TYT Kimya 9. Sınıf Ders İşleyiş Modülleri Modül 1 Kimya Bilimi Atom ve Yapısı Periyodik Sistem

PERİYODİK CETVEL KARMA TEST - 1 1. Periyodik cetvelin bir yatay sırasında soldan 4. 2142Y, 2173Z ve 1315T atomlarının aşağıdaki nicelik­ sağa doğru gidildikçe, A grubu elementleri- ler­ inden hangisi Y atomu için en büyüktür? nin aşağıdaki özelliklerinden hangisi genellik- le azalır? A) Nükleon sayısı B) Değerlik elektron sayısı A) Elektron ilgisi C) 1. iyonlaşma enerjisi B) Elektronegatiflik D) Elektron ilgisi C) Atom çapı E) Atom hacmi D) Değerlik elektron sayısı E) 1. iyonlaşma enerjisi 2. K, İ, M, Y, A elementlerinin sırası ile atom numara­ 5. 10Ne, 11Na, 12Mg atomları için; ları ardışık sayılardır. M atomunun katman elektron I. Atom çapları arasındaki ilişki Mg > Na > Ne dizilişi 2e ) 8e ) 8e ) ile sonlanmıştır. şeklindedir. Buna göre, elem­ entlerin kararlı bileşiklerinde alacakları değ­ erl­ikler aşağıdakilerden hangisin- II. 1. iyonlaşma enerjileri sırası Ne > Mg > Na de doğru ver­ il­miştir? şeklindedir. _K__ __İ _ _Y__ _A__ III. Elektron içeren katman sayıları arasındaki ilişki A) –3 –1 +1 +3 Mg > Na > Ne şeklinde yazılabilir. B) –2 –1 +1 +2 C) –3 –1 +1 +2 yargılarından hangileri doğrudur? D) +2 +1 –1 –2 E) –1 0 +2 +3 A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II 3. 1 D) II ve III E) I, II ve III 6. 2 Periyodik cetveldeki A grubu elementlerinin; Yukarıdaki periyodik cetvelde yer alan A grubu elementl­erinin ok yönündeki değişimleri ile il­ I. Oksitlerinin asitlik karakteri gili; II. Atom yarıçapı III. 1. iyonlaşma enerjisi I. Atom çapı artar. II. Elektron ilgisi azalır. özelliklerinden hangileri gen­ elde 1 numaralı ok III. Metalik özellik artar. yönünde artarken, 2 numaralı ok yönünde azalır? yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III A) Yalnız II B) I ve III C) II ve III D) II ve III E) I, II ve III D) I ve II E) I, II ve III 1. C 2. B 3. C 99 4. E 5. B 6. E

KARMA TEST - 2 PERİYODİK CETVEL 1. Atomunun temel hal elektron dizilişi 2e ) 8e ) 7e ) 5. Periyodik cetvelde aynı periyotta bulunan X, Y ve Z şeklinde olan element ile ilgili; baş grup elementleri ile ilgili; • X ve Y metal, Z ametaldir. I. Halojendir. • Y nin atom çapı, X ten küçüktür. II. 3. periyottadır. III. Ametaldir. bilgileri verilmiştir. yargılarından hangileri doğrudur? Buna göre, bu elementlerin atom numarala- A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III rı arasındaki ilişki aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir? D) II ve III E) I, II ve III A) X < Y < Z B) Y < X < Z C) Z < X < Y D) Y < Z < X E) X < Z < Y 6. KN ZL XY 2. 3X, 4Y, 5Z ve 8T atomlarının 1. iyonlaşma enerji­ leri aşağıdakilerden hangisinde doğru karşılaş­ tırılmıştır? A) T > Z > Y > X B) T > Y > Z > X Yukarıda verilen periyodik cetveldeki element­ ler ile ilgili aşağıdaki değerlendirmelerden han­ C) X > Y > Z > T D) X > Z > Y > T gisi yanlıştır? E) Y > Z > X > T A) Elektronegatifliği en büyük olan element K dır. 3. Aşağıdaki elementlerden hangisinin elektrone­ B) Metalik özelliği en fazla olan element X tir. gatifliği en fazladır? C) 3. yatay sıradaki elementlerin 1. iyonlaşma enerjileri arasında L > Z > Y > X ilişkisi vardır. D) X, Y ve Z elementleri katı ve sıvı halde elektriği iyi iletir. E) L nin ametal özelliği, K ninkinden azdır. A) 11Na B) 9F C) 10Ne D) 8O E) 7N 7. F S Cl Na K 4. Periyodik cetvelde aynı yatay sırada bulunan Yukarıda verilen periyodik cetveldeki element- ler ile ilgili; aşağ­ ıda verilen gruplara ait elementlerden hangisi­nin 1. iyonlaşma enerjisi en düşüktür? I. K nin oksidinin (K2O) bazlık kuvveti, Na nın ok- sidinin (Na2O) bazlık kuvvetinden fazladır. A) Soygazlar B) Toprak metalleri II. Na ile S arasında oluşan bileşiğin formülü Na2S C) Halojenler dir. D) Alkali metaller E) Toprak alkali metaller III. F ve Cl bileşiklerinde +7, – 1 ve arasındaki de- ğerlikleri alabilirler. yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III 1. E 2. B 3. B 4. D 100 5. A 6. C 7. C

PERİYODİK CETVEL KARMA TEST - 3 1. 11Na, 12Mg, 13Al elementleri için, 4. Katman elektron dizilimi 2e ) 8e ) şeklinde olan I. Yarıçapları arasındaki ilişki Na > Mg > Al dur. X+a, Y+b ve Z+c iyonlarının yarıçapları arasındaki II. 1. iyonlaşma enerjileri Al > Mg > Na dur. III. Değerlik elektron sayıları Al > Mg > Na dır. ilişki; yargılarından hangileri doğrudur? X+a > Y+b > Z+c şeklindedir. A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III Buna göre; D) I ve III E) I, II ve III I. Atom yarıçapları arasındaki ilişki X > Y > Z şeklindedir. II. X in birinci iyonlaşma enerjisi Z ninkinden bü- yüktür. III. Çekirdek yükleri arasındaki ilişki, Z > Y > X şeklindedir. yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve III E) I, II ve III 2. I. 1A ve 2A grubu elementlerinin tümü metaldir. 5. Sırasıyla ardışık atom numaralarına sahip olan, II. 3A, 4A, 5A grubu elementlerinin tümü ametal- X, Y ve Z elementleri için; dir. I. X, 7A grubunda ise Z nin atom hacmi en büyük- III. B grubu elementlerinin tümü metaldir. tür. Periyodik tablo ile ilgili yukarıda verilen açıkla- II. X, 3. periyodun 4A grubunda ise Y’nin birinci malardan hangileri doğrudur? iyonlaşma enerjisi en büyüktür. A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III III. X, 2. periyodun 5A grubunda ise, Z nin elektro- negatifliği en büyüktür. D) I ve III E) I, II ve III yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve III E) I, II ve III 6. X Y Yanda periyodik tablodan bir kesit be- lirtilmiştir. Bu kesitte yer alan X, Y ve Z ele- Z mentleri ile ilgili; 3. 1. Cl(g) $ Cl–(g) I. Atom yarıçapları II. Enerji düzeyleri 2. N(g) $ N+(g) III. İyonlaşma enerjileri yukarıdaki olaylar için, IV. Elektronegatiflikleri I. 1. olay ekzotermik, 2. olay endotermiktir. özelliklerinden hangilerinin karşılaştırılması sa- II. 1. de tanecik çapı büyür. 2. de küçülür. dece bu kesite bakılarak yapılabilir? III. 1. de nükleon sayısı artar, 2. de azalır. (Y soygaz değildir.) yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II A) I ve II B) II ve III C) I, II ve IV D) II ve III E) I, II ve III D) II, III ve IV E) I, II, III ve IV 1. D 2. C 3. C 101 4. D 5. E 6. C

KARMA TEST - 4 PERİYODİK CETVEL 1. X, Y ve Z elementleri ile ilgili; 4. X ve Y elementlerinin temel haldeki katman elekt- I. Z’nin atom çapı en büyüktür. ron dizilimi sırasıyla 2e ) 8e ) 2e ) ve 2e ) 8e ) 3e ) II. X ile Y aynı yatay sıradadır. şeklindedir. bilgileri veriliyor. Buna göre, X ve Y elementleri için; Buna göre, X, Y ve Z elementlerinin periyodik cetveldeki yeri aşağıdaki kesitlerden hangisin- I. Atom hacimleri X > Y dir. deki gibi olabilir? II. 1. iyonlaşma enerjileri Y > X tir. III. Elektron ilgileri X > Y dir. A) X Y B) Y C) X yargılarından hangileri doğrudur? Z ZX ZY A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) Z E) Z D) II ve III E) I, II ve III YX XY 2. X: 2e ) 5. 9X, 11Y, 19Z elementleri için; Y: 2e ) 8e ) 2e ) I. Atom yarıçapları arasındaki ilişki Z: 2e ) 2e ) Z > Y > X dir. Yukarıda elektron dağılımları verilen X, Y ve Z II. En büyük elektronegatiflik farkı X ile Y arasın- elementleri için; dadır. III. X ile Z arasında kararlı ZX2 bileşiğini oluşturur. I. Değerlik elektron sayıları arasındaki ilişki, yargılarından hangileri doğrudur? X = Y = Z şeklindedir. II. Atom hacimleri arasındaki ilişki Y > Z > X şeklindedir. III. X, Y ve Z alkali metaldir. yargılarından hangileri yanlıştır? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III D) I ve III E) II ve III 3. 2. periyotta bulunan X, Y ve Z element atomların- 6. X Y Z dan, W • elektron ilgisi en fazla olan Z • birinci iyonlaşma enerjisi en büyük olan Y • atom yarıçapı en büyük olan X tir. Buna göre, X, Y ve Z elementlerinin grupları, Peryodik cetveldeki yerleri belirtilen, X, Y, Z ve W elementleri için aşağıdakilerden hangisi yan- XY Z lıştır? I. 2A 3A 4A II. 3A 4A 5A A) Atom çapı en büyük olan W elementidir. III. 4A 5A 6A B) X ve W nin kimyasal özellikleri benzerlik göste- I, II ve III öncüllerinde verilenlerden hangileri rir. olabilir? C) Y, 3A grubu elementidir. A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve III D) Z elementi oda koşullarında gaz fazındadır. D) II ve III E) I, II ve III E) X elementi doğada X2 şeklinde bulunur. 1. A 2. B 3. B 102 4. A 5. A 6. B

PERİYODİK CETVEL KARMA TEST - 5 1. 3 elektron verdiğinde, elektron dizilişi 2. peri­ 5. XY2 molekülündeki toplam elektron sayısı 32, yottaki soygazın elektron düzeni ile aynı olan XY3 molekülündeki toplam elektron sayısı 40 elementin atom numa­rası kaçtır? olduğuna göre, X in periyodik cetveldeki yeri A) 21 B) 18 C) 15 D) 13 E) 10 aşağıdakil­erden hangisinde doğru verilmiştir? 2. Atom numarası bilinen bir X elementinin, aşa­ğı­ A) 2. periyot, VI A B) 3. periyot, III A daki niceliklerinden hangisi bulunamaz? C) 3. periyot, V A D) 3. periyot, VI A A) Periyot numarası B) Grup numarası E) 4. periyot, III A C) Blok türü D) +2 yüklü iyonunun elektron sayısı E) Toplam tanecik sayısı 3. Yüksüz atomunun katman elektron dizilimi 6. 3. periyodun 6. elementi olan X in, nötron sayı- olan element ile ilgili; sı proton sayısına eşit olduğuna göre, nükleon 28 7 say­ ısı kaçtır? I. Periyodik cetvelin 3. periyot, VII A grubundad­ ır. II. Kararlı bileşiklerinde + ya da - değerlik alabilir. A) 16 B) 24 C) 32 D) 36 E) 38 III. Bir halojendir. yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) I ve II C) II ve III D) I ve III E) I, II ve III 4. 7X, 8Y ve 11Z elementlerinin 1. iyonlaşma ener- 7. Periyodik cetvel ile ilgili; I. Artan atom numaralarına göre düzenlenmiştir. jileri arasındaki ilişki aşağıdakilerden hangisin- II. Her periyot bir alkali metalle başlar. de doğru verilmiştir? III. Her soygazdan önce, bir halojen vardır. yargılarından hangileri doğrudur? A) X > Y > Z B) Y > X > Z A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II C) Z > Y > X D) Z > X > Y D) I ve III E) II ve III E) X > Z > Y 1. D 2. E 3. E 4. A 103 5. D 6. C 7. A

KARMA TEST - 6 PERİYODİK CETVEL 1. Periyodik cetvelin 1. periyodunun 2. elementi 4. Atom numarası 12 olan X elementi, atom numa­ ile ilgili; raları aşağıda verilen elementlerden hangisi ile bileşik oluşturamaz? I. IIA grubundadır. II. Değerlik elektron sayısı 2 dir. A) 7 B) 8 C) 9 D) 11 E) 17 III. Bileşik oluşturmaya istekli değildir. yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) I ve III E) II ve III 5. Aynı periyotta baş grupta bulunan iki element ile ilgili; 2. Metaller ile ilgili; I. Değerlik elektron sayıları eşittir. II. Kimyasal özellikleri farklıdır. I. Isı ve elektriği iyi iletirler. III. Birbirleriyle bileşik oluşturmazlar. II. Kimyasal tepkimelerinde elektron vererek, po- yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur? zitif yüklü iyon haline geçerler. A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II III. Tel ve levha haline getirilemezler. D) II ve III E) I, II ve III yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III 3. Periyodik cetvelde aynı A grubunda bulunan X, Y, 6. IA IIA 4Be Z ve T elementleri ile ilgili, 1H 12Mg 3Li 20Ca l Atom çapı en küçük olan X tir. 11Na l Elektron verme isteği en büyük olan T dir. l Z nin 1. iyonlaşma enerjisi, Y ninkinden büyük­ Yukarıda bazı IA ve IIA grubu elementleri verilmişt­ir. Bu elementler ile ilgili; tür. I. Na ve Ca farklı periyotlarda bulunur. bilgileri veriliyor. II. H ametal, Li ve Na metaldir. Buna göre, bu elementlerin atom numara­ları arasındaki ilişki aşağıdakilerden hangisinde III. Be, Mg ve Ca nın değerlik elektron sayıları ay­ doğru verilmiştir? nıdır. A) T > X > Y > Z B) X > Y > Z > T yargılarından hangileri doğrudur? C) T > Y > Z > X D) T > Z > Y > X A) Yalnız II B) I ve II C) I ve III E) X > Z > Y > T D) II ve III E) I, II ve III 1. E 2. B 3. C 104 4. D 5. B 6. E

PERİYODİK CETVEL KARMA TEST - 7 1. Periyodik cetvelde 4. periyot 2A grubunda bu­ 4. Halojenler ile ilgili; lunan X elementi ile ilgili; I. Elementel halde diatomiktirler. I. +2 yüklü iyonunun elektron dizilişi soygaz elek­ II. -1 yüklü iyonlarının elektron dağılımları soygaz tron düzen­ indedir. elektron düzenine benzer. II. Metaller ile alaşım oluşturur. III. Oda koşullarında tamamı gaz halde bulunur. III. Temel hal elektron dizilişinde bütün katmanları tam doludur. IV. Elektronegatiflikleri grupta yukarıdan aşağıya doğru inildikçe azalır. yargılarından hangileri doğrudur? V. Kendi periyodunda en aktif ametallerdir. A) Yalnız II B) I ve II C) I ve III değerlendirmelerinden hangisi yanlıştır? A) I B) II C) III D) IV E) V D) II ve III E) I, II ve III 2. Atom numaraları kendilerine en yakın olan soy­ 5. IA grubunda atom numarası arttıkça bu grup­ gazın atom numarasından bir fazla olan ele­ taki elementler ile ilgili aşağıda verilen özellik- mentlerin atomları ile ilgili; lerden hangisinin karşısındaki değişim hatalı belirtilmiştir? I. Bileşiklerinde yalnız +1 değerlik alırlar. Özellik Değişim II. 1. iyonlaşma enerjileri kendilerine en yakın soy- gazınkinden küçüktür. A) Aynı dış basınçta Azalır erime noktası III. Oksitlerinin sulu çözeltileri asidiktir. Azalır Artar yargılarından hangileri doğrudur? B) 1. iyonlaşma enerjisi Artar Artar A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II C) Elektron verme eğilimi D) I ve III E) II ve III D) Elektronegatiflik E) Atom yarıçapı 3. X — ve Y + taneciklerinin elektron dizilişleri bir 6. Temel hal elektron dizilişleri, soy­gaz olan Z nin elektron dizilişi ile aynı oldu- X: Y: Z: T: ğuna göre, X, Y ve Z elementleri ile ilgili; 2 27 281 286 I. X alkali metaldir. şeklinde olan X, Y, Z ve T atomları için aşağıda- II. Y nin oksijenli bileşiğinin sulu çözeltisi bazik ki ifadelerden hangisi yanlıştır? özellik gösterir. A) Değerlik elektron sayısı en az olan Z dir. III. Z nin değerlik elektron sayısı 8 dir. B) Y ile Z arasında ZY iyonik bileşiği oluşur. C) Atom çapı en küçük olan X tir. yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur? D) X ile T arasında XT iyonik bileşiği oluşur. E) Z alkali metal, Y halojendir. A) Yalnız II B) Yalnız III C) I ve II D) I ve III E) II ve III 1. B 2. C 3. A 105 4. C 5. D 6. D

KARMA TEST - 8 PERİYODİK CETVEL 1. X, Y ve Z baş grup elementlerinin atom numaraları 4. 1. iyonlaşma enerjisi (kkal/mol) sırasıyla a, a + 1 ve a + 3 tür. M Buna göre, bu elementler ile ilgili; KP I. Atomlarının değerlik elektron sayısı: Z = Y > X T N II. Periyot numarası : X = Y = Z Y III. Grup numarası : X > Z > Y Z Atom değerlendirmelerinden hangileri doğru olabi- X numarası lir? Yukarıdaki grafikte, 3. periyot element­lerinin 1. A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III iyon­laşma enerj­isi - atom numarası ilişkil­eri veril- D) II ve III E) I, II ve III miştir. , Buna göre, aşağıd­ aki değerlendirm­ e­lerd­ en hangisi yanlışt­ır? 2. Periyodik cetvelde aynı baş grupta 1. iyonlaş- A) Z atomunun değ­ erlik elektron sayısı, Y ninkin­ ma enerj­isinin azaldığı yönde; den büyüktür. I. Atom çapı artar. B) Elektron ilgisi en büyük olan P dir. II. Değerlik elektron sayısı azalır. C) K atomunun çekirdek yükü +15 tir. III. Kütle numarası artar. D) K'nın atom yarıçapı, N'ninkinden küçüktür. yargılarından hangileri doğru olur? E) X ve Y nin oksitlerinin sulu çözeltileri bazik özell­ik gösterir. A) Yalnız I B) I ve II C) II ve III D) I ve III E) I, II ve III 3. X, Y ve Z baş grup elementleri ile ilgili aşağıdaki bil- 5. Baş grup elementlerine ait olan M, L ve T atomları giler veri­liyor: ile ilgili; • X, kararlı bileşiklerinde -2 değerlik almaktadır. M: Kararlı bileşiklerinde +2 değerliklidir. • Y nin atom numarası, X inkinden 3 fazladır. L: Bulunduğu periyodun elektronegatifliği en bü­ • Z, X ve Y ile bileşik oluşturmamaktadır. yük olan elementidir. Buna göre, X, Y ve Z elementleri için aşağıdaki­ T: Doğada tek atomlu ve gaz halindedir. lerden hangisi doğrudur? bilgileri veriliyor. __X___ __Y___ __Z___ Buna göre M, L ve T elementleri için aşa­ğıd­ aki sınıflandırmalardan hangisi doğrudur? A) Metal Metal Metal _M_e_t_a_l A_m__e_ta_l _S_o_y_g_a_z_ B) Ametal Ametal Ametal A) T M L B) M L T C) Metal Ametal Soygaz C) L T M D) L M T D) Ametal Metal Soygaz E) M T L E) Ametal Ametal Metal 1. E 2. D 3. D 106 4. D 5. B

PERİYODİK CETVEL YAZILI SORULARI 1. Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yerleri uygun kelimelerle doldurunuz. (Her bir cümle 2 puan, toplam 20 puan) a. İzoelektronik katyonlar arasında iyon yükü arttıkça yarıçap ..............a..z.a..l.ır.............. . b. Gaz halde bulunan nötr bir atomdan, bir elektronun uzaklaştırılması için gereken enerjiye ...1....i.y..o..n..la..ş..m..a...e..n.e..r.j.i.s..i.. denir. c. 3A grubu elementlerinin birinci iyonlaşma enerjileri, aynı periyottaki 2A grubu elementlerininkinden daha ............k.ü..ç..ü..k.t.ü..r........... . d. Gaz halindeki bir atomun bir elektron alması sıra­sında oluşan enerji değişimine ......e..l.e.k..t.r.o..n...i.lg..i.s..i...... denir. e. Periyodik sistemde, elektronegatifliği en yüksek olan atom .................F................. dir. f. Periyodik sistemde, elementlerin aynı grupta yukar­ıdan aşağıya doğru elektron alma eğilimleri ..............a..z.a..l.ır.............. , elektron verme eğilimleri ................a..r.t.a..r............ . g. Periyodik cetvelde yatay sıralara .............p..e.r..iy..o..t............ denir. h. Periyodik cetvelde dikey sütunlara ..............g..r.u..p............... denir. ı. Gruplar .........A........... ve .........B........... olmak üzere iki türdür. i. Periyodik cetvelin 8A grubu elementlerine ..........s.o..y..g..a.z..l.a.r............ veya ..........a.s..a..l.g..a..z.l.a..r.......... denir. 2. Aşağıda verilen cümlelerin başına doğru ise D, yanlış ise Y harfi koyarak belirtiniz. (Her bir cümle 2 puan, top- lam 20 puan) a. (...D....) 19K+ iyonunun yarıçapı, 17Cl– iyonunkinden küçüktür. b. (...D....) İzoelektronik anyonlar arasında, iyon yükünün mutlak değeri arttıkça yarıçap artar. c. (...Y....) Bir elementin atomunun birinci iyonlaşma enerjisi, diğer iyonlaşma enerjilerine göre daha büyüktür. d. (...Y....) Periyodik sistemde, aynı grupta yukarıdan aşağıya doğru inildikçe elementlerin elektron ilgileri ar- tar. e. (...D....) Periyodik sistemde, aynı periyotta soldan sağa doğru gidildikçe elementlerin atom çapı küçülür. f. (...D....) Periyodik sistemde, bir grupta yukarıdan aşağıya doğru inildikçe elementlerin metalik özellikleri artar, ametalik özellikleri azalır. g. (...Y....) Modern periyodik sistemde elementler artan atom kütlesine göre dizilmiştir. h. (...Y....) Günümüzdeki periyodik sistem, Mendeleyev in tablosuyla aynıdır. ı. (...D....) Baş grup elementleri için son katmandaki elektron sayısı değerlik elektron sayısını verir. i. (...Y....) Periyodik cetvelde elektronegatifliği en yüksek element klordur. 1. a. azalır, b. 1. iyonlaşma enerjisi, c. küçüktür, d. elektron ilgisi, 107 2. a. D, b. D, c. Y, d. Y, e. D, f. D, g. Y, h. Y, ı. D, i. Y e. F, f. azalır/artar, g. periyot, h. grup, ı. A/B, i. soygazlar/ asal gazlar

YAZILI SORULARI PERİYODİK CETVEL 3. X W 5. 11Na, 7N, 13Al element atomlarının katman elekt- SM ZT RU ron dizilimlerini yazıp değerlik elektron sayısını Y bulunuz. (10 puan) N • Değerlik elektron sayısı son katmandaki elektron sayısıdır. Aşağıdaki ifadeleri periyodik cetvelde yerleri belir- 11Na )2e )8e )1e– DES = 1 tilen elementlerden yararlanarak cevaplandırınız. (20 puan) 7N )2e )5e DES = 5 a. 1. iyonlaşma enerjisi en küçük olan: ....Y........... 13Al )2e )8e )3e DES = 3 b. En aktif olan ametal: .......M........ c. Amfoter özellik gösteren metal: ...R............ 6. X elementi, 19Y ile aynı periyotta ve 12Z ile aynı d. Atom çapı en büyük olan: ....Y........... grupta yer aldığına göre X'in proton sayısı kaç- e. Elektronegatifliği en büyük olan: ....M........... tır? (10 puan) f. Elektron verme eğilimi en büyük olan: .....Y.......... 19Y )2e )8e )8e )1e 4 katmanı var. g. Değerlik elektron sayısı en fazla olan: .....U.......... 12Z )2 )8 )2 & 2A grubu bu durumda X elementi h. B grubu elementi olan: ....N........... 4. periyot 2A grubu olur. X )2e )8e )8e )2e & proton sayısı 20 olur. ı. İyonik karakteri en fazla olan bileşiği oluşturan element çifti: ....Y...v..e..M.... i. Alkali metaller: ....Z...v..e...Y... a) Y f) Y b) M g) U c) R h) N d) Y ı) Y ve M e) K i) Z ve Y 4. +2 yüklü iyonunun elektron katman dizilimi 7. 4Be, 12Mg ve 20Ca elementlerinin 2 ) 8 ) 8 ) şeklinde olan X elementinin periyodik a) 1. iyonlaşma enerjilerinin kıyaslayınız. (5 puan) cetveldeki yeri neresidir? (10 puan) b) Atom çaplarını kıyaslayınız. (5 puan) X2+ iyonunun katman elekron dizilimi 2 ) 8 ) 8 ) ise elekt- ron sayısı 18, proton sayısı 20 dir. Bir elementin periyo- Periyodik cetveldeki yerlerini bulalım. dik cetveldeki yeri proton sayısına göre bulunur. 4Be )2e )2e 2. periyot 2A 20X )2e )8e )8e )2e& 4. periyot 2A grubunda yer alır. 12Mg )2e )8e )2e 3. periyot 2A 20Ca )2e )8e )8e )2e 4. periyot 2A İyonlaşma enerjisi aynı grupta yukarıdan aşağı doğru indikçe azalır, atom çapı artar. İyonlaşma enerjisi: Be > Mg > Ca Atom çapı: Ca > Mg > Be 3. a) Y b) M c) R d) Y e) M f) Y g) U h) N ı) Y ve M i) Z ve Y 108 5. 11Na )2e )8e )1e DES = 1 / 7Na )2e )5e DES = 5 4. 20X )2e )8e )8e )2e& 4. periyot 2A grubunda yer alır. 13Al )2e )8e )3e DES = 3 6. 20 7. İyonlaşma enerjisi: Be > Mg > Ca Atom çapı: Ca > Mg > Be

PERİYODİK CETVEL YENİ NESİL SORULAR-1 1. Elektron Ametalik Çekirdek 2. Bir periyodik cetvel oyununda, elementlerin sınıfla- I ilgisi II özellik III yükü rına göre farklı renklerde ışıklar kullanılmıştır. Düğ- meye basıldığında yanan renge uygun bir element Elektrone- Elektron İyonlaşma sembolüne dokunulursa tüm cetvelde aynı anda ışıklar yanmakta, uygun olmayan bir örneğe doku- * gatiflik IVverme eğilimi V enerjisi nulursa cetvelin tüm ışıkları sönmektedir. Yukarıdaki küp puzzleda, küplerin her yüzünde, İlk beş oyunda yanan ışıkların renkleri ve bu periyodik cetvelde değişen özellikler yazmaktadır. renk için dokunulan element sembolleri şu şe- Küplerin aynı yöne bakan yüzlerinde yazan özellik- kildedir; lerin tamamı aynı yönde genellikle artmakta ya da tamamı aynı yönde genellikle azalmaktadır. • Sarı - Na • Sarı - AI Yıldızlı küp, diğer küplerin yönünü belirlemektedir. • Mavi - Ca • Sarı - Mg Buna göre yukarıdaki puzzleda hangi küpün yö- nü değiştirilirse puzzle tamamlanmış olur? • Mavi - F A) I B) II C) III D) IV E) V İlk beş oyunda sadece bir kez cetveldeki tüm ışıklar söndüğüne göre hangi element için veri- Yıldızlı küpte elektronegatiflik yazmaktadır. küplerin len cevap yanlıştır? (9F, 11Na, 12Mg, 13AI, 20Ca) yönü elektronegatifliğe göre belirlenecektir. A) Na B) AI C) Ca D) Mg E) F Elektronegatiflik aynı periyotta sağa doğru, aynı grup- ta ise yukarıya doğru artar (soy gazlar hariç). 9F: 7A grubu 2 7 Ametal Tüm özelliklerin değişim yönlerine bakıldığında; elekt- ron ilgisi, ametalik aktiflik, çekirdek yükü ve iyonlaşma 11Na: 1A grubu enerjisinin aynı periyotta sağa doğru genellikle arttığı görülmektedir. 2 8 1 Metal Fakat elektron verme eğilimi bu yönde azalır. 12Mg: 2A grubu Bu nedenle IV numaralı küpün yönü değiştirilmelidir. 2 8 2 Metal Cevap: D 13Al: 3A grubu 2 8 3 Metal 20Ca: 2A grubu 2 8 8 2 Metal Elektron katman dizilimine bakılarak elementler sınıf- landırıldığında, florun ametal, diğerlerinin metal oldu- ğu görülmektedir. Bu durumda tüm metaller için aynı renk kullanılmalıdır. Metallerden sadece Ca mavi renk için kullanıldığına göre yanlış olan Ca'dır. Cevap: C 1. D 109 2. C

YENİ NESİL SORULAR-2 PERİYODİK CETVEL 1. 2. ZT Y Li K Ca MX Na Mg Periyodik cetvelde benzer özellikteki element- Kimya öğretmeni periyodik tabloyu boş olarak tah- lerin biraraya getirildiği bir yap–boz hazırlan- taya çizdikten sonra bazı karelere X, Y, Z, T, M mıştır. Yap–bozda boş kalan yeri dolduracak harflerini koyuyor. parça aşağıdakilerden hangisi olabilir? Buna göre verilen elementler için aşağıdaki bil- (3Li, 7N, 8O, 9F, 11Na, 12Mg, 13Al, 17Cl, 19K, 20Ca) gilerden hangisi söylenemez? A) B) C) A) Bir elektroliz devresinde T elementi devrenin tamamlanması için iletken olarak kullanılabilir. F CI N B) Y elementi dikkat çekici parlak lambalar içinde D) E) kullanılabilir. AI O C) M elementi güçlü bir ışık ile aydınlatılırsa ışığı yansıtır. Elektron dağılımlarına bakıldığında yap-bozdaki tüm D) Çeşitli kutlama olaylarında havalı fişek içinde X elementlerin metal olduğu görülmektedir. elementi yanarak renk verici olarak kullanılabi- lir. Bu durumda boş kısma gelecek olan parçanın üzerin- de bir metal sembolü bulunmalıdır. E) Yüksek sıcaklıktaki fırınlarda pişen yemekler için cam malzemeye Z elementi katkı madde- Seçeneklerdeki elementlerden metal olan Al'dir. si olarak kullanılabilir. Cevap: D M: Soydum X: Potasyum Z: Bor T: Azot Y: Neon'dur. T yani azot, oda koşullarında gaz olan ve iletken ol- mayan bir ametaldir. Bu nedenle elektroliz devresinde iletken olarak kullanılamaz. Cevap: A 1. D 110 2. A

NOTLARIM

NOTLARIM