Intro Maternal&newborn Nursing

การพยาบาลมารดาทารก และผดงุ ครรภ์ 1 Maternal-Newborn and Midwifery Nursing 1 (3 credit 45 hour) Duangporn Pasuwan

บทที่ 1 แนวคดิ หลักการ การพยาบาลมารดา ทารก และอนามัยเจรญิ พนั ธุ์ บทนา งานอนามัยเจรญิ พนั ธุ์ มหี ลายดา้ น เกี่ยวข้องกับในวิชาน้ี นกั ศึกษาจะไดเ้ รียนรเู้ กีย่ วกับเร่มิ ต้นมชี วี ติ ท่ีดตี ั้งแต่อยู่ในครรภ์ จนกระท่งั คลอด และการดูแลสตรีทุกระยะต้ังแต่ตั้งครรภ์ คลอด และ หลังคลอด

วัตถุประสงค์ หลงั เรียนจบสามารถ : 1. อธิบายประวัติผดุงครรภไ์ ทยพอสงั เขปได้ 2. อธบิ ายแนวคิด หลกั การ ประเดน็ การพยาบาลมารดาและ ทารกในระยะตง้ั ครรภ์ ระยะคลอด และระยะหลงั คลอดได้ 3. อธิบายเปา้ หมายการดูแลสขุ ภาพมารดาและทารก 4. อธบิ ายสทิ ธปิ ระกนั สขุ ภาพสาหรบั สตรตี งั้ ครรภท์ ใ่ี ชบ้ อ่ ย 5. อธิบายประเด็นกฎหมายที่เกีย่ วข้องกบั วชิ า 6. อธบิ ายปัจจยั ตา่ งๆ ทม่ี ีผลต่อสขุ ภาพมารดาและทารก

ประวตั ิผดงุ ครรภ์ไทย • อา่ นรายละเอยี ดในเอกสารประกอบการสอน คาถาม • คมั ภรี ์ปฐมจินดา มีอยใู่ นรชั กาลใด ? (ร.5 หรือ พระบาทสมเดจ็ พระจุลจอมเกลา้ ฯ) • ใครเป็นผกู้ ่อตงั้ การฝึกวิชาผดงุ ครรภ์เพ่ืออนเุ คราะหแ์ ก่ ประชาชน จดั ตง้ั “โรงเรยี นแพทย์ผดุงครรภแ์ ละหญงิ การ พยาบาลไข้? (สมเดจ็ พระศรีพัชรนิ ทรา บรมราชินีนาถ ในร.5)

การอยไู่ ฟ • ในสมยั ก่อนช่วยในเร่ืองใดบ้าง ??

แนวคิด หลกั การ การพยาบาลมารดา ทารก และอนามัยเจรญิ พนั ธุ์ อนามยั เจริญพันธุ์ (Reproductive Health) หมายถึง \"ภาวะความแขง็ แรงสมบูรณข์ องรา่ งกายและจิตใจ ท่ี เป็นผลสัมฤทธ์อิ นั เกิดจากกระบวนการและหนา้ ที่ของ การเจริญพันธุ์ที่สมบูรณท์ งั้ ชายและหญงิ ทกุ ชว่ งอายุ ของชีวิต ซ่งึ ทาใหเ้ ขาเหลา่ นนั้ มชี วี ติ อย่ใู นสังคมได้ อย่างมีความสขุ \"

Reproductive health care วชิ าการพยาบาลมารดาทารกเกย่ี วขอ้ งเร่อื งใด??

แนวคดิ และหลกั การการพยาบาลมารดาและ ทารกแบบองคร์ วม • ครอบครัวเป็นศนู ยก์ ลางของการ พยาบาล (Family center care) • เนน้ ท่คี วามเท่าเทียมกนั ระหวา่ ง พยาบาลกับมารดาและครอบครวั • พยาบาลตอ้ งปรับบทบาท เป็น ผสู้ นับสนนุ ให้มารดา และครอบครวั ดแู ลสุขภาพของตนเอง

แนวทางในการนาแนวคดิ และหลกั การพยาบาล โดยเนน้ ครอบครวั เป็นศนู ยก์ ลางไปใชใ้ นทางปฏบิ ตั ิ • การคลอดไมใ่ ชค่ วามเจบ็ ปว่ ย เป็นเพียงแค่ เหตกุ ารณเ์ ปลย่ี นแปลงในชีวิต • คานึงถึงแตกตา่ งระหวา่ งบุคคล ควรใหก้ ารดแู ล ใหเ้ หมาะสมกบั แต่ละบคุ คล • ให้ความรู้แกค่ รอบครัว เพ่ือเป็นการเตรียม ครอบครวั ใหม้ ีส่วนร่วม ตลอดกระบวนการ (ตัง้ ครรภ์ คลอด หลังคลอด) • ช่วยเหลือครอบครัวในการตัดสินใจในการดูแล ตลอดการตงั้ ครรภ์ และภายหลงั คลอด

เปา้ หมายการพยาบาลมารดาและทารก • “ลกู เกดิ รอด แมป่ ลอดภยั ” • “ลูกและแมม่ ีคุณภาพชวี ติ ที่ดี” • “ลกู ฉลาดแขง็ แรง (นมแม่ 100% 6 เดือน)” • มดี ัชนีช้วี ัดหลายตวั ที่ต้องเกบ็ สถติ ิ ยกต.ย. เดก็ เกิดน.น.ไม่ต่ากว่า 2500 gm • เปา้ หมาย Exclusive breast feeding 6 months 50% ในปีพ.ศ.2567 (ค.ศ.2025) ซ่ึงปัจจุบัน 27.8% (2562)

นโยบายระบบประกนั สุขภาพ/ หลกั ประกันสุขภาพ • ข้าราชการ • ประกนั สังคม • รฐวสิ าหกจิ • ประกันชีวติ (ส่วนบุคคล) • ประกันสุขภาพถ้วนหนา้ (ส.ป.ส.ช.)

ตัวอย่างสทิ ธปิ ระกนั สังคมเม่อื ผ้ปู ระกันตนคลอด • ได้รบั คา่ คลอด 13,000 บาท • ถา้ ลาคลอด 3 เดอื นไดร้ ายได้จากตน้ สังกัด เดือนคร่ึง และประกนั สงั คมจ่าย เดือนคร่ึง (เดือนละ 15,000 บาท) • ได้รับคา่ เลย้ี งดบู ุตรเดือนละ 600 บาท (6ปี)

นโยบายระบบหลกั ประกนั สุขภาพ แหง่ ชาติ (30 บาท) คณุ สมบัตขิ องผมู้ ีสิทธิในระบบหลกั ประกนั สขุ ภาพ 1.สญั ชาตไิ ทย 2.มีเลขประจาตวั ประชาชน 13 หลกั 3.ไม่มสี ิทธิหลักประกนั สุขภาพอ่นื ทีร่ ฐั จัดให้ ไดแ้ ก่ - ประกันสงั คม - ข้าราชการ/ลูกจา้ งสว่ นราชการทกุ ประเภท - พนังงาน/ลกู จ้างขององค์การปกครองส่วนท้องถ่ิน - พนังงาน/ลกู จ้างของรฐั วิสาหกจิ - คสู่ มรส บุตร หรือ บิดา มารดา ของผู้ไดร้ บั สวสั ดกิ ารท่รี ฐั จดั ให้ - ครู รร.เอกชน - ขา้ ราชการการเมอื ง

นโยบายระบบหลกั ประกนั สขุ ภาพทเี่ กยี่ วขอ้ งกบั การดแู ล มารดาและทารก (30 บาท) สิทธิประชาชนในพระราชบญั ญัตหิ ลักประกันสุขภาพ แหง่ ชาติ พ.ศ.2545 คา่ ใช้จา่ ยต่างๆทเี่ กดิ ข้ึนจากการใหบ้ ริการสาธารณสขุ ท่เี กีย่ วข้องกับการดูแลมารดาและทารก • การสรา้ งเสรมิ ภูมิคุ้มกันโรค • การให้ยาตา้ นไวรัส HIV • ค่าตรวจและรบั ฝากครรภ์ • ค่าทาคลอด ไม่จากดั ครั้ง • คา่ บริบาลทารกแรกเกิด

นโยบายระบบหลกั ประกนั สขุ ภาพทเ่ี กย่ี วขอ้ ง กบั การดแู ลมารดาและทารก การบรกิ ารทไ่ี มค่ รอบคลมุ 1. การรกั ษาภาวะมบี ุตรยาก (Infertile) 2. การผสมเทียม (IUI) 3. การเปล่ียนเพศ (Sex change) 4. การกระทาใดๆ เพ่อื ความสวยงาม (Plastic Surgery) 5. การตรวจวินิจฉยั และรักษาใด ๆ ทเี่ กนิ ความ จาเป็น 6. การรักษาทอ่ี ย่รู ะหวา่ งการคน้ คว้าทดลอง

ปัจจยั ทมี่ ีผลตอ่ สขุ ภาพมารดา และทารก • อายสุ ตรตี ง้ั ครรภ์ (age) • น้าหนักตวั ก่อนตง้ั ครรภ์ (weight) • ส่วนสูง (height) • โรคประจาตัว (past illness) • ประวัตขิ องครอบครัวสตรีตัง้ ครรภ์ (family history) • อาชีพ (occupation) • ผลเลอื ดของสตรตี ั้งครรภ์ และสามี (couple laboratory) • ปัจจยั อ่นื ๆ การศกึ ษา ทอ่ี ยูอ่ าศยั รายได้ ความสมั พนั ธ์ใน ครอบครวั อาหาร ออกกาลังกาย ความเครยี ด การใชย้ า เป็นตน้

ประเด็นกฏหมาย ท่เี กี่ยวขอ้ งกบั วชิ าฯ • กฏหมายการทาแทง้ • กฏหมายคูส่ มรส • กฏหมายอุ้มบญุ • กฏหมายบตุ รบญุ ธรรม • กฏหมาย พ.ร.บ นมผง • กฏหมายการฟอ้ งร้องทางสตู ิกรรม

ประเด็นจรยิ ธรรม ทีเ่ ก่ยี วขอ้ งกับวชิ าฯ • การตง้ั ครรภ์ การทาเดก็ หลอดแกว้ (IVF c Embryo transfer) • ประเดน็ การทาแทง้ • สทิ ธขิ องทารกในครรภ์ สิทธขิ องมารดา • การใชเ้ น้ือเย่อื ของทารกเพ่อื การวจิ ยั • การทา CPR (กชู้ พี )ในทารกควรใชเ้ วลานานเทา่ ใด? • การประเมนิ ความเจบ็ ปวดของทารก • ความสมดลุ ระหวา่ งความกา้ วหนา้ ทางเทคโนโลยกี บั คุณภาพชวี ติ

Preterm baby : ทารกคลอดก่อนกาหนด พวกเราตอ้ งพยายาม ดูแลสตรตี งั้ ครรภใ์ ห้ ต้ังครรภ์จนครบกาหนด (37-40 weeks)

ขอใหค้ ลอด GA 37-40 week นน. 3000 gms Term baby Healthy baby

conclusion Family planning AIDS maternal & child care Abortion and complication Infection (STD) Infertile And……..