A Team Bulletin สารบญั Cover Story 3 บทความพิเศษ 9 ระเบยี งข่าววิทย์- เทคโนฯ ไทย 16 ทีป่ รกึ ษา หน้าต่างข่าววทิ ย-์ Sci- สาระ App 31 เทคโนฯ โลก 26 infographic 29 ณรงค์ ศริ ิเลิศวรกลุ จุฬารตั น์ ตันประเสริฐ ร้อยพนั วิทยา 32 สภากาแฟ 39 ห้องภาพ 43 จมุ พล เหมะคีรนิ ทร์ สัตวป์ า่ ไทย บรรณาธกิ ารผู้พมิ พผ์ ู้โฆษณา สาระวทิ ย์ เปิดโลก ออ๋ ! มันเป็น ในศิลป์ กลุ ประภา นาวานเุ คราะห์ 44 นทิ านดาว 50 อย่างน้นี ่เี อง 53 บรรณาธกิ ารอำ�นวยการ เบ้ืองหลัง น�ำ ชยั ชีวววิ รรธน์ 35 ปลาชนิดใหม่ บรรณาธิการบริหาร ของโลก 55 Sci Quiz 57 คำ�คมนักวิทย์ 58 ปริทศั น์ เทียนทอง ENdiototer’s กองบรรณาธิการ ขอต้อนรับผู้อ่าน “นิตยสารสาระวิทย์” ทุกท่านเข้าสู่เดือนสิงหาคมด้วยความชุ่มฉ่ำ�ของสายฝน ศศธิ ร เทศนอ์ รรถภาคย์ ท่ีตกโปรยปรายเกือบทุกวันครับ โดยตามประกาศของกรมอุตุนิยมวิทยา แจ้งว่าจะมีฝนตกหนัก รกั ฉตั ร เวทีวฒุ าจารย์ และคลน่ื ลมแรงบรเิ วณหลายพน้ื ทข่ี องประเทศไทย สามารถตดิ ตามขอ้ มลู ทเ่ี วบ็ ไซตก์ รมอตุ นุ ยิ มวทิ ยา วัชราภรณ์ สนทนา http://www.tmd.go.th หรอื สายดว่ นพยากรณอ์ ากาศ 1182 ได้ตลอด 24 ชั่วโมง อาทติ ย์ ลมูลปล่งั ส�ำ หรบั “นิตยสารสาระวิทย์” ฉบบั ที่ 89 ไดเ้ พิ่มคอลมั น์ใหมท่ น่ี า่ สนใจ คอื “เปิดโลกนิทานดาว” โดย วณี า ยศวังใจ คุณอฐั พงศธร กจิ เวช เจา้ ของเพจ “คนดดู าว stargazer” ท่จี ะมาบอกเล่าเร่อื งราวความเป็นมาของ ภัทรา สัปปินันทน์ กลุ่มดาวประจ�ำ เดือนต่างๆ โดยเร่ิมจาก “กลุ่มดาวสิงโต ที่มาของเดือนสิงหาคม” เรื่องราวนิทานท่ี นกั เขยี นประจ�ำ ☺สนุกสนานพร้อมสอดแทรกสาระความรู้ทางด้านดาราศาสตร์ พลาดไม่ได้ในทุกๆ เดือนนับจากนี้ไป รวศิ ทศั คร ครบั พงศธร กิจเวช ปว๋ ย อ่นุ ใ จ ปรทิ ศั น์ เทยี นทอง วรศิ า ใจดี บรรณาธิการ บรรณาธิการศิลปกรรม จฬุ ารตั น์ นิ่มนวล ศิลปกรรม เกิดศิริ ขนั ตกิ ิตตกิ ุล ผูผ้ ลิต ฝา่ ยสรา้ งสรรคส์ อื่ และผลิตภณั ฑ์ สำ�นกั งานพัฒนาวิทยาศาสตรแ์ ละ เทคโนโลยีแหง่ ชาติ (สวทช.) กระทรวงการอุดมศกึ ษา วทิ ยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม 111 อทุ ยานวทิ ยาศาสตร์ประเทศไทย ถนนพหลโยธนิ ต.คลองหนงึ่ อ.คลองหลวง จ.ปทมุ ธานี 12120 โทรศพั ท์ 0 2564 7000 ตอ่ 1177 โทรสาร 0 2564 7016 เวบ็ ไซต์ http://www.nstda.or.th/sci2pub/ facebook page: นติ ยสารสาระวทิ ย์ ติดตอ่ กองบรรณาธิการ โทรศัพท์ 0 2564 7000 ต่อ 1177 อเี มล [email protected]
CSotovreyr ฝ่ายสรา้ งสรรค์สอื่ และผลติ ภณั ฑ์ สวทช. ผนึก มหดิ ล พัฒนา ‘อปุ กรณต์ รวจเชอ้ื ก่อโรคโควดิ 19’ เตรยี มรับมอื ระบาดระลอก 2 สำ�นักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ (สวทช.) ร่วมกับ มหาวิทยาลัยมหิดล เปิดตัววิธีสกัดอาร์เอ็นเอ (RNA) และชุดตรวจหาเชื้อ ก่อโรคโควิด 19 อย่างง่าย ผลติ ไดภ้ ายในประเทศ มรี าคาถูก ชว่ ยเพ่มิ ความ มนั่ คงด้านสขุ ภาพของประชาชนไทย 3 สงิ หาคม 2563
CSotovreyr มุ่งสร้างความมั่นคงด้านสุขภาพ วิธสี กดั อารเ์ อ็นเอ (RNA) ดว้ ยเทคนิค magnetic bead และ แม้ประเทศไทยจะมีระบบสาธารณสุขเป็นท่ียอมรับในระดับ ชดุ ตรวจโรคโควดิ 19 ดว้ ยเทคนคิ แลมปเ์ ปลย่ี นสีในขน้ั ตอนเดยี ว สากล และได้รับการกล่าวถงึ ในฐานะประเทศทมี่ ีการปอ้ งกนั และ ซงึ่ จะชว่ ยใหป้ ระเทศไทยสามารถพงึ่ พาตนเอง มคี วามพรอ้ มในการ ฟื้นตัวจากโควิด 19 ติดอันดบั ตน้ ของโลก แตป่ ระเทศไทยยงั คง ปฏบิ ตั งิ านยบั ย้งั การแพร่ระบาดของโรคโควดิ 19 ในเชงิ รุกและ ตอ้ งเผชิญปัญหาการขาดความมนั่ คงดา้ นสขุ ภาพ เปน็ สว่ นเสรมิ ใหค้ นไทยมคี วามมนั่ คงทางสขุ ภาพมากขน้ึ สามารถ ดร.ณรงค์ ศิรเิ ลิศวรกุล ผ้อู ำ�นวยการ สวทช. กลา่ วว่า การ กลับไปใช้ชีวิตได้อย่างปกติในเร็ววัน อีกทั้งยังเป็นก้าวสำ�คัญ ท่ีประเทศไทยขาดความม่ันคงด้านสุขภาพ มีสาเหตุจากยังต้อง ในการเพ่ิมขีดความสามารถวงการสาธารณสุขไทยจากการเป็น นำ�เข้าอุปกรณ์ทางการแพทย์ ชุดตรวจ และยา ทำ�ให้เม่ือเกิด ผู้นำ�เข้าอุปกรณ์ตรวจและวินิจฉัยโรคโควิด 19 สู่การเป็นผู้ผลิต วิกฤติการณ์ขึ้น ดังเช่น การระบาดของโรคโควิด 19 ครั้งใหญ่ และส่งออกในอนาคต” ระลอกแรกในประเทศชว่ งเดอื นมนี าคมทผี่ า่ นมา ประเทศไทยตอ้ ง ไม่เพียงความสามารถในการวิจัยและพัฒนา หน่ึงในปัจจัย เผชิญปัญหาการขาดแคลนอุปกรณ์ทางการแพทย์บางประเภท สำ�คัญที่จะทำ�ให้ประเทศไทยก้าวข้ามวิกฤติการณ์ต่างๆ ได้อย่าง ซ่ึงส่งผลกระทบต่อการควบคุมการแพร่ระบาดของโรค ทำ�ให้ มีประสิทธิภาพและรวดเร็ว คือการผนึกกำ�ลังทำ�วิจัยและพัฒนา ไม่สามารถปฏิบัติงานเชงิ รกุ ได้อยา่ งรวดเร็ว ร่วมกนั ระหวา่ งองคก์ ร “นับต้ังแต่เดือนมกราคม ท่ีโรคโควิด 19 เร่ิมแพร่ระบาด ศาสตราจารย์ นายแพทย์บรรจง มไหวริสะ อธิการบดี อยา่ งรนุ แรงในประเทศจนี ทมี นกั วจิ ยั สวทช. ไดร้ ะดมท�ำ งานแขง่ มหาวิทยาลัยมหิดล ร่วมสะท้อนมุมมองถึงความสำ�คัญของการ กับเวลาร่วมกับหน่วยงานต่างๆ คิดค้นและวิจัยนวัตกรรมรับมือ ผนึกกำ�ลังในการทำ�วิจัยและพัฒนาร่วมกันระหว่างองค์กรว่า 4 การแพร่ระบาดของโรค เพื่อสนับสนุนการทำ�งานของบุคลากร กุญแจสำ�คัญที่จะต้องผสานรวมกันเพื่อให้ก้าวผ่านวิกฤติประสบ ทางการแพทย์ใหท้ �ำ งานไดร้ าบรน่ื เชน่ การคดิ คน้ และพฒั นาวคั ซนี ความสำ�เรจ็ ด้วยดี คอื พนั ธมิตร ความเชย่ี วชาญ ความร่วมมือ ป้องกันโรค อปุ กรณฆ์ ่าเชื้อและปอ้ งกนั การตดิ เชอ้ื อุปกรณช์ ว่ ย ทางดา้ นทรัพยากร ท้ังเงนิ ลงทุนและสง่ิ อำ�นวยความสะดวกใน วนิ จิ ฉยั โรค และแอปพลเิ คชนั อ�ำ นวยความสะดวกในการเฝา้ ระวงั การท�ำ งาน และความพรอ้ มทจี่ ะทมุ่ เทแรงกายใจอยา่ งเตม็ ทเี่ พอื่ การแพรร่ ะบาดของเชอื้ โดยหนงึ่ ในผลงานส�ำ คญั ท่ี สวทช. พฒั นา พาประเทศกา้ วผา่ นวิกฤติ โดยไดร้ บั การสนบั สนนุ จากคณะเวชศาสตรเ์ ขตรอ้ น มหาวทิ ยาลยั มหดิ ล และกรมวทิ ยาศาสตรก์ ารแพทย์ กระทรวงสาธารณสขุ คอื ดร.ณรงค์์ ศิิริิเลิิศวรกุุล ผู้้�อำำ�นวยการ สวทช. ศาสตราจารย์์ นายแพทย์์บรรจง มไหวริิสะ อธิิการบดีีมหาวิิทยาลััยมหิิดล สงิ หาคม 2563 4
CSotovreyr ดร.วรรณพ วิิเศษสงวน นางวรรณสิิกา เกีียรติิปฐมชััย และ ดร.สิิทธิิโชค ตั้้�งภััสสรเรืือง ผู้้�อำำ�นวยการศููนย์์พัันธุุวิิศวกรรมและเทคโนโลยีีชีีวภาพแห่่งชาติิ “เม่ือเกิดเหตุวิกฤติโควิด 19 มหาวิทยาลัยมหิดลในฐานะ สกัดอารเ์ อน็ เอ ศูนย์โอมกิ สแ์ ห่งชาติ สวทช. น�ำ โดย ดร.สทิ ธโิ ชค มหาวิทยาลัยที่มีความเช่ียวชาญทางด้านการแพทย์ ได้ร่วมมือ ตงั้ ภัสสรเรอื ง ผู้อำ�นวยการศนู ย์โอมิกสแ์ หง่ ชาติ และทมี วิจยั ได้ กับหน่วยงานต่างๆ ในการนำ�ความรู้ ความเช่ียวชาญเฉพาะทาง พัฒนาวธิ กี ารสกดั อาร์เอ็นเอด้วยเทคนิค magnetic bead หรือ รวมถึงทรัพยากรที่จะเป็นประโยชน์ต่อการวิจัยและพัฒนามา การใช้สารละลายที่พัฒนาขึ้นในการทำ�ให้สารพันธุกรรมแตกตัว สนับสนุน เพื่อเอื้อให้การวิจัยประสบความสำ�เร็จโดยเร็ว ซ่ึง แล้วใช้ magnetic bead ในการดูดจับอาร์เอ็นเอที่มีขั้วตรงข้าม อาจารย์และบุคลากรทางการแพทย์จากคณะเวชศาสตรเ์ ขตร้อน เพ่ือแยกเอาเฉพาะส่วนอาร์เอ็นเอไปใช้ ในการตรวจคัดกรอง มหาวิทยาลัยมหิดล ได้มีส่วนหนุนเสริมการทำ�วิจัยของ สวทช. หาอาร์เอ็นเอของไวรัส ทางด้านนางวรรณสิกา เกียรติปฐมชัย เพอ่ื รับมือสถานการณ์วกิ ฤตโิ ควดิ 19 ด้วยเชน่ กัน” หัวหน้าทีมวิจัยเทคโนโลยีวิศวกรรมชีวภาพและการตรวจวัด ไบโอเทค สวทช. และคณะ ได้พัฒนาชุดตรวจเชื้อก่อโรค อุปกรณ์ตรวจเชอื้ ก่อโรคโควดิ 19 โควดิ 19 ดว้ ยเทคนคิ แลมปเ์ ปลย่ี นสใี นขนั้ ตอนเดยี ว (COVID-19 พร้อมรับการระบาดระลอก 2 XO-AMP colorimetric detection kit) ซึ่งเปน็ การนำ�อารเ์ อน็ เอ ในการตรวจหาเช้ือก่อโรคโควิด 19 มีสองขั้นตอนหลัก คือ ที่ได้มาใส่นำ้�ยาที่ท�ำ ปฏกิ ริ ิยาจำ�เพาะกับ SARS-CoV-2 แลว้ เพมิ่ การสกัดอาร์เอ็นเอ (RNA) จากส่ิงส่งตรวจท่ีเก็บตัวอย่างสาร ปริมาณอาร์เอ็นเอด้วยเทคนิคแลมป์ หลังจากเพ่ิมปริมาณแล้ว พันธุกรรมมาจากกลุ่มเสี่ยง และการนำ�อาร์เอ็นเอท่ีได้มาตรวจ ผู้ทดสอบสามารถอ่านผลการพบ SARS-CoV-2 ได้จากสีของ วา่ มเี ชือ้ SARS-CoV-2 อยหู่ รอื ไม่ นกั วิจยั สวทช. จึงได้เรง่ วิจัย น�้ำ ยาทเ่ี ปลย่ี นแปลงไป โดยไมต่ อ้ งใชผ้ เู้ ชยี่ วชาญในการวเิ คราะห์ และพฒั นาวธิ กี ารสกดั และตรวจหาเชอื้ ทม่ี ปี ระสทิ ธภิ าพเทยี บเทา่ ผลเหมอื นการตรวจด้วยเทคนคิ RT-PCR ที่ใชง้ านอยู่ในปัจจุบัน อปุ กรณจ์ ากตา่ งประเทศทคี่ นไทยสามารถผลติ ไดเ้ อง เพอ่ื ปอ้ งกนั “กระบวนการท้ังสองรวมถึงอุปกรณ์ในการตรวจท่ีนักวิจัย การขาดแคลนอุปกรณ์ในการตรวจและวนิ ิจฉยั โรค พัฒนาขึน้ ผา่ นการทดสอบประสทิ ธิภาพและความสะดวกในการ ดร.วรรณพ วเิ ศษสงวน ผอู้ �ำ นวยการศนู ยพ์ นั ธวุ ศิ วกรรมและ ใชง้ านแล้ว โดยคณะเวชศาสตรเ์ ขตรอ้ น มหาวทิ ยาลัยมหดิ ล ซงึ่ เทคโนโลยชี วี ภาพแหง่ ชาติ (ไบโอเทค) กล่าววา่ ในส่วนของการ ในสว่ นของวิธีการสกดั อาร์เอน็ เอด้วยเทคนิค magnetic bead มี การทดสอบการใช้งานโดยกรมวทิ ยาศาสตร์การแพทย์ กระทรวง 5 สงิ หาคม 2563
CSotovreyr ชุุดสกััด RNA ด้้วยเทคนิิค Magnetic Bead สาธารณสุข ด้วยอกี ทหี่ นง่ึ ผลการทดลอง ใช้ท้ัง 2 เทคโนโลยีจากท้ัง 2 หน่วยงาน น่าพึงพอใจเป็นอย่างย่ิง เทคโนโลยี ทั้งสองไม่เพียงมีประสิทธิภาพเทียบเท่า หรือดีกว่าชุดตรวจจากต่างประเทศ แต่ ยังช่วยให้บุคลากรทางการแพทย์ทำ�งาน ได้ง่าย สะดวก และรวดเร็ว นอกจาก นั้นชุดตรวจโรคของนักวิจัย สวทช. ที่ สามารถผลิตได้เองภายในประเทศยัง มีราคาถูกกว่าชุดตรวจที่นำ�เข้าจากต่าง ประเทศในปัจจุบันมาก จึงเป็นสัญญาณ ดีอย่างยิ่งว่า หากเกิดการระบาดข้ึนอีก ครั้ง ประเทศไทยจะสามารถปฏิบัติงาน ยับย้ังการแพร่ระบาดของโรคโควิด 19 ได้มีประสิทธิภาพมากย่ิงข้ึน โดยปัจจุบัน เทคโนโลยีทั้งสองเร่ิมมีบริษัทเอกชน ตดิ ตอ่ เพอ่ื ขอรบั การถา่ ยทอดความรแู้ ลว้ ” ผลงานความร่วมมือในการพัฒนาวิธี สกัดอาร์เอ็นเอและชุดตรวจเชื้อก่อโรค โควดิ 19 อย่างงา่ ยคือหนึ่งในผลงานทจ่ี ะ ช่วยให้ประเทศไทยสามารถควบคุมการ แพรร่ ะบาดโรคโควดิ 19 ไดม้ ปี ระสทิ ธภิ าพ มากยิ่งข้ึน ช่วยสร้างความมั่นคงด้าน สุขภาพแก่คนในประเทศ เป็นหนึ่งใน สัญญาณท่ีดีของการเปล่ียนแปลงเร่ือง ความมน่ั คงทางการแพทยแ์ ละสาธารณสขุ และช่วยกระตุ้นให้เศรษฐกิจไทยด้าน อุตสาหกรรมเคร่ืองมือแพทย์และการ ท่องเท่ียวเชิงสุขภาพให้เติบโตขึ้นตาม นโยบาย BCG (Bio-Circular-Green) Economy Model อกี ด้วย ชุุดตรวจเชื้ �อก่่อโรคโควิิด19 ด้้วยเทคนิิคแลมป์์เปลี่่�ยนสีีในขั้้�นตอนเดีียว (COVID-19 XO-AMP colorimetric detection kit) สงิ หาคม 2563 6
CSotovreyr 7 สงิ หาคม 2563
CSotovreyr สิงหาคม 2563 8
บทพคเิ ศวษาม ดร.ปรวีร์ พรหมโชติ และ ผศ. ดร.วิเชฏฐ์ คนซือ่ นกั ชวี วิทยา จุฬาฯ โชว์ “กะทา่ งน�ำ้ ดอยภูคา” ตวั ชีว้ ดั สขุ ภาพสง่ิ แวดลอ้ ม ชนดิ ใหมข่ องโลก นักวิจัยภาควิชาชีววิทยา คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย เผยแพร่ภาพ การค้นพบใหม่ “กะท่างนำ้�ดอยภูคา” กะท่างน้ำ�ชนิดใหม่ของโลก จากอุทยานแห่งชาติ ดอยภคู า จงั หวดั นา่ น บนแนวเทอื กเขาหลวงพระบาง เป็นตวั ช้ีวัดสุขภาพป่าท่สี มบูรณ์ และไร้สารเคมปี นเปื้อน 9 สิงหาคม 2563
บทพคเิ ศวษาม ดร. ปรวรี ์ พรหมโชตอิ าจารยป์ ระจ�ำ ภาควชิ าชวี วทิ ยา การเปลี่ยนแปลงและไม่ถูกทำ�ลาย รวมถึงพื้นที่น้ันๆ ต้องไม่มี คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย สารเคมปี นเปอื้ น 100% เทา่ นนั้ ซงึ่ คณะนกั วจิ ยั และคณะผนู้ �ำ ทาง กล่าวว่าตนพร้อมด้วยคณะทำ�งานได้แก่ ผศ. ดร.วิเชฏฐ์ คนซื่อ ต้องปีนข้ึนบนยอดดอยท่ีสูงชนั ผ่านป่าดบิ ท่สี มบรู ณ์ เพือ่ คน้ หา และ ดร.ภาณุพงศ์ ธรรมโชติ อาจารย์จากภาควิชาเดียวกัน แอ่งนำ้�ที่เป็นแหล่งอาศัยของกะท่าง จนไปถึงแอ่งน้ำ�บนดอย และได้รับความร่วมมือจากนักวิจัยทั้งจากมหาวิทยาลัยเกียวโต หญ้าหวาย มีความสูงจากระดับนำ้�ทะเลปานกลาง 1,795 เมตร ประเทศญี่ปุ่น ผู้สนับสนุนจากประเทศฝรั่งเศส และ โดยธรรมชาติของกะท่างนั้นจะอาศัยในแอ่งน้ำ�บริเวณหุบ มหาวิทยาลัยพะเยา ภายใต้การสนับสนุนการสำ�รวจโดย บนยอดเขามีขนาดประมาณ 200 ตารางเมตร และเป็นน้ำ�ท่ี ศูนย์เครือข่ายการเรียนรู้เพ่ือภูมิภาค จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ปกคลุมด้วยหญ้าท่ีมีความสูงไม่มากนัก มีก้อนหินขนาดใหญ่อยู่ จงั หวดั นา่ น คณะวิจยั สนใจการค้นพบกะทา่ งนำ้� บริเวณดอยภคู า กลางแอ่งนำ้�และนอกจากน้ันยังมีขอนไม้ล้มที่มีโพรงจมอยู่กับ ทม่ี เี รอื่ งเลา่ การพบเหน็ ในนติ ยสารบางฉบบั มามากกวา่ 20 ปแี ลว้ พน้ื ของแอง่ น�้ำ ทมี่ คี วามลกึ ไมม่ ากนกั หรอื ประมาณครงึ่ หนา้ แขง้ ” คณะนักวิจัยจึงสนใจที่ค้นคว้าเพ่ิมเติมว่า กะท่างที่พบนั้นยังมีอยู่ ดร.ปรวรี ์ กลา่ วและเพมิ่ เติมวา่ หรือไม่เป็นจุดเร่ิมต้นของการลงพื้นที่ โดยขออนุญาตและได้รับ “บริเวณดังกล่าว ค้นพบกะท่างนำ้�ดอยภูคาปีนอยู่ตาม ความอนเุ คราะหจ์ ากนายฉตั รชยั โยธาวธุ หวั หนา้ อทุ ยานแหง่ ชาติ กอหญ้า ขอนไม้และก้อนหินกลางแอ่งนำ้� มากกว่า 50 ตัว ดอยภูคา และมีนายพศิน อิ่นแก้ว พร้อมด้วยเจ้าหน้าท่ีอุทยาน และส่วนใหญ่เป็นตัวผู้ เม่ือสำ�รวจทั้งแอ่งนำ้�และริมตลิ่งพบว่า ทา่ นอื่นๆ เปน็ ผนู้ ำ�เสน้ ทาง กะท่างนำ้�ดอยภูคากำ�ลังมุ่งหน้าเข้าผืนป่า คาดเดาว่าเป็นช่วง “จากลักษณะทางกายภาพของกะท่างนำ้�ดอยภูคาท่ีมี สีนำ้�ตาลแถบส้ม รวมทั้งการตรวจแถบรหัสพันธุกรรม (DNA banding) ทำ�ให้คณะนักวิจัยทราบได้ว่า สัตว์ตัวน้ีถือเป็นกะท่าง น้�ำ สายพันธุ์ใหมข่ องโลก ที่สำ�คัญยงั ได้รับรถู้ งึ ความสมบรู ณข์ อง พ้ืนป่าบริเวณนี้อีกด้วย เพราะกะท่างนำ้�ดอยภูคาเป็นสัตว์ท่ี สามารถใช้เป็นตัวชี้วัดสุขภาพส่ิงแวดล้อมของผืนป่าในบริเวณที่ พบได้เป็นอย่างดี จากธรรมชาติของไข่ ตัวอ่อน และตัวเต็มวัย ของกะท่างจะอยู่อาศัยได้ ในบริเวณผืนป่าสมบูรณ์ท่ีไม่มี สิงหาคม 2563 10
บทพคเิ ศวษาม ปลายของฤดูผสมพันธ์ุ ธรรมชาติ ของกะท่างน้ำ�เม่ือผสมพันธุ์กันแล้ว ตัวเมียจะวางไข่ และทิ้งไข่ปล่อยให้ ปรับตัวไปตามธรรมชาติ ส่วนตัวพ่อ และแม่นนั้ จะมงุ่ หน้ากลบั ผนื ป่า เพราะ โดยธรรมชาติของกะท่างจะใช้ชีวิต อยู่บนบกยกเว้นช่วงเวลาผสมพันธ์ุ เทา่ น้นั ท้ังน้ีการค้นพบดังกล่าวได้รับการ ตีพิมพ์ลงในวารสารทางวิทยาศาสตร์ เปน็ ทเ่ี รยี บรอ้ ย” ดร.ปรวรี ์ กลา่ วทง้ิ ทา้ ย ข้อมูลเพมิ่ เตมิ “กระทา่ งนำ้�ดอยภูคา” ตง้ั ช่ือเพ่ือเปน็ เกียรติแก่สถานท่ีพบสตั วช์ นิดน้คี อื อทุ ยานแหง่ ชาติดอยภูคา จังหวัดน่าน มชี ื่อวทิ ยาศาสตร์คือ Tylototriton phukhaensis จดั เป็นกะท่างนำ้�ชนดิ ที่ 5 ท่มี รี ายงานการตั้งชือ่ ในประเทศไทย “กะทา่ งน�ำ้ ดอยภคู า” จดั เป็นสัตว์มีกระดูกสนั หลงั กลมุ่ สตั ว์สะเทนิ น้ำ�สะเทนิ บกในวงกระทา่ งน�้ำ หรอื Family Salamandridae สัตว์ในวงนี้เป็นสัตว์เทินน้ำ�สะเทินบกที่มีลักษณะที่สำ�คัญคือมีสีน้ำ�ตาลแถบส้ม มีขาส่ีข้าง มีหางยาว มีความแตกต่างจากกลุ่ม ของกบ เขียด คางคกทเี่ ราคุ้นเคยซึ่งเป็นญาตทิ มี่ ีความใกล้ชิดกัน สตั ว์ในกลุ่มน้มี ีขนาดไมใ่ หญ่มากนัก (เม่ือวดั จากปลายจมกู ถงึ ปลายหางประมาณ 10 เซนตเิ มตร) มีรปู ร่าง 2 แบบ คอื แบบที่ 1 เรียกว่า newt หรือ นิวต์ มีลักษณะของผิวหนังท่ีไม่เรียบ มีต่อมน้ำ�พิษปรากฏอยู่บนผิวหนังด้านหลัง บริเวณ ลำ�ตัวและหัวมีสันท่ีปรากฏอย่างชัดเจน มีสีสันบนลำ�ตัวไม่มากนัก ท่ีพบเด่นชัดคือ สีส้มท่ีปรากฏตามสันของร่างกาย ปลายขา และปลายหาง แบบท่ี 2 เรียกว่า salamander หรือ ซาลาแมนเดอร์ มีลักษณะของผิวหนังเรียบลื่น อาจจะมีของต่อมน้ำ�พิษปรากฏอยู่ หลงั ลกู ตา ล�ำ ตวั มรี อ่ งอยดู่ า้ นขา้ งระหวา่ งขาหนา้ และขาหลงั ซงึ่ จะไมป่ รากฏในกลมุ่ นวิ้ ต์ พวกซาลาแมนเดอร์ไมพ่ บในประเทศไทย สถานภาพของประชากร (สถานท่คี ้นพบ) ปัจจุบันมีรายงานการค้นพบเพียงแห่งเดียวเท่าน้ัน จำ�เป็นที่จะต้องมีการสำ�รวจในบริเวณอื่นของเทือกเขาหลวงพระบาง ทางฝากล้านนาตะวนั ออกซง่ึ มีอาณาเขตติดต่อกับประเทศเพือ่ นบา้ น ถิ่นท่ีอยู่อาศัยของกะท่างนำ้�ในประเทศไทยน้ันมีขอบเขตการกระจายค่อนข้างจำ�กัด จะพบในระดับความสูงจากระดับ น้ำ�ทะเลปานกลางมากกว่า 1,000 เมตร และอยู่ในบริเวณที่มีอากาศเย็น แอ่งน้ำ�สะอาดและป่าปกคลุมท่ียังคงเป็นธรรมชาติ ดังนั้นสามารถใชก้ ระทา่ งน้ำ�เป็นตวั ชี้วดั ทางชีวภาพท่ีสามารถบ่งบอกถงึ “สุขภาพ” ของสิ่งแวดลอ้ มได้ 11 สงิ หาคม 2563
บทพคเิ ศวษาม ฝ่ายสรา้ งสรรคส์ ่ือและผลติ ภัณฑ์ สวทช. ร้ใู ห้เทา่ ก้าวใหท้ ัน กับข่าวลวง (Fake News) บนโลกออนไลน์ ทุกวนั น้ีคนไทยเข้าถงึ อนิ เทอร์เนต็ กันมากขึ้น ในปี พ.ศ. 2562 มีสถิติรายงานวา่ คนไทย ร้อยละ 79 หรือประมาณ 59 ล้านคน ท่องโลกออนไลน์และใช้โซเชียลมีเดียเป็นประจำ� ทกุ วัน เพอื่ รับข่าวสาร ท�ำ กจิ กรรม และทำ�ธรุ กรรมตา่ งๆ แตข่ ณะเดยี วกันตอ้ งยอมรับ ว่าโลกออนไลน์นั้นมีท้ังข่าวจริงและข่าวปลอมปรากฏอยู่มากมายมหาศาล ซ่ึงน่ันก็ทำ�ให้ คนไทยมีความเส่ียงท่ีจะต้องเผชิญกับการรับข้อมูลเท็จหรือการถูกหลอกลวงที่มุ่งเป้า ใหไ้ ด้รับความเสยี หายมากข้นึ สิงหาคม 2563 12
บทพคเิ ศวษาม ส�ำ นกั งานคณะกรรมการอาหารและยา (อย.) กระทรวง คนร้ายมักจะสวมรอยเป็นบริษัทหรือผู้ประกอบการที่มีความน่า สาธารณสุข จึงได้จดั เวทเี สวนา “รู้ให้เทา่ ก้าวให้ทัน เชอื่ ถือสูง เชน่ Facebook, Instagram, Microsoft หรอื ธนาคาร กับข่าวลวง (fake news) บนโลกออนไลน์” ข้ึนเมื่อวันที่ 3 ต่างๆ โดยการต้ังช่ืออีเมลและเว็บไซต์ให้คล้ายหรือกลมกลืนกับ สงิ หาคม ทผี่ า่ นมา เพอ่ื สรา้ งภมู คิ มุ้ กนั ในการคดั กรองขา่ วสารและ หน่วยงานเหล่านั้น และใช้ข้อความที่สร้างความต่ืนตระหนกให้ การท�ำ กจิ กรรมบนโลกออนไลน์ใหแ้ กป่ ระชาชน เหย่ือต้องรีบตัดสินใจคลิกลิงก์เข้าไปกรอกข้อมูลโดยทันที หาก ภายในงานมกี ารบรรยายเรอื่ ง “สารพดั การหลอกลวงบนโลก สงสัยว่าตนเองไดเ้ ผลอใหข้ อ้ มูลสำ�คัญไปแลว้ ให้รบี เปลี่ยนรหสั ออนไลน์ท่ีต้องรู้ และเทคนิคการกำ�จัดข่าวลวง (fake news)” ผา่ นและเปิดใช้รหสั ผา่ นแบบ 2 ชน้ั (two factor authentication) โดย ดร.ปานระพี รพิพนั ธุ์ (เอ้นิ ) พธิ กี รและผผู้ ลิตรายการเกีย่ ว แตห่ ากไมส่ ามารถแก้ไขสถานการณ์ไดท้ นั ใหร้ บี แจง้ ความตอ่ กอง กับไอทีและดิจทิ ลั ซ่ึงไดม้ าให้ความร้ถู งึ พฤติกรรมการลอ่ ลวงบน บังคับปราบปรามการกระทำ�ความผิดเกี่ยวกับอาชญากรรมทาง โลกออนไลน์ในปจั จบุ นั วา่ สามารถแบง่ ออกเปน็ 2 ประเภทใหญๆ่ เทคโนโลยี (ปอท.) หรอื ตำ�รวจไซเบอร์ เพ่ือเปน็ หลกั ฐานว่าไมไ่ ด้ คือ การหลอกลวงที่มีจุดประสงค์มุ่งให้เหยื่อได้รับความเสียหาย เป็นผู้ครอบครองไอดีนัน้ แล้วและด�ำ เนินการทางกฎหมายตอ่ ไป (scam) และข่าวปลอมเพื่อให้ผู้รับสารเกิดการเข้าใจผิด หรือที่ สำ�หรับ การหลอกให้ซื้อสินค้าท่ีไม่เป็นไปตามข้อมูลการ คุน้ หูกันวา่ “fake news” โดยในกลุ่มของ scam แบง่ ได้เป็น 3 โฆษณา และการหลอกให้ลงทุนในธุรกิจที่ผิดกฎหมาย ปกปิด ประเภทใหญ่ คือ การหลอกล้วงข้อมูล การหลอกให้ซ้ือสินค้าท่ี ข้อมูลการลงทุน หรือการหลอกให้ลงทุนในกิจการปลอม ไม่เป็นไปตามข้อมูลการโฆษณา และการหลอกให้ลงทุนในธุรกิจ มักมาในรูปแบบโฆษณาชวนเช่ือ ให้ผลลัพธ์ท่ีคุ้มค่าเกินกว่ากว่า ทีผ่ ิดกฎหมาย ปกปิดข้อมลู การลงทนุ หรอื การหลอกใหล้ งทุนใน ผลติ ภณั ฑห์ รอื การลงทนุ โดยทวั่ ไป มรี าคาทที่ �ำ ใหผ้ คู้ นววู่ ามตดั สนิ กิจการปลอม ใจซอ้ื ไดง้ า่ ย คอื ราคาไมถ่ กู จนดผู ดิ ปกตแิ ตถ่ กู กวา่ ราคาตลาดมกี าร การหลอกล้วงข้อมูลหรือรหัสผ่านน้ัน ปัจจุบันมักมาใน เรียบเรียงถ้อยคำ�น�ำ เสนอที่ไม่นา่ เชอื่ ถือ เชน่ ประโยคมลี กั ษณะ รปู แบบ “ฟชิ ชง่ิ (phishing)” ทเี่ ลยี นเสยี งมาจากค�ำ วา่ “fishing” ของการแปลมาจากภาษาอ่ืนด้วยโปรแกรมแปลภาษาหรือการใช้ ท่ีแปลว่าตกปลาหรือหลอกให้เหยื่อติดเบ็ดนั่นเอง วิธีการน้ี ถอ้ ยค�ำ ที่ไมเ่ ปน็ ทางการ มกี ารใชบ้ คุ คลอา้ งองิ หรอื ขอ้ มลู อา้ งองิ ที่ ผู้ประสงค์ร้ายมักใช้วิธีการให้เหยื่อเป็นผู้คลิกลิงก์เข้าไปกรอก เป็นเท็จ ซ่ึงมีทงั้ ในรูปแบบการสวมรอย แอบอา้ ง บดิ เบือนข้อมลู ขอ้ มลู สว่ นบคุ คลดว้ ยตนเอง อาทิ ชอื่ -สกลุ ชอ่ื ผู้ใช้ (username), ใชพ้ รเี ซนเตอรท์ ี่ไมม่ คี วามรทู้ างดา้ นนน้ั หรอื ไมไ่ ด้ใชง้ านผลติ ภณั ฑ์ รหสั ผา่ น อเี มล หมายเลขบตั รประชาชน เบอร์โทรศพั ทม์ อื ถอื ซงึ่ เหลา่ นั้นจรงิ หรือมกี ารแสดงภาพทดสอบการใช้งานผลติ ภัณฑ์ท่ี ไม่เป็นไปตามความเปน็ จรงิ ดร.ปานระพีี รพิิพัันธุ์� นอกจากการหลอกลวงในรปู แบบ scam แลว้ การหลอกลวง อกี ประเภทหนง่ึ ทเ่ี ปน็ ไวรลั ใหพ้ บเหน็ ไดเ้ ปน็ ประจ�ำ คอื ขา่ วปลอม หรอื “fake news” ซ่งึ มักมาในรูปแบบการใชข้ ้อความน�ำ เสนอ ที่ไมเ่ ปน็ ความจรงิ ใช้ภาพตดั ต่อ ใชภ้ าพเก่าเลา่ ใหม่ นำ�ภาพของ สถานการณอ์ น่ื มาแตง่ เรอื่ ง หรอื บดิ เบอื นขอ้ มลู ซง่ึ ในกรณเี หลา่ น้ี นอกจากผรู้ บั สารจะสามารถตรวจทานไดจ้ ากความนา่ เชอื่ ถอื ของ ขา่ วและผเู้ ผยแพรแ่ ลว้ ยงั สามารถตรวจไดจ้ ากการใชบ้ รกิ ารคน้ หา ของ Google ทั้ง การค้นหาภาพ การคน้ หาขอ้ มลู และการคน้ หา ความจรงิ (fact check explorer) ซึง่ เปน็ บรกิ ารใหมข่ อง Google 13 สงิ หาคม 2563
บทพคเิ ศวษาม ผู้้�ร่่วมเสวนา คุุณพีีรพล อนุุตรโสตถิ์์�, เภสััชกรหญิิงอรััญญา เทพพิิทัักษ์์ และ จ่่าพิิชิิต ขจััดพาลชน ในส่วนของประเทศไทยเอง ก็มีหน่วยงานต่างๆ ท่ีนำ�เสนอ ถึงบางสินค้ามีข้อจำ�กัดว่าไม่สามารถเสนอขายทางออนไลน์ได้ ขอ้ มูลท่ีผา่ นการตรวจสอบแลว้ ว่าเปน็ ข่าวเทจ็ หรือไม่เชน่ กนั เช่น เช่น ผลิตภัณฑ์ยาที่นอกเหนือจากยาสามัญประจำ�บ้าน ดังน้ัน เวบ็ ไซต์ “ศนู ยต์ อ่ ตา้ นขา่ วปลอม” (https://www.antifakenews- แล้วผู้นำ�เสนอข้อมูลสินค้าและการลงทุนควรศึกษาข้อกำ�หนด center.com) ของกระทรวงดิจทิ ลั เพ่ือเศรษฐกจิ และสังคม และ ในการส่ือสารหรือขอคำ�แนะนำ�จากเจ้าหน้าที่ท่ีกำ�กับดูแลสินค้า เว็บไซต์ “เชก็ ชัวร์ แชร์” (https://sure.oryor.com) โดย อย. ประเภทนั้นๆ เพ่ือป้องกันความผิดพลาดซึ่งอาจมีความผิดตาม ร่วมกับอินฟลเู อนเซอร์ในประเทศไทย กฎหมาย และสำ�หรับผู้รับสารก็ควรตรวจสอบความน่าเช่ือถือ นอกจากการบรรยายเพื่อให้รู้เท่าทันการหลอกลวงบนโลก ของสารเหลา่ นน้ั เชน่ กนั เพอื่ ปอ้ งกนั การตกเปน็ เหยอ่ื และยบั ยง้ั ออนไลนแ์ ลว้ ภายในงานยงั มกี ารเสวนาเรอื่ ง “สอ่ื สารผลติ ภณั ฑ์ การกระท�ำ ความผดิ ของผู้ไมป่ ระสงคด์ ี ซงึ่ ทง้ั หมดนส้ี ามารถศกึ ษา สขุ ภาพอยา่ งไรไม่ใหเ้ กดิ fake news” โดย คณุ พรี พล อนตุ รโสตถ์ิ ได้จากหน่วยงานที่เกี่ยวข้องกับเร่ืองนั้น เช่น ด้านผลิตภัณฑ์ ผู้สื่อข่าว อสมท รายการชัวร์ก่อนแชร์ จ่าพิชิต ขจัดพาลชน อาหารและยาทั้งแพทย์แผนปัจจุบันและยาสมุนไพร สามารถ เจ้าของเพจ Drama Addict และเภสัชกรหญิงอรัญญา ตรวจสอบได้จากเว็บไซต์และแอปพลิเคชันของ อย. (เว็บไซต์: เทพพทิ กั ษ์ ผอู้ �ำ นวยการศนู ยจ์ ดั การเรอื่ งรอ้ งเรยี นและปราบปราม http://pca.fda.moph.go.th/service.php หรอื แอปพลเิ คชนั : อย. การกระทำ�ความผดิ กฎหมายเกยี่ วกบั ผลติ ภัณฑ์สขุ ภาพ อย. ตรวจเลข) ดา้ นการลงทนุ สามารถตรวจสอบขอ้ มลู ไดจ้ ากเวบ็ ไซต์ ทง้ั นี้ ในวงเสวนาไดม้ กี ารแนะน�ำ เรอ่ื งการน�ำ เสนอขอ้ มลู ขาย และแอปพลเิ คชนั ของกรมพฒั นาธรุ กจิ การคา้ (เวบ็ ไซต:์ https:// สนิ คา้ และการลงทนุ วา่ การเสนอขายแตล่ ะเรอื่ งมขี อ้ จ�ำ กดั ในการ www.dbd.go.th หรอื แอปพลเิ คชนั : DBD e-Service) สอ่ื สาร เพอ่ื ปอ้ งกนั การบดิ เบอื นขอ้ มลู หรอื สอื่ สารขอ้ มลู เทจ็ รวม สุดท้ายน้ีเพ่ือให้ประชาชนเท่าทันไม่ตกเป็นเหยื่อของผู้ สิงหาคม 2563 14
บทพคเิ ศวษาม ประสงค์ร้าย และยับยั้งการกระทำ�ผิด ของบุคคลเหลา่ นัน้ ผเู้ ช่ยี วชาญแนะนำ�วา่ ก่ อ น แ ช ร์ ข้ อ มู ล ข่ า ว ส า ร ต้ อ ง แ น่ ใ จ ว่ า ข้อมูลน้ันเป็นจริงและเป็นประโยชน์ และก่อนจะแชร์เงินหรือข้อมูลส่วนตัว ต้องแน่ใจว่าผู้รับปลายทางเป็นตัวจริง ไม่หลอกลวง และหากพบเห็นผู้กระทำ� ความผิดสามารถแจ้งได้ท่ี กองบังคับ ปราบปรามการกระทำ�ความผิดเกี่ยวกับ อาชญากรรมทางเทคโนโลยี (ปอท.) หรอื ตำ�รวจไซเบอร์ Facebook: อาสา จบั ตา ออนไลน์ แอปพลิิเคชััน อย. ตรวจเลข แอปพลิิเคชััน DBD e-Service ติดตามชมการบรรยายและเสวนายอ้ นหลงั ได้ท่ี • สารพัดการหลอกลวงบนโลกออนไลนท์ ีต่ ้องรู้ และเทคนิคการก�ำ จัดข่าวลวง (fake news) : https://bit.ly/30trQLx • สอ่ื สารผลติ ภัณฑ์สขุ ภาพอยา่ งไรไมใ่ หเ้ กิด fake news : https://bit.ly/2C4AkiY 15 สงิ หาคม 2563
ระเบยี ง เทขคา่ โวนวฯทิ ยไท-์ ย “กา้ วสะอาด” นวตั กรรมฆา่ เชอ้ื กอ่ นเขา้ อาคาร นอกจากการสวมใสห่ นา้ กากอนามยั และใชเ้ จลลา้ งมอื เพอื่ ปอ้ งกนั การรบั เชอ้ื ก่อโรคโควิด 19เข้าสู่ร่างกายแล้ว การทำ�ความสะอาดพ้ืนรองเท้า ที่เหยยี บย�ำ่ ไปตามพืน้ ทต่ี ่างๆ กส็ ามารถชว่ ยยบั ยั้งการแพร่ระบาดของเชื้อกอ่ โรคได้เชน่ กนั ศนู ยบ์ รกิ ารปรกึ ษาการออกแบบและวศิ วกรรม ส�ำ นกั งานพฒั นาวทิ ยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยี แห่งชาติ (สวทช.) พร้อมคณะ จึงได้พัฒนาเครื่องก้าวสะอาด (KAO-SA-ARD) สำ�หรับ ท�ำ ความสะอาดรองเทา้ กอ่ นเขา้ อาคาร จิรพร ศุภจำ�ปิยา ผู้จัดการทั่วไป ศูนย์บริการปรึกษาการออกแบบและวิศวกรรม อธิบายว่า เครื่องก้าวสะอาดประกอบด้วยอ่างน้ำ�ยาฆ่าเชื้อที่มีตะแกรงกรองส่ิงสกปรก ถังใส่ นำ้�ยาฆ่าเช้ือ และพรมสำ�หรับซับและกระจายนำ้�ยาฆ่าเช้ือ โดยจะติดต้ังไว้หน้าอาคารหรือ ทางเข้า ผู้ใชง้ านเพยี งกา้ วลงอ่างนำ้�ยาแลว้ ก้าวเหยียบพรม กส็ ามารถเดนิ เขา้ พ้ืนท่ีได้ทนั ที สิงหาคม 2563 16
ระเบยี ง เทขคา่ โวนวฯทิ ยไท-์ ย “ส่วนที่สัมผัสกับนำ้�ยาฆ่าเชื้อจะมีเพียง มอี ายกุ ารใชง้ าน 4-5 ปี สว่ นตวั ถงั ใสน่ �ำ้ ยาได้ เพ่ือใช้ ในการต้อนรับนักท่องเท่ียววิถีใหม่ สว่ นพนื้ รองเทา้ เทา่ นนั้ ดา้ นลา่ งของอา่ งสว่ น 10 ลิตร และสามารถเลือกใช้น้ำ�ฆ่าเช้ือได้ โดยได้ทดลองใช้งานครั้งแรกท่ีศาลากลาง ใต้พ้ืนรองเท้าจะมีตะแกรงทำ�หน้าท่ีกรอง ตามความต้องการ โดยน้ำ�ยาฆ่าเช้ือที่ใช้กับ จังหวัดกระบ่ี ซึ่งเป็นที่ต้ังของสำ�นัก ฝุ่น ดิน และส่ิงไม่พึงประสงค์ออกจากพื้น เครื่องก้าวสะอาดในตอนน้ี เป็นผลิตภัณฑ์ ประสานงาน สวทช. ดว้ ย รองเทา้ ส่วนถังบรรจุน้ำ�ยาฆ่าเชอื้ จะมรี ะบบ นาโนเทคโนโลยีสำ�หรับฆ่าเช้ือเบนไซออน ดร.ณรงค์ ศิริเลิศวรกุล ผู้อำ�นวยการ รักษาระดับความสูงของน้ำ�ยาฆ่าเชื้อและ (Benzion) ผลงานทีมวิจัยนาโนเทคโนโลยี สวทช. เสรมิ ในเรอื่ งการสนบั สนนุ เทคโนโลยี เติมน้ำ�ยาในอ่างเมื่อมีการใช้งาน ผู้ใช้งาน ส่ิงแวดล้อม ของศูนย์นาโนเทคโนโลยี ครั้งน้ีว่า การสนับสนุนน้ีเป็นส่วนหนึ่งของ สามารถม่ันใจได้ว่านำ้�ยาจะไม่ทำ�ให้รองเท้า แห่งชาติ (นาโนเทค) สวทช. รว่ มกับ บริษัท โครงการพัฒนาเชิงพื้นท่ีด้วยวิทยาศาสตร์ เสียหาย เพราะมีการกำ�หนดปริมาณน้ำ�ยา ยูนิซลิ กรปุ๊ จำ�กัด ซง่ึ ออกฤทธ์ิฆา่ เช้อื ไวรสั และเทคโนโลยีแบบบูรณาการ “Krabi Go ให้มปี ริมาณที่พอเหมาะ” และแบคทีเรียได้รวดเร็วตั้งแต่นาทีแรกที่ Green Model” เพื่อสนับสนุนให้กระบ่ีเป็น จิรพรอธิบายเสริมเกี่ยวกับตัวเคร่ืองว่า สมั ผสั กบั เชอ้ื โดดเดน่ ดว้ ยการไมม่ สี ว่ นผสม จังหวดั ตน้ แบบในการพัฒนา ซึ่งทีผ่ า่ นมาได้ การออกแบบเคร่ืองนี้ประยุกต์มาจากเคร่ือง ของสารไวไฟ และสามารถยอ่ ยสลายไดต้ าม มีการนำ�นวัตกรรมและเทคโนโลยีต่างๆ ไป ท�ำ ความสะอาดรองเทา้ ในโรงงานผลติ อาหาร ธรรมชาติ ช่วยเหลือผู้ประกอบการแล้ว 26 โครงการ โดยตวั เครื่องทัง้ หมดเปน็ สเตนเลส 304 ทุก เครอ่ื งกา้ วสะอาด เปน็ ผลงานเทคโนโลยี ผา่ นกลไกของโปรแกรมสนบั สนนุ การพฒั นา ช้นิ สว่ นสามารถถอดมาทำ�ความสะอาด โดย รักษาสุขอนามัย (hygiene technology) เทคโนโลยีและนวัตกรรม (ITAP) และ ใช้น้ำ�ร้อนลวกทำ�ความสะอาด ตัวเครื่อง ท่ี สวทช. ได้ใหก้ ารสนบั สนนุ แกจ่ งั หวดั กระบ่ี ป ร ะ ยุ ก ต์ ใ ช้ เ ท ค โ น โ ล ยี จ า ก ส ต า ร์ ต อั ป ใ น โครงการศูนย์พัฒนาผู้ประกอบการธุรกิจ เทคโนโลยี (BIC) รายละเอยี ดเพ่มิ เตมิ >> https://mgronline.com/science/detail/9630000073192 17 สงิ หาคม 2563
ระเบยี ง เทขคา่ โวนวฯทิ ยไท-์ ย “QueQ” แอปพลเิ คชนั บรหิ ารการทอ่ งเทย่ี ววถิ ใี หม่ “ไรเ่ ลยโ์ มเดล” QueQ(คิวคิว) โดย บริษัทคิวคิว (ประเทศไทย) จำ�กัด คือหน่ึง ในผลงานของผู้ประกอบการนวัตกรรม ภายใต้ โครงการ บ่มเพาะธุรกิจโทคโนโลยี ของ สำ�นักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนยีแห่งชาติ (สวทช.) และได้รับทุน Startup Voucher หรือทุนสนับสนุนโครงการสร้าง ผู้ประกอบการธุรกิจเทคโนโลยีนวัตกรรม โดยล่าสุดได้มีการจับคู่กับผู้ใช้งานจริงแล้วอย่าง ชมรมธุรกิจการท่องเท่ียวอ่าวไร่เลย์ แหลมพระนาง ด้วยการนำ�แอปพลิเคชันมาใช้จัดการ ความหนาแน่นของนักท่องเท่ียวในช่วงสถานการณ์หลังคลายล็อกดาวน์ เพื่อให้สามารถ บรหิ ารการทอ่ งเทย่ี วได้อย่างมปี ระสทิ ธภิ าพ สมบรู ณ์ หงา้ ฝ้า ประธานชมรมฯ กลา่ ววา่ กอ่ นจะเกดิ การระบาดของเชอ้ื ก่อโรคโควดิ 19 มีนักท่องเทย่ี วเขา้ พกั ในพ้นื ท่ีมากกวา่ 2 พนั คน และมกี ลุ่มเดินทางไปกลับประมาณ 5,000 คน ตอ่ วนั สง่ ผลใหเ้ กดิ ความคบั คงั่ และกอ่ ใหเ้ กดิ มลภาวะดา้ นตา่ งๆ จงึ มคี วามตง้ั ใจทจี่ ะจดั ระเบยี บ พื้นที่ใหม่ ภายใตแ้ นวคิด “ไรเลย์โมเดล” เชน่ การจดั ระเบียบเรือ การจดั โซนกจิ กรรมหรอื จุด สิงหาคม 2563 18
ระเบยี ง เทขคา่ โวนวฯทิ ยไท-์ ย ทอ่ งเทยี่ วยอดนยิ ม การจดั การปญั หาขยะบน แอปพลเิ คชัน QueQ วา่ จุดเริม่ ต้นของการ ชายฝงั่ และการยกระดบั ความปลอดภยั ของ พฒั นาแอปพลิเคชนั QueQ มาจากการเป็น ชีวิตและทรัพยส์ ินของนักท่องเท่ียว แอปพลิเคชันจองคิวร้านอาหาร จนปัจจุบัน วิชุพรรณ ภูเก้าล้วน นายกสมาคม ไ ด้ มี ก า ร นำ � ม า ป ร ะ ยุ ก ต์ ใ ช้ กั บ ก า ร บ ริ ห า ร โรงแรมกระบ่ี เสรมิ วา่ สงิ่ แรกทต่ี ง้ั เปา้ หมาย การรองรับผู้เข้าใช้งานของพื้นท่ีประเภท ให้ QueQ เข้ามามีส่วนช่วยเรื่องการ อน่ื ๆเชน่ สถานทท่ี อ่ งเทย่ี วรา้ นเสรมิ ความงาม บริหารงาน คือ การจัดการเร่ืองจำ�นวนคน จุดรับของ (Drive thru) รวมถึงมีการนำ�มา ใช้กับพื้นที่อุทยานแห่งชาติ ซ่ึงมีการใช้งาน เข้าออก เพื่อบริหารจุดจอดเรือ จรงิ แลว้ 127 แห่งจาก 155 แห่ง โดยต้ังเป้าให้มีนักท่องเที่ยว “ในส่วนของอ่าวไร่เลย์ แหลมพระนาง เดินทางไปกลับต่อวันไม่เกิน จังหวัดกระบี่ ได้นำ� QueQ มาปรับใช้กับ 2 พันคน การบริหารจัดการความสามารถในการ รองรบั นักท่องเท่ยี ว (carrying capacity) รังสรรค์ พรมประสิทธิ์ ซ่ึงจะมีบริการใหม่ท่ีเพิ่มเข้ามานอกจาก ซอี โี อ บรษิ ทั ควิ ควิ (ประเทศไทย) การจองคิวเพ่ือเข้าเที่ยวในพื้นท่ี คือ การ จำ�กัด อธิบายในส่วนของ ตรวจสอบคิวการให้บริการเรือเพื่อเดินทาง เข้าออกเกาะ ซ่ึงนักท่องเท่ียวสามารถ รัังสรรค์์ พรมประสิิทธิ์ � ซีีอีีโอ จองล่วงหน้าและจ่ายค่าบริการผ่านทาง บริิษััทคิิวคิิว (ประเทศไทย) แอปพลิเคชัน เม่ือนักท่องเท่ียวได้รับการ จำำ�กััด แจ้งเตือนว่าถึงเวลาใช้บริการแล้ว ก็เพียง นำ�แอปพลิเคชันไปแสดงต่อเจ้าหน้าท่ี แอปพลิเคชัน QueQ จะเอื้ออำ�นวย ความสะดวกการทำ�งานของเจ้าหน้าท่ี ในด้านการตรวจสอบการจอง ปริมาณ ความหนาแน่นของแต่ละสถานท่ีและแต่ละ กิจกรรม ผ่านระบบบริหารจัดการหลังบ้าน ซ่ึงแอปพลิเคชันน้ีรองรับจำ�นวนผู้ ใช้งาน ได้แบบไม่จำ�กัด และมีทีมดูแลตลอด 24 ช่ัวโมง เพื่อให้การใช้งานสะดวกมาก ทีส่ ุด” 19 สงิ หาคม 2563
ระเบยี ง เทขคา่ โวนวฯทิ ยไท-์ ย “ทเุ รยี นโมเดล” ชงการวจิ ัยใชน้ ำ�้ เพ่อื การเกษตร อยา่ งเหมาะสมในพน้ื ที่ EEC การทำ�วิจัยเพ่ือสร้างความสมดุลในการใช้น้ำ�ในภาคการเกษตร นับเป็น ความก้าวหน้าทางวิชาการท่ีน่าจับตา เพราะเป็นคำ�ตอบใหญ่ของโจทย์ การบริหารจัดการนำ้�ในอนาคต เพราะภาคการเกษตรเป็นภาคที่มีการใช้น้ำ�มากท่ีสุดแต่ให้ ผลตอบแทนทางเศรษฐกิจได้ไมเ่ ทา่ ภาคอ่ืนๆ หากเจาะลงมาในพน้ื ทเี่ ลก็ ลงบรเิ วณพน้ื ทโี่ ครงการเขตพฒั นาเศรษฐกจิ พเิ ศษภาคตะวนั ออก (EEC) หรอื บรเิ วณ 3 จงั หวดั ฉะเชงิ เทรา ชลบรุ ี และระยอง มกี ารประเมนิ วา่ เมอื่ พฒั นาโครงการ อยา่ งเตม็ รปู แบบในอกี เกอื บ 20 ปขี า้ งหนา้ หรอื ปี พ.ศ. 2580 คาดการณว์ า่ จะมคี วามตอ้ งการใชน้ �ำ้ เพม่ิ ขน้ึ 1,000 ลา้ นลกู บาศกเ์ มตรตอ่ ปี นนั่ หมายความวา่ อาจท�ำ ใหเ้ กดิ วกิ ฤตกิ ารณข์ าดแคลนน�ำ้ และเกิดปัญหาความขัดแย้งระหว่างภาคอุตสาหกรรมการผลิตและภาคการเกษตรได้ ดงั นนั้ หนงึ่ ในการวจิ ยั เพอื่ การพฒั นาบรหิ ารการจดั การน�ำ้ ในพนื้ ทเ่ี ขตพฒั นาพเิ ศษภาคตะวนั ออก สงิ หาคม 2563 20
ระเบยี ง เทขคา่ โวนวฯทิ ยไท-์ ย (EEC) ภายใตแ้ ผนงานยทุ ธศาสตรเ์ ปา้ หมาย จะยังคงให้ผลผลิตมีคุณภาพดังเดิม เพราะ พัฒนาพิเศษภาคตะวันออก (EEC) เสริม (spearhead) ด้านสังคม แผนการบริหาร ปัจจุบันเกษตรกรผู้ปลูกทุเรียนส่วนใหญ่ ในเรื่องการสร้างความสมดุลในการใช้น้ำ�ว่า จดั การน�ำ้ ที่ไดร้ บั การสนบั สนนุ จากส�ำ นกั งาน เช่ือว่าทุกเรียนต้องการนำ้�มาก ย่ิงน้ำ�มาก จะต้องลดความต้องการใช้นำ้�ลงผ่านการ การวิจัยแห่งชาติ (วช.) และสำ�นักงาน ผลผลติ จะย่งิ มคี ุณภาพ ปรับพฤติกรรมในการใช้นำ้� โดยสิ่งหนึ่งที่ คณะกรรมการส่งเสริมวิทยาศาสตร์วิจัย “จากการทำ�วิจัยท่ีสวนปฐพี ตำ�บล จะสามารถเข้ามาช่วยพิสูจน์เร่ืองน้ีในเชิง และนวัตกรรม (สกสว.) จึงเป็นการศึกษา ท่าพริก อำ�เภอเมอื ง จังหวัดตราด โดยการ ประจกั ษ์ไดค้ อื การใชเ้ ทคโนโลยใี นการท�ำ วจิ ยั เร่ือง “ปริมาณความต้องการน้ำ�เพื่อ ใช้เคร่ืองมือ sap flow ติดต้ังที่ลำ�ต้นของ โดยเริ่มจากพืชเศรษฐกิจท่ีสร้างรายได้ดีแต่ ก า ร เ ก ษ ต ร ภ า ย ใ ต้ ก า ร เ ป ลี่ ย น แ ป ล ง ทุเรียนเพื่อวัดการใช้น้ำ�ผ่านท่อลำ�เลียงนำ้� ใช้นำ้�ในการปลูกมาก เม่ือสามารถพิสูจน์ได้ สภาพแวดล้อมเพ่ือการรองรับการพัฒนา (Xylem) โดยวัดค่าความต่างศักย์ไฟฟ้า ว่าการลดปริมาณน้ำ�ลง จะยังคงได้คุณภาพ เศรษฐกิจพิเศษภาคตะวันออก” โดยมี เพื่อคำ�นวณอัตราการไหลของนำ้�ในลำ�ต้น ของผลผลติ ดังเดมิ เพ่ือใหเ้ กษตรกรเชอ่ื ถือ เป้าหมายเพื่อปรับพฤติกรมการใช้นำ้� ให้มี ช่วงเวลาต่างๆ โดยจัดเก็บข้อมูลทุกสัปดาห์ และยินดีท่ีจะปรับเปล่ียนปริมาณการใช้น้ำ� การใช้นำ้�ลดลงลงอย่างน้อยร้อยละ 15 ใน ทำ�ให้ได้ปริมาณความต้องการนำ้�ที่แท้จริง โดยหลังจากการทำ�วิจัยต้นทุเรียนแล้ว ได้มี พื้นที่ EEC โดยเร่ิมต้นจากการลดปริมาณ ของต้นทุเรียน และข้อมูลช่วงเวลาท่ีต้น การตั้งเป้าหมายท่ีจะทำ�วิจัยต้นมังคุดเป็น การใช้น้ำ�ในการปลูกทุเรียน ซ่ึงเป็นหนึ่งใน ทเุ รยี นต้องการน้�ำ ทำ�ใหส้ ามารถลดปริมาณ ล�ำ ดบั ต่อไป” พชื เศรษฐกจิ ของจังหวัดใน EEC การใชน้ �้ำ ลงไดม้ ากถงึ รอ้ ยละ 35-40 มากกวา่ ท่ีผ่านมาน้ำ�ในอ่างเก็บนำ้�ส่วนใหญ่ ทรงศักดิ์ ภัทราวุฒิชัย จากภาควิชา เปา้ หมายท่ีโครงการตงั้ ไว้ จากขอ้ มลู ดงั กลา่ ว ถูกจัดสรรไว้สำ�หรับภาคการเกษตร แต่ต่อ วศิ วกรรมชลประทาน คณะวศิ วกรรมศาสตร์ คณะวิจัยจึงเตรียมเผยแพร่ข้อค้นพบน้ีเพื่อ จากนี้น้ำ�จะต้องถูกจัดสรรไปใช้เพื่อการ กำ�แพงแสน มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ใหค้ วามรคู้ วามเขา้ ใจแกเ่ กษตรกรสวนทเุ รยี น อุปโภคบริโภค ภาคอุตสาหกรรม และ กล่าวว่า การทดลองน้ีถือเป็นคร้ังแรกของ ในพื้นที่จงั หวดั ระยองต่อไป” ภาคการบริการ ดงั น้ันจะตอ้ งบริหารการใช้ การพิสูจนว์ ่าทเุ รยี นไมไ่ ด้ต้องการน้�ำ ปริมาณ บญั ชา ขวญั ยนื หัวหน้ากล่มุ แผนงาน น้ำ�ให้สมดุลกับการดูแลรักษาระบบนิเวศ มาก การที่ให้นำ�้ ในปริมาณทพี่ อดี ตน้ ทุเรียน เพอ่ื การพฒั นาบรหิ ารจดั การน�้ำ ในเขตพน้ื ท่ี ดว้ ย รายละเอยี ดเพิม่ เติม >> https://bit.ly/2BLaEaW 21 สิงหาคม 2563
ระเบยี ง เทขคา่ โวนวฯทิ ยไท-์ ย โลกเปลย่ี น งานวจิ ัยปรับ 2 ตวั อย่างนวตั กรรมจากเวที มหกรรมงานวจิ ัยแหง่ ชาติ 2563 ส�ำ นักงานการวิจัยแหง่ ชาติ (วช.) กระทรวงการอดุ มศึกษา วิทยาศาสตร์ วจิ ยั และ นวตั กรรม (อว.) รว่ มกบั หนว่ ยงานเครอื ขา่ ยในระบบวจิ ยั ทวั่ ประเทศ จดั “มหกรรม งานวิจัยแหง่ ชาติ 2563 (Thailand Research Expo 2020” คร้งั ที่ 15 ระหว่างวนั ที่ 2-6 สงิ หาคม พ.ศ. 2563 ศาสตราจารย์ นายแทพยส์ ริ ฤิ กษ์ ทรงศวิ ไิ ล เลขาธกิ ารคณะกรรมการวจิ ยั แหง่ ชาติ กลา่ ววา่ การจดั งานครง้ั น้ี เปน็ งานเพอื่ น�ำ เสนอผลงานวจิ ยั เทคโนโลยี และนวตั กรรมคณุ ภาพ กวา่ 300 ผลงาน ซึ่งแบ่งออกเป็น 5 กลุ่มวิจัย ได้แก่ งานวิจัยและนวัตกรรมเพ่ือพัฒนากำ�ลังคนและ สถาบนั ความรู้ งานวจิ ยั และนวตั กรรมเพอ่ื ตอบโจทยก์ ารทา้ ทายของสงั คม งานวจิ ยั เพอ่ื เพม่ิ ขดี ความสามารถในการแขง่ ขนั งานวจิ ยั และนวตั กรรมเพอ่ื พฒั นาเชงิ พนื้ ทแี่ ละลดความเหลอ่ื มล�ำ้ และงานวจิ ัยและนวตั กรรมเพือ่ ขับเคลื่อน BCG (Bio-Circular-Green) Economy Model ผลติ ภณั ฑเ์ ครอ่ื งส�ำ อาง ทว่ั ประเทศมาพฒั นาเปน็ เครอ่ื งส�ำ อาง โดยมี วว. กล่าวว่า เมล็ดมะขามเป็นส่ิงท่ีเหลือท้ิง จาก วว. มาจัดแสดง 3 ผลิตภัณฑ์ คอื สารสกดั จาก จำ�นวนมาก มีมูลค่าตำ่� แต่เม่ือทำ�วิจัยพบ สถาบนั วจิ ยั วทิ ยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยี เปลือกเมล็ดมะขาดและเนื้อเมล็ดมะขาม ว่าตัวเปลือกและเมล็ดมะขามมีสารสำ�คัญ แห่งประเทศไทย (วว.) น�ำ ผลงานโครงการ เคร่ืองสำ�อางจากน้ำ�พุร้อนเค็มจังหวัดกระบ่ี คุณภาพ คือ OPC ท่ีมีคุณสมบัติ super ไทยคอสเมโท ตามนโยบาย BCG Economy และเครื่องสำ�อางจากอะโวคาโด antioxidant หรือสารต้านอนุมูลอิสระท่ีมี Model ของกระทรวง อว. มาน�ำ เสนอ โดย นายสายันต์ ตันพานิช รองผู้ว่าการ คณุ สมบตั เิ ดน่ กวา่ สารตา้ นอนมุ ลู อสิ ระทว่ั ไป โครงการนจ้ี ะน�ำ อตั ลกั ษณข์ องพชื ชนดิ ตา่ งๆ วิจัยและพัฒนาด้านอุตสาหกรรมชีวภาพ ช่วยบำ�รุงร่างกาย และทำ�ให้ผิวกระจ่างใส สร้างมูลค่าเพ่ิมจากเมล็ดมะขามกิโลกรัมละ 2-3 บาท เปน็ สารสกดั กโิ ลกรมั ละ 30,000 บาท “สว่ นเครื่องส�ำ อางจากอะโวคาโดนนั้ ท่ี อำ�เภอเขาคอ้ จงั หวดั เพชรบรู ณ์ มปี ลูกมาก และหลายปีเกษตรกรจะต้องเผชิญปัญหา ราคาผลผลติ ตกต่ำ� เน่อื งจากมีผลผลิตออก มากเกินจนล้นตลาด วว. จึงร่วมกับบริษัท เอส แอนด์ เจ และบริษัทมิสทีน พัฒนา และทดสอบคุณสมบัติของอะโวคาโดเพื่อ น�ำ มาใชแ้ ปรรปู เป็นเครือ่ งส�ำ อาง จนไดเ้ ปน็ ผลติ ภัณฑภ์ ายใต้แบรนดม์ สิ ทีน” สิงหาคม 2563 22
ระเบยี ง เทขคา่ โวนวฯทิ ยไท-์ ย สกสว. และ มทร. โชว์ สำ�หรับผู้ดูแลสุขภาพ ด้วยการออกแบบ ดร.ประกอบ ชาติภุกต์ ผู้อำ�นวยการ นวตั กรรมชโู รงขนมหวาน สตู รสารใหค้ วามหวานทดแทนน�ำ้ ตาล โดยใช้ สถาบันวิจัยและพัฒนา มทร. พระนคร เมอื งเพชร สารอริ ทิ รทิ อล (erythritol) ซงึ่ เปน็ น�้ำ ตาลที่ได้ กล่าวว่า ผลงานนี้เป็นการทำ�งานร่วมกัน สำ � นั ก ง า น ค ณ ะ ก ร ร ม ก า ร ส่ ง เ ส ริ ม จากการหมกั ขา้ วสาลี แปง้ ขา้ วโพด หรอื หมกั แบบบูรณาการของบุคลากรจาก 4 คณะ วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (สกสว.) กลูโคสต์ด้วยยีสต์ สารให้ความหวานชนิดนี้ คือ คณะคหกรรมศาสตร์เป็นผู้คิดค้นสูตร ร่วมกับ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคล เหมาะกบั ผทู้ ตี่ อ้ งการควบคมุ ปรมิ าณน�้ำ ตาล การนำ�สารอิริทริทอลไปใช้แทนนำ้�ตาล พระนครเหนือ (มทร.) คิดค้นนวัตกรรม ลดนำ้�หนัก รวมถึงผู้ป่วยโรคเบาหวาน ใ น ก า ร ทำ � ข น ม ห ว า น พื้ น บ้ า น ค ณ ะ เพื่อชูโรงขนมหวานเมืองเพชร อาทิ โดยผา่ นการรบั รองโดยองคก์ รอาหารและยา วิศวกรรมศาสตร์ออกแบบเคร่ืองจักร คณะ ขนมหมอ้ แกง เมด็ ขนนุ ฝอยทอง อาลวั ฯลฯ ของสหรัฐอเมรกิ า สถาปัตยกรรมศาสตร์ ออกแบบบรรจุภัณฑ์ และคณะบริหารธุรกิจทำ�หน้าที่ด้านการ ตลาด ทั้งน้ีมีทีมวิจัยท่ีทำ�งานร่วมด้วย คือ นายชลากร อุดมรักษากุล และนางสาว วชั ราภรณ์ ชัยวรรณ “ส�ำ หรบั การใชส้ ารอิริทริทอลนั้น มกี าร กำ�หนดให้ ใช้ทดแทนปริมาณน้ำ�ตาลท่ี 25% ซึ่งปัจจุบันทาง มทร. พระนคร เป็น ผู้ผลิตและจำ�หน่ายสารให้ความหวานน้ีเอง โดยยังไม่มีการถ่ายทอดให้กับภาคเอกชน มีผู้ผลิตขนมหวานจังหวัดเพชรบุรีมาเข้า รับการถ่ายทอดสูตรการทำ�ขนมหวานแล้ว หลายราย และมีผู้เข้าอบรมเริ่มใช้สาร ให้ความหวานชนิดน้ีในการทำ�ขนมเพื่อ จำ�หนา่ ยแลว้ 30 ราย ปัจจบุ นั ราคาของสาร ใหค้ วามหวานชนดิ นย้ี งั มรี าคาสงู กวา่ น�ำ้ ตาล ทั่วไป เพราะยังมีปริมาณความต้องการของ ตลาดน้อย ซ่ึงจะส่งผลให้ขนมหวานที่ใช้ สารให้ความหวานชนิดน้ีมีราคาสูงกว่า ขนมหวานปกติ 10-20% หรือ หากหมอ้ แกง ถาดเลก็ เดิมราคา 15 บาท ก็จะเพิม่ ข้ึนเปน็ 20 บาท อย่างไรก็ตามหากในอนาคตมี ความต้องการของตลาดมากข้ึน ราคาของ สารใหค้ วามหวานชนิดนี้กจ็ ะถูกลง ผทู้ ่ีสนใจ สามารถติดต่อขอรับความรู้ ในการใช้สาร ให้ความหวานชนิดนี้ในการทำ�ขนมหวาน เมืองเพชรได้” รายละเอยี ดเพมิ่ เตมิ >> https://mgronline. com/smes/detail/9630000073933 23 สงิ หาคม 2563
ระเบยี ง เทขคา่ โวนวฯทิ ยไท-์ ย 2 นวตั กรรมขานรบั วิถีใหม่ใส่ใจสุขภาพ จากการแพร่ระบาดของเช้ือก่อโรคโควิด 19 รูปแบบการใช้ชีวิตของผู้คนจึง แปรเปล่ียนไปสู่วิถีใหม่ (new normal) ที่ให้ความใส่ใจเร่ืองการดูแล สุขภาพมากขึ้น ทงั้ การป้องกนั การรบั เช้ือโรคจากการสัมผัส สดู ดม และความปลอดภัยใน การบรโิ ภค บรษิ ทั เจียไต๋ จำ�กดั บริษัทสญั ชาติไทยซ่งึ ทำ�ธรุ กิจดา้ นนวัตกรรมการเกษตร กห็ นั มาใส่ใจ นวตั กรรมที่เกย่ี วกบั สุขอนามัยเช่นกนั โดยมี 2 ผลติ ภณั ฑท์ ี่เกดิ ขน้ึ เพอื่ ตอบโจทยน์ วัตกรรมสุข อนามยั ภายใตก้ ลุ่มผลิตภัณฑ์ใหม่ Urbanize & Innovation คือ สเปรย์ไอโซลเทค (i-Sol Tech) และเจยี ไต๋ ฟซิ ซี่ พาวเดอร์ (Chia Tai Fizzy Powder) สเปรยไ์ อโซลเทค ปราศจากแอลกอฮอล์ สารพิษ และน้ำ�หอม เช้อื โรค ไอโซลเทคเหมาะกับการใชท้ ดแทน (i-Sol Tech) มีประสิทธิภาพในการยับย้ังการเจริญเติบโต แอลกอฮอล์ โดยสามารถใช้ฉีดพ่นลงบน สเปรย์ไอโซลเทคเป็นสเปรย์ฆ่าเชื้อ ของเชื้อจุลินทรีย์ ทั้งไวรัส แบคทีเรีย และ วัตถุได้โดยตรงท้ังเฟซชิลด์ โทรศัพท์มือถือ ท่ีคิดค้นและพัฒนาร่วมกับสำ�นักงานพัฒนา รา นอกจากน้ันยังมีเทคโนโลยีฟิล์มเคลือบ เส้ือผ้า เฟอร์นิเจอร์ ลูกบิดประตู ราวจับ วิ ท ย า ศ า ส ต ร์ แ ล ะ เ ท ค โ น โ ล ยี แ ห่ ง ช า ติ อนุภาคนาโนที่ช่วยให้สารฆ่าเชื้อติดกับ สขุ ภณั ฑ์ ฯลฯ ไดอ้ ยา่ งปลอดภัย (สวทช.) เป็นนวัตกรรมทำ�ความสะอาด ท่ี พนื้ ผวิ ไดน้ านยง่ิ ขน้ึ เปน็ เสมอื นเกราะปอ้ งกนั สงิ หาคม 2563 24
ระเบยี ง เทขคา่ โวนวฯทิ ยไท-์ ย เจยี ไต๋ ฟซิ ซ่ี พาวเดอร์ ผสมสารละลายลงในนำ้�สะอาด ผลิตภัณฑ์ International Invention Innovation (Chia Tai Fizzy จะทำ�ลายโมเลกุลของสารเคมีตกค้างให้ Competition in Canada – ICAN 2019 Powder) สลายตวั อยใู่ นรปู ของสารไมม่ พี ษิ จงึ ปลอดภยั รายละเอียดเพิ่มเติม >> https://www. เจียไต๋ ฟิซซ่ี พาวเดอร์ เปน็ ผลติ ภัณฑ์ ทั้งต่อผู้บริโภคและส่ิงแวดล้อม โดย thansettakij.com/content/441959 ล้างสารพิษกลุ่มยาฆ่าแมลงที่ตกค้างบนผัก นวตั กรรมนี้ไดร้ บั รางวลั ดา้ นนวตั กรรมระดบั และผลไม้ ใช้งานง่ายและสะดวก เพียง สากล อาทิ รางวัลเหรียญเงิน จากเวที 25 สิงหาคม 2563
หนา้ ตา่ ง เทขคา่ โวนวฯทิ ยโล-์ ก ผลการทดสอบวัคซีนตา้ นโควิด 19 ของประเทศฝั่งตะวันตกสง่ สัญญาณดี ในชว่ งเดอื นกรกฎาคมทผ่ี า่ นมา มผี ลการทดสอบวคั ซนี โควดิ 19 ในประเทศฝงั่ ตะวนั ตกออกมา เปน็ ระยะ ซงึ่ ลว้ นใหผ้ ลดี เรมิ่ จากผลการทดสอบวคั ซนี ของบรษิ ทั โมเดอรน์ า (Moderna) บรษิ ทั เทคโนโลยีชีวภาพสัญชาติอเมริกัน ซ่ึงร่วมพัฒนาโดยนักวิจัยจากสถาบันโรคภูมิแพ้และโรค ติดเชื้อแห่งสหรัฐฯ ให้สัญญาณที่ดีในการสร้างภูมิต้านทานแก่อาสาสมัครในระยะท่ีสอง และกำ�ลังจะทดสอบวัคซีนระยะท่ีสามในวันที่ 27 กรกฎาคม พ.ศ. 2563 ในกลุ่มอาสาสมัคร 30,000 คน ซง่ึ เป็นกลุ่มใหญท่ ่สี ุดเท่าที่เคยมมี า ทางดา้ นฝงั่ องั กฤษมผี ลการทดสอบวคั ซนี ทว่ี จิ ยั ในอังกฤษ บราซิล แอฟริกาใต้ รวมถึงการทดสอบแยกต่างหาก โดยนกั วจิ ยั มหาวทิ ยาลยั ออกซฟ์ อรด์ ซงึ่ ได้ ในสหรัฐฯ ซึ่งตั้งเป้าว่าจะรับอาสาสมัครราว 30,000 คน และ ร่วมกับบริษัทเวชภัณฑ์แอสตราเซเนกา ในการทดสอบกับกลุ่ม คาดหวงั วา่ จะสามารถเกบ็ รวบรวมขอ้ มลู ทเี่ พยี งพอตอ่ การวเิ คราะห์ อาสาสมัครจำ�นวน 1,000 คน ออกมาเช่นกัน มีผลตีพิมพ์ใน ประสิทธิภาพของวัคซีนได้เพียงพอในสิ้นปีนี้ เพื่อตัดสินใจว่า วารสารทางการแพทย์ เดอะ แลงแซ็ท ยืนยันว่า วัคซีนชนิดนี้ วัคซีนชนิดนี้เหมาะแก่การแจกจ่ายในวงกว้างหรือไม่ ซึ่งในการน้ี ช่วยกระตุ้นให้ระบบภูมิคุ้มกันในร่างกายทำ�งานเพื่อสร้างสาร มหาวทิ ยาลยั ออกซฟ์ อรด์ และบรษิ ทั แอสตราเซเนกาตงั้ เปา้ วา่ จะมี ภูมิต้านทานท่ีใช้ในการป้องกันเชื้อก่อโรคโควิด 19 และยังสร้าง การผลติ ออกมาทง้ั หมด 2 พนั ลา้ นโดส โดยปจั จบุ นั มหี ลายประเทศ การตอบสนองให้เซลลต์ อ่ สูก้ บั ไวรัสชนิดน้ีด้วย รวมถงึ สหรฐั ฯ เยอรมนี ฝรง่ั เศส องั กฤษ อติ าลี และเนเธอรแ์ ลนด์ สำ�หรับการทดสอบวัคซีนของมหาวิทยาลัยออกซ์ฟอร์ด ลงนามสงั่ ซอ้ื วคั ซนี นจ้ี �ำ หลายรอ้ ยลา้ นโดสแลว้ การสง่ มอบชดุ แรก จะดำ�เนินการทดสอบต่อในกลุ่มตัวอย่างราว 10,000 คน ทั้ง คาดว่าจะเกิดในชว่ งฤดูใบไมร้ ว่ งปนี ้หี ากเปน็ ไปตามทว่ี างไว้ รายละเอียดเพ่มิ เตมิ >> https://www.voathai.com/a/oxford-vaccine-test-shows-good-sign/5509893.html สิงหาคม 2563 26
หนา้ ตา่ ง เทขคา่ โวนวฯทิ ยโล-์ ก “โฮป” ดาวเทียมของสหรัฐอาหรบั เอมิเรตส์ ทะยานสู่ดาวอังคารแล้ว The Hope probe successfully launched from a spaceport in Japan รปู ภาพจาก BBC News ดาวเทยี ม “โฮป (Hope)” นำ้�หนัก 1.3 ตนั ทะยานขึ้นสอู่ วกาศด้วยจรวด H2-A จาก ฐานปลอ่ ยจรวดทาเนกาชมิ ะของญีป่ นุ่ ในวนั ท่ี 19 กรกฎาคม ทผี่ า่ นมา เป็นการเดินทาง ระยะทางราว 500 ลา้ นกโิ ลเมตร คาดวา่ จะถงึ จดุ หมายในเดอื นกมุ ภาพนั ธ์ ปี พ.ศ. 2564 เพือ่ ทำ�หนา้ ท่สี �ำ รวจสภาพอากาศและภมู ิอากาศของดาวองั คาร เป้าหมายการเดินทางของดาวเทียมโฮป ทางกล่มุ ในการสังเกตการณ์เพ่อื เก็บข้อมูลต่างๆ ดาวเทียมโฮปจะ วิเคราะห์โครงการสำ�รวจดาวอังคาร (Mars โคจรรอบดาวองั คารในแนวเสน้ ศนู ยส์ ตู ร ระยะหา่ งจากดาวองั คาร Exploration Program Analysis: MEPAG) ซง่ึ เปน็ คณะกรรมการ ประมาณ 22,000 กโิ ลเมตร ถงึ 44,000 กโิ ลเมตร การทต่ี อ้ งโคจร ท่ปี รึกษาของนาซา ได้เป็นผ้ชู ่วยกำ�หนดภารกิจเป้าหมายเพ่อื เปน็ วงโคจรทใ่ี หญแ่ ละเปน็ รปู ไข่ เพราะตอ้ งการเหน็ ถงึ พน้ื ผวิ ดาว ให้ไดม้ าซง่ึ ความรู้ใหม่ โดยมเี ปา้ หมายของการเดนิ ทางเปน็ การ องั คารอยา่ งละเอยี ดในทกุ ชว่ งเวลาของวนั ดาวเทยี มดวงนจ้ี ะลอย ศกึ ษาเรอ่ื งการเคลอ่ื นยา้ ยของพลงั งานผา่ นชน้ั บรรยากาศ จาก อยเู่ หนอื ภเู ขาไฟโอลมิ ปสั มอนส์ (Olympus Mons) ภเู ขาไฟทใ่ี หญ่ ชน้ั บนลงมาชน้ั ลา่ ง โดยจะท�ำ การศกึ ษาตลอดทง้ั วนั และตลอด ทส่ี ดุ ในระบบสรุ ยิ ะจกั รวาลในชว่ งเวลาทแ่ี ตกตา่ งกนั ของแตล่ ะวนั ทกุ ฤดขู องปี นอกนจากนน้ั ดาวเทยี มนจ้ี ะแกะรอยฝนุ่ ทล่ี อยอยใู่ น นอกจากนจ้ี ะมบี างชว่ งทด่ี าวองั คารหมนุ วนอยใู่ ตด้ าวเทยี มดวงน้ี อากาศ ซง่ึ มอี ทิ ธพิ ลอยา่ งมากตอ่ อณุ หภมู ใิ นชน้ั บรรยากาศของ ดว้ ย ซง่ึ จะท�ำ ให้ไดเ้ หน็ ภาพของดาวองั คารเตม็ ดวง ดาวองั คารและศกึ ษาวา่ เกดิ อะไรขน้ึ กบั อะตอมทเ่ี ปน็ กลางของ ดาวเทยี มโฮปดวงน้ี เปรยี บเสมอื นยานแหง่ แรงบนั ดาลใจ ท่ี ไฮโดรเจนและออกซเิ จนทบ่ี รเิ วณจดุ สงู สดุ ของชน้ั บรรยากาศ โดย จะชว่ ยดงึ ดดู ใหค้ นหนมุ่ สาวในยเู ออแี ละทว่ั ภมู ภิ าคอาหรบั หนั มา มกี ารตง้ั ขอ้ สงสยั วา่ อะตอมเหลา่ นม้ี บี ทบาทส�ำ คญั ตอ่ การกดั เซาะ สนใจวทิ ยาศาสตร์ในโรงเรยี นและการศกึ ษาระดบั สงู มากขน้ึ ชน้ั บรรยากาศของดาวองั คารจากอนภุ าคทท่ี รงพลงั ทอ่ี อกมาจาก รายละเอยี ดเพม่ิ เตมิ >> ดวงอาทติ ย์ การศกึ ษาในเรอ่ื งนจ้ี ะท�ำ ใหเ้ ขา้ ใจวา่ เหตใุ ดน�ำ้ สว่ นใหญ่ https://www.bbc.com/thai/international-53408161 บนดาวเคราะหจ์ งึ เหอื ดแหง้ ไปจากเดมิ 27 สิงหาคม 2563
หนา้ ตา่ ง เทขคา่ โวนวฯทิ ยโล-์ ก Image by KAREN OSBORN/ SMITHSONIAN ปลาทะเลพรางตวั ในทะเลลึกดว้ ย “สีท่มี ดื มิดทสี่ ดุ ในโลก” มสี ัตว์ทะเลอยา่ งนอ้ ย 16 สายพนั ธุ์ ท่ถี กู ค้นพบว่าผวิ หนังมสี ีด�ำ เข้มในระดับใกล้ เคยี งกบั สี “แวนตาแบลก็ (Vantablack)” ซง่ึ จัดเป็นสีทม่ี ดื มดิ ทสี่ ดุ ในโลก โดย มีการรายงานในวารสาร Current Biology ว่า นักชีววิทยาจากสหรัฐฯ และ สหราชอาณาจกั รคน้ พบสตั วท์ ะเลลกึ เหลา่ นอี้ าศยั ตรงกน้ ทะเลมดื มดิ ในระดบั ความ ลกึ มากกว่า 200 เมตร โดยผวิ ที่ดำ�สนิทจะช่วยพรางตัวมนั จากสตั วผ์ ลู้ ่า ดร.คาเรนออสบอร์น หน่ึงใน เป็นช้ันบางในผิวหนังเพียงชั้นเดียว เม็ดสีมีขนาดและรูปร่าง สมาชิกจากสถาบัน ท่ีเหมาะสมในการกระจายให้แสงผ่านเข้าไปใต้ผิวหนังได้พอดี วจิ ยั สมธิ โซเนยี น กลา่ ววา่ เธอเคยประสบปญั หาขณะพยายาม และยังสามารถดักจับแสงไม่ให้สะท้อนกลับออกมาได้อีกด้วย บนั ทกึ ภาพปลาทะเลลกึ บางชนดิ เนอ่ื งจากผวิ หนงั ของพวกมนั ซง่ึ โครงสรา้ งเหลา่ นชี้ ว่ ยใหพ้ วกมนั สามารถพรางตวั ในทะเลลกึ ดดู ซบั แสงสวา่ งจากดวงไฟของชา่ งภาพเอาไว้ไดเ้ กอื บทง้ั หมด ไดอ้ ยา่ งมปี ระสทิ ธภิ าพ โดยเฉพาะเมอ่ื มแี สงจากสตั วผ์ ลู้ า่ เชน่ ทำ�ให้ภาพออกมาไม่คมชัดและมืดมัว ซ่ึง “มังกรดำ�แปซิฟิก” ปลาตกเบ็ด (anglerfish) ฉายส่องมา หรือเม่ือต้องอำ�พราง คอื สัตวท์ ะเลลกึ ทีถ่ า่ ยภาพไดย้ ากมากท่ีสุดตัวหนึ่ง ตนเองไม่ให้เปน็ จุดเด่นเมอื่ กินปลาหรอื สัตว์เรืองแสงเข้าไป จากปัญหาดังกล่าวจึงเป็นจุดเริ่มต้นให้เธอศึกษาวิธีการ ความรเู้ รอื่ งดงั กลา่ วน้ี ท�ำ ให้ ดร.ออสบอรน์ สามารถคดิ คน้ พรางตวั ของสตั วท์ ะเลลกึ เหลา่ น้ี และคน้ พบวา่ บางตวั มผี วิ ด�ำ สนทิ วธิ จี ดั แสงใหส้ ามารถถา่ ยภาพปลาทะเลลกึ ผวิ มดื ไดค้ มชดั และ จนสามารถดูดซับแสงไว้ได้มากกว่า 99.956% เทียบเท่า อาจสามารถน�ำ ไปประยกุ ต์ใชค้ ดิ คน้ วสั ดสุ ดี �ำ พเิ ศษเพอื่ เคลอื บ ความดำ�มืดของสีแวนตาแบล็กท่ีดูดซับแสงได้ราว 99.96% ดา้ นในของกลอ้ งถ่ายภาพหรือกลอ้ งโทรทัศน์ไดอ้ กี ดว้ ย ผลของการวเิ คราะหผ์ วิ หนงั พบวา่ พวกมนั มอี นภุ าคของเมด็ สี รายละเอยี ดเพม่ิ เตมิ >> https://www.bbc.com/thai/features-53462845 เรยี งติดกนั แนน่ ขนัดโดยไม่มีช่องวา่ ง ซง่ึ อนุภาคเหลา่ น้กี อ่ ตัว สิงหาคม 2563 28
grSIanpcfohiic 29 สิงหาคม 2563
grSIanpcfohiic สงิ หาคม 2563 30
สAาpรpะ แนะน�ำ แอปดี มีความรู้ Museum Pool แอปพลิเคชนั เดยี ว เที่ยวทกุ พิพธิ ภัณฑ์ ดาวน์โหลดฟรี ร ะ บ บ จั ด ก า ร ข้ อ มู ล พิพิธภัณฑ์แบบเครือข่าย (Museum Pool) เป็น ระบบบรหิ ารจดั การเนอ้ื หา นำ � ช ม พิ พิ ธ ภั ณ ฑ์ ท่ี ส า ม า ร ถ ส ร้ า ง โ ม ไ บ ล์ แ อ ป พ ลิ เ ค ชั น นำ � ช ม ไ ด้ โ ด ย เ ป็ น แ อ ป พ ลิ เ ค ชั น เดียวที่สามารถเข้าชมได้ ทกุ พพิ ธิ ภณั ฑใ์ นเครอื ขา่ ย คณุ สมบัตขิ องระบบ ผู้เขา้ ชมพพิ ธิ ภัณฑ์ - ใชไ้ ดก้ บั สมารต์ โฟน หรอื แทบ็ เลต็ ทมี่ กี ารแสดงผลขนาด 5 นวิ้ ขนึ้ ไป สามารถรองรบั ระบบปฏิบัตกิ ารแอนดรอยด์ 4.4 และระบบปฏบิ ัตกิ าร iOs ตงั้ แต่ 9.0 ขึ้นไป - แอปพลิเคชันเดียวก็สามารถเข้าได้ทุกพิพิธภัณฑ์ในเครือข่าย และสามารถให้ ขอ้ มลู ดว้ ย ภาพ ข้อความ เสยี ง พร้อมท้ังวิดีโอ ภัณฑารักษ์หรือเจา้ หนา้ ท่งี านจดั แสดงตา่ งๆ - เวบ็ แอปพลเิ คชนั ส�ำ หรบั บรหิ ารจดั การขอ้ มูลนำ�ชม - ข้อมลู สถิตติ า่ งๆ ที่เกย่ี วขอ้ งกับการน�ำ ชม 31 สงิ หาคม 2563
รวอ้ ทิ ยยพานั รวิศ ทัศคร รวศิ ทัศคร เคยเปน็ กรรมการบริหารและสมาชิกทีมบรรณาธกิ าร วารสารทางช้างเผอื ก สมาคมดาราศาสตร์ไทย เคยทำ�งานเปน็ นกั เขยี นประจำ� นติ ยสาร UpDATE นติ ยสารวิทยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยี ของบริษัทซีเอ็ดยูเคชน่ั (มหาชน) จ�ำ กดั ปจั จุบันรบั ราชการเปน็ อาจารย์ประจ�ำ สาขาวชิ าวิทยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยีการอาหาร คณะอตุ สาหกรรมเกษตร มหาวทิ ยาลัยเชียงใหม่ ที่มาภาพ https://th.wikipedia.org/wiki/สาหร่ายไก ไก สาหร่ายไทยแสนอร่อย ทค่ี ณุ อาจไมเ่ คยไดล้ ม้ิ ลอง (ตอนท่ี 2) สิงหาคม 2563 32
รวอ้ ทิ ยยพานั ไกเป็นสาหรา่ ยน�้ำ จดื สเี ขยี ว สกุล Cladophora ช่อื พน้ื เมอื งทเ่ี รยี กกนั มีหลายชือ่ อย่าง เชน่ ไกเหนียว หรือไกคา้ ง ไกเปื้อย ไกต๊ะ สาหร่ายไก สาหร่ายไคร ไกคา่ วเตา สาหร่าย ชนิดนม้ี ีสีเขยี วเขม้ มีความยาวประมาณ 2 เมตร ไมแ่ ตกแขนง เนื้อไม่ฟู แต่ไกบางชนิด จะแตกเปน็ สองง่าม และเพ่มิ จ�ำ นวนสายยาวออกไปเรอ่ื ยๆ สาหรา่ ยมากประโยชน์ ทรงคณุ คา่ ทางอาหาร คุณผู้อ่านคงทราบว่าในทวีปเอเชียของเราการนำ�สาหร่ายมาเป็นอาหารมนุษย์นั้นมีสูง และกระแสการบริโภคสาหร่ายก็กำ�ลัง แพร่ไปสูท่ วีปอเมรกิ าเหนอื อเมรกิ าใต้ และยโุ รปเช่นกนั ในประเทศญปี่ ุน่ จีน และเกาหลีนั้น ร้อยละ 5 ของอาหารที่คนรับประทานน้นั มีสาหร่ายสีเขยี วเปน็ ส่วนประกอบ [6] ภาพจาก https://www.flickr.com/photos/stevendepolo/15550649789 สงิ หาคม 2563 33
รวอ้ ทิ ยยพานั ภาพจาก https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Cladophora_glomerata_in_a_wave_at_Govik_3.jpg สาหร่ายนำ้�จืดสีเขียวในสกุล Cladophora นั้นเป็นแหล่ง สาหรา่ ยไกจากล�ำ น้ำ�นา่ น เคยมีผวู้ ิจยั เอาไว้ [8] พบว่า สาหรา่ ย อาหารที่ได้รับการบริโภคกันอย่างกว้างขวางในประเทศฝร่ังเศส ท่ีเจริญในแหล่งน้ำ�ธรรมชาติ จะประกอบด้วยคาร์โบไฮเดรต ในรัฐฮาวาย สหรฐั อเมรกิ า และในประเทศไทย [7] โดยสาหรา่ ย รอ้ ยละ 62.8–74.5 โปรตีนรอ้ ยละ 9–17.3 แต่จากข้อมูลทพี่ บวา่ Cladophora น้นั เป็นแหล่งของเกลอื แร่และกรดอะมิโนท่จี ำ�เปน็ อาจมีโปรตนี สงู ถงึ รอ้ ยละ 24.8 ใยอาหารรอ้ ยละ 17.5 ตอ่ รา่ งกายอกี ดว้ ย [9] จงึ มกี ารเตมิ เขา้ ไปในขนมปงั เพอ่ื เสรมิ คณุ คา่ ตัวเลขข้างต้นน้ีอาจมีการเปลี่ยนแปลงไปตามสถานท่ีท่ี ทางโภชนาการ [10] กรดอะมโิ นทจี่ �ำ เปน็ ตอ่ รา่ งกายในสาหรา่ ยสกลุ สาหรา่ ยเจรญิ คณุ ภาพน�ำ้ แสง และปจั จยั อนื่ ๆ เนอื่ งจาก ศริ เิ พญ็ Cladophora น้ัน มีปริมาณสูงกว่าของสาหร่ายสไปรูลินา หรือ และคณะ [18] เคยทดลองเพาะเลี้ยงสาหร่ายไกด้วยนำ้�ท้ิงจาก สาหร่ายเกลียวทองท่ีมีการบริโภคสารสกัดเป็นอาหารเสริมกัน โรงอาหาร และพบวา่ สาหรา่ ยทเี่ ลยี้ งในหอ้ งปฏบิ ตั กิ ารในอา่ งแกว้ อย่างแพร่หลาย และยังมากกว่าของสาหร่ายสกุล Porphyra ระบบน้ำ�วน มีโปรตนี ร้อยละ 31.49 คาร์โบไฮเดรตรอ้ ยละ 20.78 หรือที่เรียกภาษาไทยว่า สาหร่ายสายใบ (หรืออีกชื่อคือ จีฉ่าย ไขมนั ร้อยละ 4.17 ใยอาหารรอ้ ยละ 19.20 ความชืน้ ร้อยละ 8.71 หรือญ่ีปุ่นเรียก โนริ ซึง่ เปน็ สาหร่ายอดั แผ่นของญ่ีปุ่น ท่ีน�ำ มาท�ำ และเถ้าร้อยละ 27.33 โดยน�ำ้ หนักแห้ง ข้าวห่อสาหรา่ ยและข้าวปนั้ ) เสียอกี [9] การศึกษาโดยยุวดี และคณะ [20, 21] พบว่า สาหรา่ ยไกแหง้ สาหรา่ ยไกเปน็ สาหรา่ ยน�ำ้ จดื ทม่ี ศี กั ยภาพ มคี ณุ คา่ ทางอาหารสงู ทกุ 100 กรมั จะมโี ปรตนี รอ้ ยละ 28 คาร์โบไฮเดรตรอ้ ยละ 30.34 สิงหาคม 2563 34
รวอ้ ทิ ยยพานั ไขมนั รอ้ ยละ 6.81 ใยอาหารรอ้ ยละ 19.29 ความชนื้ รอ้ ยละ 13.19 ด้านสุขภาพน่ันเอง โดยสารที่พบจะมีไอโซเคอร์ซีทิน แคทิชิน และเถ้าร้อยละ 20.80 โดยนำ้�หนักแห้ง และพบเกลือแร่และ กรดแทนนิก ไฮโดรควินิน เคอร์ซีทิน รูติน กรดแกลลิก และ วติ ามินดงั นี้ วติ ามนิ บี 1 วิตามินบี 2 วติ ามนิ อี แคลเซยี ม โซเดยี ม แคมเฟอรอล แมกนีเซียม แมงกานีส เหล็ก ทองแดง และสังกะสี จำ�นวน นอกจากน้ียังพบจากการศึกษาในสัตว์ทดลองว่า สารสกัด 169.50, 541.10, 4.20, 943.90, 716.90, 170.50, 5.36, 162.00, สาหร่ายไกมฤี ทธิเ์ ปน็ สารต้านภาวะเบาหวาน และมฤี ทธิ์เป็นสาร 310.00 และ 0.65 มิลลิกรัม ตามลำ�ดับ ซึ่งทำ�ให้ผลิตภัณฑ์ ต้านอนุมูลอิสระในหนูทดลองได้อีกด้วย [4] โดยหนูขาวกลุ่ม อาหารต่างๆ ที่ใช้สาหร่ายชนิดน้ีเป็นวัตถุดิบมีคุณค่าทางอาหาร เบาหวานจะมรี ะดบั น�ำ้ ตาลและไตรกลเี ซอไรด์ในพลาสมาสงู รว่ มกบั เป็นอย่างดี โดยในชุดงานวิจัยโครงการดังกล่าวได้ศึกษาการนำ� การมีภาวะทด่ี อื้ ตอ่ อนิ ซลู ินอยา่ งมนี ัยสำ�คญั ทางสถติ ิ โดยหนูขาว สาหร่ายไกมาแปรรูปเป็นสูตรอาหารท่ีผสมไกถึง 24 ชนิด กลมุ่ เบาหวานควบคมุ จะมกี ารแสดงออกของยนี กลตู าไทโอนเพอร์ ได้แก่ บะหม่ีสาหร่ายไกสดและแหง้ น�ำ้ พริกตาแดง น�ำ้ พรกิ เผา ออกซเิ ดสรว่ มกบั ภาวะไขมนั ออกซเิ ดชนั ในเนอ้ื เยอ่ื ไตสงู ซง่ึ หนขู าว น�ำ้ พรกิ แคบหมูน�ำ้ หรกิ หมูน�ำ้ พรกิ นรกโจก๊ สาหรา่ ยแผน่ กรอบปรงุ รส กลุ่มที่ได้รับสารสกัดจากสาหร่ายไกสามารถลดค่าเหล่าน้ีลงได้ ขนมปังแปง้ ข้าวเหนียวอบกรอบ สาหร่ายแผน่ ขนมปงั กรอบเคม็ ใกล้เคียงกับหนูขาวในภาวะปกติ ซ่ึงจากผลการศึกษา ผู้วิจัยยัง เค้กเนย ขา้ วเกรยี บ คกุ ก้ี ทองมว้ น พมิ พ์กรอบ ขา้ วแต๋น ขา้ วเมา่ ได้มองเห็นถึงศักยภาพในการพัฒนาสารสกัดจากสาหร่ายไกให้ แครกเกอร์ ทอดมนั และไกแผน่ ชบุ แปง้ ทอด ซ่ึงผูส้ นใจนำ�สตู ร เปน็ ทางเลอื กในการรกั ษาโรคเบาหวานชนดิ ที่ 2 และปอ้ งกนั ภาวะ ไปพัฒนาต่อสามารถสืบค้นเอกสารรายงานฉบับดังกล่าวได้ แทรกซ้อนทางไตท่ีเกดิ จากโรคเบาหวานอีกดว้ ย จาก สกว. ในแงข่ องการเปน็ อาหารนน้ั สาหรา่ ยไกทเี่ ปน็ เสน้ สายทย่ี งั ไม่ หลายคนในภาคอื่นๆ ของไทยที่ไม่ใช่คนเมืองเหนือ ยังไม่ แก่จัดนน้ั ได้มีการนำ�มาประกอบอาหารจำ�พวกย�ำ และสลดั เพอ่ื คุ้นเคยกับสาหร่ายชนิดนี้ และมีข้อสงสัยในความปลอดภัยใน ชว่ ยปอ้ งกนั อาการทอ้ งผกู และสารทม่ี ฤี ทธท์ิ างชวี ภาพตา่ งๆ ในตวั มนั การบริโภค ซ่ึงอันท่ีจริงแล้วไกเป็นอาหารท่ีมีการบริโภคกันมา ยงั ชว่ ยรกั ษาแผลในกระเพาะอาหารไดอ้ กี ดว้ ย [11,12,13] สาหรา่ ยไก ชา้ นาน แตก่ ม็ งี านวจิ ยั ทศ่ี กึ ษาเกย่ี วกบั ความปลอดภยั ตอ่ การบรโิ ภค เปน็ แหลง่ ของสารกลมุ่ โพลแี ซกคาไรดท์ เ่ี ปน็ complex crystalline และแสดงหลกั ฐานสนบั สนนุ วา่ ไกปลอดภยั ตอ่ การบรโิ ภค โดยมี polysaccharides และ ulvans ซ่ึงเป็นโพลีแซคคาไรด์ที่มีหมู่ การสกัดสารจากสาหรา่ ยไก ศกึ ษาในหนูทดลอง และทดสอบวดั ซัลเฟตที่มีสมบัติในการเกิดเจล ซึ่งมีฤทธิ์ทางชีวภาพในการช่วย คา่ ความเป็นพิษแบบกึง่ เรือ้ รัง (sub chronic toxicity) และความ เสริมสร้างภูมิคุ้มกันของร่างกาย ต้านไวรัส เป็นสารต่อต้าน เปน็ พษิ เฉยี บพลนั (acute toxicity test) และไมพ่ บวา่ มคี วามเปน็ พษิ อนุมูลอิสระ ต่อต้านภาวะไขมันสูงในเลือด และต่อต้านมะเร็ง หรือมีการเปล่ียนแปลงการทำ�งานของตับหรือไตของหนูทดลอง อีกด้วย [14] ด้วยเหตุนี้จึงมีศักยภาพในการนำ�มาใช้ในงานด้าน แตอ่ ย่างใด [1] ยา เภสชั กรรม อาหาร และเครื่องสำ�อาง [15] เคยมีงานวิจัยท่ีศึกษาความสามารถในการต่อต้านอนุมูล นอกจากความสำ�คัญในแง่ของการใช้เป็นอาหารของมนุษย์ อิสระของสาหร่ายไก [2] โดยพบว่า ทั้งสาหร่ายไกท่ีเก็บมาจาก สาหร่ายไกมีความสำ�คัญในฐานะของพืชอาหารสัตว์น้ำ�ในแถบ แม่น้ำ�น่านและที่เพาะเลี้ยงมีความสามารถในการต้านอนุมูล ลมุ่ น�้ำ โขงและแมน่ �้ำ นา่ นอยแู่ ลว้ จงึ มศี กั ยภาพในการน�ำ มาใชเ้ ปน็ อิสระ และปริมาณสารประกอบกลุ่มฟินอลิกไม่มีความแตก อาหารสำ�หรับอุตสาหกรรมสัตว์นำ้�ได้อีกด้วย โดยมีการศึกษาที่ ต่างกันอย่างมีนัยสำ�คัญ สารประกอบในกลุ่มฟินอลิกถือเป็น พบว่า เมือ่ ทดลองปอ้ นสาหร่ายไกใหก้ ้งุ ก้ามกราม [3] พบวา่ ก้งุ ที่ โภชนเภสัชหรือกลุ่มอาหารท่ีมีสมบัติเป็นยา ซึ่งสรรพคุณท่ีดี เลยี้ งดว้ ยสาหรา่ ยไกจะมนี �้ำ หนกั เฉลย่ี สดุ ทา้ ยและขนาดความยาว ต่อสุขภาพคือมีสมบัติเป็นสารต้านอนุมูลอิสระท่ีจะส่งผลเสีย ของกงุ้ สงู กวา่ กงุ้ ทเี่ ลย้ี งดว้ ยอาหารท่ีไมไ่ ดผ้ สมสารหรา่ ยไกอยา่ งมี ต่อร่างกาย ทำ�ให้เกิดการเส่ือมและแก่ชราของเซลล์ จึงช่วยใน นัยส�ำ คญั นบั ว่าในฐานะแหลง่ อาหารสตั ว์น้�ำ น้นั สาหรา่ ยไกใช้ได้ 35 สิงหาคม 2563
รวอ้ ทิ ยยพานั ผลดมี าก จงึ มผี สู้ นใจพยายามน�ำ มาวจิ ยั เพาะเลยี้ ง เพอื่ ใชท้ ดแทน เป็นเวลา 12 ชว่ั โมงทอี่ ุณหภูมิ 25–28 องศาเซลเซียส [5] โดย อาหารปลา [7,16] ใช้เป็นแหล่งโปรตีนสำ�หรับอาหารเม็ดเลี้ยง พบว่าการใช้น้ำ�สกัดจะให้ปริมาณสารสกัดมากที่สุด แต่การใช้ ปลานลิ [17] และมที ดลองวจิ ยั การเพาะเลย้ี งในประเทศไทยเพอ่ื เอทานอลในการสกดั จะใหป้ รมิ าณสารนอ้ ยกวา่ แตม่ ปี รมิ าณของ ศึกษาผลของการใช้เล้ียงปลาบกึ [18,19] ซ่งึ พบวา่ สามารถผสม สารกลมุ่ ฟินอลิกและคลอโรฟลิ ลม์ ากกวา่ โดยการใชส้ ารละลาย สาหร่ายไกลงในอาหารปลาทดแทนอาหารโปรตีนสูงจากแหล่ง เอทานอลความเข้มข้น 60% โดยปรมิ าตร จะใหค้ ่าแอกทิวติ ขี อง อนื่ ไดถ้ งึ รอ้ ยละ 15 ของสตู ร สง่ ผลใหต้ น้ ทนุ การผลติ เนอื้ ปลาบกึ สารป้องกันการเกิดออกซิเดชันมากที่สุด เม่ือนำ�ไปวิเคราะฤทธิ์ ตำ�่ ลง และยงั สง่ ผลตอ่ การเพิ่มระดับคณุ ค่าทางโภชนาการ และ ต้านทานอนุมูลอิสระด้วยวิธี DPPH และ ABTS โดยสารกลุ่ม แคโรทีนอยด์ในเน้ือปลาบกึ ไดอ้ กี ด้วย ฟนี อลิกหลักๆ ทพ่ี บในสารสกดั เมือ่ น�ำ ไปวิเคราะหด์ ว้ ยวธิ ลี คิ วิด โครมาโทกราฟี-แมสสเปกโทรเมทรี(LC/MS) ได้แก่ เคอร์ซีทิน วธิ กี ารสกดั สารจากสาหรา่ ยไก ไอโซเคอรซ์ ที ิน และไฮโดรควินนิ นอกจากวธิ กี ารสกดั ดว้ ยน�้ำ ธรรมดา และสารละลายเอทานอล สาหร่ายไกมีประโยชน์ท้ังในการใช้งานแปรรูปเป็นอาหาร ทส่ี ภาวะปกตแิ ลว้ ยงั มีการใช้ไมโครเวฟท่ีกำ�ลัง 800 วตั ตม์ าช่วย แปรรูปชนิดต่างๆ ในระดับอุตสาหกรรม และการนำ�มาสกัดเอา ในการสกัดโดยใช้ตัวทำ�ละลายเป็นนำ้� สารละลายเอทานอล สารภายในตวั ของมนั เพอื่ ทจี่ ะน�ำ ไปใชป้ ระโยชน์ ตวั อยา่ งเชน่ เคย ท่ี 70% และสารละลายเมทานอลที่ 70% ซงึ่ พบวา่ ส�ำ หรบั ปรมิ าณ มีผู้ศึกษาพบว่า สารสกัดจากสาหร่ายไกสามารถใช้งานเป็นสาร ต่อตา้ นอนุมูลอิสระเพอื่ ปอ้ งกนั การหืนของปลาโอลาย (Eastern little tuna) ได้เป็นอย่างดี โดยการสกัดด้วยการใช้น้ำ�เทียบกับ การใช้เอทิลแอลกอฮอล์เป็นตัวกลางในการสกัด โดยใช้สัดส่วน สาหร่ายผง 10 กรมั ต่อตัวกลางในการสกดั 250 มล. แล้วนำ�ไป ผ่านเครือ่ งโฮโมจีไนเซอร์ท่ี 10000 g เปน็ เวลา 2 นาที แล้วกวน สงิ หาคม 2563 36
รวอ้ ทิ ยยพานั สารที่สกัดได้ การใช้นำ้�และไมโครเวฟช่วยในการสกัดจะให้ ขอ้ ก�ำ หนดของสนามไฟฟา้ ที่ใช้ในงานวจิ ยั ตา่ งๆ ขา้ งตน้ คอื ใช้ ปรมิ าณสารสกดั มากทสี่ ดุ และมปี รมิ าณสารฟนิ อลกิ มากทส่ี ดุ ดว้ ย เครือ่ งก�ำ เนิดไฟฟา้ ขนาด 40 kV-10 kA ซง่ึ ใหค้ วามเขม้ สนาม 20 ในขณะที่หากเป็นสารต่อต้านอนุมูลอิสระในกลุ่มท่ีละลายน้ำ� kV/cm และ 40 kV/cm จ�ำ นวนพลั ส์ 600 ครั้งตอ่ เน่อื ง ท่ีความถี่ ได้น้อยหรือไม่ละลาย (hydrophobic antioxidants) การใช้ 0.5 Hz ใชเ้ วลานาน 0.01-6 ms และมพี ัลส์เปน็ รปู exponential สารละลายเอทิลแอลกอฮอล์ 70% ละลายและกวน โดยไม่ใช้ decay ซึ่งพบว่ามีการเพิ่มข้ึนของผลผลิตท่ีสกัดได้อย่างมีนัย ไมโครเวฟจะใหป้ รมิ าณสารออกมามากท่สี ุด [30] ส�ำ คญั ในสาหรา่ ย Parachlorella kessleri โดยที่ 40 kV/cm ใหผ้ ล นอกจากน้ียังมีผู้ทดลองใช้กระบวนการสกัดด้วยของไหล ท่ีมากกว่า โดยประสิทธิภาพท่ีเพ่ิมข้ึนยังข้ึนกับชนิดของสาหร่าย เหนอื วกิ ฤติ (Supercritical Fluid Extraction, SFE) โดยใชอ้ ณุ หภมู ิ ดว้ ย [22,24] ในขณะท่สี าหรา่ ยคลอเรลลาพบว่าการใช้ความเขม้ ที่ 40oC ความดนั 300 bar ใชค้ ารบ์ อนไดออกไซดเ์ ปน็ ตวั ท�ำ ละลาย สนามท่ี 5 และ 15 kV/cm ไม่เพยี งพอตอ่ การเพ่มิ ประสทิ ธิภาพ และใช้สารละลายเอทานอล 11.4% เป็นตัวทำ�ละลายร่วม ซ่ึง ในการสกัดสาร ซ่ึงผู้วิจัยให้ความเห็นว่าอาจเพราะผนังเซลล์มี ผวู้ จิ ยั จากประเทศโปแลนด์ [29] รายงานว่าพบสารแคโรทนี อยด์ ความหนา [23] และในขอ้ มลู อกี แหลง่ หนง่ึ รายงานวา่ ท่ี 17.1 kV/cm เด่นในสารสกัดจากไกคอื ฟโู คแซนทิน ซงึ่ เป็นสารต่อตา้ นอนมุ ลู ก็ยังปลดปล่อยออกมาเพียงโปรตีนที่มีน้ำ�หนักโมเลกุลตำ่�เท่านั้น อิสระท่มี ีฤทธ์สิ งู ซง่ึ ตามปกตจิ ะเกดิ ในพวกสาหรา่ ยสนี ้�ำ ตาล [26] ซึ่งมีข้อคิดเห็นว่าสนามไฟฟ้าแบบพัลส์สามารถช่วยเสริม สารสกัดจากไกมีประโยชน์มาก แล้วมีวิธีไหนอีกที่ช่วยทำ�ให้ สกัดสารออกมาไดม้ ากขนึ้ บ้าง รูปที่ 5 ภาพถ่ายภายใต้กล้องจุลทรรศน์อิเลกตรอนแบบ field emission ข้างต้นสารละลายเอทิลแอลกอฮอล์ 60% ใช้เป็นตัว scanning electron microscope (FESEM) ซึ่งแสดงถึงพื้นผิวที่ ท�ำ ละลายเพ่อื สกดั สารจากสาหรา่ ยไกได้ดี แตใ่ นอุตสาหกรรมได้ เปลี่ยนแปลงไปของ biochar จากสาหร่ายไก ก่อนปรับสภาพ (a และ b) มีผู้ศึกษาวิธีการใช้กระบวนการนำ�สาหร่ายชนิดอ่ืนๆ ผ่านเข้าไป และหลังจากการปรับสภาพด้วยกรดไนตริก (d และ e) เพื่อทดสอบการนำ� ในสนามไฟฟา้ แบบพัลส์ (pulsed electric field) เพอ่ื ทำ�ให้เซลล์ ไปใช้เป็นขั้วของตัวเก็บประจุยิ่งยวด (supercapacitors) (ที่มา [33]) มคี วามพรนุ เพมิ่ ขนึ้ จากสนามไฟฟา้ เพอ่ื ชว่ ยเพม่ิ ประสทิ ธภิ าพของ การสกดั การใชเ้ พอ่ื ลดจลุ นิ ทรยี ป์ นเปอ้ื น รวมถงึ การใชค้ ลน่ื เสยี ง ความถสี่ งู ชว่ ยท�ำ ใหผ้ นงั เซลลแ์ ตก ซง่ึ สาหรา่ ยทม่ี กี ารน�ำ มาทดลอง ทำ�เพ่ือสกัดไขมัน โปรตีน และสารชีวภาพอ่ืนๆ ได้แก่ สาหร่าย ขนาดเล็กท่ีนิยมนำ�มาสกัดสารเพ่ือใช้ในอุตสาหกรรมความงาม และอาหารเสริม เช่น สาหร่ายเกลียวทองหรือสไปรูลินา ที่ใน ประเทศไทยมีความนิยมมากในปัจจุบัน และสาหร่ายคลอเรลลา (C. vulgaris และ C. sorokiniana) ซง่ึ เปน็ สาหรา่ ยกลมุ่ ทเ่ี ปน็ แหลง่ อาหารเสรมิ โปรตนี สงู ทใ่ี ชก้ นั มากในประเทศญป่ี นุ่ รวมไปถงึ สาหรา่ ย น�้ำ เคม็ ขนาดเลก็ อยา่ ง Nannochloropsis sp. ซง่ึ ในไทยพบในอา่ วไทย และสาหรา่ ยน�ำ้ จดื ขนาดเลก็ อยา่ ง Parachlorella kessleri ทศ่ี กั ยภาพ ในการนำ�ไปสกดั ไขมัน [22,23,24,25,26,27] ซ่งึ นอกจากสาหร่าย แลว้ การใชส้ นามไฟฟา้ แบบพลั สย์ งั มกี ารน�ำ ไปใชช้ ว่ ยในการสกดั สารในกลมุ่ แคโรทนี อยดจ์ ากยสี ตส์ ายพนั ธุ์ Rhodotorula glutinis อกี ด้วย [28] 37 สงิ หาคม 2563
รวอ้ ทิ ยยพานั ในการเพ่ิมประสิทธิภาพในการสกัดได้ แต่ให้ใช้ร่วมกับวิธีอื่นท่ี ไม่ใช้ปฏิกิริยาทางเคมีอีกด้วย ซึ่งในปัจจุบันตัวเก็บประจุพวกน้ี ให้ผลมากกว่า เช่นการใช้คล่ืนเสียงความถี่สูง ส่วนในงานท่ีใช้ คาดวา่ จะน�ำ มาใชแ้ ทนแบตเตอรใี่ นอนาคต โดยถา่ นจากสาหรา่ ยไก ลดจลุ ินทรยี ์ปนเป้อื นของสาหรา่ ยคลอเรลลา จะใช้เครอ่ื งก�ำ เนดิ แมก้ อ่ นปรบั สภาพดว้ ยกรดกถ็ อื วา่ มคี วามสามารถในการเกบ็ ประจุ พัลส์ที่ให้สัญญาณพัลส์เป็นรูปแท่ง (rectangular pulse) ที่แต่ ไดส้ ูงอยู่แล้ว คือ 197.8 F/g แต่เม่อื ปรับสภาพด้วยกรด ก็ย่งิ มี ละพลั สก์ นิ เวลา 2–100 ns ทคี่ วามต่างศักย์ 2–20 kV ทำ�ให้ได้ ความจใุ นการเกบ็ ประจุ สงู ยง่ิ ขน้ึ ไปอกี คอื 376.7 F/g ทเี ดยี ว [33] ความเขม้ สนามไฟฟา้ ในช่วง 5–100 kV/cm ที่ความถ่ี 1–35 kHz ความนา่ สนใจในแง่ของวัสดุยงั ไมห่ มดเพยี งเทา่ นี้ มรี ายงาน โดยทีมวิจัยเลือกใช้ความเข้มท่ี 27.43 kV/cm, 39.64 kV/cm ด้วยว่า สาหร่าย Cladophora rupestris ซ่ึงเป็นสาหร่ายน้ำ�จืด และ 49.79 kV/cm ตามลำ�ดับ ซ่ึงพบว่าสามารถลดปริมาณ สเี ขยี วในสกุลเดยี วกับสาหร่ายไก ยงั สามารถน�ำ ไปสกดั เอาผลึก เช้ือปนเป้ือนลงได้อย่างมีนัยสำ�คัญเม่ือเทียบกับสาหร่ายท่ีไม่ได้ เซลลูโลสขนาดนาโน (cellulose nanocrystals, CNCs) ออกมา ผ่านสนามไฟฟ้าแต่ทั้งนี้จะต้ังเป้าให้ลดเช้ือปนเปื้อนลงไม่มาก ใช้งานเพ่ือเสริมความแข็งแรงให้กับฟิล์มที่ทำ�จากแป้งเพ่ือ เน่ืองจากผู้วิจัยต้องการให้เซลล์ของสาหร่ายยังมีชีวิตอยู่ เป็นวัสดุคอมโพสิตระดับนาโนได้อีกด้วย [34] จัดเป็นกลุ่มสาร เพียงต้องการลดการปนเปื้อนของเช้ือเพ่ือใช้ ในการเลี้ยงใน nanofillers เสริมความแข็งแรงให้กับฟิล์มพลาสติก สำ�หรับ ระบบปดิ เท่าน้นั [25] อุตสาหกรรมผลิตฟิล์มเทอร์โมพลาสติกที่ดัดแปลงมาจากแป้ง ความส�ำ คญั ในแงพ่ ลงั งานทางเลือกและวัสดุแห่งอนาคต ซงึ่ น�ำ ไปใชง้ านดา้ นวศิ วกรรมเนอ้ื เยอ่ื การจา่ ยตวั ยา สว่ นประกอบ อนั ท่ีจริงสาหรา่ ยไกไมไ่ ด้ข้นึ ในประเทศไทยเทา่ น้นั แตย่ ังขนึ้ อปุ กรณอ์ เิ ลกทรอนกิ ส์ได้ ซงึ่ เปน็ ประโยชน์ในการใชง้ านในระดบั ในอีกหลายประเทศ เช่น ในทะเลสาบใหญ่ห้าแห่งในสหรัฐฯ เทคโนโลยีชัน้ สงู ทงั้ ส้นิ ประเทศญี่ปุ่น จีน โปแลนด์ พ้ืนที่แถบชายทะเลแคสเปียน สง่ ท้าย ... ตอนเหนือของอิหร่าน ในประเทศเหล่าน้ันที่ไม่รู้จักการบริโภค อ่านมาถึงตรงน้ี ทุกคนคงได้ทราบแล้วว่า สาหร่ายไกเป็น สาหรา่ ยไกเป็นอาหารเหมอื นคนไทย จงึ ไม่มกี ารเก็บเกีย่ ว ทำ�ให้ สาหร่ายสารพัดประโยชน์ ท่ีมีคุณค่าซ่อนอยู่ในตัวอย่างมหาศาล เกดิ การเจรญิ ของสาหรา่ ยเปน็ จ�ำ นวนมาก ซงึ่ ในประเทศเหลา่ นนั้ ทงั้ อตุ สาหกรรมอาหาร อตุ สาหกรรมยา เครอื่ งส�ำ อางค์ การแพทย์ กลับมองว่าสาหร่ายไกก่อปัญหาด้านสิ่งแวดล้อม (ถ้าส่งคนไทย รวมไปถึงเช้ือเพลิง และอิเล็กทรอนิกส์อีกด้วย สาหร่ายไกจึง ไป สาหร่ายอาจลดจ�ำ นวนลงอยา่ งรวดเร็วนะครบั เหมือนท่มี ีข่าว เปน็ ทรพั ยากรธรรมชาตทิ ส่ี �ำ คญั ยงิ่ ของชาตทิ ที่ กุ คนตอ้ งตระหนกั หอยนางรมล้นชายฝั่งแถบสแกนดิเนเวียนหลายข่าวเม่ือไม่นาน และนับวันจะลดน้อยลงไปทุกที จากความเส่ือมโทรมของ มาน้ี ทั้งนอร์เวย์และเดนมาร์ก จนมีชาวโซเชียลไทยแชร์และ ลำ�น้ำ�น่านและลุ่มน้ำ�โขงท่ีเกิดท้ังจากการเปลี่ยนแปลงสภาพ กล่าวกันว่าวิธีแก้คือส่งคนไทยไปพร้อมกับนำ้�จิ้มซีฟู้ด–ผู้เขียน) อากาศ มลพษิ จากสารเคมกี ารเกษตร และการกระท�ำ ของมนุษย์ เมื่อเป็นเช่นนั้น จึงมีความพยายามในการใช้สาหร่ายท่ีมีปริมาณ เช่น การสร้างเข่ือน ผู้เขียนหวังว่าบทความนี้คงจะมีประโยชน์ มากเกนิ พอดี เพอ่ื เปน็ แหลง่ พลงั งานทางเลอื ก โดยใชก้ ระบวนการ ในการกระตุ้นให้เกิดความเคลื่อนไหวในการอนุรักษ์และพัฒนา เผาไหมท้ อ่ี ณุ หภมู สิ งู (thermal pyrolysis) เพอ่ื เปลย่ี นมนั เปน็ กา๊ ซ ทรพั ยากรนี้ในอนาคตต่อไป เชื้อเพลิงที่มีไฮโดรเจนในสัดส่วนท่ีสูง รวมถึงนำ้�มันจากวัสดุ ชวี ภาพ (bio-oil) และถา่ นชวี ภาพ (bio-char) เพอื่ ใชเ้ ปน็ เชอื้ เพลงิ เอกสารอา้ งองิ ทดแทนหรือพลงั งานหมุนเวยี นไดอ้ กี ด้วย [31,32] https://www.nstda.or.th/sci2pub/cladophora-ref/ น อ ก จ า ก น้ี ถ่ า น ชี ว ภ า พ ท่ี ไ ด้ จ า ก ไ ก ยั ง มี ก า ร ค้ น พ บ ว่ า มี ศกั ยภาพสูงในการน�ำ ไปใชท้ �ำ วัสดุข้ัวของตัวเก็บประจุยิง่ ยวด ซง่ึ เป็นตัวเก็บประจุไฟฟา้ จำ�นวนมากๆ และบางชนดิ กท็ ำ�งานได้โดย สิงหาคม 2563 38
สภากาแฟ ผศ. ดร.ป๋วย อุน่ ใจ ภาควชิ าชวี วิทยา คณะวทิ ยาศาสตร์ มหาวทิ ยาลยั มหดิ ล ผศ. ดร.ป๋วยอ่นุ ใจ | http://www.ounjailab.com นกั วจิ ยั ชวี ฟสิ กิ สแ์ ละอาจารย์ประจำ�ภาควชิ าชีววิทยา คณะวทิ ยาศาสตร์ มหาวิทยาลยั มหดิ ล นักส่ือสารวิทยาศาสตร์ นักเขยี น ศิลปินภาพสามมติ ิ และผปู้ ระดิษฐฟ์ อนต์ไทย มคี วามสนใจทง้ั ในด้านวทิ ยาศาสตร์เ ทคโนโลยี งานศลิ ปะและบทกวี แอดมนิ และผรู้ ่วมก่อต้ังเ พจ FB: ToxicAnt เพราะทกุ สงิ่ ล้วนเป็นพิษ เร่อื งราวแหง่ พชื พนั ธ์ุ จากงานศลิ ป์ “ภาพหนง่ึ ภาพสอื่ แทนถอ้ ยค�ำ ไดน้ บั รอ้ ยพนั ” และในถอ้ ยค�ำ เหลา่ นน้ั อาจมี นยั และขอ้ มลู อนื่ ๆ อกี มากมายแอบซอ่ นไวอ้ ยดู่ ว้ ยภายใตฝ้ แี ปรงอนั วจิ ติ ร 39 สงิ หาคม 2563
สภากาแฟ อฟี เด สเมท (Ive De Smet) เขาสังเกตเห็นว่าแตงโมในภาพมี ววิ ฒั นาการของพชื ผา่ นยคุ ตา่ งๆ นนั้ ท�ำ ได้ นั ก พ ฤ ก ษ ศ า ส ต ร์ จ า ก เนอื้ ในสขี าวซดี แทนทจี่ ะแดงชมุ่ ฉ�่ำ เหมอื น หลายวิธี ทั้งขุดหาซากพืชโบราณมาแล้ว มหาวิทยาลัยเกนต์ (Ghent University) ทเ่ี รารบั ประทานกันอย่ใู นปจั จบุ ัน เอาไปวิเคราะห์ดีเอ็นเอ (บางคนเรียก ประเทศเบลเย่ียม เช่ือว่าภาพศิลปะ จากการศกึ ษาภาพอน่ื ๆ ในยคุ เดยี วกนั โบราณพฤกษคดี (archaeobotany)) หรอื จากยุคต่างๆ นอกจากจะสวยงามในยาม พบวา่ แตงโมในยคุ นนั้ มสี องสี ทง้ั แดงและ แม้แต่ศึกษาจากตำ�ราและบันทึกโบราณ ช่ืนชมแล้วยังแฝงนัยแห่งวิทยาศาสตร์ ขาว ซงึ่ ตวั แปรทที่ �ำ ใหแ้ ตงมสี ตี า่ งกนั กค็ อื ท่ีเขียนบรรยายถึงพืชพันธุ์ต่างๆ ไว้อย่าง ไว้ใหเ้ ราค้นหาอกี มาก ยนี ทคี่ วบคมุ การสรา้ งไลโคปนี (lycopene) ละเอียดก็ทำ�ได้ แต่ไม่มีอะไรท่ีจะทำ�ให้ เขากับนกั ประวัตศิ าสตรศ์ ิลปะ เดวิด ท่ีเป็นรงควัตถุสีแดงน่ันเอง เราจินตนาการเห็นภาพได้ง่ายเท่ากับการ เฝอร์เกาเวน (David Vergauwen) จาก “น่าจะเป็นการกลายพันธุ์บางอย่าง มองเข้าไปในภาพวาดท่ีเหมือนจริงแล้ว แอมาแรนท์ (Amarant) ไดเ้ รม่ิ สนใจศกึ ษา ที่กีดกันไม่ให้เกิดการสะสมรงควัตถุใน อิม่ เอมกับขอ้ มลู ท่เี ห็นดว้ ยตาตวั เอง ภาพวาดในยคุ ต่างๆ โดยเน้นทพี่ ืชผลไม้ที่ เนื้อแตง ซ่ึงด้วยความรู้ทางพันธุศาสตร์ เทคนิคการวิเคราะห์และตีความ มรี ปู รา่ ง สี หรอื ขนาดทเ่ี ปลยี่ นไป ตง้ั แตไ่ ด้ พืชในปจั จบุ นั ทม่ี อี ยู่ เราจะสามารถศึกษา จากภาพน้ีเรียกว่าการวิเคราะห์ภาพแบบ เหน็ ภาพของแผงผลไม้ โดยจติ กรเฟลมชิ เจาะลกึ เขา้ ไปในรายละเอยี ดไดเ้ ลยวา่ เกดิ ไอโคโนกราฟกิ (Iconographic approach) (Flemish artist) ฟรานซ์ สไนเดอร์ (Frans อะไรขนึ้ กนั แนใ่ นตอนนนั้ ” เด สเมทกลา่ ว แตก่ ม็ ปี ญั หาอยบู่ า้ งคอื ศลิ ปนิ บางคน Snyders) ท่วี าดไว้ในศตวรรษท่ี 17 เด สเมทเผยว่าท่ีจริงแล้วงานศึกษา ก็มีความติสต์ และอาจจะใส่จินตนาการ ภาพแผงผลไม้ของฟรานซ์ สไนเดอร์ 40 สิงหาคม 2563
สภากาแฟ แฟนตาซลี งไปในภาพ ทำ�ใหต้ ีความผดิ ได้ อยู่เหมอื นกัน อย่างถ้าไปเอาภาพเหยือกนำ้�กับชาม ผลไม้ (Pitcher and Bowl of Fruit) ของ พาโบล ปิกสั โซ (Pablo Picasso) มาใช้ กค็ งจะไมไ่ ด้ขอ้ มลู อะไรเทา่ ไร ซึ่งวิธีแก้คือก็คงต้องเลือกภาพวาด และศลิ ปนิ สกั หนอ่ ย ดบู รบิ ทรอบๆ กน็ า่ จะ พอจะเดาได้ ในระดับหน่ึงแล้วว่าภาพน้ี สะท้อนภาพความเป็นจริงมากเพียงไร อาจจะต้องศึกษาและเก็บข้อมูลจาก ภาพวาดให้มากท่ีสุดก่อนท่ีจะตีความและ สรุปผลอะไรออกมา และอาจจะต้อง มีการเปรียบเทียบกับข้อมูลจากแหล่ง อ่ืนๆ ดว้ ยวา่ ข้อมลู ทจี่ ะไดน้ ้ันนา่ จะเชือ่ ถอื ได้สักเพยี งไร ตัวอย่างที่เขาเอามาใช้วิเคราะห์เพ่ือ ภาพ Pitcher and Bowl of Fruit ของ Pablo Picasso แสดงให้เห็นว่าวิธีไอโคโนกราฟิกนี่ใช้ได้ก็คือกุหลาบ เพราะเป็นดอกไม้ยอดนิยมที่อยู่คู่กับอารยธรรมมนุษย์ มานานแสนนาน ดอกกุหลาบเร่ิมปรากฏในภาพวาดในยุคอารยธรรม ไมนอส (minos) หรือยุคสำ�ริดในกรีก ราวๆ หน่ึงพัน ห้าร้อยปีก่อนคริสตกาล ในภาพ Minoan Blue Bird Fresco จากพระราชวังคนอสซอส (Knossos palace) บนเกาะครตี (Crete) และปรากฏในภาพวาดจากยคุ ตา่ งๆ อีกมากมาย นอกจากนี้ นักผสมพันธุ์กุหลาบยังได้ทำ�บันทึก พงศาวลีและแนวทางการพัฒนาสายพันธุ์กุหลาบพันธุ์ ต่างๆ ไว้อย่างละเอียด อีกท้ังกุหลาบหลายสายพันธ์ุท่ี เป็นพันธ์ุอ้างอิงก็ยังคงถูกปลูกเล้ียงเป็นพ่อพันธุ์แม่พันธุ์ ภาพ Blue Bird Fresco จากอารยธรรมไมนอส ในยุคกรีกโบราณ กันอยู่และพบเห็นได้ในทุกวันนี้อีกดว้ ย นนั่ ท�ำ ใหเ้ ราสามารถเปรยี บเทยี บภาพดอกกหุ ลาบจาก ในการพฒั นาพันธ์ุ การเลอื กลกั ษณะทางพนั ธกุ รรมของนักผสมในแตล่ ะ อดตี และในปจั จบุ นั กบั ทพ่ี บในภาพวาดในยคุ ตา่ งๆ ไดเ้ ปน็ ยุค อีกท้งั ยังไดเ้ หน็ วิวัฒนาการของกหุ ลาบทเ่ี กดิ ขึ้นในยคุ ต่างๆ อกี ดว้ ย อยา่ งดี ซง่ึ จะชว่ ยใหน้ กั วทิ ยาศาสตรส์ ามารถเขา้ ใจแนวคดิ การวเิ คราะหก์ หุ ลาบชว่ ยยนื ยนั วา่ การวเิ คราะหภ์ าพแบบไอโคโนกราฟกิ 41 สิงหาคม 2563
สภากาแฟ ภาพ The harvesters โดย Pieter Bruegel the Elder น้ีน่าเช่ือถือและเป็นอีกวิธีหน่ึงท่ีสามารถ ผู้เก็บเก่ียว แตกต่างอย่างส้ินเชิงกับข้าว จ๊ิกซอว์ท่ีทำ�ให้นักวิทยาศาสตร์สามารถ ใช้ศึกษาการเปลี่ยนแปลงของพืชพรรณ สาลีที่นิยมปลูกกันในปัจจุบันที่มีความสูง เข้าใจอดีตและปัจจุบันของพืชพรรณ ตา่ งๆ ในสังคมมนุษย์ได้คอ่ นขา้ งดี อยู่เพียงแคเ่ ขา่ ของเกษตรกรเท่าน้นั ธัญญาหารต่างๆ ได้ในระดับจีโนมเลย โดยสว่ นใหญน่ กั พฒั นาพนั ธพ์ุ ชื มกั จะ แตถ่ า้ ใหต้ ามลา่ หารปู และกน็ ง่ั วเิ คราะห์ ทีเดียว ซึ่งข้อมูลเหล่าน้ีอาจจะนำ�ไปสู่ เนน้ พฒั นาอะไรทปี่ ลกู งา่ ย ขายได้ และทน กันแค่สองคน คงทำ�อะไรได้ไม่มาก การสร้างพืชพันธ์แุ ห่งอนาคตกเ็ ปน็ ได้ เช่น ทำ�ให้สีสวย มีธาตุอาหารมากข้ึน พวกเขาจึงวางแผนท่ีจะสร้างฐานข้อมูล เดวิด เฝอรเ์ กาเวนและอฟี เด สเมท เกบ็ เกย่ี วงา่ ย และหนามนอ้ ยลง ยกตวั อยา่ ง บิ๊ ก ด า ต้ า ข น า ด ใ ห ญ่ โ ด ย ใ ช้ พ ลั ง โ ล ก กำ�ลังจะตีพิมพ์แนวคิดเกี่ยวกับไอโคโน เช่นในภาพเขียน “ผู้เก็บเก่ียว (The โซเชียลที่จะช่วยสกรีนหาและโพสต์ กราฟิกของพวกเขาในบทความเร่ือง harvesters)” อันเล่ืองช่ือ ของปีเตอร์ รูปของภาพเขียนจากพิพิธภัณฑ์ท่ัวโลก Genomes on canvas: Artist’s เบรอเคิล ผู้พ่อ (Pieter Bruegel the ทมี่ ผี กั ผลไมป้ รากฏอยู่ รวมทง้ั รายละเอยี ด perspective on evolution of plant-based Elder) ท่ีแสดงอยู่ในพิพิธภัณฑ์ศิลปะ ที่แลว้ ติด hashtag #ArtGenetics foods ในวารสาร Trends in Plant เมโทรโพลิทัน(Metropolitan Museum และด้วยข้อมูลทางพันธุกรรมท่ีมี Science ฉบับเดอื นสงิ หาคม ค.ศ. 2020 of Art) ในนิวยอร์กที่แสดงให้เห็นถึง ในปัจจุบัน ผนวกกับข้อมูลรายงานและ ใครสนใจสามารถไปตามอ่านเพ่ิมเติม ภาพนาขา้ วสาลใี นยโุ รป ในปี ค.ศ. 1565 ใน บันทึกอ่ืนๆ ไม่แน่ว่ารูปถ่ายภาพเขียน ไดค้ รบั ตอนน้ัน ตน้ ข้าวสาลีมขี นาดใหญ่เทยี มหวั เพียงไม่ก่ีภาพของคุณอาจจะช่วยเป็น สงิ หาคม 2563 42
หสอ้ ตัไงทวภยป์ าา่พ ประทปี ด้วงแค คณะวนศาสตร์ มหาวทิ ยาลยั เกษตรศาสตร์ เตา่ เหลอื ง Indotestudo elongata เตา่ เหลอื งเปน็ เตา่ บกทพ่ี บเหน็ ตวั ไดบ้ อ่ ยทส่ี ดุ อาศยั อยตู่ ามพน้ื ปา่ มกั พบในปา่ เตง็ รงั มกี ารกระจายในพน้ื ทป่ี า่ ทว่ั ประเทศไทย 43 สิงหาคม 2563
สาระวทิ ย์ ในศลิ ป์ สาระวทิ ย์ ในศิลป์ 10 วริศา ใจดี (ไอซ)ี เดก็ สาย(พนั ธ์ุ)วิทยส์ านศลิ ป์ ชอบเรียนคณิตศาสตรแ์ ละฟสิ ิกส์ สนใจเรือ่ งเก่ยี วกับอวกาศ และสัตวเ์ ลย้ี งตวั จิว๋ เวลาว่างชอบท�ำ งานศลิ ปะ กำ�ลงั ค้นหาสตู รผสมทลี่ งตัวระหวา่ งวทิ ย์กบั ศิลป์ Instagram : iizeewj “STARGAZING EXPEDITION” Day 4 ฉบบั น้จี ะเป็นกิจกรรมท่ี 4 ของสัปดาหด์ ูดาวของฉนั และเพ่ือนๆ ทเ่ี วลส์! สิงหาคม 2563 44
สาระวทิ ย์ วันนี้ฉันกับเพ่ือนๆ และอาจารย์ที่ ในศลิ ป์ ปรึกษาโครงงานดูดาวได้เดิน ทางไปที่ใจกลางเมืองคาร์ดิฟฟ์ ซ่ึงเป็น ภาพเมืองคาร์ดิฟฟ์ที่ฉันถ่ายในระหว่างทางก่อนถึงมหาวิทยาลัยคาร์ดิฟฟ์ เมืองหลวงของเวลส์ พวกเรากำ�ลังจะไปไข ความลบั เรือ่ ง “เวลา” ปญั หาใกล้ตัวระดับ 45 จกั รวาลกนั ! พอฉนั รขู้ า่ วจากกลมุ่ CardiffAstronomical Society ว่าทางสมาคมดาราศาสตร์ของ เมืองคาร์ดิฟฟ์ และคณะดาราศาสตร์ของ มหาวิทยาลัยคาร์ดิฟฟ์ ได้จัดการบรรยาย เก่ียวกับทฤษฎี spacetime ฉันก็รีบจัดแจง เขียนจดหมายติดต่อขอนำ�คณะเพื่อนๆ และคุณครูไปเข้าร่วมฟัง ทางมหาวิทยาลัย แปลกใจอย่างมาก เพราะงานน้ีจัดขึ้นในช่วง เวลาค่ำ�หลังเลิกงาน สำ�หรับสมาชิกอาวุโส ของสมาคมดดู าวซง่ึ สว่ นใหญเ่ ปน็ ผรู้ ู้ในสาขา ทีแ่ ตกตา่ งกนั ไป แต่มีความสนใจในเรื่องราวที่เก่ียวข้อง กับสายวิชาดาราศาสตร์ ฉันจึงได้แต่หวังว่า พวกเราจะเข้าร่วมฟังการบรรยายด้วยความ สนุกสนาน และฉันสัญญากับตัวเองว่าฉัน จะนั่งฟังจนจบการบรรยายโดยไม่มึนไป เสียก่อน ! และน่ีเป็นครั้งแรกท่ีฉันได้ไป มหาวิทยาลัยคารด์ ฟิ ฟ์ พวกเราหลงอยู่นานกว่าจะหาห้อง บรรยายเจอ เม่ือเปิดประตูเข้าไปก็เป็นไป ตามที่รู้ล่วงหน้าคือทุกคนท่ีน่ังในห้องเป็น ผู้ใหญ่ท่ีอยู่ในวัยเกษียณอายุแล้วท้ังนั้น ฉัน รู้สกึ ดี และอยากให้มบี รรยากาศเชน่ น้บี ่อยๆ สถานทท่ี ผ่ี อู้ าวโุ สมากประสบการณ์ ตา่ งพน้ื ฐาน ความรแู้ ตม่ คี วามสนใจในวทิ ยาศาสตรเ์ หมอื นกนั สามารถเข้ามาแลกเปล่ียนสนทนาเรื่องราว ภายใต้ข้อกำ�หนดเดียวกัน คือการรับฟัง อยา่ งใหเ้ กียรติซ่ึงกันและกัน โดยพ้ืนฐานความรู้ในเรื่อง spacetime แล้วฉันมีเพียงน้อยนิด แต่ด้วยความสนใจ และตอ้ งการทจ่ี ะเขา้ ใจ ฉนั เองจงึ มาเพอ่ื รบั ฟงั และเม่ือการบรรยายเริ่มข้ึนทุกคนในห้อง สิงหาคม 2563
สาระวทิ ย์ ในศลิ ป์ ก็ตั้งใจฟัง “การบรรยายเร่ือง Time in the ดูเหมือนเรื่องปกติท่ัวไป ถึงได้ยุ่งยากและ แสงทเ่ี รามองเหน็ อยู่ Past, Present and Future บรรยายโดย ยุ่งเหยิงเหลือเกินเม่ือนำ�ไปประยุกต์ ใช้ ใน ได้เดนิ ทางไกลผา่ น ศาสตราจารย์ Fay Dowker ผูส้ อนรายวิชา อวกาศ ฟสิ กิ สเ์ ชงิ ทฤษฎปี ระจ�ำ มหาวทิ ยาลยั Imperial ...แสงจากดวงอาทติ ย์ใชเ้ วลา 8 นาที ใน จักรวาลมานานแคไ่ หน College London, UK” การเดนิ ทางมาถึงโลก คลา้ ยกับเป็นภาพ ก่อนจะเข้าสู่เน้ือหาหลัก ฉันขอบอกไว้ ...แสงจากดาวเหนือใช้เวลา 431 ปี ใน ของอดตี ท่เี พิง่ จะ ก่อนว่า สำ�หรับฉันเน้ือหาของการบรรยาย การเดินทางมาถึงโลก (ข้อมูลจากดาวเทียม ค่อนข้างจะยากและเจาะลึกเฉพาะทางฉัน ฮปิ ปาร์คอส) เดินทางมาถงึ เราถงึ จึงขอออกตัวก่อนว่าต่อไปน้ีจะเป็นการจับ แปลความไดว้ า่ แสงแดดทเี่ ราใชต้ ากผา้ แม้วา่ มนั จะถอื กำ�เนิด ประเด็นเนื้อหาการบรรยายตามความเข้าใจ ในตอนนี้ จรงิ ๆ แลว้ คอื แสงจากดวงอาทติ ย์ ของฉันบนพ้ืนฐานความรู้ที่ฉันมี จึงมี เมอื่ 8 นาทที แ่ี ล้ว มานานแลว้ ก็ตาม จินตนาการผสานวิชาการ ตามสไตล์เด็ก และทุกครั้งเม่ือเรามองดาวเหนือ ส่ิงท่ี แสดงวา่ ทกุ ครง้ั ทค่ี นเรา สายวิทย์ผสมศิลป์ เป้าหมายเพ่ือความ เราเห็นคอื ดาวเหนือเมอื่ 431 ปีท่แี ลว้ เพลดิ เพลนิ สำ�หรบั ผอู้ ่าน นย่ี งั ไมน่ บั วตั ถทุ างทอ้ งฟา้ อนื่ ๆ ทอ่ี ยไู่ กล แหงนหนา้ ข้ึนมองดู ห า ก ผู้ อ่ า น ท่ า น ใ ด ส น ใ จ อ ย า ก จ ะ ออกไปจากเรามากกว่านี้ จากการคำ�นวณ ดวงดาวบนท้องฟ้า เรา แลกเปลย่ี นความคิดเหน็ หรอื แม้แตม่ าช่วย ดังกล่าวท่ีใช้ระยะทางกับความเร็วแสงมา ก�ำ ลังมองเห็นอดตี ของ อธบิ ายขดั เกลาความเขา้ ใจของฉนั ฉนั กย็ นิ ดี ช่วยระบวุ ่าแสงทเ่ี รามองเห็นอยู่ ไดเ้ ดนิ ทาง น้อมรบั คำ�แนะนำ�จากทุกทา่ น ไกลผ่านจักรวาลมานานแค่ไหน คล้ายกับ ดวงดาวในจกั รวาล! เม่ือพูดถึง “เวลา” ในเชิงฟิสิกส์ ฉัน เป็นภาพของอดีตที่เพ่ิงจะเดินทางมาถึงเรา คิดฝันมาตลอดว่าอยากเข้าไปสวมบทบาท ถึงแม้ว่ามันจะถือกำ�เนิดมานานแล้วก็ตาม สอ่ งมายงั โลกเราด้วยเทคโนโลยสี ุดล้ำ� พวก ตัวละครในภาพยนตร์หลายเร่ืองท่ีอ้างอิง แสดงว่าทุกครั้งท่ีคนเราแหงนหน้าขึ้นมอง เขาก็อาจจะเห็นแค่โลกที่เพิ่งเริ่มเย็นตัว เรื่องการเดินทางข้ามเวลา เพ่ือย้อนกลับ ดดู วงดาวบนทอ้ งฟา้ เราก�ำ ลงั มองเหน็ อดตี เป็นดาวเคราะห์เกิดใหม่ยังไม่มีพวกเราอยู่ ไปดูเรื่องราวในอดีต ไม่ว่าจะเป็นการใช้ ของดวงดาวในจกั รวาล ! ดังนั้นไม่ต้องกลัวว่าเรากำ�ลังโดนมนุษย์ ไทม์แมชชีนเดินทางข้ามห้วงเวลาในการ์ตูน เพื่อความชัดเจน ศาสตราจารย์ยังได้ ต่างดาวแอบส่องเพื่อวางแผนโจมตีเข้ายึด ญี่ปุ่นเร่ืองโดราเอม่อน หรือเทคโนโลยี ยกตัวอย่างสถานการณ์ที่นักวิทยาศาสตร์ ครองโลกของเรา ! (ฉันหวังว่านะ) ทีนี้ฉันก็ ลำ้�สมัยที่ทีมนักสืบสวนสอบสวนใช้ติดตาม ได้จำ�ลองขึ้น เพ่ือแสดงให้เห็นเชิงทฤษฎี เขา้ ใจถอ่ งแทแ้ ล้ววา่ การ “มองย้อนอดีต” ท่ี คดีดูเหตุการณ์ ในอดีตเพื่อตามจับตัว เรอ่ื งมอี ยวู่ า่ หากมคี นมองมายงั โลกเราจากท่ี ศาสตราจารย์วา่ หมายถงึ แบบนน้ี เี่ อง… ผู้ก่อการร้ายในเร่ือง Deja Vu ดังน้ันคำ�พูด ท่ีหา่ งไกลออกไป 65 ล้านปแี สง ด้วยกลอ้ ง เดิมทีแล้วมนุษย์เราเป็นคนกำ�หนด แรกของศาสตราจารยท์ ว่ี า่ “พวกเราสามารถ โทรทรรศน์ท่ีกำ�ลังขยายดีมากๆ เขาคนน้ัน กฎเกณฑ์การนับเวลาขึ้นมาโดยอิงจาก มองเห็นอดีตได้” เลยทำ�ให้ฉันนั่งตัวตรง จะสามารถเห็นเหล่าไดโนเสาร์ที่สูญพันธ์ุ ดวงอาทิตย์ การโคจรและหมุนรอบตัวเอง ตาสว่างขึ้นมาทันที เมื่อศาสตราจารย์เริ่ม จากโลกเราไปนานแล้วได้ ! น่ันเพราะตาม ของโลก และตำ�แหน่งทต่ี ้งั ทางลองจิจูดของ เกร่ินนำ�ถึงการเดินทางของแสงในอวกาศ สถานการณ์สมมติ แสงใช้เวลา 65 ล้านปี แต่ละประเทศในการระบเุ วลา แต่พอพดู ถึง แสงคือส่ิงมีความเร็วมากท่ีสุดกว่าส่ิงใดๆ เดินทางจากโลกไปยังจุดสังเกตการณ์ แสง อวกาศท่ีเป็นสเกลใหญ่ข้ึนไป กฎน้ีก็ใช้ไม่ ในจักรวาลน้ี คอื 3×10^8 เมตรตอ่ วนิ าที เพือ่ ท่ีคนตรงจุดนั้นมองเห็นคือแสงจากโลกเม่ือ ได้อีกต่อไป แล้วเราจะบอกเวลาจากอะไร ความง่ายต่อการคิดคำ�นวณ คำ�ว่า ปีแสง 65 ล้านปีก่อน เมือ่ ตอนทยี่ งั มไี ดโนเสาร์อยู่ กนั ล่ะ ? ในการบรรยายครั้งนศี้ าสตราจารย์ เลยถูกใช้บอกท้ังระยะทางและเวลาไปด้วย แตเ่ พิ่งเดนิ ทางไปถงึ ตรงนั้นนนั่ เอง ในตัว ตัวอย่างแรกท่ีศาสตราจารย์ยกมาให้ หากเป็นเช่นน้ันจริง ถ้ามนุษย์ต่างดาว เห็นถึงความวุ่นวายว่าทำ�ไม “เวลา” ท่ีฟัง ท่ีอยูไ่ กลออกไปมากๆ ราว 4,600 ลา้ นปีแสง สงิ หาคม 2563 46
สาระวทิ ย์ ในศลิ ป์ ได้กล่าวถึงความสัมพันธ์ของอดีต ปัจจุบัน แต่ความคิดของทั้งคู่ได้มีอิทธิพลต่อ ที่เกิดข้ึน โดยความสูงและความกว้างของ และอนาคต ในมุมมองต่างๆ ท่ีถูกใช้เพื่อ วงการฟสิ กิ สอ์ ยา่ งมาก เรมิ่ ตง้ั แตก่ ารทน่ี วิ ตนั กล่องคือแกนของพื้นที่ว่าง (space) หรือ อธิบายความเป็นอยู่ของเวลา ส่ิงท่ีเรามอง มองว่าแรงโน้มถ่วงดึงดูดให้ผลแอปเปิล ง่ายๆ คือตำ�แหน่งท่ีเหตุการณ์น้ันๆ เกิดขึ้น ไม่เห็น จับต้องก็ไม่ได้ แต่ทุกคนรับรู้ว่ามัน ตกลงมายังผิวโลก ในขณะที่ไอน์สไตน์มอง สว่ นความยาวของกลอ่ งคอื แกนเวลา (time) มีอยู่ เพราะเราเป็นผู้กำ�หนดและอ้างอิง ว่าโลกต่างหากที่พุ่งขึ้นไปหาผลแอปเปิล ระบุเวลาท่เี กดิ เหตกุ ารณ์นน้ั ๆ ข้นึ มันข้ึนมา เช่นนั้นแล้ว เวลาน้ันไปข้างหน้า ด้วยความเร่ง ทำ�ให้เกิดทฤษฎีสัมพัทธภาพ หากฉนั สมมตภิ าพคนคนหนง่ึ อา้ งองิ บน หรือว่าเราเป็นผู้เดินผ่านเวลาไปกันแน่ ? ท่ีกล่าวถึงผลของการเปล่ียนมุมมองท่ีมีผล ต�ำ แหน่งหนง่ึ ณ ปัจจบุ ัน ดงั นน้ั ภาพตัวคน ซ่ึงในการบรรยายนี้ศาสตราจารย์ได้เน้น ตอ่ การรับร้คู วามจริง เล็กๆ ณ ตำ�แหน่งใดตำ�แหน่งหน่ึงในกล่อง เปรียบเทียบสองทฤษฎีหลักๆ ที่ใช้อธิบาย ทฤษฎีแรก block universe หรือ จึงแสดงถึงเวลา ณ ปัจจุบัน ตอนนี้ และ ความสัมพันธ์ของเวลา และพ้ืนที่ว่างหรือ Newton’s spacetime หลกั การทีอ่ ธบิ ายถงึ ตรงนี้ นัน่ เอง กาลอวกาศ ท้งั สองทฤษฎีน้ีจะอิงอยู่บนหลกั ความสมั พนั ธข์ องกาลและอวกาศในรปู แบบ สว่ นในบรเิ วณอ่นื ๆ ก็ยังมเี หตกุ ารณ์อกี การเชงิ ฟสิ กิ สข์ องนกั วทิ ยาศาสตรช์ อ่ื ดงั สอง ของจักรวาลกล่อง โดยยึดตามหลักแรง จ�ำ นวนมากท่ีเกดิ ข้นึ แล้ว กำ�ลังเกิด และจะ ท่านอย่าง Sir Isaac Newton และ Albert โนม้ ถว่ งของนวิ ตนั (Newtonian gravitation) เกดิ ขน้ึ ในเวลาข้างหน้า อดตี ปจั จบุ ัน และ Einstein ผทู้ เี่ กดิ คนละยคุ สมยั มมี มุ มองและ ทฤษฎีน้ีถูกอธิบายด้วยกล่องกาลอวกาศ อนาคตจงึ เปน็ จรงิ อยา่ งเทา่ เทยี มกนั (equally แนวคิดต่างกนั ออกไป สเ่ี หลยี่ มมมุ ฉากบรรจไุ ปดว้ ยเหตกุ ารณต์ า่ งๆ real) หลักการหนึ่งของทฤษฎีนี้ที่ทำ�ให้ฉัน รู้สึกแปลกใจอย่างหนึ่งก็คือ “เวลาไม่มีการ ภาพประกอบแนวคิดแบบนิวตัน เปรียบเทียบกับแนวคิดแบบไอน์สไตน์ ไหล แต่การเดินทางย้อนเวลานน้ั เปน็ ไปได้” ทั้งนี้ก็เพราะทุกอย่างรวมเป็นเนื้อ ภาพประกอบทฤษฎีสัมพัทธภาพที่กล่าวถึงผลของการเปลี่ยนมุมมองที่มีผลต่อการรับรู้ความจริง เดยี วกนั เราสามารถเดนิ ทางยอ้ นเวลาไปพดู คยุ เด็กที่นั่งเก้าอี้มองเห็นเด็กเล่นสเกตบอร์ดเคลื่อนที่ผ่านไปทางขวามือของเขา ในขณะที่เด็กเล่น กับคนในอดีต เย่ียมชมสถานท่ีในอดีต สเกตบอร์ดมองเห็นเด็กที่นั่งเก้าอี้เคลื่อนที่ผ่านไปทางซ้ายมือของเขา หรือแม้แต่พยายามเปลี่ยนเหตุการณ์ ใน อดีตได้ เพราะตามทฤษฎี block universe นัน้ อนาคตไดถ้ กู กำ�หนดไว้แลว้ การกระทำ� ใดๆ ของเราขณะที่ย้อนเวลาไปในอดีตน้ัน ก็มีแต่จะทำ�ให้อนาคตเกิดข้ึนมาในแบบ ท่ีมันเป็นอยู่และควรจะเป็น ไม่ได้มีอะไร เปลยี่ นแปลงไปจากเดมิ แนวคิดนี้ตรงกันข้ามโดยส้ินเชิงกับ ปรัชญาเก่ียวกับเวลาท่ีเรียกว่า presentism ท่ีกล่าวว่า “เวลามีการไหล อดีตกับอนาคต ไมม่ อี ยจู่ รงิ ปจั จบุ นั กค็ อื ปจั จบุ นั ” กาลอวกาศ ในรปู แบบนจ้ี ะเปน็ ลกั ษณะของระนาบแบนๆ สองมิติท่ีแสดงแต่ปัจจุบันให้เห็น ส่วนอดีต กับอนาคตน้ันเป็นแค่ความคิดที่มนุษย์เรา คิดไปเอง ไมม่ อี ยู่จริง ฟงั มาถงึ ตรงนแ้ี ลว้ ฉนั ไมเ่ ชอื่ ทฤษฎแี รก ทศี่ าสตราจารยเ์ ลา่ ใหฟ้ งั เทา่ ไหร่ เพราะถา้ ยดึ เอาตามความรสู้ กึ ล้วนๆ อดีตคอื ส่ิงทผี่ า่ นไป 47 สงิ หาคม 2563
สาระวทิ ย์ ในศลิ ป์ ภาพประกอบทฤษฎี block universe จักรวาลกล่อง แต่ดันมีความหมายตรงตัว ฟงั อีกคราเมอ่ื เขา้ ใจ แล้ว ปัจจุบันคือตอนนี้ และอนาคตคือส่ิง วา่ คนโง่เสยี นี่ เพ่ือเป็นการขยายต่อความคิดจาก ที่กำ�ลังจะเกิดและเราคาดเดาไม่ได้ ฉันไม่ ต่อมาได้มีทฤษฎีหนึ่งถูกคิดค้นข้ึนโดย ทฤษฎีท้ังสองนี้ ฉันก็ขอยกตัวอย่างแนวคิด เช่ือว่าอนาคตถูกกำ�หนดไว้หมดแล้วในแบบ อิงตามหลักทฤษฎีสัมพัทธภาพ (relativity) ท่ีฉันได้จากการชมภาพยนตร์วิทยาศาสตร์ท่ี จักรวาลกล่อง ส่วนเรื่องการย้อนเวลา ถ้า จึงถูกเรียกว่า relativistic spacetime หรือ เดนิ ทางขา้ มเวลาหลายๆ เรอ่ื งดบู า้ ง ซง่ึ ทฤษฎี ไปเปลี่ยนแปลงอะไรก็ควรจะมีผลกระทบ ทฤษฎี Einstein’s spacetime ซ่ึงจริงๆ นจ้ี ะชว่ ยไขขอ้ สงสยั ในปญั หาสดุ แปลกอยา่ ง ตามมาบ้าง เพราะอดีตส่งผลใหเ้ กดิ ปัจจบุ นั แล้วไอน์สไตน์ไม่ใช่คนคิดค้นหลักการน้ีซะ ปฏิทรรศน์คุณปู่ (grandfather paradox) และปจั จุบันส่งผลใหเ้ กดิ อนาคต (หรือบางที ทีเดียว แต่เรียกได้ว่าเป็นคนเร่ิมต้นค้างไว้ เรอื่ งมอี ยวู่ า่ หลานสาวไดน้ งั่ ไทมแ์ มชชนี ยอ้ น ฉันอาจจะดูภาพยนตร์มากไป) และนี่ก็คือ แล้วคณุ เฮอรม์ านน์ มนิ คอฟสกี (Hermann เวลาไปฆ่าคุณปู่ของตนในอดีต ซ่ึงน่ันทำ�ให้ ความล�ำ บากของการศกึ ษาเกยี่ วกบั เวลาและ Minkowski) นกั คณติ ศาสตรแ์ ละอาจารยช์ าว คุณปู่วัยหนุ่มเสียชีวิตไปก่อนที่จะมีลูกหลาน อวกาศ เยอรมัน กเ็ ขา้ มาสรุปให้สมบรู ณ์ในภายหลัง เสียอีก หลานสาวท่ีไม่ทันได้เกิด จึงถือว่า การทดลองทางกายภาพเพอื่ พสิ จู นเ์ รอื่ ง ในบางทจี งึ เรยี กวา่ Minkowski’s spacetime ไมม่ ตี วั ตนในปจั จบุ นั แลว้ ใครกนั ละ่ ทเี่ ดนิ ทาง เวลาให้เห็นกันจะๆ นั้นทำ�ได้ยากจนแทบจะ ภาพท่ีมีรูปร่างคล้ายกับนาฬิกาทรายน้ี ข้ามเวลาไปฆ่าคณุ ปู่ ? เป็นไปไม่ได้ ไม่เช่นน้ันป่านน้ีเราคงเดินทาง เรยี กวา่ กรวยแสง (light cone) กรวยดา้ นบน น่คี อื ส่ิงทแ่ี สดงให้เหน็ ว่า อดตี ปัจจุบนั ข้ามเวลากันม่ัวไปหมดแล้ว การทดลองท่ี เรยี กว่ากรวยแสงอนาคต ซึ่งการกระท�ำ ของ และอนาคต มคี วามสัมพันธต์ อ่ เนอ่ื งกนั เป็น นกั วทิ ยาศาสตรส์ ามารถท�ำ ไดค้ อื การทดลอง เราในปัจจุบันมีผลต่อสิ่งท่ีจะเกิดในอนาคต ลกู โซท่ ม่ี แี ตจ่ ะเดนิ ไปขา้ งหนา้ หากคดิ จะยอ้ น ทางความคิด (thought experiment) และ ส่วนกรวยด้านล่างเรียกว่ากรวยแสงอดีต กลับก็จะเกิดการวนลูปไปไม่มีจุดเริ่มจุดจบ การคำ�นวณเชิงทฤษฎีไปก่อน ทำ�ให้เกิด ทเ่ี กดิ ขน้ึ ไปแลว้ และเราไปเปลยี่ นแปลงไมไ่ ด้ ดังน้ันวิธีแก้ปัญหาท่ีย้อนแย้งกันนี้มีเพียง หลักแนวคิดต่างมุมมองของแต่ละคนท่ีถูก สว่ นเหตกุ ารณอ์ น่ื ๆ ทอ่ี ยนู่ อกโคนแสงทงั้ สอง อย่างเดียว คือการนำ�เหตุการณ์เหล่าน้ัน หยิบยกขึ้นมาเพ่ือพยายามอธิบายเวลา แต่ คือเหตุการณ์ท่ีไม่มีผลต่อท้ังอดีต ปัจจุบัน แยกออกจากไทม์ไลนห์ ลกั หรอื เปน็ การแตก สุดท้ายแล้วก็ไม่สามารถสรุปเห็นตรงกันได้ และอนาคต โครงสร้างกาลอวกาศน้ีใช้การ กงิ่ ออกไปทใ่ี หจ้ ดุ จบอกี แบบหนง่ึ แทนทจ่ี ะเอา ว่าหลักของใครถูกต้องท่ีสุด ทำ�ให้มีคนเชื่อ เดนิ ทางของแสงมาชว่ ยจ�ำ ลอง ดงั รปู ขา้ งตน้ มาปนกนั เปน็ ลปู เดมิ ๆ นน่ั กค็ อื ทฤษฎเี อกภพ บ้างไม่เช่ือบ้าง เห็นต่าง ถกเถียงกันบ้าง จะมีแกนแนวตั้งเป็นเวลา (time) และแนว คู่ขนาน (parallel universe) แนวคิดที่ถูก ศาสตราจารย์ท่ีอธิบายถึงกลับกล่าวขำ�ๆ ระนาบเป็นพื้นท่ีว่าง (space) แสดงการ เพราะกลุ่มที่ต่อต้านแนวคิดแบบ block แผ่กระจายของแสงที่เดินทางไปได้เป็นวง ภาพแสดงกรวยแสง (light cone) universe ได้แซวคนกลุ่มที่เช่ือเช่นน้ันว่า กว้างที่ระยะรศั มหี น่ึงๆ ณ เวลานัน้ ๆ และจะ พวก block-headed ท่พี ้องคำ�กับชือ่ ทฤษฎี ขยายเปน็ วงใหญ่ขนึ้ เมือ่ เวลาผ่านไป เมอ่ื น�ำ วงกลมขนาดเลก็ ไปใหญม่ าซอ้ นเรยี งกนั ตาม แกนเวลาในแนวตงั้ จงึ เกิดเป็นรปู ทรงกรวย สมมาตรขึ้นดังรูป ฉันมองง่ายๆ ก็คือเทียบ กบั คลน่ื บนผวิ น�้ำ เวลาเราโยนหนิ ลงไปนี่เอง อย่างไรก็ตามการจะอธิบายทฤษฎี เข้ากับเรื่องของกาลอวกาศ ต้องใช้ทฤษฎี สัมพทั ธภาพมาเกีย่ วขอ้ ง ศาสตราจารยเ์ ลย ได้ทิ้งท้ายให้ผู้ชมได้ไปค้นคว้ากันต่อเอาเอง เพราะเวลา 2 ชั่วโมงน้ีอธิบายอย่างไรก็ไม่มี ทางหมด ฉนั เองคงตอ้ งขอตวั ไปศกึ ษาเพม่ิ เตมิ เช่นกนั ไดค้ ำ�ตอบเชน่ ไรแล้วฉนั จะมาเล่าให้ สิงหาคม 2563 48
สาระวทิ ย์ ในศลิ ป์ ภาพยนตร์หลายเรือ่ งหยิบยกมาใชเ้ ป็นโครงเรอื่ ง เพราะสามารถเขา้ ใจไดง้ า่ ย และจินตนาการ คือเอกภพเดิมท่ีเราจากมา หรือเป็นเอกภพ ออกไปไดอ้ ยา่ งไมม่ ที ส่ี น้ิ สดุ จกั รวาลทแ่ี ตกกงิ่ กา้ นสาขาออกไปราวกบั ตน้ ไม้ ไมม่ ที างทเี่ ราจะรู้ได้ ใหมโ่ ดยสิ้นเชงิ ? วา่ การเปลยี่ นอดตี ครงั้ หนงึ่ สง่ ผลใหเ้ กดิ ผลลพั ธแ์ บบไหน หรอื หลงั จากนน้ั เอกภพทเี่ ราอาศยั อยู่ อ่านมาถึงตรงนี้อาจจะงง ตอนฉันฟัง ฉันเองก็งงเหมือนกัน แต่ที่น่าฉงนกว่าก็คือ ขอบคุณภาพจาก: เรายังสรปุ ไม่ได้เต็มปากเต็มค�ำ วา่ ทฤษฎไี หน https://www.pitt.edu/~jdnorton/teaching/HPS_0410/chapters/spacetime/index.html เปน็ จริง และเวลาคอื อะไรกนั แน่ ? หลังจบการบรรยาย ฉันยังรู้สึกเข้าใจ ระคนสงสยั แตก่ ร็ สู้ กึ สบายใจที่ไดค้ น้ พบหลกั การบางอยา่ งทเ่ี ชอื่ มโยงกบั ฉากในภาพยนตร์ เรอื่ งโปรดของฉนั มาชว่ ยประสานใหเ้ รอ่ื งราว ฟสิ กิ สท์ แี่ สนสบั สนดลู น่ื ไหลอยา่ งมเี หตมุ ผี ล ขึ้นมา และยังได้เห็นบรรยากาศความน่ารัก ของสมาคมดาราศาสตร์อาวุโสที่มารวมตัว พดู คยุ รว่ มแบ่งปันความร้กู ัน แถมท้ายตอนจบของการบรรยายมีการ จับฉลากหมายเลขท่ีนั่งฟังบรรยายแจกไวน์ ติดไม้ติดมือกันกลับบ้าน ส่วนเด็กๆ อย่าง พวกเรามนึ ไดท้ ตี่ ง้ั แตช่ ว่ งตน้ ของการบรรยาย โดยไม่ต้องพ่ึงไวน์ เพื่อลดระดับความมึนงง ฉันจึงขอย้อนเวลากลับไปสู่ช่วงเวลาก่อนที่ พวกเราจะเข้าฟังบรรยาย สู่อีกหนึ่งภารกิจ ของ Stargazing expedition ครั้งนี้คือ การเข้าชมพิพิธภัณฑ์ National Museum Cardiff (ติดตามอ่านได้ในสาระวิทย์ฉบับ หนา้ นะคะ) ภาพระหว่างการฟังบรรยายเรื่อง Time in the Past, Present and Future บรรยายโดย ศาสตราจารย์ Fay Dowker สามารถเข้าชมการบรรยายอื่นๆ ของเธอได้ที่ https://www.artandeducation.net/classroom/video/197531/fay-dowker-the-story-of-spacetime สามารถเขา้ ชมการบรรยายอน่ื ๆ ของทา่ นศาสตราจารย์ Fay Dowker ไดท้ ่ี https://www.artandeducation.net/classroom/video/197531/fay-dowker-the-story-of-spacetime ขอบคุณข้อมลู เพ่ิมเตมิ จาก https://medium.com/sciways/%E0%B8%97%E0%B8%A4%E0%B8%A9%E0%B8%8E%E0%B8%B5%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%A2%E0%B9%81%E0%B8%AA%E0%B8%87-c31d37a1441f 49 สิงหาคม 2563
เปดิ โลก นทิ านดาว พงศธร กิจเวช (อัฐ) Facebook: คนดูดาว stargazer กลุ่มดาวสงิ โต เฮราคลีสสู้กับสิงโตนีเมียบนเหยือกอายุ ประมาณ 2,560 ปี ปัจจุบันเหยือกนี้อยู่ที่ ท่มี าของเดอื นสงิ หาคม พิพิธภัณฑ์ลูฟวร์ (Louvre) ประเทศฝรั่งเศส กาลครั้งหนึง่ นานมาแลว้ ในเมืองนีเมีย (Nemea) ประเทศกรซี (Greece) มีสิงโต ที่มาภาพ Wikipedia: Heracles วิเศษตัวหนึ่ง ขนเป็นสีทอง อาวุธใดไม่อาจทำ�อันตรายได้ กงเล็บของมัน https://en.wikipedia.org/wiki/Heracles คมกวา่ ดาบ และสามารถตดั เกราะได้ทกุ ชนิด เจ้าสิงโตตัวน้ีออกไปจับตัวหญิงสาวในเมืองมาไว้ในถำ้� เพื่อล่อให้คนมาช่วยหญิงสาว แต่ไมม่ ีใครสามารถช่วยได้ แถมยงั ถูกฆ่าตายกลายเปน็ อาหารสงิ โตแทน วันหน่ึงมีชายชื่อ เฮราคลีส (Heracles) ได้รับมอบหมายภารกิจให้มาสังหารสิงโตตัวนี้ เมอ่ื เจอสิงโต เฮราคลสี ใช้ธนยู ิงใส่ แตล่ ูกศรไม่อาจท�ำ อนั ตรายสงิ โตได้ เฮราคลีสจึงล่อสิงโตเข้าไปในถ้ำ� สิงโตกระโจนใส่เฮราคลีส แต่เฮราคลีสจับขาสิงโตไว้ แล้วหกั หลังสิงโต ท�ำ ให้สงิ โตเสยี ชีวติ แลว้ ชว่ ยหญงิ สาวทถี่ กู สงิ โตจบั ขงั ออกมา สงิ หาคม 2563 50
Search
