universal-design guild book

if ๒A 1 1V 3L J) /1 1 สํานักงานส่งเสริมและพฒั นาคณุ ภาพชีวิตคนพกิ ารแหง่ ชาติ กระทรวงการพฒั นาสงั คมและความบนคงขoงมนษุ ย์ 255 บรเิ วณสถานลงเครา:ห'เดก็ หญงิ บา้ นราชวถิ ี อาคาร 60 ปกื รนบร:ชาลงเครา:ห' ถนนราชวถิ ี แขวง'พญา'1ก เขตราชเทวี กรงเทพมหานคร 10400 โทรคพก' 0-2644-7992-4 โทรสาร 0-2644-7995 www.nep.go.th

www.yotathai.com ค,ู มือการออกแบบสภาพแวดลอั บ สําหรับคนพิการ และคนทกุ วัย (พนี พทรงท 4 ฉบบชรบชรจ) ►รา J L 3ท I สํานักส,0เสริบคักยภาพและสทิ ธิ สาํ นักงานสง่ เสรมิ และพัฒนาคณุ ภาพชวี ิตคนพิการแห่งชาติ กระทรวงการพัฒนาสังคมและความมนคงของมนุษย์

www.yotathai.com <5Jc. * r' - ร}ิ . ร}.\"� -rzj > A - —‘ไ. * ระ ระ ร — r «rV ๚ 'ร AA 1*7?. /' _-r -r: 'ะ'' — -r'.r .•พ, • iyj .'■ะ/- J ■''ะ/ะ'- ■-/ น- ะ' ะ/- -7 >: r .'ริ, ะ..'รริ .ิ -J ะ/ะ. ะ/. > J. JU. fli บทนาํ จากจํานวนคนพิการและผูสูงอายุท่ีมีมากขึ้น เม่ือรวมกับ ประชากรเดก็ สตรมี คี รรภ หรอื ผทู พุ พลภาพอนื่ ๆ แลว พบวา ในอนาคต ประชากรเหลา น้ี จะมสี ดั สว นรวมแลว มากกวา คนทว่ั ไป การขบั เคลอื่ น เรอ่ื งสภาพแวดลอ มทเ่ี หมาะสมกบั คนพกิ ารและผสู งู อายุ จงึ เปน ประเดน็ ทท่ี ว่ั โลกกาํ ลงั รณรงคก นั อยา งแพรห ลาย สาํ นกั งานสง เสรมิ และพฒั นาคณุ ภาพชวี ติ คนพกิ ารแหง ชาติ กระทรวงการพฒั นาสงั คมและความมนั่ คงของมนษุ ย และหนว ยปฏบิ ตั ิ การวิจัยสภาพแวดลอมท่ีเหมาะสมกับผูสูงอายุและคนพิการ จฬุ าลงกรณม หาวทิ ยาลยั ไดเ ลง็ เหน็ ถงึ ความสาํ คญั ดงั กลา ว จงึ ได จัดทํา “คูมือการออกแบบสภาพแวดลอมสําหรับคนพิการ และ คนทุกวัย” ขึ้น เพ่ือเผยแพรแนวทางการออกแบบสภาพแวดลอมท่ี เหมาะสม ใหหนวยงานตางๆ และประชาชนทั่วไป สามารถอานและทํา ความเขา ใจอยา งงา ยๆ โดยอาศยั การรวบรวมขอ มลู แนวทางการออก แบบดังกลาวจากหลายแหลง เชน ADA ของสหรัฐอเมริกา Accessibility for the Disabled ของ UN Architectural Services Department ของฮองกง Building Construction Authority ของสงิ คโปร Code of Practice on Access and Mobility ของ ลเิ วอรพ ลู องั กฤษ และ Barrier Free Design Guideline ของญปี่ นุ เปน ตน ทางคณะผจู ดั ทาํ หวงั เปน อยา งยง่ิ วา ผทู ไี่ดอ า นคมู อื ฯ น้ี สามารถ นาํ ความรทู ไี่ดไปปรบั ปรงุ สภาพแวดลอ มใหเ หมาะสมกบั คนพกิ าร ผสู งู อายุ อันจะนําไปสูการสรางสภาพแวดลอมท่ีเปนมิตรกับคนทุกวัย ทกุ กลมุ ซง่ึ อาจจะมบี างประเดน็ ทไ่ี มเ หมาะสมกบั คนไทย ทางคณะผจู ดั ทาํ ยนิ ดรี บั คาํ แนะนาํ จากผทู ไี่ ดอ า นคมู อื ฯ นท้ี กุ ทา น เพอ่ื ทาํ การปรบั ปรงุ แกไ ขใหส มบรู ณต อ ไป แนวคิด : คนพิการ คนชรา สามารถใชชีวิตไดอยางอิสระ มีศักด์ิศรี ไมเปนภาระกับสังคม          1

www.yotathai.com น Im 4' L if\\ สารบญั 1 บทนํา 3 การออกแบบทที่ กุ คนสามารถเขา ถงึ 4 และใชป ระโยชนไ ด (Universal Design) 5 ขนาดและสดั สว นตา งๆ ของรถเกา อเ้ี ขน็ คนพกิ าร 6 สงิ่ อาํ นวยความสะดวก 7 12  ⌫  13    ⌫ 22     27       29 30    33   34    37    38    39                2         

www.yotathai.com Universal Design การออกแบบทท่ี กุ คน สามารถเขา ถงึ และใชป ระโยชนไ ด O     ⌫   3                ⌫               ⌫             ⌦ ⌫    ⌫    O     ⌫    ⌫   ⌫    ⌫   ⌧         ⌫   ⌫         ⌫⌫  ⌦                                               ⌫    ⌫             

www.yotathai.com ขนาดและสดั สว นตา งๆ ของรถเกา อเี้ ขน็ คนพกิ าร** 2600 ~T T 2600 Q 2400 * 2400 2200 I 2200 1500 2000 2000 1800 I4 1800 1600 1600 1400 900 1400 1200 1200 1000 1000 800 800 600 600 400 400 200 200 0 0 2600 2600 2400 2200 2400 2000 1800 2200 1600 1400 2000 1200 1000 1800 800 600 1600 400 200 I, 1400 0 1200 1200 1000 8 ?800 is 600 i400 200 I- 0 2600 *ÿ 710-900 4 _ __I I 2400 500«80 2200 •l_ 2000 mm 1800 ♦ 1600 1400 1500mm 1200 1000 800 600 400 200 0 4         

www.yotathai.com สิ่งอํานวยความสะดวก*      ⌫                          ⌫  ⌫⌫⌫ ⌫⌫    ⌦   ⌫  ⌦     ⌫                          +ÿ>A /ÿ!- พ ชV vti          5

www.yotathai.com 1. ทจี่ อดรถ* 1เาuvUwMKiพแพทๆร SLOPE 1:12 O ⌫ ⌫ 1»*1 ⌫⌫ ⌫        เฒ O    ⌫ ⌫   ⌫     2400 2400    ⌫ 1,000  ⌫⌫   ⌫ ⌫   ⌫  UliflU ⌫ ⌫   ⌫       ⌫ O  ⌫     ⌫ ⌫         O  ⌫ ⌫  ⌦      ⌫   ⌦         O ⌫      6         

www.yotathai.com 2. ทางลาด*     ⌫            ⌫                      ⌫           ⌫       ⌫  ⌫            ⌫   ไมนอ ยกวา 0.90 ม. 1: พ้ืนผิวตางสัมผัส พื้นที่วาง ชนดิ เตอื น หนาทางลาด ไมน อยกวา 1.50 ม. ทางลาดไมเกิน 1:12 800-900 มม. ความยาวแตล ะชว ง พ้ืนผิวตางสัมผัสชนิดเตือน ไมเ กนิ 6 ม. พื้นท่ีวาง 300ม30ม0. มม. หนาทางลาด ไมนอ ยกวา 1.50 ม. มคี วามลาดชนั ไมต า่ํ กวา 1 : 12 -J 1 ทางลาดดานที่ไมมีผนังกั้น พื้นท่ีวาง ไ300 มม. พ้ืนผิวตางสัมผัส ใหยกขอบสูงจากพ้ืนผิวของ หนาทางลาด ชนดิ เตอื น ทางลาดไมน อ ยกวา 150 มม. 300 มม. พื้นผิวตางสัมผัส ชนดิ เตอื น ไมน อยกวา 1.50 ม. นพื้นที่วางหนาทางลาด มม. 300 300 มม. ไมน อ ยกวา 1.50 ม. น ”V LI           7

www.yotathai.com แสดงลักษณะทางลาดแบบตรง 1,500 6'OooMAX *5 f 1X 12 X I ไท๋นึ Cnทางส์มผ้a (Warning Block) 1,500 % ■ *” ศ,nwnMfu 1,500MIN ft นาก�ftฝนurนาํ ⌫       ⌫ ⌫ ⌫         ⌦   ⌫         แสดงลกั ษณะทางลาด 90 องศา** J'*>0 Min jX rA\\ ฟน้ 0ว*ทงเเมฝ่ท (Warning Block) ''***/* � \\ เเมฟน้ 0ว*ท.) ฝแ่ 5\"*»ÿ (Warning Block) /i *00 8         

www.yotathai.com แสดงลกั ษณะทางลาด 180 องศา** -; tod ; : รุ่ .: 'ÿi-o0 'ÿ’/ft 1,500 MIN ฟน้ ร-)•ท01เมda _ พ(Warning Block) k   *  SLOPE 1:1 = 45 องศา ลกั ษณะตามกฎกระทรวงกำทนด    SLOPE 1:2  ซ้อนนะนําเพอี่ ความปลอตภัย       ⌫                  ⌫   ⌫                     ⌦             9

www.yotathai.com ทางลาดขอบถนน** T TT IT T ---f ooooo m ♦ๆ oy : .NJO - ♦ T r 1,800 o —4 ♦t * z=sm=—n—— 4 พื้นผิวตางสัมผัส 4ÿ ๐� * ชนดิ เตอื น + I4 2K ร๐ ' 1,800 ' 900 ' 1,800 + ⌫                            —4 10         

o ๐๐ TOO ฆ๐ o 000*1 000'i 0ÿ6fa Vy :: \"า ๐ ท odf _| bl_ ⌫ ⌫   ⌫ ⌫   ⌫  ⌫       ⌫      ⌫            11 www.yotathai.com

www.yotathai.com 3. บรกิ ารทจ่ี ดั สาํ หรบั คนพกิ าร* a . ความภูงชองเคาน์เตอร์ ประมาณ 750 มิคลเิ มตร ความธุงฃองเนอฺ ทภฺ าฺ ยใตเ้ คาน์เตอร์ Q มากกวา 600 มลิ ลิเมตร 1■1 ความลิกเคาน์เตอรม์ ากกวา่ 400 มลิ ลิเมตร m r*7 A' 12         

www.yotathai.com 4. หอ งสว ม* เเ-450-500 min900 + .ÿ50-500ÿ ’4 พ, 14 V o Iไ Qo พน้ื ผวิ ตา งสมั ผสั L® ชนดิ เตอื น h o บ/ X- ‘ร f r/ Nร I V t \\ \\ \\ \\ \\ร 'ร. •ร I I / / > / / c. a i 1«? O ⌫⌫ 13 ⌫          O ⌫ ⌫    O ⌫⌫    ⌫  ⌫ ⌫ O        ⌫      ⌫  ⌫ ⌫      O    ⌫           ⌫               

www.yotathai.com I I0-50 p \"1 o j / \\ร cu ✓ ร \\ <=ÿ1- fk / <*0 \\ w-b / 1 t I I ( / I \\ \\ \\ \\ \\ ท / \\ / N ✓ N nin 0.90 I non ผังพื้นแสดงการจัดวางเคร่ืองสุขภัณฑ ภาพแสดงการจัดวาง เคร่ืองสุขภัณฑภายใน หอ งนาํ้ mJ ’ท ไฑ V  J           ⌫   ⌫ ⌫      ⌫   ⌫     ⌫ ⌫ ⌫    ⌫   ⌫                ตัวอยางหองน้ําสําหรับคนพิการ 14         

www.yotathai.com f 0.45 1.10 o f 0.70 ธร / 0.45 / / / -\"k / Xf / / N \\ 5/ ทนี่ งั่ อาบนา่ \\ / \\ / \\ // >/ / / / / / / V mf1.50 ริ . \\ / / / / A / ฟ /\\ / รุ /\\ /\\ / / ๐/ / 50.90 1.00 ir ir ir B-I ly- c h \"4 ' 5 ?! -4 1 m «1 0 4 -4 l9M i ตัวอยางหองอาบน้ําสําหรับคนพิการ          15

/ www.yotathai.com / ตัวอยางหองอาบนํ้าสําหรับคนพิการ /๐16          / / / / บ!. rtft 009 V ทน� ftIt 009 wtwinyiytu ' I>»ntu» I / / / / / / / / [/] ncwfiZ n»tiwuinyi>tน Kit 00/ ๐

www.yotathai.com o o o y•c3| ตัวอยางราวปรับมุมสําหรับคนพิการ ⌫⌫     ⌫  ⌫              17

www.yotathai.com อางลางมือ ทเท450 in1■■ ฒ ■1 เก 1> I ตัวอยางอางลางมือสําหรับคนพิการ 18         

www.yotathai.com O     ⌫   ⌦   ⌫      ⌫                ⌫  ⌫  O    ⌫   ⌦            ⌫          O              O ⌫⌫ ⌫ ⌦⌫  ⌦     ะ*-*า. L          19

www.yotathai.com โถปสสาวะชาย ⌫⌫        ⌫  ⌫ ⌫       ⌫   ⌦  ⌫                                 ⌫     ⌫   ⌫ ⌫      ⌧     ⌦⌫       ⌫          20         

www.yotathai.com 600 800 นม. .■-ๆ รเ 4 1 H1« าi a J) ตัวอยางโถปสสาวะสําหรับคนพิการ          21

www.yotathai.com 5. ทางเขา อาคาร ทางเดนิ ระหวา งอาคาร ทางเชอื่ มระหวา งอาคาร* O    ⌫     ⌫  ⌫       O   ⌫      O ⌫         O      ⌫     ⌫       O  ⌫   ⌫  ⌫      ⌫ A -a * 1 ๆ lW 1 4 1 1 /- 22         

www.yotathai.com 100 MAX ๐๐๐ CNJ ข รูปด้าน 10๓ 0 200 400 O   ⌫                ⌫       O ⌫⌫ ⌫                                23

www.yotathai.com ทางเดิน** 0 1000 2000 3000 4000 4000 3000 Min 900 2000 8 § 8* i1000 0 O      ⌫     ⌫  ⌫  O ⌫   ⌫  ⌫   ⌫       O      ⌫   ⌫       ⌫          ⌫  ⌫    ⌫        24         

www.yotathai.com 0 1000 2000 3000 4000 5000 3000 u&fuueffi 12000 / \\ \\ I / \\ / / 1500 ร N / / \\ / / / 1000 f/yyyy/yÿ 550 0 0 1000 2000 3000 4000 4000 3000 f Min 1200 2000 1000 IX \\ ร 0 \\ \\ \\ \\ § I //Iys/yy/yy/yssysssy/yysyss/y.'/yi/ •E / 2 y/y/zV7///SJyyy//yyyyyy/yyyyyyy’y/yy/5»ry/jY/JV.YS/yss          25

www.yotathai.com 13 มน. ทขน่อา!:ท:บขาอองนทฺาอ่ งหท?ะอน!กาง!ง!:ห:บ?าออเนสฺานุ้ ขหะา่ ทนอ่5งนมoฟ็ il่าซนาทิ งขสอนงIทิ ทวา่ ง1น!กิน 13 นน. แนว!องทองขวางนิบแนวทางเทิน แนวทาง!ดิน 1 \\ Urÿ 13 บน. ตัวอยางทอระบายน้ํา หรือรางระบายนํ้า \\% & ■'.ว 26         

www.yotathai.com»* 6. ราวจบั * +v     ⌫  ⌫        *             /     ⌫    ⌦     0- rtrt 09-0fr rtrt 0*-0€A /ตัวอยางลักษณะทั่วไปของราวจับ          27* r »* / » •rtrt 0zv » r» Lturiemtÿ » // I r *r V \\ *r ■ c» » » I* » »r ri

www.yotathai.com พ้นื รวเวยี น พนื้ รวนยาน พืน้ ผิ'!vnnii พนื้ นิวเวยี น 40-50 60 40-50 -■ :: 5 P; 53 : 1 %ปตดั 100 0 30 40 นบนพาซ 3 ยกขอบสูงจากพื้นผิวของทางลาด / ไมนอยกวา 150 มม. 150 มม. ตัวอยางราวจับสําหรับคนพิการ พ'- 28         

www.yotathai.com 7. ลฟิ ต* 300 มน. 300-600 มม. น'ไม่ อชกว่า 1.40 เมอร / / oBoOoOoOOoOo \"7/ 000000 ไมนอยกวา Him imillmmoooooo II*§s 900 มม. aa '.3- อฟิ ต์ liiiii \\ 7/ / ท้ืนรวคางเโมก้อ wnJmน ,0 ตัวอยางลิฟตสําหรับคนพิการ O ⌫     O ⌫ ม�'ไมนุ่ ®ยกวา O ⌫    / 400 / ๐๐๐๐๐๐ O ⌫      oooooo oooooo I oooooo ไ80ม0-น9อ0ย0กมวม.า ⌫        g .,i - O ⌫ ⌫  ⌫   J      /V ไมน่ อ้ ยทวา่ 1.40 ฒตร O      ⌫   /           29

www.yotathai.com 8. บนั ได* ratooe ouiuvnb พ ■พ0รเ1 '««006-009 '1 rtnooe ตัวอยางบันไดสําหรับคนพิการ O  ⌫         O ⌫        O ⌫     O ⌫                 O        O ⌫ O ⌫⌫⌫⌫  O ⌫ ⌦                 30         

www.yotathai.com 300-400 300-400 H เ-4 o o ะะยะสินชดุ _-7ะยะสนิ ชุด หางลาด ทางเทด รปคาน นท: 300-400 1-4 300-400 F4 ระยะสินชุด ปันได ระยะสนิ ชุด ?ปคาน ปนั ได O              O     ⌫     ⌫     O      ⌫                    31

www.yotathai.com ที่วางใตบันไดและทางลาด** ป,รบปรงุ ช่านฦ0ฟ*้ น์ A -ระสบั 2,000 มน. AMพ ';■ สัน(เารทง#:มส'ั ส 4' (warning Block) -X I - -i a■รางขอบเขด MA X i ระสบั 2,000 มม. * I สบั 0วรทง#มฟ้แ I (Warning Block) ใช่ประโมขนจาก!ftuii 1 สับfilรทง#ม#* (Warning Block) -ระสับ 2,000 มม. O ⌫⌫  ⌫  O ⌫ ⌫⌫⌫          32         

www.yotathai.com 9. ปา ย          ⌫         ทางลาด            ⌫ ⌫ ⌫  ⌫ ทางลาด 6� ทางลาด ตัวอยางปายแสดงทางไปสูสิ่งอํานวยความสะดวกสําหรับคนพิการ <0 6เm *+ & ตัวอยางสัญลักษณแสดงประเภทสิ่งอํานวยความสะดวกสําหรับคนพิการ          33

www.yotathai.com 10. ประต*ู ไมนอยกวา 900 มม.       //         —f๗'''    / 4°✓ ⌫ ⌫    /       สน์ ?!วาง ไมน่ ®ยกวา่ เ    ⌫  1.5 เมต? / ⌫  ⌫    I     oo     พน้ื ?(วา่ งไมน่ ®้ ยกว่า 1.5 เมต? V    ⌫ ⌫   NN     ⌫ ไม90น0อมยกมว. า   ⌫   *     _4� 2_ ■รา               /    พน้ื ทว่ี ่าง ไมน่ ®ยกวา่ 1.5 เมต? V ทน?(วางไมน่ ®ยกว่า 1.5 เมต? V ■ 34         

■V www.yotathai.com \\ ไมนอยกวา V 900 มม. \\ ตัวอยางประตูสําหรับคนพิการ \\ \\⌫   ⌫ ⌫          {3H⌦ ⌫               ->L 1.00-1.20 เมตร■+ ■f *⌫ ⌫             ⌫ ⌫     'เมนต!!เพ่า 1 เมต?,           ไมเทิน 600 มม.,             ?          35 1

www.yotathai.com I- 1*” H h �500 -1 t— 1,500 '■§T —*• ซ 1 แปลน O ⌫⌫⌫ ⌫⌫⌫  ⌧     O ⌫    ⌫   หนาตาง O              O           O ⌫   ⌫  ⌫      O   ⌫ ⌫     O ⌫  ⌦    36         

www.yotathai.com 11. พน้ื ผวิ ตา งสมั ผสั * O      ⌦     ⌫ ⌫     ⌫          ⌫ ⌫ ⌫     ⌫      O   ⌫          ⌫      ⌫ ⌫       ⌫  ⌦     ⌫          ⌫         O   ⌫                         o๐ ๐ ๐ o -ÿ- 0ÿÿ0 ๐๐๐๐         O ⌫   ⌫                    ⌦                          ⌫                 ⌫               37

•1 www.yotathai.com I ๙!» -M12. หอ งพกั ในโรงแรม* I⌫ ⌫       ⌦     ⌫       I                   ⌫     ⌫ llnininfr      ⌫          ⌫         ⌫  ⌫      ⌫ ⌫   ⌫       ⌫     ⌫⌫⌫  ⌫⌫                ⌦ ⌫   ⌫    ⌫       ⌫    ⌫             ⌫           ⌦ ⌫   38         

www.yotathai.com 13. โรงมหรสพ หอประชมุ * เวที ทางออก ทางออก C7 C3 Cะะะะฯว TOP     ⌫  ⌫    ⌫     ⌦ ⌫      ⌫       ⌫ ⌫   ⌫              ⌦ ⌫    ⌫       ⌫             39

www.yotathai.com น YA       ⌫                                  รายการอางอิง                      ⌫            40         