงึ มีทฤษฎแี ละวธิ ีการทเี่ ป็ นสากล ก เป็นศาสนาที่แพร่หลายทวั่ โลก ข เป็นศาสนาท่ีมุ่งเอาชนะธรรมชาติ ค เป็นศาสนาที่มุ่งเนน้ ความสะดวกสบายของมนุษย์ ง เป็นศาสนาที่มุ่งเนน้ ความสนั ติสุขของมวลมนุษยชาติ อธิบาย: ง ถกู ตอ้ ง เพราะพระพทุ ธศาสนามีหลกั คาส่ังสอนท่ีเหมาะสมกบั บุคคลทุกระดบั ช้นั มีคุณคา่ ต่อชีวติ ของผปู้ ฏิบตั ิ มุ่งเนน้ ความสนั ติสุขของมวลมนุษยชาติ และเนน้ หลกั การและ กฎเกณฑท์ ่ีเป็นที่ยอมรับกนั ทว่ั ไปวา่ ถูกตอ้ ง เป็นจริง สามารถพสิ ูจนแ์ ละเช่ือถือได้ 97

เลอื กคาตอบทถ่ี ูกต้องทสี่ ุดเพยี งคาตอบเดยี ว ๒. “ถอื มงคลตน่ื ข่าว เชื่อเร่ืองวตั ถุมงคล” ข้อความนีม้ ีความสัมพนั ธ์ ในลกั ษณะตรงกันข้ามข้อใด ก ศีล ข จาคะ ค ปัญญา ง ศรัทธา อธิบาย: ค ถูกตอ้ ง เพราะ “ถือมงคลต่ืนข่าว เชื่อเรื่องวตั ถุมงคล” เป็ นความเช่ือข่าวลืออยา่ งไร้ เหตุผลหรืองมงาย ซ่ึงพฤติกรรมดงั กล่าวน้ีตรงกนั ขา้ มกบั ปัญญาท่ีเป็นเร่ืองของเหตุผล 98

เลอื กคาตอบทถ่ี ูกต้องทสี่ ุดเพยี งคาตอบเดยี ว ๓. ข้อใดกล่าวถึงมรรคมอี งค์ ๘ ได้ถูกต้องทส่ี ุด ก หนทาง ๘ ประการท่ีจะนาไปสู่ความดบั ทุกข์ ข ทางสายกลาง ๘ ประการที่นาไปสู่ความดบั ทุกข์ ค องคป์ ระกอบ ๘ ประการท่ีจะนาไปสู่ความดบั ทุกข์ ง ทางสายเดียวแต่มีองคป์ ระกอบ ๘ ประการท่ีนาไปสู่ความดบั ทุกข์ อธิบาย: ง ถกู ตอ้ ง เพราะมรรคมีอยา่ งเดียว แต่มีองคป์ ระกอบ ๘ ประการ เปรียบเสมือนเชือกเส้น เดียว ซ่ึงประกอบดว้ ยเชือกเส้นเลก็ ๆ ๘ เส้น รวมกนั เป็นเกลียวใหญ่ 99

เลอื กคาตอบทถ่ี ูกต้องทส่ี ุดเพยี งคาตอบเดยี ว ๔. ข้อใดไม่ใช่องค์ปะกอบของปัญญาทถี่ ูกต้องในกระบวนการพฒั นา ก โกศล ข อายโกศล ค อปายโกศล ง อุปายโกศล อธิบาย: ก ถกู ตอ้ ง เพราะโกศลกค็ ือ ปัญญาท่ีถูกตอ้ งในกระบวนการพฒั นา หมายถึง ความฉลาด ความเชี่ยวชาญ มีลกั ษณะ ๓ ประการ ไดแ้ ก่ อายโกศล อปายโกศล และอุปายโกศล 100

เลอื กคาตอบทถ่ี ูกต้องทสี่ ุดเพยี งคาตอบเดยี ว ๕. ข้อใดกล่าวถงึ ดินแดนชมพทู วปี ไม่ถูกต้อง ก เป็นดินแดนแห่งตน้ หวา้ ข เดิมเป็นท่ีอยขู่ องพวกดราวเิ ดียน ค เดิมเป็นท่ีอยขู่ องพวกอารยนั ซ่ึงเป็นชนผวิ ขาว ง เป็นดินแดนที่มากไปดว้ ยลทั ธิความเช่ือและวฒั นธรรม อธิบาย: ค ถูกตอ้ ง เพราะชมพทู วปี เดิมเป็นถิ่นท่ีอยอู่ าศยั ของพวกดราวเิ ดียน แต่เมื่อประมาณ ๘๐๐ ปี ก่อน พทุ ธกาล พวกอารยนั ซ่ึงเป็นชนผวิ ขาวไดอ้ พยพเขา้ มายดึ ครองดินแดนส่วนท่ีอุดมสมบูรณ์ของชมพทู วปี และได้ รุกไล่พวกดราวเิ ดียนซ่ึงเป็นชนพ้ืนเมืองใหถ้ อยร่นไปทางทิศใต้ และทิศตะวนั ออกแถบลุ่มน้าคงคา ส่วนพวก อารยนั กไ็ ดเ้ ขา้ ครอบครองดินแดนตอนเหนือ ไดแ้ ก่ สวนท่ีเป็นภาคเหนือของประเทศอินเดียในปัจจุบนั ดินแดน บริเวณน้ีในสมยั พทุ ธกาลเรียกวา่ มชั ฌิมชนบท หรือมธั ยมประเทศ ขอ้ น้ีจึงกล่าวไม่ถกู ตอ้ ง 101

เลอื กคาตอบทถี่ ูกต้องทส่ี ุดเพยี งคาตอบเดยี ว ๖. บุคคลกล่มุ ใดทส่ี ร้างระบบวรรณะให้เกดิ ขนึ้ ในสมัยก่อนพทุ ธกาล ก ศทู ร ข แพศย์ ค กษตั ริย์ ง พราหมณ์ อธิบาย: ง ถูกตอ้ ง เพราะในสมยั ก่อนพทุ ธกาลพวกพราหมณ์มีอานาจมาก ไดม้ ีการแปรเปล่ียนความหมาย หลกั การ และสาระสาคญั ของการจดั แบ่งช้นั วรรณะไปในทางอ่ืน คือ พวกพราหมณ์อา้ งวา่ การจดั แบ่งช้นั วรรณะ เช่นน้ีมิใช่ตวั เองเป็นผแู้ บ่ง แต่เป็นพระประสงคข์ องพระผเู้ ป็นเจา้ เบ้ืองบนไดท้ รงกาหนดไว้ โดยไดก้ าหนดชะตา ชีวติ ของมนุษยไ์ ว้ ๔ วรรณะ ไดแ้ ก่ พราหมณ์ กษตั ริย์ แพศย์ และศทู ร 102

เลอื กคาตอบทถ่ี ูกต้องทส่ี ุดเพยี งคาตอบเดยี ว ๗. พระสิทธัตถะตรัสรู้เป็ นพระพุทธเจ้าด้วยวธิ ีการใด ก อดอาหาร ข เขา้ ฌานสมาบตั ิ ค บาเพญ็ ทุกกรกิริยา ง บาเพญ็ เพยี รทางจิต อธิบาย: ง ถูกตอ้ ง เพราะหลงั จากทรงบาเพญ็ ทุกกรกิริยาดว้ ยวิธีการต่าง ๆ จนถึงข้นั สุดทา้ ยคือ อดอาหาร ก็ทรงเห็นว่าไม่ใช่หนทางแห่งความหลุดพน้ จากทุกข์ จึงทรงเลิกแลว้ หันมาบาเพญ็ เพียรทางจิตตามหลกั ฌานหรือสมาธิที่เคยไดศ้ ึกษาและปฏิบตั ิมา 103

เลอื กคาตอบทถ่ี ูกต้องทส่ี ุดเพยี งคาตอบเดยี ว ๘. พทุ ธจริยาข้อใดทม่ี ีผลทาให้พระพทุ ธศาสนาเผยแผ่ไป ได้อย่างกว้างขวาง ก ญาตตั ถจริยา ข พทุ ธตั ถจริยา ค โลกตั ถจริยา ง ถูกทุกขอ้ อธิบาย: ค ถกู ตอ้ ง เพราะโลกตั ถจริยา คือ การบาเพญ็ ประโยชน์แก่ชาวโลก ซ่ึงพทุ ธจริยาขอ้ น้ี ทา ให้พระพุทธศาสนาเผยแผอ่ อกไปไดอ้ ยา่ งกวา้ งขวาง ไม่จากดั อย่เู ฉพาะในหมู่พระประยุรญาติ เท่าน้นั 104

เลอื กคาตอบทถี่ ูกต้องทสี่ ุดเพยี งคาตอบเดยี ว ๙. พระเวสสันดรบาเพญ็ บารมใี นด้านใด ก ศีลบารมี ข ขนั ติบารมี ค ทานบารมี ง ปัญญาบารมี อธิบาย: ค ถูกตอ้ ง เพราะในพระไตรปิ ฎกระบุวา่ ทศชาติหรือพระเจา้ สิบชาติไดบ้ าเพญ็ บารมี ต่างกนั โดยพระเวสสันดรในเวสสันดรชาดก ทรงบาเพญ็ ทานบารมี คือ การบาเพญ็ บารมีดว้ ย การให้ 105

เลอื กคาตอบทถี่ ูกต้องทส่ี ุดเพยี งคาตอบเดยี ว ๑๐. การศึกษาเวสสันดรชาดกในข้อใดนอกจากจะได้ความรู้แล้วยงั ได้มีส่วนร่วมรักษาวัฒนธรรมประเพณที ี่ดีงามของชาตไิ ว้ ก การฟังเทศนม์ หาชาติ ข การสนทนากบั พระสงฆ์ ค การอ่านจากพระไตรปิ ฎก ง การสืบคน้ ขอ้ มูลจากอินเทอร์เน็ต อธิบาย: ก ถูกตอ้ ง เพราะการเทศน์มหาชาติมีเน้ือหากล่าวถึงพระเวสสันดร ซ่ึงการฟังเทศน์ มหาชาติ นอกจากจะเป็ นการศึกษาเวสสันดรชาดกเพื่อให้มีความรู้ความเขา้ ใจแลว้ ยงั ไดม้ ีส่วน ร่วมรักษาวฒั นธรรมประเพณีท่ีดีงามของชาติไวอ้ ีกดว้ ย 106

หน่วยการเรียนรู้ท่ี ๒ แผนการจัดการเรียนรู้ท่ี ๓ ความสาคญั ของพระพทุ ธศาสนา เวลา ๒ ชั่วโมง 107

ร่วมคดิ ...ร่วมอภปิ ราย จากการทน่ี ักเรียนได้ศึกษาพระพทุ ธศาสนามาแล้ว นักเรียนคดิ ว่าพระพทุ ธศาสนามคี วามสาคญั อย่างไร และความสาคญั น้ัน ๆ มผี ลต่อการดาเนินชีวติ ของชาวพทุ ธ อย่างไรบ้าง แนวคาตอบ เป็นท่ียดึ เหนี่ยวจิตใจ มีผลตอ่ การดาเนินชีวติ เช่น เม่ือมีความทุกขท์ างใจ รู้สึกทอ้ แท้ หรือหมดหวงั กจ็ ะนาหลกั คาสอนทางพระพทุ ธศาสนามาเป็น หลกั หรือแนวทางในการประพฤติปฏิบตั ิตน 108

๑.๑ พระพทุ ธศาสนามที ฤษฎแี ละวธิ ีการทเ่ี ป็ นสากล หมายถงึ พระพุทธศาสนามีหลกั การและกฎเกณฑ์ซ่ึงเป็ นทย่ี อมรับ ทว่ั ไปว่าถูกต้อง เป็ นจริง สามารถพสิ ูจน์และเชื่อถอื ได้ ซ่ึงหลกั คาสอน ทพ่ี ระพุทธองค์ทรงเน้นเป็ นพเิ ศษ คอื อริยสัจ ๔ ความจริงแห่งชีวติ ๔ ประการ ๑. ทุกข์ คอื ปัญหา ๒. สมุทยั คอื สาเหตุของปัญหา ๓. นิโรธ คอื ความหมดสิ้นปัญหา ๔. มรรค คอื กระบวนการแก้ปัญหา 109

เร่ืองน่ารู้: ทุกข์ ทุกข์ มี 2 ประเภท คือ ๑. สภาวทุกข์ ไดแ้ ก่ ทุกขป์ ระจา ทุกขท์ ่ีมีอยดู่ ว้ ยกนั ทุกคน ไม่มีขอ้ ยกเวน้ เป็นความทุกข์ ที่เกิดจากการเกิด การแก่ การเจบ็ และการตาย ๒. ปกณิ ณทุกข์ ไดแ้ ก่ ทุกขจ์ ร ทุกขท์ ี่จะเขา้ มาเป็นคร้ังคราว เป็นความทุกขท์ ี่ เกิดจากความเศร้าโศก ความเจบ็ ปวด ความนอ้ ยใจ ความคบั แคน้ ใจ ความประสบกบั สิ่งท่ีไม่พอใจ ความพลดั พรากจากสิ่งท่ีชอบใจ และความผดิ หวงั ไม่ไดใ้ นส่ิงท่ีตน ตอ้ งการ 110

๑.๑ พระพทุ ธศาสนามที ฤษฎแี ละวธิ ีการทเ่ี ป็ นสากล นักเรียนคดิ ว่า ปัญหาสากลทม่ี นุษย์ทุกคนต้องเจอคอื อะไร เกดิ แก่ ปัญหาสากล เจ็บ ตาย 111

๑.๑ พระพทุ ธศาสนามที ฤษฎแี ละวธิ ีการทเ่ี ป็ นสากล บทสรุปแห่งอริยสัจ ๔ “ทุกชีวติ ท่เี กดิ มาล้วนมที ุกข์หรือปัญหาทัง้ สนิ้ ปัญหาท่มี นุษย์เผชญิ มใิ ช่เกดิ ขนึ้ ลอย ๆ หรือโดยบังเอญิ ทกุ ปัญหาเกดิ ขนึ้ อย่างมีสาเหตุทัง้ สนิ้ การจะแก้ปัญหาท่ีเกดิ ขนึ้ ต้องสืบสาวหาสาเหตุ แล้วแก้ท่ีสาเหตนุ ัน้ อย่างไรกต็ าม ในกระบวนการแก้ปัญหา จาเป็ นต้องใช้ปัญญาและความเพียรอย่างต่อเน่ืองและเกือ้ กูลกัน รวมทัง้ ต้องยดึ ทางสายกลาง จงึ จะแก้ไขปัญหาให้สาเร็จลุล่วงไปได้ด้วยดี” มนุษย์มีศักยภาพเพยี งพอท่ีจะแก้ปัญหาด้วยตนเองได้ โดยไม่ต้องอาศัยการอ้อนวอนหรืออานาจส่งิ ศักด์สิ ทิ ธ์ิ 112

๑.๒ พระพทุ ธศาสนามขี ้อปฏบิ ตั ทิ ย่ี ดึ ทางสายกลาง ทางสายกลาง ทางทย่ี ดึ ความพอดหี รือความสมดลุ “มชั ฌมิ าปฏิปทา” ข้อปฏิบัติทยี่ ดึ ทางสายกลาง ได้แก่ มรรค ๘ 113

๑.๒ พระพทุ ธศาสนามขี ้อปฏิบตั ทิ ยี่ ดึ ทางสายกลาง มรรค ๘ ๑. สัมมาทฏิ ฐิ คือ เห็นชอบ เช่น เห็นวา่ ทาดีไดด้ ี ทาชวั่ ไดช้ วั่ ๒. สัมมาสังกปั ปะ คือ ดาริชอบ เช่น การไม่คิดอยากไดส้ ิ่งของของผอู้ ื่น ๆ ๓. สัมมาวาจา คือ เจรจาชอบ หมายถึง พดู จาที่เวน้ จากลกั ษณะของการพดู ชวั่ ๔. สัมมากมั มนั ตะ คือ ทางานชอบ หมายถึง ทาการงานอยา่ งใดอยา่ งหน่ึงโดยเวน้ จาก กายทุจริต ๓ ๕. สัมมาอาชีวะ คือ เล้ียงชีพชอบ หมายถึง การงดเวน้ จากการเล้ียงชีพทางที่ผดิ ๖. สัมมาวายามะ คือ พยายามชอบ หมายถึง การพยายามทาท่ีสิ่งถกู ตอ้ ง ๗. สัมมาสติ คือ ระลึกชอบ หมายถึง การต้งั สติกาหนดพิจารณาใหเ้ ห็นสิ่งท้งั หลาย ๘. สัมมาสมาธิ คือ ต้งั จิตมนั่ ชอบ หมายถึง การต้งั จิตแน่วแน่อยกู่ บั ส่ิงใดส่ิงหน่ึงโดยชอบ 114

๑.๓ พระพทุ ธศาสนาเน้นการพฒั นาศรัทธาและปัญญาทถี่ ูกต้อง คาสอนจากกาลามสูตร “อย่าเพ่ิงปลงใจเช่ือเพียงเพราะฟังตาม ๆ กันมา เพียงเพราะถือปฏิบัติสืบ ๆ กนั มา เพียงเพราะข่าวเล่าลือ เพียงเพราะการอ่านตาราหรือคัมภีร์ เพียงเพราะการให้ เหตผุ ลแบบตรรกะ เพียงเพราะการอนุมานเอาตามอาการที่ปรากฏ เพียงเพราะเห็น ว่าเข้ากันได้ตรงตามทฤษฎีหรือความคิดเห็นของตน เพียงเพราะเห็นว่ามี รูปลกั ษณะน่าเชื่อถือ และเพียงเพราะถือว่าสมณะหรือนักบวชผ้นู ีเ้ ป็นครูของเรา แต่เมื่อใดได้ใช้ปัญญาพิจารณาโดยรอบคอบแล้ว และเห็นว่าส่ิงท่ีทาลงไปน้ัน ไม่ทาให้ตนเองและผ้อู ื่นเดือดร้อน อีกทั้งนักปราชญ์ไม่ติเตียน กจ็ งทาส่ิงน้ัน แต่ หากสิ่งใดเม่ือทาลงไปแล้วตนเองและผ้อู ่ืนเดือดร้อน นักปราชญ์ติเตียน กจ็ ง อย่าได้ทาสิ่งน้ันเลย” 115

๑.๓ พระพทุ ธศาสนาเน้นการพฒั นาศรัทธาและปัญญาทถี่ ูกต้อง ศรัทธาในกระบวนการพฒั นาตามหลกั พระพทุ ธศาสนา ความเชื่อมนั่ ความซาบซึ้งใจ ด้วยความมนั่ ใจในเหตุผลเท่าทต่ี นพจิ ารณาเห็นได้ ศรัทธาในพระพทุ ธศาสนา มี ๔ ประการ คอื ๑. กมั มสัทธา เชื่อม่ันในกฎการกระทา ๒. วปิ ากสัทธา เช่ือม่นั ในผลของการกระทา ๓. กมั มสั สกตาสัทธา เชื่อมนั่ ว่ามนุษย์ต้องรับผดิ ชอบต่อการกระทาและผลของ การกระทาน้ัน ๔. ตถาคตโพธิสัทธา เช่ือมน่ั ต่อการตรัสรู้ของพระพุทธเจ้า “ศรัทธา คอื บันไดสู่ปัญญา” 116

๑.๓ พระพทุ ธศาสนาเน้นการพฒั นาศรัทธาและปัญญาทถ่ี ูกต้อง ปัญญา • ความรู้หรือความรอบรู้ • ปัญญาที่ถูกตอ้ งในกระบวนการพฒั นาเรียกวา่ โกศล (ความฉลาด ความเช่ียวชาญ) มี ๓ ประการ ๑. อายโกศล (ความฉลาดรอบรู้ในความเจริญและเหตุของความเจริญ) ๒. อปายโกศล (ความฉลาดรอบรู้ในความเสื่อมและเหตุของความเส่ือม) ๓. อุปายโกศล (ความฉลาดรอบรู้วธิ ีแกไ้ ขเหตุการณ์และวธิ ีที่จะทาใหส้ าเร็จ) เพราะเน้นการพัฒนาศรัทธาและปัญญาท่ถี กู ต้อง 117 พระพุทธศาสนาจงึ ได้ช่ือว่า “เป็ นศาสนาแห่งเหตุผล”

๑.๔ พระพทุ ธศาสนาเน้นการศึกษาทส่ี มบูรณ์ การศึกษาตามหลักพระพุทธศาสนา • เน้นสอนให้เราเป็ นทงั้ คนดแี ละคนเก่ง • ระหว่างความดีกับความเก่ง พุทธ วางหลักเกณฑ์ ให้สร้าง ความดกี ่อน แล้วจงึ สร้าง ความเก่ง • หลักการศกึ ษาตามแนวพุทธ จงึ เร่ิมต้นจาก ศีล สมาธิ ปัญญา • เรียกหลักการศกึ ษาตามแนวพุทธ นีว้ ่า “ไตรสกิ ขา” 118

๑.๔ พระพทุ ธศาสนาเน้นการศึกษาทสี่ มบูรณ์ “ไตรสิกขา” อธิสีลสิกขา อธิจติ ตสิกขา อธิปัญญาสิกขา การศึกษาในเรื่องศีล: การศึกษาในเรื่องจิต: การศึกษาในเร่ือง การพฒั นากายและ การพฒั นาจิต ปัญญา: การพฒั นา วาจา สมาธิ ปัญญา ศีล ปัญญา 119

๑.๔ พระพทุ ธศาสนาเน้นการศึกษาทสี่ มบูรณ์ ๑. อธิสีลสิกขา ศีลมีหลายระดบั ระดบั ที่สาคญั สาหรับมนษุ ย์ในการอยรู่ ่วมกนั อยา่ งสนั ติสขุ คือ ศีล ๕ ศีล ๕ ปฏิบตั คิ วบคกู่ บั ธรรม ๕ ๑. เว้นจากการฆ่าสตั ว์ ๑. มีเมตตากรุณา ๒. เว้นจากการลกั ทรัพย์ ๒. ประกอบอาชีพท่ีสจุ ริต ๓. เว้นจากการประพฤติผดิ ในกาม ๓. ยนิ ดีในคคู่ รองของตน ๔. เว้นจากการพดู เทจ็ ๔. ซ่ือสตั ย์ ๕. เว้นจากการด่ืมสรุ าและเมรัย ๕. มีสติสมั ปชญั ญะ เบญจศีล เบญจธรรม 120

๑.๔ พระพทุ ธศาสนาเน้นการศึกษาทส่ี มบูรณ์ 121 ๒. อธิจติ ตสิกขา • การพัฒนาจติ มุ่ง... – ปลกู ฝังคณุ ธรรม – สร้างเสริมคณุ ภาพจิต – ให้เอือ้ แกก่ ารมีชีวติ ที่ดีงามพร้อมท่ี จะใช่งานในด้านปัญญา • การพฒั นาจติ ต้องมีสมาธิเป็ น พนื้ ฐาน • การฝึ กสมาธติ ้องทาศีลของตน ให้บริสุทธ์ิ ศีล สมาธิ และปัญญา ต่างเกือ้ หนุนกัน

๑.๔ พระพทุ ธศาสนาเน้นการศึกษาทส่ี มบูรณ์ ๓. อธิปัญญาสกิ ขา • เป็ นการศกึ ษาขัน้ สูงสุด • การพฒั นาปัญญา มี ๓ กระบวนการ สุตมยปัญญา จนิ ตามยปัญญา ภาวนามยปัญญา พฒั นาด้วยการ พฒั นาด้วยการ พัฒนาด้วยการ อ่าน การฟัง และ คดิ พจิ ารณา ลงมือปฏิบัต/ิ การกระทา การเหน็ ไตร่ ตรอง ต้องอาศัยปัจจัยพนื้ ฐาน ได้แก่ ศรัทธา วริ ิยะ สติ และสมาธิ 122

เร่ืองน่ารู้ Tiger Woods นับถอื พทุ ธ Tiger Woods เปล่ียนมานบั ถือ พระพทุ ธศาสนา และเคยกล่าววา่ “ผมเสียศนู ยต์ อนผมเลิกเป็นชาวพทุ ธ... ผม เคยเลิกนง่ั สมาธิ ผมเลิกเป็นชาวพทุ ธ แลว้ ชีวติ ผมกแ็ ยล่ ง” บางคร้ังท่ีขอ้ มือของเขามีจะ “สายสิญจน์” อยดู่ ว้ ยเพราะเช่ือวา่ จะช่วย ปกป้ องและใหพ้ ลงั แก่เขาได้ 123

อ่านข้อความแล้วบอกว่าตรงกบั มรรค ๘ ข้อใดบ้าง พศิ ุทธ์ิเป็ นเดก็ เรียนดแี ต่มฐี านะยากจน ทุกวนั เสาร์เขาจะทางานพเิ ศษทรี่ ้าน สะดวกซื้อ ส่วนวนั อาทติ ย์รับสอนพเิ ศษให้นักเรียนที่อยู่บ้านใกล้กนั เพอื่ แบ่งเบาค่าใช้จ่าย ของครอบครัว คร้ังหน่ึงเพอ่ื นของพศิ ุทธ์ิเคยแนะนาให้ส่งของผดิ กฎหมายให้กบั คนรู้จกั ซึ่งได้ เงนิ ดกี ว่าแต่เขาไม่ทา ท้งั ยงั เตอื นเพอื่ นให้ออกห่างจากบุคคลอนั ตรายน้ัน ปัจจุบันพศิ ุทธ์ิเรียนจบด้วยผลการเรียนยอดเยย่ี ม และทางานเป็ นทนายความ สัมมาทฏิ ฐิ สัมมาสังกปั ปะ สัมมากมั มนั ตะ  สัมมาวาจา สัมมาวายามะ สัมมาอาชีวะ  สัมมาสมาธิ  สัมมาสติ 124