มาตราฐานปลากัดสวยงามไทย

ÁÒμðҹ»ÅÒ¡Ñ´ÊǧÒÁ ã¹»ÃÐà·Èä·Â ¤³Ð¼Ù¨Œ Ñ´·Ó • ʶҺ¹Ñ ÇÔ¨ÑÂÊμÑ Ç¹Óé ÊǧÒÁáÅоÃóäÁ¹Œ Óé ÊÓ¹¡Ñ Ç¨Ô ÑÂáÅоѲ¹Ò»ÃÐÁ§¹Óé ¨´× ¡ÃÁ»ÃÐÁ§ ¡ÃзÃǧà¡ÉμÃáÅÐÊˡó • ¤³Ð»ÃÐÁ§ ÁËÒÇÔ·ÂÒÅÂÑ à¡ÉμÃÈÒÊμÏ • ÊÁÒ¤Á͹ÃØ ¡Ñ ÉᏠÅо²Ñ ¹Ò»ÅÒ¡Ñ´ÊÂÒÁ • Êˡó» ÅÒÊǧÒÁá˧‹ ÊÂÒÁ ¨Ó¡´Ñ »‚·Õè¨Ñ´¾ÔÁ¾ 2554

ÁÒμðҹ »ÅÒ¡´Ñ ÊǧÒÁã¹»ÃÐà·Èä·Â ท่ีปรึกษา คณะประมง มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร นายสมหวงั พิมลบตุ ร ผศ.พงศเ ชฏฐ พชิ ิตกลุ รองอธบิ ดีกรมประมง นายสหภพ ดอกแกว ดร.อมรรัตน เสรมิ วฒั นากลุ สหกรณปลาสวยงามแหงสยาม จำกดั ผเู ชี่ยวชาญดานสัตวนำ้ สวยงามและพรรณไมน ้ำ นายวิฑรู ย เทียนรุงศรี รศ.ดร.ยนต มสุ ิก สมาคมอนรุ ักษแ ละพัฒนาปลากัดสยาม ประธานการตัดสินการประกวดปลากัดสวยงาม และตวั แทนผูเ พาะเลยี้ งปลากดั สวยงาม คณะผูจัดทำ นายชัยฤทธ์ิ พรโชคชัย • สถาบนั วจิ ยั สตั วน้ำสวยงามและพรรณไมน้ำ นายนธี รัตนพเิ ชษฐ • สำนกั วจิ ยั และพฒั นาประมงนำ้ จดื กรมประมง นายธนติ สวุ รรณากาศ • คณะประมง มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร นายสมั ฤทธ์ิ ผลสุวรรณ • สมาคมอนรุ ักษและพฒั นาปลากดั สยาม นายธรรมศักด์ิ รอดทิม • สหกรณป ลาสวยงามแหงสยาม จำกดั นางสาวทัศนีย สพุ ัฒสร เรียบเรียงโดย นายณัฐพงษ กลน่ั สวน สจุ นิ ต หนูขวัญ และ อรุณี รอดลอย นายจกั รพล ล่มิ จาด ภาพประกอบโดย นายนที แสงสิงดี อรุณี รอดลอย นางสาวสวุ รรณยี  แสงดี สมาคมอนรุ ักษแ ละพัฒนาปลากัดสยาม นายวิสุทธ์ิ พุม ปรดี า นติ ยสาร Fish max ปท ีจ่ ดั พิมพ พ.ศ. 2554 รายชื่อคณะผูรวมประชมุ จดั ทำมาตรฐาน จำนวน XXX เลม ปลากดั สวยงามในประเทศไทย กรมประมง ISBN XXX-XXXX-XXXX นายสจุ ินต หนูขวัญ ออกแบบ/พิมพท ี่ นางอรุณี รอดลอย บริษทั คณุ าไทย จำกดั นางสาวยุพเยาว สายจันทร 101/635 ถนนรตั นาธิเบศร ตำบลไทรมา นางสาวนาฏฬดา ศภุ ผล อำเภอเมอื ง จงั หวดั นนทบุรี นางสุภารัตน ศรสี งั ข โทรศัพท/โทรสาร 0-2921-6528 นายดนัย หมานมานะ

¤Ó¹Ó ปลากดั ไทยหรอื ปลากดั ลกู ทงุ ของไทย (Betta splendens) ไดม กี ารเพาะเลย้ี ง กันมานับรอยปและถูกนำไปเลี้ยงในทวีปยุโรป ต้ังแตป พ.ศ. 2417 ตอมามี การเพาะเลีย้ งกนั อยางแพรห ลายในประเทศตา งๆ ท่วั โลก การผสมคัดเลือกพนั ธุ สามารถพฒั นาปลากดั ใหม ลี กั ษณะ รปู แบบ สสี นั ตา งๆ มากมาย โดยระยะเรม่ิ แรก จะมกี ารพฒั นาใหม ปี ลากดั ครบี ยาวหรอื ในตลาดเรยี กกนั วา ปลากดั จนี พฒั นาจนได ลักษณะปลากัดท่ีมีสีสันสวยงาม และมีรูปแบบของหางหลากหลาย ตอมาไดมี การพัฒนาปลากัดลูกหมอหรือปลากัดครีบสั้นของไทย จนไดปลากัดครีบส้ันที่มี สสี นั สวยงาม มที ง้ั สเี ดยี ว สผี สม และสลี วดลายตา งๆ และพฒั นารปู รา งใหส มบรู ณ และลกั ษณะหางหลากหลายรปู แบบ เชน เดยี วกบั ปลากดั ครบี ยาว จนไดร บั ความนยิ ม ไปทว่ั โลก เกษตรกรผูเพาะเลี้ยงปลาสวยงามของไทย มีความรูและความชำนาญ ในการพฒั นาสายพนั ธปุ ลากดั จนเปน ทย่ี อมรบั ของนกั เลย้ี งปลาทว่ั โลก มกี ารซอ้ื ขายกนั ท้ังในเวบ็ ไซต และการซื้อขายผา นผสู ง ออกเปนจำนวนมาก จากมลู คา การสง ออก ปลาสวยงามในแตละป พบวาปลากัดเปนปลาสวยงามท่ีมีมูลคาการสงออก สูงเปนอันดับ 1 ของปลาสวยงามท่ีสงออกของประเทศไทย โดยมีมูลคาสูงสุด ตอ เน่อื งกนั มาหลายป จนถึงปจ จุบัน สำหรบั การประกวดปลาสวยงามในประเทศไทย ปลากดั เปน ปลาอกี ชนดิ หนงึ่ ที่ไดรับความนิยมในการจัดการประกวด โดยผูสงประกวดมีทั้งผูเพาะเลี้ยง ปลาสวยงาม ผูที่เล้ียงปลาเปนงานอดิเรก รวมทั้งเยาวชนที่ชื่นชอบในการเลี้ยง ปลาสวยงาม ซึ่งการประกวดปลาสวยงามเปนอีกกิจกรรมหน่ึงท่ีชวยพัฒนา ดานการตลาดใหมีการขยายตัวเพ่ิมมากข้ึน และสงเสริมการเพาะเลี้ยงแกผูสนใจ ประกอบเปนอาชีพ รวมทั้งเสริมสรางใหเยาวชนใชเวลาวางใหเปนประโยชน การเพาะเลี้ยงปลาสวยงามนอกจากเกิดความเพลิดเพลินแลวยังสามารถพัฒนา เปน อาชพี ท่ีมน่ั คงไดใ นอนาคต

การตัดสินการประกวดปลากัดสวยงามน้ัน เพื่อใหเปนไปตามหลักสากล จะตองมีเกณฑการตัดสินท่ีมีมาตรฐานการประกวดที่ชัดเจน เพื่อใหเกิดความ เปนธรรม และเปนแนวทางในการพัฒนาสายพันธุปลากัดสวยงามอยางถูกตอง ซ่ึงมาตรฐานปลากัดสวยงามในประเทศไทยที่ไดจัดทำขึ้นมาน้ี เปนการประชุม ระดมความคิดเห็นรวมกัน ระหวางนักวิชาการจากกรมประมง คณะกรรมการ ตัดสินการประกวดปลากัดสวยงาม และตัวแทนภาคเอกชนท่ีมาจากผูเพาะเล้ียง และผูสงปลาเขาประกวด โดยมีจุดมุงหมายเพ่ือใหไดมาตรฐานการประกวด ที่ไดรับการยอมรบั ท้งั ในประเทศและระดบั สากลตอไป นายสมหวัง พมิ ลบุตร รองอธบิ ดีกรมประมง ป พ.ศ. 2554

º·¹Ó ปลากัดสวยงามของไทย (Betta splendens) ไดรับความนิยมเลี้ยงกัน อยางแพรหลายในประเทศตางๆ ทั่วโลก เกษตรกรผูเพาะเลี้ยงปลาสวยงาม ของไทย มีความรูและความชำนาญในการพัฒนาสายพันธุปลากัด จนเปน ที่ยอมรับของนักเลี้ยงปลาท่ัวโลก จากมูลคาการสงออกปลาสวยงามในแตละป พบวาปลากัดเปนปลาสวยงามที่มีมูลคาการสงออกสูงเปนอันดับ 1 ของ ปลาสวยงามท่ีสงออกของประเทศไทย โดยมีมูลคาสูงสุดตอเนื่องกันมาหลายป จนถึงปจจุบัน การผสมคัดเลือกพันธุสามารถพัฒนาปลากัดใหมีลักษณะ รูปแบบ สีสันตางๆ มากมาย เชน การพัฒนาใหมีลักษณะของหางหลากหลายรูปแบบ เชน ปลากัดเดลตา หรือหางสามเหล่ียม (Delta-tailed) ปลากัดคราวดเทล หรือ หางมงกุฎ (Crown-tailed) ปลากัดฮาลฟมูน หรือหางพระจันทรครึ่งซีก (Half moon-tailed) ปลากัดสองหาง (Double-tailed) เปนตน หรือในปจจุบันมีการ พัฒนาใหไดปลากัดสวยงามที่มีครีบหูท่ีมีขนาดใหญ เรียกวาปลากัดหูชาง (Big Ear) ในสวนของสีสันก็ไดมีการพัฒนาใหมีความหลากหลาย ทั้งสีและลวดลาย เชน มีทง้ั สเี ดยี ว เชน สีขาว แดง น้ำเงนิ เขยี ว มว ง เหลือง สม และ สีทอง หรอื พัฒนาใหเปนสีผสม และ สีลวดลายตางๆ เชน ปลากัดสองสี Red Dragon, Butterfly หรอื หลากสี เชน multicolor เปนตน ดานการตลาดปลากัดสวยงามในปจจุบัน นอกจากการซ้ือขายผาน ผูสงออก ซ่ึงมักจะซ้ือขายปลากัดสวยงามที่มีราคาระดับตนๆ ถึงระดับกลาง หรอื ขายในลักษณะปริมาณมาก แลวยังมีการซื้อขายทางเว็บไซต โดยเจาของปลา หรอื เจา ของฟารม จะนำภาพปลากดั สวยงามทม่ี คี วามโดดเดน ลงโฆษณาและตดิ ตอ ซอื้ ขายกนั ในเวบ็ ไซตต า งๆ เชน www.bettanetwork.com, www.plakadthai.com, www.bettabook.com, www.moomoobetta.com, www.goldenbetta.com หรือ มีหองขายปลาในเว็บไซต เชน Betta Mart, Betta Shop, Thai Betta Market เปน ตน

สำหรบั การจดั งานประกวดปลากดั สวยงามนน้ั ในแตล ะปจ ะมกี ารจดั ประกวด กันหลายๆ งาน ท่ีเปนงานใหญระดับประเทศมีผูสงปลาเขาประกวดจำนวนมาก เชน งานประมงนอ มเกลา ฯ งานวนั ประมงนอ มใจไทยทว่ั หลา ฯ งานวนั ปลาสวยงาม แหงชาติ และ งานเกษตรแฟร (มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร บางเขน) สวนงาน ประกวดปลากัดสวยงามที่จัดโดยหนวยราชการและกลุมหรือชมรมปลากัดตางๆ ในแตล ะปม หี ลายงาน เชน งานวนั ปลาสวยงามอสี าน (จงั หวดั ขอนแกน ) งานประกวด ปลาสวยงามจังหวัดราชบุรี งานนครปฐม ฟช แฟร งานวันปลาสวยงามจังหวัด ชายแดนภาคใต (จังหวัดยะลา) งานประกวดปลากัดสวยงามเกษตรแมโจ งานประกวดปลากดั สวยงามจงั หวดั พษิ ณโุ ลก (เกษตรนเรศวร) งานประกวดปลากดั สวยงามอำเภอบางมูลนาก จังหวัดพิจิตร งานประกวดปลากัดสวยงามจังหวัด ระยอง และ งานประกวดปลากดั สวยงาม ทงุ ครเุ กษตรแฟร เปน ตน ซง่ึ การประกวด ปลากัดสวยงาม นอกจากจะทำใหปลากัดสวยงามเปนที่รูจักกันอยางแพรหลาย มีผูสนใจเล้ียงและสนใจธุรกิจการเพาะเลี้ยงปลากัดสวยงามมากขึ้นแลว ยังเปน การสงเสริมใหเกษตรกรผูเพาะเลี้ยงปลากัดสวยงาม ไดพัฒนาสายพันธุปลากัด สวยงามใหอ ยใู นเกณฑม าตรฐาน มคี วามแปลกใหม เพม่ิ ความหลากหลายของสนิ คา และเพ่มิ มลู คา ในตลาดมากข้ึน นอกจากนี้ ในงานประกวดปลาสวยงาม จะมีผูคา จากตางประเทศเขามาดู เพ่ือติดตอซื้อขายปลากัดสวยงาม รวมทั้งมีการซ้ือขาย เพ่ือนำไปสงประกวดในงานประกวดระดับนานาชาติ เชน งาน Aquarama (จัดขึน้ ทปี่ ระเทศสงิ คโปร) งาน Aqua Fair Malaysia (จดั ขน้ึ ท่ีประเทศมาเลเซีย) เปนตน การจดั ประกวดปลาสวยงามทไ่ี ดร บั การยอมรบั ทง้ั ในประเทศ และตา งประเทศ จะตอ งมเี กณฑก ารประกวดทเ่ี ปน มาตรฐาน เพอ่ื เปน แนวทางในการพฒั นาสายพนั ธุ ใหต รงกบั ความตอ งการของตลาด และเพม่ิ ความหลากหลายของสนิ คา ซง่ึ จะสง ผล ตอมูลคาการผลิตภายในประเทศและมูลคาการสงออกจำหนายในตางประเทศ ตอไป

ÊÒúÑÞ ตำนานปลากดั ไทย หนา มาตรฐานปลากัดสวยงามในประเทศไทย 1 14 มาตรฐานทว่ั ไปปลากัดสวยงามในประเทศไทย 14 มาตรฐานสายพันธปุ ลากดั สวยงามในประเทศไทย 16 มาตรฐานประเภทสีปลากัดสวยงามในประเทศไทย 30 มาตรฐานการประกวดปลากัดสวยงามในประเทศไทย 34 สารบญั ตาราง 35 ตารางท่ี 1 ลกั ษณะเฉพาะของปลากัดสายพันธุต างๆ 43 ตารางที่ 2 คะแนนสำหรับปลากดั ครบี สั้น 44 ตารางที่ 3 คะแนนสำหรบั ปลากดั ครบี ยาว 45 สารบัญภาพ รวมภาพปลากัดสวยงามในประเทศไทย



μÓ¹Ò¹»ÅÒ¡Ñ´ä·Â โดย...รองศาสตราจารย ดร.ยนต มสุ ิก นับแตการสรางชาติไทยตั้งแตยุคสุโขทัย การชนไก กัดปลา เปนเกม การพนันที่ไดรับการจารึกวาเปนที่นิยมในหมูชาวไทยมาแตโบราณ อันท่ีจริงแลว เกมกีฬาการกัดปลาของชาวไทยนั้น นอกจากปลากัดแลวยังมีปลาอีกสองชนิด ทนี่ ำมากดั แขง ขนั กนั คอื ปลาหวั ตะกวั่ และปลาเขม็ แตก ไ็ มแ พรห ลาย ตดิ ใจคนทวั่ ไป เหมอื นปลากดั ทงั้ นเี้ นอ่ื งมาจากสตั วน ำ้ ชนดิ นนี้ อกจากจะมนี ำ้ อดนำ้ ทนในการตอ สู เปนระยะเวลานานๆ แลว ลีลาการตอสูก็เต็มไปดวยช้ันเชิงและศิลปะ และ เหนอื สงิ่ อนื่ ใดนกั รบจว๋ิ เหลา นจี้ ะสงา งามยง่ิ ในระยะเวลาทเ่ี ขา ตอ สู ความสวยงาม ตามธรรมชาติของปลากัดจึงเปนปจจัยหนึ่งท่ีทำใหคนนิยม ปลาชนิดนี้จึงเปน ทง้ั สตั วเ ลย้ี งสวยงามและนกั กฬี าตัวโปรดของคนไทย

2 ÁÒμðҹ»ÅÒ¡´Ñ ÊǧÒÁã¹»ÃÐà·Èä·Â »ÅÒ¡Ñ´»†Ò ปลากัดปา หรือ ปลาลูกทุง ที่พบในธรรมชาติ ตามทองนา หนองบึง สวนใหญจะเปนปลาขนาดเล็กที่ไมเดนมากนัก ในสภาพปกติสีอาจเปนสีน้ำตาล เทาหมน หรือสีเขียว และอาจมแี ถบดำจางๆ พาดตามความยาวของลำตวั อาศยั หลบซอนตัวอยูระหวางพรรณไมน้ำในที่ตื้น ความพิเศษของปลากัด อยูที่ ความเปนนักสูโดยธรรมชาติเม่ือพบปลาตัวอ่ืนจะเขาตอสูกันทันที และที่พิเศษ ยิ่งกวาน้ันคือการที่ปลาตัวผูสามารถเปล่ียนสีใหงดงามเม่ือถูกกระตุน ในสภาวะ ตื่นตัวครีบทุกครีบจะแผกางออกเต็มท่ี แผนเยื่อหุมเหงือกขยายพองตัวออก พรอ มกบั สนี ำ้ เงนิ หรอื แดงทป่ี รากฏขน้ึ มาชดั เจนในโทนตา งๆ ทำใหด สู งา อาจหาญ และสวยงาม ปลากดั ปา แทน นั้ สว นมากครบี หางและกระโดงทภี่ าษานกั เลงปลาเรยี กรวมวา “เคร่ือง” จะมีสีแดงเกือบตลอดมีประดำบางเล็กนอย บางทีอาจมีเสนเขียวๆ แซมบา ง อยา งทเ่ี รยี กวา เขยี วกม็ เี พยี งแตม เขยี วออ นๆ ทกี่ ระโดงเทา นนั้ เวลาถอดสี ปกติท้ังตัวและเครื่องเปนสีน้ำตาลจืดๆ คลายใบหญาแหงท่ีหอยแชน้ำอยู ลักษณะพิเศษอีกอยางหน่ึงของปลากัดก็คือเปนปลาท่ีมีอวัยวะชวยหายใจพิเศษ ท่ีอยูบริเวณเหงือกทำใหปลาสามารถใชออกซิเจน จากการฮุบอากาศไดโดยตรง ปลากัดจึงสามารถทนทานดำรงชีวิตอยูไดในท่ีท่ีมีออกซิเจนต่ำ ตำนานเลาขาน ของปลากดั จงึ คอ นขา งแปลกประหลาดไปกวา สตั วน ำ้ ชนดิ อน่ื ๆ บทความ “ธรรมชาติ ของปลากดั ไทย” โดย ม.ล.ยง่ิ ศกั ดิ์ อศิ รเสนา ทเี่ ขยี นไวเ มอื่ ป พ.ศ. 2496 ไดพ ดู ถงึ การขุดหาปลากัดในรูปูนา ตามขอบหนอง ชายบึง ริมคู และรางน้ำ ซึ่งปลากัด เขา ไปอยอู าศยั ปนอยกู บั ปใู นรตู ง้ั แตต น ฤดหู นาว เมอ่ื นำ้ เรม่ิ ลดไปจนตลอดหนา แลง

¡ÃÁ»ÃÐÁ§ ¡ÃзÃǧà¡ÉμÃáÅÐÊˡó 3 ปูก็จะขุดรลู กึ ตามระดับนำ้ ลงไปเรอื่ ยๆ ปลากัดจะออกมาแพรพ ันธุใ หมใ นตนฝน ในเดอื นพฤษภาคม กระจายออกไปหากนิ ตามทมี่ ีหญา รกๆ ในเขตน้ำตน้ื ปลากัด เปน ปลาทช่ี อบนำ้ ตน้ื จงึ ไมพ บตามแมนำ้ ลำคลอง หนองบึง ที่มีนำ้ ลึก อันท่ีจริงในธรรมชาติการตอสูกันของปลากัดไมจริงจังเทาไรนัก สวนมาก มักแผพองครีบหางขูกันเพ่ือแยงถิ่น บางตัวเห็นทาไมดีก็อาจเล่ียงไปโดยไมตอสู กันเลยก็มี แตบางคกู ต็ อ สูกนั อยางถงึ พริกถึงขงิ ปลาตัวผตู วั ไหนทีย่ ดึ ชัยภมู เิ หมาะ ไดที่ ก็จะกอหวอดไวแลวพองตัวเบงสี เกี้ยวตัวเมียที่ผานไปมา เพ่ือผสมพันธุ วางไข »ÅÒÅ¡Ù ËÁÍŒ ปลาลูกหมอหรือปลาหมอน้ัน เปนปลากัดที่ถูกนำมาคัดสายพันธุ โดยนักพันธุศาสตรสมัครเลนชาวไทย ที่มุงหวังจะไดปลาที่กัดเกง จากบันทึก คำบอกเลาของนักเลงปลาเกาอยาง หลวงอมั รนิ ทรส มบตั ิ (ครอบ สวุ รรณนคร) คาดวา ปลาลูกหมอนาจะถูกพัฒนา ขนึ้ มาในชว งประมาณป พ.ศ. 2430 ซง่ึ ทา นจำไดว า กอ นหนา นนั้ ยงั ตอ งจบั ปลาปา มากดั พนนั กนั อยู ตอ มานกั เลงปลาบางคนกเ็ รม่ิ ใชว ธิ ไี ปขดุ ลว งเอาปลาปา ทอ่ี าศยั อยู ตามรูปูในหนาแลงมาขงั ไวในโอง มาเลยี้ งดูใหอ าหาร พอถึงฤดูฝนกน็ ำมากดั พนนั กบั ปลาปา ซง่ึ สว นใหญจ ะสปู ลาขดุ ทเี่ ลย้ี งมาไมไ ด การเลน ปลาขดุ นยี้ งั นยิ มเลน กนั มาถึงประมาณป พ.ศ. 2496 หลังจากนั้นก็มีการเก็บปลาท่ีกัดเกงเลี้ยงไวขามป และหาปลาปาตัวเมยี มาผสม ลูกปลาท่ไี ดจากการผสมในชดุ แรกจะเรียกวา “ปลา สังกะสี” ซ่ึงสนั นิษฐานวา นาจะไดชื่อมาจากผวิ หนงั ที่หนาแกรง ไมถ ูกกัดขาดงาย เหมอื นปลาปา และปลาขดุ ปลาสงั กะสมี กั จะตวั ใหญ สสี นั ลกั ษณะตา งจากปลาปา และปลาขุด นักเลงปลาปาจึงมักไมยอมกัดพนันดวย จึงตองกัดแขงขันระหวาง ปลาสงั กะสดี ว ยกนั เอง ปลาสงั กะสที เี่ กง อดทน สวยงามกจ็ ะถกู คดั ไวเ ปน พอ แมพ นั ธุ เมื่อผสมออกมาก็จะไดปลาลักษณะรูปพรรณสีสันที่สวยงามแปลกออกไป

4 ÁÒμðҹ»ÅÒ¡´Ñ ÊǧÒÁã¹»ÃÐà·Èä·Â ตามอัธยาศัยของผูผสม พรอมความเกง และอดทนในการกัด จะวาไปแลว พันธศุ าสตรสตั วน ้ำของเมอื งไทยนับไดว าเริม่ มาตั้งแตยคุ น้ัน คำวา “ลกู หมอ ” นน้ั มาจากการใชห มอ ดนิ ในการเพาะและอนบุ าลปลากดั ในระยะแรกๆ ปลาลูกหมอจึงเปนปลาสายพันธุที่สรางมาแทๆ กับมือของ นักเลงปลาทั้งหลาย เพ่ือใหไดลักษณะที่ดีสำหรับการตอสูและใหมีสีสันท่ีสวยงาม ตามความพอใจของเจา ของ ปลากดั ลกู หมอ จงึ มรี ปู รา งหนาใหญก วา ปลากดั ชนดิ อนื่ สสี ันสวยงามดูแลว นาเกรงขามกวา พันธอุ ืน่ ๆ สีสว นมากจะเปนสนี ้ำเงนิ แดง เทา เขยี ว คราม หรือแดงปนน้ำเงนิ ในการเลน ปลากดั ในยุคกอนนน้ั ปลาลูกหมอจะมี สองประเภทคอื “ลกู แท” และ “ลกู สบั ” ลกู แท หมายถงึ ลกู ปลาทเ่ี กดิ จากพอ แม ท่ีมาจากครอกเดียวกัน และลูกสับ หมายถึง ลูกปลาท่ีเกิดจากพอแมท่ีมาจาก คนละครอก ปลากัดลูกหมอน้ีถาเอาไปผสมกลับกับปลาปา ลูกปลาก็จะเรียกวา “สังกะสี” เชนเดียวกัน ซึ่งปลาสังกะสีซ่ึงเกิดจากการผสมกลับแบบน้ีสวนมากก็จะ มีช้ันเชิงและน้ำอดน้ำทนในการกัดสูลูกหมอไมได “ลูกหมอ” จึงเปนสุดยอด ของปลากดั สำหรับนกั เลงปลาทง้ั หลาย ในระยะหลังๆ กอ็ าจมีการพดู ถึงสายพนั ธุ “มาเลย” หรือ “สิงคโปร” ซ่ึงวากันวากัดเกงหนังเหนียวแตโดยแทจริงก็คือ ปลาลูกหมอน่ันเอง เพียงแตวาในระยะตอมามีการประยุกตใชกลวิธีการหมักปลา ดวยสมุนไพร ใบไม วาน ดินจอมปลวก และอ่ืนๆ เพ่ือชวยเคลือบเกล็ดปลา ท่ีเช่ือกันวา จะทำใหเกล็ดแข็งกัดเขาไดยาก ควบคูไปกับการคัดเลือกพันธุ ถึงอยางไร ลูกหมอก็คือลูกหมอที่เราชาวไทยพัฒนามาแตโบราณแมจะถูกนำไป พฒั นาสายพันธใุ นทีอ่ ื่นกย็ งั คงเปนลกู หมอไทยตัวเดิมนัน่ เอง ÅÅÕ Ò¡ÒÃμÍ‹ ÊŒ¢Ù ͧ»ÅÒ¡Ñ´ ปลากดั ปา นนั้ เมอื่ นำมากดั กนั จะมนี ำ้ อดนำ้ ทนไมม ากนกั ระยะเวลาการตอ สู ของปลาพวกนี้สวนใหญไมเกิน 15-20 นาที แตลูกหมอท่ีมีการคัดสายพันธุ มาอยางตอเน่ืองสามารถตอสูไดนานนับช่ัวโมง บางคูอาจกัดกันขามวันขามคืน แตโดยเฉลี่ยแลวใชเวลาอยางต่ำประมาณ 3 ช่ัวโมง ปลากัดสามารถตอสูอยาง ตอเน่ืองไดนานๆ โดยไมตองพักยก มีคั่นเพียงการโผลข้ึนมาฮุบอากาศท่ีผิวน้ำ

¡ÃÁ»ÃÐÁ§ ¡ÃзÃǧà¡ÉμÃáÅÐÊˡó 5 ในระยะเวลาสน้ั ๆ เมอ่ื อยใู นสภาพเตรยี มตอ สู ปลาจะมกี ารแผค รบี ของเหงอื กและ เปลงสีเต็มท่ี หันหัวไปในทางเดียวกันโดยตัวใดตัวหน่ึงอยูเยื้องไปทางดานหลัง เลก็ นอ ย ปลาจะอยใู นทา นใี้ นระยะเวลาสน้ั ๆ เปน วนิ าทหี รอื หลายนาที แลว จะเรมิ่ เขาโจมตีกัดอยางรวดเร็ว อาวุธหลักที่ใชทำรายศัตรูคือฟน การโจมตีจะตอเน่ือง รนุ แรง โดยมรี ะยะเวลาพกั ทป่ี ลาแยกตวั ออกมาอยใู นทา เตรยี มพรอ มในระยะเวลา ส้ันๆ แลวเขาตอสูกันอีก จุดหลักสำหรับการโจมตีคือครีบกน ครีบหาง และ ครบี หลงั สว นครบี อกและตะเกยี บนน้ั มกั ไมไ ดร บั ความสนใจมากนกั เมอื่ การตอ สู ผานไปเร่ือยๆ ครีบเดี่ยวเหลาน้ีจะถูกกัดขาดว่ินไปเร่ือยๆ จนบางครั้งเหลือแต โคนของกา นครีบ ซง่ึ จะทำใหประสิทธิภาพในการวา ยน้ำและควบคมุ ทศิ ทางลดลง จุดอ่ืนที่เปนเปาโจมตีของปลาคือดานขางลำตัว การกัดบริเวณนี้อยางรวดเร็ว อาจทำใหเกล็ดรวงหลุด แตสวนใหญไมคอยทำใหถึงกับเปนแผลบาดเจ็บ ยกเวน บริเวณเหงือกท่ีบางคร้ังอาจถูกกัดขาดเปนแผล ในการพัฒนาสายพันธุ ในระยะหลังๆ ทำใหไดปลากัดท่ีฉลาดรูจักท่ีกัดเพื่อเอาชนะคูตอสู สามารถกัด เฉพาะทท่ี เ่ี ปน จดุ สำคัญๆ และกัดไดแ มนยำและหนักหนว ง เมื่อปลาถกู โจมตซี ง่ึ ๆ หนาไมสามารถหลบหลีกไดท นั ปลากัดจะประสาน ปากเขากัดรับ หันสวนหัวเขากัดกันล็อกขากรรไกรแนน ทานี้นักเลงปลาเรียกวา “ติดบิด” ปลาจะปลอ ยตัวตามยาวทำใหส วนที่เหลอื ของลำตวั หมุนบดิ เปน เกลยี ว จนจมลงพืน้ และคงอยทู า น้ปี ระมาณ 10-20 วินาที จึงแยกจากกันเพือ่ ขึน้ สูผ ิวน้ำ เพอ่ื ฮบุ อากาศแลว กลบั มาตอ สกู นั ใหมใ นทา เดมิ จรยิ ธรรมของนกั เลงแสดงใหเ หน็ ในชวงนี้ที่ไมเคยมีปลาตัวไหนถูกลอบกัดขณะข้ึนฮุบอากาศ ในการตอสูบางครั้ง อาจจะตดิ บดิ ถงึ 20 คร้งั จึงจะมีการแพการชนะ การแพชนะของปลากัดสวนใหญเกิดจากการยอมแพเพราะเหนื่อยและ สูญเสียความอดทนมากกวาถูกพายแพจากการบาดเจ็บ เมื่อปลากัดยอมแพ ไมตองการตอสูจะวายน้ำหนี หรือหันดานหางเขาหาเมื่อคูตอสูเขาโจมตีก็ถึงเวลา ทจ่ี ะตองจายเงนิ และห้ิวปลากลับบาน จากบนั ทึกของ เอช เอ็ม สมิต ที่ปรกึ ษาทางดา นสัตวน้ำของประเทศไทย ในสมัยรัชกาลที่ 6 ท่ีไดชมการกัดปลามากกวา 100 ครั้ง ยืนยันวาการกัดปลา ไมโ หดรา ยปา เถอ่ื นสยดสยองเหมอื นทเี่ ขา ใจกนั แตเ ปน การตอ สทู เี่ รา ใจเตม็ ไปดว ย

6 ÁÒμðҹ»ÅÒ¡Ñ´ÊǧÒÁã¹»ÃÐà·Èä·Â ศิลปะและความงาม ในลีลาการเคลื่อนไหว ความสงา คลองแคลว เฉียบแหลม และอดทน เม่ือสิ้นสุดการตอสูอันยืดเยื้อปลาท้ังคูอาจอยูในสภาพไมนามอง เนอ่ื งจากครบี ถกู กดั ขาดวน่ิ หรอื เกลด็ หลดุ แตใ นระยะเวลาประมาณ 2-3 สปั ดาห กส็ ามารถงอกกลบั มาเปน ปกตใิ หมจนไมพ บรองรอยของการบาดเจบ็ โดยปกตนิ กั เลงปลาทง้ั หลายจะมวี ธิ กี ารซอ มปลาเพอ่ื ใหพ รอ มในการตอ สู โดยอาจใชวิธีไลน้ำโดยใชมือกวนน้ำในอางใหน้ำวนอยางแรง แลวปลอยปลา ใหวายทวนน้ำหรือฝกออกกำลังโดยปลอยปลากัด “ลูกไล” ที่เปนปลาไมสูลงไป ในโหลใหซอมไลก ัด ¹¡Ñ ÊŒ¼Ù ŒÙໂ› Á´ÇŒ ¤ÇÒÁÃѺ¼Ô´ªÍº นอกจากการรักษากฎกติกา มารยาทในสังเวียนการตอสูแลว ความนารัก อีกอยางหน่ึงของปลากัดก็คือปลาตัวผูจะเปนผูสรางรัง ดูแลไขและตัวออน รังจะ เปนหวอดท่ีกอข้ึนจากฟองอากาศที่ฮุบเขาไปผสมกับเมือกเหงือกในปาก แลวนำ มาพนเปนหวอดบริเวณผิวน้ำ เพ่ือเปนท่ีสำหรับฟองไขและตัวออน เกาะติด หลังจากเก้ียวพาราสีตัวเมีย จนเปน ทย่ี นิ ยอมพรอ มใจแลว กจ็ ะ ทำการรัดโดยตัวเมียจะปลอยไข และตัวผูจะปลอยน้ำเช้ือออกมา ผสมกันภายนอก ไขจะพรั่งพรู ออกมาเปน ชดุ ๆ และจมลงสพู น้ื อยางชาๆ พอแมปลาจะใชปาก ฮุบฟองไขแลวนำไปพนไวท่ีฟองหวอดจนกวาไขจะหมด ซ่ึงอาจใชเวลานับชั่วโมง หลังจากน้ันพอปลาจะเปนผูทำหนาท่ีเฝาระวังไขและลูกออน ลูกปลาที่เพ่ิงฟก ออกเปนตัวจะฟกอยูภายใตหวอดจนไขแดงถูกใชหมดและครีบพัฒนาสมบูรณ หากลูกปลาพลัดตกจากหวอด พอปลาจะทำหนาท่ีพาลูกกลับมาพนไวที่หวอด ดงั เดมิ และคอยเสรมิ หวอดดว ยฟองอากาศทพี่ น ใหมอ ยเู รอื่ ยๆ ในระยะนพ้ี อ ปลา จะยุงทั้งวันโดยไมมีการพักผอน นอกจากจะตองซอมแซมหวอดและคอยดูแล ลูกปลาที่พลัดตกจากหวอดแลว ก็จะตองเฝาระวังศัตรูท่ีจะเขามากินลูกออน

¡ÃÁ»ÃÐÁ§ ¡ÃзÃǧà¡ÉμÃáÅÐÊˡó 7 โดยเฉพาะอยางย่ิงแมปลาที่จะตองถูกขับไลใหไปอยูหางๆ เนื่องจากชอบกินลูก ของตัวเอง ÈѾ·¢ ͧ¹¡Ñ àŧ»ÅÒ¡´Ñ ถาพิจารณาดูใหดีจะเห็นวาปลากัดมีอิทธิพลตอสังคมไทยไมนอย คำศัพท ตา งๆ ทใ่ี ชใ นวงนกั เลงปลาไดก ลายเปน คำทถ่ี กู นำมาใชใ นสงั คมไทยอยา งแพรห ลาย ตง้ั แต “ลกู หมอ ” ซง่ึ หมายถงึ ผทู ม่ี กี ำเนดิ ผกู พนั อยา งแทจ รงิ เหมอื นกบั ปลาลกู หมอ ทคี่ ดั สายพนั ธุ เลอื กสรรลกั ษณะมาอยา งตอ เนอ่ื ง “ลกู ไล” ซง่ึ หมายถงึ คนทถี่ กู ขม อยูตลอดเวลา ด่ังปลาลูกไลที่ไมยอมสูปลาตัวอ่ืน “กอหวอด” หมายถึงการคิด กระทำมิดีมิราย ซ่ึงเปนอาการเตรียมการของปลากัดตัวผูที่วางแผนจะผสมพันธุ กบั ตวั เมยี “ถอดส”ี อาการตกใจยอมแพข องปลากดั และ “ตดิ บดิ ” ซง่ึ ถกู นำมาใช ในภาษามวยทตี่ อ ยแลว กอดกนั แนน คำเหลา นป้ี จ จบุ นั ถกู นำมาใชใ นชวี ติ ประจำวนั จนเปนคำธรรมดา ซ่ึงคนสวนใหญจะไมทราบวาแทจริงแลวเปนคำศัพทในวง นกั เลงปลากดั »ÅÒ¡Ñ´ä·Â »ÅÒ¡´Ñ ¨¹Õ »ÅÒ¡´Ñ à¢Áà ตามปกติเม่ือพูดถึงปลาลูกหมอหรือปลาหมอ ก็จะมีคำวาปลาจีนคูกัน อยเู สมอ จนคนหลายคนเขา ใจผดิ วา ปลาจนี เปน ปลากดั อกี สายพนั ธหุ นงึ่ ซงึ่ มาจาก ประเทศจีน ซ่ึงโดยแทจริงแลวปลาทั้งสองชนิดนี้ก็เปนปลากัดไทยที่มีพื้นเพ มาจากปลากดั ปา ของเราทง้ั คู เพยี งแตเ มอ่ื มกี ารผสมคดั พนั ธเุ พอ่ื ใหไ ดป ลาลกู หมอ ที่กัดเกงมีลักษณะที่ดีสวยงาม ก็เผอิญไดปลาชนิดใหมท่ีครีบและหางยาวออกมา มากกวาปกติ หลังจากนั้นก็มีการปรับปรุงพันธุใหไดครีบและหางที่แผกวางข้ึน มีลักษณะสวยงามขึ้น มีสีสันใหมๆ ท่ีสวยงาม โดยวัตถุประสงคหลักที่จะเลี้ยง เปนปลาสวยงาม โดยเฉพาะลักษณะครีบที่ยาว รุมรามและสีสันฉูดฉาด เหมือน ตวั งว้ิ จงึ เรยี กกนั วา ปลาจนี เลยทำใหค นเขา ใจผดิ กนั ไปมากมาย สว นปลาเขมรนนั้ เปน ปลากดั เผอื ก หรอื ปลากดั สอี อ น เรมิ่ พฒั นาและเลยี้ งกนั มาตง้ั แตป  พ.ศ. 2443 แรกๆ มีมากในประเทศเขมร โดยสรุปท้ังหมดก็เปนปลาที่เกิดจากปลากัดปา สายพันธุเดียวกัน เพียงแตเมื่อมีการผสมคัดพันธุที่ถูกตองไดจังหวะ ลักษณะ

8 ÁÒμðҹ»ÅÒ¡Ñ´ÊǧÒÁã¹»ÃÐà·Èä·Â ท่ีสวยงามมากมายของปลากัดท่ีเปนลักษณะพันธุกรรมที่ซอนอยูในปลาปา เมอ่ื มกี ารผสมคดั พนั ธใุ หถ กู ตอ งไดจ งั หวะความสวยงามเหลา นกี้ จ็ ะปรากฏออกมา ใหไดชื่นชม ในปจจุบันจึงมีปลากัดรูปแบบและสีสันใหมๆ ปรากฏออกมา อยูเ สมอๆ ¡ÒþѲ¹Ò»ÅÒ¡Ñ´ÊÒ¾¹Ñ ¸¤Ø ÃÕºÂÒÇ โดยความดึงดูดใจของความสวยงาม ปราดเปรียว ราเริง ความสามารถ แสดงออกซ่ึงอารมณเม่ือถูกกระตุนและความท่ีเปนปลาที่เล้ียงงาย ปลากัดไทย ไดถ กู ฝรง่ั นำไปเลย้ี งในยโุ รป ตง้ั แตป  พ.ศ. 2417 และตอ มากแ็ พรไ ปทส่ี หรฐั อเมรกิ า และประเทศตางๆ ทวั่ โลก และไดม ีการผสมคัดพันธเุ พือ่ ใหไ ด ปลากดั ที่มลี ักษณะ รปู แบบ สีสนั ตา งๆ มากมาย ปลากดั ไทยท่นี ำไปเลยี้ งในประเทศตางๆ ในชว งนัน้ เปนปลากัดครีบยาวที่เรียกวาปลาจีนเปนหลัก ในระยะแรกการปรับปรุงพันธุ จะมุงท่ีจะปรับปรุงสีที่มีอยูแลวใหสมบูรณ สวยงาม และสรางสีใหมๆ เปนหลัก ในระยะประมาณ 70-80 ปท่ีผานมา ปลาที่มีลำตัวสีออน ที่เรียกปลากัดเขมร เปนที่นิยมมาก และมีการพัฒนาสีสันตางๆ กันอยางหลากหลาย เชนเดียวกับ ปลากดั สายพันธลุ ิบบี้ ทีม่ ีครบี ยาว สวยงามมากกวา ปกติ ถดั มาในชวง 50-60 ป ที่แลว นักคัดพันธุปลากัดทุมเทไปกับการพัฒนาปลากัดสีดำ ซึ่งเปนท่ีฮือฮามาก ในชว งน้ัน จนมาถึงระยะ 20-30 ปที่ผา นมาจงึ มีความสนใจในการพฒั นารปู แบบ และรูปทรงของครีบปลากัดกันอยางจริงจัง ปลากัดท่ีนิยมมากในยุคนั้นคือ ปลาหางสามเหลย่ี ม หรือ “เดลตา ” ซง่ึ หางกางทำมุม 45-60 องศา กบั โคนหาง และทเี่ ปนท่ีนยิ มสูงสุดคือ “ซปุ เปอร เดลตา ” สีเดียวท่ีหางแผกางใหญก วาปกติ

¡ÃÁ»ÃÐÁ§ ¡ÃзÃǧà¡ÉμÃáÅÐÊˡó 9 เมอื่ สบิ ปท แี่ ลว มานี้ วงการปลากดั กต็ อ งตน่ื เตน กบั “ฮาลฟ มนู เดลตา ” ปลากดั หางพระจันทรครึ่งซีก ซ่ึงเปนสายพันธุที่พัฒนาในประเทศเยอรมนีและฝร่ังเศส ปลากัดชนิดนี้มีครีบหางแผกวางเปนคร่ึงวงกลม ทำมุม 180 องศากับโคนหาง หลังจากน้ีก็มีพระจันทรคร่ึงซีกประเภทสองหางตามออกมา และในชวงน้ี นักเพาะพันธุปลากัดก็หลงใหลอยูกับปลากัดหางพระจันทรคร่ึงซีกหรือฮาลฟมูล- เดลตาอยูหลายป จนเม่ือประมาณสองปที่แลว นักเพาะพันธุชาวสิงคโปรก็ผลิต ปลากดั “คราวดเ ทล” หรอื “หางมงกฎุ ” ออกมาใหว งการตนื่ เตน กนั อกี ครง้ั ซง่ึ นา จะ ไดจ ากการผสมปลากดั “หางจกั ” หรอื “หนามเตย” ทพี่ บอยเู สมอๆ กบั “เดลตา ” หรือ “ฮาลฟมูนเดลตา” จึงทำใหไดปลาท่ีหางแผรูปสามเหล่ียมจนถึงคร่ึงวงกลม และมีขอบเปนจักรหรือเปนซ่ี ในระยะปสองปท่ีผานมานักคัดพันธุท้ังในไทยและ ตางประเทศไดปรับปรุงปลากัดหางมงกุฎ จนไดรูปแบบใหมๆ ออกมามากมาย และเริ่มมีการผสมกลับมายังปลาลูกหมอ เพ่ือความสมดุลระหวางครีบและ ลำตวั ใน “เดลตา ” และ “ฮาลฟมูนเดลตา” เปน ที่นา ยนิ ดวี าในปจ จบุ นั ผเู พาะเล้ียง ปลากัดในประเทศไทยหลายรายสามารถผลิตสายพันธุปลากัดเหลานี้ไดในระดับดี ทำใหการปรับปรุงพันธุปลากัดครีบยาวในบานเรากาวข้ึนไปทัดเทียมไมนอยหนา กบั ตา งประเทศ ¡Òþ²Ñ ¹Ò»ÅÒ¡Ñ´Å¡Ù ËÁŒÍà¾è×Í໹š »ÅÒÊǧÒÁ ในขณะที่การพัฒนาปลากัดครีบยาวเปนไปอยางตอเนื่องเพ่ือใหไดปลากัด สวยงามในรูปแบบสีสันตางๆ ตลอดระยะเวลาเกือบศตวรรษที่ผานมา สำหรับ ปลากัดลูกหมอนักเพาะพันธุไทยก็ยังเนนการพัฒนาสายพันธุ เพื่อการกัดแขงขัน

10 ÁÒμðҹ»ÅÒ¡Ñ´ÊǧÒÁã¹»ÃÐà·Èä·Â เปน หลกั ปลากดั ครบี ยาว หรอื ทเี่ รยี กวา ปลาจนี ในประเทศกข็ าดการพฒั นาสายพนั ธุ จนเปน ปลาทถ่ี กู จดั อยใู นระดบั คณุ ภาพคอ นขา งตำ่ ดว ยความหว งใยในปลาสวยงาม ซึ่งเปรียบเสมือนเปนเพชรน้ำหนึ่งของประเทศไทย ที่ชวยเผยแพรช่ือเสียงของ ประเทศไทยไปทวั่ โลกในนาม “ปลานกั สแู หง สยาม” (Siamese Fighting Fish) คณะประมง มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตรจึงไดเริ่มดำเนินการท่ีจะฟนฟู สายพนั ธปุ ลากดั ในเมอื งไทย โดยไดเ รม่ิ การจดั สมั มนาใหค วามรเู กย่ี วกบั การปรบั ปรงุ สายพนั ธแุ ละมาตรฐานปลากดั ในระดบั สากล และไดเ รมิ่ การจดั งานประกวดปลากดั ข้ึนเปนครั้งแรกในงานวันเกษตรแหงชาติ ที่มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร ในป พ.ศ. 2538 ซ่ึงไดจัดประกวดตอเนื่องกันมาทุกป จากนั้นมาทางกระทรวงเกษตร และสหกรณ โดยกรมประมงก็ไดเพิ่มรายการประกวดปลากัดในงานวันประมง นอ มเกลา ฯ ทจี่ ดั ทกุ ป และมกี ารจดั ประกวดกนั อยา งตอ เนอื่ งโดยชมรมและองคก ร ตางๆ ท้ังในกรุงเทพฯ และตางจังหวัด ในชวงน้ีเองที่ไดมีการพัฒนาสายพันธุ ปลาลูกหมอเพ่ือเปนปลาสวยงามกันอยางเต็มท่ี ทำใหไดปลากัดลูกหมอท่ีมีสีสัน สวยงาม ทั้งสีเด่ียว สีผสม และลวดลายตางๆ จนถึงปจจุบันรูปแบบสีสันของ ปลากดั ลกู หมอ ไดพ ฒั นาไปอยา งมากมายในทกุ โทนสี และกลายเปน ปลาสวยงาม อีกประเภทหน่ึง ซึ่งเปน ท่นี ยิ มเล้ียงกนั แพรห ลายข้นึ และก็นับเปน ความภูมิใจของ คนไทยทบ่ี กุ เบกิ การพฒั นาปลาสายพนั ธนุ อ้ี ยา งตอ เนอ่ื งกอ นชาตอิ น่ื ๆ ไมเ หมอื น ปลาครีบยาวหรือปลาจีนท่ีเราพัฒนาไปไดเพียงระดับหน่ึงแลวก็หยุดอยูกับท่ี จนชาติอื่นๆ นำไปพัฒนาจนไปคอนขางไกล กวาคนไทยจะไดเร่ิมใหความสนใจ กลบั มาพฒั นาสายพันธุปลากดั ครีบยาวอีกครงั้ รูปทรงของครีบนอกจากจะถูกพัฒนาใหไดรูปแบบสวยงามตามปกติแลว ก็ยังมีการพัฒนาปลาที่ครีบหางแบงเปนพู 2 ขาง เปนปลากัดหางคูซ่ึงก็จะ มรี ปู ลกั ษณะในหลายๆ รปู แบบทงั้ เวา ลกึ เวา ตนื้ ปลายโคง มนรบั กนั หรอื ปลายแหลม แยกเปน สองสว น หรอื เปน ลกั ษณะอน่ื ๆ ซง่ึ มที ง้ั ในปลาครบี ยาว และในปลาลกู หมอ ปลากดั หางคจู ะมโี คนหางใหญก วา ปกตเิ พอ่ื รองรบั หางทแี่ ยกเปน สองสว น มลี ำตวั อวนส้ันกวาปลาหางเดี่ยวเล็กนอย และครีบหลังจะมีขนาดใหญเกือบเทากับ ครีบหาง

¡ÃÁ»ÃÐÁ§ ¡ÃзÃǧà¡ÉμÃáÅÐÊˡó 11 Å¡Ñ É³Ð·è´Õ ¢Õ ͧ»ÅÒ¡´Ñ การดลู กั ษณะปลากดั จะดเู ปน 3 สว น ใหญๆ คอื สี รปู ทรง (ครบี และลำตวั ) และ กิริยาอาการ ปลาท่ีสมบูรณมีลักษณะที่ดี จะตองมีอาการกระฉับกระเฉง มีสีสัน สวยงาม มีความสมดุลระหวางขนาดและ ลกั ษณะของครบี และลำตวั และมคี รบี ท่ีไดล ักษณะ สวยงาม ปลากัดมีครีบเดี่ยวสามครีบ คือ ครีบหลัง ครีบหาง และครีบกน และ มคี รบี คสู องคคู อื ครบี ทอ งหรอื ทวนหรอื ตะเกยี บและครบี อกซง่ึ อยตู ดิ บรเิ วณเหงอื ก ครีบหาง เปนครีบที่มีรูปแบบหลากหลายมากที่สุด รูปแบบโดยทั่วไป สำหรบั ปลาหางเดยี่ วอาจเปน หางกลม หางครงึ่ วงกลม หางรปู สามเหลย่ี ม หางกลม ปลายแหลม หางยว ย และหางรปู ใบโพธิ์ หางทกุ แบบควรมกี ารกระจายของกา นครบี เทากัน ระหวางสวนบนและสวนลางของเสนที่ลากผานแนวขนานลำตัว หางควร แผเต็มสมบูรณไดสัดสวน ในกรณีของปลาหางคูลักษณะหางอาจเปนลักษณะ ท่ีเชื่อมตอกันจนปลายหางเกือบเปนเสนตรง หรือเวาเล็กนอย หรือเวามาก เปนรูปหัวใจ หรือหางแยกที่ซอนทับเกยกัน หรือหางท่ีแยกจากกันเต็มที่ โดยไมซ อ นทับ หรอื เปนหางท่เี วาลึกในระดบั ตางๆ แตย ังไมแยกกนั เดด็ ขาด ครีบกน ลกั ษณะครีบทดี่ ีควรจะมีขอบครบี สว นหนาและสวนหลงั ขนานกนั และคอ ยๆ โคง ไปทางดา นหลงั ขอบดา นหนา และขอบดา นหลงั จะตอ งไมเ รยี วแหลม เขาหากัน ลักษณะที่ดีจะตองแผกวางทำมุม และซอนทับดูเปนเนื้อเดียวกัน กับครีบหาง แตไ มเ ชอื่ มตอ กับครบี หาง ครีบทอ ง ลักษณะควรเหมือนใบมดี ท่ีมดี า นคมอยูดา นหลัง ขอบดานหนา โคงเขาเล็กนอย ปลายแหลม ครีบท้ังคูควรมีความยาวและขนาดเทากัน และ ไมไขวก นั ครีบจะตองไมส ัน้ หรือกวา งเกนิ ไปและไมยาวหรอื แคบเกินไป ครบี อก ควรเปนครีบทสี่ มบรู ณก วา งและยาว

12 ÁÒμðҹ»ÅÒ¡Ñ´ÊǧÒÁã¹»ÃÐà·Èä·Â Å¡Ñ É³ÐÊ¢Õ Í§»ÅÒ¡Ñ´ โดยสรุปสีของปลากัดที่เปนมาตรฐานจะมีรูปแบบพื้นฐาน 5 รูปแบบ คือ สเี ดย่ี ว สองสี ลายผเี สือ้ ลายหนิ ออ น และหลากสี »ÅÒ¡´Ñ ÊàÕ ´ÕèÂÇ ปลากัดสีเดี่ยว เปนปลากัดท่ีมี สีเดียวท้ังลำตัวและครีบ และเปนสีโทน เดียวกันทั้งหมด ปลากัดสีเด่ียวแบงออก เปน 2 กลุม ใหญๆ คือ ปลากดั สีเด่ยี วสีเขม และปลากัดสีเด่ียวสีออน และอาจแบงเปน กลุมยอยๆ ลงไปไดอีกตามรายละเอียดของสี ปลากัดสีเด่ียว ที่สมบูรณจะตองไมมีสีอื่นใดปะปนในสวนของลำตัวและครีบเลย ยกเวนท่ีดวงตา และเหงอื ก »ÅÒ¡´Ñ ÊͧÊÕ ลักษณะที่สำคัญของปลากัดสองสี คือลำตัวจะตองมีสีเดียว และครีบทั้งหมด จะตอ งมสี ีเดยี วเชนกนั แตส ีของครบี จะตอง ตา งกบั สขี องลำตวั ปลากดั สองสอี าจแบง ออก ไดเปน 2 ประเภทใหญๆ คือ 1. ปลากัดสองสีชนิดลำตัวสีเขม ปลากัดสองสีชนิดน้ีจะมีลำตัวสีเขม สีใดสีหน่ึง เชน แดง ดำ น้ำเงิน เขียว และครีบก็ตองเปนสีเดียวที่เปนสีอื่น ทไี่ มเ หมอื นสขี องลำตวั โดยอาจเปน สเี ขม อน่ื ๆ หรอื เปน สอี อ นกไ็ ด ลกั ษณะทสี่ ำคญั ของปลากัดสองสีลำตัวสีเขมท่ีดีคือ มีสีลำตัวและสีครีบตัดกันชัดเจน และสีของ ลำตวั และสีของครบี แยกกันตรงบรเิ วณท่ีครีบตอ กบั ลำตวั

¡ÃÁ»ÃÐÁ§ ¡ÃзÃǧà¡ÉμÃáÅÐÊˡó 13 2. ปลากัดสองสชี นดิ ลำตวั สีออน เปนปลากัดทมี่ ีลำตวั สอี อ นสีใดสีหน่งึ และมคี รบี อกี สหี นง่ึ ทแ่ี ตกตา งจากสขี องลำตวั อาจเปน สอี อ นหรอื เขม กไ็ ด ลกั ษณะ ที่สำคัญของปลากัดสองสีลำตัวสีออนที่ดีคือ สีลำตัวและสีครีบตองตัดกันชัดเจน ครีบท่ีมีสีเขมจะดีกวาครีบสีออน สีของลำตัวและสีของครีบแยกกันตรงบริเวณ สวนตอระหวา งครบี และลำตัว »ÅÒ¡Ñ´ÊÕÅÇ´ÅÒ ปลากัดที่อยูในประเภทน้ีเปนปลากัดท่ีไมไดจัดอยูในประเภทสีเด่ียวและ สองสี ประกอบดวยกลุมยอ ยๆ ดงั นี้ (1) ปลากัดลายผีเส้ือ ปลากัด ลายผีเสื้อเปนปลากัดท่ีมีสีเปนลวดลาย รปู แบบเฉพาะทบ่ี รเิ วณครบี โดยครบี จะมี สีเปนแถบๆ ขนานกับเสนวงรอบลำตัว การพิจารณาลักษณะท่ีดีของปลากัด ลายผีเสื้อ จะพิจารณาท่ีการตัดกัน ของแถบสี และความคมของขอบสี เปนหลักไมใชดูที่สีของลำตัวและครีบเหมือนทั่วๆ ไป ปลากัดท่ีมีสีของครีบ ซ่ึงแถบสีดานในเปนสีเหลืองและแถบดานนอกเปนสีเหลืองออนจึงไมจัดอยู ในประเภทลายผเี สอ้ื แนวของแถบสบี นครบี ควรลากเปน รปู ไขร อบตวั ปลา ปลากดั ลายผเี ส้ือสามารถแบง ออกไดเปน 2 กลุม ใหญๆ คือ • ลายผเี สอื้ 2 แถบสี ครบี จะประกอบดว ยแถบสที ตี่ ดั กนั ชดั เจน 2 แถบ ลกั ษณะทีด่ แี ถบสที งั้ สองควรจะมคี วามกวา งเทากัน เปน คนละครึ่งของความกวาง ของครีบ • ลายผเี สอ้ื หลายแถบสี หมายถงึ ปลากดั ลายผเี สอ้ื ทส่ี ขี องครบี มตี ง้ั แต 3 แถบข้นึ ไป ลกั ษณะทด่ี ีความกวา งของแถบสีแตล ะแถบควรจะเทา กบั ความกวา ง ของครีบหารดวยจำนวนแถบสี สีของลำตัวและสีของครีบแถบแรกท่ีอยูชิดลำตัว อาจเปนสเี ดย่ี ว สองสี ลายหินออ น หรือหลากสกี ็ได

14 ÁÒμðҹ»ÅÒ¡Ñ´ÊǧÒÁã¹»ÃÐà·Èä·Â (2) ปลากัดลายหนิ ออน ปลากัด ลายหนิ ออ นเปน ปลากดั ในชดุ ของปลาทมี่ ี สเี ปน ลวดลายรปู แบบเฉพาะเชน เดยี วกนั โดยครีบจะไมมีแถบสี และบนลำตัวจะมี สีอ่ืนแตมเปนลวดลายหินออน ปลากัด ลายหินออนแบงออกเปนชนิดหลักๆ 2 ชนดิ • ลายหินออนธรรมดา ปลากัดชนิดน้ีจะไมมีสีแดง เขียว น้ำเงิน และเทา ปรากฏในลายหินออน บนครีบก็จะไมปรากฏสีเหลานี้เชนกัน ปลาจะมี สีดำเขม หัวหรือหนาขาว ลวดลายจะประกอบดว ยสีดำ สีเนื้อ และสขี าวเทา น้นั • ลายหนิ ออ นสี สบี รเิ วณหนา และคางยงั คงลกั ษณะเปน สขี าวหรอื สเี นอื้ แตล ำตวั และครบี อาจปรากฏสผี สมของสแี ดง เขยี ว นำ้ เงนิ และเทา ลำตวั ของปลากดั ลายหินออนสี อาจประกอบดว ยสีเหลา นีใ้ นลวดลายแตจ ะตอ งมสี เี นือ้ อยู ÁÒμðҹ»ÅÒ¡Ñ´ÊǧÒÁã¹»ÃÐà·Èä·Â โครงสรางมาตรฐานปลากัดสวยงามในประเทศไทยประกอบดวย 4 กลุม ดังน้ี • มาตรฐานท่ัวไปปลากัดสวยงามในประเทศไทย • มาตรฐานสายพันธปุ ลากัดสวยงามในประเทศไทย • มาตรฐานสปี ลากัดสวยงามในประเทศไทย • มาตรฐานการประกวดปลากัดสวยงามในประเทศไทย ÁÒμðҹ·ÇèÑ ä»»ÅÒ¡Ñ´ÊǧÒÁ ã¹»ÃÐà·Èä·Â 1. ขนาด 2. ลักษณะของรปู ราง 3. ลักษณะทาทาง

¡ÃÁ»ÃÐÁ§ ¡ÃзÃǧà¡ÉμÃáÅÐÊˡó 15 1. ขนาด • ปลากดั เพศผู มคี วามยาวลำตวั 1.5-2.0 นวิ้ โดยวดั จากปลายปาก ถึงโคนหาง • ปลากัดเพศเมีย มีความยาวลำตัว 1.25-1.75 นิ้ว โดยวัดจาก ปลายปากถงึ โคนหาง 2. ลกั ษณะของรูปราง 1. ปาก มลี กั ษณะไมปดู โปน บดิ เบย้ี ว ริมฝปากบนและ ลา งตอ งมีขอบสมบูรณ (มลี วดปาก) 2. ตา มี 1 คู ใสแวววาว ไมข ุนมัว ไมป ูดโปน 3. เหงอื ก แผนเหงอื กตอ งปดสนทิ และ (แผน ปด เหงอื ก) มี 1 คู กางไดสมบูรณท ้ัง 2 ขา ง เมือ่ ปลาพองสู หู, ครีบวา ยนำ้ มี 1 คู ตอ งสมบูรณท ง้ั 2 ขางและมขี นาด 4. (ครบี หูหรือครีบอก- สมสว นเม่ือเทยี บกับลำตัว Pectoral Fin) 5. ตะเกยี บ มี 1 คู ตองสมบูรณ ท้งั 2 ขา ง (ครบี ทอ ง-Pelvic Fin) มคี วามยาวเทากัน มปี ลายแหลม ทั้ง 2 ขาง 6. กระโดง มี 1 ครบี ตองสมบูรณ กางตงั้ ได (ครบี หลงั -Dorsal Fin) ไมบ ดิ งอหรือลม 7. ชายนำ้ มี 1 ครบี ตองสมบรู ณ ไดร ูปทรง (ครีบกน-Anal Fin) ตามสายพนั ธุ 8. หาง มี 1 หรอื 2 ครบี ตองสมบรู ณ ไดรปู ทรง (ครบี หาง-Caudal Fin) ตามสายพันธุ 9. ลำตัว - ตองสมบรู ณ ไดร ปู ทรง ตามสายพันธุ 10. เกลด็ - ตอ งสมบูรณ มีอยูเ ตม็ ลำตัว เปน ระเบยี บ

16 ÁÒμðҹ»ÅÒ¡´Ñ ÊǧÒÁã¹»ÃÐà·Èä·Â 3. ลกั ษณะทา ทาง ปลากัดท่ีสมบูรณควรมี ลักษณะทาทางท่ีแสดงถึงความ ปราดเปรียวและกลาหาญ เม่ือเห็น คตู อ สหู รอื เพศตรงขา ม จะมพี ฤตกิ รรม ท่ีเรียกวา “พองสู” ซ่ึงจะทำใหเห็น ความสมบูรณความสวยงามของสีสัน และรปู ทรงอยา งชดั เจน ลกั ษณะการวา ยนำ้ ควรจะสงา งาม ÁÒμðҹÊÒ¾ѹ¸Ø»ÅÒ¡Ñ´ÊǧÒÁã¹»ÃÐà·Èä·Â แบงตามกายภาพได 4 กลมุ 1. ปลากดั ครบี สั้น 2. ปลากดั ครีบยาว 3. ปลากดั ปา 4. ปลากัดยกั ษ 1. ปลากัดครบี สน้ั แบง เปน 2 สายพันธุห ลัก ตามลักษณะหาง คือ 1.1 ปลากดั ครบี สัน้ หางเด่ยี ว 1.2 ปลากัดครีบสัน้ หางคู ทงั้ 2 สายพนั ธุห ลกั แบง ตามรูปทรงหางไดสายพันธลุ ะ 4 ประเภท 1.1.1 ปลากัดครีบสน้ั หางเด่ยี ว หางพดั 1.1.2 ปลากดั ครีบสัน้ หางเดี่ยว หางใบโพธ์ิ 1.1.3 ปลากดั ครีบสน้ั หางเดีย่ ว หางมงกฎุ 1.1.4 ปลากัดครีบส้นั หางเดีย่ ว หางพระจันทรคร่งึ ดวง

¡ÃÁ»ÃÐÁ§ ¡ÃзÃǧà¡ÉμÃáÅÐÊˡó 17 และ 2.1.1 ปลากัดครบี สนั้ หางคู หางพัด 2.1.2 ปลากดั ครบี สั้นหางคู หางใบโพธ์ิ 2.1.3 ปลากดั ครบี สัน้ หางคู หางมงกุฎ 2.1.4 ปลากัดครีบสน้ั หางคู หางพระจันทรค รึ่งดวง 2. ปลากัดครีบยาว แบง เปน 2 สายพนั ธุหลกั ตามลกั ษณะหาง คือ 2.1 ปลากัดครบี ยาวหางเดี่ยว 2.2 ปลากดั ครบี ยาวหางคู

18 ÁÒμðҹ»ÅÒ¡´Ñ ÊǧÒÁã¹»ÃÐà·Èä·Â ทัง้ 2 สายพันธุหลัก แบง ตามรูปทรงหางไดส ายพันธลุ ะ 4 ประเภท 2.1.1 ปลากดั ครบี ยาวหางเดีย่ ว หางพกู นั 2.1.2 ปลากัดครบี ยาวหางเดีย่ ว หางมงกุฎ 2.1.3 ปลากดั ครบี ยาวหางเดีย่ ว หางพระจนั ทรครงึ่ ดวง 2.1.4 ปลากัดครีบยาวหางเดยี่ ว หางพระอาทติ ยค รง่ึ ดวง และ 2.2.1 ปลากดั ครบี ยาวหางคู หางพูกนั 2.2.2 ปลากดั ครบี ยาวหางคู หางมงกุฎ 2.2.3 ปลากัดครีบยาวหางคู หางพระจันทรคร่ึงดวง 2.2.4 ปลากดั ครีบยาวหางคู หางพระอาทิตยคร่งึ ดวง 3. ปลากัดปา แบง เปน 2 สายพันธุหลัก คอื 1. ปลากดั ปา สายด้ังเดิม (ธรรมชาต)ิ 2. ปลากัดปา สายพฒั นา สายดัง้ เดมิ แบงได 2 กลุม กลมุ กอหวอด หรอื ลกู ฟกตัวในหวอด (Bubble nester) เชน 1. ปลากดั ปา ภาคกลาง/ภาคเหนือ Betta splendens Regan, 1910 2. ปลากัดปา ภาคอสี าน Betta smaragdina Ladiges, 1972

¡ÃÁ»ÃÐÁ§ ¡ÃзÃǧà¡ÉμÃáÅÐÊˡó 19 3. ปลากดั ปาภาคใต Betta imbellis Ladiges, 1975 4. ปลากดั ปา มหาชยั Betta sp. Mahachai กลุมอมไข หรือลกู ฟกตวั ในปาก (Mouth Brooder) เชน 1. ปลากัดอมไขภาคตะวนั ออก Betta prima Kottelat, 1994 2. ปลากัดอมไขก ระบี่ Betta simplex Kottelat, 1994 3. ปลากัดน้ำแดง ปลากัดชาง Betta pi Tan, 1998 4. ปลากัดอมไขภ าคใต Betta ferox Schindler & Schmidt 2006 5. ปลากดั อมไขภ าคใต Betta apollon Schindler & Schmidt 2006 6. ปลากัดอมไขภ าคใต Betta pallida Schindler & Schmidt 2004 สายพัฒนา แบง ได 2 ประเภท ไดแ ก ปลากัดปา รูปทรงเดิม พัฒนาสี 4. ปลากัดยักษ Betta sp. (Giant) สามารถแบงไดเหมือนท้ัง 2 กลุมแรกรวมกัน และกลุมปลากัดปา สายพฒั นา เพอ่ื ความเหมาะสมจงึ แบง เปน 3 สายพนั ธหุ ลกั คือ ปลากดั ยักษ ครบี สั้น ปลากัดยักษ ครบี ยาว ปลากัดยักษปา สายพัฒนา

20 ÁÒμðҹ»ÅÒ¡Ñ´ÊǧÒÁã¹»ÃÐà·Èä·Â Å¡Ñ É³ÐÃÙ»·Ã§»ÅÒ¡´Ñ ·Õè´μÕ ÒÁÊÒ¾¹Ñ ¸ËØ Å¡Ñ ปลากัดไทยสามารถจำแนกสายพันธุไดจ ากขนาด รปู ทรง สดั สว นและครบี ตา งๆ ดังนี้ »ÅÒ¡´Ñ ¤ÃÕºÊÑé¹ ËÒ§à´èÂÕ Ç ลำตัว รูปรางทรงกระบอก แบนขา ง สว นหวั สน้ั ลาดเอยี งเลก็ นอ ย ปากเล็ก หาง (ครบี หาง) มคี วามยาวประมาณ 1 ใน 3 ของความยาวลำตวั เปน หางเดย่ี ว มีรูปทรงตรงตามสายพันธุ กระโดง (ครบี หลัง) มีความยาวและกวางไมนอยกวาความกวางของลำตัวปลา โดยฐานกระโดงสวนหนาควรอยูตำแหนงกึ่งกลางลำตัวปลา หรือคอนไปทางหางเล็กนอย และเมื่อปลาพองควรกางออก ซอนทับกบั สว นหางได ชายนำ้ (ครบี กน ) ฐานของชายน้ำเริ่มจากรูกนจรดโคนหางและความกวาง ประมาณความกวา งของลำตัว ตะเกยี บ (ครบี ทอ ง) มี 1 คู ควรมคี วามยาวเทา กนั ไมค ดงอ มคี วามยาวไมน อ ยกวา ความกวางของลำตัว หู (ครบี หูหรือ มี 1 คู ควรมีขนาดเทา กัน ครีบอก) »ÅÒ¡Ñ´¤ÃպʹÑé ËÒ§¤‹Ù ลำตวั รปู รา งทรงกระบอกสนั้ แบนขา ง สว นหวั สนั้ ลาดเอยี งเลก็ นอ ย ปากเล็ก หาง (ครบี หาง) หางแบงชดั เจนเปน 2 หาง รอยแยกระหวางหางควรลกึ จรด โคนหาง และอยูก ง่ึ กลาง หางทั้ง 2 ควรมขี นาดเทา กัน และ มีรูปทรงตรงตามสายพันธุ มีความยาวประมาณ 1 ใน 3 ของความยาวลำตวั กระโดง (ครีบหลัง) ฐานกระโดง (ครีบหลัง) ปลากัดหางคูจะยาวกวาปลากัด

¡ÃÁ»ÃÐÁ§ ¡ÃзÃǧà¡ÉμÃáÅÐÊˡó 21 หางเด่ียว โดยฐานกระโดงควรอยูคอนไปทางสวนหัว และ มีความกวางไมเ กินความกวางลำตัว ชายน้ำ (ครีบกน ) ฐานของชายน้ำ เริ่มจากรูกนจรดโคนหางและมีความกวาง ไมเ กินความกวางลำตัว ตะเกยี บ (ครบี ทอ ง) มี 1 คู ควรมคี วามยาวเทา กนั ไมค ดงอ มคี วามยาวไมน อ ยกวา ความกวา งของลำตวั หู (ครีบหหู รือ มี 1 คู ควรมขี นาดเทากนั ครีบอก) »ÅÒ¡Ñ´¤ÃºÕ ÂÒÇ ËÒ§à´ÕèÂÇ ลำตวั รูปรางทรงกระบอกแบนขาง สวนหัวสั้นลาดเอียงเล็กนอย ปากเล็ก หาง (ครบี หาง) ควรมีความยาวประมาณ 2 ใน 3 ของความยาวลำตัวและ มีรปู ทรงตามสายพนั ธุ กระโดง (ครีบหลัง) ควรมีความยาวมากกวาโคนหางและกวางไมนอยกวา ความกวางของลำตัวปลา โดยฐานกระโดงสวนหนาควรอยู ตำแหนง กง่ึ กลางของลำตวั ปลา หรอื คอ นไปทางหางเลก็ นอ ย และเมื่อปลาพองสูควรกางออกซอนทับกับสวนของหางได รปู ทรงตรงตามสายพนั ธุ ชายนำ้ (ครีบกน) ฐานของชายน้ำควรเร่ิมจากรูกนจรดโคนหางและมีความยาว ประมาณโคนหาง รูปทรงตรงตามสายพนั ธุ ตะเกยี บ (ครบี ทอ ง) มี 1 คู ควรมคี วามยาวเทา กนั ไมค ดงอ มคี วามยาวไมน อ ยกวา ความกวา งของลำตัว หู (ครบี หูหรือ มี 1 คู ควรมขี นาดเทา กนั ครบี อก) »ÅÒ¡Ñ´¤ÃÕºÂÒÇ ËÒ§¤‹Ù

22 ÁÒμðҹ»ÅÒ¡Ñ´ÊǧÒÁã¹»ÃÐà·Èä·Â ลำตวั รปู รา งทรงกระบอกสนั้ แบนขา ง สว นหวั สนั้ ลาดเอยี งเลก็ นอ ย ปากเล็ก หาง (ครบี หาง) หางแบงชดั เจนเปน 2 หาง รอยแยกระหวางหางควรลึกจรด โคนหาง และอยูก่ึงกลาง หางท้งั 2 ควรมขี นาดเทา กัน และ มีรูปทรงตรงตามสายพันธุ มีความยาวประมาณ 2 ใน 3 ของความยาวลำตวั กระโดง (ครบี หลัง) ฐานกระโดง (ครีบหลัง) ปลากัดหางคูจะยาวกวาปลากัด หางเด่ียว โดยฐานกระโดงควรอยูคอนไปทางสวนหัว ควรกางทบั ซอ นกับสวนของหางได รูปทรงตรงตามสายพันธุ ชายนำ้ (ครีบกน) ฐานของชายน้ำเร่ิมจากรูกนจรดโคนหางและมีความยาว เสมอโคนหาง รูปทรงตรงตามสายพนั ธุ ตะเกยี บ (ครบี ทอ ง) มี 1 คู ควรมคี วามยาวเทา กนั ไมค ดงอ มคี วามยาวไมน อ ยกวา ความกวางของลำตวั หู (ครบี หหู รอื มี 1 คู ควรมีขนาดเทา กนั ครบี อก) »ÅÒ¡Ñ´»†Ò ÊÒ´§Ñé à´ÁÔ ลำตวั รปู รา งทรงกระบอกยาว แบนขา ง สว นหวั สนั้ ลาดเอยี งเลก็ นอ ย ปากเลก็ หาง (ครีบหาง) รปู ทรงคลา ยพดั ตาลปต ร หรือใบโพธิ์ กระโดง (ครีบหลงั ) มขี นาดกะทดั รัด ไดส ดั สว นตามสายพันธุ ตามธรรมชาติ ชายน้ำ (ครีบกน) มขี นาดกะทดั รดั ไดสดั สวนตามสายพันธุ ตามธรรมชาติ ตะเกยี บ (ครบี อก) มี 1 คู ควรมีความยาวเทากัน และมีความยาวไดสัดสวน ตามสายพนั ธุ ตามธรรมชาติ หู (ครีบหหู รอื มี 1 คู ควรมีขนาดเทากัน ครีบอก) และมสี ัดสว นตามสายพนั ธุ ตามธรรมชาติ »ÅÒ¡´Ñ »Ò† ÊÒ¾Ѳ¹Ò

¡ÃÁ»ÃÐÁ§ ¡ÃзÃǧà¡ÉμÃáÅÐÊˡó 23 รปู ทรง ลำตวั หาง กระโดง ชายนำ้ ตะเกยี บ หู เหมอื นปลากดั ปา สายดงั้ เดมิ แตมกี ารพัฒนา สีสนั ทต่ี า งไปจากสีดง้ั เดมิ ตามธรรมชาติ »ÅÒ¡´Ñ Âѡɏ ¤ÃºÕ Êéѹ ลำตวั มีขนาดใหญก วา ปลากดั ครีบสัน้ โดยวัดจาก ปลายปากถึงโคนหาง ตองมีความยาวมากกวา 2.5 นิ้ว หาง กระโดง ชายนำ้ ตะเกียบ หู มลี ักษณะเหมอื นปลากัด ครบี สน้ั ตามสายพนั ธุ แตม ีขนาดใหญต ามสัดสว นลำตวั »ÅÒ¡´Ñ Â¡Ñ É ¤ÃÕºÂÒÇ ลำตวั มขี นาดใหญกวาปลากัด ครบี ยาวโดยวดั จาก ปลายปากถึงโคนหาง ตองมีความยาวมากกวา 2.5 น้วิ หาง กระโดง ชายน้ำ ตะเกยี บ หู มีลักษณะเหมอื นปลากดั ครบี ยาว ตามสายพันธุ แตมขี นาดใหญตามสัดสวนลำตวั

24 ÁÒμðҹ»ÅÒ¡´Ñ ÊǧÒÁã¹»ÃÐà·Èä·Â »ÅÒ¡Ñ´Âѡɏ»Ò† ÊÒ¾²Ñ ¹Ò ลำตวั มีขนาดใหญกวาปลากัดปา โดยวัดจากปลายปากถึงโคนหาง ตอ งมคี วามยาวมากกวา 2 นวิ้ หาง กระโดง ชายนำ้ ตะเกยี บ หู มีลกั ษณะเหมือนปลากดั ปา ตามสายพันธุ แตมีขนาดใหญ ตามสัดสวนลำตัว ÅѡɳÐà´¹‹ »ÅÒ¡´Ñ ÊǧÒÁã¹»ÃÐà·Èä·Â μÒÁ»ÃÐàÀ·ËÒ§ 1. ปลากัดครีบสั้นมอี ยู 8 ประเภทหาง ไดแ ก 1.1 ปลากดั ครบี สัน้ หางพดั รปู ทรงหางกลมมนคลา ยพดั ขอบหางเรยี บ กานหางตองแตก 2 กานเทานั้น เพ่ือคง สายพนั ธุดงั้ เดมิ ไว

¡ÃÁ»ÃÐÁ§ ¡ÃзÃǧà¡ÉμÃáÅÐÊˡó 25 1.2 ปลากัดครีบส้ัน หาง ใบโพธ์ิ รูปทรงหางคลายใบโพธิ์ คือ มีปลายแหลม ขอบหางเรียบหรือหยัก กานหางจะแตกก่กี านก็ได 1.3 ปลากัดครีบส้ัน หาง เดย่ี ว หางมงกุฎ รปู ทรงหางเปนชอคลา ย มงกุฎ โดยรอบหางตองมีหนาม กานหาง จะแตกกก่ี า นกไ็ ด แตจ ะตอ งไดส ดั สว นและ สมดุลของกานและชอหาง ขอบกระโดง ขอบชายน้ำ ตองมีหนามรอบสม่ำเสมอ ไดสดั สว นกบั หาง 1.4 ปลากัดครีบส้ัน หาง พระจันทรคร่ึงดวง รูปทรงหางคลาย พระจนั ทรค รง่ึ ดวง ขอบหางเรยี บ กา นหาง ตอ งแตกได 4 กา นเปน อยา งนอ ย เมอ่ื กาง หางสุดตอ งกางไดไ มนอยกวา 180 องศา 1.5 ปลากัดครีบสั้น หางคู หางพัด รูปทรงหางคู ทรงขอบกลมมน แบงหางออกเปน 2 สวนชัดเจน บนลาง เทากัน กานหางตองแตก 2 กานเทาน้ัน เพ่อื คงสายพนั ธดุ ้ังเดมิ ไว

26 ÁÒμðҹ»ÅÒ¡Ñ´ÊǧÒÁã¹»ÃÐà·Èä·Â 1.6 ปลากัดครีบส้ัน หางคู หางใบโพธ์ิ รปู ทรงหางคู ขอบมน แบง หาง ออกเปน 2 สวนชัดเจน บนลางเทากัน ทส่ี ว นปลายของแตล ะหาง จะมปี ลายแหลม กา นหางจะแตกกี่กานกไ็ ด 1.7 ปลากัดครีบส้ัน หางคู หางพระจันทรครึ่งดวง รูปทรงหางคลาย รูปพระจันทรครึ่งดวง โดยแบงหางออก เปน 2 สว นชดั เจน บนลา งเทา กนั กา นหาง ตอ งแตก 4 กา นเปน อยา งนอ ย (เมอ่ื กางสดุ ตองไดไมนอ ยกวา 180 องศา) 1.8 ปลากัดครีบส้ัน หางคู หางมงกุฎ รปู ทรงหางคลา ยรปู พระอาทติ ย ครึ่งดวง โดยหางแบงออกเปน 2 สวน ชดั เจน บนลา งเทา กนั แตส ว นของขอบหาง ทั้งคูจะมีหนามรอบสม่ำเสมอ กานหาง จะแตกก่กี านกไ็ ด เม่ือกางสดุ ตอ งไมน อ ย กวา 180 องศา ขอบกระโดง ขอบชายน้ำ ตอ งมีหนามรอบไดส ัดสวนกบั หาง

¡ÃÁ»ÃÐÁ§ ¡ÃзÃǧà¡ÉμÃáÅÐÊˡó 27 2. ปลากดั ครบี ยาวมีอยู 8 ประเภทหาง ไดแ ก 2.1 ปลากัดครีบยาว หาง เดี่ยว หางพูกนั รปู ทรงหางยาวเรยี วคลา ย พูกัน ปลายหางมน แหลมหรือตัดก็ได ขอบหางเรียบ กานหางตองแตก 2 กาน เทา นนั้ เพอ่ื คงเปน สายพนั ธดุ งั้ เดมิ เอาไว 2.2 ปลากัดครีบยาว หาง เดีย่ ว หางมงกุฎ รูปทรงหางเปนชอ คลา ย มงกุฎ มีความลึกของชอ หนามไมนอยกวา คร่ึงหน่ึง ของความยาวหาง กานหางจะ แตกกี่กานก็ไดแตจะตองไดสัดสวนและ สมดุลของกานและชอหาง ขอบกระโดง ขอบชายน้ำ ตองมีหนามรอบสม่ำเสมอ ไดส ดั สวนกบั หาง 2.3 ปลากัดครีบยาว หาง เดีย่ ว หางพระจันทรค รงึ่ ดวง รปู ทรงของ หางคลา ยพระจนั ทรค รง่ึ ดวง ขอบหางเรยี บ กา นหางตองแตกได 8 กา นเปน อยางนอย เม่ือกางหางสุดตองกางไดไมนอยกวา 180 องศา

28 ÁÒμðҹ»ÅÒ¡´Ñ ÊǧÒÁã¹»ÃÐà·Èä·Â 2.4 ปลากัดครีบยาว หาง เดยี่ ว หางพระอาทติ ยค รงึ่ ดวง รปู ทรงหาง คลายพระจันทรคร่ึงดวง ขอบหางมีหนาม โดยรอบ จึงดูคลายพระอาทิตยครึ่งดวง กานหางตอ งแตกได 8 กา นเปน อยา งนอ ย เม่ือกางหางสุดตองกางไดไมนอยกวา 180 องศา ขอบกระโดง ขอบชายนำ้ ตอ งมี หนามรอบไดสัดสวนกับหาง หนามมี ความลกึ ไมเ กนิ 1 ใน 4 ของความยาวหาง 2.5 ปลากัดครีบยาว หางคู หางพูกัน รูปทรงหางคลายพูกันคู หรือ หูกระตาย ซ่ึงมีปลายแหลม มน หรือตัด ก็ได กานหางตองแตก 2 กาน เทาน้ัน เพ่อื คงเปนสายพันธุด ง้ั เดิมเอาไว 2.6 ปลากัดครีบยาว หางคู หางมงกฎุ รปู ทรงหางเปน 2 หาง สว นปลาย เปนชอคลายมงกุฎจะตองมีความลึก ของชอหนามไมนอยกวาคร่ึงหน่ึงของ ความยาวหาง กานหางจะแตกก่ีกานก็ได แตจะตองไดสัดสวนและสมดุลของกาน และชอหาง ขอบกระโดง ขอบชายน้ำ ตองมีหนามรอบสม่ำเสมอไดสัดสวน กบั หาง

¡ÃÁ»ÃÐÁ§ ¡ÃзÃǧà¡ÉμÃáÅÐÊˡó 29 2.7 ปลากัดครีบยาว หางคู หางพระจันทรคร่ึงดวง รูปทรงหางเปน 2 หาง กางไดกวางเหมือนพระจันทร คร่ึงดวง ขอบหางเรียบ เมื่อมองภาพรวม ทง้ั หาง กระโดง ชายนำ้ จะคลา ยพระจนั ทร เตม็ ดวง กานหางจะตองแตก ไมนอ ยกวา 4 กา น ตอ งกางไดไ มน อ ยกวา 180 องศา 2.8 ปลากัดครีบยาว หางคู หางพระอาทิตยคร่ึงดวง รูปทรงหางเปน 2 หาง กางไดกวางเหมือนพระจันทร ครึ่งดวง ขอบหางมีหนามรอบสม่ำเสมอ ซ่ึงคลายพระอาทิตยครึ่งดวง เมื่อมอง ภาพรวมทั้งหาง กระโดง ชายน้ำ จะคลาย พระอาทิตยเต็มดวง กานหางจะตองแตก ไมน อยกวา 4 กา น เมือ่ กางสดุ ตอ งกางได ไมน อ ยกวา 180 องศา ความลกึ ของหนาม ตองไมเ กิน 1 ใน 4 ของความยาวหาง

30 ÁÒμðҹ»ÅÒ¡´Ñ ÊǧÒÁã¹»ÃÐà·Èä·Â ÁÒμðҹ»ÃÐàÀ·ÊÕ»ÅÒ¡´Ñ ÊǧÒÁã¹»ÃÐà·Èä·Â ประเภทสีปลากดั สวยงามในประเทศไทย ปลากดั สวยงามในประเทศไทยมอี ยดู ว ยกนั มากมายหลายสสี นั ซง่ึ สามารถ แบง เปน กลุม หลกั ได 4 กลมุ คือ • ปลากัดสีเดียว • ปลากดั สองสี • ปลากดั สามสี • ปลากัดหลากสี *** ซึง่ ทั้ง 4 กลมุ หลัก แบงไดอีกกลุมละ 3 กลุมยอย ดงั นี้ 1. ปลากัดสเี ดยี ว 1.1 ปลากดั สเี ดียว สีออ น 1.2 ปลากดั สีเดียว สเี ขม 1.3 ปลากดั สีเดียว ตาขา ย 2. ปลากดั สองสี 2.1 ปลากัดสองสี ตดั กนั 2.2 ปลากดั สองสี สีผสม 2.3 ปลากัดสองสี ผีเสอื้ 3. ปลากัดสามสี 3.1 ปลากัดสามสี ตดั กัน 3.2 ปลากดั สามสี สผี สม 3.3 ปลากัดสามสี ผีเสอื้ 4. ปลากดั หลากสี 4.1 ปลากดั หลากสี ลายหนิ ออน 4.2 ปลากัดหลากสี ลายจดุ 4.3 ปลากดั หลากสี ลายหวั

¡ÃÁ»ÃÐÁ§ ¡ÃзÃǧà¡ÉμÃáÅÐÊˡó 31 อธบิ ายไดด ังน้ี 1. ปลากัดสเี ดยี ว หมายถงึ ปลากดั ทมี่ สี เี ดยี วกนั ตลอดลำตวั และครบี ตา งๆ ยกเวน ดวงตา ซงึ่ อาจมีหลายสี โดยแยกเปน 3 กลุม ยอย คือ 1.1 ปลากัดสีเดียว สีออน หมายถึง ปลากัดที่มีสีโทนออน มีดวยกัน หลายสี เชน ขาว เหลอื ง สม ทอง ใส ฯลฯ 1.2 ปลากัดสีเดียว สีเขม หมายถึง ปลากัดที่มีโทนสีเขม มีดวยกัน หลายสี เชน แดง ดำ น้ำเงิน เขียว เทา นาค ฯลฯ 1.3 ปลากัดสีเดียว ตาขาย หมายถึง ปลากัดสีเดียวที่มีลำตัวและครีบ สีเดียวกันแตขอบเกล็ดจะมีลายเสนสีดำ ตัดเหมือนตาขาย และจะมีลายเสนดำ ตัดขอบครีบสว นตา งๆ โดยรอบ เชน แดง ตาขายดำ เหลือง-สับปะรด สมตาขาย ฯลฯ

32 ÁÒμðҹ»ÅÒ¡Ñ´ÊǧÒÁã¹»ÃÐà·Èä·Â 2. ปลากัดสองสี หมายถงึ ปลากัดทีม่ ีสโี ดดเดน 2 สี ภายในลำตัวและครบี โดยแยกเปน 3 กลุมยอ ย คือ 2.1 ปลากัดสองสี สตี ดั หมายถงึ ปลากดั ทม่ี ลี ำตวั สีหนึ่งและครีบอีกสีหน่ึง โดยไมมีสีอื่นปน แมแ ตก า นครบี เชน เรดดรากอ น ชอ็ คโกแลต็ ฯลฯ 2.2 ปลากดั สองสี สผี สม หมายถงึ ปลากดั ทมี่ ลี ำตวั และครีบเปน 2 สี ผสมกัน โดยไมมีลาย ตดั ขอบสดี กู ลมกลนื เชน มสั ตารด แบลก็ - ออเรนท คอปเปอรเรด คอปเปอรแบล็ก ฯลฯ 2.3 ปลากดั สองสี ผเี สอื้ หมายถึง ปลากัดโทนสี คลายปลากัดสีเดียว แตบริเวณรอบนอก ของครบี สว นตา งๆ จะเปน ขอบขาวโดยรอบ ของความยาวครบี ทง้ั หมด โดยพจิ ารณาดถู งึ ความคมชดั รอยตดั ของสที ม่ี คี วามสมำ่ เสมอ จะตอ งไมน อ ยกวา 1 ใน 4 ของหาง กระโดง ชายนำ้ หู ตะเกยี บ เชน กรนี บตั เตอรฟ ลาย คอปเปอรบ ัตเตอรฟ ลาย ฯลฯ

¡ÃÁ»ÃÐÁ§ ¡ÃзÃǧà¡ÉμÃáÅÐÊˡó 33 3. ปลากดั สามสี หมายถึง ปลากัดท่ีมีสีโดดเดน 3 สี บริเวณสวนลำตัวและครีบ ซึ่งมี ดว ยกนั หลายโทนสี โดยแยกเปน 3 กลุมยอ ย คอื 3.1 ปลากัดสามสี สีตัด หมายถงึ ปลากดั ทม่ี ลี ำตวั สีหนึ่ง แตครีบจะมีสองสีตัดกัน เชน เรด- ดรากอนขอบสตี างๆ ยกเวน สีขาว 3.2 ปลากัดสามสี สผี สม หมายถงึ ปลากดั ทมี่ ลี ำตวั และครีบมี 3 สีผสมกัน โดยไมมีรอยตัด ของสดี กู ลมกลนื เชน มสั ตารด เรดคอปเปอร ฯลฯ 3.3 ปลากดั สามสี ผีเสือ้ หมายถึง ปลากัดที่คลาย ปลากดั สองสตี ดั แตป ลายครบี ทงั้ หมด จะมี ขอบขาวโดยรอบ เชน เรดดรากอ นขอบขาว กรีนเรดดรากอ นขอบขาว ฯลฯ 4. ปลากัดหลากสี หมายถงึ ปลากดั ทม่ี รี ปู แบบ แถบสี และลวดลายทห่ี ลากหลาย ซง่ึ ตอ งมี ต้งั แต 2 สีขึน้ ไป โดยแยกเปน 3 กลุมยอย คือ

34 ÁÒμðҹ»ÅÒ¡Ñ´ÊǧÒÁã¹»ÃÐà·Èä·Â 4.1 ปลากัดหลากสี ลาย หินออน หมายถึง ปลากัดที่มีสีต้ังแต 2 แถบสีข้ึนไป ทั้งที่ลำตัวและ/หรือครีบ เชน แฟนซี ฯลฯ 4.2 ปลากัดหลากสี ลายจุด หมายถึง ปลากัดที่มีตั้งแต 2 สีข้ึนไป เปน จดุ สีเดน ชัด ขน้ึ บรเิ วณลำตวั และ/หรอื ครีบ เชน สมจดุ ดำ ขาว-จดุ แดง ฯลฯ 4.3 ปลากัดหลากสี ลายหัว หมายถึง ปลากัดท่ีมีต้ังแต 2 สีขึ้นไป แตจ ะมสี โี ดดเดน สว นทอ นหวั หรอื ยาวไปถงึ สวนกลางลำตัว หรือสีบริเวณบนหัวมีสี ตดั กนั อยา งชดั เจน เชน ปลากดั มอนสเตอร ทกั ซโิ ด ตันโจ ฯลฯ ÁÒμðҹ¡ÒûÃСǴ»ÅÒ¡´Ñ ÊǧÒÁã¹»ÃÐà·Èä·Â ในการประกวดปลากดั สวยงาม คณะกรรมการจะทำการตดั สนิ ความสวยงาม และความสมบูรณของปลากัดสวยงามตามเกณฑมาตรฐานท่ีตรงตามสายพันธุ และประเภทของการประกวด ซง่ึ ไดม าจากการประชมุ รว มกนั ระหวา งคณะกรรมการ ตดั สนิ การประกวด นกั วชิ าการ และผเู กย่ี วขอ ง เชน ผเู พาะเลย้ี งและพฒั นาสายพนั ธุ ปลากดั สวยงาม และ ผสู งปลาเขา ประกวด ดงั รายละเอียดตามตารางที่ 1-3

ตารางท่ี 1 ลกั ษณะเฉพาะของปลากัดสายพันธุตางๆ ลกั ษณะ ครีบสน้ั หางเดย่ี ว ครีบส้ัน ครีบสั้น หางมงกุฎ ครบี สน้ั สองหาง (หางคู) หางพระจันทรค ร่ึงดวง • หัวสั้น ปากเล็ก • หัวสัน้ ปากเล็ก • หัวส้นั ปากเลก็ • หวั สนั้ ปากเลก็ มีขอบปากสมบูรณ มขี อบปากสมบรู ณ มขี อบปากสมบรู ณ มขี อบปากสมบูรณ (มลี วดปาก) ตาตอ งใส (มลี วดปาก) ตาตอ งใส หัวและ (มลี วดปาก) ตาตอ งใส (มีลวดปาก) ตาตองใส ไมใ หญเกนิ ไป ลำตวั ไมใ หญเ กินไป ลำตวั ลำตัว ไมใ หญเกินไป ลำตวั ไมใหญเ กนิ ไป ลำตวั ไดรปู ทรงตามสายพนั ธุ ไดร ูปทรงตามสายพนั ธุ ไดรูปทรงตามสายพนั ธุ ไดร ปู ทรงตามสายพนั ธุ • เกล็ดเลก็ มีอยูทั้งตัว • เกลด็ เล็กมีอยทู งั้ ตัว เรยี งเปน ระเบยี บ เรยี งเปน ระเบียบ เกล็ดและ • เกลด็ เล็กมีอยูทง้ั ตวั • เกล็ดเล็กมีอยทู ัง้ ตวั รูปทรง เรียงเปน ระเบียบ เรียงเปน ระเบยี บ • มีความกวา งยาว • ฐานกระโดงควรเรม่ิ ตรงกบั ไมนอ ยกวา ความกวา ง ฐานของครีบกน ไปจรดโคนหาง • มคี วามกวา งและยาว • มีความกวางและยาว ของลำตวั ปลามีหนาม ความกวา งไมน อ ยกวา ไมน อ ยกวา ความกวา ง ไมนอยกวา ความกวา ง โดยรอบ ไดส ดั สว น ความกวางของลำตวั ปลา ครีบหลัง ของลำตวั ปลา ของลำตัวปลา กบั ครีบหางและครบี กน เมอ่ื มองครีบหลงั ตองมี ¡ÃÁ»ÃÐÁ§ ¡ÃзÃǧà¡ÉμÃáÅÐÊˡó 35 (Dorsal ขอบเรยี บ เมอ่ื กางครบี ขอบเรยี บ เมอ่ื กางครบี ลักษณะเดียวกับครีบกน ควรทับซอนกับครีบหาง ควรทบั ซอ นกบั ครบี หาง Fin)

ลักษณะ ครีบสั้น หางเดีย่ ว ครีบส้นั ครบี ส้นั หางมงกฎุ ครีบสั้น สองหาง (หางค)ู 36 ÁÒμðҹ»ÅÒ¡´Ñ ÊǧÒÁã¹»ÃÐà·Èä·Â หางพระจันทรค ร่งึ ดวง • กวา งยาวไมนอ ยกวา • ความกวา งยาว • โดยรอบหางตอ งมหี นาม • หางแบงเปน 2 แปนหาง ความกวา งลำตัวปลา ไมน อยกวาความกวาง มคี วามยาวของหนาม ชัดเจน ทงั้ สองหางควรมี กานแรกและกาน ลำตวั กา นแรกและกา น ไมเ กนิ 1 ใน 3 ขนาดเทากนั ความกวางยาว สุดทายตอ งตรง ของความยาวของหาง ของหางตอ งไมน อยกวา ครีบหาง สุดทา ยตรงหรอื โคง ขอบหางเรียบ เม่อื กาง ความกวา งของลำตัวปลา (Caudal เล็กนอ ย ขอบเรียบ ควรกางไดไ มต ำ่ กวา 180 องศา กา นหางแตก • ฐานครบี ควรเร่มิ จาก • ฐานครีบควรเริ่มจากรกู น จรด Fin) กา นหางแตก 2 กาน อยา งนอ ย 4 กา นขนึ้ ไป รูกนจรดโคนหาง โคนหาง ความกวา งประมาณ เทา นน้ั เม่อื กางครีบ ชองไฟตองแบงเสมอ ความกวา งประมาณ ความกวางของลำตวั ปลา หางตองทับซอนกับ • ฐานครบี ควรเรมิ่ จาก ความกวา งของ กระโดงและชายนำ้ รูกนจรดโคนหาง ลำตัวปลา • ครีบควรจะมลี ักษณะ ความกวา งประมาณ เหมือนกับครีบหลัง • ฐานครบี ควรเริม่ จาก ความกวา งของ • ขอบครีบมีหนาม รกู น จรดโคนหาง ลำตวั ปลา โดยรอบ สอดรบั กบั ความกวางประมาณ • ขอบครีบเรียบ ครีบหลงั และครีบหาง ปลายแหลมหรอื มน ครบี กน ความกวางของ เลก็ นอย (Anal Fin) ลำตัวปลา • ขอบครีบเรยี บ ปลายแหลม

ลกั ษณะ ครบี ส้ัน หางเดยี่ ว ครีบส้นั ครบี สัน้ หางมงกุฎ ครบี สนั้ สองหาง (หางค)ู หางพระจันทรค รึง่ ดวง • ตะเกียบตอ งเหยยี ดตรง • ตะเกยี บตอ งเหยยี ดตรง • ตะเกยี บตอ งเหยยี ดตรง • ตะเกยี บตอ งเหยยี ดตรง มีความยาวเหมาะสม มคี วามยาวเหมาะสมกบั ตวั ปลา มคี วามยาวเหมาะสม มีความยาวเหมาะสม กบั ตัวปลา เหงือกตอง เหงอื กตอ งปด สนทิ ทง้ั สองขา ง กบั ตัวปลา เหงือกตอ ง กบั ตวั ปลา เหงอื กตอง ปดสนทิ ทั้งสองขาง เมือ่ กางออกตอ งกางได ครบี อนื่ ๆ ปด สนทิ ทัง้ สองขา ง ปด สนทิ ทั้งสองขา ง เมอ่ื กางออกตองกางได ทง้ั สองขา ง ทั้งสองขา ง เม่ือกางออกตองกางได เมือ่ กางออกตอ งกางได • การวายน้ำตอ งสงางาม ทั้งสองขาง ทัง้ สองขาง • การวา ยน้ำตอ งสงา งาม ปราดเปรียว ปราดเปรยี ว ไมต ่ืนตกใจงา ย การ • การวายน้ำตอง • การวา ยนำ้ ตอ งสงางาม ไมต น่ื ตกใจงาย ปลาควรพองสู ¡ÃÁ»ÃÐÁ§ ¡ÃзÃǧà¡ÉμÃáÅÐÊˡó 37 พองสู สงางาม ปราดเปรียว ปราดเปรียว ปลาควรพองสู เมื่อเห็นปลาตัวอ่ืนๆ และการ ไมตนื่ ตกใจงา ย ไมต ืน่ ตกใจงาย เม่อื เห็นปลาตัวอ่ืนๆ วายนำ้ ปลาควรพองสู ปลาควรพองสู เมือ่ เหน็ ปลาตัวอน่ื ๆ เมอ่ื เห็นปลาตัวอนื่ ๆ

ลักษณะ ครีบสน้ั หางเดยี่ ว ครบี สนั้ ครบี สัน้ หางมงกุฎ ครีบสั้น สองหาง (หางคู) 38 ÁÒμðҹ»ÅÒ¡´Ñ ÊǧÒÁã¹»ÃÐà·Èä·Â • สเี ด่ยี วควรจะ หางพระจันทรค ร่งึ ดวง • สเี ดย่ี วควรจะสมำ่ เสมอ • สีเดี่ยวควรจะสม่ำเสมอทั้งตวั สม่ำเสมอท้ังตวั และ • สเี ดยี่ วควรจะสมำ่ เสมอ ครีบ ปลา 2 สีตดั กัน ทง้ั ตวั และครบี ปลา 2 สี ทง้ั ตวั และครบี ปลา 2 สี และครบี ปลา 2 สีตดั กนั และ และ 3 สตี ัดกนั ตัดกนั และ 3 สีตดั กนั ตดั กนั และ 3 สตี ัดกนั 3 สตี ัดกัน ควรแบง ชัดเจน ควรแบง ชดั เจน ควรแบง ชดั เจน ควรแบง ชดั เจน สีลวดลายตอ งชดั เจนและ สลี วดลายตองชดั เจน สลี วดลายตอ งชดั เจน สมดลุ ทงั้ 2 ขา งประเภท สแี ละ สลี วดลายตองชัดเจน และสมดลุ ทง้ั 2 ขา ง และสมดุลท้ัง 2 ขา ง บัตเตอรฟลาย ตองมี ลวดลาย และสมดลุ ทงั้ 2 ขา ง ประเภทบตั เตอรฟ ลาย ประเภทบัตเตอรฟ ลาย ความกวา งของแถบสี ตอ งมีความกวางของ ตอ งมคี วามกวา งของ ไมนอ ยกวา 1 ใน 4 ประเภทบตั เตอรฟ ลาย แถบสีไมน อยกวา 1 แถบสไี มน อ ยกวา 1 ของความกวา ง หาง กระโดง ตองมคี วามกวา งของ ใน 4 ของความกวาง ใน 4 ของความกวา ง ชายน้ำ แถบสไี มน อยกวา 1 หาง กระโดง ชายนำ้ หาง กระโดง ชายนำ้ ใน 4 ของความกวา ง หาง กระโดง ชายน้ำ

ลักษณะ ครบี ยาว หางเดยี่ ว ครบี ยาว หาง ครบี ยาว หางมงกุฎ ครีบยาว ครีบยาว สองหาง พระจันทรครงึ่ ดวง หางพระอาทิตย (หางคู) • หัวสั้น ปากเลก็ • หัวส้นั ปากเล็ก มขี อบปากสมบูรณ • หวั ส้ัน ปากเล็ก • หวั ส้ัน ปากเล็ก • หวั สนั้ ปากเล็ก มขี อบปากสมบรู ณ (มลี วดปาก) ตาใส มขี อบปากสมบรู ณ มขี อบปากสมบรู ณ มขี อบปากสมบรู ณ (มีลวดปาก) ตาใส ไมใหญเกินไป (มลี วดปาก) ตาใส (มลี วดปาก) ตาใส (มีลวดปาก) ตาใส หัวและ ไมใ หญเกนิ ไป ลำตัวตองไดร ูปทรง ไมใ หญเ กนิ ไป ไมใหญเกนิ ไป ไมใหญเ กนิ ไป ลำตัว ลำตวั ตองไดรูปทรง ตามสายพันธุ ลำตัวตอ งได ลำตวั ตองได ลำตัวตอ งได ตามสายพนั ธุ • เกลด็ มที วั่ ลำตวั รปู ทรงตาม รปู ทรงตาม รูปทรงตาม เรยี งเปน ระเบียบ สายพันธุ สายพันธุ สายพันธุ เกลด็ และ • เกล็ด มที ่ัวลำตวั • มีความกวางหัว • เกลด็ มีท่ัวลำตวั • เกลด็ มีทวั่ ลำตวั • เกล็ด มีทว่ั ลำตวั รูปทรง เรียงเปน ระเบียบ ไมต่ำกวา เรยี งเปน ระเบียบ เรยี งเปนระเบยี บ เรยี งเปน ระเบยี บ ความกวา งลำตัว • มีความกวางยาว ปลาและความยาว • มคี วามกวา งยาว • มีความกวางหัว • ครีบหลงั ควร ไมต ำ่ กวา ความกวา ง เสมอโคนหาง ไมต ่ำกวา ไมต ำ่ กวา เร่มิ ตนจดุ เดยี ว ¡ÃÁ»ÃÐÁ§ ¡ÃзÃǧà¡ÉμÃáÅÐÊˡó 39 ของลำตัวและ ความกวา งของ ความกวา งลำตวั กับครีบกนจรด • ขอบครบี เรียบ ลำตัวและ ปลาและความยาว โคนหางความกวา ง ครบี หลงั ความยาวเสมอ ความยาวเสมอ เสมอโคนหาง ประมาณ (Dorsal โคนหาง โคนหาง • ขอบครบี มีหนาม ความกวา งลำตวั โดยรอบสอดรบั และตอ งเหมือน Fin) • ขอบครบี เรยี บ • ขอบครบี ควรมี หนามโดยรอบ รบั กับครบี หาง กับครีบหาง ครีบกน

ลักษณะ ครบี ยาว หางเดย่ี ว ครีบยาว หาง ครีบยาว หางมงกุฎ ครีบยาว ครบี ยาว สองหาง 40 ÁÒμðҹ»ÅÒ¡´Ñ ÊǧÒÁã¹»ÃÐà·Èä·Â พระจนั ทรค ร่ึงดวง หางพระอาทิตย (หางค)ู • หางยาวไมน อ ยกวา • กวา งยาวไมน อ ยกวา • หางกวางยาว • กวา งยาว • ครีบหางแบง เปน ความยาวลำตวั 1 ใน 2 ของความยาว ไมน อ ยกวา ครง่ึ หนงึ่ ไมนอยกวา 1 ใน 2 แปน หางชดั เจน และกวางไมนอ ยกวา ลำตัว เมอ่ื กางควร ของความยาวลำตวั 2 ของความยาว โดยแยกลกึ ถงึ ความกวางของ กางไดไ มน อยกวา ตอ งมหี นาม ลำตัว เม่ือกางควร โคนหาง มขี นาด ลำตวั ขอบหางเรยี บ 180 องศา โดยรอบ ความลึก กางไดไ มน อยกวา เทา กนั ทง้ั สองหาง ครบี หาง กา นหางแตก 2 กา น • กานหางแตก ของหนามตอ ง 180 องศา มคี วามกวางยาว (Caudal เทาน้ัน อยางนอ ย 4 กา น ไมน อยกวา 1 ใน • กา นหางแตกเทา ไร ไมน อ ยกวา 1 ใน 2 Fin) ขอบหางเรียบ เมอ่ื 2 ของความยาว กไ็ ด ขอบหาง ของความยาว กางตอ งทับซอนกบั หาง ชอหนาม ตอ งมีหนาม ลำตัว ครบี หลงั และครบี กน คลา ยมงกุฎ โดยรอบ ความลึก ชองไฟของหางควร ชองไฟแบง เสมอ ของหางตอ งไมเ กนิ แบงเทากนั ทุกชอ ง 1 ใน 3 ของ ความยาวหาง

ลกั ษณะ ครีบยาว หางเดย่ี ว ครีบยาว หาง ครบี ยาว หางมงกฎุ ครบี ยาว ครบี ยาว สองหาง พระจนั ทรค ร่ึงดวง หางพระอาทิตย (หางคู) • ฐานครีบเร่ิมจาก • กวา งยาวไมน อ ยกวา • ควรเริ่มจากรูกน • กวางยาว • ควรมลี กั ษณะ รกู นจรดโคนหาง ความกวา งของ ความกวา ง ไมน อยกวา เดียวกับครบี หลงั ครบี กวา งไมน อ ยกวา ลำตวั ปลา เมอื่ ปลา ไมน อ ยกวา ความกวา งของ ความกวา งลำตวั กางครบี ควรสอดรบั ความกวาง ลำตัวปลา เมือ่ ครบี กน ขอบเรียบ กับครบี หางเปน ลำตวั ปลา ขอบ ปลากางครีบ (Anal Fin) วงกลม ครีบกน มหี นามโดยรอบ ควรสอดรับกับ ไมค วรยาวเกนิ รับกับครบี หาง ครบี หางเปน วงกลม ครบี หางถอื วา ดี ครีบกนไมค วรยาว เกนิ ครบี หางถอื วา ดี • ตะเกียบตอง • ตะเกียบตอง • ตะเกียบตอง • ตะเกยี บตอ ง • ตะเกียบตอง เหยียดตรง เหยียดตรง เหยียดตรง เหยยี ดตรง เหยยี ดตรง มคี วามยาวเหมาะสม มคี วามยาวเหมาะสม มคี วามยาว มีความยาว มคี วามยาว ¡ÃÁ»ÃÐÁ§ ¡ÃзÃǧà¡ÉμÃáÅÐÊˡó 41 กับตัวปลา กบั ตวั ปลา เหมาะสมกบั เหมาะสมกับ เหมาะสมกับ ครบี อ่นื ๆ เหงือกตอ งปดสนิท เหงอื กตอ งปด สนทิ ตวั ปลา เหงอื ก ตวั ปลา เหงือก ตัวปลา เหงอื ก ท้งั สองขาง ทัง้ สองขา ง ตองปด สนิท ตอ งปดสนิท ตองปด สนิท เมอ่ื กางออกตอ งกาง เมอ่ื กางออกตอ งกาง ทง้ั สองขาง เม่อื ท้งั สองขาง เมอื่ ทง้ั สองขา ง เมือ่ ไดทง้ั สองขาง ไดท้ังสองขาง กางออกตอ งกางได กางออกตอ งกางได กางออกตอ งกางได ทงั้ สองขาง ทั้งสองขาง ท้งั สองขา ง

ลกั ษณะ ครีบยาว หางเด่ียว ครีบยาว หาง ครบี ยาว หางมงกุฎ ครีบยาว ครบี ยาว สองหาง 42 ÁÒμðҹ»ÅÒ¡´Ñ ÊǧÒÁã¹»ÃÐà·Èä·Â พระจนั ทรครงึ่ ดวง หางพระอาทติ ย (หางคู) • การวายนำ้ ตอ ง • การวายน้ำตอ ง • การวา ยน้ำ • การวายนำ้ • การวา ยน้ำ การ สงา งาม ปราดเปรยี ว สงา งาม ปราดเปรยี ว ตอ งสงางาม ตองสงา งาม ตองสงางาม พองสู ไมต่นื ตกใจงาย ไมต นื่ ตกใจงาย ปราดเปรยี ว ปราดเปรยี ว ปราดเปรียว และการ ปลาควรพองสู ปลาควรพองสู ไมตนื่ ตกใจงา ย ไมต่ืนตกใจงา ย ไมต ่นื ตกใจงาย วา ยนำ้ เมอื่ เหน็ ปลาตวั อน่ื ๆ เมอ่ื เห็นปลาตัวอ่นื ๆ ปลาควรพองสู ปลาควรพองสู ปลาควรพองสเู มอ่ื เมอื่ เหน็ ปลาตวั อน่ื ๆ เมอ่ื เหน็ ปลาตวั อน่ื ๆ เหน็ ปลาตวั อนื่ ๆ • สีเด่ียวควรจะ • สเี ด่ียวควรจะ • สเี ดยี่ วควรจะ • สีเด่ียวควรจะ • สเี ดีย่ วควรจะ สม่ำเสมอท้งั ตวั และ สมำ่ เสมอทง้ั ตัวและ สมำ่ เสมอทงั้ ตวั และ สมำ่ เสมอทง้ั ตวั และ สมำ่ เสมอทงั้ ตวั ครีบ ปลา 2 สีตัดกนั ครบี ปลา 2 สตี ดั กนั ครบี ปลา 2 สตี ดั กนั ครบี ปลา 2 สตี ดั กนั และครบี ปลา 2 สี และ 3 สีตดั กัน ควร และ 3 สตี ัดกัน ควร และ 3 สี ตดั กนั และ 3 สีตดั กัน ตดั กนั และ 3 สี แบง ชดั เจน สลี วดลาย แบง ชดั เจน สลี วดลาย ควรแบงชดั เจน ควรแบงชัดเจน ตดั กนั ควรแบง ตองชัดเจนและ ตอ งชัดเจนและ สีลวดลายตอ ง สีลวดลายตอ ง ชัดเจน สีลวดลาย สมดลุ ทงั้ 2 ขา ง สมดลุ ทง้ั 2 ขาง ชัดเจนและสมดุล ชดั เจนและสมดลุ ตอ งชดั เจนและ สแี ละ ประเภทบตั เตอร- ประเภทบตั เตอร- ทั้ง 2 ขา งประเภท ท้งั 2 ขา งประเภท สมดลุ ท้ัง 2 ขาง ลวดลาย ฟลาย ตองมี ฟลาย ตองมี บัตเตอรฟลาย บัตเตอรฟลาย ประเภทบตั เตอร- ความกวา งของแถบสี ความกวางของแถบสี ตองมคี วามกวาง ตองมคี วามกวาง ฟลาย ตอ งมี ไมนอ ยกวา 1 ใน 4 ไมนอ ยกวา 1 ใน 4 ของแถบสไี มนอย ของแถบสีไมนอ ย ความกวา งของ ของความกวา ง หาง ของความกวา ง หาง กวา 1 ใน 4 ของ กวา 1 ใน 4 ของ แถบสไี มน อยกวา กระโดง ชายน้ำ กระโดง ชายนำ้ ความกวา ง หาง ความกวาง หาง 1 ใน 4 ของ กระโดง ชายนำ้ กระโดง ชายนำ้ ความกวา ง หาง กระโดง ชายน้ำ