TYT Kimya Konu Anlatım Modülleri Modül 2 Kimyasal Türler Arası Etkileşimler Maddenin Halleri Doğa ve Kimya

DOĞA VE KİMYA KARMA TEST - 2 1. I. H2O II. CO2 4. I. Ütülerin tabanlarında kireç lekeleri oluşturur. III. CH4 II. Kireç lekelerini gidermek için sirke ya da limon suyu kullanılabilir. IV. O3 V. SO3 III. Sabunun köpürebilme ve temizleme kapasite- Yukarıdaki görselde yer alan gazlardan hangisi sini azaltır. sera etkisine neden olmamaktadır? Yukarıda sert sulara ait verilen bilgilerden han- gileri doğrudur? A) I B) II C) III D) IV E) V A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III 2. Aşağıda verilenlerden hangisi içme sularında bulunması istenmeyen özelliklerden biri değil- dir? A) Bulanıklık B) İletkenlik C) Mineral D) Koku E) Mikroorganizma 5. Dünya’daki su kaynakları ile ilgili; 3. Azot ve kükürt oksitleri, asit yağmurlarının oluşu- I. Dünya’daki suyun yaklaşık %97,5’i tuzlu sudur. II. Yüzey sularının büyük bir kısmını okyanuslar muna neden olmaktadır. oluşturur. Buna göre aşağıda verilenlerden hangisi asit III. İçilebilir su kaynaklarının en büyük kısmını ye- yağmurlarına neden olan gazların kaynağı ola- maz? raltı suları oluşturur. A) B) yukarıda verilen ifadelerden hangileri doğru- dur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III Volkanik patlamalar Deodorantlar C) D) Fabrika baca gazları Egzoz gazları 6. I. Kimyasal gübreler E) II. Organik sıvılar III. Temizlik malzemeleri IV. Evsel atıklar V. Tarım ilaçları Yukarıda verilenlerden kaç tanesi su kirliliğine neden olur? Fosil yakıtlar A) 5 B) 4 C) 3 D) 2 E) 1 1. E 2. C 3. B 99 4. E 5. C 6. A

KARMA TEST - 3 DOĞA VE KİMYA 1. 4. • Yumuşak sular ile pişirilen yemekler daha lez- Su olmadan canlılar uzun süre hayatta kalamazlar. zetlidir. Aşağıdakilerden hangisi suyu tasarruflu kullan- • Sert sular içildiğinde ağızda acı bir tat bırakır. mak için alınabilecek tedbirlerden biri değildir? A) Diş fırçalarken musluğu sürekli açık tutmamak • Sert sular ile yıkanan elbiselerde renk değişimi B) Duşta kalma süresini kısa tutmak gözlenmez. C) Çamaşır ve bulaşıkları makinede yıkamak D) Temizlikte bol köpük oluşturan deterjanları kul- • Yumuşak sular boru ve kazanlarda tortu oluşu- munu azaltır. lanmak E) Sebze ve meyveleri su dolu bir kapta yıkamak • Sert sular halk arasında kireçli su olarak da bi- linir. Yukarıda sert ve yumuşak sular ile ilgili verilen ifadelerden kaç tanesi yanlıştır? A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5 2. Plastikler ile ilgili aşağıda verilen ifadelerden 5. Tatlı su kaynakları arasında en büyük yüzdeye hangisi yanlıştır? sahip olup katı halde olduğu için doğrudan kul- A) Petrolden elde edilirler. lanılamayan su kaynağı aşağıdakilerden hangi- B) Hafif ve esnek malzemelerdir. sidir? C) Doğada kolay parçalanırlar. D) Yapılarında karbon(C), hidrojen(H), oksijen(O), A) Yeraltı suları B) Okyanuslar azot (N) gibi elementleri bulundururlar. C) Tatlı su gölleri D) Buzullar E) Isı ve elektrik yalıtkanlığına sahiptirler. E) Nehirler 3. Aşağıda verilen olaylardan hangisi çevre kirlili- 6. Çevre kirliliğini önlemek veya azaltmak için alınma- ğine neden olmamaktadır? A) Kimyasal gübrelerin bilinçsiz kullanımı sı gereken tedbirlerden biri de geri dönüşüm konu- B) Rüzgar enerjisi kullanımının yaygınlaşması sunda insanları bilgilendirmektir. C) Petrol taşıyan gemilerin batması D) Atık pillerin doğaya bırakılması Buna göre; E) Evsel ve endüstriyel atıkların suya karışması II. Plastikler III. Piller I. Camlar yukarıda verilen maddelerden hangilerinin geri dönüşümü mümkündür? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III 1. D 2. C 3. B 100 4. A 5. D 6. E

DOĞA VE KİMYA KARMA TEST - 4 1. Ağır metaller, su ve toprak kirliliğine neden olurlar. 4. I. Dünya’daki toplam su miktarı artmaktadır. Aşağıda verilen elementlerden hangisi ağır me- II. İçerisinde bol miktarda Ca2+ ve Mg2+ iyonlarını tal sınıfına girmez? içeren sular kireçlidir. A) Kurşun (Pb) B) Cıva (Hg) III. İçme sularının pH değeri 6,5- 8,5 arasında ol- malıdır. C) Magnezyum (Mg) D) Demir (Fe) IV. Kaynatma işlemi ile suların sertliği azaltılabilir. E) Kadmiyum (Cd) V. Su döngüsü ile doğada kirlenen sular arıtılmış olur. Yukarıda verilen ifadelerden hangisi yanlıştır? A) I B) II C) III D) IV E) V 2. 5. 5 mg Ca2+ 8 mg Ca2+ 6 mg Ca2+ 100 mL su 200 mL su 100 mL su I. Petrol ve II. Atık piller III. Deterjanlar 1. kap 2. kap 3. kap türevleri Yukarıda verilen kaplardaki su numunelerinin Yukarıda verilen maddelerden hangileri su kirli- sertliklerinin büyükten küçüğe doğru sıralanışı liğine neden olur? aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir? A) 2 > 3 > 1 B) 3 > 2 > 1 A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II C) 1 > 3 > 2 D) 3 > 1 > 2 D) I ve III E) I, II ve III E) 2 > 1 > 3 3. I. Vücut sıcaklığının düzenlenmesinde rol oynar. 6. Aşağıdakilerden hangisi hava kirliliğinin so- II. Üretici canlılar için ham maddedir. nuçlarından biri değildir? III. Metabolik faaliyetler için gereklidir. A) İklim özelliklerinin değişmesi Suyun canlılar için önemi ile ilgili yukarıda veri- B) Ozon tabakasının incelmesi len ifadelerden hangileri doğrudur? C) Suların sertliğinin artması D) Toprağın çoraklaşması A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II E) Denizlerdeki su seviyesinin yükselmesi D) II ve III E) I, II ve III 1. C 2. D 3. E 101 4. A 5. E 6. C

KARMA TEST - 5 DOĞA VE KİMYA 1. • ............................. toprağın verimini azaltır. 3. I. Hastalık yapıcı mikoorganizmalar içermemeli • ............................. nin başlıca nedenleri fosil II. Renksiz ve kokusuz olmalı yakıtlar ve egzoz gazlarıdır. III. İletken olmalı • ............................. gazı zehirlenmelere ve Yukarıda verilenlerden hangileri içme suyunun ölümlere neden olur. sahip olması gereken özelliklerdendir? • Soğutucu gazlar ve aerosollerde kullanılan klo- A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II roflorakarbon (CFC) gibi maddeler ............... na etki ederler. D) II ve III E) I, II ve III Yukarıdaki cümlelerde boş bırakılan yerler aşa- ğıda verilen uygun ifadeler ile doldurulduğunda hangisi açıkta kalır? A) Ozon tabakası B) Karbon monoksit C) Karbon dioksit D) Hava kirliliği E) Asit yağmuru 2. Ayşe Öğretmen öğrencilerinden çevre kirliliğinin 4. I. Doğal kaynakların bilinçsiz kullanımı canlı yaşamı üzerindeki etkileri konusunda örnek- II. Plansız sanayileşme ler vermelerini istiyor. III. Yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanılması IV. Taşıt sayısının artması Öğrenciler; V. Bilinçsiz ağaç kesiminin artması Yukarıda verilenlerden kaç tanesi çevrenin kir- lenmesine neden olur? A) 5 B) 4 C) 3 D) 2 E) 1 Tunç Ozon tabakasındaki ozon derişiminin azalması Kutuplardaki buz dağlarının Deren erimesi Doğal kaynakların hızla tükenmesi Berke Yeryüzünün ortalama sıcaklığının Gökçe 5. I. Su döngüsü sayesinde dünyadaki toplam su artması miktarı artar. İçilebilir su kaynaklarının artması II. Suyun doğal yoldan arıtımı sağlanmış olur. Atakan III. Suyun bir yerden başka bir yere taşınmasına cevaplarını verdiklerine göre, hangi öğrencinin yardımcı olur. verdiği örnek yanlıştır? Yukarıda su döngüsü ile ilgili verilen ifadeler- den hangileri doğrudur? A) Tunç B) Deren C) Berke A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) Gökçe E) Atakan D) II ve III E) I, II ve III 1. C 2. E 102 3. C 4. B 5. D

DOĞA VE KİMYA KARMA TEST - 6 1. I. N2 4. Madde Oluşturduğu çevre sorunu II. NO I. CFC a. Asit yağmuru III. NO2 II. SO2 b. Sera etkisi IV. CO III. CO2 c. Ozon tabakasının incelmesi V. O2 Yukarıda verilen maddeler ve öncelikli oluştur- dukları çevre sorunları aşağıdaki seçeneklerin Yukarıda verilen gazlardan kaç tanesi hava kir- hangisinde doğru eşleştirilmiştir? leticileri arasında yer alır? A) 5 B) 4 C) 3 D) 2 E) 1 A) I. c B) I. b C) I. c D) I. b E) I. a II. b II. a II. a II. c II. c III. a III. c III. b III. a III. b 2. • Hava kirliliğine neden olur. 5. Aşağıda verilenlerden hangisi sert suların oluş- • Zehirli bir gazdır. turduğu etkilerden biri değildir? • Fosil yakıtların yetersiz miktarda oksijenle ya- A) Çamaşırların yıpranmasına neden olur. kılması sonucu oluşur. B) Elektrikli su ısıtıcılarının kullanım süresi uzar. Yukarıda özellikleri verilen gaz aşağıdakilerden hangisidir? C) Lavabo, fayans gibi yüzeylerde kireç lekeleri oluşturur. A) Kloroflorokarbon B) Karbon monoksit D) Sabun sarfiyatına neden olur. C) Metan D) Karbon dioksit E) Çaydanlıkların dibinde tortu oluşumuna sebep E) Helyum olur. 3. Sert sular ile ilgili; 6. Çeşitli kaynaklardan açığa çıkan CO2 gazı at- I. Suyun sabunu çökeltme kapasitesini arttırır. mosferin yüksek katmanlarında bir tabaka oluştu- II. İçerisinde eser miktarda Ca2+ ve Mg2+ iyonla- rur. Oluşan tabaka yeryüzünden yansıyan güneş ışınlarının atmosferin dışına çıkmasını engeller. Bu rı bulunur. olaya sera etkisi adı verilir. III. Halk arasında kireçli su olarak da bilinir. Buna göre, aşağıda verilenlerden hangisi sera yargılarından hangileri doğrudur? etkisinin sonuçları arasında yer almaz? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II A) Kutuplardaki buzullar erir. D) I ve III E) I, II ve III B) İklim özellikleri değişir. C) Deniz seviyesi yükselir. D) Canlı çeşitliliği artar. E) Bazı bölgeler çoraklaşır. 1. C 2. B 3. D 103 4. C 5. B 6. D

YENİ NESİL SORULAR DOĞA VE KİMYA 1. Antalya’da yaşayan ve titiz bir ev hanımı olan Zey- 2. nep bir gün çamaşır yıkamak isterken çamaşır ma- kinesinin bozulduğunu fark eder. Hemen teknik servisi arayarak eve bir tamirci çağırır. Dünya’da petrolün yaklaşık %4’ü plastiklerin üreti- minde ham madde olarak kullanılmaktadır. Tamirci, Zeynep’e çamaşır makinesinin rezistan- sında biriken tortuyu göstererek arızanın sebebini Plastikler, hafif, esnek, kolay şekil alabilen malze- açıklar. melerdir. Aşınmaya karşı oldukça dayanıklı olan plastikler, ısı ve elektrik yalıtkanlığına sahiptir. Buna göre; Plastikler, doğada yüzyıllarca bozunmadan kalabil- I. Antalya şehrinin suyu kireçlidir. mektedir. II. Sulardaki Ca2+ ve Mg2+ iyonları ısıtma sistem- Buna göre, plastikler ile ilgili aşağıdaki çıkarım- lerinde tortu oluşumuna neden olur. lardan hangisi yanlıştır? III. Oluşan tortular, ısı iletkenliğini azaltır. A) Kullanım kolaylığı nedeni ile endüstride birçok yukarıda verilen ifadelerden hangileri doğru- alanda tercih edilmektedirler. dur? B) Ham maddesi olan organik sıvı, suyu ve toprağı A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II kirletir. D) II ve III E) I, II ve III C) Doğada parçalanmaları zor olduğundan topra- ğın geçirgenliğini azaltırlar. D) Yakılarak imha edilebilirler. E) Üretim aşamasında kullanılan kimyasal madde- ler temas halinde insan vücuduna geçebilir. İçerisinde bol miktarda Ca+2 ve Mg2+ iyonlarını bulun- Plastiklerin ham maddesi petroldür. Bu nedenle yakıl- duran sert sulara halk arasında kireçli su da denir. dıklarında çevre kirliliğine yol açan zaatırkarplılagsatziklaler r(CgOe2r,i Kireçli sular, ısıtma sistemlerindeki boru, kazan ve NdöOn2ü, şSüOm2) açığa çıkar. Bu nedenle rezistanslarda tortu oluşumuna yol açar. Bu tortular kutularına atılmalıdır. sistemlerdeki ısı iletkenliğini azaltır ve verimi düşürür. Cevap: E Cevap: D 1. E 104 2. D