ไขข้อข้องใจ ทำไมเราจึงมีอาการ

หอ้ งสมดุ ประชาชนอาเภอถลาง จงั หวดั ภเู กต็

อาการผวาตกจากที่สูงขณะหลับ (hypnic jerk) หมายถงึ อาการกระตุกของกลา้ มเนอื้ ท่ีเกดิ ขึ้นเองขณะท่เี รากาลังนอน หลบั ทาใหเ้ ราเกดิ ความรสู้ กึ คล้ายกับว่ากาลงั ตกจากท่ีสงู จนทาให้ เราต้องผวาตนื่ มกั จะเกดิ ขึ้นในชว่ งทเี่ รากาลังมีอาการเคลิม้ ๆ ใกล้ จะหลบั ความรุนแรงของอาการกระตุกนน้ั อาจแตกต่างกนั ไป ตามแต่ละคน บางคนอาจจะไมร่ ูส้ ึกว่ามีอาการกระตกุ ในขณะที่ บางคนอาจจะกระตกุ แรงจนทาให้คนข้างๆ สงั เกตเห็นได้ อาการน้ี เปน็ อาการทเี่ กิดขึน้ บ่อย และสามารถพบได้มากถงึ 70% แตไ่ ม่ จาเป็นต้องกังวลไป เพราะอาการนไี้ มถ่ อื วา่ เปน็ ความผดิ ปกติ หรอื สง่ ผลใหเ้ กดิ อนั ตรายตอ่ รา่ งกายแต่อยา่ งใด

• กล้ามเนอื้ บางส่วนของรา่ งกายกระตกุ • รู้สกึ เหมอื นกาลงั ตกลงจากทีส่ งู • รสู้ กึ วบู • มีความฝันท่ที าให้ร้สู กึ กลัว ตกใจ หรอื ทาให้กระโดด • หัวใจเต้นเร็ว • เหง่ือออก • หายใจเร็ว

• ตามปกตแิ ลว้ สาเหตุในการเกิดอาการผวาตกจากทสี่ ูงขณะหลบั นัน้ อาจจะยงั ไม่เปน็ ท่ที ราบแน่ชัด แตก่ ม็ ีทฤษฎีบางอยา่ งท่ี คาดการณ์ว่า อาการน้ีอาจจะมสี าเหตุมาจากปจั จยั ดงั ต่อไปน้ี • การออกกาลงั กายดกึ เกนิ ไป การออกกาลังกายจะเป็นการ กระตนุ้ รา่ งกาย ดงั นัน้ การออกกาลงั กายดกึ เกนิ ไป หรอื ออก ในชว่ งใกล้กับเวลาท่ีจะนอน จะทาให้กลา้ มเนือ้ ของคุณถูกกระตุ้น ไมผ่ อ่ นคลาย และอาจทาให้เกิดอาการผวาตกจากที่สูงขณะหลับ ได้ • สารกระตนุ้ สารบางอย่างทม่ี ฤี ทธกิ์ ระตนุ้ สมองและร่างกาย เชน่ คาเฟอนี นโิ คตนิ หรอื ยาบางชนดิ อาจทาใหค้ ณุ นอนหลับได้ยาก หรือนอนหลบั ไม่สนทิ ได้ • ความเครยี ดและความกังวล ความตึงเครียดและความกงั วลท่ี สะสมอยอู่ าจทาใหค้ ณุ ไม่สามารถผ่อนคลายและนอนหลับได้ อย่างสนิท ความเครยี ดเหล่านี้จะทาใหส้ มองของคณุ ต่ืนตวั ใน ช่วงเวลานอน และอาจทาใหเ้ กดิ อาการกลา้ มเน้อื กระตกุ ขณะ หลับได้ • นอนหลับไมเ่ พียงพอ การนอนหลับพักผ่อนทไี่ ม่เพียงพอ อาจ นาไปสู่อาการผวาตกจากทส่ี งู ขณะหลับได้

เนอื่ งจากอาการผวาตกจากท่สี ูงขณะหลบั นน้ั ไมใ่ ชโ่ รค ดังนนั้ จงึ ไม่จาเปน็ ต้อง ทาการรกั ษาแตอ่ ย่างใด แต่ในบางครัง้ อาการน้ีกอ็ าจรบกวนการนอนหลบั หรอื ทาให้คุณเกดิ ความราคาญไดไ้ มน่ ้อย แตโ่ ชคยังดีท่เี ราสามารถปอ้ งกนั การ เกดิ อาการผวาตกจากท่สี งู ขณะหลบั ไดอ้ ยา่ งง่ายๆ เพียงแคป่ รบั ไลฟ์สไตล์ ดังตอ่ ไปนี้ • ลดคาเฟอนี ลดปริมาณการบรโิ ภคคาเฟอีนต่างๆ ทง้ั กาแฟ ชา น้าอัดลม โดยเฉพาะในช่วง เยน็ และก่อนนอน นอกจากนก้ี ็ควรลดสารกระตุ้นอ่ืนๆ เชน่ แอลกอฮอล์ หรือ นโิ คติน ท่อี าจทาให้นอนหลับไม่สนทิ อีกดว้ ย • อย่าออกกาลังกายก่อนนอน แม้วา่ การออกกาลังกายนั้นจะเป็นสง่ิ ทด่ี ี แต่การออกกาลังกายกอ่ นนอนจะ เปน็ การกระตุน้ รา่ งกายใหต้ น่ื ตวั ทาใหไ้ ม่สามารถขม่ ตานอนหลบั ได้ และ อาจจะย่ิงเพิม่ โอกาสในการเกิดอาการกลา้ มเนอ้ื กระตุกขณะหลับไดอ้ กี ดว้ ย ดงั น้ันจึงควรออกกาลงั กายในช่วงกลางวัน เพ่อื ใหร้ ่างกายได้มีเวลาในการผ่อน คลายก่อนจะเขา้ นอน • นอนให้เป็นเวลา การนอนหลับใหเ้ ปน็ เวลา จะทาใหร้ า่ งกายสามารถจดจาเวลาทคี่ วรนอน และ ชว่ ยใหร้ ่างกายผ่อนคลายและลดความเครียดได้อกี มาก • ปิดไฟนอน งานวจิ ยั พบวา่ แสงจะกระตนุ้ ให้สมองมีความตน่ื ตวั และทาให้เรามีโอกาสนอน หลบั ไมส่ นทิ และตน่ื ไดง้ ่ายกวา่ ดังน้ันจึงควรนอนในห้องทมี่ ืดสนทิ และปิดไฟ นอน ทาให้รา่ งกายสามารถผ่อนคลายได้อยา่ งเตม็ ท่ี และลดโอกาสเกดิ อาการ ผวาตกจากทสี่ งู ขณะหลับ • นง่ั สมาธกิ ่อนนอน การนั่งสมาธิ กาหนดลมหายใจเขา้ ออกก่อนนอน จะชว่ ยทาให้จติ ใจสงบ ลด ความฟงุ้ ซ่านของสมอง ช่วยลดความเครยี ด และชว่ ยใหน้ อนหลับไดส้ นทิ มาก ยิง่ ข้ึน โดยพยายามนงั่ สมาธินานอย่างนอ้ ย 5 นาที ก่อนนอน