Thailand 4.0 กับอนาคตประเทศไทย

Thailand 4.0 กบั อนาคตประเทศไทย สุวทิ ย์ เมษินทรีย์ เลขานุการคณะกรรมการบริหารราชการแผ่นดนิ ตามกรอบการปฏริ ูปประเทศ ยุทธศาสตร์ชาติ และการสร้างความสามัคคีปรองดอง (ป.ย.ป.)

Thailand 4.0 กับอนาคตประเทศไทย • ประเทศไทยก่อนวันท่ี 22 พฤษภาคม 2557 • กระบวนทศั น์และหลักคดิ ท่ถี ูกต้อง • สะพานทอดสู่อนาคตประเทศไทย • Thailand 4.0 2

ประเทศไทย ก่อนวนั ท่ี 22 พฤษภาคม 2557 3

ประเทศไทยก่อนวนั ท่ี 22 พฤษภาคม 2557… ส่ีกบั ดักประเทศไทยท่หี ากปล่อยไว้ อาจนาพาประเทศไทย ไปสู่ชาตทิ ่ลี ้มเหลว กับดกั เชงิ ซ้อนของความ โอกาส ประเทศ ประเทศ เหล่ือมลา้ ทุจริตคอรัปช่ัน ไทยในอดีต ในโลกท่หี น่ึง และความขัดแย้งท่รี ุนแรง ประเทศ วงจรอุบาทว์ ในโลกท่สี าม ทางการเมือง ความเ ่ีสยง รัฐท่กี าลัง ประเทศไทย กับดกั ประเทศท่มี ีรายได้ ล้มเหลว ก่อน ระดับปานกลาง 22 พฤษภาคม 2557 กับดักเชงิ ซ้อน ของทุนมนุษย์ รัฐท่ี ล้มเหลว จุดอ่อน จุดแข็ง 4

ประเทศไทยก่อนวันท่ี 22 พฤษภาคม 2557… การเผชิญกับดกั เชิงซ้อนของความเหล่ือมลา้ ทุจริตคอรัปช่ัน และความขัดแย้งท่รี ุนแรง ความ อานาจ ทุจริต สังคมท่ีไม่ ความ เหล่ือมลา้ คอรัปช่นั Clean & Clear ขัดแย้งท่ี ความ รุนแรง ม่ังค่งั อภสิ ิทธ์ิชน สังคมท่ไี ม่ Free & Fair โอกาส สังคมท่ไี ม่ Care & Share • ประเดน็ ความสามัคคีปรองดอง 5 • ประเดน็ การเข้าถงึ ทรัพยากรอย่างเป็ นธรรม • ประเดน็ การสร้างความแข็งแกร่งของภาคประชาชน

ประเทศไทยก่อนวนั ท่ี 22 พฤษภาคม 2557… การเผชิญกับวงจรอุบาทว์ทางการเมือง การเมอื งก่อน 22 พฤษภาคม 2557 ภาครัฐ ประชาธปิ ไตย ท่ไี ม่น่าเช่ือถือ เทียม • ประเดน็ ความชอบธรรม ปฏิวัติ ประท้วง • ประเดน็ คุณธรรมจริยธรรม รัฐประหาร ต่อต้าน • ประเดน็ ความรู้ความสามารถ ความไร้เสถยี รภาพ 6 ทางการเมือง

ประเทศไทยก่อนวนั ท่ี 22 พฤษภาคม 2557… การเผชิญกับดักประเทศท่มี รี ายได้ระดับปานกลาง % YoY อัตราการเตบิ โตของ GDP ของไทยในช่วง 50 ปี ประเดน็ ท้าทาย 15 1967-1996 (30 ปี ) หากอตั ราการเตบิ โตยัง 10 ค่าเฉล่ีย 7.5% อยู่ท่รี ะดับ 3.1% ต่อปี 5 จะต้องใช้เวลามากกว่า 0 1997-2016 (20 ปี ) 20 ปี ท่จี ะปรับสู่ประเทศ -5 ค่าเฉล่ีย 3.1% รายได้สูง -10 1977 1987 1997 2007 1967 ระบบเศรษฐกิจ ระบบเศรษฐกจิ ระบบเศรษฐกิจ 7 ท่ีขบั เคล่ือนด้วย ท่ีขับเคล่ือนด้วย ท่ีขบั เคล่ือนด้วย ปัจจยั การผลติ ประสทิ ธิภาพการผลติ นวตั กรรม ประเทศ ประเทศ รายได้ต่า รายได้ปานกลาง ประเทศ รายได้สูง

ปกระาเทรศไเทผยก่ชอนวิญันท่ีก22 ับพฤดษภาักคมเ2ช55งิ 7…ซ้ อนของทุนมนุษย์ โครงส ้รางกา ัลงคน สงั คม กล่มุ ประเทศ ประเดน็ ท้าทาย พลวตั กาลงั พฒั นา • สงั คมสูงวยั ประเทศไทย • เกษยี ณไม่พอกนิ • เยาวชนหลุดออก สงั คม กล่มุ ประเทศ สงู วยั ที่พฒั นาแล้ว นอกระบบ • คนรุน่ ใหมท่ งิ้ ถนิ่ ตา่ สงู 8 คุณภาพคน

ความจาเป็ นในการปฏริ ูปเชงิ โครงสร้างอย่างเป็ นระบบ ความ ่ัมนคง ความ ่ัมง ่ัคง ความ ่ยังยืน • ลัทธิล่าอาณานิคม แรงกดดัน การปฏริ ูป • การรวมชาติ จากภายนอก ประเทศ • การสร้างรัฐชาตไิ ทย ครัง้ ท่สี อง ? • ความทันสมัย • ระบอบทุนนิยมโลก • โลกาภบิ าล การปฏริ ูป • การจัดระเบียบโลกใหม่ ประเทศ • ภัยคุกคามไม่ตามแบบ ครัง้ ท่หี น่ึง แรงประทุ จากภายใน • ความเป็ นธรรมในการ จัดสรรทรัพยากร • ความเข้มแขง็ ของชุมชน • การมีส่วนร่วมจัดการ • คุณค่าและวัฒนธรรมท้องถ่ิน ล้นเกล้าฯรัชกาลท่ี 5 ยุคปัจจุบัน 9

ทงั้ 4 กับดกั หน่วงเหน่ียวการเตบิ โตทางเศรษฐกจิ ทาให้สังคม ขาดพลังและอ่อนล้า กับดักเชงิ ซ้อนของความ • ความเหล่ือมลา้ ประเดน็ ท้าทาย * เหล่ือมลา้ ทจุ ริตคอรัปช่ัน • ทุจริต คอรัปช่ัน และความขัดแย้งท่รี ุนแรง • อภสิ ิทธิชน • การเมืองท่ไี ร้เสถยี รภาพ • ระบบราชการท่ไี ร้ประสิทธิภาพ วงจรอุบาทว์ • รัฐท่ไี ม่น่าเช่ือถือ • การลงทนุ ท่หี ดหาย ทางการเมือง กบั ดักประเทศท่มี ีรายได้ • โครงสร้างเศรษฐกจิ • ช่องว่างของรายได้ท่มี ากขนึ้ ระดบั ปานกลาง ท่ขี ับเคล่ือนด้วยทนุ • ผลิตภาพของประเทศท่ตี ่าลง กายภาพและเงนิ ทุน กบั ดกั เชงิ ซ้อน • สังคมสูงวัย • อัตราการเตบิ โตท่เี ช่ืองช้า ของทุนมนุษย์ • คุณภาพคนท่ี • ขาดแคลนแรงงานมฝี ี มอื * World Bank อ่อนด้อยลง 10

การปฏริ ูปเชิงโครงสร้างอย่างเป็ นระบบเท่านัน้ ท่จี ะทาให้พวกเรา สามารถก้าวข้ามกับดกั นาพาประเทศไทยไปสู่ประเทศในโลกท่หี น่ึง การปฏริ ูปเชงิ โครงสร้าง วงจรขับเคล่ือนสู่ประเทศในโลกท่หี น่ึง อย่างเป็ นระบบ ช่องว่างของรายได้ การเตบิ โตเชงิ คุณภาพ ก้าวข้ามกับดกั เชงิ ซ้อนของความ ลดน้อยลง ในระดับ 5-6 % และต่อเน่ือง เหล่ือมลา้ ทุจริตคอรัปช่ัน และความขดั แย้งท่รี ุนแรง การเมือง ปรับเปล่ียนสู่ประเทศมีรายได้สูง ท่ีมีเสถียรภาพ จากการยกระดบั ผลติ ภาพของ ปลดล๊อควงจรอุบาทว์ ประเทศให้สูงขนึ้ อย่างมีนัย ทางการเมือง ระบบราชการท่ที รงประสทิ ธิภาพ ยดึ ประชาชนเป็ นศูนย์กลาง คนมีคุณภาพ แรงงานมี ก้าวข้ามกับดกั ประเทศท่ีมีรายได้ ทกั ษะและฝี มือรองรับงาน ระดบั ปานกลาง การลงทุนเชงิ ท่ีมีคุณภาพและค่าจ้างสูง คุณภาพเพ่มิ มากขนึ้ ก้าวข้ามกับดกั เชงิ ซ้อน 11 ของทุนมนุษย์

ฉากทศั น์ประเทศไทย รัฐชาติ รัฐชาตทิ ่ี ประเทศ ประเทศ ท่ีล้มเหลว กาลังล้มเหลว ในโลกท่ีสาม ในโลกท่ีหน่ึง สถานะประเทศไทย ก่อน 22 พ.ค. 2557 สถานะประเทศไทย หากไม่มีการปฏริ ูป เชงิ โครงสร้างอย่างเป็ นระบบ สถานะประเทศไทย หากมีการปฏริ ูป เชงิ โครงสร้างอย่างเป็ นระบบ 12

กระบวนทศั น์และหลักคดิ ท่ถี กู ต้อง

กระบวนทัศน์และหลักคดิ ท่ถี กู ต้อง… กระบวนทศั น์การพฒั นาประเทศไทยในอดีตมุ่งเน้นการ เตบิ โตทางเศรษฐกิจเป็ นสาคญั ความเช่อื ผลลัพธ์ • ย่งิ ใหญ่ ย่งิ ดี (The Bigger, The Better) เราถอยห่างจากธรรมชาตมิ ากขนึ้ • ย่งิ มาก ย่งิ ดี (The More, The Better) เราห่างเหนิ จากเพ่ือนมนุษย์มากขนึ้ • ย่งิ เร็ว ย่งิ ดี (The Faster, The Better) เราห่างไกลความเป็ นมนุษย์มากขึน้ 14

กระบวนทศั น์และหลักคดิ ท่ถี ูกต้อง… ผลพวงจากการพฒั นาท่มี ุ่งเน้นการเตบิ โตทางเศรษฐกจิ การพัฒนาท่ีมุ่งเน้น ความไม่สมดุล การเตบิ โตทางเศรษฐกจิ และขาดบูรณาการ มนุษย์ ธรรมชาติ ความไม่ย่งั ยนื ความเหล่ือมลา้ มนุษย์ มนุษย์ ความแปลกแยก มนุษย์ เทคโนโลยี 15

กระบวนทศั น์และหลักคดิ ท่ถี กู ต้อง… หลักคดิ ท่ไี ม่ถกู ต้องของคนไทยวันนี้ • เน้นผลประโยชน์ตัวเอง มากกว่า ผลประโยชน์ส่วนรวม • เน้นสทิ ธิ มากกว่า หน้าท่ี • เน้นถกู ใจ มากกว่า ถกู ต้อง • เน้นตหี ัวเข้าบ้าน มากกว่า อดเปรีย้ วไว้กนิ หวาน • เน้นรูปแบบ มากกว่า เนือ้ หาสาระ • เน้นปริมาณ มากกว่า คุณภาพ • เน้น Know Whom มากกว่า Know How 16

กระบวนทัศน์และหลักคดิ ท่ถี กู ต้อง… หลักคดิ ท่ไี ม่ถูกต้องของระบบการศกึ ษาไทยวันนี้ • ยดึ ตัวผู้สอนเป็ นศูนย์กลาง มากกว่า ยดึ ตวั ผู้เรียนเป็ นศูนย์กลาง • เน้นการสอน มากกว่า การเปิ ดโอกาสให้เรียนรู้ • ปรุงสาเร็จ มากกว่า เป็ นเชือ้ ให้ไปคิดต่อ • เน้นลอกเลียน มากกว่า ความคดิ สร้างสรรค์ • เน้นท่องจาทฤษฎี มากกว่า ลงมือปฏิบัติ • เน้นการบริโภคความรู้ มากกว่า การสร้างองค์ความรู้ 17

กระบวนทัศน์และหลักคดิ ท่ถี กู ต้อง… ฟ่ ุมเฟื อย นิสัยไทยๆ ท่ที าให้ไทย “ไม่พฒั นา” ชวี ติ เดอื นชนเดอื น ยดึ ถือระบบอุปถัมภ์ ชอบพ่งึ พาคนอ่นื ได้ครับพ่ี ดีครับผม เหมาะสมครับนาย เฮฮาไว้ก่อน งานเลยออกมาไม่เตม็ ท่ี ขเี้ กยี จ รักสบาย สามัคคคี อื พัง ทางานแค่นีแ้ หละพอ คนเราต้องรู้จักพอเพยี ง ทางานเป็ นกลุ่มไม่เป็ น ชงิ ดีชงิ เด่น ไม่ยอมกัน ไม่ชอบการ ไม่ตรงเวลา เปล่ียนแปลง 18 เราไม่ย้าย ทมี่ า: ASTV Manager

กระบวนทัศน์และหลักคดิ ท่ถี ูกต้อง… การขับเคล่ือนประเทศเพ่อื ก้าวไปข้างหน้าเร่ิมจากการปรับให้มี กระบวนทศั น์การพฒั นาท่ถี กู ต้อง การพฒั นาท่มี ุ่งเน้น การพัฒนา การเตบิ โตทางเศรษฐกจิ ท่ีสมดุล (Economic Growth) (Thriving in Balance) • ย่งิ ใหญ่ ย่งิ ดี • ย่งิ ดี ย่งิ ใหญ่ (The Bigger, The Better) (The Better, The Bigger) • ย่งิ มาก ย่งิ ดี • ย่งิ ดี ย่งิ มาก (The More, The Better) (The Better, The More) • ย่งิ เร็ว ย่งิ ดี • ย่งิ ดี ย่งิ เร็ว (The Faster, The Better) (The Better, The Faster) 19

กระบวนทศั น์และหลักคดิ ท่ถี กู ต้อง… เปล่ียนกระบวนทศั น์สู่การพฒั นาท่สี มดลุ ตามปรัชญาของ เศรษฐกิจพอเพียง การพฒั นาท่มี ุ่งเน้น การพฒั นา การเตบิ โตทางเศรษฐกจิ ท่ีสมดุล (Economic Growth) (Thriving in Balance) มนุษย์ ธรรมชาติ มนุษย์ ธรรมชาติ มนุษย์ มนุษย์ มนุษย์ มนุษย์ มนุษย์ เทคโนโลยี มนุษย์ เทคโนโลยี 20

กระบวนทศั น์และหลักคดิ ท่ถี กู ต้อง… ปรับโครงสร้างสู่ระบบเศรษฐกจิ ท่เี น้นคุณค่า (Value-Based Ecosystem) เพ่อื ตอบโจทย์การพฒั นาท่สี มดุล กลไก โครงสร้ างเศรษฐกจิ การพฒั นา ขับเคล่ือน ท่เี น้นคุณค่า ท่สี มดุล กลไกขบั เคล่ือนท่ีเน้นการนากลบั มาใช้ใหม่ ระบบเศรษฐกจิ ไหลเวียน มนุษย์ ธรรมชาติ (Regenerative Growth Engine) (Circular Economy) กลไกขบั เคลื่อนท่ีเน้นการมีสว่ นร่วม ระบบเศรษฐกจิ กระจายตวั มนุษย์ มนุษย์ (Inclusive Growth Engine) (Distributive Economy) กลไกขบั เคล่ือนท่ีเน้นผลิตภาพ ระบบเศรษฐกจิ ขับเคล่ือนด้วยนวัตกรรม มนุษย์ เทคโนโลยี (Productive Growth Engine) (Innovation-Driven Economy) 21

การเติบโตทางเศรษฐกิจกระบวนทศั น์และหลักคดิ ท่ถี ูกต้อง… เตรียมคนไทยเพ่อื ปรับเปล่ียนสู่การปกครองระบอบประชาธิปไตยอย่าง แท้จริง • การมรี ะเบียบวินัย • ความรับผดิ ชอบต่อตนเอง • การเคารพกฎหมาย กตกิ า และกฎระเบยี บ • การเรียนรู้ตลอดชีวิต ความเท่าเทยี มกนั ในสังคม เน้นปลูกฝังการมรี ะเบยี บวนิ ัย ความรับผดิ ชอบต่อตนเอง และการเคารพกฎหมาย กตกิ า และ กฎระเบยี บ การเรียนรู้ตลอดชีวติ ซ่งึ เป็ นคุณค่าท่สี ร้างขนึ้ ได้ยากในระบอบ “ประชาธิปไตย” ท่มี ักมีความขัดแย้งระหว่างการเตบิ โตทางเศรษฐกจิ กบั ความเท่าเทยี มกนั ในสงั คม 22

กระบวนทัศน์และหลักคดิ ท่ถี กู ต้อง… เตรียมคนไทยเพ่อื ปรับเปล่ียนสู่ระบบทนุ นิยมท่เี น้นคุณค่าความเป็ น มนุษย์ ระบบ • มองภาพรวม เช่ือมโยง ระบบทนุ นิยม ทุนนิยมเสรี • มีความรับผิดชอบต่อ ท่ีเน้นคุณค่า ความเป็ นมนุษย์ หมู่คณะ • มคี วามเหน็ อกเหน็ ใจกัน • เผ่ือแผ่แบ่งปัน • ความเสียสละ เน้นความสามารถในการมองภาพรวม เช่ือมโยง มีความรับผิดชอบต่อหมู่คณะ มีความเหน็ อกเหน็ ใจกนั เผ่ือแผ่แบ่งปัน และความเสียสละ ซ่งึ เป็ นคุณค่าท่ีจะอุด ช่องว่างและแก้ไขจุดด้อยของระบอบทุนนิยมเสรีได้เป็ นอย่างดี 23

กระบวนทัศน์และหลักคดิ ท่ถี กู ต้อง… ระบอบประชาธิปไตยอย่างแท้จริงและระบบทนุ นิยมท่เี น้นคุณค่า ความเป็ นมนุษย์ จะเกดิ ขนึ้ ได้ ต้องเร่ิมจากการปลูกฝังปรัชญา การดาเนินชีวติ ท่ถี ูกต้องในคนไทย การมีหลักคดิ ระบอบ ท่ถี ูกต้อง ประชาธิปไตย อย่างแท้จริง ปรัชญา ระบบทุนนิยม การดาเนินชวี ติ ท่ีเน้นคุณค่า ความเป็ นมนุษย์ ท่ีถกู ต้อง ทักษะ ทักษะการทางาน การใช้ชีวติ และอย่ ูร่ วมกับผ้ ูอ่ืน 24

กระบวนทัศน์และหลักคดิ ท่ีถกู ต้อง…ปรัชญาการดาเนินชีวติ … ปรัชญาการดาเนินชีวติ เร่ิมด้วยการมีหลักคดิ ท่ถี กู ต้อง ใช้คุณธรรม จริยธรรม สร้างสรรค์ ต้องการให้ทุก เป็ นเคร่ืองนาทางชีวิต ฝ่ ายมีโอกาสชนะร่วมกัน มีความคดิ ท่ตี ้องการ การมหี ลกั คดิ มคี วามคดิ ท่มี ี เผ่ือแผ่แบ่งปัน ท่ถี กู ต้อง การตรึกตรองรอบด้าน คานึงถงึ ผลประโยชน์ ประสานกลมกลืนกบั โลก ของคนส่วนใหญ่ ธรรมชาติ และสภาพแวดล้อม มีความคดิ ท่เี ป็ นกลาง มองยาวๆ มวี ิสัยทศั น์ แบบภววิสัย ไม่มองแค่ระยะสัน้ ใช้เหตุใช้ผล มคี วามเป็ นวิทยาศาสตร์ 25 มากกว่าใช้อารมณ์หรือความศรัทธา

กระบวนทศั น์และหลักคดิ ท่ีถกู ต้อง…ปรัชญาการดาเนินชีวติ … การพฒั นาทกั ษะการใช้ชีวิต มีความภูมใิ จ มีความซ่ือสัตย์ ในตัวเอง ต่อตนเอง มีจติ ใจท่ีมุ่งม่ัน ทกั ษะ มีระเบยี บวนิ ัย สู่ความเป็ นเลิศ การใช้ชีวติ พัฒนาตนเอง รู้จักอดออมและ อย่างต่อเน่ือง การลงทุนเพ่อื อนาคต 26

กระบวนทศั น์และหลักคดิ ท่ีถกู ต้อง…ปรัชญาการดาเนินชวี ติ … การพฒั นาทกั ษะการทางานและอยู่ร่วมกับผู้อ่ืน มีความอดทน เคารพต่อสิทธิ อดกลัน้ ของตนเองและผู้อ่ืน มีความรักสามัคคี ทกั ษะ มีความเสียสละ มีนา้ ใจนักกฬี า การทางานและ รู้จักรับผิดชอบ อย่รู ่วมกับผู้อ่นื มีความรักและ เคารพต่อกฎหมาย 27 ความภมู ใิ จในงานท่ีทา กตกิ า และกฎระเบยี บ

กระบวนทัศน์และหลักคดิ ท่ีถกู ต้อง…ปรัชญาการดาเนินชวี ติ … ปรัชญาการดาเนินชีวติ ท่ถี ูกต้องจะเปล่ียนนิสัยท่ที าให้ ประเทศไทย “พฒั นา” นิสัยท่ีทาให้ไทย “ไม่พัฒนา” นิสัยท่ีทาให้ไทย “พฒั นา” ยดึ ถือระบบอปุ ถมั ภ์ ยดึ ถือความสามารถ ประหยดั มธั ยสั ถ์ ฟ่ มุ เฟื อย ขยนั มองอนาคต ขีเ้กียจ รักสบาย สามคั คีคือพลงั สามคั คีคือพงั เฮฮาไว้ก่อน ความรักในงาน ไมต่ รงเวลา รักษาเวลา ไมช่ อบการเปล่ียนแปลง เปลี่ยนแปลงเพ่ือให้มีชีวิตท่ีดีขนึ ้ ชอบพงึ่ พาคนอนื่ พง่ึ พาตนเอง พง่ึ พากนั เอง รวมกนั เป็นกลมุ่ อยา่ งมีพลงั 28

กระบวนทัศน์และหลักคดิ ท่ถี กู ต้อง… ปรัชญาการดาเนินชีวติ ท่ีถูกต้องจะเปล่ียน “พลเมืองท่เี ฉ่ือยชา” เป็ น “พลเมอื งท่มี ีส่วนร่วม” พลเมืองท่เี ฉ่ือยชา การมีหลักคดิ (Passive Citizen) ท่ีถูกต้อง ปรัชญา พลเมืองท่ตี ่นื รู้ (Active Citizen) การดาเนินชีวติ พลเมืองท่มี ีส่วนร่วม ท่ีถูกต้อง (Engaged Citizen) ทกั ษะ ทกั ษะการทางาน การใช้ชีวติ และอย่รู ่วมกับผู้อ่ืน พลเมืองท่มี ีส่วนร่วมเป็ นฐานรากของระบอบประชาธิปไตยท่แี ท้จริง 29

กระบวนทศั น์และหลักคดิ ท่ถี ูกต้อง… “พลเมืองท่มี สี ่วนร่วม” จะเป็ นพลังสาคัญในการเปล่ียนจาก “รัฐท่ไี ม่น่าเช่ือถอื ” เป็ น “รัฐท่นี ่าเช่ือถือ” คุณลักษณ์ ผลลัพธ์ รัฐท่ีไม่น่าเช่ือถือ • ขาดความชอบธรรม • เน้นรูปแบบมากกวา่ เนือ้ หาสาระ (Not-Credible เน้นเชิงปริมาณมากกว่าเชิงคณุ ภาพ Government) • บกพร่องในคณุ ธรรมจริยธรรม • ขบั เคล่ือนโดยขาดยทุ ธศาสตร์ที่ชดั เจน • ขาดความรู้ความสามารถ • รัฐท่ีน่าเช่ือถือ • มีความชอบธรรม • เน้นเนือ้ หาสาระมากกว่ารูปแบบ (Credible • เตม็ เป่ียมด้วยคณุ ธรรมจริยธรรม • เน้นเชิงคณุ ภาพมากกวา่ เชิงปริมาณ Government) • มีความรู้ความสามารถ • ขบั เคลือ่ นโดยมียทุ ธศาสตร์ที่ชดั เจน 30

กระบวนทศั น์และหลักคดิ ท่ถี กู ต้อง… พลเมืองท่มี ีส่วนร่วม กบั รัฐท่นี ่าเช่ือถอื จะนาพาประเทศสู่ความ ม่นั คง ม่ังค่งั และย่งั ยืน อย่างแท้จริง ปัจจัยสาคัญ โครงสร้างเศรษฐกจิ ท่เี น้นคุณค่า ผลลัพธ์ รัฐท่ีน่าเช่ือถือ ระบบเศรษฐกจิ ไหลเวียน ความย่งั ยืน (Credible (Circular Economy) Government) ระบบเศรษฐกจิ กระจายตัว ความม่ันคง พลเมือง ท่ีมีส่ วนร่ วม (Distributive Economy) (Engaged Citizen) ระบบเศรษฐกจิ ขับเคล่ือนด้วยนวัตกรรม ความม่ังค่ัง (Innovation-Driven Economy) 31

กระบวนทัศน์และหลักคดิ ท่ถี ูกต้อง… รัฐท่นี ่าเช่ือถอื และ พลเมืองท่มี สี ่วนร่วม จะช่วยกันขับเคล่ือน ประเทศไทยสู่ประเทศในโลกท่หี น่ึง วงจรขับเคล่ือนส่ปู ระเทศในโลกท่หี น่ึง รัฐท่ีน่าเช่ือถือ ช่องว่างของรายได้ การเตบิ โตเชงิ คุณภาพ (Credible ลดน้อยลง ในระดับ 5-6 % และต่อเน่ือง Government) การเมือง ปรับเปล่ียนสู่ประเทศมีรายได้สูง ท่ีมีเสถยี รภาพ จากการยกระดับผลติ ภาพของ พลเมือง ประเทศให้สูงขนึ้ อย่างมีนัย ท่ีมีส่ วนร่ วม ระบบราชการท่ที รงประสิทธิภาพ (Engaged Citizen) ยดึ ประชาชนเป็ นศูนย์กลาง คนมีคุณภาพ แรงงานมี ทักษะและฝี มือรองรับงาน การลงทุนเชงิ ท่ีมีคุณภาพและค่าจ้างสูง คุณภาพเพ่มิ มากขึน้ 32

สะพานทอดสู่อนาคตประเทศไทย

วิวัฒน์ประเทศไทย สูง ปัจจุบนั สงครามเพ่อื นาพาสู่ ความม่ันคง ม่ังค่ัง ย่ังยนื ระ ัดบความ ัซบ ้ซอนของประเทศ สงครามต่อสู้ ประชาธปิ ไตยเทยี ม อดตี สงครามต่อสู้ ความยากจน ต่า สงครามต่อสู้ สูง คอมมวิ นิสต์ 34 ต่า ระดบั ความซับซ้อนของโลก

Thailand 4.0: โมเดลขับเคลื่อนสคู่ วามม่ันคง มัง่ ค่งั และย่ังยนื โชตชิ ่วง เปล่ยี นสนามรบ Thailand ชัชวาล เปน็ สนามการคา้ 4.0 ปี พ.ศ. 2524 ประเทศไทย เปน็ การทตู แนวใหม่โดยทาให้ นาพาประเทศใหห้ ลดุ พ้นจาก สามารถนาก๊าซธรรมชาติจาก ประเทศทีม่ อี ุดมการณแ์ ละ กบั ดกั พรอ้ มๆกบั ปฎิรูปประเทศ อ่าวไทยมาใช้ประโยชน์ ระบอบการปกครองตา่ งกัน หัน ไทยสคู่ วามมนั่ คง มัง่ คั่ง และ ทดแทนเช้อื เพลงิ ซงึ่ มรี าคา มารว่ มมือกนั ในด้านทไี่ มม่ ี ยั่งยนื อยา่ งเป็นรูปธรรม ดว้ ย แพงไดเ้ ป็นครั้งแรก และ ความขัดแย้งกันได้ นนั่ กค็ ือ การสรา้ งความเข้มแข็งจาก นบั เป็นจดุ เร่มิ ต้นแหง่ การ ทางดา้ นเศรษฐกิจ ซึ่งทาใหท้ กุ ภายใน ขบั เคลอ่ื นตามแนวคดิ พัฒนาเศรษฐกิจอุตสาหกรรม ประเทศในอินโดจีนหันมา ปรชั ญาเศรษฐกิจพอเพียง ผา่ น ของประเทศสู่ยคุ โชตชิ ่วง เจรจาหารอื กับไทยด้านการค้า กลไกประชารัฐ จนสามารถ ชชั วาลอยา่ งแทจ้ รงิ การลงทุน นอกจากน้แี นวคดิ เปน็ ประเทศโลกทีห่ น่ึงใน ดังกลา่ วยังนาไปสู่การสรา้ ง ศตวรรษ ที่ 21 สันตภิ าพในภมู ภิ าค โดยไทย ไดเ้ ขา้ ไปช่วยเหลือในการ 35 เจรจา นาสันตภิ าพมาสูก่ ัมพชู า เป็นผลสาเร็จ

ภายใต้พลวัตของโลกศตวรรษท่ี 21 การขับเคล่ือนประเทศไปสู่ ความม่ังคง ม่ังค่งั และย่งั ยนื ต้องตอบคาถามใน 4 ประเดน็ ประเดน็ คาถาม คาตอบ ผลลัพธ์ มีทศิ ทางและเป้าหมายท่ชี ัดเจน ยุทธศาสตร์ ม่ันคง เพ่อื นาพาประเทศสู่อนาคตหรือไม่ ? ชาติ ม่ังค่งั ย่งั ยนื มคี วามสามารถปรับเปล่ียน การปฏริ ูป ให้สอดรับกับพลวัตโลกหรือไม่ ? ประเทศ มคี วามสามารถขบั เคล่ือนประเทศ การบริหาร อย่างต่อเน่ืองและมีประสิทธิภาพหรือไม่? ราชการแผ่นดนิ มพี ลังร่วมของทกุ ภาคส่วน กลไก 36 ในการขับเคล่ือนประเทศหรือไม่? ประชารัฐ

สะพานทอดสู่อนาคตประเทศไทย ก่อน คสช. อนาคตประเทศไทย ยุทธศาสตร์ ไมเ่ คยมีวสิ ยั ทศั น์และยทุ ธศาสตร์ ยทุ ธศาสตร์ชาตริ ะยะ 20 ปี ชาติ ชาตริ ะยะยาว เน้นนโยบายระยะสนั้ วสิ ยั ทศั น์มงุ่ สปู่ ระเทศท่ีมีความมนั่ คง เพื่อชนะการเลอื กตงั้ มง่ั คง่ั อยา่ งยง่ั ยืน สะพานทอด ู่สอนาคต การปฏริ ูป ไม่เคยมีการปฏิรูปขนานใหญ่ เดนิ หน้าปฏิรูปอยา่ งตอ่ เนื่อง ประเทศ อยา่ งเป็นระบบและตอ่ เนื่อง • รัฐที่น่าเช่ือถือ • รัฐท่ีไม่น่าเชื่อถือ • การบริหารราชการแผน่ ดินแบบ การบริหาร • การบริหารราชการแผน่ ดนิ แบบไซโล บรู ณาการ • แก้ไขปัญหาเฉพาะหน้า • มีวสิ ยั ทศั น์ประเทศเป็นเปา้ หมาย ราชการแผ่นดนิ • ขบั เคลื่อนด้วยกฏระเบยี บ • ยดึ ประชาชนเป็นศนู ย์กลาง กลไก ใช้กลไกประชานิยมเป็นหลกั ผนกึ กาลงั ทกุ ภาคส่วน สานพลงั ประชารัฐ ประชารัฐ เดนิ หน้าประเทศไทย 37

Thailand 4.0

โลกเปล่ียน โลกเปล่ียน ไทยปรับ ปฎวิ ัตทิ าง ปฎวิ ตั ิ ปฎิวตั ิ ปฎวิ ตั ิ การเกษตร อตุ สาหกรรม ทางดจิ ิทลั อตุ สาหกรรม ยคุ ที่ 4 Thailand 1.0 ไทยปรับ Thailand 2.0 Thailand 3.0 Thailand 4.0 39

การบริหารราชการแผ่นดนิ : 10 วาระขับเคล่ือน Thailand 4.0 เตรียม สร้างวสิ าหกิจท่ี พัฒนาเกษตร เสริมความเข้มแขง็ ผ่าน เช่อื ม คนไทย ขบั เคล่ือนด้วย อุตสาหกรรมและ 6 ภาค 18 กลุ่มจงั หวัด ประเทศไทยสู่ สู่ศตวรรษท่ี 21 นวตั กรรม ภาคบริการเป้าหมาย และ 77 จังหวัด ประชาคมโลก โครงสร้างพืน้ ฐานทางกายภาพ • นา้ /ป่า • พลงั งาน • สง่ิ แวดล้อม โครงสร้างพืน้ ฐานเชงิ เครือข่าย • เครือขา่ ยดจิ ติ ลั • เครือขา่ ยคมนาคมและโลจสิ ตกิ ส์ โครงสร้างพืน้ ฐานทางปัญญา • การศกึ ษาและกระบวนการเรียนรู้ • การวิจยั และพฒั นา • วิทยาศาสตร์เทคโนโลยี โครงสร้างพนื้ ฐานทางสังคม • สวสั ดกิ าร • การสร้างภมู ิค้มุ กนั ทางสงั คม • สขุ ภาพ โครงสร้างพืน้ ฐานทางการคลัง • เสถียรภาพทางเศรษฐกิจ • อตั ราการเตบิ โตท่ีเหมาะสม • การกระจายความมงั่ คงั่ 40

Thailand 4.0…เป้าหมายเชงิ นโยบายภายใน 5 ปี … เตรียมคนไทยสู่ศตวรรษท่ี 21 • IQ เฉล่ียไม่ต่ากว่าเกณฑ์มาตรฐาน 100 • 70% ของเดก็ ไทยมีคะแนน EQ ≥ เกณฑ์มาตรฐาน • ดัชนีการพฒั นามนุษย์ (HDI) • พฒั นาสู่แรงงาน 4.0 จาก 0.740 ปี พ.ศ. 2558 หรือ • พฒั นาแรงงานฝี มอื คุณภาพ อันดับ 87 เป็ น 60 อันดับแรก 500,000 คน • คนไทย Generation 4.0 พฒั นา 21st Century Skill • คะแนน PISA แต่ละวิชาไม่ต่ากว่า 500 • ผู้สูงอายุมงี านทาและรายได้ เหมาะสมกบั ศักยภาพ • อันดบั PISA จากลาดับท่ี 57 จาก 72 ประเทศ (ปี 2558) เป็ น 41 1 ใน 35

Thailand 4.0…เตรียมคนไทยสู่ศตวรรษท่ี 21… กระบวนการเรียนรู้เพ่อื เตรียมคนไทยสู่ศตวรรษท่ี 21 กระบวนการเรียนรู้ คนไทยในศตวรรษท่ี 21 ป ัรชญาการดาเ ินน ีชวิต ่ที ูถก ้ตอง เรียนรู้อย่างมีเป้าหมาย คนท่มี ีแรงบันดาลใจ มคี วามมุ่งม่นั (Purposeful Learning) มพี ลังและมีความหมาย (Purposeful People) เรียนร้ ูอย่ างสร้ างสรรค์ คนท่มี ีความคดิ สร้างสรรค์ (Generative Learning) สามารถรังสรรค์นวัตกรรม (Innovative People) เรียนรู้เพ่อื ส่วนรวม คนท่มี จี ติ สาธารณะ (Mindful Learning) ยดึ ประโยชน์ส่วนรวมเป็ นท่ตี ัง้ (Mindful People) เรียนรู้เพ่อื การนาไปปฏบิ ตั ิ คนท่มี ุ่งการทางานให้เกดิ ผลสัมฤทธ์ิ (Result-Based Learning) (Action-Based People) 42

Thailand 4.0…เตรียมคนไทยสู่ศตวรรษท่ี 21… เรียนรู้อย่างมีเป้าหมาย เน้นการใช้ความรู้สร้างนวัตกรรม สามารถเรยี นรู้ สามารถสรา้ ง สามารถใชค้ วามรู้ ด้วยตนเอง องค์ความรู้ สร้างนวัตกรรม 1.0 3.0 4.0 2.0 เรยี นรู้ จากอาจารย์ ยึดตัวผสู้ อนเปน็ ศูนย์กลาง ยดึ ตวั ผู้เรยี นเป็นศูนยก์ ลาง การเรียนตามมาตรฐาน การเรียนเพื่อตอบโจทยเ์ ฉพาะบคุ คล การเรียนตามภาคบงั คบั การเรียนทเี่ กดิ จากความอยากรู้ 43 ปรงุ สาเรจ็ อยากทา และอยากเปน็ เรยี นเพ่อื รู้ เป็นเชอ้ื ใหไ้ ปคดิ ตอ่ เรียนเพอ่ื ใชป้ ระโยชนใ์ นชวี ิต ประจาวนั และการทางาน

Thailand 4.0…เตรียมคนไทยสู่ศตวรรษท่ี 21… เรียนรู้อย่างสร้างสรรค์ เน้นการใช้ความคดิ กระตอื รือร้นในการเรียนรู้ส่ิงใหม่ๆ การเรยี นรใู้ นหอ้ งเรยี น/ การเรียนรนู้ อกหอ้ งเรยี น/ การเรยี นรู้ ในโรงเรยี น/ในระบบ นอกโรงเรยี น/นอกระบบ ส่งิ ใหมๆ่ การเรยี นจากข้อเทจ็ จริง การเรยี นท่เี ร่มิ จาก Learn การเรยี นแบบเฉอื่ ยชา การใช้ความคิด การเรียนแบบถ่ายทอด การเรียนดว้ ยความกระตอื รอื รน้ Relearn คิดในกรอบ Unlearn เรยี นรสู้ ง่ิ ทรี่ แู้ ลว้ ดว้ ยมุมมองใหม่ การชแี้ นะอยู่ห่างๆ การไมต่ ดิ ยดึ คิดนอกกรอบ ละทงิ้ สง่ิ ที่รมู้ า เน้นการลอกเลยี น เนน้ ความคดิ สร้างสรรค์ 44

Thailand 4.0…เตรียมคนไทยสู่ศตวรรษท่ี 21… เรียนรู้เพ่อื ส่วนรวม เน้นปลูกจติ สาธารณะและมีความ รับผดิ ชอบต่อสังคม สว่ นตวั ต้องมาก่อน ส่วนรวมต้องมาก่อน เนน้ ผลประโยชนร์ ว่ ม เนน้ คณุ ค่ารว่ ม (Common Interest) (Sharing Value) รางวัลจากการแข่งขนั รางวัลจากการทางานรว่ มกนั (Competing Incentive) (Sharing Incentive) 45

Thailand 4.0…เตรียมคนไทยสู่ศตวรรษท่ี 21… การเรียนรู้ท่สี ามารถนาไปสู่การปฏบิ ตั ิ เน้นการเรียนจาก เนน้ การวิเคราะห์ แกไ้ ข ทฤษฎี ปัญหา และลงมอื ปฏบิ ตั ิ เนน้ การเรยี นแบบ เน้นการทาโครงงาน ฟงั บรรยาย ในรูปแบบตา่ งๆ ความสาเรจ็ วดั จากการ ความสาเรจ็ วดั จาก เรยี นให้จบครบหนว่ ยกติ การบรรลุผลสัมฤทธ์ิ ใบปรญิ ญา จบแลว้ ตอ้ งมงี านทา 46

Thailand 4.0…เตรียมคนไทยสู่ศตวรรษท่ี 21… ทกั ษะทม่ี คี วามสาคัญมากข้ึน • Cognitive Abilities ทกั ษะท่สี าคัญในศตวรรษท่ี 21 • Systems Skills • Complex Problem Solving Repetitive/Routine • Content Skills Jobs • Process Skills Semi-Routine ทักษะท่ีมีความสาคญั น้อยลง Jobs • Social Skills • Resource Management Skills Non-Routine/ • Technical Skills Task Specific/ • Physical Abilities Project-Based Jobs เน้ืองาน 1.0 เนือ้ งาน 4.0 ยุทธศาสตรก์ ารปรบั เปลย่ี น ● Reskilling และพฒั นาทกั ษะ ● Upskilling ● Multiskilling 47

Thailand 4.0…เตรียมคนไทยสู่ศตวรรษท่ี 21… สร้างกลไกบรู ณาการการศกึ ษา การฝึ กอบรม การพฒั นา อาชีพให้คนไทยปรับตวั กับการเปล่ียนแปลงและกาหนด เส้นทางชีวติ สู่อนาคต เปา้ หมาย กลไก 1) ช่วยบคุ คลให้รถู้ งึ ทางเลอื กในการศึกษา การ การฝกึ ฝกึ อบรม และพฒั นาอาชพี ศกึ ษา ทักษะ 2) พฒั นาระบบการศกึ ษา ฝกึ อบรม และ การพฒั นา 48 พัฒนาทักษะใหต้ อบสนองความต้องการ อาชพี ภาคอตุ สาหกรรม 3) สง่ เสรมิ การพฒั นาเส้นทางวชิ าชีพบน ฐานทักษะและความเชย่ี วชาญ 4) สรา้ งวัฒนธรรมการเรียนรตู้ ลอดชวี ิต

Thailand 4.0…เตรียมคนไทยสู่ศตวรรษท่ี 21… สร้างโปรแกรมพฒั นาทกั ษะอาชีพในแต่ละช่วงของวงจรชวี ิต โปรแกรม “เสริมสรา้ งการเตบิ โตในอาชพี ” • การแนะแนวการศึกษา และอาชีพ วงจรชีวิต โปรแกรม • หลักสตู รฝกึ อบรมทักษะ “ช่วงเรมิ่ ตน้ การทางาน” เฉพาะดา้ น • การสนับสนุนค่าใชจ้ ่าย ในการพฒั นาทกั ษะการ โปรแกรม ทางานสาหรบั คนทางาน “ในสถานศกึ ษา” • การแนะแนวการศึกษาและ ในระดบั กลาง (Mid- • การแนะแนวการศกึ ษาและ Career) อาชพี อาชพี • โครงการพฒั นาทกั ษะสาหรับ • แผนพัฒนากาลังคนราย • การสง่ เสรมิ การฝกึ งาน อตุ สาหกรรม • ผลงานการเรยี นรรู้ ายบคุ คล เด็กจบใหมเ่ พือ่ เข้าสู่การทางาน • โครงการพัฒนาความ • โครงการสนบั สนนุ ผมู้ ี (Earn & Learn Program) • การให้เครดติ ค่าใชจ่ายในการ • เปน็ ผนู้ า ศกั ยภาพร่นุ ใหม่ (Young การใหเ้ ครดิตคา่ ใชจ่าย Talent) พฒั นาทกั ษะการทางาน • ผลงานการเรียนรู้รายบุคคล ในการพัฒนาทกั ษะการ ทางาน • ผลงานการเรียนรู้ รายบุคคล 49

โครงสร้ างกาลังคนของประเทศ ทางานได้ กาลงั แรงงานในปัจจบุ นั (40.3% ของผสู้ งู วยั ) ทำงำนอยใู่ นปัจจบุ นั ทางานไม่ได้ เดก็ (59.7% ของผสู้ งู วยั ) สงู วยั 11.68 พกิ ารมาก ล้านคน แรงงานไร้ทกั ษะ สงู วยั มาก ไมส่ ามารถทางานได้แล้ว วา่ งงานโดยสมคั รใจ สงู วยั และพกิ ารมาก กล่มุ เปา้ หมาย C กาลงั หางานทา เกษียณอายุ สมคั รใจไม่ทางาน - เปิดโอกำสใหม้ สี ว่ นรว่ มกบั งำน อยากทางานแต่หางานทาไม่ได้ สงั คม งำนทม่ี คี ุณค่ำ ยงั ไม่สูงวยั สูงวัย - อำสำสมคั ร กล่มุ เปา้ หมาย B กลมุ่ เปา้ หมาย A - เตรยี มสำหรบั อนำคต - เปิดโอกำสใหม้ งี ำนทำ - เพมิ่ Skill - Matching D&S - ใหแ้ รงจงู ใจเอกชน - เง่อื นไขจดั ซอ้ื จดั จำ้ ง - จำ้ งงำนภำครฐั - เง่อื นไขจำ้ งงำนยดื หย่นุ 50