การพัฒนาโปรแกรม

ข้ันตอนการพัฒนา โปรแกรม

ข้นั ตอนของวงจรการพัฒนาโปรแกรมจะประกอบไปดว้ ย 6ขั้นตอน

1. ขั้นวิเคราะหค์ วามต้องการ (Requirement Analysis and Feasibility Study) ขั้นตอนนี้เปน็ ขั้นตอนแรกสุดทนี่ ักเขียนโปรแกรม จะตอ้ งทากอ่ น ลง มอื เขียนโปรแกรม เพอื่ ทาความเขา้ ใจกบั ปญั หาท่เี กิดข้นึ และค้นหา จุดม่งุ หมาย หรอื สิ่งท่ีตอ้ งการ ขน้ั ตอนนถี้ ือวา่ เปน็ ขั้นตอนทีส่ าคัญ ท่ีสดุ ก่อนถึงข้ันตอนการวางแผนแกไ้ ขปัญหา และดาเนินการเขยี น โปรแกรม โดยในขน้ั วเิ คราะห์ความตอ้ งการจะใชเ้ ทคนิค \"การ วิเคราะหง์ าน\" มาตรวจสอบและวเิ คราะห์ความตอ้ งการ ดงั นี้

2. ข้ันวางแผนแกไ้ ขปญั หา หรอื การออกแบบโปรแกรม (Algorithm Design) ข้ันตอนการวางแผนแกไ้ ขปัญหา เป็นขนั้ ท่ีมกี ารใชเ้ ครื่องมอื มา ช่วย ในการแก้ไขปัญหา จะทาใหข้ นั้ ตอนการเขยี นโปรแกรมมีความ ผดิ พลาด นอ้ ยลง ซ่ึงเคร่ืองมอื ทใ่ี ชใ้ นการตรวจสอบการทางานของ โปรแกรม นั้นจะ ทาให้ ทราบข้ันตอน การทางานของโปรแกรมได้ อย่างรวดเรว็ ถา้ เราจะเปรียบเทยี บการเขยี นโปรแกรมเปน็ การสรา้ งบ้านแล้ว ขัน้ ตอนการวางแผนแกไ้ ขปัญหานี้ เปน็ เหมอื นการออกแบบแปลน บา้ น ลงใน กระดาษ เพ่อื จะไดน้ าไปสรา้ งบา้ น ในลาดับไป ซ่งึ ข้ันตอนการวางแผนแกไ้ ขปัญหาน้ี ผู้ออกแบบการแกไ้ ขปญั หา สามารถนาเครอ่ื งมือมาช่วยในการแกไ้ ขปญั หาได้ โดยมีอย่หู ลายตัว ตามความถนดั หรือความชอบ ซ่งึ เครื่องมอื เหลา่ นไี้ ดแ้ ก่

2.1 อัลกอริทึม (Algorithm) คอื รูปแบบของการกาหนดการทางานอยา่ ง เป็นข้ันตอน ซ่งึ ผา่ นการวิเคราะห์และแยกแยะ เพอ่ื การแก้ปญั หาต่าง ๆ ตามลาดบั ขน้ั อาจเลือกใช้ภาษาไทยหรอื ภาษาองั กฤษตามความถนดั เพือ่ นาเสนอขน้ั ตอนของกจิ กรรมก็ได้ 2.2 ผงั งาน (Flowchart) คอื แผนภาพทใ่ี ชแ้ สดงลาดบั ขน้ั ตอนการ ทางานของโปรแกรม ซ่งึ จะใชภ้ าพสัญลกั ษณ์สื่อความหมาย แตล่ ะขัน้ ตอน ของการทางาน และจะใชล้ กู ศรส่ือถงึ ทิศทางการเดนิ ทางของลาดับการ ทางาน ซ่ึงจะทาใหท้ ราบขั้นตอนและลาดับการทางานของโปรแกรมได้ อยา่ งถกู ตอ้ ง 2.3 รหัสจาลอง หรือรหสั เทยี ม (Pseudo-code)คือ การเขยี น โปรแกรมในรปู แบบภาษาอังกฤษทมี่ ีขั้นตอนและรปู แบบแน่นอน กะทัดรัด และมองดคู ล้ายภาษาระดับสูงท่ีใชก้ ับเคร่ืองคอมพิวเตอร์ ซึง่ รหสั เทยี มน้นั จะไมเ่ จาะจงสาหรับภาษาใดภาษาหนง่ึ โครงสรา้ งของรหัส เทยี ม จงึ มสี ่วนท่คี ลา้ ยคลึงกนั กบั การเขียนโปรแกรมมาก

3. ขน้ั ดาเนินการเขียนโปรแกรม (Program Coding) ขั้นตอนนี้เป็นการเขียนโปรแกรมด้วยภาษาคอมพวิ เตอร์ ภาษาใด ภาษาหนึ่งขนึ้ มา โดยเลอื กใช้ภาษาที่เหมาะสมกบั ลักษณะ ประเภท ของงาน และความถนดั ของผู้เขียน เชน่ ถ้าเป็นงานทางดา้ น ธุรกิจ ก็ เลอื กภาษาโคบอล ถ้าเป็นการพิมพ์รายงาน ก็เลอื กภาษา อารพ์ ีจี หรอื ถ้าจะเขยี นโปรแกรมบนเวบ็ กจ็ ะใช้ภาษา ASP , PHP เปน็ ตน้

4. ขัน้ ทดสอบและแกไ้ ขโปรแกรม (Program Testing and Debugging) ข้นั ตอนนเ้ี ปน็ การตรวจสอบจดุ ผดิ พลาดของโปรแกรม (Bugs) ที่เขยี นขึ้น และดาเนินการแกไ้ ขขอ้ ผดิ พลาดน้ัน เรียกกระบวนการนีก้ าร Debugs โปรแกรมที่ทางานไม่ไดต้ ามวัตถุประสงค์ เรียกว่าโปรแกรมมี Error เกดิ ขนึ้ Error ของโปรแกรมมักมีมาจาก 3 สาเหตุใหญ่ ๆ คอื 4.1 ขอ้ ผดิ พลาดทางไวยากรณข์ องภาษา (Syntax Error) 4.2 ข้อผดิ พลาดที่เกดิ จากตรรกะโปรแกรมผิด (Logical Error) 4.3 ข้อผิดพลาดในระหว่างการรันโปรแกรม (Run-time Error)

5. ขนั้ การเขยี นเอกสารประกอบ (Documentation) การทาเอกสารประกอบโปรแกรม คือ การอธิบายรายละเอียดของ โปรแกรมว่า จุดประสงค์ของโปรแกรมคืออะไร สามารถทางานอะไรได้ บ้าง และมขี นั้ ตอนการทางานของโปรแกรมเปน็ อย่างไร ฯลฯ เครื่องมอื ทช่ี ว่ ยในการออกแบบโปรแกรมเช่น ผังงาน หรือ รหัสจาลอง ก็สามารถ นามาประกอบกนั เปน็ เอกสารประกอบโปรแกรมได้ ซ่งึ เอกสารประกอบ โปรแกรมโดยทว่ั ไปจะมอี ยู่ ด้วยกนั 2 แบบคอื 5.1 เอกสารประกอบโปรแกรมสาหรบั ผใู้ ช้ (User Documentation) จะเหมาะสาหรบั ผูใ้ ชท้ ่ไี มต่ อ้ งเกย่ี วขอ้ งกบั การพัฒนา โปรแกรม แต่เปน็ ผูท้ ีใ่ ช้งานโปรแกรมอยา่ งเดยี ว จะเนน้ การอธิบาย เกยี่ วกับการใช้งานโปรแกรม เป็นหลัก ตัวอยา่ งเชน่ 1โปรแกรมนท้ี าอะไร ใชง้ านในด้านไหน 2ขอ้ มูลเข้ามีลักษณะอย่างไร 3ขอ้ มลู ออกหรอื ผลลพั ธ์มลี กั ษณะอยา่ งไร 4การเรียกใช้โปรแกรมทาอยา่ งไร 5คาสงั่ หรือข้อมลู ท่ีจาเปน็ ใหโ้ ปรแกรมเรม่ิ ทางาน มีอะไรบ้าง 6อธบิ ายเกี่ยวกบั ประสทิ ธิภาพ และความสามารถของโปรแกรม

5.2 เอกสารประกอบโปรแกรมสาหรบั ผเู้ ขยี นโปรแกรม (Technical Documentation) จะเหมาะสาหรับผ้ใู ชท้ ไี่ มต่ ้องเกยี่ วข้องกบั การพัฒนา โปรแกรม แต่เป็นผู้ท่ใี ช้งานโปรแกรมอยา่ งเดยี ว จะเน้นการอธบิ าย เกยี่ วกับการใช้งานโปรแกรมเป็นหลัก ตัวอยา่ งเช่น 1ส่วนทเี่ ปน็ คาอธิบายหรอื หมายเหตใุ นโปรแกรมหรือเรยี กอกี อย่างหนง่ึ วา่ คอมเมนท์ (Comment) ซึ่งส่วนใหญม่ ักจะเขียนแทรกอยใู่ น โปรแกรม อธบิ ายการทางานของโปรแกรมเป็นส่วน ๆ 2สว่ นอธบิ ายดา้ นเทคนคิ ซึ่งส่วนน้มี ักจะทาเปน็ เอกสารแยกตา่ งหาก จาก โปรแกรม จะอธบิ ายในรายละเอียดทมี่ ากข้นึ เช่น ช่อื โปรแกรม ย่อยตา่ ง ๆ อะไรบ้าง แตล่ ะโปรแกรมยอ่ ยทาหน้าท่อี ะไร และคาอธบิ าย ย่อ ๆ เกย่ี วกับ วัตถปุ ระสงค์ของโปรแกรม เป็นตน้

6. ขนั้ บารงุ รกั ษาโปรแกรม (Program Maintenance) ขน้ั ตอนนค้ี อื ขั้นตอนสุดทา้ ยเมือ่ โปรแกรมผา่ นการตรวจสอบตามขนั้ ตอน เรยี บร้อยแล้ว และถกู นามาให้ผู้ใชไ้ ดใ้ ช้งาน ในชว่ งแรกผู้ใช้อาจจะยงั ไม่ คนุ้ เคยกอ็ าจทาให้เกิดปัญหาขนึ้ มาบา้ ง ดังน้นั จึงตอ้ งมีผูค้ อยควบคมุ ดแู ล และคอยตรวจสอบการทางาน การบารงุ รกั ษาโปรแกรมจงึ เป็นขน้ั ตอนที่ ผู้เขียนโปรแกรม ตอ้ งคอยเฝ้าดู และหาขอ้ ผิดพลาด ของโปรแกรมใน ระหวา่ งทผ่ี ใู้ ช้ใช้งานโปรแกรมและปรับปรงุ แกไ้ ขโปรแกรมเม่อื เกดิ ข้อผิดพลาดขึน้ หรอื ในการใช้งานโปรแกรมไปนาน ๆ ผูใ้ ช้อาจต้องการ เปลีย่ นแปลงการ ทางานของระบบเดิมเพ่อื ให้เหมาะสมกบั เหตกุ ารณ์ เช่น ต้องการ เปลย่ี นแปลงหน้าตาของรายงาน มกี ารเพม่ิ เตมิ ข้อมูล หรือลบขอ้ มูลเดมิ นักเขียนโปรแกรมกจ็ ะต้องคอยปรบั ปรงุ แก้ไขโปรแกรมตามความตอ้ งการ ของผู้ใช้ทีเ่ ปลย่ี นแปลงไปนน้ั

อ้างองิ https://www.rw.ac.th/jetavat/?web=les01.3

รายวชิ า การออกแบบและพฒั นาโปรแกรม นางสาว ซาปียะห์ นามสกลุ ยูโซะ ชัน้ ปวส 2/1 เลขที่ 2 แผนก คอมพวิ เตอรธ์ รุ กจิ สาขา บรหิ ารธรุ กจิ วิทยาลัยอาชวี ศกึ ษาปตั ตานี