จดหมายข่าวชุมชนคนรักสุขภาพ_ฉบับสร้างสุข_ประจำเดือนเมษายน_2563

จดหมายขา่ วชมุ ชนคนรักสขุ ภาพ ฉบบั ปที ี่ 16 ฉบับท่ี 222 เมษายน 2563 ไทยรสู้ ู้โควดิ เปิดทุกเรือ่ ง ต้องร้สู ้วู กิ ฤต แจก อะไรคอื ระยะหา่ งทางสังคม รวม HowTo รบั มือโควิด-19 ฟรี! สํานกั งานกองทุนสนับสนนุ การสร้างเสริมสขุ ภาพ (สสส.)















ร้สู ู้โควดิ Social การส่ือสารกับประชาชนเม่ือการระบาดเร่ิมต้นข้ึน Distancing คอื การกนิ รอ้ น ชอ้ นกลาง ลา้ งมอื เพราะเชอ้ื ไวรสั นน้ั ออ่ นแอ เม่ือเจอสบู่ ช�าระล้าง หรือเจลแอลกอฮอล์ การไม่น�ามือท่ี การเวน้ ระยะห่างทางสงั คม จับส่งิ ตา่ ง ๆ ไปสัมผสั ตา จมูก ปาก ไม่หยิบอาหารเข้าปาก จงึ เปน็ วิธปี องกนั ตวั เองเบอ้ื งต้นได้ เป็นวิธีที่ได้ผล ท�าให้ประเทศจีนลดการระบาดลง ได้อย่างรวดเร็ว และกลายเป็นประเทศที่พบเคสผู้ป่วย การระบาดระยะต่อมา มีปัจจัยหลายอย่างท่ีท�าให้อัตราผู้ป่วย มาจากต่างประเทศแทนการติดเชื้อและแพร่ระบาด เพิ่มขึ้น เช่น การเดินทางเขา้ ประเทศจากพนื้ ที่เสยี่ ง ละเลยมาตรการ ในประเทศ การเว้นระยะห่างทางสังคมเป็นวิธีที่จีน กักตัว การรวมตัวของคนจ�านวนมากในสถานท่ีท่ีเอ้ือต่อการติดเชื้อ นา� มาใช้ ไมว่ า่ จะเปน็ การรบั ประทานอาหารทแ่ี ยกกนั ทาน อย่างสนามมวย สถานบันเทิง ท�าให้เมื่อผู้ป่วยเพ่ิมขึ้นในหลักร้อย หรือ การขึ้นลิฟต์ ต่อคิวซื้ออาหาร สินค้า ก็มีการเว้น จา� เปน็ ตอ้ งมกี ารเปลยี่ นแปลงการสอื่ สารกบั ประชาชน ลา้ ง เลย่ี ง ลด ระยะระหว่างกนั เพอื่ หยดุ โรคระบาดใหไ้ ด้ จึงเป็นวธิ ที ีช่ ่วยลดการระบาด คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ จุฬาลงกรณ์ ล้างมอื มหาวิทยาลัย ร่วมกับส�านักงานกองทุนสนับสนุน การสรา้ งเสรมิ สขุ ภาพ (สสส.) ดา� เนนิ การออกแบบพน้ื ท่ี • ลา้ งมอื กอ่ นรบั ประทานอาหาร ตามแนวคิด social distancing (การรักษาระยะห่าง • ล้างมือหลังเขา้ หอ้ งน�า้ สมั ผสั สิง่ สกปรก ทางสงั คม) ถอื เปน็ แนวปฏบิ ตั ใิ นการลดการแพรก่ ระจาย ของเชื้อโรค ลดการมปี ฏสิ ัมพนั ธร์ ะหว่างผ้คู น สมั ผสั ลกู บิดประตู • ลา้ งมอื ดว้ ยสบแู่ ละน้�า ระยะหา่ ง หรอื เจลแอลกอฮอลล์ า้ งมือ เลยี่ งการตดิ โรค 2 เมตร • เลยี่ งการสัมผสั ผูป้ ว่ ยทีม่ ีอาการหวัด อ้างอิงศาสตร์การออกแบบทางสถาปัตยกรรม • เลย่ี งการเขา้ ไปในพน้ื ท่ีแออัด ท่ีแนะน�าโดยองค์การอนามัยโลก (WHO) ซ่ึงแนะน�าให้ เว้นระยะห่างประมาณ 2 เมตร ระหว่างบุคคล เพราะ เดินทางไปในพนื้ ทร่ี ะบาดโดยไม่จ�าเปน็ โรคโควดิ -19 ตดิ ตอ่ กนั ทางอาการไอจาม เสมหะ ละออง • ถา้ เล่ียงไม่ได้ให้สวมหนา้ กากผ้า ฝอย ระยะแพรเ่ ช้อื ไมเ่ กิน 2 เมตร การอยู่ห่างกนั จะท�าให้ ปลอดภยั และหม่ันลา้ งมือ สสส. ได้สนับสนุนแนวทางน้ีให้กับโรงพยาบาล ลด เพอื่ ใหบ้ คุ ลากรทางการแพทย์ เจา้ หนา้ ทปี่ ฏบิ ตั งิ านทอ่ี ยู่ ในพ้ืนท่ีท่ีมีความเส่ียง • ลดระยะเวลาการอยใู่ นที่ชุมนุมชน และประชาชนท่ีต้องอยู่ • ลดกจิ กรรมที่ทา� รว่ มกันของคนหมู่มาก ในกลุ่มคนจ�านวนมาก • ลดการแพร่กระจายเชือ้ เพ่ือป้องกันการระบาด ของเช้ือโรค เจ็บปว่ ยให้หยุดเรยี นหยุดงาน นติ ยสารสร้างสขุ 9



10 วิธี Social Distancing การทา� Social Distancing จะรวมถงึ 1. งดจัดประชุม หรืองดเข้าร่วมการประชุม การท�างานท่ีบ้าน ประชุมทางไกล โดยยุค หรือการชุมนุมขนาดใหญ่ ที่ต้องเผชิญหน้ากับ ปัจจุบันสามารถท�าได้สะดวกง่ายดายผ่าน คนจ�านวนมาก โปรแกรมต่าง ๆ ท�าให้งานยังคงด�าเนิน ต่อไปได้ 2. หลกี เลย่ี งชวั่ โมงเรง่ ดว่ น และสถานการณ์ ที่มีแนวโน้มดึงดูดคนจ�านวนมาก โดยการ แอปพลเิ คชัน เปลี่ยนก�าหนดการใหห้ ่างจากชวั่ โมงเร่งดว่ น ส�าหรบั ท�างานทีบ่ ้าน 3. ระวังการใชส่ิงของสาธารณะ หลีกเลี่ยง Trello สิ่งที่คนอ่ืนสัมผัส เม่ือเจอสถานการณ์ท่ีต้อง สร้างลิสต์งาน ก�าหนดวันสง่ สัมผสั บ่อย ๆ ให้ลา้ งมือทนั ที และกา� หนดผู้รับผิดชอบ การทา� งาน หรือการตดิ ตามงานระหวา่ งพนกั งาน 4. ลดการเดินทางเขาสถานท่ีจําเปน เช่น และหวั หน้าใหง้ ่ายขึ้น รา้ นขายของช�า หรือหอ้ งซกั รีดรวม ในชว่ งเวลา เร่งด่วน ควรเลือกไปในเวลาท�างานหรือเช้าตรู่ Google Hangout แทน วิดีโอแชท รองรบั การใชง้ านพรอ้ มกัน 25 คน แสดงบทสนทนาได้ ยอ้ นหลงั ได้ 5. เปลี่ยนพฤติกรรมการทํางานจากท่ีบาน แชร์หน้าจอใหผ้ ู้ร่วมสนทนาดูพรอ้ ม ๆ โรงเรียน สื่อสารผ่านอินเทอร์เน็ต เรียนทาง การคุย ไกลแทน Google Drive 6. งดการแสดงความรัก หรือทักทายด้วย สามารถรบั สง่ ไฟล์ขนาดใหญ่ การจบั มอื หอมแกม้ กอด สร้างโฟลเดอร์งานใหท้ กุ คนทีก่ �าหนด เขา้ ถึงร่วมกันได้ 7. หลีกเลี่ยงพ้ืนท่ีในหองแออัด งดเข้า ในพืน้ ที่ปด เช่น โรงหนัง สนามกฬี า Slack สามารถสร้างแชทเดีย่ ว แชทกลมุ่ 8 . ห ลี ก เ ล่ี ย ง กิ จ ก ร ร ม ท่ี เ ก่ี ย ว ข  อ ง กั บ หรอื หวั ขอ้ สนทนาตามหวั ขอ้ เร่ือง การโตตอบอย่างใกลชิด โดยเว้นระยะห่าง ของงานทีท่ า� ใชร้ ว่ มกับแอปพลเิ คชนั่ อื่น การส่ือสารต่าง ๆ ทเี่ หมาะสม เช่น Google Dive Dropbox 9. เวน ระยะอย่างนอย 1-2 เมตร จากผ้อู ืน่ SignNow เชน่ การตอ่ คิวซื้อของ รอลิฟต์ รอคิวตา่ ง ๆ สามารถเซ็นเอกสารออนไลนไ์ ด้ อยา่ งงา่ ยดายและรวดเร็ว ใหห้ ลายคน 10. กักตัวอยู่ในบานใหมากท่ีสุด จะลด เซ็นพร้อมกนั และติดตามผลได้ โอกาสติดโรคน้อยลงเม่ือไม่ได้ออกไปข้างนอก โดยเฉพาะครอบครัวที่มีผู้สูงอายุและเด็ก นิตยสารสรา้ งสุข 11 สมาชิกควรค�านึงถึงการเป็นพาหะน�าโรคมาให้ บุคคลท่อี ่อนแอกว่า

กกั ตวั เอง ด้านการปฏบิ ัตติ ัว ของคนในครอบครวั เพอ่ื หยดุ ระบาด 1. ให้ทุกคนในบ้านดูแลสุขอนามัยส่วนบุคคล การกักตัวเป็นขั้นตอนที่ส�าคัญส�าหรับผู้ท่ี ดว้ ยการลา้ งมอื บอ่ ย ๆ ดว้ ยนา�้ และสบอู่ ยา่ งนอ้ ย 20 วนิ าที เดินทางกลับมาจากประเทศกลุ่มเสี่ยงซ่ึงพบการ กรณีไม่มีน้�าและสบู่ ให้ล้างมือด้วยเจลแอลกอฮอล์ท่ีมี ระบาดของโรคจา� นวนมาก จงึ จา� เปน็ ตอ้ งรอดอู าการ ความเขม้ ขน้ อยา่ งนอ้ ย 70% หลกี เลยี่ งจดุ เสย่ี ง และดแู ล ตามเกณฑ์ 14 วัน เพ่ือปองกันการแพร่ระบาดโรค สขุ ภาพตนเอง ไปสู่บุคคลอื่น และในกรณีท่ีสัมผัสบุคคลท่ีป่วย การกักตัวเองก็เป็นอีกวิธีที่จะหยุดการระบาดใน 2. ไม่ใช้ของใช้ส่วนตัวร่วมกัน (เช่น ผ้าเช็ดหน้า วงกว้างได้ ผา้ เชด็ ตวั แกว้ นา�้ หลอดดดู นา้� ) ไมด่ ม่ื นา้� และไมร่ บั ประทาน อาหารสา� รบั เดยี วกบั ผทู้ เี่ ดนิ ทางมาจากพนื้ ทเี่ สยี่ ง และแยก การปฏิบตั ิตัวระหวา่ งการกักกนั ทา� ความสะอาด คุมไว้สังเกต ณ ท่พี กั อาศยั ดังนี้ 3. เกบ็ รวบรวมขยะมลู ฝอยทงั้ หมดใสถ่ งุ ปด ปากถงุ 1. ผู้ถูกกักกันต้องไม่ออกจากที่พักเป็นเวลา ให้มิดชิด แลว้ ใสล่ งถงั เพ่ือให้เกบ็ ขนน�าไปกา� จดั ตอ่ ไป อย่างน้อย 14 วัน นับจากวันเดินทางมาจากพ้ืนท่ีระบาด หรือ สมั ผัสผปู้ ่วย 4. กรณีใช้ห้องน้�าร่วมกัน ให้ระมัดระวังจุดเสี่ยง สา� คญั ทม่ี กี ารสมั ผสั รว่ มกนั เชน่ บรเิ วณโถสว้ ม อา่ งลา้ งมอื 2. รับประทานอาหารแยกจากผู้อ่ืน โดยใช้ภาชนะ กอกน�า้ ลกู บิดประตู และล้างมือดว้ ยนา้� และสบูท่ กุ ครงั้ ช้อนส้อม และแกว้ น้า� สว่ นตวั 5. บุคคลในครอบครัวหลีกเลี่ยงการอยู่ใกล้ชิดกับ 3. ไม่ใช้ของใช้ส่วนตัวร่วมกับผู้อื่น เช่น ผ้าเช็ดหน้า ผู้ที่กลับมาจากพ้ืนท่ีระบาด โดยเฉพาะผู้สูงอายุ ผู้ป่วย ผา้ เช็ดตวั โรคเร้ือรังต่าง ๆ ควรอยู่ห่างกัน ไม่น้อยกว่า 1-2 เมตร หรือ 1-2 ช่วงแขน หรือใช้เวลาพบปะผู้อื่นให้ส้ันท่ีสุด 4. ล้างมอื บอ่ ยๆ ดว้ ยน�้า และสบ่อู ย่างน้อย 20 วินาที หากจ�าเป็นให้ใชห้ นา้ กาก หรือแอลกอฮอล์ความเขม้ ขน้ อยา่ งน้อย 70% 6. เฝ้าระวังอาการเจ็บปว่ ยของผูส้ มั ผสั ใกล้ชดิ หรอื 5. สวมหน้ากากอนามัย และอยู่ห่างจากคนอ่ืน ๆ สมาชกิ ในบา้ น เป็นเวลา 14 วนั หลังสมั ผัสกบั ผปู้ ว่ ย ในบ้านประมาณ 1-2 เมตร หรอื หน่งึ ชว่ งแขน 7. คนในครอบครวั สามารถไปท�างาน เรียนหนังสือ 6. หลีกเลี่ยงการใกล้ชิด พูดคุยกับบุคคลอ่ืนใน ได้ตามปกติ แต่ทั้งน้ีอาจต้องให้ข้อมูลกับสถานท่ีท�างาน ทพ่ี กั อาศยั โดยเฉพาะผสู้ ูงอายุ ผู้ป่วยโรคเรื้อรงั ตา่ ง ๆ สถานศกึ ษา ตามเงือ่ นไขทสี่ ถานทีเ่ หล่านั้นกา� หนด 7. ท้ิงหน้ากากอนามัย ใส่ถุงพลาสติกและปดปากถุง ให้สนิทก่อนท้ิงลงในถังขยะท่ีมีฝาปด มิดชิด และท�าความ สะอาดมอื ด้วยเจลแอลกอฮอล์ หรือน�้าและสบู่ทันที 8. ปดปาก จมูกด้วยกระดาษทิชชูทุกคร้ังที่ไอจาม โดยปดถึงคาง แล้วทิ้งทิชชูลงในถุงพลาสติกและปดปากถุง ใหส้ นิทก่อนทิง้ หรือ ใช้แขนเสื้อปดปากจมกู เมื่อไอหรอื จาม และทา� ความสะอาดมือดว้ ยเจลแอลกอฮอล์ หรอื น้า� และสบู่ ทนั ที 9. ทา� ความสะอาดบรเิ วณทผ่ี เู้ ดนิ ทางพกั เชน่ เตยี ง โตะ บรเิ วณของใชร้ อบ ๆ ตวั รวมถงึ หอ้ งนา�้ ด้วยน�้ายาฟอกขาว 5% โซเดยี มไฮโปคลอไรท์ (นา้� ยาฟอกขาว 1 สว่ นตอ่ นา้� สะอาด 99 ส่วน) 10. ท�าความสะอาดเสื้อผ้า ผ้าปูเตียง ผ้าขนหนู ฯลฯ ดว้ ยสบหู่ รอื ผงซกั ฟอกธรรมดาและนา้� หรอื ซกั ผา้ ดว้ ยนา้� รอ้ น ที่อุณหภมู นิ า�้ 70-90 องศาเซลเซียส 12 นิตยสารสร้างสขุ

การตดิ โควดิ -19 แบบเปน็ กลมุ่ กอ้ น กลายเปน็ การระบาด วงกว้างได้ ไม่ว่าจะเป็นท่ีประเทศเกาหลีท่ีเจอเคสซูเปอร์ สเปรดเดอรจ์ ากการเขา้ รว่ มกจิ กรรมทางลทั ธหิ รอื ประเทศไทย ท่ีพบการระบาดเป็นกลุ่มก้อนจากสถานบันเทิง ผับ บาร์ และสนามมวย ในงานเสวนา “เหล้า บุหร่ี กับความเสี่ยงโควิด-19” ไดร้ ่วมกันถอดบทเรยี นเพ่อื นําไปสูก่ ารปองกันในอนาคต ดร.วศิน พพิ ัฒนฉัตร ผชู้ ่วยผู้อาํ นวยการศนู ยว์ จิ ยั และจดั การความรู้เพ่ือการควบคุมยาสูบ คณะแพทยศาสตร์ โรงพยาบาลรามาธบิ ดี ข้อมูลขององค์การอนามยั โลก (WHO) ระบุวา่ การสูบบหุ รี่ทา� ใหม้ คี วามเสย่ี งปอดตดิ เช้ือ เมอื่ เทียบกบั ผ้ไู ม่สบู ไดแ้ ก่ เสยี่ งตดิ เช้อื แบคทีเรยี 2-4 เท่า เช้อื ไขห้ วัดใหญ่ 2 เทา่ เชือ้ วณั โรค มากกวา่ 2 เท่า เพิ่มอตั ราการเสยี ชีวิต 4 เท่า และเชื้อโควดิ -19 ถงึ 14 เทา่ ขณะที่ในประเทศสหรัฐอเมริกา ข้อมูลจาก Centers for Disease Control and Prevention (ณ วันท่ี 18 กุมภาพนั ธ์ 2563) พบว่า มกี ารตายท่เี กย่ี วขอ้ งกบั การสบู บุหรไี่ ฟฟา เพ่มิ ขึน้ 68 ราย มีผปู้ ว่ ย 2,807 ราย นอกจากนก้ี ารสบู บหุ รี่ 1 ซอง (20 มวน) จะท�าให้ชีวิตของ ผสู้ บู บุหร่สี ั้นลงประมาณ 2 ชั่วโมง 20 นาที หรือสูบบุหร่ี 1 มวน ทา� ใหช้ ีวติ สั้นลงไป 7 นาที ด้านวารสารการแพทย์จนี (Chinese Medical Journal ณ วันท่ี 28 กุมภาพนั ธ์ 2563) ระบุว่า ในผปู้ ่วยทีม่ ีอาการทรุดลง รวมถงึ เสียชีวติ เป็นผ้สู ูบบหุ ร่มี ากกวา่ ไมส่ ูบ โดยโควดิ -19 ที่เกดิ ปอดอกั เสบ เมอื่ แบ่งผู้ป่วยออกเป็น 2 กลุ่ม คือ กลุ่มที่มีอาการ ดีข้นึ กับกลุ่มที่มีอาการทรุดลง (รวมถึงตาย) พบว่า ในผู้ป่วยกลุ่มท่ีมีอาการทรุดลงและถึงแก่ความตาย มีสัดส่วนเป็นผู้สูบบุหรี่ ต่อผู้ไมส่ ูบบุหร่ี คิดเป็น 14 : 1 ดังน้ัน การสูบบุหร่ีเป็นความเส่ียงสูงสุด ท่ีสัมพันธ์กับการเกิดปอดอักเสบรุนแรงรวมถึงการเสียชีวิตจากโควิด-19 และยังพบอีกว่า ผู้ติดเชื้อ 11 รายที่ร่วมวงปาร์ตี้กันจ�านวน 15 คนและติดเชื้อเพราะการสูบบุหรี่ด่ืมสุราร่วมกัน โดยมีพฤติกรรม สบู บหุ รมี่ วนเดยี วกัน หรือการใช้บหุ ร่ีไฟฟา้ รว่ มกนั จนทา� ให้มีผู้ติดเช้อื เกอื บท้ังกลุ่ม ในปี 2555 ไวรสั เมอรส์ เคยระบาดในตะวนั ออกกลาง สาเหตหุ นงึ่ มาจากการสบู บารากโู่ ดยใชส้ ายสบู รว่ มกนั ตอ่ มาในปี 2563 โควดิ -19 ระบาด ทา� ใหป้ ระเทศอหิ รา่ น คูเวต ปากีสถาน กาตาร์ และซาอดุ ิอาระเบีย สงั่ ห้ามบรกิ ารบารากู่ท่ัวประเทศ รศ.พญ.รศั มน กลั ยาศริ ิ ภาควชิ าจติ เวชศาสตร์ คณะแพทยศาสตร์ จฬุ าลงกรณ์มหาวิทยาลยั ปกตคิ นทตี่ ดิ แอลกอฮอล์ มโี อกาสตดิ เชอ้ื ในปอด เชน่ วณั โรค หรอื ปอดบวม สงู กวา่ คนทว่ั ไป ขณะท่ีการรวมกลุ่มที่มีความใกล้ชิดกันมาก ๆ หากมีใครสักคนท่ีเชอ้ื อยู่ก็มีโอกาสแพร่กระจายสู่คน รอบขา้ งได้ ทั้งน้ี กลไกท่ีท�าให้เพ่ิมความเสี่ยง ได้แก่ “ปัจจัยทางสังคม” คนที่เป็นผู้ดื่มแอลกอฮอล์ การดูแลสุขอนามัยจะไม่ดีเท่าคนอ่ืน บวกกับความเฮฮา สังสรรค์ บรรยากาศพาไป ท�าให้ ไม่ป้องกันตัวเองเต็มที่ และ “ปัจจัยทางชีวภาพ” การเป็นผู้ติดแอลกอฮอล์มานาน ภูมิคุ้มกัน ในรา่ งกายจะลดลง ในงานวิจัยจึงพบว่า คนที่ติดแอลกอฮอล์ มีความเส่ียงในการติดเช้ือในปอด ได้มากกว่า คนทว่ั ไป 2.9 เทา่ และในคนทต่ี ิดเชอื้ ทางปอดเสยี ชวี ิต 13.5% มาตรการปด สถานบันเทิง ผับ บาร์ ฯลฯ ปดเพ่ือลดโอกาสแพร่กระจายเชอ้ื เพราะเปน็ แหลง่ ท่มี ีคนไปรวมกล่มุ กนั ซงึ่ ท่วั โลก กเ็ ร่มิ มมี าตรการแบบนีเ้ ชน่ เดยี วกัน เพ่ือลดการแพรก่ ระจาย ทสี่ า� คัญให้ระวังตัวเอง และหลกี เล่ยี งการอยู่ในท่ชี ุมชน นิตยสารสร้างสุข 13







ด้านซีดีซี ออกค�ำแนะน�ำในลักษณะคล้าย ๆ กัน ทว่า • ซื้อประกันการเดินทางรองรับกรณีเที่ยวบิน มีความเข้มข้นน้อยกว่า ที่ออกมาในช่วงเวลาเดียวกัน โดยระบุว่า ให้ประชาชนหลีกเลี่ยงการเดินทางท่ีไม่จ�ำเป็นไปยังประเทศ ถูกยกเลกิ ชว่ ยทเุ ลาไดบ้ า้ งไหม? จนี อหิ ร่าน เกาหลใี ต้ อิตาลี และญีป่ นุ่ ขณะที่องค์การอนามัยโลก (WHO) ให้ค�ำแนะน�ำทั่วไปกับ เวบ็ ไซตเ์ ปรยี บเทยี บประกนั การเดนิ ทาง Squaremouth ทุกประเทศทั่วโลกว่า ไม่แนะน�ำให้ใช้มาตรการจ�ำกัดการเดินทาง แนะน�ำว่า ปัจจุบันบริษัทประกันทราบกันท่ัวหน้าแล้วว่า ไปยังประเทศท่ีมีการพบการระบาดของโควิด-19 เน่ืองจาก มกี ารระบาดของโควดิ -19 ในหลายประเทศ ทำ� ใหผ้ ลกระทบ องคก์ ารอนามัยโลก มองวา่ เปน็ มาตรการท่ี “ไม่มปี ระสิทธภิ าพ” ใด ๆ จากการระบาดของโรคนี้ที่อาจจะเกิดขึ้นและกระทบ และในทางตรงขา้ มการจำ� กดั การเดนิ ทางไปยงั ประเทศทม่ี กี ารระบาด การเดนิ ทางถือเปน็ เรือ่ งท่คี าดการณ์ไดล้ ว่ งหน้าแล้ว ทำ� ให้ ยังมีผลกระทบไปถึงการเกิดการหยุดชะงักด้านความช่วยเหลือ ประกันการเดินทางโดยท่ัวไปไม่ครอบคลุมผลกระทบท่ีเกิด ทางเทคนคิ การหยดุ ชะงกั ทางธรุ กจิ และนำ� ไปสผู่ ลกระทบในทางลบ จากการระบาดของไวรสั ตวั น้ี ทางสังคมและเศรษฐกิจอื่น ๆ ซ�้ำเติมจากผลกระทบของการแพร่ ฉะน้ันหากใครต้องการซื้อประกันการเดินทางเพื่อลด ระบาดโรคด้วย​ ความเสี่ยงผลกระทบ ต้องเลือกประกันชนิดที่ระบุว่า ให้ความคุ้มครองส�ำหรับการยกเลิกเที่ยวบิน “ในทุกกรณี” เทา่ น้นั ซ่งึ แน่นอนวา่ ราคาก็จะแพงกวา่ ประกนั การเดินทาง มาตรฐานทั่วๆ ไป • ถา้ เปน็ การเดนิ ทางเพอื่ ไปทำ� ธรุ ะตามหนา้ ทก่ี ารทำ� งานละ่ ? • การเดนิ ทางดว้ ยเรอื สำ� ราญ ควรหรอื ไม่​? จ�ำเปน็ ตอ้ งงดไหม? ขณะนอี้ ตุ สาหกรรมเดนิ เรอื สำ� ราญทว่ั โลก กำ� ลงั เผชญิ ปัญหาเร่ืองการยกเลิกการเดินทาง หรือเล่ือนการเดินทาง กอ่ นหนา้ นบี้ รษิ ทั ใหญ่ ๆ ของสหรฐั ฯ หลายแหง่ กไ็ ดป้ ระกาศ ออกไป อันเป็นผลจากข่าวการพบผู้ติดเชื้อในเรือส�ำราญ ยกเลิกงานประชมุ สำ� คญั ๆ ของปไี ปแลว้ ไดแ้ ก่ ในช่วงท่ีผ่านมา ไม่ว่าจะเป็น เรือไดมอนด์ พรินเซส • Adobe ท่ียกเลิกการประชุมใหญ่ประจ�ำปีที่ลาสเวกัส ท่ีถูกกักโรคที่ญี่ปุ่น และมีอัตราการติดเชื้อของผู้โดยสาร แล้วหนั มาใชร้ ปู แบบการประชมุ ออนไลน์แทน มากถึง 1 ใน 6 คน แต่ก็ยังคงมีผู้เดินทางท่องเที่ยวด้วย • Facebook ได้ยกเลิกการประชุม นักพัฒนาเอฟ 8 เรอื สำ� ราญอยู่ ทว่ี างแผนจะจดั ข้ึนที่แซนโฮเซ แคลฟิ อร์เนีย จากข้อมูลที่เผยแพร่โดยเดอะวอลล์สตรีทเจอร์นัล • Google ได้ยกเลิกการประชุมนักพัฒนา หรือ ไอโอ ท่ีระบุว่า อัตราการจองตั๋วเดินทางผู้โดยสารลดลง 60% ทีเ่ ตรยี มจะจัดที่ เมาเทน ววี แคลฟิ อร์เนีย ในชว่ งตน้ เดอื นมนี าคม ซง่ึ ในความเหน็ ของซดี ซี ี การเดนิ ทาง โดย​ซดี ซี ี ใหค้ ำ� แนะนำ� เรอ่ื งการเดนิ ทางเพอื่ เขา้ รว่ มการประชมุ โดยเรือส�ำราญเป็นช่องทางในการระบาดของโควิด-19 ในลักษณะน้ีไว้ว่า ถ้าจ�ำเป็นต้องเข้าร่วม สิ่งท่ีพึงระลึกไว้เสมอคือ ที่น่าเป็นห่วงมาก เนื่องจากเป็นสภาพแวดล้อมที่เช้ือไวรัส หลีกเลี่ยงการเข้าใกล้คนท่ีเห็นชัดเจนว่าไม่สบาย ห้ามจับหน้า จะแพร่กระจายจากคนหน่ึงไปยงั คนอนื่ ๆ ได้ง่าย​ ด้วยมือท่ีไม่ได้ล้าง ให้ล้างมือบ่อย ๆ ด้วยสบู่และน�้ำ หรือใช้เจล ท้ังผ่านการถูกสัมผัสโดยตรงกับสารคัดหล่ังที่ ลา้ งมือทมี่ ีส่วนผสมของแอลกอฮอล์ ปนเปื้อนเช้ือไวรัส ที่พ่นออกมาจากทางเดินหายใจของ ผูต้ ดิ เชื้อ ท้งั การไอ จาม น้�ำมกู น้ำ� ลาย หรอื การไปสมั ผัสกับ สง่ิ ของทมี่ เี ชอื้ พวกนจ้ี บั อยู่ “เรอื สำ� ราญเหลา่ นกี้ เ็ ปน็ เหมอื น แหล่งแพร่เชื้อขนาดใหญ่ท่ีลอยไปตามน�้ำ และถ้าคุณอยู่ ในนนั้ คณุ กไ็ มอ่ าจจะหลกี หนอี อกไปจากสง่ิ แวดลอ้ มอนั ตราย อนั นน้ั ไดเ้ ลย” ​ การเดนิ ทางไปแตล่ ะประเทศในชว่ งนย้ี งั ตอ้ งพจิ ารณา ถึงมาตรการของประเทศปลายทางประกอบ ว่ามีนโยบาย ในการจ�ำกัดการเดินทางอย่างไร เพ่ือให้การเดินทางเป็นไป ตามทต่ี ั้งใจ​ไว้ แถมปลอดภัยตลอดทรปิ นติ ยสารสร้างสขุ 17





สุขไรค้ วนั ควันบหุ รม่ี ือ 3 ทํารา้ ยคนอื่นไม่แพ้ควนั มือ 2 ผลการวิจัยล่าสุดจากทีมมหาวิทยาลัยเยล สหรัฐฯ ได้ตีพิมพ์ในวารสารวิชาการ ไซแอนซ์ แอดวานซ์ พบว่า แม้ในโรงหนังท่ีปลอดการสูบบุหรี่มาแล้วเป็นเวลา 15 ปี กย็ งั มสี ารพษิ จากบหุ ร่ี ทม่ี าในรปู ของควนั บหุ รมี่ อื 3 ในปรมิ าณมากพอ ๆ กบั การดมควนั บหุ รีม่ ือ 2 ในโรงหนงั ท่ีมคี นสบู ตงั้ แต่ 1 ถงึ 10 มวน โดยพบวา่ หากเปน็ รอบหนงั ทจ่ี ดั เรทใหเ้ ฉพาะผใู้ หญเ่ ขา้ ชมได้ กจ็ ะพบควนั บหุ รมี่ อื 3 มากกว่า ซึ่งวิเคราะห์กันว่าเป็นเพราะว่าผู้ชมที่เป็นผู้ใหญ่จะเสี่ยงนําควันบุหร่ีมือ 3 เข้ามาในโรงหนงั มากกวา่ ผูช้ มทีม่ าดูหนงั สําหรบั เดก็ และครอบครัว ทงั้ นี้ การวจิ ยั ทที่ าํ ขนึ้ ทโี่ รงหนงั ในเมอื งไมนซ์ ประเทศเยอรมนี มกี ารนาํ เครอื่ งตรวจวดั สารพษิ จากบหุ รไ่ี ปตรวจจบั และวเิ คราะห์ แยกสารที่ช่องระบายอากาศที่ดูดออกมาจากโรงหนัง เปรียบเทียบกันในหลายช่วงเวลา ท้ังขณะมีคนและไม่มีคนเป็นเวลารวม ท้ังสิ้น 4 วัน อกี ทั้งกอ่ นหนา้ น้มี ผี ลวจิ ยั ออกมาวา่ บา้ นทไ่ี มม่ ใี ครอยู่ หลังผ้สู บู บุหร่ยี า้ ยออกไป ยังพบสารพษิ จากบหุ ร่ี หรอื ควนั บุหรม่ี อื 3 คงอยู่นานถงึ 2 เดือนหลังจากนั้น ส่วนคาสิโนที่เพิ่งมกี ารหา้ มสบู บหุ รี่ ยงั ตรวจพบสารพษิ เหลา่ นอ้ี ย่แู ม้ 6 เดอื นใหห้ ลังแล้ว ท้ังน้ี ผู้เช่ียวชาญท่านหน่ึงอธิบายให้เห็นภาพว่า ควันบุหร่ีมือ 3 ถ้าใครนึกไม่ออกก็ให้นึกถึงกล่ินบุหร่ีท่ีติดตัวคนสูบ มาน่ันเอง เพียงแต่ในความจริงแล้วไม่ใช่ว่าเราได้กล่ินจากตัวของคนสูบหรอกหากแต่เป็นการท่ีเรากําลังสูดดมสารพิษท่ีระเหย ออกมาจากตวั ของคนเหลา่ น้ตี ่างหาก เลิกบหุ รม่ี ที างรอด เซลลด์ ีชว่ ยฟน้ื ฟูลดเส่ยี งมะเร็ง สําหรับใครท่ีคิดว่าสบู บหุ รมี่ าเปน็ สบิ ๆ ปีแล้วจะเลกิ กค็ งสายเกินไปแลว้ ขอให้ฟังผลการวิจัยจากทีมมหาวิทยาลัยคอลเลจ ลอนดอน ที่ได้ตีพิมพ์ ในวารสารวชิ าการทางวทิ ยาศาสตร์ เนเจอร์ พบขา่ วดกี ค็ อื แมแ้ ตใ่ นคนทสี่ บู บหุ รี่ มาแลว้ เป็นเวลาถึง 40 ปี ก็ยงั พบเซลลใ์ นปอดจาํ นวนหนึ่งทสี่ ามารถรอดพ้น ผลกระทบจากสารพิษนานาชนิดจากควันบุหรี่ ท่ีมีผลทาํ ให้เกิดการกลายพันธ์ุ ของเซลลป์ อดจนกลายไปเปน็ เซลลก์ อ่ มะเรง็ ทเี่ ปน็ เหมอื นระเบดิ เวลาลกู นอ้ ย ๆ เตม็ ไปหมดในปอด รอเวลาระเบดิ ขึน้ มาเทา่ น้นั โดยผลจากการตรวจวิเคราะห์เซลล์จากปอดของผู้สูบบุหร่ีพบว่า มีการกลายพันธุ์ของเซลล์ถึงกว่า 10,000 จุด และแม้วา่ ตอนนยี้ ังไม่ทราบว่า เซลลด์ ีท่หี ลดุ รอดมาไดเ้ หลา่ นี้ สามารถรอดพน้ จากสารพษิ ของบหุ ร่ีได้อยา่ งไร ข่าวท่ีดีมาก ๆ เก่ียวกับเซลล์พระเอกเหล่าน้ีคือ พวกมันสามารถช่วยฟื้นฟูเซลล์เสีย ๆ ที่เกิดจากพิษของบุหร่ีได้ดี โดยเม่ือหลังจากที่เลิกสูบบุหร่ีอย่างเด็ดขาดแล้ว เซลล์ดีในปอดเหล่าน้ี ก็จะเริ่มแบ่งตัวและไปทดแทนเซลล์ท่ีเสียหาย โดยในการวิจัยน้ีพบว่า คนที่เคยสูบบุหรี่มายาวนาน แต่ภายหลังได้เลิกสูบเด็ดขาด มีผลการตรวจวิเคราะห์เซลล์ปอด พบว่า เซลล์ในปอดถึง 40% มสี ภาพดีเหมือนไม่เคยโดนพิษจากบหุ รีม่ าก่อนเลย ซ่ึงกค็ ือผลของการทํางานของเซลล์ดี ทีว่ ่านีน้ เี่ อง 20 นิตยสารสร้างสุข