20200612- ชุดกิจกรรมเรียนรู้ระดับประถมศึกษาเรื่อง รู้รับ ภัยพิบัติทางธรรมชาติ

กจิ กรรมท่ี 6.2 ไอนำ้� เมฆ ฝน บนท้องฟ้าเกดิ ข้ึนได้อยา่ งไร ที่มา : ภาพดัดแปลงจาก http://www.buffer.forestry.iastate.edu/Photogallery/ illustrations/Images/Hydrologic-Cycle.jpg บรรยากาศของโลกประกอบดว้ ยแกส๊ หลายชนดิ โดยบรรยากาศทอ่ี ยใู่ กลพ้ น้ื ผวิ โลกมแี กส๊ ตา่ งๆ หนาแนน่ มากที่สุด และเบาบางลงเร่ือยๆ ตามระยะทางที่อยู่สูงขึ้นไป ทั้งนี้ไอน้ำ�ในบรรยากาศ เป็นปัจจัยสำ�คัญต่อ สภาวะอากาศ เขียนดว้ ยส�ำ นวนตนเองเพือ่ อธิบายว่า ไอนำ�้ เมฆ ฝน บนทอ้ งฟา้ เกิดข้นึ ได้อยา่ งไร .................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................. 39ชดุ กจิ กรรมเรยี นรู้ระดับประถมศึกษา เร่ือง รู้รับ...ภัยพิบตั ทิ างธรรมชาติ

100 บรรยากาศที่หอ่ หุ้มโลกของเรามีความกดอากาศแตกต่างกัน (millibars) 150 53,000 200 (feet) 250 45,000 300 39,000 34,000 30,000 หากพิจารณาในแนวดิง่ หากพจิ ารณาบรรยากาศใกล้ผวิ โลกในแนวราบ ความกดอากาศในบรรยากาศ ระดับนำ�้ ทะเลความกดอากาศในแต่ละพน้ื ท่แี ตกต่างกัน จะลดลงตามระยะทาง ทอ่ี ยู่สูงขึ้นไปจากพืน้ ผิวโลก บางพืน้ ทีม่ คี วามกดอากาศสงู (H) บางพื้นท่มี ีความกดอากาศต�ำ่ (L) ท่มี า : ภwาoพrdดpดั rแesปsล.cงoจmาก/2h0t1tp0://1/t2e/xmabsh_uhreriigchantse.j.pfilges. 1004 1000 ความแตกต่างของความกดอากาศ 1008 ในแนวราบ ทำ�ให้อากาศมกี ารเคลื่อนท่ี L996 984 จากบรเิ วณท่มี คี วามกดอากาศสูงกวา่ 1012 992 988 ไปยังบริเวณที่มีความกดอากาศต่ำ�กว่า การเคลอ่ื นท่ีของอากาศท�ำ ให้เกดิ ลม H ทีม่ า : ภ/fาileพ/ดvดัieแwป/aลiงrfจloากw.hjptetpgs/:3/5/p2o1o5n4w15a2t./waiikrfilsopwa.cjpeesg.com ความกดอากาศในบรรยากาศใกล้ผิวโลกมีความ สำ�คญั ตอ่ สภาพดนิ ฟา้ อากาศ ซง่ึ ความกดอากาศในแตล่ ะ บริเวณมีความแตกต่างกัน บริเวณหนึ่งอาจมีความกด อากาศสงู ในอีกบริเวณอาจมีความกดอากาศต่ำ� - บริเวณที่มีความกดอากาศต่ำ� (L) จะทำ�ให้ อากาศลอยตัวขึ้น เกิดเมฆและฝน แต่หาก บริเวณท่ีมีความกดอากาศต่ำ�มากอยู่เหนือ ทะเล สภาพอากาศบรเิ วณนน้ั อาจมกี ารพฒั นา เปน็ พายรุ ้ายได้ - บริเวณที่มีความกดอากาศสูง (H) จะกดให้ อากาศบรเิ วณนน้ั จมตวั ลง ทอ้ งฟา้ จงึ มกั แจม่ ใส แตห่ ากบรเิ วณทม่ี คี วามกดอากาศสงู เกดิ เหนอื พนื้ ดนิ จะทำ�ใหอ้ ากาศแหง้ และเย็น 40 ชุดกิจกรรมเรยี นรู้ระดบั ประถมศกึ ษา เรือ่ ง รู้รับ...ภัยพิบตั ิทางธรรมชาติ

กจิ กรรมท่ี 6.3 ลมทพ่ี ัดตามฤดกู าล ลม เกดิ ขน้ึ จากการเคลอ่ื นทข่ี องอากาศ โดยธรรมชาตบิ รรยากาศใกลพ้ น้ื ผวิ โลกมลี มทพ่ี ดั ตามฤดกู าล โดยมีลมอุ่นพัดจากแนวเส้นศูนย์สูตรไปทางขั้วโลกเหนือและขั้วโลกใต้ ทำ�ให้บริเวณที่ลมพัดผ่านมีอากาศ รอ้ นขนึ้ และมลี มเย็นพดั จากบรเิ วณขว้ั โลกสเู่ สน้ ศนู ย์สูตร ทำ�ให้บริเวณทล่ี มพดั ผ่านมีอากาศเย็นลง ลมพัดตามฤดูกาลของโลก เรียกว่า ลมประจำ�ฤดู หรือ ลมมรสุม (Monsoon) ลูกศรสแี ดง แสดง การเคลื่อนท่ขี องอากาศอนุ่ จากแนวเส้นศูนย์สูตรไปทางขว้ั โลก ลกู ศรสฟี า้ แสดง การเคล่อื นทขี่ องอากาศเยน็ จากบริเวณข้วั โลกเคล่อื นที่ไปทางเสน้ ศนู ย์สูตร ทีม่ า : ภาพดัดแปลงจาก http://www.clipart.dk.co.uk/DKImages/sci_earth/image_sci_earth055.jpg แบ่งเปน็ กลุม่ ๆ ละ 3 - 5 คน ให้จินตนาการวา่ อะไรจะเกดิ ข้ึนถ้าลมพดั ผดิ ปกตไิ ป 41ชดุ กิจกรรมเรียนรรู้ ะดับประถมศกึ ษา เรือ่ ง รู้รบั ...ภัยพิบัตทิ างธรรมชาติ

กจิ กรรมที่ 6.4 ลมมรสมุ ของประเทศไทย ทิศ ทิศทางของลมมรสมุ ตะวันออกเฉียงเหนือ ไทย มหาสมทุ รอินเดยี ท่มี า : ภาพดดั แปลงจาก http://www.thai-culture.net/ รวมกลมุ่ กัน กลุม่ ละ 3 - 5 คน ช่วยกนั คน้ หาขอ้ มูลว่า ลมมรสมุ ตะวันตกเฉียงใต้และลมมรสมุ ตะวันออกเฉยี งเหนอื เกดิ ขน้ึ กับ ประเทศไทยในช่วงเวลาใด ช่วยกนั เขียนอธิบายสั้นๆ ความสัมพนั ธ์ของลมมรสมุ กับสภาพอากาศในประเทศไทย .................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................. 42 ชดุ กิจกรรมเรยี นรูร้ ะดบั ประถมศึกษา เรือ่ ง รูร้ ับ...ภัยพิบัติทางธรรมชาติ

กจิ กรรมท่ี 6.5 สภ�พลมฟ�้ อ�ก�ศ สภาวะของลมฟา้ อากาศมกี ารเปลย่ี นแปลงตลอดเวลา อนั เปน็ ผลสว่ นใหญม่ าจากความแตกตา่ งของ อุณหภูมิ ความกดอากาศ และความชื้นในมวลอากาศ ซึ่งโดยธรรมชาติการเปลี่ยนแปลงเกิดขึ้นเป็นปกติ หรือเกิดขนึ้ สม�่าเสมอ จงึ มักไมส่ รา้ งความเสียหายนกั แต่หากการเปลีย่ นแปลงที่เกดิ ข้นึ มีความไมป่ กติหรอื มี ลักษณะอากาศรา้ ยเกดิ ขนึ้ จะทา� ให้เกดิ ภยั พิบัตทิ างธรรมชาติที่สร้างความเสียหายตามมาได้ นำ�ขอ้ คว�มของหม�ยเลข เติมลงในชอ่ งของสญั ลักษณข์ องสภ�พลมฟ้�อ�ก�ศ 1. ท้องฟ้�โปร่ง 2. ฝนเล็กนอ้ ย 3. พ�ยุฝนฟ�้ คะนอง 4. มเี มฆบ�งสว่ น 5. มหี มิ ะ 6. ฝนฟ�้ คะนอง 43ชดุ กิจกรรมเรียนรู้ระดับประถมศึกษา เร่ือง รู้รบั ...ภัยพิบัตทิ างธรรมชาติ

กจิ กรรมท่ี 6.6 จบั ค่สู ภ�วะอ�ก�ศทเ่ี ปล่ียนแปลง โยงข้อคว�มทีส่ มั พนั ธ์กับภ�พของภัยพบิ ัติท�งธรรมช�ติทเ่ี กิดจ�กสภ�วะของลมฟ�้ อ�ก�ศ ทม่ี ีก�รเปลยี่ นแปลงไม่ปกติ หรือมลี กั ษณะอ�ก�ศร�้ ย พายหุ มนุ เขตรอ้ น อากาศแห้งแล้งจดั นำ�้ ท่วมบรเิ วณกว�้ ง 44 ชดุ กจิ กรรมเรยี นรู้ระดบั ประถมศกึ ษา เรอ่ื ง รู้รบั ...ภยั พบิ ัตทิ างธรรมชาติ

7หนว่ ยที่ พายหุ มุนเขตรอ้ น วันน้ีฝนตกหนกั มาก ฟังข่าวหรือเปลา่ ลมก็กระโชกแรง เกิดน้ำ�ทว่ มในหลายพนื้ ท่ี ไมใ่ ช่ฤดูฝนซะหน่อย กเ็ กดิ พายไตฝ้ ุ่นไง ที่มาของภาพ : http://nasa.gov มีรายงานข่าวทางวิทยุ หนังสือพิมพ์และโทรทัศน์ทั้งในอดีตและปัจจุบัน เกี่ยวกับการเกิดพายุหมุน เขตร้อนที่สร้างความเสียหายให้กับประเทศต่างๆ และประเทศไทย ดังกรณี พายุไต้ฝุ่นเกย์ที่พัดกระหน่ำ� ทางภาคใต้ของประเทศไทยเม่ือปี พ.ศ. 2532 พายุเฮอริเคนคะทรีน่าที่พัดโถมเข้าสู่รัฐลุยเซียน่า สหรัฐอเมริกา เมื่อปี พ.ศ. 2548 และพายุไซโคลนนาร์กีสที่พัดเข้าสู่พม่าอย่างหนัก เม่ือปี พ.ศ. 2551 ความรุนแรงของพายุหมุนเขตร้อนที่เกิดขึ้นสร้างความเสียหายอย่างหนักให้พื้นที่ต่างๆ ทำ�ให้น้ำ�ท่วมรุนแรง ผู้คนเสียชีวิตเพราะถูกน้ำ�พัดพาหรือจมน้ำ�ตาย ต้นไม้ใหญ่หักโค่น อาคารบ้านเรือนถูกน้ำ�ท่วมทำ�ให้ข้าวของ เสยี หาย ถนนหนทางและระบบสาธารณปู โภคถกู ตดั ขาด เกดิ ความเดอื ดรอ้ นในการเดนิ ทาง ชวี ติ ความเปน็ อยู่ และสุขภาพรา่ งกาย ความทเี่มสาียขหอางยภจาาพกพ:เามhยอ่ื tุไtปตpี:้ฝ/พ/นุ่ u.ศเpก.lยo2์ทa5dเี่3ข.2w้าจikู่โiจmมeจdงั iหa.วoัดrgชุมพร 45ความทเส่ีมยีาหขอายงภจาากพเพม:าอ่ื ยhปtไุ ีtซpพโ:.ค/ศ/ลs. tน2aน5tiา5cร1.g์กuสี iทm่เี .ขc้าoจ.uู่โkจ/มพมา่ ชดุ กจิ กรรมเรียนรู้ระดบั ประถมศึกษา เรื่อง รู้รบั ...ภยั พิบตั ทิ างธรรมชาติ

พายุหมุนเขตรอ้ น เกิดขนึ้ เหนอื มหาสมุทรในเขตรอ้ น ใกล้เสน้ ศูนยส์ ูตร ตรงบรเิ วณน�ำ้ ท่ีอ่นุ มปี ริมาณไอน้ำ�สงู ทม่ี าของภาพ : http://nasa.gov พายไุ ต้ฝุน่ มศี นู ย์กลางการเกิดพายุ ทเ่ี รยี กว่า ตาพายุ ซ่งึ จะเปน็ บรเิ วณทมี่ ลี มสงบ อากาศปลอดโปร่งแจ่มใส รายลอ้ มดว้ ยพ้นื ทฝี่ นตกหนกั และมีพายุรุนแรงเป็นบริเวณกวา้ ง ในรัศมีหลายร้อยกิโลเมตร และลมแรงทพี่ ัดเวียนเข้าหาศูนยก์ ลาง การเกิดพายุหมุน ทำ�ให้เกิดลมพัดแรง เริ่มขึ้นเม่ืออากาศอุ่นเหนือมหาสมุทรลอยตัวขึ้น ทำ�ให้ บริเวณนั้นมีความกดอากาศต่ำ� เกิดลมพัดเวียนเข้าหาศูนย์กลาง โดยเริ่มต้นก่อตัวเป็นพายุขนาดเล็ก และ ก่อตัวใหญ่ขึ้น ใหญ่ขึ้น และขยายแผ่เป็นบริเวณกว้างออกไปครอบคลุมพื้นที่หลายกิโลเมตร พายหุ มนุ เขตรอ้ นทม่ี กี ำ�ลงั มาก ทำ�ใหเ้ กดิ คลนื่ สงู ซดั ฝง่ั สรา้ งความเสยี หายตอ่ ชายฝง่ั เปน็ บรเิ วณกวา้ ง 46 ชุดกิจกรรมเรยี นร้รู ะดบั ประถมศกึ ษา เรือ่ ง รูร้ ับ...ภยั พบิ ัตทิ างธรรมชาติ

ที่มา : ภาพดัดแปลงจาก http://www.srh.noaa.gov/jetstream/tropics/images/hurr_cross.jpg พายุหมนุ เขตร้อนท่มี คี วามเรว็ สูง มชี ื่อเรียกหลายชื่อ - คนบา้ นเรา และคนเอเชยี ตะวันออก เรยี ก พายไุ ต้ฝุ่น - คนอนิ เดยี คนออสเตรเลยี เรยี ก พายุไซโคลน - คนอเมริกนั เรียกว่า พายุเฮอรเิ คน นอกจากน้นั พายุหมนุ เขตร้อนยังมชี ื่อเรียกเฉพาะอีกด้วย เช่น พายไุ ต้ฝนุ่ เกย์ พายุไซโคลนนาร์กสิ พายเุ ฮอรเิ คนคะทรีนา่ พายุนารี พายหุ มนุ เขตรอ้ นเรม่ิ กอ่ ตวั จากบรเิ วณเหนอื ผวิ นำ้ �ทะเลทม่ี คี วามกดอากาศตำ่ �มกี ำ�ลงั แรง อากาศอนุ่ ชน้ื มีกลุ่มเมฆจำ�นวนมากรวมตัวกันอยู่ และมีการพัฒนาตัวเองเป็นลมหมุนเวียนเป็นวงทวนเข็มนาฬิกาใน ซีกโลกเหนือ และตามเขม็ นาฬกิ าในซีกโลกใต้ โดยพายหุ มุนในแตล่ ะช่วงมีสมบตั ิเฉพาะตัวและเปล่ยี นแปลง ไปตามสภาพแวดล้อม โดยความเร็วของลมมีกำ�ลังทวกี ำ�ลังแรงขน้ึ เรื่อยๆ พายุหมุนเขตร้อนมีการเคลื่อนที่ โดยก่อนพายุจะเคลื่อนตัวเข้ามา ลักษณะอากาศจะแจ่มใส เมื่อด้านหน้าของพายุหมุนเขตร้อนมาถึง สภาพอากาศจะเลวร้าย เกิดลมแรง ฝนตกหนักและมีพายุ ฝนฟ้าคะนอง แต่เม่ือส่วนบริเวณตาพายุมาถึง อากาศจะแจ่มใส และพอส่วนด้านหลังตาพายุหมุนมาถึง สภาพอากาศจะกลบั เลวร้ายลงอกี คร้ังและมกั รนุ แรงกว่าช่วงแรก 47ชุดกิจกรรมเรียนร้รู ะดบั ประถมศึกษา เรอื่ ง รรู้ ับ...ภยั พบิ ตั ิทางธรรมชาติ

กจิ กรรมที่ 7.1 บริเวณกำ�เนดิ พ�ยุหมนุ เขตร้อน พายไุ ตฝ้ ุ่น พายเุ ฮอริเคน พายุไซโคลน พายุไซโคลน ทม่ี าของภาพ : http://www.comet.ucar.edu/nsflab/web/hurricane/312.htm The COMET Program แบ่งเป็นกล่มุ ๆ ละ 3 คน จ�กแผนที่โลกข�้ งต้น ชว่ ยกนั พิจ�รณ�ต�ำ แหนง่ บริเวณก�ำ เนิดพ�ยหุ มนุ เขตรอ้ น เขยี นชื่อประเทศทีม่ โี อกาสเผชิญกบั ภัยพิบัติทเ่ี กิดจากพายุหมุนเขตร้อน 1. ...................................................................... 2. ...................................................................... 3. ...................................................................... 4. ...................................................................... 48 ชุดกจิ กรรมเรียนรูร้ ะดับประถมศกึ ษา เรื่อง ร้รู บั ...ภยั พบิ ัติทางธรรมชาติ

กจิ กรรมที่ 7.2 ล�ำ ดบั ก�รเปลีย่ นแปลงพ�ยุหมุนเขตรอ้ น พ�ยหุ มนุ เขตรอ้ นมจี ุดศูนยก์ ล�งที่กอ่ ตวั ขนึ้ จ�กพ�ยขุ น�ดเลก็ และขยายขอบเขตของพายุหนาขึน้ ๆ จนมีขนาดของพายุ ครอบคลมุ พน้ื ที่หล�ยกิโลเมตร ก ข คง จ เรยี งล�ำ ดบั ตัวอกั ษรจ�กภ�พข�้ งบน เพือ่ แสดงล�ำ ดบั ก�รเปลย่ี นแปลงของพ�ยหุ มนุ เขตร้อน 1 234 5 49ชุดกิจกรรมเรียนรู้ระดับประถมศึกษา เรื่อง ร้รู ับ...ภัยพิบัติทางธรรมชาติ

กิจกรรมท่ี 7.3 พายุซดั ฝง่ั ทรี่ ุนแรง ระดับนำ้ �ที่เพม่ิ ขึ้นจาก คลื่นพายุซดั ฝ่ัง (Storm Surge) 5.1 เมตร ระดบั น้ำ�ท่ีเพิม่ ขนึ้ จาก คล่ืนพายุซัดฝ่งั (Storm Surge) 4.5 เมตร ประเทศไทยเคยเกิดพายุโซนร้อน “แฮเรียต” เคลื่อนที่เข้าจู่โจมแหลมตะลุมพุก จังหวัด นครศรธี รรมราช เมอ่ื ปี พ.ศ. 2505 กำ�ลงั แรงของพายทุ เ่ี คลอื่ นทด่ี ว้ ยความเรว็ 95 กโิ ลเมตรตอ่ ชว่ั โมง ทำ�ใหเ้ กดิ พายซุ ดั ฝง่ั สงู ถงึ 20 เมตร ทำ�ใหเ้ กดิ ความเสยี หายรนุ แรงตอ่ ชายฝง่ั และมผี เู้ สยี ชวี ติ จำ�นวนมาก คลนื่ พายซุ ดั ฝง่ั เกดิ ขน้ึ เมอื่ มกี ารเคลอ่ื นทข่ี น้ึ ฝง่ั ของพายทุ ม่ี กี ำ�ลงั แรงทเ่ี กดิ ในทะเลและมหาสมทุ ร ความสูงของเคล่ือนที่ขึ้นฝั่งขึ้นอยู่กับกำ�ลังแรงของพายุ ซึ่งคลื่นพายุซัดฝั่งจะมีกำ�ลังในการทำ�ลายล้าง สูงมาก เพราะเกิดคลืน่ สูงโถมขน้ึ ฝัง่ แบง่ เปน็ กลมุ่ ๆ ละ 3 คน ช่วยกันคน้ หาข้อมูล และสรปุ ผลกระทบหรอื ความเสียหายที่เกิดข้นึ จากพายซุ ดั ฝงั่ ท่มี ีความรนุ แรง .................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................. 50 ชุดกจิ กรรมเรียนร้รู ะดับประถมศึกษา เรื่อง รรู้ บั ...ภัยพิบัติทางธรรมชาติ

กจิ กรรมท่ี 7.4 ชอ่ื พายหุ มุนเขตร้อน ทีม่ าของภาพ : http://nasa.gov ร้คู ำ�ศัพท์ภ�ษ�องั กฤษของพ�ยุหมุนเขตร้อน เติมตัวอกั ษรภ�ษ�อังกฤษที่เปน็ อักษรตวั แรกของภ�พแตล่ ะภ�พลงในช่องว่�งข้�งใตภ้ �พ คำ�ภ�ษ�อังกฤษท่ีได้ คือ ช่อื เรียกพ�ยุเขตรอ้ น 3 ชื่อ 51ชุดกจิ กรรมเรียนรู้ระดับประถมศึกษา เร่อื ง รู้รบั ...ภัยพบิ ตั ิทางธรรมชาติ

กจิ กรรมท่ี 7.5 อักษรไขวพ้ ายุหมนุ เขตร้อน เขียนวงกลมล้อมรอบตวั อักษรที่เปน็ ชื่อเรยี กพายุหมนุ เขตร้อน 3 ชื่อ DGG J T YMA I F J K L L FWL K P I HU R R I CANN FWO T Y LTYHE I NCTSOTBUSUH HO B C T J R Y VOWR Y I P I K F SDYRTYUHTPEAPTPD K P R C VHH P S R UHOGHW I UTF L SRYOYEPYOHPOR I RUODTDHURR I CANEO PE I NFR I GTYP I ORNTD FOPEHRPP I RYHEERTF C __ __ __ __ __ __ T __ __ __ __ __ __ H __ __ __ __ __ __ __ __ 52 ชดุ กิจกรรมเรียนร้รู ะดบั ประถมศึกษา เร่อื ง รูร้ บั ...ภัยพิบัตทิ างธรรมชาติ

8หน่วยท่ี อุทกภัย พายุโซนรอ้ นนกเตน พายนุ กเตน (Nok-Ten) ซ่งึ เป็นชือ่ ท่ปี ระเทศลาวได้ตง้ั ไว้ เป็นพายทุ ่เี กิดจากหยอ่ มความกดอากาศตำ่ � กำ�ลังแรงในมหาสมุทรแปซิฟิก และพัฒนาจนเป็นพายุโซนร้อน และเคลื่อนตัวเข้ามายังตอนเหนือของ ประเทศไทย จึงทำ�ให้เกิดฝนตกหนักในภาคเหนือและภาคตะวันออกเฉียงเหนือตอนบนของไทย ตั้งแต่ช่วง ปลายเดือนกรกฎาคมถงึ ต้นเดอื นสิงหาคม ซ่ึงในวันท่ี 25 กรกฎาคม พ.ศ. 2554 ไดท้ วคี วามแรงขึน้ จนเป็น พายุโซนร้อนและเคลื่อนตัวผ่านเกาะลูซอนที่ฟิลิปปินส์ ลงสู่ทะเลจีนใต้ตอนกลาง จากนั้นเคล่ือนตัวทาง ทิศตะวันตกค่อนทางเหนือที่เกาะไหหลำ� และอ่าวตังเกี๋ยขึ้นฝั่งที่เวียดนามตอนบนในวันที่ 30 กรกฎาคม พ.ศ. 2554 กระทั่งมาผ่านประเทศลาวพร้อมกับอ่อนกำ�ลังลงเป็นพายุดีเปรสชันในวันที่ 31 กรกฎาคม พ.ศ. 2554 ซง่ึ ในวนั เดยี วกนั กเ็ คลอ่ื นตวั เขา้ สปู่ ระเทศไทยทจ่ี งั หวดั นา่ น ออ่ นกำ�ลงั เปน็ หยอ่ มความกดอากาศตำ่ � ปกคลุมภาคเหนือท่ี จงั หวดั แพร่ ลำ�ปาง เชียงใหม่ และแมฮ่ ่องสอน ผลกระทบจากพายโุ ซนร้อนนกเตน อิทธิพลจากพายุลูกนี้ ในส่วนของประเทศไทย ทำ�ให้มีฝนตกกระจายหนักถึงหนักมาก โดยเฉพาะ ภาคเหนือและตะวันออกเฉียงเหนือ มีปริมาณน้ำ�ฝนมากที่สุดใน 24 ชั่วโมง วัดได้ 405.9 มิลลิเมตร ทอ่ี ำ�เภอเมอื งหนองคาย จงั หวดั หนองคาย เกดิ เหตนุ ำ้ �ทว่ มรวม 20 จงั หวดั ตง้ั แตภ่ าคเหนอื ภาคกลางตอนบน ภาคตะวนั ออกเฉียงเหนือตอนบน และภาคใต้ตอนบน มีผเู้ สียชวี ติ 20 ราย สญู หาย 1 คน บาดเจบ็ 11 คน ประชาชนเดอื ดร้อน 314,732 ครวั เรือน 1,029,716 คน พื้นที่การเกษตรเสียหาย 619,723 ไร่ หลงั จากทล่ี มมรสมุ ตะวนั ตกเฉยี งใต้ และรอ่ งความกดอากาศตำ่ �ทถ่ี าโถมเขา้ มาอยา่ งไมย่ ง้ั แลว้ ในชว่ ง เดอื นกันยายน ประเทศไทยยงั ต้องรับมอื จากอทิ ธพิ ลพายหุ มุนเขตร้อนอกี 2 ลกู ใหญ่ ส่งผลให้หลายจังหวัด ทางภาคเหนือ และภาคกลางตอนบนและตอนล่าง รวมไปถึงภาคอีสานตอนบนเกิดเหตุน้ำ�ท่วมครั้งใหญ่ ขยายเป็นวงกว้าง ขอ้ มูลจาก: กรมอตุ นุ ยิ มวทิ ยา ศนู ยบ์ รรเทาสาธารณภัย 53ชุดกจิ กรรมเรียนรรู้ ะดับประถมศกึ ษา เรอื่ ง รู้รบั ...ภยั พบิ ตั ิทางธรรมชาติ

อุทกภยั เปน็ ภัยทางธรรมชาตจิ ากภาวะนำ้ �ท่วมหนักหรอื นำ้ �ทว่ มฉับพลนั และเกดิ ภาวะน้ำ�แชข่ งั ทว่ ม ในระดบั สูงอยเู่ ป็นระยะเวลานาน ซ่งึ มีตน้ ตอมาจากหลายสาเหต ุ อุทกภัยทสี่ ร้างความเสยี หายอยา่ งหนักให้กับบริเวณชายฝั่งท่มี พี ื้นทีต่ ำ่ � คอื อทุ กภยั จากปรากฏการณ์ คลนื่ พายซุ ัดฝ่งั ทีเ่ กดิ จากพายุดเี ปรสชนั หรือพายุหมุนเขตรอ้ น นำ้ �ท่ีเกดิ จากการละลายของหิมะในบรเิ วณเทอื กเขา กอ็ าจทำ�ให้เกิดภาวะนำ้ �ทว่ มในที่ลมุ่ ที่อย่ขู ้างล่าง ซึ่งอยู่ห่างไกลออกไปได้ ฝนที่ตกหนกั ในบริเวณต้นน้ำ�บนภูเขา กท็ ำ�ให้เกิดนำ้ �ทว่ มฉบั พลันได้ ฝนตกหนักหรือ ฝนตกต่อเนอ่ื งนานวัน ก็เป็นอีกสาเหตุทีท่ ำ�ให้เกดิ อทุ กภัยได้ ในอดีต อุทกภัยที่เลวร้ายที่สุดเกิดขึ้นในประเทศจีน ซึ่งมีสาเหตุมาจากการไหลบ่าของน้ำ�ที่ล้นตลิ่ง ของแม่นำ้ �แยงซีเกียง การเกิดอทุ กภยั แตล่ ะครง้ั ไดค้ รา่ ชีวติ คนไปนับลา้ นคน มีรายงานวา่ ในช่วงเวลา 15 ปี ระหว่างปี พ.ศ. 2394 - 2409 อุทกภยั ในประเทศจีน ได้ครา่ ชวี ิตคนไปหลายสิบลา้ นคน อุทกภยั ในจงั หวดั พระนครศรีอยธุ ยา ปี พ.ศ. 2554 54 ชดุ กจิ กรรมเรยี นรูร้ ะดับประถมศึกษา เรื่อง รรู้ ับ...ภยั พิบตั ิทางธรรมชาติ

อุทกภัยในประเทศไทยเกิดข้นึ ได้จากหลายสาเหตุ สาเหตุทส่ี �ำ คัญ ไดแ้ ก่ - พายุหมนุ เขตร้อน ได้แก่ พายุดเี ปรสชนั พายโุ ซนร้อน พายุไตฝ้ นุ่ - รอ่ งมรสุมหรอื ร่องความกดอากาศตำ่� - ลมมรสุมตะวนั ตกเฉยี งใต้ - ลมมรสุมตะวันออกเฉียงเหนอื - การตัดไมท้ ำ�ลายป่า ปรากฏการณท์ เี่ กดิ ขึ้นจากอทุ กภัย ไดแ้ ก่ • น้�ำ ปา่ ไหลหลาก หรอื นำ้ �ทว่ มฉับพลนั ซง่ึ มกั เกดิ ขึ้นกับพ้ืนทที่ ีเ่ ปน็ ทร่ี าบตำ่ �หรอื ทรี่ าบล่มุ บรเิ วณใกลภ้ เู ขาตน้ นำ้ � โดยเกดิ ขน้ึ จากฝนตกหนกั เหนอื ภเู ขาตอ่ เนอ่ื งเปน็ เวลานาน ทำ�ให้ ปริมาณน้ำ�สะสมมากจนพื้นดินและต้นไม้ไม่สามารถดูดซับน้ำ�ไว้ได้ น้ำ�จึงไหลบ่าลงสู่ ท่ีราบท่ีอยตู่ ำ่ �กวา่ อยา่ งรวดเรว็ • น้�ำ ท่วมหรอื น้ำ�ทว่ มขัง ซึง่ เกดิ ขึ้นจากน้ำ�ปรมิ าณมากไหลบ่าในแนวราบจากทสี่ งู ไปยัง ที่ต่ำ�กว่า ทำ�ให้น้ำ�ท่วมอาคารบ้านเรือน พื้นที่ทำ�เกษตร และถนนหนทาง น้ำ�ท่วมขัง มักเกิดข้ึนจากฝนตกหนักต่อเนื่องเป็นเวลานานและพ้ืนที่ฝนตกมีระบบการระบายน้ำ� ไม่ดีพอ มีสิ่งก่อสร้างกีดขวางทางระบายน้ำ� หรือในพื้นที่ใกล้ชายฝั่งทะเลอาจเกิดขึ้น จากน้ำ�ทะเลหนนุ สูง • น้ำ�ล้นตลิ่ง ซึ่งเกิดขึ้นจากฝนหนักต่อเน่ือง ทำ�ให้น้ำ�ปริมาณมากจากฝนที่ตกลงสู่ลำ�น้ำ� หรอื แม่นำ้ �ไหลลน้ ออกสบู่ รเิ วณใกล้เคยี ง ทำ�ให้เกดิ นำ้ �ลน้ ตลงิ่ ทว่ มพน้ื ท่ี 55ชุดกจิ กรรมเรียนรู้ระดับประถมศึกษา เรอื่ ง รู้รบั ...ภัยพบิ ตั ทิ างธรรมชาติ

ประเทศไทยเปน็ ประเทศเผชญิ กับอทุ กภัยทกุ ปี อทุ กภยั ทีเ่ กิดนำ้�ทว่ มหนกั ในประเทศไทย ปี พ.ศ. 2553 - 2554 ช่วงเวลาทเี่ กดิ อุทกภัย ตน้ เหตขุ องอุทกภัย พ้นื ที่ได้รับอุทกภยั ผลกระทบทเ่ี กดิ ข้ึน กรกฎาคม - ธนั วาคม พายโุ ซนร้อน, 62 จงั หวัด มผี ู้เสยี ชวี ติ 180 คน พ.ศ. 2554 พายโุ ซนร้อนไหหมา่ ในภาคกลาง มีราษฎรได้รับความเดือดร้อน พายุโซนร้อนนกเตน ภาคตะวันออก 2,002,961 ครวั เรอื น พายุโซนร้อนไห่ถาง และภาคใตต้ อนบน 7,038,248 คน มีพนื้ ท่ี พายุไต้ฝุ่นเนสาด การเกษตรที่ได้รบั ความเสยี หาย 7,784,368 ไร่ มถิ ุนายน พ.ศ. 2554 พายุดเี ปรสชนั ไหหม่า ตาก พะเยา เชียงราย น้ำ�ท่วมฉบั พลัน น่าน สุโขทยั และน้ำ�ปา่ ไหลหลาก มผี ู้เสียชีวิต 3 คน ตุลาคม - ธนั วาคม มรสุมตะวันออก 39 จังหวดั ในภาคกลาง น้ำ�ทว่ มขงั นานวัน พ.ศ. 2553 เฉียงเหนอื ภาคตะวนั ออก และ เปน็ บริเวณกวา้ ง ภาคใตฝ้ งั่ อ่าวไทย มผี เู้ สียชีวติ 180 คน ตลุ าคม - ธนั วาคม พายุดีเปรสชัน บรเิ วณอ่าวไทยตอนล่าง นำ้ �ทว่ มฉบั พลนั พ.ศ. 2553 สงขลา สรุ าษฎร์ธานี ดินโคลนถลม่ นครศรีธรรมราช พทั ลงุ น้ำ�ปา่ ไหลหลาก ตรัง กระบี่ นราธิวาส มผี ู้เสยี ชวี ิต 78 คน สตูล ระนอง ยะลา ชุมพร และปัตตานี 56 ชุดกิจกรรมเรียนร้รู ะดบั ประถมศึกษา เรอ่ื ง รู้รบั ...ภยั พิบตั ทิ างธรรมชาติ

กจิ กรรมท่ี 8.1 ผลกระทบจากอทุ กภยั เมอ ่ื ปลายป ี พ.ศ. 2554 ประเทศไทยไดเ้ ผชญิ กบั อทุ กภยั เกดิ นา�้ ทว่ มหนกั ในหลายจงั หวดั กรมปอ้ งกนั และบรรเทาสาธารณภัย กระทรวงมหาดไทย ได้รายงานเม่ื อวันท่ี 25 ธนั วาคม พ.ศ. 2554 วา่ วกิ ฤตการณ์ อทุ กภยั เกดิ ขน้ึ ในพน้ื ท ่ี 62 จงั หวดั มผี เู้ สยี ชวี ติ 300-400 คน มรี าษฎรไดร้ บั ความเดอื ดรอ้ น 2,002,961 ครวั เรอื น 7,038,248 คน มพี ้นื ทก่ี ารเกษตรท่ีไดร้ บั ความเสียหาย 7,784,368 ไร ่ แผนท่แี สดงสภ�พน�้ำ ทว่ ม จ�กเหตุอทุ กภยั ในวันท่ี 13 ตุล�คม พ.ศ. 2554 โดยสีต�่ งๆ ในแผนทีแ่ สดงภ�พคว�มรนุ แรงของสภ�พน�้ำ ท่วม จงั หวัดในประเทศไทยทีเ่ กดิ วิกฤตจ�กอุทกภัย คอื สภาพน�า้ ท่วม ............................................................................   ............................................................................ ............................................................................ ที่มาของภาพ : http://photo.thaiflood.com ............................................................................ ............................................................................ ............................................................................ ............................................................................ ............................................................................ ............................................................................ ............................................................................ ............................................................................ ........................................................................... 57ชุดกิจกรรมเรยี นรู้ระดับประถมศกึ ษา เรอื่ ง รรู้ ับ...ภัยพบิ ตั ิทางธรรมชาติ

กจิ กรรมท่ี 8.2 ปรากฏการณ์ทีท่ �ำ ให้เกดิ อุทกภยั อทุ กภยั เกดิ ขนึ้ ได้จากหลายสาเหตุ จบั คู่ 2 คน เขยี นบรรยายปรากฏการณท์ างธรรมชาติที่สง่ ผลให้เกิดสภาวะนำ�้ ท่วมตามมา ..................................................................................................................... ..................................................................................................................... ..................................................................................................................... ..................................................................................................................... ..................................................................................................................... ..................................................................................................................... ..................................................................................................................... ..................................................................................................................... ..................................................................................................................... ..................................................................................................................... ..................................................................................................................... ..................................................................................................................... ..................................................................................................................... ..................................................................................................................... ..................................................................................................................... 58 ชดุ กิจกรรมเรียนรู้ระดบั ประถมศึกษา เรื่อง รู้รบั ...ภัยพบิ ตั ทิ างธรรมชาติ

9ตอนท่ี ดินถล่ม รายงานข่าว วนั พฤหสั บดีที่ 31 มนี าคม พ.ศ. 2554 ชาวบ้านอำ�เภอนบพิตำ� จังหวัดนครศรีธรรมราช หวั่นดินถล่ม ภูเขาถล่ม จึงพากันอพยพหนีออก จากพ้นื ท่ีเสยี่ งภัย หลังฝนตกหนักติดต่อกันหลายวันที่อำ�เภอนบพิตำ� ได้เกิดกระแสน้ำ�ไหลแรงมาจากเทือกเขา และ ได้พัดสะพานเขา้ หมบู่ ้านท่าพดุ เสียหาย ทำ�ให้การเดนิ ทางขา้ มสะพานเข้า-ออกหมู่บา้ นถูกตดั ขาด เจ้าหนา้ ที่ อปพร. และชาวบ้านอำ�เภอนบพติ ำ� ได้รว่ มมอื กันช่วยเหลือชาวบา้ นจำ�นวนหลายสิบคนที่ติดอยู่ในอีกฝ่ังของ คลองท่าพุด ให้อพยพออกมาอยู่ในที่ปลอดภัย เพราะกลัวว่าอาจเกิดดินถลม่ และภเู ขาถล่มขึ้น ฝนที่ตกหนักต่อเน่ืองหลายวันทั่วจังหวัดนครศรีธรรมราช โดยเฉพาะในพื้นที่ตำ�บลกรุงชิง อำ�เภอ นบพิตำ� และ ตำ�บลทอนหงส์ อำ�เภอพรหมคีรี ได้เกิดดินจากภูเขาถล่มลงมาหลายจุด ทำ�ให้ถนนหนทาง ในพ้นื ท่เี กือบทกุ สายถกู ตัดขาด ตน้ ไมห้ กั โคน่ ไฟฟ้าดบั ในหลายพนื้ ท่ี สภาพทั่วทั้งจังหวัดได้เข้าสู่จุดวิกฤติ พ้ืนทีด่ ้านหลงั เขา หรอื ลุ่มนำ้ �ตาปี คอื พ้นื ทอี่ ำ�เภอพปิ นู ฉวาง ถ้ำ�พรรณรา และ อำ�เภอทุ่งใหญ่ มรี ะดบั น้ำ�ทว่ มหนักที่สดุ ในรอบ 50 ปี หลายฝ่ายจงึ หวัน่ วติ กวา่ หากสถานการณ์เพ่ิมความรนุ แรงมากขนึ้ ทัง้ ระดับนำ้ � ทท่ี ว่ มสงู และภเู ขาถลม่ ในชว่ งเวลากลางคนื การดแู ลชว่ ยเหลอื ผปู้ ระสบภยั คงเปน็ ไปดว้ ยความยากลำ�บาก ทีม่ าของขอ้ มลู : ครอบครัวข่าว ชอ่ ง 3 http://www.krobkruakao.com สภาพพื้นทจี่ งั หวดั นครศรธี รรมราช หลังจากประสบภยั ดินถลม่ ทมี่ าของภาพ : กรมปอ้ งกนั และบรรเทาสาธารณภัย ดินถล่ม เป็นภัยทางธรรมชาตทิ ่สี รา้ งความเสยี หายแกบ่ ้านเรือน ผคู้ น สตั วเ์ ลีย้ ง เสน้ ทางคมนาคม และต้นไม้ใหญ่ ดินถล่มรุนแรงอาจสง่ ผลให้เส้นทางน้�ำ เปลย่ี นแปลงได้ 59ชุดกิจกรรมเรียนรรู้ ะดบั ประถมศึกษา เรือ่ ง ร้รู บั ...ภัยพิบัตทิ างธรรมชาติ

ดินถล่ม มักเกดิ ขน้ึ บรเิ วณภูเขาทม่ี คี วามลาดชนั บริเวณไหล่เขาที่มีต้นไม้นอ้ ยใหญป่ กคลุมน้อย ไมม่ ี ไม้ใหญช่ ่วยดูดซับน้ำ� ไม่มีรากไมช้ ่วยยดึ เหนีย่ วดินไว้ เม่อื มฝี นตกหนัก ดินไม่สามารถอุ้มนำ้ �ไว้ได้ จงึ เกดิ ดิน ถล่มลงมา การผุพังของหิน และการเกิดแผ่นดินไหวหรือภูเขาไฟระเบิด ก็ทำ�ให้เกิดดินถล่มได้หมู่บ้านที่อยู่ ติดภูเขา บนเนนิ หน้าหบุ เขา ใกล้ลำ�หว้ ย หมบู่ า้ นทเ่ี คยมนี ำ้ �ปา่ ไหลหลาก และมนี ้ำ�ท่วมบ่อยครง้ั บรเิ วณทีเ่ คยมี ดนิ ถลม่ มรี อยแยกของแผน่ ดินบรเิ วณท่มี รี อ่ งรอยดินเลอ่ื นบนภเู ขา ลักษณะทต่ี งั้ ของบ้านเรอื นในบริเวณดงั กล่าวน้ี มคี วามเสี่ยงภยั จากดินถลม่ ได้ ดนิ ถล่มในประเทศไทย ปี พ.ศ. 2544 - 2549 วันท่ีเกิดดินถลม่ สาเหตทุ ที่ �ำ ใหด้ นิ ถลม่ พน้ื ทเ่ี กิดดินถล่ม ความเสยี หายท่ีเกดิ ข้ึน - ผ้เู สยี ชีวิต 71 คน 23 พฤษภาคม ฝนตกหนกั นำ้ �ท่วมฉับพลนั - อำ�เภอลับแล อำ�เภอทา่ ปลา พ.ศ. 2549 อำ�เภอเมอื ง ผสู้ ูญหาย 23 คน 11 สงิ หาคม จังหวัดอตุ รดิตถ ์ - ผ้เู สียชีวติ 7 คน พ.ศ. 2544 - บ้านห้วยตม บ้านดงหญ้าปา ผ้สู ูญหาย 1 คน บ้านแม่คุ ตำ�บลบา้ นตึก - ผู้เสียชวี ิต 5 คน อำ�เภอศรีสชั นาลัย จงั หวัดสุโขทัย ผูเ้ สียชวี ิต 131 คน - บ้านนาตอง บา้ นนาจอม ผเู้ สียชีวิต 23 คน บา้ นปากกลาย บ้านผาตรมึ ผู้สญู หาย 16 คน อำ�เภอเมือง จังหวัดแพร ่ นำ้ �ปา่ ไหลหลาก ตำ�บลน้ำ�กอ้ ตำ�บลน้ำ�ซนุ โคลนถล่ม ตำ�บลหนองไขว่ อำ�เภอหล่มสกั จังหวัดเพชรบรู ณ ์ 4 พฤษภาคม นำ้ �ป่าทะลักจากอทุ ยาน อำ�เภอวงั ชน้ิ จงั หวดั แพร่ พ.ศ. 2544 แห่งชาติเวยี งโกศยั 60 ชดุ กิจกรรมเรยี นรูร้ ะดบั ประถมศึกษา เร่ือง รรู้ ับ...ภัยภพัยบิ พัตบิ ทิ ัตาิทงธารงธรรมรชมาตชาิ ติ

ดินถล่ม เป็นภัยธรรมชาติที่เกิดขึ้นบ่อยครั้งในประเทศไทย โดยเฉพาะบริเวณภาคเหนือและภาคใต้ แผนทป่ี ระเทศไทย แสดงพ้ืนทีเ่ สี่ยงภัย ต่อการเกดิ ดินถลม่ ท่มี า : ภาพดัดแปลงจาก กรมทรพั ยากรธรณี พน้ื ทที่ ี่มีโอกาสเกดิ ดินถล่ม อันดบั ท่ี 1 ดินมโี อกาสถล่มเมื่ อมปี รมิ าณน�า้ ฝน 100 มลิ ลิเมตร ตอ่ วนั หนา้ ดนิ หนาขาดรากไม้ ยึดเหนี่ยว และความลาดเอียงของพ้ืนทีม่ ากกว่า 30 องศา พื้นทท่ี ่ีมีโอกาสเกิดดนิ ถล่ม อันดับท่ี 2 ดนิ มีโอกาสถล่มเมื ่อมปี รมิ าณน้�าฝน 200 มลิ ลเิ มตร ต่อวนั หน้าดนิ หนาขาดรากไม้ ยดึ เหนย่ี ว และความลาดเอียงของพน้ื ท่มี ากกว่า 30 องศา พนื้ ที่ท่มี ีโอกาสเกดิ ดินถลม่ อนั ดบั ที่ 3 ดินมีโอกาสถลม่ เมอ่ ื มีปริมาณนา�้ ฝน 300 มิลลิเมตร ต่อวัน หนา้ ดินหนาขาดรากไม้ยึดเหนี่ยว และความลาดเอียงของ พื้นท่มี ากกว่า 30 องศา 61ชุดชกุดิจกรจิ กรรมรเรมยี เรนียรนรู้ ระดู้รับะดปับรปะถรมะถศมึกศษึกาษเาร่ือเรงอ่ื รงู้รรบั ู้ร..บั. ...ภยั พิบตั ิทางธรรมชาติ

กิจกรรมที่ 9.1 การทดลองดินถลม่ แบง่ เปน็ กลุ่มๆ ละ 3 - 5 คน เทน�้า 1 แก้ว เทน�้า 1 แก้ว ดินตัวอยา่ ง วัสดแุ ละอุปกรณ์ ดินตัวอย่าง 1. โต๊ะ ผสมใบไม้ หญา้ ดนิ สงู 5 cm. 2. แก้วใสน่ ้ำ� 2 ใบ และก่งิ ไม้ สงู 5 cm. ดิน 3. ดิน 2 ถ้วย 4. ไม้บรรทัด 5. ดนิ เหนียวเพอ่ื ใชใ้ นก�รสร�้ งแบบจำ�ลอง 6. ช�มผสม ใบไม้ หญ้� และกง่ิ ไม้ 7. ถ�ดส่ีเหลี่ยมขน�ดใหญ่ 3 ถ�ด ออกแบบก�รทดลอง จ�ำ ลองสถ�นก�รณ์ดนิ ถลม่ บรเิ วณดนิ ท่ีไมม่ ตี ้นไม้ปกคลมุ เปรียบเทียบกับบริเวณดนิ ทม่ี ีตน้ ไมป้ กคลุม .................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................. 62 ชุดกจิ กรรมเรียนรู้ระดับประถมศกึ ษา เรือ่ ง รูร้ บั ...ภัยพบิ ตั ิทางธรรมชาติ

กจิ กรรมท่ี 9.2 คว�มเสยี ห�ยทเ่ี กิดจ�กดนิ ถล่ม วนั ท่ี 30 มนี �คม พ.ศ. 2554 เกิดอุทกภยั ท�งภ�คใตข้ องประเทศไทย ทำ�ให้เกิดดินถล่มหล�ยจดุ แบ่งเปน็ กลุม่ ๆ ละ 3 - 5 คน ชว่ ยกันคน้ คว้�ข้อมลู และช่วยกนั เขยี นสรุปส้ันๆ ส�เหตุทีท่ �ำ ใหเ้ กิดดินถลม่ และตวั อย�่ ง คว�มเสยี ห�ยจ�กดินถลม่ ทเ่ี กดิ ข้ึน .................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................................. 63ชดุ กิจกรรมเรียนรูร้ ะดบั ประถมศึกษา เรอ่ื ง ร้รู บั ...ภยั พบิ ตั ทิ างธรรมชาติ

คน้ หาภาพความเสยี หายทเี่ กิดขึน้ จากเหตุการณ์ดินถล่มทางภาคใตข้ องประเทศไทย เม่อื วันที่ 30 มีนาคม พ.ศ. 2554 และประมวลภาพความเสยี หายทีเ่ กิดขึ้น พรอ้ มค�ำ อธบิ ายความเสียหายทีเ่ กิดขน้ึ สถานทเี่ กดิ เหตุการณ์ และแหลง่ ที่มาของภาพ ..................................................................................................................... ..................................................................................................................... ..................................................................................................................... ..................................................................................................................... ..................................................................................................................... ..................................................................................................................... ..................................................................................................................... ..................................................................................................................... ..................................................................................................................... ..................................................................................................................... ..................................................................................................................... ..................................................................................................................... ..................................................................................................................... ..................................................................................................................... ..................................................................................................................... ..................................................................................................................... ..................................................................................................................... ..................................................................................................................... ..................................................................................................................... ..................................................................................................................... 64 ชุดกจิ กรรมเรียนรรู้ ะดบั ประถมศกึ ษา เรอื่ ง ร้รู บั ...ภัยพิบัติทางธรรมชาติ

10หน่วยที่ ภยั แล้ง ลูกหลาน คนในหม่บู า้ นเรา หน่มุ ๆ สาวๆ กด็ นิ มันแหง้ แลง้ เหลือนอ้ ยลงทุกที ของเราทิ้งบ้านไปอยไู่ ปหา ท�ำ นาท�ำ ไร่ไมไ่ ดผ้ ล งานที่เมืองอ่ืนกันหมดแลว้ จะใหเ้ ขาทนอย่กู ันไดอ้ ย่างไร ต้องไปหางานทำ�เลยี้ งชพี ท่ีอน่ื ภัยแลง้ เป็นปรากฏการณท์ ี่เกดิ ข้ึนในบรเิ วณท่ีขาดฝนเปน็ ระยะเวลานาน หรอื ฝนตกน้อยกว่าปกติ ทำ�ใหพ้ น้ื ดนิ ขาดนำ้�ขาดความชมุ่ ชนื้ เปน็ ระยะเวลานาน พืชขาดแคลนนำ�้ หลอ่ เลี้ยง คนขาดแคลนน้ำ�ใช.้ .. กราฟแสดงจังหวัดท่ีประสบภยั แล้ง ปี 2545-2552 กราฟแสดงจ�ำ นวนราษฎรทีป่ ระสบภยั แล้ง ปี 2545-2552 68 จังห ัวด72 71 จังห ัวด 17,353,358 คน 12,841,358 คน 70 ปี 2552 ปี 2545 68 63 ัจงห ัวด 64 ัจงห ัวด 61 ัจงหวัด 66 66 จังหวัด 13,298,895 คน 5,939,282 คน 64 ปี 2551 ปี 2546 62 61 จังหวัด 16,754,980 คน 60 62 จังห ัวด ปี 2550 8,388,728 คน 58 ปี 2547 0 2545 2546 25472548 2549 2550 2551 2552 11,147,627 คน ปี 2548 11,826,358 คน ปี 2549 ประเทศไทยต้องเผชญิ กับปัญหาความแห้งแลง้ ของพ้ืนท่ีบางส่วนทุกปี ทำ�ให้ขาดแคลนนำ้�ใช้ พืชขาดน้�ำ หล่อเล้ยี ง พชื ผลทางการเกษตรเสียหาย โรงงานอตุ สาหกรรมและโรงไฟฟา้ เดอื ดรอ้ นจากการขาดนำ้�ปอ้ นสง่ คนในพ้นื ทแ่ี หง้ แลง้ อดอยากขาดแคลนนำ้�และอาหาร หากความแหง้ แล้งมคี วามรุนแรงมาก ผ้คู นจ�ำ ตอ้ งทิ้งถ่ินฐานย้ายที่อยู่อาศัย ที่มาของข้อมูล : สรปุ สถานการณส์ าธารณภัยของประเทศไทยประจำ�ปี ศูนยอ์ ำ�นวยการบรรเทาสาธารณภยั กรมปอ้ งกันและบรรเทาสาธารณภัย 65ชุดกิจกรรมเรยี นรู้ระดบั ประถมศึกษา เรื่อง รรู้ บั ...ภัยพบิ ตั ทิ างธรรมชาติ

กิจกรรมที่ 10.1 สาเหตุที่ท�ำ ใหเ้ กิดภัยแล้ง ภยั แลง้ เกิดขน้ึ ได้จากหลายสาเหตุ ค้นข้อมูลหาสาเหตทุ ่ที ำ�ใหเ้ กดิ ฝนแลง้ ใสภ่ าพแสดงสาเหตุท่ีท�ำ ให้เกิดภัยแล้ง 5 อยา่ ง พร้อมคำ�อธิบายสัน้ ๆ ประกอบภาพ 66 ชดุ กิจกรรมเรยี นรู้ระดบั ประถมศกึ ษา เร่ือง ร้รู ับ...ภยั พบิ ตั ทิ างธรรมชาติ

กจิ กรรมที่ 10.2 พน้ื ท่ีเสี่ยงภยั แล้ง ประกาศเตอื นภยั แล้ง คาดการณ์พืน้ ที่จะประสบความแห้งแล้ง ระหวา่ งวันท่ี 6 - 12 พฤษภาคม พ.ศ. 2554 จากการวิเคราะห์ภาพถ่ายดาวเทียมของอุณหภูมิพื้นผิวโลก และนำ�มาเปรียบเทียบกับปริมาณน้ำ�ที่ ใช้การได้ในอ่างเกบ็ นำ้ � ปรมิ าณนำ้ �ท่าในแมน่ ้ำ� และสมดลุ น้ำ�ในดิน พบว่า ประเทศไทยมพี น้ื ที่ประสบสภาวะ ความแหง้ แลง้ ทางภาคเหนอื ภาคตะวันออกเฉียงเหนอื ภาคกลาง และภาคตะวนั ออก โดยเฉพาะในจังหวัด นครสวรรค์ เพชรบูรณ์ อทุ ยั ธานี กำ�แพงเพชร เชียงราย ตาก นา่ น พะเยา พิจิตร อุบลราชธานี สุรนิ ทร์ ร้อยเอด็ นครพนม บุรีรมั ย์ ยโสธร อำ�นาจเจรญิ ขอนแก่น กาฬสนิ ธุ์ มกุ ดาหาร อดุ รธานี หนองบัวลำ�ภู หนองคาย ชัยนาท สุพรรณบรุ ี กาญจนบรุ ี ประจวบครี ีขนั ธ์ เพชรบุรี ลพบุรี ฉะเชงิ เทรา ปราจีนบุรี และ สระแก้ว คาดการณ์ว่า พื้นที่ทำ�เกษตรที่เพาะปลูกในช่วงฤดูแล้ง โดยเฉพาะพื้นที่ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ อาจจะประสบความแห้งแล้ง จึงขอประกาศให้ใช้น้ำ�อย่างระมัดระวัง และควรใช้วัสดุคลุมดินเพื่อ ลดการสูญเสียน้ำ� รวมทั้งให้อนุรักษ์ดินและน้ำ� ทั้งนี้หากพืชพันธุ์เหี่ยวเฉาหรือตาย ให้เลือกใช้พันธุ์พืชอายุ สั้น ใช้นำ้ �นอ้ ย และทนแล้ง ปลูกแทนพชื ท่ตี ายไป ทีม่ าของข้อมลู : htpp://irw101.ldd.go.th/lib/topic5 old.php?page=16 ประกาศเตือนภยั แลง้ สรปุ ส่ิงท่เี กษตรกรในพ้ืนท่เี สี่ยงภยั แลง้ ควรท�ำ ระบายสแี ดงจังหวัดท่เี ป็นพื้นทเี่ สยี่ งเกดิ ภยั แล้งข้างต้น 1. ………………………………..…………................................ ............................................................................ ............................................................................ 2. ………………………………..…………................................ ............................................................................ ............................................................................ 3. ………………………………..…………................................ ............................................................................ ............................................................................ 4. ………………………………..…………................................ ............................................................................ ............................................................................ 5. ………………………………..…………................................ ............................................................................ ............................................................................ 67ชดุ กจิ กรรมเรยี นร้รู ะดบั ประถมศึกษา เร่อื ง รู้รับ...ภยั พบิ ัติทางธรรมชาติ

กิจกรรมท่ี 10.3 ผังความคิดเรอ่ื งภยั แล้ง จากภาพขา้ งต้น จินตนาการวา่ การเปลย่ี นแปลงสภาพจากภาพท่ี 1 เปน็ ดังภาพท่ี 2 จะส่งผลกระทบอะไรตามมาบ้าง เขยี นเปน็ แผนผงั ความคดิ แสดงผลกระทบท่ีเกดิ ขึน้ 68 ชุดกิจกรรมเรียนรรู้ ะดบั ประถมศกึ ษา เรอ่ื ง รู้รบั ...ภัยพิบัติทางธรรมชาติ

11หนว่ ยท่ี ไฟป่า สตูลเตอื นหมอกควนั ไฟป่าอนิ โดฯ ยอดผ้ปู ่วยพุ่ง โดย ขา่ วสด วนั องั คารท่ี 10 กรกฎาคม พ.ศ. 2550 09:45 น. สตูล - ผสู้ อ่ื ขา่ วจากจงั หวัดสตูลรายงานวา่ เกดิ สภาพหมอกควันไฟปา่ อนิ โดนเี ซีย ซง่ึ เป็นหมอกควนั สขี าวทีป่ กคลุมไปทัว่ เมอื งสตูลมาต้ังแตว่ นั ที่ 4 กรกฎาคม 2550 ท่ผี า่ นมา หมอกควนั จากไฟป่าในอนิ โดนีเซีย ไดเ้ รมิ่ กระจายเข้าไปในตัวเมืองสตูล ทำ�ให้ตามท้องถนนสายต่างๆ เต็มไปด้วยหมอกควนั ปกคลมุ การสัญจร ไปมาไม่สะดวก โดยเฉพาะผู้ขับขี่รถจักรยานยนต์เน่ืองจากมีอาการแสบตา ตาแดง น้ำ�ตาไหล ปวดหัว เปน็ หวดั ดา้ น นพ. สำ�รวม ดา่ นประชนั กลุ นายแพทยส์ าธารณสขุ จงั หวดั สตลู กลา่ วถงึ เรอ่ื งนว้ี า่ ขอฝากเตอื น ประชาชน เนอื่ งจากมหี มอกควนั สขี าวปกคลมุ ในพน้ื ท่ี อาจทำ�ใหป้ ระชาชนมปี ญั หาเกย่ี วกบั โรคทางเดนิ หายใจ โดยเฉพาะผู้ที่เป็นโรคภูมิแพ้ คนชรา เด็กเล็ก อาจจะมีปัญหาต่อสุขภาพ ดังนั้น ในช่วงที่มีหมอกควันมาก ควรหลกี เลย่ี ง ไมค่ วรอยหู่ รอื ออกกำ�ลงั กายกลางแจง้ ควรจะอย่ใู นบา้ นและปดิ ประตหู นา้ ตา่ ง หากจำ�เปน็ ตอ้ ง ออกนอกบา้ นให้ใชผ้ า้ ชบุ นำ้ �หมาดๆ ปดิ ปาก ปดิ จมกู หรอื ขอหนา้ กากอนามยั จากสำ�นกั งานสาธารณสขุ จ.สตลู นายสนุ ทร เจรญิ สขุ เจ้าของคลินิกสุนทราการแพทย์ กลา่ วว่า มปี ระชาชนเข้าไปรกั ษาโรคเก่ยี วกับ อาการไอ เจบ็ คอ เป็นหวัด ตาแดง เพมิ่ มากข้นึ เพราะหมอกควนั เริม่ เขา้ มาหลายวันแลว้ ทมี่ าของขอ้ มลู : http://news.sanook.com/region/region_154488.php ไฟปา่ ตามธรรมชาติ เกดิ จากการตดิ ไฟของเชอ้ื เพลงิ ธรรมชาตใิ นปา่ ทถ่ี กู สะสมเปน็ ระยะเวลานาน และ ไฟลกุ ลามออกไปในวงกวา้ ง สรา้ งความเสยี หายตอ่ ทรพั ยากรปา่ ไมแ้ ละสง่ิ แวดลอ้ ม ทำ�ใหเ้ กดิ หมอกควนั สง่ ผล กระทบตอ่ สขุ ภาพของมนษุ ยแ์ ละเปน็ อนั ตรายตอ่ สง่ิ มชี วี ติ ในปา่ ทำ�ลายถน่ิ ทอ่ี ยอู่ าศยั ของสตั ว์ และอาจลกุ ลาม ไปถงึ บา้ นเรือนบรเิ วณท่เี กิดไฟป่า นอกจากน้ีไฟปา่ ยงั เป็นตัวการสำ�คญั ทที่ ำ�ใหเ้ กิดปัญหาภัยแล้งตามมา 69ชดุ กจิ กรรมเรยี นรู้ระดับประถมศกึ ษา เร่ือง รรู้ บั ...ภัยพิบตั ทิ างธรรมชาติ

กิจกรรมท่ี 11.1 ผลกระทบของไฟปา่ ตอ่ สิง่ มีชวี ิตและสง่ิ แวดล้อม ที่มาของภาพ : http://www.wildlandfire.com/photos.htm องคป์ ระกอบท่ีทำ�ใหเ้ กิดไฟปา่ 1. เชอื้ เพลงิ คอื สารอินทรยี ์ทกุ ชนดิ ตน้ ไม้ พุ่มไม้ ก่ิงไม้ และใบไมแ้ ห้งทถี่ กู สะสม 2. ออกซิเจน เปน็ องค์ประกอบหลัก ปกติจะกระจายอยู่ทว่ั ไปในปา่ 3. ความร้อน - ความร้อนจากธรรมชาติ เช่น ฟา้ ผา่ การเสียดสกี ันของต้นไม้ - มนุษยจ์ ุดขึ้น ท่ีมา : ดัดแปลงจากสำ�นกั ป้องกนั ปราบปราม และควบคมุ ไฟปา่ กรมอทุ ยานแห่งชาติ สัตว์ปา่ และพนั ธ์ุพชื ผลทเ่ี กิดขึน้ สร้างความเสียหายต่อทรัพยากรป่าไม้ ทำ�ให้เกิดผลเสียต่อสุขภาพเพราะเมื่อเกิดไฟป่าจะเกิด หมอกควันตามมาด้วย ท�ำ ใหบ้ า้ นเรือนเสยี หาย พชื และสตั วไ์ ดร้ บั อันตราย และท�ำ ใหเ้ กิดภยั แลง้ ตาม มาด้วย เขียนแผนผงั ค้นคว้่าข้อมลู และแสดงผลกระทบของการเกิดไฟปา่ ต่อสิ่งมชี วี ิตและสิง่ แวดลอ้ ม 70 ชดุ กิจกรรมเรียนรรู้ ะดบั ประถมศกึ ษา เรื่อง รูร้ ับ...ภัยพบิ ัติทางธรรมชาติ

กจิ กรรมเสริม 71ชดุ กิจกรรมเรียนรู้ระดบั ประถมศึกษา เรอ่ื ง รู้รับ...ภยั พบิ ัติทางธรรมชาติ

àÃÔÁè ลากเสน้ เพ่อื หาทางออก ¹FÓélo·oÇ‹ dÁ TsÊuÖ¹nÒaÁmÔ i S¾toÒrÂmØ La´n¹Ô d¶sÅli‹Áde ÀÙàe¢VrÒouäl¿cpaÃtinÐoàoºn ´Ô Wiäld¿»F†Òire DÀrÑÂoáuÅg§Œht Eáa¼r¹‹th´q¹Ô uäaËkÇe ·Ò§ÍÍ¡ 72 ชุดกจิ กรรมเรยี นรรู้ ะดบั ประถมศึกษา เรื่อง รู้รบั ...ภัยพบิ ัตทิ างธรรมชาติ

จับ ู่คภัยพิ ับตท�งธรรมช�ติ และผลกระทบใ ้หตรง ักน 73ชดุ กิจกรรมเรยี นรู้ระดบั ประถมศกึ ษา เรอ่ื ง ร้รู บั ...ภัยพิบตั ิทางธรรมชาติ

ระบายสีภาพปรากฏการณ์ทางธรรมชาติ คล่นื ยกั ษ์ ภัยแล้ง พายุหมนุ ดินถล่ม 74 ชุดกจิ กรรมเรยี นรรู้ ะดับประถมศกึ ษา เร่อื ง รูร้ ับ...ภัยพิบตั ิทางธรรมชาติ

ระบายสภี าพปรากฏการณ์ทางธรรมชาติ น้�ำ ท่วม ไฟป่า แผ่นดนิ ไหว ภเู ขาไฟระเบิด 75ชดุ กจิ กรรมเรยี นรู้ระดบั ประถมศกึ ษา เรอ่ื ง รู้รับ...ภยั พบิ ัติทางธรรมชาติ

จับค่ขู ้อความกบั ภาพ น้ำ�ท่วม ภัยแล้ง พายุหมนุ ดินถล่ม ไฟปา่ แผน่ ดินไหว ภูเขาไฟระเบิด คลื่นยักษ์ 76 ชุดกจิ กรรมเรยี นร้รู ะดบั ประถมศกึ ษา เรอ่ื ง รรู้ ับ...ภยั พิบตั ิทางธรรมชาติ

จบั คขู่ ้อความกบั ภาพ น�ำ้ ทว่ ม ภัยแล้ง พายหุ มนุ ดนิ ถลม่ ไฟป่า แผ่นดนิ ไหว ภเู ขาไฟระเบดิ คลืน่ ยกั ษ์ 77ชดุ กจิ กรรมเรยี นรู้ระดับประถมศกึ ษา เรอื่ ง รู้รับ...ภยั พิบัตทิ างธรรมชาติ

โยงภาพปรากฎการณ์ภยั ทางธรรมชาติท่เี หมอื นกัน 1A 2B 3C 4D 5E 6F 7G 8H 78 ชุดกิจกรรมเรยี นรู้ระดับประถมศึกษา เร่อื ง รรู้ ับ...ภัยพิบตั ิทางธรรมชาติ

สนุกกับการเรยี งค�ำ ศัพทภ์ ยั พิบัตทิ างธรรมชาติ M S R O T S IAMSUNT T LDOOF F AETRHQAUEK E LOVANCO V DANLSLDIE L LWIFREID W RDUOHG D 79ชุดกจิ กรรมเรยี นรรู้ ะดบั ประถมศกึ ษา เร่ือง รู้รับ...ภยั พิบัติทางธรรมชาติ

ค้นหาข้อมูลภยั พบิ ตั ิทางธรรมชาติ และใสภ่ าพ พร้อมบอกแหล่งที่มาของขอ้ มลู และภาพ เขียนคำ�อธบิ ายสัน้ ๆ ตามข้อความในตารางท่ีให้ ภาพภัยพบิ ทตั ่ีเิทกาิดงธรรมชาติ ชว่วนั งทเว่เี กลดิา/ สภาพพน้ื ท่ี ผลกระทบ 80 ชดุ กจิ กรรมเรียนร้รู ะดบั ประถมศึกษา เร่ือง รู้รับ...ภยั พบิ ัติทางธรรมชาติ

คน้ ขอ้ มูลภัยพิบัติทางธรรมชาติ พร้อมสร้างเรอื่ งเลา่ ท่ีน่าสนใจในหัวขอ้ “เรือ่ งเล่าจากภัยพิบตั ทิ างธรรมชาติ” ภาพ ภัยทีเ่ กดิ ขึ้น ………………………………..…………..................................... ………………………………..…………..................................... ………………………………..…………..................................... ………………………………..…………..................................... ………………………………..…………..................................... ………………………………..…………..................................... ………………………………..…………..................................... ………………………………..…………..................................... ผลกระทบ แนวทางการปอ้ งกนั ………………………………..…………..................................... ………………………………..…………..................................... ………………………………..…………..................................... ………………………………..…………..................................... ………………………………..…………..................................... ………………………………..…………..................................... ………………………………..…………..................................... ………………………………..…………..................................... ………………………………..…………..................................... ………………………………..…………..................................... ………………………………..…………..................................... ………………………………..…………..................................... ………………………………..…………..................................... ………………………………..…………..................................... ………………………………..…………..................................... ………………………………..…………..................................... 81ชุดกิจกรรมเรยี นรูร้ ะดบั ประถมศึกษา เรอ่ื ง รรู้ ับ...ภยั พิบัตทิ างธรรมชาติ

สถานการณส์ มมติ “รายงานขา่ ว” เลอื กผปู้ ระกาศขา่ ว 2 คน (ชาย-หญงิ ) เพอ่ื เปน็ ผปู้ ระกาศขา่ วคนท่ี 1 และผปู้ ระกาศขา่ วคนท่ี 2 ผูป้ ระกาศขา่ วอ่านขา่ วตามตารางขา้ งล่าง ผู้ประกาศข่าวคนท่ี 1 ผปู้ ระกาศข่าวคนท่ี 2 ชอ่ื ..................................................................................... ชอื่ ..................................................................................... M 1 สวสั ดีครบั ท่านผูฟ้ ังทุกทา่ น ขอตอ้ นรับทกุ ทา่ น W 1 สวสั ดตี อนเชา้ คะ่ สำ�หรบั ขา่ วทน่ี า่ ตดิ ตามในวนั น้ี เขา้ สู่รายการ ศนู ย์ข่าว PRINCESS-IT คงเป็นเรอ่ื งเก่ยี วกบั ภัยพบิ ัตทิ างธรรมชาติ ซึง่ ผม ........................................................................... ในชว่ งปีนปี้ ระเทศไทยเราประสบกบั ปัญหาภัย และผู้ดำ�เนนิ รายการร่วม ไดแ้ ก่ นำ้ �ทว่ มในหลายพ้นื ท่ี โดยเม่อื 2 - 3 วนั คณุ ......................................................................... ทผี่ า่ นมาพ้นื ท่ีในจังหวัดแมฮ่ ่องสอนได้ ประสบกบั ภัยน้ำ�ทว่ ม ดินถลม่ อยา่ งหนกั M 2 จากรายงานของผ้วู ่าราชการจังหวดั แมฮ่ ่องสอน W 2 และทสี่ ำ�คญั นะคะ่ คณุ ...................มผี ู้ได้รับความ กลา่ ววา่ จงั หวดั แม่ฮ่องสอน เดือดรอ้ นถงึ 79,353 คน 33,846 ครัวเรอื น ไดร้ ับผลกระทบจากพายุนกเตน ระหว่างวนั ท่ี และมีผู้เสียชวี ติ 7 ราย สญู หาย 1 ราย 1 - 10 สิงหาคม 2554 โดยมพี นื้ ท่ีประสบภยั จำ�นวน 7 อำ�เภอ 44 ตำ�บล 412 หมบู่ ้าน M 3 โดยเฉพาะในพืน้ ท่ี อำ�เภอสบเมย จงั หวัด W 3 ท้งั น้ีในส่วนของการชว่ ยเหลอื ผู้ประสบภัยฯ ส่วน แม่ฮ่องสอน มผี ู้บาดเจ็บ 11 ราย บ้านเรอื น ราชการ ได้ดำ�เนนิ การจัดทพี่ กั ชั่วคราว และ ราษฎรเสียหายทั้งหลงั 32 หลังคาเรือน ซอ่ มแซมเสน้ ทางจราจรในเบอ้ื งต้นแลว้ ขณะน้ี และสะพาน 31 แหง่ ชำ�รดุ พงั ทลาย สถานการณเ์ ร่ิมคล่คี ลายไปในทางทด่ี ขี ้นึ M 4 ในการดำ�เนินการปอ้ งกนั ในอนาคตทางราชการ W 4 กอ่ นจากกนั ในวนั น้ี ขอให้ทุกทา่ นดแู ลสขุ ภาพ จะดำ�เนินการจัดหาพ้นื ทรี่ องรบั ปรมิ าณน้ำ�ใน ตัวเอง และติดตามข่าวสารการเตอื นภยั ชว่ งฤดฝู นโดยเฉพาะการนำ�แนวทางแกม้ ลงิ มา ตา่ งๆ จากทางราชการ อย่างใกลช้ ดิ ดำ�เนินการ เพอื่ รองรบั ปริมาณน้ำ� เพือ่ เตรยี มพรอ้ ม และป้องกันผลกระทบทาง จากภัยธรรมชาติ เช่น พายุ นำ้ �ทว่ ม ดา้ นภยั พิบตั ิตา่ งๆ ท่ีจะเกิดขึน้ ต่อไป สำ�หรบั วัน และภยั แล้งต่อไป น้ี ดฉิ นั ......................... และคณุ ....................... ขอลาไปกอ่ น แลว้ พบกบั ศูนยข์ ่าว PRINCESS-IT ได้ใหม่ในวันพรงุ่ นค้ี ะ่ 82 ชุดกจิ กรรมเรยี นรูร้ ะดบั ประถมศึกษา เรอ่ื ง รรู้ บั ...ภยั พิบตั ิทางธรรมชาติ

เตรยี มรบั มอื กบั ภยั พิบตั ทิ างธรรมชาติ 83ชดุ กิจกรรมเรยี นรู้ระดบั ประถมศกึ ษา เรอ่ื ง ร้รู ับ...ภยั พบิ ัติทางธรรมชาติ

19 20ã¹¢¡ÑºàÃÁ¢Ð×ÍèÕèÂá¶àÊÒÍ¡¹¹ÂÔ´Óé¾Ë¹àÒžéÓËѧ¹×èͷ乤Nj»Óé ÐÁÇ·àÅÅҋǧ¢ÁäÁ·»1ÒŒ2·Ò ·ÓÃàÒ‹ ´§Ô¹à¡ÁËÒ×è͹Âà¡ŒÒÍ´Ôº2¹ÍªÓéع‹ Í‹·Í§Ç‹ÂÁÙ‹àÊÁÍ 22 ¶ é¹ÅÍÓ§Âà ‹·Ë‹ÅàÇÅѹÁ×è§Áé¹äÍàÓ»ËÔ¡Ã×2´Íé¹ ‹ªÇ‹ÓÍÒ·‹§ÂÇ é¹ÁÓ 23 21¹éÓ·‹ÇÁ 18 17 16 Âѧ¶½¤Í¹§Âãã¿Ë¹ªÒ‡ÅŒÍ¢¤Ñ§Ø»³Ð¡1¹ÐàÃͪ¡³§Í‹ ´Ô ˏ䧾¿¹Ò¿Ñ¡ÂÒ‡ Ø 15 ¢³Ðà¡´Ô ¾ÒÂØ à»´»ÃеÙáÅÐ START ¾ÒÂØ Ë¹ÒŒ µÒ‹ §·Ø¡ºÒ¹ ¶ÍÂËÅѧ 2 ªÍ‹ § 2 Ë»Á‡ÍÍàà´§ºÁÔ¹¡×èÍÍËѹࡹÊÙº‹ Ô´§ÔèŒÒÃá¢àÔ Ç3¼Í³‹¹§ªË·´Í‹ ÅÕÊèÔ¹§¹‹ÒäËÁãÊÇҋö 14 ¾ÒÂØ 1 3á¼¹‹ ´Ô¹äËÇ á¶¼Í㹋ªàˌŴÁÅ¿Ô ¹Ô×Íè ѧµàää¡à »¾ËÔ´¨×Íè Çáشͼà¾Ã‹¹ÂÁÔè ´¾µ¹Ô Œ¹Ëä¹ËÕÇ ¶ÍÂàÂÁ×¹Ë×èÍÍáÅàšѧÐÙ‹ãäÔ´¡¡»áÅè¼ËŒÐØ´¹‹¨¹àá´ŒÒÁèÔ ¹Ô µµä‹ÒŒ¹Ë§Ç á¼¹‹ ´¹Ô äËÇ 4 84 ชดุ กจิ กรรมเรียนรู้ระดับประถมศกึ ษา เรื่อง รู้รบั ...ภัยพบิ ตั ทิ างธรรมชาติ

FINISH 24ÃÕº´à͹Դ¾Ô¹¶àÂÊËÅ»¾Ñ§¹‹Á¹š àäÒŒ¡Ê»µÕ¢2ÂàÍѧ˪§·¹çÍ‹´Õè»Ê§Ô¹ÅÕ¹ÀÍÓéÙà´¢à»ÀÒÅÑÂÕÂè ¹ 28 12 25 27ËàÁÁ×èÍÙ‹ºàÒŒ¡Í¹´Ô ʹáԹպ¨¶¢àһŹ¡‹Á¹š º¢¶ãÍÍŒÒ͹§¹ÂÒ‹Êã˧ÓËÅᤌËѧÃÑÞÁ¡2´´ª¹Ô Í‹ ¶§Å‹Á 13 26 9 àÁ×Íè à¡Ô´Ê¹Ö ÒÁÔ 10 ǧÔè ä»´ÙËÒ´·ÃÒ ;¾˹բÖé¹ä»·ÕèÊÙ§ àÁ×è͹Óé ·ÐàÅŴŧ à´¹Ô Ë¹ÒŒ 4 ª‹Í§ ÍÂÒ‹ §ÃÇ´àÃÇç 11 ÊÖ¹ÒÁÔ ¶ÍÂËÅѧä»àÅ¢ 5 ÊÖ¹ÒÁÔ 5 ÍÂÙ‹ã¡ÅŒÀÙà¢Òä¿ÃÐàº´Ô Êѧࡵ»Ò‡ ÂÊÑÞÞÒ³ 4 ãÊË‹ ¹ŒÒ¡Ò¡Í¹ÒÁÑ áǹ‹ µÒ·Ø¡ª¹Ô´ 7 àµ×͹ÀÑÂÊÖ¹ÒÁàÔ Á×èͶ֧àÇÅÒ à¾×èͻ͇ §¡Ñ¹à¶ÒŒ ÀÙà¢Òä¿ ¨Ðä´ŒàµÃÕÂÁÃѺÁ×ͷѹ à´¹Ô Ë¹ÒŒ 2 ª‹Í§ 6 à´¹Ô Ë¹ÒŒ 1 ªÍ‹ § 8ÊÖ¹ÒÁÔ ÀÙà¢Òä¿ÃÐàºÔ´ 85ชดุ กจิ กรรมเรียนรู้ระดับประถมศกึ ษา เร่อื ง รู้รับ...ภัยพบิ ัตทิ างธรรมชาติ

สรปุ สิ่งทีค่ วรท�ำ และไมค่ วรท�ำ เมือ่ เกิดภยั พบิ ตั ิทางธรรมชาติ ภัยพิบตั ิ ควรท�ำ ไมค่ วรท�ำ 1. เมอ่ื เกิดแผน่ ดินไหว หมอบอยูบ่ ริเวณทีส่ ามารถป้องกันส่ิงของหล่นใส่ 2. เมอ่ื เกิดแผ่นดนิ ไหว ใชล้ ฟิ ต์เพื่ออพยพหนี 3. เมอ่ื เกดิ แผน่ ดินไหว ยืนอยู่ใกล้หน้าต่างและกระจก 4. อยู่ใกลภ้ ูเขาไฟระเบดิ ใส่หนา้ กากอนามยั แว่นตาทุกชนดิ เพื่อปอ้ งกันเถ้าภเู ขาไฟ 5. สังเกตปา้ ยสัญญาณเตือนภัยสึนามิเมอื่ ถงึ เวลาจะได้เตรยี มรบั มือทัน 6. วง่ิ ไปดูหาดทราย เม่ือนำ้ �ทะเลลดลงอย่างรวดเรว็ 7. เมอื่ เกดิ สึนามิ อพยพหนขี ้ึนไปท่ีสงู 8. เมอ่ื เกิดน้ำ�ท่วม ขับขี่ยานพาหนะลงไปในกระแสน้ำ�เพ่อื ความท้าทาย 9. เมื่อเกิดน้ำ�ท่วม ลงเลน่ นำ้ �หรือวา่ ยน้ำ� 10. ในขณะเกิดพายฝุ นฟา้ คะนองหนกั ยงั คงใช้อปุ กรณ์ไฟฟา้ 11. ขณะเกดิ พายุเปิดประตแู ละหนา้ ต่างทกุ บาน 12. เมือ่ เกดิ น้ำ�ท่วม ทำ�รา่ งกายอบอนุ่ อยูเ่ สมอ 13. สงั เกตเหน็ สนี ้ำ�เปลย่ี นเป็นสขี องดนิ ภูเขา รบี อพยพไปยังทปี่ ลอดภยั 14. เมื่อเกิดดินถลม่ ในหมูบ่ ้าน รบี ขนของสำ�คญั ออกจากบ้าน ให้หมดเปน็ อยา่ งแรก 86 ชุดกิจกรรมเรียนรูร้ ะดบั ประถมศึกษา เรอื่ ง รรู้ ับ...ภยั พบิ ัติทางธรรมชาติ

ศกึ ษาค้นควา้ ข้อมลู การเตรยี มพรอ้ มรับมือภยั พบิ ตั ิทางธรรมชาติ (แผ่นดนิ ไหว ภเู ขาไฟระเบิด สึนามิ พายุ นำ�้ ทว่ ม ดนิ ถลม่ ภยั แลง้ และไฟป่า) ออกแบบโปสเตอร์เพ่ือรณรงค์การเตรียมพร้อมรบั ภัยพบิ ตั ทิ างธรรมชาติ 87ชดุ กิจกรรมเรยี นรูร้ ะดับประถมศึกษา เรือ่ ง รูร้ ับ...ภยั พิบัติทางธรรมชาติ

จบั กล่มุ ๆ ละ 3-5 คน ค้นควา้ ข้อมูล และระดมความคิดสร้างแผนที่เส้นทาง หลบภยั พบิ ัตทิ างธรรมชาตทิ ี่นักเรียนคาดว่าจะเกดิ ข้นึ ท่โี รงเรียน เพอ่ื ใหเ้ พือ่ นใน โรงเรียนสามารถใชใ้ นการหลบภยั ไปยังท่ีปลอดภัยได้ 88 ชดุ กิจกรรมเรยี นรู้ระดบั ประถมศึกษา เร่ือง รู้รับ...ภยั พบิ ัตทิ างธรรมชาติ