สงครามอิรักคูเวต นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3/4

สงครามอิรัก - คเู วต

ความขดั แยงระหวา งอริ กั กับคูเวต คูเวต เปน ประเทศในกลุมอาหรบั ขนาดเลก็ ต้งั อยตู อนบนของอา วเปอรเ ซยี ทางเหนือและตะวันตกติดกับอิรัก ทางตะวันออกติดกับอาวเปอรเซีย ทางใตติดกับ ซาอุดิอาระเบีย มีการคนพบนํ้ามันปโตรเลียมในคูเวตเมื่อ ค.ศ 1930ในปริมาณมาก ซึ่งประมาณวา มีปริมาณรอยละ20ของปริมาณนํ้ามันท้ังโลก นับตั้งแต ค.ศ.1946 คูเวตเปนประเทศผูนําผลิตนํ้ามันรายใหญของโลกและสงนํ้ามันมากเปนอันดับสอง ของโลก คูเวตเคยเปนรัฐในอารักขาของอังกฤษ ทําใหฐานะเศรษฐกิจของอิรักทรุด หนักอิรักมีสินคาออกหลักคือนํ้ามัน ซึ่งมีปริมาณรอยละ99ของมูลคาสินคาออก ท้ังหมด อิรักจึงพยายามผลักดันใหองคการโอเปกกําหนดโควตาการผลิตนํ้ามันและ กําหนดราคานํ้ามันเสียใหมใหอิรักมีรายไดเพิ่มขึ้น อิรักอางวาการที่ราคาน้ํามันใน ตลาดโลกลดลง เพราะคูเวตและสหรัฐอาหรับเอมิเรสตลอบผลิตและขายน้ํามันเกิน โควตา



ค.ศ 1914-1961 เม่ือคูเวตไดรับเอกราชในวันท่ี 19 มิถุนายน1961 รัฐบาลอิรักอางสิทธิวาคูเวตเปนสวนหน่ึงของตนตามหลักเชื้อชาติภูมิศาสตร และ สงั คม แตส นั นิบาตอาหรบั รับรองเอกราชของคูเวต ภายหลังสงครามอิรัก-อิหรานซ่ึงกินเวลาถึง 8 ป สงผลใหอิรักบอบชา มากจากภาระบูรณะประเทศ อิรักตองเปนหนี้ตางประเทศจํานวนประมาณ 80,000 ลา นเหรยี ญ ดอลลารส หรฐั อเมริกา ขอเรียกรองที่รุนแรงของอิรักคือใหคูเวตคืนดินแดนที่รุกล้ําเขามา คือ เขต Rumailah oilfield ซึ่งมีน้ํามันอุดมสมบูรณและขอเชาเกาะบูมิยัน กับเกาะ วารบาห ในอาวเปอรเซีย เพ่ือใหอิรักขายนํ้ามันผานอาวเปอรเซียโดยตรง โดยมิ ตอ งขายน้ํามนั ทางทอ สง นา้ํ มันผา นซาอุดอิ าระเบียและตุรกเี ชนเดมิ



สาเหตุ กลา วโดยสรปุ เหตุผลทีอ่ ริ กั บกุ คูเวตในเดือนสงิ หาคม 1990 มดี ังนี้ 1. แรงกดดันจากหนี้สงครามอิรัก-อิหรานอิรักจึงตองการคุมแหลงนํ้ามันของ โลก คอื คเู วต เพ่อื เพ่ิมอาํ นาจตอ รองในการผลติ นํ้ามันและการกําหนดราคาน้ํามัน 2. อิรักไมมีทางออกทะเลหรือทางอาวเปอรเซีย เพราะมีเกาะบูมิยันและเกาะ วาหบาหของคูเวตขวางทางอยูอิรักจึงมิอาจขายน้ํามันโดยตรงแกเรือผูซ้ือไดทั้งอิรักยังตก ลงกบั อิหรา นเรื่องการใชเ มืองทาบัสราผา นรอ งนํา้ ซตั ต- อลั -อาหรับไมไ ด อิรักและคูเวตมีกรณีพิพาทดินแดน Rumailah Oilfield แหลงน้ํามันท่ีสําคัญมาเปน เวลานานและหาขอยุตไิ มไ ด อิรกั จงึ ถือโอกาสยดึ ครองคเู วตดวยเหตุผลดานเศรษฐกิจและ ยุทธศาสตร

Rumailah Oilfield

นอกจากน้ีอิรักยงั กลา วหาวาระหวา งอิรกั ทําสงครามกับอิหรา น เปนเวลา 8 ป คูเวตไดขยายพรมแพนลวงลํ้าเขามาทางใตของอิรัก 4 กิโลเมตร เพื่อตั้งคายทหารและตั้งสถานีขุดเจาะน้ํามันเปนการขโมย นํ้ามันของอิรัก ยิ่งไปกวานั้น อิรักทาสงครามกับอิหรานในนามชาติ อาหรับและเพื่อความม่ันคงของชาติอาหรับท้ังมวล จึงสมควรท่ีคูเวตตอง ชว ยเหลือคาใชจ า ยในการทําสงคราม

ปฏกิ ริยาของประเทศตา งๆ ปฏิกริยาของประเทศตา งๆ แยกเปน 2 กลมุ คอื - สหประชาชาติ ชาติอภิมหาอํานาจ รวมถึงกลุมประเทศยุโรปตะวันตกเห็น ตรงกันที่ตองรักษาดุลอํานาจในตะวันออกลาง คณะมนตรีความม่ันคงแหงสหประชาชาติมี มติเปนเอกฉันทประณามการรุกรานและเรียกรองใหอิรักถอนทหารออกจากคูเวตโดยไมมี เง่ือนไขมติของคณะมนตรีความมั่นคงอันดับตอมาคือการประกาศควํ่าบาตรทางเศรษฐกิจ แกอ ิรักและคูเวต ยกเวนอปุ กรณทางการแพทยและอาหาร เพ่ือเหตุผลดานมนุษยธรรม แต อริ ักกไ็ มไ ดป ฏบิ ัติตามมติของสหประชาชาติ - สหรฐั อเมรกิ า ดําเนนิ การตางๆ เพื่อเรยี กรอ งนานาชาติกดดันใหอริ กั ถอนทหาร ออกจากคูเวตภาพของประธานาธิบดีซัดดัม ฮุสเซน กลายเปนวีรบุรุษชาวอาหรับท่ีกลาทา ทายโลกตะวันตก สาเหตุท่ีสหรัฐอเมริกามีปฏิกิริยาอยางรุนแรงน้ัน เพราะอิรักทําลาย ผลประโยชนของสหรัฐอเมริกาในตะวันออกกลาง และแสนยานุภาพของอิรักอาจเปน อนั ตรายตออิสราเอลพนั ธมติ รที่ดีของสหรัฐอเมริกาในอนาคตอกี ดว ย

ประธานาธบิ ดีซดั ดมั ฮสุ เซน

กลมุ ประเทศอาหรับดวยกัน ซ่ึงแบงออกเปน 2 ฝา ย คอื 1. อิยิปต ซีเรีย ซาอุดิอาระเบียเรียกรองใหอิรักถอนทหารออกจาก คูเวตสนับสนุนการเขามาของกองกําลังพันธมิตรและถือวาตนปฏิบัติตามมติ ของสหประชาชาติ 2. จอรแดน เยเมน ตูนีเซีย แอลจีเรียและองคการปลดปลอย ปาเลสไตน กลมุ น้เี รียกรองใหชาติอาหรบั เจรจาหาทางแกปญหากันเองโดยไม ตอ งใหเ ปน ภาระขององคการระดับโลกนอกจากน้ียังมองวาการปฏิบัติตามมติ ของสหประชาชาตเิ ทา กับเปนการรงั แกชาวอาหรบั ดวยกนั เอง

ผลของสงคราม เมื่อสหรัฐอเมรกิ าและพันธมติ รประเทศตางๆ สงกําลังเขาไปในซาอุดิอาระเบีย เพื่อปองกันการรุกรานของอิรัก อิรักหันไปฟนฟูความสัมพันธกับอิหราน ซ่ึงเปนศัตรูของ สหรัฐอเมริกาและเคยเปนศัตรูของอิรักเองในสงครามอิรัก-อิหราน อิรัก-อิหรานไดทํา การแลกตัวประกันจํานวน 70,000 คน และอิรักไดถอนทหารของตนออกจากดินแดน ของอิหรา น ซ่ึงอิรกั ยดึ ครองมาตั้งแตสงครามอิรกั -อหิ รา น การกระทาํ ของอิรกั ช้ีใหเห็นวา อิรกั ตองการใหสถานการณดานอิหรา นสงบ เพ่อื ไมตองพะวงศกึ สองดาน กองกําลังนานาชาติเพิ่มจํานวนเขาไปในซาอุดิอาระเบียมากขึ้น เปนคร้ังแรกท่ี สองอภมิ หาอาํ นาจมีความเหน็ ตรงกันในการแกปญหาการรุกรานคูเวตของอิรัก สวนอิรัก ตอบโตมติสหประชาชาติดวยการเพ่ิมกําลังเขาไปในคูเวต อิรักมีศักยภาพทางทหารสูง กวาประเทศอาหรับอ่ืนๆ คือมีทหารประจําการถึง 1 ลานคนและมีอาวุธเคมีอาวุธ ชีวภาพ ซึ่งมีอานุภาพรายแรงแตตนทุนการผลิตตํ่า อาวุธเหลานี้อิรักไดรับความ ชวยเหลือบา งจากประเทศยโุ รปตะวนั ตกในชว งทําสงครามกบั อิหรา น

สงครามอาวเปอรเซียเร่ิมขึ้นเมื่อวันที่ 17 มกราคม 1991 ภายหลังจากประธานาธิบดีจอรช บุช แหงสหรัฐอเมริกาสามารถ ดาํ เนินวิธีการทางการฑูตใหส หประชาชาติลงมตใิ หอ ิรักถอนทหาร ออกจากคูเวตโดยเด็ดขาดภายใน 15 มกราคม 1991 มิฉะน้ันกอง กาํ ลงั พันธมติ รจะใชมาตรการบงั คับดวยกาํ ลงั ตอ อิรกั เมื่อครบกําหนด เสน ตาย สหรัฐอเมริกาเปดฉากโจมตีทางอากาศในอิรักและคูเวตดวย ยุทธการ พายุทะเลทราย กองกําลังพันธมิตรรวมมือโจมตีอิรักอยาง ตอเน่ือง อิรักซ่ึงอยูในฐานะเปนรองพยายามดึงอิสราเอลเขารวม สงครามโดยยงิ จรวดสกั๊ด โจมตีเมอื งเทลอาวีปและเมืองทา ไฮฟา

หากอิสราเอลหลงกลตอบโตอิรัก อิรักก็จะไดประเทศอาหรับที่เปนศัตรู กับอสิ ราเองมาเสริมกาํ ลงั แตค วามพยายามของประธานาธบิ ดีซดั ดัมลมเหลว เม่ือสหรัฐอเมริกาและพันธมิตรสามารถยับยั้งมิใหอิสราเอลใชกําลังตอบ โตสงครามดําเนินตอไปดวยความรวมมือของฝายพันธมิตร ปฏิบัติการพายุ ทะเลทราย ไดด าํ เนินมาถึงวันท่ี 2 กมุ ภาพันธ 1991 หลงั จากนนั้ กองกาลังพันธมิตร ไดเปดฉากการโจมตีภาคพื้นดินตออิรัก ในระยะเวลาเพียง 100 ชั่วโมงกองกําลัง พันธมิตรก็ไดรับชัยชนะอยางเด็ดขาดในการยึดคูเวตมาไดสําเร็จในวันที่ 26 กุมภาพนั ธ นนั่ เอง *หลังจากอริ ักยึดครองคูเวตเปน เวลานานกวา 6 เดอื น* ขอควรพิจารณาจากสงครามอาวเปอรเซีย คือ บทบาทที่เดนชัดของ สหประชาชาตใิ นการระงับกรณีพิพาททั้งวิธีการฑูตและกําลังทหาร รวมทั้งการคว่ํา บาตรทางเศรษฐกิจ มาตรการตา งๆ เหลานี้

สหประชาติจะเลือกใชตามความเหมาะสมอยางไรก็ตาม บทบาทของ สหประชาชาติในสงครามอาวเปอรเซียอยูภายใตการชี้นําของสหรัฐอเมริกาอยาง ชัดเจนดวยเวทีทางการฑูตและการทหารแสดงใหเห็นวา บทบาทผูนํ้าโลกของ สหรัฐอเมรกิ าลดความศกั ด์สิ ิทธล์ิ งในสถานการณก ารเมอื งโลกปจ จบุ นั แมสงครามอาวเปอรเซียยุติตั้งแตเดือนกุมภาพันธ 1991 แลวก็ตาม มาตรการคว่ําบาตรของสหประชาชาติไดบีบค้ันเศรษฐกิจของอิรักมากข้ึนกวาเดิม ประชาชนอดอยากขาดแคลนอาหารและยารักษาโรคจนมีสภาพรางกายท่ีทรุด โทรมและตองเผชิญกับภาวะเงินเฟออยางรุนแรง ในเดือน พฤศจิกายน 1991น้ัน สหประชาชาติไดจัดตั้งคณะกรรมการพิเศษตรวจสอบอาวุธของอิรัก เขาไป ตรวจสอบแหลงผลิตและท่ีซอนอาวุธเคมีอาวุธนิวเคลียร และอาวุธชีวภาพของอิรัก เพอ่ื ใหอิรกั ทําลายลางอาวุธเหลาน้ี

หลังจากนั้นสหประชาชาติจะยกเลิกมาตรการคว่ําบาตรตออิรัก ความรวมมือระหวางประเทศมหาอํานาจเปนส่ิงจําเปนนอกจากนั้น ยังแสดงใหเห็นความสําเร็จเปนครั้งแรกที่สหประชาชาติสามารถออกมติ เพ่ือลงโทษประเทศสมาชิกท่ีละเมิดกฏบัตรดวยการรุกรานประเทศอื่น ทั้งน้ีเปนผลของการยุติการเผชิญหนาของสองอภิมหาอํานาจและความ จําเปนของการรว มมอื ของประเทศท้งั สอง เม่ือ ค.ศ.1997 อิรักไดขับไลชาวอเมริกันออกจากทีมงานอันส คอมโดยกลาวหาวา ชาวอเมริกาคนหนึ่งเปนสายลับ ซ่ึงสหรัฐอเมริกา ปฏิบัติคํากลาวหาน้ี การเผชิญหนาระหวางสหรัฐอเมริกาและอันสคอมกับ อิรักไดต ึงเครียดมาตามลําดบั

ปญหาความขัดแยงระหวางสหประชาชาติกับอิรักไดเกิดขึ้นเปนระยะๆ ต้ังแตอันสคอมถูกสงเขาไปปฏิบัติหนาที่ในอิรักจนถึงปจจุบัน อิรักจะขัดขวางการ ทํางานของอันสคอมอยูเสมอๆ เชนกันนอกจากนี้ในเดือนสิงหาคม 1992 คณะ มนตรีความม่ันคงแหงสหประชาชาติไดจัดตั้งเขตหามบินทางตอนใตของอิรักและ ขยายมายังตอนเหนือเพ่ิมข้ึนในเดือนกันยายน 1996 ภายหลังสหรัฐอเมริกาได โจมตีทางตอนใตองอิรักอีก เพื่อเปนการตอบโตอิรักปราบปรามชนกลุมนอยชาว เคิรด อยา งรุนแรง

ค.ศ.1998 เม่ืออิรักขัดขวางเจาหนาท่ีอันสคอม (ซึ่งประกอบดวยผูเช่ียวชาญ จากหลายประเทศ รวมทั้งไทย) ไมใหเขาไปตรวจสอบอาวุธบริเวณทําเนียบ ประธานาธิบดีซัดดัม ฮุสเซน นายโคฟ อันนามเลขาธิการสหประชาชาติเดินทางไป เจรจากับประธานาธิบดีซัดดัม ฮุสเซน เพื่อยุติการเผชิญหนาระหวางอิรักกับ สหรัฐอเมรกิ า อิรักยินยอมใหอันสคอมตรวจสอบอาวุธบริเวณทําเนียบประธานาธิบดี อันส คอมรองเรยี นสหประชาชาติวาอริ ักไมใ หค วามรวมมือเทา ท่คี วร และยงั ขัดขวางการปฏบิ ัตงิ านของอันสคอมอีกดวย การเผชิญหนาระหวางอิรักและสหรัฐอเมริกาทวีความรุนแรงมากขึ้น ในเดือน ธันวาคม 1998 รัฐมนตรวี าการกระทรวงกลาโหมของสหรัฐอเมริกาเตือนอิรักวา อาจจะ มกี ารโจมตอี ิรักไดท ุกเวลาหากอิรักยังคงขัดขวางการปฏบิ ตั ิงานของอนั สคอม

16 ธนั วาคม 1998 เจา หนา ทีข่ องอันสคอมตอ งเดินทางออกจากอิรกั เพราะ เกรงจะไดรับอันตรายจากอริ ัก และเชา ตรูของวนั รนุ ขึน้ ประธานาธิบดี บลิ คลนิ ตัน ไดสงกําลังทหารไปยังอาวเปอรเซียรวมกับกองกําลังทหารอังกฤษเพื่อยิงถลมอิรักภายใต ปฏบิ ตั กิ ารชอ่ื “ปฏิบัติการจง้ิ จอกทะเลทราย” เปน เวลา 4 วนั จีน รสั เซีย ฝรั่งเศส รวมทั้งบรรดาชาติอาหรบั อ่นื ๆ ตางประณามการกระทําของ สหรัฐอเมริกาและอังกฤษ พรอมท้ังเรียกรองใหยุติการโจมตีอิรักสวนสมาชิกนาโต ญี่ปุน ออสเตรเลีย นวิ ซแี ลนด ตา งสนับสนุนมาตรการแขง็ กราวของสหรฐั อเมรกิ าและองั กฤษ ปญหาอิรักคือปญหาท่ีทาทายบทบาทของสหประชาชาติ ในเวลาเดียวกันก็เปนปญหา ภาพลักษณของสหรัฐอเมริกาที่ชี้นําและดําเนินการโดยพลการในนามสหประชาชาติ ถือ เปนการละเมดิ กฏบัตรสหประชาชาติและหลักการของประชาคมโลก นายโคฟ อันนาม กลาวแสดงความรูสึกของเขาวา “วันน้ีเปนวันท่ีนาเศราของยู เอน็ และชาวโลก ผมไดทําทุกสิ่งเทาท่ีมีอํานาจหนาท่ีสรางความสงบตามปณิธานของยูเอ็น เพื่อระวงั การใชก ําลงั สิ่งน้ีไมใชของงาย เปนกระบวนการเจ็บปวดไมม ีท่สี ้นิ สุด”