20200525-Ebook-Covid19-nstda

สารบัญ ผลงานนวัตกรรม/บริการ โดยสาํ นักงานพั ฒนาวิทยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยแี หง่ ชาติ หนา้ DDC-Care ระบบติดตามและประเมนิ ผทู้ ่มี ีความเสย่ี งต่อการติดเชือ้ กอ่ โรคโควดิ -19 Traffy Fondue 4 NIEMS-Care ระบบจดั การสถานการณโ์ ควิด-19 ในระดับชุมชน 5 ระบบติดตามการกระจายหน้ากากอนามยั 6 หนา้ กากอนามัย N-Breeze 7 หนา้ กากอนามยั Safie Plus 8 Face Shield from FabLab 9 หมวกแรงดนั ลบ Negative Pressure Helmet 10 Germ Saber UVC Sterilizer 11 Germ ZerO3 Sterilizer ตอู้ บโอโซนเพ่ื อฆ่าเช้ือโรค 12 MagikTuch ลิฟตไ์ รส้ มั ผัส ขจัดโควดิ -19 13 BodiiRay S เครื่องเอกซเรย์ดิจทิ ัลสาํ หรับถา่ ยทรวงอก 14 AI วนิ ิจฉยั ภาพถา่ ยเอกซเรยท์ รวงอก 15 แบบจําลองทางคณิตศาสตร์ เพื่ อรับมอื การระบาดของโควิด-19 16 MuTherm-FaceSense 17 การสกัด RNA โดยไม่ใช้ Commercial Kit 18 ชดุ ตรวจหาเชื้อไวรัส SARS-CoV-2 ด้วยเทคนคิ แลมป์ (LAMP) 21 ชุดตรวจเชอื้ ไวรสั ก่อโรคโควดิ -19 แบบรวดเรว็ ดว้ ยเทคนคิ LFA 22 การคัดแยกผู้ป่วยด้วยลายพิ มพ์ เปปไทด์ (Peptide barcode) 23 วัคซนี ปอ้ งกันโรคโควิด-19 24 ห้องกักตวั ภาคสนามจากตคู้ อนเทนเนอร์ 25 ต้นแบบเปลเคล่ือนยา้ ยผปู้ ว่ ยแบบความดันลบ 26 29 30 นวตั กรรมรบั มือ COVID-19 สํานักงานพัฒนาวทิ ยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยแี ห่งชาติ (สวทช.)

สารบญั หน้า ต้นแบบอุปกรณ์ปกปอ้ งทางเดนิ หายใจแบบจา่ ยอากาศบรสิ ุทธ์ิ (PAPR) อย่างง่าย 31 ตน้ แบบรถเข็นควบคมุ ระยะไกล 32 Research Gap Fund fights COVID-19 33 บริการคาํ บรรยายแทนเสียงแบบสด 34 Fun Science @ Home by NSTDA 35 ผลงานนวตั กรรมท่รี ว่ มพั ฒนากับหน่วยงานภาคี 36 Medical Devices Demand-Supply Matching 37 EP Kare หนา้ กากเอนกประสงค์ 38 HAPYBOT หุน่ ยนตข์ นส่งในโรงพยาบาล 39 Wristband ตดิ ตามตาํ แหนง่ ผกู้ ักตวั 40 เครือ่ งทดแทนเคร่อื งชว่ ยหายใจ Chula-PRANA 41 รวมงานวิจัย สวทช. สู้ภยั โควิด-19 42 นวัตกรรมรับมอื COVID-19 สํานักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยแี หง่ ชาติ (สวทช.)

ผลงานนวตั กรรม/บรกิ าร โดยสาํ นกั งานพัฒนาวทิ ยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยแี หง่ ชาติ 4

นวัตกรรมรบั มือ COVID-19 สาํ นกั งานพัฒนาวิทยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยแี ห่งชาติ (สวทช.) DDC-Care ระบบตดิ ตามและประเมนิ ผู้ที่มีความเสย่ี งตอ่ การตดิ เช้อื กอ่ โรคโควิด-19 DDC-Care คือ แอปพลิเคชันท่ีสาํ นักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี แหง่ ชาติ รว่ มมอื กบั กรมควบคมุ โรคและหนว่ ยงานภาคใี นการพัฒนาขึน้ เพื่อใหป้ ระชาชน กลมุ่ เสยี่ งทอี่ ยใู่ นชว่ งกกั ตวั 14 วนั ไดใ้ ชแ้ อปพลเิ คชนั ในการประเมนิ อาการและความเสยี่ ง ของตนเองทกุ วนั เพื่อใหเ้ จา้ หนา้ ทสี่ ามารถตดิ ตามการควบคมุ โรคไดส้ ะดวก และสามารถ เข้าช่วยเหลือได้อย่างทันท่วงทีหากเกิดเหตุฉุกเฉินขึ้น แอปพลิเคชันนี้มีจุดแข็ง คือ สามารถสอื่ สาร 2 ทาง ระหวา่ งผปู้ ว่ ยกบั เจา้ หนา้ ทคี่ วบคมุ โรคไดต้ ลอดเวลา มี Dashboard รายงานผลตรงแกเ่ จา้ หนา้ ทท่ี เ่ี กยี่ วขอ้ ง และยงั ใหบ้ รกิ ารไดถ้ งึ 3 ภาษา คอื ไทย องั กฤษ และจนี โดยผทู้ จ่ี ะไดร้ บั คาํ แนะนําจากภาครฐั ใหใ้ ชแ้ อปพลเิ คชนั DDC-Care แบง่ ออกเปน็ 2 กรณี ได้แก่ 1) กรณกี ลมุ่ เสยี่ งตอ่ การตดิ เชอื้ โควดิ -19 มาตรวจทโี่ รงพยาบาล แลว้ โรงพยาบาลพิจารณาวา่ เปน็ ผทู้ ีม่ คี วามเสยี่ ง แตผ่ ลตรวจการตดิ เชอื้ ออกมาเปน็ Negative (ยงั ตรวจไมพ่ บเชื้อ) เจ้าหนา้ ทจ่ี ะให้ผู้นน้ั ติดต้งั แอปพลิเคชันแลว้ ทําการกกั ตวั ทีท่ ีพ่ ักอาศัย (Self-quarantine) เปน็ เวลา 14 วัน 2) กรณีผู้ปว่ ยมาตรวจที่โรงพยาบาลแล้วผลออกเปน็ Positive (พบเชือ้ ในร่างกาย) เจ้าหน้าที่ของโรงพยาบาลจะส่งข้อความแจ้งเตือน (SMS) ไปยัง มือถอื ของบุคคลใกล้ชิดผู้ปว่ ยรายนั้น เชน่ ผู้ที่อาศัยอยใู่ นบ้านเดยี วกัน เพ่ือใหก้ ักตวั เองที่ท่พี ักอาศยั เปน็ ระยะเวลา 14 วัน และตดิ ต้งั แอปพลเิ คชนั สําหรบั ตดิ ตามการกักตัว การทํางานของแอปพลิเคชนั ตดิ ต่อ: มติ ทิ ่ี 1 สําหรบั กลมุ่ เสย่ี ง : ผใู้ ชง้ านแอปพลเิ คชนั จะไดท้ าํ แบบประเมนิ สขุ ภาพราย ดร.ณฐั นนั ท์ ทดั พิทกั ษก์ ุล วัน โดยจะมีผลประเมินตอบกลับว่ามีความเสี่ยงเพิ่มข้ึนหรือไม่ หากพบว่ามีความเสี่ยง ทมี วจิ ยั เทคโนโลยที ีท่ กุ คนเข้าถึงและสิ่งอาํ นวยความสะดวก เพ่ิมข้ึน เจ้าหน้าท่ีจากกรมควบคุมโรคจะโทรศัพท์ติดต่อมาให้คําแนะนําในการดแู ล ศูนยว์ ิจัยเทคโนโลยสี ง่ิ อํานวยความสะดวกและเครือ่ งมอื แพทย์ ตนเอง หรอื หากสขุ ภาพอยใู่ นเกณฑท์ ีต่ อ้ งเขา้ รบั การรกั ษาทโี่ รงพยาบาล เจา้ หนา้ ทีจ่ ะ เบอร์โทรศพั ท:์ 02 564 6900 ต่อ 72232 ดําเนินการใหค้ วามชว่ ยเหลือตอ่ ไป E-mail: [email protected] แอปพลิเคชันจะส่งข้อมูลพิ กัด (GPS) ของกลุ่มเสี่ยงแบบเรียลไทม์ไปยัง กรมควบคมุ โรคทกุ 10 นาที หากระบบไดร้ บั การรายงานวา่ ผทู้ ก่ี กั ตวั ออกจากพิกดั ของ สถานท่ีกักตัวเกิน 50 เมตร ระบบจะแจ้งเตือนการออกนอกพ้ืนท่ีให้ทั้งกลุ่มเส่ียงและ เจา้ หนา้ ท่ีกรมควบคุมโรครบั ทราบเพื่อจัดการรับมอื ความเสี่ยง มติ ทิ ่ี 2 เจา้ หนา้ ทค่ี วบคมุ โรค : เจา้ หนา้ ทจี่ ะใชร้ ะบบ DDC-Care Dashboard ใน การติดตามและตรวจสอบกลุ่มเสี่ยงที่ต้องกักตัว เพื่ อลดภาระงานและความเสี่ยง ในการตดิ ตาม และยงั สามารถใชป้ ระเมนิ สถานการณเ์ พื่อเตรยี มความพรอ้ มรองรบั ผปู้ ว่ ย ไดอ้ กี ดว้ ย ขอ้ มลู ทง้ั หมดทป่ี ระชาชนกรอกเขา้ ระบบจะไดร้ บั การปกปอ้ งขอ้ มลู ดว้ ยระบบ ความปลอดภัยสูงสุด มีการจาํ กัดสิทธิ์ของผู้ตรวจสอบและจัดการข้อมูล เป็นระดับ โรงพยาบาล ระดบั จงั หวดั ระดับเขต และระดบั กรมควบคมุ โรค DDC-Care เรม่ิ มกี ารใชง้ านจรงิ แลว้ เมอ่ื วนั ท่ี 31 มนี าคม 2563 โดยกรมควบคมุ โรค นํามาใชก้ บั กลมุ่ ทมี่ คี วามเสยี่ งตอ่ การตดิ เชอื้ ทส่ี ถาบนั บําราศนราดรู และในสว่ นภมู ภิ าค สาํ นกั งานปอ้ งกนั ควบคมุ โรค (สคร.) ไดด้ าํ เนนิ การในระดบั พื้นทจี่ งั หวดั ทรี่ บั ผดิ ชอบไดแ้ ก่ สคร. 2 (พิษณุโลก เพชรบูรณ์ สโุ ขทัย) และ สคร. 8 (อุดรธานี บึงกาฬ) 5

นวัตกรรมรับมอื COVID-19 สาํ นกั งานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยแี หง่ ชาติ (สวทช.) Traffy Fondue ทราฟฟฟี องดูว์ (Traffy Fondue) เป็นแอปพลิเคชันสําหรับ รบั แจง้ เมอ่ื ประชาชนผเู้ สยี่ งตอ่ การตดิ เชอื้ กอ่ โรคโควดิ -19 เดนิ ทาง กลับภูมิลาํ เนา ระบบผ่านการออกแบบมาให้ง่ายต่อการใช้งาน เพี ยงผู้แจ้งสแกน QR Code (หรือเพ่ิ มเพื่ อน LINE ID : @traffyfondue) ก็สามารถแจง้ ได้ทันที ทราฟฟฟี องดวู พ์ ัฒนามาจากแอปพลเิ คชนั แจง้ และตดิ ตามปญั หาเมอื ง ทง้ั นปี้ ระชาชนทวั่ ประเทศ สามารถเปน็ สว่ นหนงึ่ ในการปอ้ งกนั การระบาด ที่จัดทาํ ข้ึนสําหรับส่ือสารปัญหาของเมืองระหว่างประชาชนกับหน่วยงานท่ี ด้วยการแจ้งข้อมูลผ่านไลน์แชตบอต เพียงเพิ่มเพื่อน @traffyfondue รบั ผดิ ชอบ ประชาชนสามารถแจง้ ปญั หาทพ่ี บ (เชน่ ปญั หาความสะอาด ปญั หา หากพบผู้ท่ีเดินทางจากพ้ืนท่ีเสี่ยงกลับภูมิลาํ เนา สามารถแจ้งข้อมูลโดย ทางเทา้ ) และตดิ ตามสถานะการดาํ เนนิ การแกไั ขปญั หาของหนว่ ยงานทรี่ บั การพิมพ์ #โควดิ ตามดว้ ยชอ่ื เลน่ เพศ สง่ ขอ้ มลู ภาพลกั ษณะทอ่ี ยู่ หมบู่ า้ น ผิดชอบ โดยหน่วยงานจะได้รับแจ้งรายงานปัญหาพร้อมข้อมูลที่ ชมุ ชน (ไมต่ อ้ งสง่ ภาพคน) มายงั ไลนแ์ ชตบอต เพ่ือใหเ้ จา้ หนา้ ทฝี่ า่ ยปกครอง เพียงพอต่อการดําเนนิ การ เช่น ภาพถ่าย และตาํ แหน่งบนแผนท่ี ท้องถิ่นลงพื้นที่ตรวจสอบ สอบสวน และคัดกรอง เพื่อป้องกันการแพร่ ระบาดของโรคในพื้นท่ตี า่ งๆ ไดอ้ ย่างมีประสิทธิภาพ อยา่ งไรกต็ าม จากการสถานการณโ์ รคโควดิ -19 ระบาดในเกอื บทกุ พ้ืนท่ี จงึ มกี ารประยกุ ตใ์ ชแ้ อปพลเิ คชนั ทราฟฟฟี องดวู ใ์ นแพลตฟอรม์ ไลนแ์ ชตบอต ปัจจุบันมีการแจ้งเบาะแสของผู้เข้าข่ายเดินทางจากพ้ื นที่เสี่ยงท่ี เพื่ อรายงานข้อมูลบุคคลท่ีเดินทางมาจากพ้ื นท่ีเสี่ยงและกรุงเทพมหานคร เดินทางกลับมายังภูมิลําเนาเข้ามาในระบบแล้วจาํ นวนมาก เช่น จังหวัด เน่ืองจากกระทรวงมหาดไทย (มท.) ในฐานะหน่วยงานผู้ใช้ข้อมูลดังกล่าว มหาสารคาม ราชบรุ ี นครพนม ยโสธร หนองคาย และยงั มอี กี หลายภมู ภิ าค ต้องการทราบว่า มีผู้ที่มคี วามเสย่ี งตอ่ การติดเชือ้ ก่อโรคโควิด-19 เดนิ ทาง ทั่วประเทศ ทราฟฟฟี องดูว์นับเป็นอีกช่องทางหนึ่งในการแก้ไขปัญหาการ กลบั ไปยังภูมิลําเนาทใ่ี ดบ้าง เพ่ือช่วยเหลือเจา้ หนา้ ทีใ่ นการคัดกรอง แพร่ระบาดของโรค ตดิ ตอ่ : ดร.วสันต์ ภัทรอธิคม ทีมวิจัยระบบขนสง่ และจราจรอัจฉรยิ ะ กลมุ่ วิจยั การสอ่ื สารและเครือขา่ ย ศูนย์เทคโนโลยอี ิเล็กทรอนิกสแ์ ละคอมพิวเตอรแ์ ห่งชาติ เบอร์โทรศพั ท:์ 02 564 6900 ต่อ 2528 E-mail: [email protected] 6

นวัตกรรมรับมอื COVID-19 สํานักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยแี หง่ ชาติ (สวทช.) NIEMS-Care ระบบจดั การ สถานการณโ์ ควดิ -19 ในระดบั ชมุ ชน NIEMS-Care คือ แอปพลิเคชันที่ใช้สาํ หรับเฝ้าระวังการ ระบาดของเชื้อก่อโรคโควิด-19 ในระดับชุมชนเพื่อการตอบสนอง อยา่ งรวดเรว็ โดยแตล่ ะครวั เรอื นจะมตี วั แทนทาํ หนา้ ทรี่ ายงานสถานะ สุขภาพของสมาชิกในครัวเรือนเป็นประจาํ ทุกวันผ่านแอปพลิเคชัน โดยมีผู้ใหญ่บ้านหรือผู้แทน และเจ้าหน้าท่จี ากโรงพยาบาลส่งเสริม สขุ ภาพประจาํ ตาํ บล (รพสต.) ทําหนา้ ทตี่ ดิ ตามและเฝา้ ระวงั ผา่ นทาง หน้าสรุปข้อมลู (Dashboard) ของแอปพลเิ คชัน หากพบประชาชนทด่ี แู ลอยมู่ คี วามเสยี่ งตอ่ การตดิ เชอ้ื กอ่ โรคโควดิ -19 หรอื มอี าการปว่ ยโควดิ –19 อบต. หรอื เทศบาลจะรายงานไปยงั ศนู ยน์ เรนทรหรอื สถาบนั การแพทย์ฉกุ เฉินแห่งชาติ (สพฉ.) เพื่อเดนิ เร่ืองการดูแล ใหค้ วามชว่ ยเหลอื และทาํ การปอ้ งกันโรคตอ่ ได้อยา่ งทันทว่ งที โดยในเดอื นเมษายน 2563 มกี ารนาํ รอ่ งใชง้ านแอปพลเิ คชนั แลว้ ใน 11 พื้นทจ่ี าก 11 จงั หวดั จํานวนครวั เรอื นทีล่ งทะเบยี น 600 ครวั เรอื น และกาํ ลงั จะขยาย ผลไปใช้งานในพ้ืนที่การดูแลของ อบต. หรือเทศบาลอ่นื ๆ ท่ัวประเทศในเดือนพฤษภาคมน้ี การพัฒนาและขยายผลการใช้งานแอปพลิเคชันน้มี ีหน่วยงานพันธมิตร คอื สพฉ. และ อบต./เทศบาล 11 แห่ง ตดิ ตอ่ : ดร.กติ ติ วงคถ์ าวราวฒั น์ ศูนย์วจิ ยั เทคโนโลยีส่งิ อํานวยความสะดวกและเคร่อื งมอื แพทย์ (A-MED) เบอรโ์ ทรศัพท์: 02 564 6900 ต่อ 2522 E-mail: [email protected] 7

นวตั กรรมรับมอื COVID-19 สํานกั งานพัฒนาวิทยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยแี ห่งชาติ (สวทช.) ระบบตดิ ตาม การกระจาย หนา้ กากอนามยั ระบบติดตามการกระจายหน้ากากอนามัยของกระทรวงมหาดไทย ติดตอ่ : เป็นระบบท่ีใช้ในการติดตามการแจกจ่ายของกระทรวงแบบรายวัน ทว่ั ประเทศ โดยจะทาํ การบนั ทกึ การตรวจรบั หรอื แจกจา่ ยหนา้ กากอนามยั ดร.กริช นาสงิ ห์ขนั ธุ์ พร้อมแสดงผลแยกตามพื้ นที่ จากระดับจังหวัด อําเภอ ตาํ บล และ งานยกระดบั ความพรอ้ มทางเทคโนโลยี หมบู่ า้ น เพ่ือเปน็ การแกป้ ญั หาการบรหิ ารจดั การหนา้ กากอนามยั ของ ฝา่ ยสนบั สนุนบริการทางวศิ วกรรมและเทคโนโลยี กระทรวงมหาดไทย ศนู ยเ์ ทคโนโลยีอิเล็กทรอนกิ สแ์ ละคอมพิวเตอร์แหง่ ชาติ เบอรโ์ ทรศพั ท์: 02 564 6900 ต่อ 2432 ปจั จบุ นั กาํ ลงั เตรยี มทดสอบการใชง้ านใน กทม. นนทบรุ ี และขยาย E-mail: [email protected] การใชง้ านใหค้ รอบคลมุ ฝา่ ยปกครองทว่ั ประเทศ (77 จงั หวดั ประมาณ 1,800 คน) ตอ่ ไป ทงั้ นี้ เปน็ การพัฒนาภายใตค้ วามรว่ มมอื ของกระทรวงมหาดไทยกบั งานยกระดบั ความพรอ้ มทางเทคโนโลยี ฝา่ ยสนบั สนนุ บรกิ ารทางวศิ วกรรม และเทคโนโลยี ศูนย์เทคโนโลยีอิเล็กทรอนิกส์และคอมพิวเตอร์แห่งชาติ สํานกั งานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยแี หง่ ชาติ 8

นวัตกรรมรบั มือ COVID-19 สาํ นักงานพัฒนาวิทยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยแี ห่งชาติ (สวทช.) หนา้ กากอนามยั N-Breeze จากปัญหาฝุ่น PM2.5 ที่มีค่าเกินเกณฑ์มาตรฐานอยู่ในระดับที่มี ผลกระทบต่อสุขภาพของประชาชน สาํ นักงานพั ฒนวิทยาศาสตร์ และเทคโนโลยแี หง่ ชาติ จงึ มงุ่ พัฒนาหนา้ กากอนามยั เพื่อปอ้ งกนั ฝนุ่ ขนาดเลก็ สารพิษ และเชอ้ื โรค ซงึ่ เมอื่ เกดิ การระบาดของโรค โควิด-19 ยังสามารถนาํ มาใช้เป็นอุปกรณ์ป้องกันการติดเชื้อ ไวรสั โคโรนาโดยเฉพาะในกลุ่มบุคลากรทางการแพทย์ หนา้ กากอนามัย N-Breeze ปัจจุบันมีการนําเอ็นบรีซมาประยุกต์ใช้ผลิตหน้ากากอนามัยท่มี ี รปู แบบใชง้ านสะดวก เชน่ รนุ่ N-Breeze M01 โดยมกี ารออกแบบเพ่ิม เอ็นบรีซ (N-Breeze) คือแผ่นกรองจากเส้นใยขนาดเล็ก พ้ืนที่หายใจให้กว้างกว่าหน้ากากอนามัยแบบธรรมดา กระชับใบหน้า แต่ ผลิตโดยศูนย์นาโนเทคโนโลยีแห่งชาติ พัฒนาจากเทคโนโลยีการข้นึ รูป ไมป่ ดิ แนน่ (Semi-facial fit) ทาํ ใหห้ ายใจสะดวกมากขน้ึ และมสี ายคลอ้ ง เส้นใยนาโนด้วยองค์ประกอบเฉพาะร่วมกับเทคนิคอิเล็กโทรสปนิ นิง และ หทู มี่ ผี วิ สมั ผสั นมุ่ จงึ ใหค้ วามรสู้ กึ เบาสบายขณะสวมใส่ มปี ระสทิ ธภิ าพการ เทคโนโลยีแผ่นเส้นใยไมโครไฟเบอร์ ทําให้ได้แผ่นเส้นใยแบบไม่ถักทอ กรองทง้ั อนภุ าคและละอองของเหลวดมี าก (VFE > 99%, BFE > 99%, ทม่ี ลี กั ษณะเปน็ รพู รนุ ขนาดเลก็ จาํ นวนมาก สามารถคดั กรองอนภุ าคขนาด PFE (ASTM F2299) 0.1 > 99%, 0.3 > 99%, 0.5 um > 99%) สามารถ เลก็ แตย่ อมใหอ้ ากาศผา่ นได้ จงึ มคี ณุ สมบตั พิ ิเศษตา่ งจากแผน่ กรองทวั่ ไป นําไปใช้เป็นอุปกรณ์ป้องกันส่วนบุคคลเพ่ื อลดการแพร่กระจายเช้ือโรค สามารถดกั จบั อนภุ าคฝนุ่ ละอองในอากาศขนาด 0.3-2.5 ไมครอน เหมาะ สาํ หรบั บคุ ลากรทางการแพทยแ์ ละประชาชนทวั่ ไป เชน่ ในสถานการณก์ าร สาํ หรับการกรองฝุน่ PM2.5 ปอ้ งกนั ละอองของเหลวทีอ่ าจปนเป้ อื นเชอ้ื ระบาดของโรคโควดิ -19 เอน็ บรซี และตน้ แบบดงั กลา่ วจงึ นบั เปน็ เทคโนโลยี โรค และต้านแบคทีเรีย โดยตัวแผ่นกรองมีความแข็งแรง ยืดหยุ่น สงิ่ ทอสมยั ใหมท่ ตี่ อบโจทยเ์ รอื่ งมลภาวะและโรคตดิ ตอ่ ในระบบทางเดนิ หายใจ นํา้ หนักเบา ทนต่อแรงดึงได้ดี นอกจากนี้ยังสามารถออกแบบเอ็นบรีซ ทที่ ั่วโลกกาํ ลังเผชิญ ให้มีคุณสมบัติที่หลากหลายเพิ่มเติมเข้ามา เช่น ทําความสะอาดตัวเอง สะท้อนน้ํา และทนต่อแสงแดด จากความสามารถเหล่านี้จึงเหมาะแก่การ ตดิ ตอ่ : นาํ ไปประยกุ ตใ์ ชใ้ นหลากหลายอตุ สาหกรรม เชน่ อตุ สาหกรรมการแพทย์ อตุ สาหกรรมเครอ่ื งปรบั อากาศ อตุ สาหกรรมยานยนต์ และใชท้ ดแทนแผน่ ดร.วรล อนิ ทะสันตา กรองอากาศทม่ี ีราคาสงู ในทอ้ งตลาด กลุ่มวิจัยวัสดุผสมและการเคลือบนาโน ศนู ย์นาโนเทคโนโลยีแห่งชาติ เบอรโ์ ทรศพั ท:์ 02 564 7100 ต่อ 6580 แผน่ กรองจากเสน้ ใยเอน็ บรซี ผา่ นการทดสอบประสทิ ธภิ าพการกรอง E-mail: [email protected] ฝุ่นละอองขนาดเล็ก อ้างอิงตามมาตรฐานยุโรปและสหรัฐอเมริกา เช่น EN149 FFP1, EN149 FFP2, EN149 FFP3, ASTM F2299 และ NIOSH N95 รวมถึงผ่านการทดสอบประสิทธิภาพการกรองละออง ของเหลวทม่ี เี ชอื้ โรค เชน่ Viral filtration efficiency (VFE), Bacterial filtration efficiency (BFE) และได้ยื่นจดทรัพย์สินทางปัญญาหลาย ฉบบั อยู่ระหวา่ งการถ่ายทอดเทคโนโลยีสูภ่ าคธรุ กจิ 9

นวัตกรรมรบั มือ COVID-19 สาํ นกั งานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ (สวทช.) หน้ากากอนามัย Safie Plus จากปัญหาฝุ่น PM2.5 ท่ีมีค่าเกินเกณฑ์มาตรฐาน ในระดับท่มี ีผล กระทบตอ่ สขุ ภาพของประชาชน สํานกั งานพัฒนาวทิ ยาศาสตรแ์ ละ เทคโนโลยแี หง่ ชาตจิ งึ มงุ่ พัฒนาหนา้ กากอนามยั ทส่ี ามารถปอ้ งกนั ฝนุ่ ขนาดเลก็ และเชอ้ื โรค และเมอ่ื มกี ารระบาดของโรคโควดิ -19 ยงั สามารถนํามาใชเ้ ปน็ อปุ กรณป์ อ้ งกนั การตดิ เชอ้ื ในกลมุ่ บคุ ลากร ทางการแพทยไ์ ด้ หนา้ กากอนามัย Safie Plus ปัจจุบันหน้ากากอนามัยเซฟพี ลัสผ่านการทดสอบประสิทธิภาพการ กรองฝนุ่ PM2.5 ได้ 99% ตามมาตรฐาน ASTM F2299 จาก TÜV SÜD เซฟพี ลัส (Safie Plus) คือหน้ากากอนามัยประสิทธิภาพสูง ผลิตโดย ประเทศสิงคโปร์ และผ่านการทดสอบประสิทธิภาพการกรองไวรัส (Viral ศูนย์วิจัยเทคโนโลยีสิ่งอํานวยความสะดวกและเครื่องมือแพทย์ ร่วมกับ filtration efficiency: VFE) ได้ 99% จาก Nelson Laboratory ศูนย์เทคโนโลยีโลหะและวัสดุแห่งชาติ โดยหน้ากากมีความหนา 4 ชั้น สหรัฐอเมริกา อีกท้งั ยังผ่านการทดสอบประสิทธิภาพการฆ่าเช้อื ไวรัส แผ่นชั้นกรองพั ฒนาด้วยเทคโนโลยีการเคลือบสารไฮดรอกซีอาปาไทต์และ H1N1 (Influenza A Virus) โดยมหาวทิ ยาลยั มหิดล ไทเทเนียมบนเส้นใยธรรมชาติ ซ่ึงมีคุณสมบัติในการดักจับฝุ่นละอองท่ีมี อนุภาคขนาดเล็กและจุลินทรีย์ จึงช่วยป้องกันฝุ่น PM2.5 และกาํ จัดเช้ือ สาํ หรับการนําไปใช้งานขณะนี้อยู่ระหว่างดาํ เนินการขออนุมัติจาก จลุ นิ ทรยี ไ์ ดท้ ง้ั ไวรสั และแบคทเี รยี เมอ่ื ถกู แสงแดด เซฟพี ลสั ผา่ นการออกแบบ คณะกรรมการเฉพาะกจิ เกย่ี วกบั การบรหิ ารจดั การพัสดสุ าํ หรบั การปอ้ งกนั ให้มีความกระชับกับใบหน้า หายใจได้สะดวก ไม่อึดอัด ทาํ ให้สวมใส่ได้เป็น ควบคุมหรือรักษาโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 เพื่อผลิตหน้ากาก เวลานาน นอกเหนือการควบคุมสาํ หรับแจกจ่ายให้แก่บุคลากรทางการแพทย์ ศนู ยค์ วามเปน็ เลศิ ดา้ นชวี วทิ ยาศาสตรไ์ ดป้ ระสานขอตวั อยา่ งหนา้ กาก อนามยั เซฟพี ลสั เพื่อออกแบบหนา้ กากอนามยั รปู แบบใหม่ นอกจาก น้ียังมีความร่วมมือกับผู้ผลิตเอกชนท่ไี ด้รับรองมาตรฐานการผลิตตาม มาตรฐาน ISO 13485 ในการผลติ หน้ากาก Safie Plus หน้ากากอนามัย นวตั กรรมแผ่นกรอง 4 ช้นั ติดตอ่ : ดร.นฤภร มนตม์ ธรุ พจน์ ทมี วจิ ยั เทคโนโลยเี ครื่องมอื แพทย์ฝังใน ศูนย์วิจัยเทคโนโลยสี ิง่ อาํ นวยความสะดวกและเครือ่ งมือแพทย์ เบอร์โทรศพั ท์: 02 564 6500 ต่อ 4437 E-mail: [email protected] 10

นวตั กรรมรบั มอื COVID-19 สาํ นักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยแี ห่งชาติ (สวทช.) Face Shield from FabLab ทา่ มกลางสถานการณก์ ารระบาดของโรคโควดิ -19 ซง่ึ ทวั่ โลก กาํ ลงั เผชญิ อยใู่ นปจั จบุ นั Face Shield หรอื หนา้ กากชนดิ บงั ใบหนา้ คอื อปุ กรณส์ ําคญั ทจ่ี ะเปน็ เกราะปอ้ งกนั การฟุง้ กระจาย ของสารคดั หลง่ั จากผปู้ ว่ ย ไมใ่ หม้ าสมั ผสั บคุ ลกรทางการแพทย์ และผทู้ ี่เก่ียวข้อง สาํ นกั งานพัฒนาวทิ ยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยแี หง่ ชาติ โดยโครงการ ปัจจุบัน FabLab ได้ส่งมอบ Face Shield ให้แก่บุคลากรทาง โรงประลองต้นแบบทางวิศวกรรม (Fabrication Lab) หรือ FabLab การแพทยท์ ว่ั ประเทศแลว้ กวา่ 6,413 ชดุ และยงั ไดอ้ ปั โหลดไฟลต์ น้ แบบ และเครอื ขา่ ย FabLab ในภมู ภิ าค รว่ มกบั เครอื ขา่ ยนกั ประดษิ ฐ์ (Maker) โมเดล 3 มติ ิ ไวท้ ่ี www.thingiverse.com/thing:4260273 เพ่ือเปดิ นาํ “เทคโนโลยีเครื่องพิ มพ์ 3 มิติ หรือ 3D Printing“ มาผลิต Face โอกาสใหเ้ ครอื ขา่ ย FabLab และหนว่ ยงานทสี่ นใจดาวนโ์ หลดเพื่อรว่ มผลติ Shield โดยต่อยอดแบบการข้ึนรูปจากเมกเกอร์ Prusa Protective ซึ่งตั้งแต่อัปโหลดไฟล์ดังกล่าวเม่ือวันท่ี 6 มีนาคม จนถึงปัจจุบันมีผู้ Face Shield Model : RC3 และพิมพ์ขน้ึ รปู ดว้ ยวธิ กี ารฉดี เสน้ พลาสตกิ ดาวน์โหลดแล้วมากกว่า 300 คร้ัง นอกจากนี้ยังมีภาคเอกชนร่วม ทเี่ รยี กวา่ FDM หรอื Fused Deposition Model เนอ่ื งจากมตี น้ ทนุ การ สนบั สนนุ อปุ กรณใ์ นการผลติ Face Shield ไดแ้ ก่ บรษิ ทั เอก็ ซว์ ายแซด พิมพ์ทไ่ี มส่ ูงมาก แต่มีความแข็งแรงทนทาน ใช้งานได้นาน พร้ินต้ิง (ประเทศไทย) จํากัด มอบเครื่องพิมพ์สามมิติ บริษัท เมโทร ซิสเต็มส์คอร์ปอเรช่ัน จํากัด (มหาชน) สนับสนุนโปรแกรมออกแบบ Face Shield มีส่วนประกอบหลัก 3 ส่วน คือ กระบังด้านหน้า Solidworks Education Version (Visor) แผ่นพลาสติกใส (Clear plastic sheet) และสายรัดศีรษะ (Elastic head band) ซง่ึ FabLab จะเนน้ การผลติ ชน้ิ สว่ นกระบงั ดา้ น อย่างไรก็ดี FabLab ยังได้ร่วมกับเครือข่ายในสถานศึกษา และ หน้า เนือ่ งจากเปน็ ช้นิ ส่วนทีไ่ มส่ ามารถหาซื้อได้ทัว่ ไป และเปน็ สว่ นท่ีตอ้ ง มหาวิทยาลัยพ่ีเลี้ยง ออกแบบจัดทาํ อุปกรณ์ท่ีจาํ เป็นอื่นๆ เพ่ือส่งมอบ สมั ผสั กบั ผใู้ ชโ้ ดยตรงเปน็ เวลานาน จงึ ตอ้ งมคี วามแขง็ แรง ยดื หยนุ่ และ ให้แก่บุคลากรทางการแพทย์และสาธารณสุข ได้แก่ กล่องป้องกันการ ปรบั เขา้ กบั ศรี ษะของผสู้ วมใสไ่ ดด้ ี นอกจากนีก้ ระบงั ดา้ นหนา้ ที่ FabLab ฟุง้ กระจาย (Aerosol) แบบครอบเตยี ง 115 กลอ่ ง แบบตง้ั โตะ๊ 20 กลอ่ ง ผลติ ขน้ึ ยงั มกี ารคํานวณระยะหา่ งระหวา่ งแผน่ ใสกบั ใบหนา้ เพ่ือใหเ้ หมาะสม เครื่องกดเจลล้างมืออัตโนมัติ 55 เครื่อง เคร่ืองจ่ายเจลแอลกอฮอล์ กบั บคุ ลากรทางการแพทยท์ ต่ี อ้ งสวมใสแ่ วน่ ตาทางการแพทย์ โดย Face อตั โนมตั โิ ดยการเหยยี บ 10 เครอื่ ง และทคี่ ลอ้ งหนา้ กากอนามยั 100 ชนิ้ Shield ทผี่ ลติ ขน้ึ สามารถถอดเปลยี่ นแผน่ พลาสตกิ ใสเพื่อทําความสะอาด หรอื เปลย่ี นแผน่ ใหม่ได้สะดวก ติดตอ่ : โครงการโรงประลองต้นแบบทางวิศวกรรม (Fabrication Lab) เบอร์โทรศัพท:์ 02 564 7000 ตอ่ 77224, 77800 Website: https://FabLabthailand.com/ 11

นวัตกรรมรับมือ COVID-19 สํานกั งานพัฒนาวทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยแี หง่ ชาติ (สวทช.) หมวกแรงดันลบ Negative Pressure Helmet หมวกแรงดันลบเป็นนวัตกรรมเพ่ื อลดการแพร่กระจายเช้ือ จากกลมุ่ เฝ้าระวงั ดว้ ยแนวคดิ ประกอบงา่ ย ผลติ เรว็ ราคาถกู โดยประชาชนสามารถใชพ้ ิมพ์เขยี วในการดแู บบเพ่ือประกอบ ด้วยตัวเองได้ง่าย จึงเป็นประโยชน์อย่างมากต่อการ กระจายการใชง้ านไปในวงกวา้ ง ลดการขาดแคลนอปุ กรณ์ ปอ้ งกันการแพร่กระจายเช้อื โรค หมวกแรงดันลบ ประกอบดว้ ย 3 สว่ นหลกั คือ นวตั กรรมนตี้ อบโจทยค์ วามตอ้ งการทเ่ี รง่ ดว่ นในสถานการณว์ กิ ฤต ด้วยปรัชญาการออกแบบท่ีคํานึงถึง Speed & Scale เป็นอันดับแรก 1) ตัวหมวก ใช้การพับกระดาษแข็งหรือแผ่นพลาสติกให้ข้นึ รูปเปน็ รูป ทาํ ให้หน่วยงานทางด้านสาธารณสุข หน่วยงานภาครัฐและเอกชน รวมถึง ทรงโดยไม่ต้องใช้กาว (ใช้หลักการพับแบบ Origami) ตัวหมวกที่ ประชาชนทว่ั ไปสามารถนาํ แบบและอปุ กรณไ์ ปผลติ หมวกแรงดนั ลบไดด้ ว้ ย พับเสรจ็ จะมคี วามดนั อากาศตํ่ากวา่ ภายนอกอยา่ งนอ้ ย 2.5 Pa ดว้ ย ตวั เอง นอกจากนนั้ ดว้ ยตวั ระบบกําจดั เชอื้ และระบบควบคมุ การทาํ งาน การควบคมุ อตั ราการไหลเวยี นของอากาศทผี่ า่ นเขา้ ชอ่ งและรตู า่ งๆ ทมี่ ตี น้ ทนุ ในการผลติ ไมส่ งู นกั และใชอ้ ปุ กรณท์ สี่ ามารถผลติ ไดใ้ นปรมิ าณ มาก แม้จะผ่านสถานการณ์โควิด-19 ไปเรียบร้อยแล้ว ก็ยังสามารถนาํ 2) ระบบกําจดั เชอื้ ณ ขาออก ใชก้ ารตดิ ตงั้ แผน่ กรอง HEPA เพื่อกําจดั หมวกแรงดันลบไปใช้ประโยชน์ในการควบคุมโรคติดต่อจากสารคัดหลั่ง ละอองทม่ี อี นภุ าคขนาดใหญก่ วา่ 300 nm และใช้ UVC/Ozone ใน อืน่ ๆ และต่อยอดเชงิ พาณชิ ย์ได้ การฆ่าเช้ือ โดยแผ่นกรองน้ีผ่านการออกแบบให้ไม่มีส่วนสัมผัสกับ ผใู้ ช้เพื่อใหม้ ีประสิทธิภาพในการใชง้ านสูงสุด ตดิ ตอ่ : 3) วงจรประมวลผลและบริหารจัดการ มีเซนเซอร์ตรวจวัดความดัน ดร.ไพศาล ขนั ชัยทศิ และทีมวิจัยหอ้ งปฏิบตั ิการทีมวจิ ัยเขม็ ระดบั นาโน ลําโพง และไฟบอกสถานะที่ผู้ใช้สามารถมองเห็นได้ง่าย มีแหล่ง กลุ่มวิจยั วสั ดตุ อบสนองและเซ็นเซอร์ระดบั นาโน กกั เกบ็ พลงั งานในตวั สามารถชารจ์ ไดผ้ า่ นพอรต์ USB โดยใชไ้ ฟฟา้ ศูนยน์ าโนเทคโนโลยีแหง่ ชาติ กระแสตรงศกั ย์ตาํ่ จึงมคี วามปลอดภยั ในการใชง้ านสูง เบอร์โทรศัพท์: 02 564 7100 E-mail: [email protected] 12

นวัตกรรมรบั มอื COVID-19 สํานักงานพัฒนาวทิ ยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยแี หง่ ชาติ (สวทช.) ผลติ ภัณฑก์ ําจัดเชือ้ โรค ดว้ ยวิธกี ารฉายแสงยูวีซี: Germ Saber UVC Sterilizer จากปญั หาการขาดแคลนอปุ กรณท์ างการแพทย์ ทงั้ หนา้ กากอนามยั แอลกอฮอลฆ์ า่ เชอื้ และนํา้ ยาฆา่ เชอื้ โรคตา่ งๆ ทา่ มกลางสถานการณ์ การระบาดของโรคโควิด-19 ศูนย์เทคโนโลยีเพื่ อความมั่นคงของ ประเทศและการประยกุ ตเ์ ชงิ พาณชิ ย์ สาํ นกั งานพัฒนาวทิ ยาศาสตร์ และเทคโนโลยแี หง่ ชาติ จงึ ไดเ้ รง่ พัฒนาผลติ ภณั ฑก์ ําจดั เชอื้ โรคดว้ ย วธิ กี ารฉายแสงยวู ซี :ี Germ Saber UVC Sterilizer เพื่อชว่ ยลดการ ใชน้ ํา้ ยาพ่นฆา่ เชอื้ และไมท่ ําใหเ้ กดิ สารตกคา้ งจากการปนเป้ อื นของสาร เคมี สําหรบั ใชเ้ ปน็ เครอ่ื งมอื กําจดั เชอ้ื โรคในโรงพยาบาลและสถานท่ี เส่ยี งตา่ งๆ ในเวลาจํากัด ปจั จบุ นั ทมี วจิ ยั ไดพ้ ัฒนาผลติ ภณั ฑก์ ําจดั เชอื้ โรคดว้ ยวธิ กี ารฉายแสง ยวู ซี ีจํานวน 2 รุ่น ไดแ้ ก่ Germ Saber Station เปน็ อปุ กรณท์ เ่ี คลื่อนท่ี ดว้ ยการเขน็ ไปยงั จดุ ตา่ งๆ และ Germ Saber Robot หนุ่ ยนตฆ์ า่ เช้อื โรค ดว้ ยแสงยวู ซี ง่ึ เคลอื่ นทไ่ี ดอ้ ตั โนมตั ดิ ว้ ยระบบมอเตอรไ์ ฟฟา้ ผา่ นการควบคมุ ระยะไกลดว้ ยรโี มตคอนโทรลคลน่ื วทิ ยุ อปุ กรณท์ ง้ั 2 เหมาะสาํ หรบั ใชง้ าน ในพ้ืนทต่ี า่ งๆ ในชว่ งเวลาทไ่ี มม่ คี นอยเู่ พ่ือฆา่ เชอ้ื โรค เฉลย่ี จดุ ละ 30 นาทขี น้ึ ไป จุดเด่นของ Germ Saber ทั้ง 2 รุ่น คือ ฆ่าเชื้อไวรัสก่อโรค โควิด-19 ด้วยรังสีอัลตราไวโอเลตท่มี ีความยาวคล่ืนอยู่ในย่านความถ่ี ประมาณ 250 นาโนเมตร เปน็ ชว่ งคลืน่ ทม่ี ปี ระสทิ ธภิ าพสงู ในการกําจดั และ หยดุ ยง้ั การแพรพ่ ันธขุ์ องเชอื้ รา แบคทเี รยี และเชอื้ โรคบนพื้นผวิ เครอ่ื งมอื อปุ กรณ์ เครอ่ื งมอื ทางการแพทย์ และอปุ กรณอ์ เิ ลก็ ทรอนกิ ส์ รวมถงึ เชอ้ื ไวรสั ทอี่ ยใู่ นฝอยละอองในอากาศ จงึ สามารถนํามาใชท้ ดแทนหรอื เสรมิ การ ฉีดพ่นน้าํ ยาฆ่าเช้ือโรคได้เป็นอย่างดี ช่วยลดระยะเวลาทําความสะอาด และลดความเสี่ยงในการได้รบั เชือ้ โรคของผู้ปฏบิ ัติหนา้ ท่ี ท้ังน้ีได้นาํ ต้นแบบ Germ Saber ไปทดสอบการใช้งานที่โรงพยาบาล จฬุ าลงกรณ์แลว้ จากการทดสอบเปดิ Germ Saber ในลิฟต์เปน็ เวลา 15 นาที ผลปรากฏวา่ เช้อื โรคท่พี บบรเิ วณปมุ่ กดลฟิ ตถ์ กู กาํ จดั ไดห้ มด ซง่ึ จะมี การขยายผลในเชงิ พาณิชย์ตอ่ ไปในอนาคต นอกจากนี้หน่วยงานพันธมิตรที่ร่วมวิจัยพัฒนา Germ Saber UVC Sterilizer สถาบันวิจัยเทคโนโลยีชีวภาพและวิศวกรรมพันธุศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ยังได้พัฒนารูปแบบเครื่องมือ/อุปกรณ์ ฆ่าเช้อื โรคให้เหมาะสมต่อการใช้งานด้านต่างๆ เพิ่มเติม เพื่อให้สามารถใช้งานใน พื้นที่แบบเปดิ ได้ รวมทัง้ การฆา่ เชือ้ โรคในรถยนตส์ าธารณะ ติดต่อ: ดร.ศิวรักษ์ ศิวโมกษธรรม ศูนยเ์ ทคโนโลยเี พ่ือความม่นั คงของประเทศและการประยกุ ต์เชงิ พาณชิ ย์ เบอร์โทรศพั ท:์ 02 564 6900 ต่อ 2521 E-mail: [email protected] 13

นวัตกรรมรับมอื COVID-19 สาํ นกั งานพัฒนาวทิ ยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยีแห่งชาติ (สวทช.) GSteerrmilizZeerrO3 ตู้อบโอโซน เพ่ื อฆา่ เชอื้ โรค ทา่ มกลางสถานการณก์ ารระบาดของโรคโควดิ -19 การดแู ล รกั ษาความสะอาดของสถานทแ่ี ละสง่ิ ของเครอ่ื งใชต้ า่ งๆ ให้ ปราศจากเช้อื โรค คือส่งิ สาํ คัญท่ีจะช่วยลดการแพร่กระจาย ของเชอื้ โรคได้ ซงึ่ การฆา่ เชอื้ โรคดว้ ยโอโซน (O3) เปน็ วธิ หี นงึ่ ท่ีมีประสิทธิภาพและนิยมใช้กันมานาน โดยเฉพาะในยามที่ ขาดแคลนแอลกอฮอล์หรอื นา้ํ ยาฆา่ เชอื้ โรค ศนู ยเ์ ทคโนโลยเี พื่อความมนั่ คงของประเทศและการประยกุ ตเ์ ชงิ พาณชิ ย์ สํานกั งานพัฒนาวทิ ยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยแี หง่ ชาติ รว่ มกบั สถาบนั วจิ ยั เทคโนโลยีชีวภาพและวิศวกรรมพันธุศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย พัฒนาเครอ่ื ง Germ ZerO3 Sterilizer หรอื ตอู้ บโอโซนฆา่ เชอ้ื โรค เพ่ือใช้ ในการกาํ จดั เชอ้ื โรคบนอปุ กรณท์ ใ่ี ชใ้ นชวี ติ ประจําวนั เชน่ โทรศพั ท์ ธนบตั ร กระเปา๋ สตางค์ เพ่ือลดการสมั ผสั เชอื้ ทอ่ี าจกอ่ ใหเ้ กดิ โรค การใชง้ านทาํ ไดโ้ ดย นาํ สง่ิ ของทตี่ อ้ งการฆา่ เชอื้ ใสเ่ ขา้ เครอื่ ง Germ ZerO3 Sterilizer แลว้ เปดิ เครอ่ื งเพ่ือเรมิ่ ทาํ งาน เครอ่ื งจะจา่ ยไฟฟา้ แรงสงู เพ่ือผลติ โอโซนปรมิ าณความ เขม้ ขน้ 25-50 ppm เปน็ เวลา 30 นาที โดยเครอื่ งจะแสดงสถานะการทาํ งาน เปน็ ไฟสแี ดง เมอ่ื สนิ้ สดุ กระบวนการกําจดั เชอ้ื โรคจะเขา้ สกู่ ระบวนการสลาย โอโซน เพื่อให้ปริมาณโอโซนลดความเข้มข้นจนอยู่ในระดับที่ปลอดภัยกับ มนษุ ย์ จากนน้ั เครอื่ งจะแสดงไฟสเี ขยี วเพ่ือสอื่ ถงึ สถานะทปี่ ลอดภยั สามารถ เปดิ บานประตเู พ่ือนําสงิ่ ของในตอู้ อกมาได้ จากการทดสอบการกําจดั เชอ้ื โรค ของเครอ่ื ง Germ ZerO3 Sterilizer พบวา่ สามารถกําจดั เชอ้ื โรคบนอปุ กรณ์ ทน่ี าํ มาใชท้ ดสอบได้เปน็ อย่างดี การฆา่ เชอื้ ธนบัตรดว้ ยโอโซนโดยเครือ่ ง Germ ZerO3 ตดิ ตอ่ : ดร.ศวิ รักษ์ ศวิ โมกษธรรม ศนู ย์เทคโนโลยีเพ่ือความมัน่ คงของประเทศและการประยกุ ต์เชิงพาณชิ ย์ เบอร์โทรศพั ท์: 02 564 6900 ต่อ 2521 E-mail: [email protected] 14

นวัตกรรมรบั มือ COVID-19 สาํ นกั งานพัฒนาวทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยแี หง่ ชาติ (สวทช.) MagikTuch ลฟิ ต์ไร้สัมผัส ขจดั โควิด-19 “นวตั กรรมเพ่ื อคนรนุ่ ใหม่ ใส่ใจสขุ ภาพ หา่ งไกลเชอื้ โรค” ปัจจุบันมีโรคระบาดเกิดข้ึนจาํ นวนมาก และหลายโรคสามารถ ตดิ ตอ่ กนั ผา่ นพื้นทท่ี มี่ กี ารใชง้ านรว่ มกนั เชน่ ทจี่ บั ประตู และ ปมุ่ กดลฟิ ตโ์ ดยสาร ดงั นน้ั การลดการสมั ผสั ทบ่ี รเิ วณจดุ เสย่ี ง จึงสามารถช่วยลดโอกาสที่จะได้รับเช้ือโรคและลดการแพร่ กระจายของโรคติดตอ่ เหล่าน้ไี ด้ สาํ นักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ โดยศูนย์ 1 เทคโนโลยเี พื่อความมน่ั คงของประเทศและการประยกุ ตเ์ ชงิ พาณชิ ย์ (NSD) ไดพ้ ัฒนานวตั กรรม ‘MagikTuch’ ลฟิ ตไ์ รส้ มั ผสั เพื่อชว่ ยลดการเปน็ แหลง่ MagikTuch สะสมของเชือ้ โรค การส่ังการแบบไร้สมั ผัสด้วยระบบเซนเซอร์ ความโดดเด่น 3 ประการของ MagikTuch คอื ตดิ ต่อ: Touchless • สั่งการด้วยระบบเซนเซอร์ เพียงใช้หลังมือบังหน้าปุ่มเลข ดร.ศิวรกั ษ์ ศวิ โมกษธรรม ศูนยเ์ ทคโนโลยีเพ่ือความม่ันคงของประเทศและการประยกุ ต์เชงิ พาณชิ ย์ ชนั้ ทต่ี อ้ งการในระยะหา่ ง 2-3 เซนตเิ มตร เซนเซอรจ์ ะตรวจจบั เบอรโ์ ทรศพั ท:์ 02 564 6900 ต่อ 2521 ข้อมลู ชั้นทต่ี ้องการเลือกและสัง่ การลฟิ ตใ์ หโ้ ดยอตั โนมัติ E-mail: [email protected] • ระบบมีการออกแบบให้สามารถป้องกันความผิดพลาดใน การสงั่ การ โดยเซนเซอรจ์ ะตรวจจบั เมือ่ วางมอื ไวท้ ตี่ าํ แหนง่ ปุ่มเลขช้นั ป่มุ เดียวเท่าน้นั จึงม่ันใจได้ว่าระบบจะส่งั การได้ อยา่ งแมน่ ยํา ลดการสน้ิ เปลอื งพลงั งานจากการสง่ั การท่ี ผดิ พลาด Safe from Infection • ด้วยระบบที่ออกแบบให้ไม่ต้องมีการสัมผัสปุ่มกดลิฟต์ จงึ ชว่ ยเพ่ิมความเชอ่ื มน่ั ดา้ นความปลอดภยั ในการใชง้ าน ลดการแพร่กระจายและสะสมเชือ้ โรคภายในลิฟต์ Easy Installation • ชุดอุปกรณ์ MagikTuch เป็นอุปกรณ์สําหรับดัดแปลง ป่มุ กดลิฟต์ให้เป็นระบบไร้สัมผัส ซึ่งสามารถติดตั้งเข้าไป บนลฟิ ตต์ วั เดมิ โดยไมต่ อ้ งเจาะตวั ลฟิ ต์ จงึ ไมส่ ง่ ผลกระทบ ต่อสถานะของระบบประกันจากบริษัทผู้ติดตั้งและผู้ดูแล ลฟิ ต์ • สามารถออกแบบให้รองรับจาํ นวนช้นั ทีแ่ ตกตา่ งกนั ตาม สถานทีท่ ่ตี ิดตั้ง • รองรับการทํางานดว้ ยระบบไฟฟา้ ท้งั AC และ DC 15

นวัตกรรมรบั มอื COVID-19 สํานักงานพัฒนาวทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยีแหง่ ชาติ (สวทช.) BodiiRay S เคร่อื งเอกซเรยด์ ิจทิ ลั สาํ หรับถา่ ยทรวงอก จากสถานการณ์การแพร่ระบาดของเช้ือไวรัสก่อโรคโควิด-19 ทาํ ให้มีความ ตอ้ งการถา่ ยภาพเอกซเรย์ปอดเพิ่มขึน้ เปน็ จาํ นวนมาก ทั้งจากผู้ที่สงสยั ว่าจะตดิ เชอื้ และผปู้ ว่ ยทก่ี าํ ลงั รกั ษาตวั อยใู่ นโรงพยาบาล ประกอบกบั ขอ้ จาํ กดั เรอ่ื งการปอ้ งกนั การ ติดเชื้อภายในโรงพยาบาล จึงจําเป็นต้องแยกสถานท่ีและเคร่ืองเอกซเรย์สาํ หรับ ผู้ป่วยโควิด-19 ออกจากผู้ป่วยทั่วไป ทาํ ให้โรงพยาบาลมีความจําเป็นเร่งด่วนในการ จดั หาเครอ่ื งเอกซเรย์ สาํ นกั งานพัฒนาวทิ ยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยแี หง่ ชาติ จงึ เรง่ ผลติ เครื่อง BodiiRay S เพ่ือช่วยรับมือกับสถานการณน์ ้ี BodiiRay S คอื เครอ่ื งเอกซเรยด์ จิ ทิ ลั สําหรบั ถา่ ยทรวงอก (Digital chest radiography) ที่พัฒนาโดยทีมวิจัยระบบสร้างภาพทางการแพทย์ ศูนย์วิจัย เทคโนโลยสี งิ่ อํานวยความสะดวกและเครอื่ งมอื แพทย์ สํานกั งานพัฒนาวทิ ยาศาสตร์ และเทคโนโลยแี หง่ ชาติ เหมาะสําหรบั เอกซเรยอ์ วยั วะภายในแบบสองมติ ิ เพ่ือนําไป ใชว้ นิ จิ ฉยั และคดั กรองโรคเบอื้ งตน้ บรเิ วณปอด ตวั เครอื่ งประกอบดว้ ยแหลง่ กาํ เนดิ เอกซเรย์ ฉากรับรังสีแบบดิจิทัล ซอฟต์แวร์บริหารจัดการและจัดเก็บภาพถ่าย เอกซเรย์ ซอฟต์แวร์สําหรับตั้งค่าและควบคุมการฉายเอกซเรย์ และซอฟต์แวร์ ประมวลผลและแสดงภาพเอกซเรยแ์ บบดจิ ทิ ลั (RadiiView software) ทสี่ ามารถ เชอื่ มตอ่ กับระบบจดั เกบ็ สื่อสารข้อมูลภาพทางการแพทย์ (PACS) ได้ เครื่อง BodiiRay S ได้ผ่านการทดสอบความปลอดภัยทางรังสีจากกรม วทิ ยาศาสตรก์ ารแพทย์ กระทรวงสาธารณสขุ ผา่ นการทดสอบความปลอดภยั ทาง ระบบไฟฟา้ และอเิ ลก็ ทรอนกิ ส์ จากศนู ยท์ ดสอบผลติ ภณั ฑไ์ ฟฟา้ และอเิ ลก็ ทรอนกิ ส์ และไดร้ บั การรบั รองมาตรฐาน ISO 13485 (ระบบบรหิ ารจดั การคณุ ภาพอตุ สาหกรรม เคร่ืองมอื แพทย์) เคร่ือง BodiiRay S มีการติดต้ังท่ีโรงพยาบาลรามาธิบดีเพ่ือใช้ถ่ายภาพ เอกซเรยป์ อดของผทู้ ส่ี งสยั วา่ จะตดิ เชอ้ื โควดิ -19 ตง้ั แตป่ ลายเดอื นเมษายน 2563 ปจั จบุ นั มกี ารใชง้ านแลว้ มากกวา่ 100 ครงั้ โดยการตดิ ตงั้ เครอื่ งครงั้ นจ้ี ะมลี กั ษณะ พิเศษคือมีฉากพลาสติกก้ันระหว่างเคร่ืองกําเนิดเอกซเรย์กับฉากรับรังสี เพ่ือ ปอ้ งกนั การแพร่เชื้อก่อโรคโควิด-19 จากผู้ปว่ ยสูบ่ คุ ลากรทางการแพทย์ จดุ เดน่ ของ BodiiRay S สามารถแสดงผลภาพเอกซเรยไ์ ดท้ นั ที ซอฟต์แวรใ์ ช้งานง่าย รองรับการใชง้ านทห่ี ลากหลาย ติดตอ่ : และสามารถปรับไดต้ ามความตอ้ งการของผใู้ ช้ ดร.อุดมชัย เตชะวิภู ภาพมคี วามคมชดั ดว้ ยซอฟต์แวรป์ ระมวลผลภาพของ BodiiRay ทมี วิจัยระบบสร้างภาพทางการแพทย์ ทําให้แพทย์สามารถใชใ้ นการวินจิ ฉยั โรคไดด้ ยี ิ่งขึ้น ศูนยว์ ิจยั เทคโนโลยีส่งิ อาํ นวยความสะดวกและเคร่อื งมือแพทย์ เบอรโ์ ทรศพั ท์: 02 564 6900 ต่อ 2252, 2282-2284 ปรมิ าณรังสที ีผ่ ้ปู ว่ ยได้รับน้อยกวา่ เครือ่ งเอกซเรยแ์ บบฟลิ ม์ E-mail: [email protected] สามารถเชอื่ มต่อกบั ระบบจดั เกบ็ และสื่อสารข้อมูลภาพ 16 ทางการแพทย์ (PACS)

นวตั กรรมรับมอื COVID-19 สํานักงานพัฒนาวทิ ยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยีแห่งชาติ (สวทช.) AI วนิ ิจฉัยภาพถา่ ย เอกซเรย์ทรวงอก เพื่ อคัดกรองภาวะปอดอักเสบ จากเช้ือกอ่ โรคโควิด-19 สถานการณก์ ารแพรร่ ะบาดของเชอื้ กอ่ โรคโควดิ -19 ทวั่ โลกทวคี วามรนุ แรงมาก ขน้ึ เรอื่ ยๆ ขณะทบี่ คุ ลากรทางการแพทยม์ จี ํานวนจํากดั สง่ ผลใหผ้ ปู้ ว่ ยจาํ นวนมากตอ้ ง เสียชีวิต จึงมีความจาํ เป็นต้องพัฒนาระบบคัดกรองและวินิจฉัยผู้ติดเช้ือท่ีมีความ แมน่ ยาํ และรวดเรว็ เพ่ือชะลออตั ราการแพรเ่ ชอ้ื และผปู้ ว่ ยมโี อกาสไดร้ บั การรกั ษาเรว็ ยิง่ ข้ึน การใช้ภาพถ่ายเอกซเรย์ทรวงอกในการช่วยวิเคราะห์การติดเชื้อก่อโรค โควิด-19 ได้มีการนาํ ไปใช้อย่างกว้างขวางในหลายประเทศรวมถึงประเทศไทย อยา่ งไรกต็ ามการวนิ จิ ฉยั โรคโดวดิ -19 ดว้ ยถา่ ยทางการแพทยอ์ าจไมแ่ มน่ ยําเทา่ ที่ควรเน่ืองจากเป็นโรคอุบัติใหม่ การวินิจฉัยจําเป็นต้องอาศัยประสบการณ์และ ความชํานาญของแพทย์ ทีมวิจัยเข็มระดับนาโน กลุ่มวิจัยวัสดุตอบสนองและเซ็นเซอร์ระดับนาโน ศนู ยน์ าโนเทคโนโลยแี หง่ ชาติ สํานกั งานพัฒนาวทิ ยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยแี หง่ ชาติ จงึ พัฒนาระบบประมวลผลภาพถา่ ยเอกซเรยท์ รวงอกดว้ ยโมเดลปญั ญาประดษิ ฐ์ สาํ หรับเป็นเคร่ืองมือวินิจฉัยภาวะปอดอักเสบจากการติดเชื้อก่อโรคโควิด-19 ท่ี สามารถทํางานไดร้ วดเรว็ และแมน่ ยาํ เพื่อเตรยี มพรอ้ มรบั มอื การแพรร่ ะบาดในระยะ ถดั ไป และเปน็ กําลงั เสรมิ ทางการแพทยใ์ นการยตุ กิ ารแพรร่ ะบาด โดยคณะผวู้ จิ ยั จะเปดิ ใหท้ ดลองใชบ้ รกิ ารโมเดลทีพ่ ัฒนาขนึ้ ผา่ น Web portal โดยไมม่ คี า่ ใชจ้ า่ ย เพื่อความสะดวกในการใช้งาน เปิดโอกาสให้ผู้ท่ีสนใจสามารถเข้าใช้งานได้อย่าง ทั่วถึง และสามารถนําเอาระบบน้ไี ปพัฒนาตอ่ ใหเ้ กดิ ประโยชน์สูงสุด ติดตอ่ : ดร.อทิ ธิ ฉตั รนนั ทเวช ทีมวจิ ัยเขม็ ระดับนาโน กลุ่มวิจยั วัสดุตอบสนองเซน็ เซอร์ระดับนาโน ศนู ย์นาโนเทคโนโลยแี ห่งชาติ เบอร์โทรศพั ท์: 02 564 7100 ต่อ 2562 E-mail: [email protected] 17

นวตั กรรมรับมือ COVID-19 สาํ นกั งานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ (สวทช.) แบบจาํ ลอง ทางคณติ ศาสตร์ เพ่ื อรบั มอื การระบาด ของโควดิ -19 สาํ นกั งานพัฒนาวทิ ยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยแี หง่ ชาติ รว่ มกบั กรมควบคมุ โรค ประยกุ ตใ์ ชง้ านวจิ ยั แบบจาํ ลองทางคณติ ศาสตร์ ในการเสนอแนวทางกาํ หนดนโยบายสาํ หรบั การเฝา้ ระวงั และควบคมุ โรคโควดิ -19 1. ผตู้ ดิ เชอื้ ไวรสั กอ่ โรคโควดิ -19 ทีแ่ ทจ้ รงิ มจี ํานวนเทา่ ใด (ทัง้ กลมุ่ ทแี่ สดงอาการรนุ แรง มอี าการไมช่ ดั เจน และไมแ่ สดงอาการ) ในชว่ งแรกทีม่ กี ารระบาด ของโควิด-19 ในเมืองอู่ฮั่น ประเทศไทยได้มีการตรวจคัดกรองนักท่องเที่ยวท่ีเดินทางมาจากเมืองอู่ฮั่น ทําให้มีข้อมูลผู้ติดเชื้อจากอู่ฮั่นท่ียังไม่แสดงอาการชัดเจน สาํ หรับประมาณการจาํ นวนผู้ติดเช้ือไวรัสก่อโรคโควิด-19 ท้ังหมดในอู่ฮ่ัน โดยได้นาํ มาทาํ การวิเคราะห์จํานวนผู้ป่วยท่ีมีอาการไม่รุนแรงหรือไม่แสดงอาการ และมีอาการรุนแรง/ชัดเจน ด้วยแบบจําลองทางคณิตศาสตร์ ให้จํานวนนักท่องเท่ียวทั้งหมดจากเมืองดังกล่าวเป็นตัวแทนประชากรในเมืองอู่ฮ่ัน แล้ววิเคราะห์ อตั ราสว่ นนกั ทอ่ งเทยี่ วทตี่ ดิ เชอื้ เทยี บกบั จาํ นวนนกั ทอ่ งเทยี่ วจากเมอื งอฮู่ นั่ ทงั้ หมดเพื่อประเมนิ กลบั ไปเปน็ จาํ นวนผตู้ ดิ เชอื้ ทงั้ หมดในเมอื งอฮู่ นั่ ผลการวเิ คราะหพ์ บ วา่ จํานวนผตู้ ดิ เชอ้ื ทงั้ หมด รวมทงั้ ผตู้ ดิ เชอ้ื ทม่ี อี าการนอ้ ยไมช่ ดั เจน หรอื ไมแ่ สดงอาการใดๆ มจี าํ นวนรวมเทา่ กบั ประมาณ 20 เทา่ ของผตู้ ดิ เชอื้ ทมี่ อี าการชดั เจน (อ้างอิงตามรายงานโดย WHO) จงึ มขี ้อเสนอแนะใหป้ ระเทศไทยเตรยี มมาตรการเพื่อเฝ้าระวงั และรบั มอื การติดเชื้อภายในประเทศ การวเิ คราะหจ์ าํ นวนผู้ติดเช้อื ไวรสั กอ่ โรคโควดิ -19 ท่แี ทจ้ ริง 18

นวัตกรรมรับมือ COVID-19 สาํ นักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ (สวทช.) 2. ควรมเี ทศกาลสงกรานตห์ รอื ไม่ หรอื ควรมมี าตรการใดรองรบั การจดั เทศกาลสงกรานต์ จากการ วเิ คราะหพ์ บวา่ การมเี ทศกาลสงกรานต์ อาจทําใหม้ ผี ตู้ ดิ เชอ้ื ณ วนั ท่ี 18 เมษายน 2563 เพ่ิมมากขน้ึ ประมาณ 1.3–100 เทา่ เมอ่ื เทยี บกบั จํานวนผตู้ ดิ เชอ้ื ในกรณที ไ่ี มม่ เี ทศกาลสงกรานต์ ทง้ั นต้ี วั เลขจาํ นวนผตู้ ดิ เชอ้ื ทเ่ี พิ่ม ข้ึนจะขึ้นอยู่กับอัตราการสัมผัส อัตราการแพร่เชื้อที่เพ่ิมข้ึน และช่วงเวลาของการละเล่นในเทศกาล จึงมีข้อ เสนอแนะให้มีมาตรการยกเลิกเทศกาลสงกรานต์ และงานที่จะมีคนมารวมตัวกันเป็นจํานวนมาก รวมทั้ง กิจกรรมทใ่ี กล้ชิดผู้สูงอายุ แตห่ ากมกี ารจัดงานสงกรานต์ต้องพิจารณาการเคลื่อนยา้ ยของประชากรไปยัง พื้นท่ตี า่ งจงั หวัด รวมท้งั มาตรการในการปฏิบัติตนเพื่อลดโอกาสการสัมผัสกนั ใหม้ ากขน้ึ 3. ผลของการใชม้ าตรการ Social distancing นาน 1 สปั ดาห์ จะเปน็ เชน่ ไร และระยะเวลาทีป่ ระกาศ การวิเคราะห์กรณีทไ่ี ม่เลอื่ นสงกรานต์ ใชม้ าตรการถงึ วันที่ 30 เมษายน เพียงพอหรือไม่ จากการถอดบทเรยี นมาตรการในการควบคุมการระบาด จะเสี่ยงติดโรคโควิด-19 เพ่ิมข้นึ ของโควดิ -19 ในประเทศทคี่ วบคมุ โรคได้ พบวา่ ประเทศกลมุ่ ดงั กลา่ วมมี าตรการหลายอยา่ งรว่ มกนั เชน่ การ เว้นระยะห่างทางสังคม การค้นหาผู้ติดเช้ือที่แท้จริงให้ได้มากที่สุด และการแยกโรคที่มีประสิทธิภาพ สําหรับ ประเทศไทยเรม่ิ มาตรการ Social distancing ในวันท่ี 22 มนี าคม 2563 ในชว่ งแรกหลงั การใชม้ าตรการได้ 5 วนั พบวา่ สามารถ ลดอตั ราการระบาด (Rt) ลงได้ (จาก 2.0 เหลอื 1.5) แตย่ งั ไม่ เพียงพอทจ่ี ะลดใหอ้ ยใู่ นระดบั ทค่ี วบคมุ ได้ อาจสง่ ผลใหใ้ นวนั ท่ี 30 เมษายน 2563 ยังมผี ูต้ ิดเชือ้ รายใหม่ถงึ 2,100 คน และต้องเข้ารับการรักษาในโรงพยาบาลมากถึง 8,000 คน ดังนน้ั จงึ ยังควรคงมาตรการต่อไป พร้อมท้ังเสนอแนะให้เพ่ิ มความเข้มข้นของมาตรการ Social distancing และเพ่ิมความครอบคลมุ การตรวจวนิ จิ ฉยั และแยกโรค เนน้ การควบคมุ การระบาดภายในประเทศใหอ้ ยใู่ น ระดบั ทแี่ พทยส์ ามารถรบั มอื ได้ และสง่ ผลกระทบทางสงั คมและ เศรษฐกิจในระดบั ท่ยี อมรบั ได้ การประมาณคา่ อัตราการระบาดและจาํ นวนผตู้ ิดเช้อื ในแต่ละช่วงเวลา 4. มาตรการ Social distancing นาน 2 สัปดาห์ มีประสิทธิภาพเพี ยงพอหรือไม่ และสามารถผ่อนปรนได้หรือไม่ หลังจากได้มีการใช้มาตรการ Social distancing มาเป็นเวลา 2 สัปดาห์ พบว่ามาตรการดังกล่าวยังสามารถลดอัตราการระบาด (Rt) ลงได้ จาก 2.0 เหลือ 1.1 แต่หากดําเนินต่อไปด้วยอัตรานี้จนถึง ส้ินเดือนเมษายน 2563 อาจมีจาํ นวนผู้ติดเช้ือรายวัน 130 ราย/วัน และเม่ือส้ินปี 2563 จะมีผู้ติดเช้ือสะสมที่ตรวจพบได้ 150,000 ราย มีผู้ป่วยรายใหม่วันละ 1,700 ราย การประมาณค่าอตั ราการระบาดและจํานวนผูต้ ดิ เชื้อในแต่ละชว่ งเวลา จากรายงานตีพิ มพ์ ของออสเตรเลียระบุว่า การท่ีจะ สามารถควบคมุ การระบาดไมใ่ หข้ ยายตวั รนุ แรงไดต้ อ้ งทํา Social distancing ใหไ้ ดร้ ะดบั รอ้ ยละ 70 รว่ มกบั การตรวจหาผตู้ ดิ เชอื้ อยา่ งกวา้ งขวาง (Active case finding) ครอบคลมุ อยา่ งนอ้ ย รอ้ ยละ 70 และต้องมีวิธกี ารคดั แยกผูต้ ดิ เชอ้ื ทีม่ ปี ระสทิ ธิภาพ โดยหากทาํ ไดร้ อ้ ยละ 90 จะสามารถควบคมุ การระบาดไดเ้ ตม็ ท่ี ขอ้ มลู ในประเทศไทยซงึ่ ประมวลจากแบบสอบถามของกรม ควบคุมโรคพบว่าการทํา Social distancing ในประเทศ ครอบคลมุ เพียงรอ้ ยละ 70-80 และจากการตดิ ตามการเคลอื่ นที่ ผา่ นสมารต์ โฟน พบวา่ ประชากรเคลอื่ นทล่ี ดลงจากปกตริ อ้ ยละ 50-60 ซึ่งบ่งชวี้ า่ การตอบสนองตอ่ มาตรการใประเทศไทยมี ความครอบคลุมต่าํ กว่าเป้าหมาย จึงยังไม่สามารถผ่อนปรน มาตรการ Social distancing ได้ 19

นวัตกรรมรับมือ COVID-19 สํานกั งานพัฒนาวทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยีแหง่ ชาติ (สวทช.) 5. ควรมมี าตรการใดทจี่ ะชว่ ยเพิ่มประสทิ ธภิ าพในการควบคมุ โรค และควรมเี ปา้ หมายอยา่ งไร ในการหาผตู้ ดิ เชือ้ ใหพ้ บมากทส่ี ดุ ตอ้ งทาํ ใหผ้ ตู้ ดิ เชอ้ื ไมแ่ พรเ่ ชอ้ื ไปยงั ผอู้ นื่ และมกี ารตดิ ตามผสู้ มั ผสั ใกลช้ ดิ ทกุ รายใหแ้ ยกตวั เพื่อกกั โรค (Quarantine) ซงึ่ เปน็ กระบวนการหลกั ของการควบคมุ การระบาด หากทําไดอ้ ยา่ งสมบรู ณก์ ็ จะสามารถหยุดการระบาดได้ จากการวเิ คราะหข์ อ้ มลู รายงานจากตา่ งประเทศพบวา่ มผี ตู้ ดิ เชอื้ ทไ่ี มแ่ สดงอาการหรอื แสดงอาการนอ้ ยคดิ เปน็ ประมาณ 10-20 เทา่ ของผทู้ ม่ี อี าการทมี่ รี ายงาน ดงั นนั้ จะมผี ตู้ ดิ เชอื้ ทย่ี งั ไมถ่ กู ตรวจพบดว้ ยระบบในปจั จบุ นั อกี จํานวนมาก ขอ้ มลู จากการตรวจวนิ จิ ฉยั ของคณะแพทยศาสตรโ์ รงพยาบาลรามาธบิ ดพี บวา่ มผี ตู้ ดิ เชือ้ ทรี่ ะบบยงั ไมท่ ราบและไมอ่ ยใู่ นกลมุ่ เขา้ เกณฑส์ อบสวนโรค (Patient under investigation: PUI) ทจี่ ะไดร้ บั การตรวจ (ผทู้ มี่ ปี ระวตั เิ ดนิ ทางตา่ งประเทศ/สมั ผสั กบั ผตู้ ดิ เชอื้ ) ประมาณรอ้ ยละ 1 ซึ่งหากกลมุ่ นีไ้ ม่ได้รับการตรวจวินิจฉยั หรือกกั กันโรคไม่ดพี อ จะทําใหก้ ารควบคุมการระบาดไม่มปี ระสิทธิภาพเพียงพอ จงึ มขี อ้ เสนอแนะวา่ ควรขยายเกณฑก์ ารตรวจใหม้ คี วาม สัดส่วนการตรวจพบผู้ติดเช้อื เดิมทต่ี รวจไม่พบและจํานวนผูป้ ว่ ยรายใหม่ ครอบคลมุ มากขน้ึ เชน่ ครอบคลมุ ผทู้ ส่ี มั ผสั กบั คนจํานวนมาก และเพ่ิมความสามารถในการตรวจวนิ จิ ฉยั โดยหากตรวจพบผู้ ติดเช้ือซ่ึงเดิมตรวจไม่พบเพิ่ มขึ้นจนครอบคลุมร้อยละ 20 (จะตอ้ งตรวจประมาณ 5,000-10,000 ตวั อยา่ ง/วนั ) จะทําให้ สน้ิ เดอื นพฤษภาคม 2563 จาํ นวนผตู้ ดิ เชอื้ ใหมร่ ายวนั ไมเ่ พิ่มขนึ้ แ ล ะ ห า ก ค ร อ บ ค ลุ ม ไ ด้ ถึ ง ร้ อ ย ล ะ 4 0 ( จ ะ ต้ อ ง ต ร ว จ ประมาณ 20,000-40,000 ตวั อยา่ ง/วนั ) จะทาํ ใหจ้ าํ นวนผปู้ ว่ ย ใหม่รายวันลดลงเหลอื เพียงหลักสิบรายตอ่ วัน ดังนั้นเสนอให้ตรวจการติดเช้ือให้ได้ประมาณ 10,000 ตวั อยา่ ง/วนั ควบคไู่ ปกบั การแยกผตู้ ดิ เชอ้ื อยา่ งมปี ระสทิ ธภิ าพ รวมไปถึงการสร้างระบบติดตามผตู้ ดิ เชือ้ ตอ่ ไป การประมาณค่าอตั ราการระบาดและจํานวนผ้ตู ิดเชือ้ ในแตล่ ะช่วงเวลา 6. มาตรการ Social distancing รว่ มกบั มาตรการอนื่ ๆ ในปจั จบุ นั (นาน 3 สปั ดาห)์ มปี ระสทิ ธภิ าพเพียงพอหรอื ไม่ และ สามารถผอ่ นปรนไดห้ รอื ไม่ หลงั จากไดม้ กี ารใชม้ าตรการ Social distancing มาเปน็ เวลา 3 สปั ดาห์ พบวา่ มาตรการดงั กลา่ วยงั สามารถลดอตั ราการระบาด (Rt) ลงได้ (จาก 2.0 เหลอื 0.77) จงึ มขี อ้ เสนอแนะวา่ ในกรณที ร่ี ฐั บาลลดระดบั มาตรการ Social distancing ลง และเปดิ ใหท้ าํ กจิ กรรมบางประเภทเพ่ิมเตมิ ใน บางพื้นทใี่ นระยะแรกจาํ เปน็ ตอ้ งมกี ารตรวจเชงิ รกุ หรอื ตรวจหา ผู้ติดเชื้ออย่างเข้มข้นมากขึ้น และควรคงมาตรการ Social distancing บางสว่ นไว้ เชน่ ระยะหา่ งในการจดั โตะ๊ การตอ่ แถว เขา้ ควิ รวมทงั้ การใสห่ นา้ กากอนามยั หรอื หนา้ กากผา้ และพิจารณา การใชม้ าตรการใหเ้ หมาะสมกบั แตล่ ะพ้ืนที่ โดยพิจารณาจากความ จาํ เปน็ ทางเศรษฐกจิ และสงั คม รว่ มกบั การประเมนิ ศกั ยภาพทาง สาธารณสขุ ของพ้ืนทนี่ นั้ ๆ การทําแบบจาํ ลองทางคณิตศาสตร์ (Mathematical Modeling) เพ่ือ ตดิ ต่อ: รบั มอื การระบาดของโควดิ –19 เกดิ ขนึ้ จากการตงั้ โจทยจ์ ากคณะกรรมการเทคโนโลยี เพื่อเตรยี มพรอ้ มปอ้ งกนั โรคตดิ เชอ้ื อบุ ตั ใิ หมอ่ บุ ตั ซิ ้าํ สวทช. เพ่ือนําขอ้ มลู ไปหารอื คุณวรรณิพา ทองสมิ า กบั กรมควบคุมโรค และเสนอแนะเพื่อเตรยี มมาตรการตา่ งๆ ซึ่งการวิเคราะห์แบบ ฝา่ ยบรหิ ารวิจัยเพื่อสนับสนนุ ยทุ ธศาสตรช์ าติ จาํ ลองทางคณติ ศาสตรท์ ง้ั หมดนไ้ี ดจ้ ดั ทําขน้ึ จากความรว่ มมอื ของทมี วจิ ยั จากคณะ วทิ ยาศาสตร์ มหาวทิ ยาลยั มหดิ ล ทมี วจิ ยั จากกรมควบคมุ โรค กระทรวงสาธารณสขุ เบอรโ์ ทรศพั ท์: 02 117 6480 และคณะแพทยศาสตร์ ศริ ริ าชพยาบาล มหาวทิ ยาลยั มหดิ ล ซง่ึ ไดร้ บั งบประมาณการ สนบั สนนุ จากโปรแกรมเทคโนโลยเี พื่อเตรยี มพรอ้ มปอ้ งกนั โรคอบุ ตั ใิ หมอ่ บุ ตั ซิ ํ้า สาย E-mail: [email protected] งานบริหารการวจิ ัยและพัฒนา สวทช. 20

นวตั กรรมรบั มอื COVID-19 สํานกั งานพัฒนาวทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยีแหง่ ชาติ (สวทช.) MuTherm- FaceSense เคร่ืองตรวจวัดอุณหภูมิร่างกาย เป็นอุปกรณ์หน่ึงท่ีมีความจําเป็นในปัจจุบัน เนอ่ื งอณุ หภมู ริ า่ งกายทส่ี งู กวา่ ปกตนิ น้ั เปน็ หนง่ึ ในอาการบง่ ชส้ี าํ คญั ของผทู้ ต่ี ดิ เชอ้ื ไวรสั ก่อโรคโควิด-19 ดังน้นั การตรวจวัดอุณหภูมิจึงเปรียบเสมือนด่านแรกในการคัดกรอง บุคคลก่อนเข้าสถานทตี่ า่ งๆ ปจั จบุ นั เครอื่ งตรวจวดั อณุ หภมู ริ า่ งกายมดี ว้ ยกนั หลายรปู แบบ ทง้ั เครอ่ื งอนิ ฟราเรดเทอรโ์ มมเิ ตอรแ์ บบยงิ หนา้ ผากทสี่ ามารถตรวจวดั ไดท้ ลี ะคน และ กลอ้ งถา่ ยภาพความรอ้ น (Thermal imaging camera) ทใ่ี ชใ้ นทา่ อากาศยานและหา้ งสรรพ สนิ คา้ ทสี่ ามารถวดั ไดห้ ลายคนพรอ้ มกนั แตม่ รี าคาสงู ด้วยเหตุนี้ ศูนย์เทคโนโลยีอิเล็กทรอนิกส์และคอมพิวเตอร์แห่งชาติ สาํ นักงาน พั ฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ จึงได้พั ฒนาต่อยอด MuTherm- FaceSense หรอื กลอ้ งตรวจวดั ไขห้ ลายคนพรอ้ มกนั โดยไมต่ อ้ งสมั ผสั เปน็ เทคโนโลยี ระบบคดั กรองอณุ หภมู บิ คุ คลทสี่ ามารถจบั ตาํ แหนง่ ของบคุ คลแบบอตั โนมตั ิ (Automatic human detection) เพื่อตรวจจบั อณุ หภมู สิ งู สดุ บนใบหนา้ ทาํ ใหส้ ามารถระบอุ ณุ หภมู ิ ของแต่ละบุคคลได้อย่างแม่นยํา และตรวจวัดได้หลายคนในเวลาเดียวกันท่ีระยะห่าง 0.5-1.5 เมตร รผู้ ลการตรวจวดั ภายใน 0.1 วนิ าที ตวั เลขอณุ หภมู จิ ะแสดงขนึ้ บนจอ หาก บคุ คลใดมอี ณุ หภมู เิ กนิ คา่ ทกี่ าํ หนดตวั เลขจะเปลยี่ นสจี ากเขยี วเปน็ แดงและสง่ เสยี งเตอื น การติดตั้งมีข้ันตอนที่ไม่ยุ่งยาก เพียงนาํ เครื่องไปต่อกับจอแสดงผลผ่านทาง HDMI ตวั เครอ่ื งมรี ะบบบนั ทกึ ขอ้ มลู วเิ คราะห์ และประมวลผลภายใน อกี ทง้ั ยงั สามารถ เชือ่ มตอ่ และส่งขอ้ มลู ผา่ นระบบอนิ เทอร์เนต็ ทัง้ LAN เครือข่าย 3G/4G และ Wi-Fi ในอนาคตจะมกี ารพัฒนา MuTherm-FaceSense ใหส้ ามารถบนั ทกึ อณุ หภมู ิ และ ใบหนา้ แลว้ จดั เกบ็ ไวใ้ นเซริ ฟ์ เวอรข์ องเจา้ ของสถานทน่ี น้ั ๆ เพ่ือประโยชนใ์ นการตดิ ตาม ปอ้ งกนั การแพรร่ ะบาดและใชเ้ ปน็ ฐานขอ้ มลู อา้ งองิ เพ่ือเฝา้ ระวงั และนาํ ไปใชศ้ กึ ษาหรอื วจิ ยั ดา้ นระบาดวทิ ยาต่อไป ท้ังน้ี MuTherm-FaceSense ได้รับการสนับสนุนในการต่อยอดงานวิจัย จาก กองทุนวิจัยและพัฒนากิจการกระจายเสียง กิจการโทรทัศน์ และกิจการโทรคมนาคม เพื่อประโยชนส์ าธารณะ (กทปส.) ปจั จบุ นั ไดถ้ กู นําไปใชท้ ดสอบการคดั กรองเบอื้ งตน้ ณ โรงพยาบาลธรรมศาสตร์เฉลิมพระเกียรติแล้ว อีกทั้งยังอยู่ในขั้นตอนการทดสอบเพิ่ม เตมิ ตามเกณฑก์ ารทดสอบขนั้ พ้ืนฐาน ทงั้ จากศนู ยท์ ดสอบผลติ ภณั ฑไ์ ฟฟา้ และอเิ ลก็ ทรอนกิ ส์ และสถาบันไฟฟา้ และอิเล็กทรอนิกส์ ก่อนนําไปใช้จริงกับหน่วยงานต่างๆ เช่น เรือนจาํ โรงพยาบาล หนว่ ยบรกิ ารโลหติ และสาํ นกั งานคณะกรรมการกจิ การกระจายเสยี ง กจิ การ โทรทศั น์ และกจิ การโทรคมนาคมแหง่ ชาติ (กสทช.) ปจั จบุ นั มผี ปู้ ระกอบการภาคเอกชน สนใจเข้ามาลงทนุ เพ่ือต่อยอดงานวิจัยดงั กลา่ ว ตดิ ตอ่ : ดร.ศรณั ย์ สมั ฤทธิเ์ ดชขจร ศูนยเ์ ทคโนโลยอี เิ ลก็ ทรอนิกส์และคอมพิวเตอรแ์ ห่งชาติ เบอรโ์ ทรศัพท:์ 02 564 6900 ต่อ 2306 E-mail: [email protected] 21

นวตั กรรมรบั มอื COVID-19 สาํ นักงานพัฒนาวทิ ยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยแี หง่ ชาติ (สวทช.) การสกัด RNA โดยไม่ใช้ Commercial Kit การตรวจผู้ป่วยโรคโควิด-19 ด้วยเทคนิค RT-PCR เป็นการตรวจมาตรฐาน สูงสุด (Gold standard test) หรือการตรวจวินิจฉัยทางการแพทย์ท่ีดีที่สุดภายใต้ เง่ือนไขที่เหมาะสม แต่ในการสกัดสารพันธุกรรมหรืออาร์เอ็นเอ (Ribonucleic acid, RNA) ของไวรัส SARS-CoV-2 มีข้อจํากัดคือต้องใช้เครื่องสกัดสารพั นธุกรรม อัตโนมัติ (Automated) และใช้นํ้ายาสกัดสารพันธุกรรมที่นําเข้าจากต่างประเทศ ซึ่ง มีราคาต้ังแต่ 120-300 บาท การวจิ ยั และพัฒนาวธิ กี ารสกดั อารเ์ อน็ เอท่ไี มจ่ าํ เปน็ ตอ้ งใชเ้ คร่อื งสกดั สารพันธกุ รรมอตั โนมตั แิ ละน้าํ ยาสกดั จากตา่ งประเทศ นอกจากจะชว่ ยลดตน้ ทนุ ในการ ตรวจตวั อยา่ งแล้ว ยังไม่ตอ้ งกังวลเร่อื งการขาดแคลนนํา้ ยาสกัดท่ตี อ้ งส่ังซ้อื จากต่างประเทศอีกด้วย ทมี วจิ ยั จากศนู ยโ์ อมกิ สแ์ หง่ ชาติ หรอื National Omics Center (NOC) หนว่ ยงานภายใตศ้ นู ยพ์ ันธวุ ศิ วกรรมและเทคโนโลยชี วี ภาพแหง่ ชาติ สํานกั งานพัฒนา วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ จึงดําเนินการวิจัยและพัฒนาสารสาํ หรับสกัดอาร์เอ็นเอด้วยเทคนิค Magnetic bead ซึ่งมีต้นทุนการสกัดเพียงประมาณ 50 บาท/ตวั อยา่ ง โดยไดม้ อบนา้ํ ยาทพ่ี ัฒนาขน้ึ 20 ชดุ ใหค้ ณะเวชศาสตรเ์ ขตรอ้ น มหาวทิ ยาลยั มหดิ ล เพื่อนําไปทดสอบเปรยี บเทยี บในเบอ้ื งตน้ ผลการทดสอบพบ วา่ ได้ผลดีและมคี ุณสมบตั ใิ กลเ้ คียงกับชดุ นา้ํ ยาสกดั อารเ์ อ็นเอที่นาํ เข้าจากตา่ งประเทศ ปจั จบุ นั ศนู ยฯ์ ไดด้ ําเนนิ การขอรบั ทนุ สนบั สนนุ การวจิ ยั โดยมเี ปา้ หมายพัฒนาวธิ ี ตดิ ตอ่ : การสกดั อารเ์ อน็ เอโดยใชส้ ารเคมใี นประเทศเปรยี บเทยี บกบั ชดุ สกดั นาํ เขา้ และผลติ ชดุ สกดั ดร.สทิ ธิโชค ตัง้ ภัสสรเรอื ง ที่พัฒนาขึ้น 100,000 ชดุ ให้เครือข่ายโรงพยาบาลต่างๆ นาํ ไปใช้ คาดว่าภายในเดือน ศนู ย์โอมกิ ส์แห่งชาติ ศูนยพ์ ันธุวศิ วกรรมและเทคโนโลยีชีวภาพแหง่ ชาติ พฤษภาคม 2563 จะสามารถพัฒนากระบวนการสกดั และผลติ ไดเ้ พ่ิมอกี 200 ชดุ เพ่ือ ให้คณะเวชศาสตรฯ์ ทดสอบเพ่ิมเติม พร้อมจัดเตรยี มคมู่ อื (Procedure) ในการผลติ เบอรโ์ ทรศัพท์: 02 564 6700 ตอ่ 3537, 3531 และวธิ ใี ชน้ า้ํ ยากบั เครอ่ื ง RT-PCR ตลอดจนเตรยี มหารอื กบั กรมวทิ ยาศาสตรก์ ารแพทย์ และพันธมิตรเพ่ือการขยายผลภายในเดือนกรกฎาคม 2563 น้ี E-mail: [email protected] 22

นวตั กรรมรับมอื COVID-19 สาํ นักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยแี ห่งชาติ (สวทช.) ชดุ ตรวจหาเชอ้ื ไวรสั SARS-CoV-2 ดว้ ยเทคนิคแลมป์ (LAMP) เทคนิคแลมป์ หรือ Loop-mediated isothermal amplification (LAMP) ชดุ ตรวจ LAMP COVID-19 คอื เทคนคิ ทส่ี ามารถเพ่ิมปรมิ าณสารพันธกุ รรมทงั้ DNA และ RNA ทอี่ ณุ หภมู ิ 60-65 องศาเซลเซยี ส ไดถ้ งึ 1,000 ลา้ น (10 ยกกาํ ลงั 9) เทา่ ภายในเวลา 1 ชวั่ โมง ใชป้ ระโยชน์ ในการตรวจหาสารพันธกุ รรมของตวั เชอ้ื เชน่ เดยี วกบั เทคนคิ PCR และ Real time PCR มจี ดุ เดน่ คอื มคี วามไวในการตรวจวดั (Sensitivity) สงู กวา่ PCR และอาจเทยี บเทา่ Real time PCR มีความจาํ เพาะ (Specificity) กับตัวเชื้อสูง มีขั้นตอนการตรวจไม่ยุ่งยาก ใชง้ านง่าย และใช้เครอ่ื งมอื ราคาไม่แพง ทีมวิจัยเทคโนโลยีวิศวกรรมชีวภาพและการตรวจวัด ภายใต้ศูนย์พันธุวิศวกรรมและเทคโนโลยีชีวภาพแห่งชาติ สาํ นักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี แหง่ ชาติ พัฒนาชดุ ตรวจหาเชอื้ ไวรสั SARS-CoV-2 ทเี่ ปน็ สาเหตขุ องโรคโควดิ -19 โดยใชเ้ ทคนคิ แลมปเ์ ปลยี่ นสแี บบงา่ ยในขนั้ ตอนเดยี ว (Colorimetric LAMP-XO) ใหผ้ ลการทดสอบภายใน 1 ชว่ั โมง สามารถอา่ นผลไดด้ ว้ ยตาเปลา่ โดยไมต่ อ้ งอาศยั ผเู้ ชย่ี วชาญ หากสขี องสารละลายเปลย่ี นจากมว่ งเปน็ เหลอื งแสดงวา่ มกี ารตดิ เชอ้ื ไวรสั SARS-CoV-2 แต่ถ้าสขี องสารละลายยังคงเปน็ สีม่วงแสดงว่าไมม่ กี ารติดเชอ้ื ปจั จบุ นั ทมี วจิ ยั รว่ มกบั คณะเวชศาสตรเ์ ขตรอ้ น มหาวทิ ยาลยั มหดิ ล การอา่ นผลดว้ ยตาเปล่า หากสขี องสารละลายเปลีย่ นจากสีมว่ งเป็นสีเหลือง พัฒนาตน้ แบบชดุ ตรวจ LAMP COVID-19 ระดบั หอ้ งปฏบิ ตั กิ าร โดย แสดงว่ามีการติดเชือ้ ไวรสั SARS-CoV-2 แต่หากสยี งั คงเป็นสมี ่วง อยใู่ นขนั้ ตอนของการทดสอบไพรเมอร์ (Primer) ที่ออกแบบไว้กับ แสดงว่าไมม่ กี ารตดิ เชือ้ ตัวอย่างจากผู้ป่วยในจาํ นวนท่ีมากข้ึน รวมท้ังกาํ ลังเตรียมพัฒนา ขอ้ เสนอโครงการวจิ ยั เพื่อทดสอบ ความแมน่ ยาํ (Accuracy), ความ ไว (Sensitivity), ความจาํ เพาะ (Specificity) และ Cross reaction ของผลติ ภณั ฑ์ LAMP COVID-19 เพื่อขยายผลไปสกู่ ารผลติ ในระดบั อตุ สาหกรรม โดยคาดวา่ จะพรอ้ มหารอื กบั กรมวทิ ยาศาสตรก์ ารแพทย์ และสาํ นักงานคณะกรรมการอาหารและยา (อย.) ในเดือนมิถุนายน 2563 ทมี วิจัยเทคโนโลยวี ศิ วกรรมชวี ภาพและการตรวจวดั ติดตอ่ : ไบโอเทค สวทช. วรรณสิกา เกียรติปฐมชัย ทมี วจิ ัยเทคโนโลยีวศิ วกรรมชวี ภาพและการตรวจวดั ศนู ยพ์ ันธวุ ิศวกรรมและเทคโนโลยชี วี ภาพแห่งชาติ E-mail: [email protected] 23

นวตั กรรมรบั มือ COVID-19 สาํ นกั งานพัฒนาวทิ ยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยแี หง่ ชาติ (สวทช.) ชดุ ตรวจเชอื้ ไวรสั กอ่ โรคโควดิ -19 แบบรวดเร็ว ด้วยเทคนคิ LFA โดยทั่วไปชุดตรวจเชื้อไวรัสก่อโรคโควิด-19 แบบรวดเร็วอาศัยหลักการการจับ แบบจําเพาะของโมเลกลุ ชวี ภาพทจ่ี บั ไดด้ แี ละจําเพาะกบั โปรตนี เปา้ หมายของเชอ้ื ไวรสั กอ่ โรคโควิด-19 สําหรับชุดตรวจน้ีอาศัยหลักการการตรวจหาโมเลกุลเป้าหมายอย่าง จาํ เพาะและรวดเรว็ ดว้ ยเทคนคิ อมิ มโู นโครมาโตกราฟชี นดิ ไหลในแนวราบ (Lateral flow immunochromatographic assay: LFA) ซ่ึงสามารถใช้ตรวจหาแอนติเจนของเช้ือ นาํ มาใชต้ รวจคัดกรองการติดเชือ้ ไวรัสกอ่ โรคโควดิ -19 ได้ ในขั้นตอนการตรวจน้ันจะต้องมีการติดฉลากโมเลกุลชีวภาพท่ีจําเพาะกับโปรตีน ของไวรสั ดว้ ยวสั ดเุ ลก็ พิเศษระดบั นาโน ซง่ึ สามารถใหส้ ญั ญาณตอบสนองไดห้ ากตรวจ พบโปรตนี ของไวรสั ทง้ั นอ้ี าศยั การปรบั สภาพและคดั เลอื กองคป์ ระกอบทเ่ี หมาะสมของ ชุดตรวจ ในการทําให้ชุดตรวจสามารถให้สัญญาณหรือขยายสัญญาณได้ในเวลาอัน รวดเรว็ (5-10 นาที) ปจั จบุ นั ไดน้ าํ ทงั้ ตน้ แบบชดุ ตรวจนวิ คลโิ อแคปสดิ (Nucleocapsid) ทเ่ี ปน็ โปรตนี ทห่ี อ่ หมุ้ สารพันธกุ รรมของไวรสั และตน้ เเบบชดุ ตรวจสไปก์ (Spike) ซง่ึ เปน็ โปรตนี บรเิ วณ เปลอื กหมุ้ ไวรสั ไปทดสอบกบั ตวั อยา่ งจรงิ ทโี่ รงพยาบาลเวชศาสตรเ์ ขตรอ้ น และกาํ ลงั นํา ผลการทดสอบมาปรับสภาวะเพิ่มเติมเพ่ือเพ่ิมสัญญาณให้ดขี ึน้ ต่อไป นอกจากน้ี ยงั อยรู่ ะหวา่ งการสรา้ งยนี ทใ่ี ชส้ รา้ งโปรตนี นวิ คลโี อแคปซดิ และโปรตนี สไปก์ (Spike) ซ่ึงเป็นส่วนท่ียื่นออกมาจากผิวของไวรัส และใช้จับกับตัวรับของเซลล์ โดยมีการดดั แปลงโคดอน (Codon) หรือชุดรหัสพันธุกรรมใหเ้ ข้ากนั ได้กับแบคทเี รยี ท่ี จะใช้ผลติ โปรตีนท้งั สองชนิดน้ี (ซ่งึ เปน็ ข้นั ตอนที่จาํ เปน็ ) พันธมติ รทสี่ ําคญั ในการรว่ มวจิ ยั และพัฒนา คอื ศนู ยพ์ ันธวุ ศิ วกรรมและเทคโนโลยี ชีวภาพแห่งชาติ คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี มหาวิทยาลัยมหิดล และ โรงพยาบาลเวชศาสตรเ์ ขตร้อน ตดิ ตอ่ : ดร.เดือนเพ็ญ จาปรงุ และ ดร.ณฐั ปภัสร วริ ิยะชัยพร กล่มุ วจิ ยั วัสดุตอบสนองและเซน็ เซอร์ระดบั นาโน ศูนย์นาโนเทคโนโลยแี หง่ ชาติ เบอร์โทรศัพท์: 02 564 7100 ต่อ 6665, 76106 E-mail: [email protected], [email protected] 24

นวัตกรรมรบั มอื COVID-19 สาํ นกั งานพัฒนาวทิ ยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยีแห่งชาติ (สวทช.) การคดั แยกผปู้ ว่ ย ดว้ ยลายพิ มพ์ เปปไทด์ (Peptide barcode) การวิเคราะห์ลายพิ มพ์ เปปไทด์ (Peptide barcode) ด้วยเครื่องวัดมวล MALDI-TOF (Matrix-Assisted Laser Desorption/Ionization-Time of flight) ใชจ้ ําแนกเชอ้ื จลุ นิ ทรยี ์ เชน่ แบคทเี รยี ยสี ต์ และรา อาศยั การยงิ แสงเลเซอรไ์ ปยงั ตวั อยา่ ง ทตี่ อ้ งการตรวจสอบจนเปปไทดเ์ กดิ การแตกตวั เปน็ ไอออน (อนภุ าคทีม่ ปี ระจ)ุ กอ่ นเดนิ ทางไปยงั ตวั จบั สญั ญาณ (Detector) ไดผ้ ลการตรวจสอบเปน็ กลมุ่ มวลเปปไทดเ์ รยี ง ลําดบั จากมวลขนาดเลก็ ไปหามวลขนาดใหญ่ ซงึ่ จลุ นิ ทรยี จ์ ะมลี ายพิมพ์เปปไทดท์ จี่ ําเพาะ เปน็ เอกลกั ษณข์ องแตล่ ะสายพันธุ์ นอกจากนย้ี งั พบวา่ ลายพิมพ์มวลเปปไทดส์ ามารถใช้ แยกสายพันธไ์ุ วรัสไดอ้ ีกดว้ ย ศนู ยพ์ ันธวุ ศิ วกรรมและเทคโนโลยชี วี ภาพแหง่ ชาติ สาํ นกั งานพัฒนาวทิ ยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยแี หง่ ชาติ รว่ มกบั คณะเวชศาสตรเ์ ขตรอ้ น มหาวทิ ยาลยั มหดิ ล พัฒนาวิธีการคัดแยกผู้ป่วยโควิด-19 ด้วยลายพิมพ์เปปไทด์ โดยใช้เคร่อื ง MALDI-TOF ซ่ึงมีจุดเด่นคือไม่จาํ เป็นต้องสกัด RNA ท่ีเป็นสารพันธุกรรมของไวรัส เพียงสกดั เปปไทดจ์ ากสงิ่ สง่ ตรวจไมป้ า้ ยจมกู และ/หรอื ลาํ คอ มาผสมกบั สารละลาย Matrix แลว้ นําเขา้ เครือ่ ง MALDI-TOF เพื่อวเิ คราะหผ์ ล จากการวจิ ยั พบวา่ ผล การจําแนกดว้ ยลายพิมพ์เปปไทดส์ อดคลอ้ งกบั วธิ มี าตรฐาน RT-PCR สามารถใชแ้ ยกผปู้ ว่ ยทีต่ รวจพบเชอื้ ไวรสั ออกจากผไู้ มต่ ดิ เชอื้ ไดถ้ กู ตอ้ ง โดยใชป้ รมิ าณตวั อยา่ ง เพียง 10 ไมโครลติ ร มขี นั้ ตอนทไี่ มย่ งุ่ ยาก ทราบผลในเวลาเพียง 45 นาทตี อ่ ตวั อยา่ ง เหมาะกบั การใชง้ านในหนว่ ยงานทมี่ เี ครอ่ื ง MALDI-TOF อยแู่ ลว้ โดยมตี น้ ทนุ การทดสอบเพียง 50-60 บาทต่อตัวอย่างเท่านั้น ปัจจุบันมีเครื่อง MALDI-TOF ทั่วประเทศรวมกันมากกว่า 50 เครื่อง แต่ละเครื่องทดสอบได้ประมาณ 1,500 ตวั อย่างต่อวนั วธิ กี ารน้จี ะช่วยใหส้ ามารถคัดแยกผปู้ ว่ ยโควดิ -19 ไดร้ วดเรว็ และท่วั ถึงมากขึน้ จากผลการทดสอบเบื้องต้น (Preliminary Test) พบว่าสามารถใช้ลายพิมพ์ ตดิ ต่อ: เปปไทดจ์ าํ แนกผปู้ ว่ ยโควดิ -19 ออกจากผมู้ สี ขุ ภาพดไี ด้ ทัง้ จากการใชไ้ มป้ า้ ยจมกู ลาํ คอ ดร.สิทธิรักษ์ รอยตระกลู และจากซรี ม่ั (สว่ นทเี่ ปน็ สารละลายของเลอื ด) ขณะนอ้ี ยรู่ ะหวา่ งการทดสอบตวั อยา่ งเพิ่ม กลมุ่ วจิ ัยสว่ นผสมฟงั กช์ น่ั และนวตั กรรมอาหาร เติม พร้อมขยายผลการทดสอบความถูกต้องของวิธีวิเคราะห์ (Validation) และปรับ ศูนย์พันธุวิศวกรรมและเทคโนโลยีชวี ภาพแห่งชาติ กระบวนการตรวจวดั ใหแ้ มน่ ยําขึน้ โดยคาดวา่ จะสามารถถา่ ยทอดเทคโนโลยกี ารทดสอบ นไี้ ดภ้ ายในเดือนมิถนุ ายน 2563 เบอร์โทรศัพท์: 02 564 6700 ต่อ 3231 E-mail: [email protected] 25

นวตั กรรมรับมือ COVID-19 สาํ นกั งานพัฒนาวทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยีแหง่ ชาติ (สวทช.) วคั ซนี ปอ้ งกนั โรคโควดิ -19 นกั วทิ ยาศาสตรท์ ว่ั โลกศกึ ษาคน้ ควา้ โดยการถอดลาํ ดบั จโี นม พบวา่ ไวรสั โคโรนา หรอื SAR-CoV-2 ทท่ี าํ ใหเ้ กดิ โรคโควดิ -19 สามารถ ติดต่อจากคนสู่คนอย่างรวดเร็ว เพราะไวรัสน้ีมีโปรตีนสไปก์ (สว่ นทยี่ นื่ ออกมาจากอนภุ าคคลา้ ยหนาม) อยบู่ นผวิ ซงึ่ ทาํ ใหไ้ วรสั สามารถจบั กบั ตวั รบั ทช่ี อื่ ACE2 Receptor ในเซลลข์ องมนษุ ยไ์ ด้ มาก ทาํ ใหเ้ ชอ้ื ไวรสั เขา้ สเู่ ซลลไ์ ดด้ ี และแพรจ่ ากคนสคู่ นไดอ้ ยา่ งมี ประสทิ ธภิ าพ นอกจากน้ยี งั พบการกลายพันธขุ์ องตวั ไวรสั ในตําแหนง่ โปรตนี สไปกซ์ ง่ึ เปน็ สว่ นทจ่ี ะตอ้ งถกู เอนไซมต์ ดั กอ่ นเขา้ สเู่ ซลลม์ นษุ ย์ โดยไวรสั ตวั นม้ี กี ารกลายพันธ์ุ คอื มกี รดอะมโิ นเพิ่มเขา้ มาอกี 5 ตวั ทําใหโ้ ปรตนี สไปกข์ อง SAR-CoV-2 ถกู ตดั ดว้ ยเอนไซมใ์ นรา่ งกายมนษุ ยไ์ ดง้ า่ ยขนึ้ ทําใหไ้ วรสั สามารถกระจายไปในอวยั วะสว่ น ตา่ งๆ ของมนษุ ย์ เชน่ ปอด ไต ทางเดนิ อาหาร และสมอง ทง้ั นสี้ ว่ นทเ่ี ปน็ โปรตนี สไปกข์ องไวรสั นน้ั ไมไ่ ดท้ าํ ใหร้ า่ งกายปว่ ยไข้ ดงั นน้ั นกั วจิ ยั จงึ มงุ่ เปา้ การหายารกั ษา และวัคซีนป้องกันไปที่ ACE2 Antibody โดยใช้โปรตีนสไปก์จับ ACE2 Receptor เพื่ อเข้าสู่เซลล์มนุษย์ แล้วกระตุ้นให้ร่างกายสร้างระบบภูมิคุ้มกัน ซึง่ สอดคล้องกับการทําวิจยั ในหลายประเทศทว่ั โลก ศูนย์พั นธุวิศวกรรมและเทคโนโลยีชีวภาพแห่งชาติ (ไบโอเทค) และศูนย์นาโน เทคโนโลยีแห่งชาติ (นาโนเทค) สาํ นักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ ได้ ทาํ วิจัยค้นคว้าหา ‘วัคซีนป้องกันโรค โควิด-19’ โดยนาํ พันธุวิศวกรรม หรือการตัดต่อ พันธุกรรมมาใช้ในการพัฒนาวคั ซีน 5 ประเภท ดงั นี้ 1. วคั ซนี รคี อมบแิ นนตซ์ บั ยนู ติ (Recombinant subunit vaccines) เปน็ การตดั ส่วนที่เป็นโปรตีนสไปก์ของยีน SAR-CoV-2 ออกเป็นช้ินย่อย แล้วนําเข้าสู่เซลล์เพ่ือให้ ร่างกายสร้างภมู ติ า้ นทาน 2. วัคซีนโควิด-19 ท่ีฝากไว้กับวัคซีนไข้หวัดใหญ่ (Influenza A virus-based vaccines) เปน็ การนาํ โปรตนี สไปกข์ องยนี SAR-CoV-2 ไปฝากไวก้ บั วคั ซนี ไขห้ วดั ใหญ่ เพ่ือสรา้ งภูมิคุ้มกนั โรคโควิด-19 พร้อมกับไขห้ วดั ใหญ่ 3. วคั ซนี DNA หรอื RNA (Nucleic acid-based vaccines) โดยการสง่ ขอ้ มลู ของยีน SAR-CoV-2 ผ่าน mRNA เพื่อไปใช้สร้างโปรตีนสไปก์ โดยทําเป็นลิพิดอนุภาค นาโนนาํ ส่งเข้าสู่เซลลเ์ พื่อกระตุ้นใหร้ ่างกายสรา้ งภมู คิ ุม้ กัน 4. วคั ซนี ทเ่ี ปน็ อนภุ าคเสมอื นไวรสั (Virus-like particles) เปน็ การสรา้ งโปรตนี เลยี นแบบไวรสั แตไ่ มม่ สี ารพันธกุ รรมท่ที ําใหเ้ กดิ โรคโควดิ -19 เพ่ือกระตนุ้ ใหร้ า่ งกายสรา้ ง ภูมคิ มุ้ กนั 5. วคั ซนี ไวรลั รคี อมบแิ นนต์ (Recombinant viral vector vaccines) เปน็ การ เอายนี ทถ่ี กู ตดั ตอ่ ของไวรสั SAR-CoV-2 ไปใสใ่ นไวรสั ตวั อน่ื ทไี่ มเ่ ปน็ อนั ตราย เพ่ือสรา้ ง โปรตนี สไปกแ์ ลว้ ฉดี เขา้ สรู่ า่ งกาย เพื่อหลอกรา่ งกายวา่ ตดิ เชอื้ แลว้ สรา้ งภมู ติ า้ นทานเปน็ ภมู ิคมุ้ กัน Animal Testing Facility 26

นวัตกรรมรับมือ COVID-19 สาํ นกั งานพัฒนาวทิ ยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยแี ห่งชาติ (สวทช.) GMP Cleanroom Vaccine efficacy assessment Facility BSL2+ Facility ปัจจุบัน สวทช. อยู่ระหว่างการนําต้นแบบวัคซีน 3 ประเภท ได้แก่ วัคซีนรีคอมบิแนนต์ซับยูนิต วัคซีนโควิด-19 ที่ฝากไว้กับวัคซีนไข้หวัดใหญ่ และวัคซีน DNA ไปทดสอบภูมิคุ้มกันในหนู ซึ่งจะได้ผล กระตนุ้ ภมู คิ มุ้ กนั ของวคั ซนี 2 ประเภทแรกในเดอื นพฤษภาคม 2563 หากผลการทดสอบภมู คิ มุ้ กนั ในหนู ประสบความสาํ เร็จ สวทช. จะต้องหาทุนสนับสนุนเพิ่มเติม และหาพันธมิตรเพื่อศึกษาการนําเชื้อเข้า ส่มู นุษย์ การทดสอบความปลอดภยั และการทดลองในมนุษย์ตามลําดับ นาโนเทคโดยทีมวิจัยเวชศาสตร์นาโน พัฒนาระบบนาํ ส่ง นาโนสําหรบั การนําสง่ วคั ซนี Nucleic acid (DNA/mRNA) ซง่ึ จะ ช่วยป้องกันการย่อยสลาย DNA/mRNA จากเอนไซม์ในเซลล์ ทําให้วัคซีนทาํ งานได้มีประสิทธิภาพมากขึ้น โดยใช้การออกแบบ อนภุ าคในรปู แบบ Lipopolyplex, Lipid nanoparticle (LNP) และ Polymer-lipid nanoparticle (PLN) เพ่ือทดสอบการนํา ส่งในเซลล์เพาะเลี้ยง และนํามาคัดเลือกระบบที่สามารถให้ค่าการ แสดงออกของ DNA/mRNA ดที ส่ี ดุ และไมเ่ ปน็ พิษตอ่ เซลล์ โดย ผลท่ีได้จะถูกนาํ ไปทดสอบในสัตว์ทดลองร่วมกับไบโอเทคและ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัยในลาํ ดบั ตอ่ ไป ตดิ ตอ่ : ดร.อนันต์ จงแกว้ วัฒนา กลุ่มวจิ ัยนวตั กรรมสุขภาพสัตวแ์ ละการจัดการ ศนู ยพ์ ันธุวิศวกรรมและเทคโนโลยีชีวภาพแห่งชาติ เบอร์โทรศัพท์: 02 564 6700 ต่อ 3360 E-mail: [email protected] 217

2178

นวัตกรรมรับมือ COVID-19 สาํ นักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยแี หง่ ชาติ (สวทช.) หอ้ งกกั ตัวภาคสนาม จากตูค้ อนเทนเนอร์ ห้องกักตัวภาคสนามจากตู้คอนเทนเนอร์คือหนึ่งในทางเลือกการจัดเตรียม สถานทสี่ าํ หรบั กกั ตวั ผทู้ มี่ คี วามเสย่ี งตอ่ การตดิ เชอื้ กอ่ โรคโควดิ -19 (State quarantine) สาํ หรบั ทอ้ งถน่ิ ทขี่ าดแคลนพ้ืนทก่ี กั ตวั ดว้ ยขอ้ จํากดั ดา้ นความพรอ้ มของสถานทห่ี รอื การยอมรบั จากชมุ ชน ห้องกักตัวภาคสนามจากตู้คอนเทนเนอร์ พัฒนาโดยทีมวิจัยนวัตกรรม ติดตอ่ : และข้อมูลเพ่ือสุขภาพ ศูนย์วิจัยเทคโนโลยีส่ิงอาํ นวยความสะดวกและเคร่ืองมือ แพทย์ สํานกั งานพัฒนาวทิ ยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยแี หง่ ชาติ สถานทก่ี กั ตวั ทพี่ ัฒนา ดร.กติ ติ วงคถ์ าวราวัฒน์ ขนึ้ นสี้ ามารถจดั ทําไดร้ วดเรว็ มตี น้ ทนุ ไมส่ งู และสามารถออกแบบโครงสรา้ งภายใน ทมี วิจัยนวตั กรรมและข้อมูลเพื่อสขุ ภาพ ห้อง ระบบน้าํ ระบบไฟฟา้ ระบบการควบคุมและระบายอากาศ ระบบการป้องกัน ศูนยว์ จิ ยั เทคโนโลยสี ่งิ อาํ นวยความสะดวกและเครือ่ งมอื แพทย์ เชื้อโรค และระบบการรายงานสุขภาพประจําวันตามมาตรฐานและข้อกําหนดของ เบอรโ์ ทรศพั ท:์ 02 564 6900 ต่อ 2522 กรมควบคุมโรคในการทาํ สถานที่เพื่อการ State quarantine E-mail: [email protected] ปัจจุบันอยู่ในขั้นตอนการจัดทําต้นแบบชุดแรก โดยได้รับการสนับสนุน งบประมาณจากสาํ นกั งานนวตั กรรมแหง่ ชาติ โดยศนู ยเ์ ทคโนโลยอี เิ ลก็ ทรอนกิ ส์ และคอมพิ วเตอร์แห่งชาติ ศูนย์วิจัยเทคโนโลยีส่ิงอํานวยความสะดวกและ เครอื่ งมือแพทย์ และบรษิ ทั คอนสตรัคชน่ั ไลนส์ จาํ กัด คณุ สมบตั ิของห้องกกั ตัวภาคสนามจากตู้คอนเทนเนอร์ 1 ตูค้ อนเทนเนอร์มี 2 หอ้ งกักตัว โดยแต่ละหอ้ งกักตวั มี 3 ส่วน คือ ห้องนอน หอ้ งน้าํ หอ้ งพัก และ Anteroom (ช่องรบั /สง่ อาหาร) ระบบควบคมุ และระบายอากาศ ระบบระบายน้าํ และบาํ บัดสิ่งปฏิกูล ระบบไฟฟา้ และระบบสื่อสาร ระบบเฝา้ ระวังตดิ ตามสขุ ภาพ ระบบปรกึ ษาแพทยท์ างไกล เคร่ืองวดั อุณหภูมิ เครอ่ื งวดั ความดัน เครือ่ งวดั ปริมาณออกซิเจนในเลือด ใช้ระยะเวลาสรา้ ง 1 สปั ดาห์ (Scalable) ใช้เวลาตดิ ต้งั ในพื้นท่ี 1-2 วัน 29

นวตั กรรมรับมือ COVID-19 สาํ นักงานพัฒนาวิทยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยีแหง่ ชาติ (สวทช.) ตน้ แบบ เปลเคลอ่ื นยา้ ยผู้ปว่ ย แบบความดนั ลบ Negative Pressure Patient Isolation & Transportation Chamber จากสถานการณ์การแพร่ระบาดของไวรสั ก่อโรคโควดิ -19 พบวา่ มีความเส่ยี ง ท่ีจะขาดแคลนอุปกรณ์ทางการแพทย์ในการรักษา ศูนย์เทคโนโลยีโลหะและวัสดุแห่ง ชาติ สํานกั งานพัฒนาวทิ ยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยแี หง่ ชาติ จงึ เตรยี มความพรอ้ มรองรบั สถานการณ์ดังกล่าว โดยการออกแบบและพัฒนาต้นแบบห้องเคลื่อนย้ายผู้ป่วย แรงดนั ลบ (Negative pressure patient isolation & Transportation chamber) คุณสมบตั ิของห้องเคล่ือนยา้ ยผปู้ ว่ ยแรงดันลบ ออกแบบเปน็ แคปซลู สําหรบั เคลอ่ื นยา้ ยผปู้ ว่ ยตดิ เชอ้ื อนั ตราย ทส่ี ามารถ ติดต้ังบนเตียง เตียงเข็น และเปล ทาํ ให้สามารถเคล่ือนย้ายผู้ป่วยได้ สะดวก เหมาะสําหรบั ใชท้ งั้ ภายในโรงพยาบาลและรถพยาบาล หลงั จาก ใชง้ านสามารถพับเก็บ ขนยา้ ย และพกพาได้สะดวก โครงสร้างวสั ดุหลกั สามารถนาํ เขา้ เครือ่ งเอกซเรย์ และเคร่อื งเอกซเรย์ คอมพิวเตอรแ์ บบ CT Scan มีแผ่นกรองอากาศกอ่ นเขา้ แคปซลู เพ่ือปอ้ งกันผปู้ ว่ ยตดิ เชอ้ื ซ้าํ ซอ้ น มรี ะบบสรา้ ง ควบคมุ และแสดงผลแรงดนั ลบ ซง่ึ จะมแี รงดนั ลบไมน่ อ้ ย กวา่ 15 Pa พรอ้ มแผน่ กรองอากาศชนดิ HEPA filter มปี ระสทิ ธภิ าพใน การกรอง 99.995% จาํ นวน 1 ชน้ั และมหี ลอด UV 1 หลอด เพ่ือฆา่ เชอ้ื ก่อนปลอ่ ยอากาศสูภ่ ายนอก มีชอ่ งสําหรับทาํ หตั ถการและใสส่ ายอปุ กรณจ์ ากภายนอก สถานะปัจจบุ นั ตดิ ต่อ: มีการทดสอบการใช้งานต้นแบบและเก็บข้อมูลปัญหาการใช้งานอุปกรณ์ ดร.ศราวธุ เลศิ พลงั สนั ติ ที่ใช้งานอยู่เดิมจากผู้ใช้ที่โรงพยาบาลธรรมศาสตร์เฉลิมพระเกียรติ และคณะ ทีมวิจยั การออกแบบและแก้ปญั หาอตุ สาหกรรม แพทยศาสตรว์ ชริ พยาบาล มหาวทิ ยาลยั นวมนิ ทราธริ าช เพ่ือนําขอ้ มลู ดงั กลา่ วมา ศูนยเ์ ทคโนโลยโี ลหะและวสั ดุแห่งชาติ พัฒนาปรับปรงุ ตน้ แบบตอ่ ไป เบอร์โทรศัพท์: 02 564 6500 ตอ่ 4350 E-mail: [email protected] 30

นวัตกรรมรับมือ COVID-19 สํานกั งานพัฒนาวทิ ยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยแี ห่งชาติ (สวทช.) ตน้ แบบ อปุ กรณป์ กป้องทางเดินหายใจ แบบจ่ายอากาศบริสทุ ธิ์ (PAPR) อย่างง่าย จากสถานการณก์ ารแพรร่ ะบาดของเชอื้ กอ่ โรคโควดิ -19 ทําใหบ้ คุ ลากรทางการ แพทยม์ คี วามเสยี่ งในการตดิ เชอื้ จากผปู้ ว่ ยระหวา่ งการตรวจหรอื กระทําหตั ถการ เพื่อ ลดความเสี่ยงดังกล่าว ทีมวิจัยระบบวิศวกรรมข้ันสูง ศูนย์เทคโนโลยีโลหะและวัสดุ แหง่ ชาติ สํานกั งานพัฒนาวทิ ยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยแี หง่ ชาติ จงึ ไดพ้ ัฒนาอปุ กรณ์ ปกปอ้ งทางเดนิ หายใจแบบจา่ ยอากาศบรสิ ทุ ธ์ิ (Powered air-purifying respirator: PAPR) เพ่ือปอ้ งกันการตดิ เชอ้ื ผ่านระบบทางเดนิ หายใจ อุปกรณ์ปกป้องทางเดินหายใจแบบจ่ายอากาศบริสุทธิ์ประกอบไปด้วย ปัจจุบันแม้ต้นแบบจะมีคุณลักษณะทางเทคนิคเทียบเคียงกับผลิตภัณฑ์ 2 ส่วนหลัก คอื ชดุ ฟอกอากาศและอุปกรณส์ วมศีรษะ ที่มลี ักษณะคลมุ ทัง้ ศีรษะ และใบหนา้ อปุ กรณจ์ ะทําหนา้ ทฟี่ อกอากาศ ดกั จบั อนภุ าคทมี่ กี ารปนเป้ อื นของไวรสั จากต่างประเทศแล้ว ทมี วจิ ยั ยงั ตอ้ งพัฒนาปรับปรุงคณุ ลกั ษณะบางประการให้ และเชอ้ื โรค โดยใชแ้ ผน่ กรองประสทิ ธภิ าพสงู กรองอากาศกอ่ นปอ้ นเขา้ สอู่ ปุ กรณ์ ตอบสนองความตอ้ งการของผใู้ ชไ้ ดด้ ยี ง่ิ ขน้ึ เชน่ สามารถแสดงคา่ ทางกายภาพ นอกจากนอ้ี ปุ กรณย์ งั สามารถสรา้ งความดนั ใหส้ งู กวา่ บรรยากาศ เพ่ือปอ้ งกนั ไม่ ของอปุ กรณ์ มรี ะบบแจง้ เตอื นเมอ่ื อปุ กรณม์ คี วามผดิ ปกติ และสามารถปรบั อตั รา ใหอ้ ากาศโดยรอบทไี่ มผ่ า่ นการฟอกไหลยอ้ นเขา้ ภายในอปุ กรณ์ ชว่ ยลดความเสยี่ ง ในการตดิ เชอื้ ให้แก่ผสู้ วมใส่ การไหลของอากาศให้เปน็ ไปตามความตอ้ งการของผใู้ ช้งาน ศูนย์เทคโนโลยีโลหะและวัสดุแห่งชาติ สาํ นักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และ เทคโนโลยแี หง่ ชาติ ไดพ้ ัฒนาภายใตแ้ นวคดิ เนน้ การประยกุ ตใ์ ชอ้ ปุ กรณท์ ห่ี าไดใ้ น ท้องตลาดให้ได้มากท่ีสุด ไม่ใช้ระบบไฟฟา้ ท่ีซับซ้อน มีความถูกต้องเหมาะสมท้ัง ทางการแพทยแ์ ละวศิ วกรรม ผลงานจงึ สามารถขยายผลไดใ้ นอนาคต และมคี ณุ ลกั ษณะ ทางเทคนิคใกลเ้ คยี งกบั อปุ กรณ์ท่ปี ระเทศไทยนาํ เข้าจากต่างประเทศ คุณลกั ษณะทางเทคนิคของต้นแบบ 1) สามารถสรา้ งความดนั ภายในอุปกรณส์ วมศีรษะได้ถึง 200 Pa 2) สามารถจ่ายอากาศบริสุทธ์ิเข้าไปในอุปกรณ์สวมศีรษะได้สูงสุด 230 ลิตร ต่อนาที 3) สามารถทาํ งานตอ่ เนื่องได้นานถงึ 6 ช่วั โมง 4) ใชแ้ ผน่ กรองอนภุ าคประสทิ ธภิ าพสงู (HEPA filter) ชนดิ H13 ซงึ่ สามารถกรอง อนุภาคท่ีมีขนาด 0.3 ไมครอน ได้ถึงร้อยละ 99.95 ดักจับอนุภาคท่ีมีการ ปนเป้ อื น ติดต่อ: ดร.สทิ ธกิ ร ลาภาพงศ์ ทีมวจิ ยั ระบบวศิ วกรรมขั้นสูง ศนู ยเ์ ทคโนโลยโี ลหะและวัสดุแหง่ ชาติ เบอร์โทรศพั ท์: 02 564 6500 ตอ่ 4322 E-mail: [email protected] 31

นวตั กรรมรับมือ COVID-19 สาํ นักงานพัฒนาวทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยีแหง่ ชาติ (สวทช.) ตน้ แบบ รถเข็นควบคมุ ระยะไกล Remote Control Cart ตน้ แบบรถเขน็ ควบคมุ ระยะไกล (Remote control cart) มกี ารพัฒนาขน้ึ เพ่ือ ช่วยเพิ่มระยะห่างระหว่างบุคลากรทางการแพทย์กับผู้ป่วย สาํ หรับใช้ในการส่งของ เช่น อาหาร และยา ผลงานต้นแบบเป็นการออกแบบภายใต้แนวคิดการนาํ อุปกรณ์ที่ หาไดใ้ นท้องตลาดมาประดษิ ฐ์ ใหไ้ ดผ้ ลงานทส่ี ามารถใชง้ านไดง้ ่ายและปลอดภยั ต้นแบบรถเข็นควบคุมระยะไกลพั ฒนาโดยศูนย์เทคโนโลยีโลหะเเละวัสดุเเห่ง ชาติ สํานกั งานพัฒนาวทิ ยาศาสตรเ์ เละเทคโนโลยเี เหง่ ชาติ คณุ สมบตั ขิ องตน้ แบบ คอื สามารถเคลอื่ นทด่ี ว้ ยความเรว็ 2 กโิ ลเมตรตอ่ ชวั่ โมง รบั นํา้ หนกั ไดไ้ ม่ ตํ่ากวา่ 5 กโิ ลกรมั และสามารถทาํ งานตอ่ เนอ่ื งไดไ้ มน่ อ้ ยกวา่ 1 ชว่ั โมง อปุ กรณค์ วบคมุ เปน็ คอนโทรลเลอรบ์ งั คบั วทิ ยทุ ส่ี ามารถหาซอ้ื ไดท้ ว่ั ไป และผา่ นการปรบั ลดช้นิ สว่ นท่ไี มจ่ ําเปน็ ลง เพ่ือใหใ้ ชง้ านไดง้ า่ ย ไมเ่ กดิ ความสับสน สามารถฉดี น้าํ ยาเพ่ือทําความสะอาดลงบนอปุ กรณเ์ พ่ือฆา่ เชอื้ ไดโ้ ดยตรง สถานะปัจจบุ ัน ตดิ ต่อ: ในเดอื นพฤษภาคม 2563 ไดม้ อบตน้ แบบจํานวน 2 คนั แกโ่ รงพยาบาล ดร.ก่อเกียรติ เศษชยั ชาญ กลางและสถาบนั ประสาทวทิ ยา เพื่อใชง้ านใน COVID-19 Ward หลงั ทดสอบการ ทีมวิจัยการออกแบบและแกป้ ญั หาอตุ สาหกรรม ใชง้ าน พยาบาลทท่ี ดลองใชม้ คี วามพึงพอใจ และคาดวา่ จะเปน็ ประโยชนใ์ นการดแู ล ศนู ย์เทคโนโลยีโลหะและวัสดุแห่งชาติ ผู้ปว่ ย รวมถึงได้ให้ข้อเสนอแนะเพ่ือพัฒนาต้นแบบต่อไป เบอรโ์ ทรศพั ท์: 02 564 6500 ต่อ 4818 E-mail: [email protected] 32

นวัตกรรมรับมอื COVID-19 สาํ นักงานพัฒนาวทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ (สวทช.) กจิ กรรมสนบั สนนุ เพ่ือเรง่ การนาํ ผลงานวจิ ยั มาใช้ ในสถานการณฉ์ กุ เฉนิ ตา้ นภยั ไวรสั กอ่ โรคโควดิ -19 (Research Gap Fund fights COVID-19) สํานกั งานพัฒนาวทิ ยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยแี หง่ ชาตสิ นบั สนนุ ผปู้ ระกอบการในรปู แบบนติ บิ คุ คลเขา้ รว่ มโครงการ “กจิ กรรมสนบั สนนุ เพ่ือเรง่ การนาํ ผลงานวจิ ยั มาใช้ ใน สถานการณ์ฉุกเฉินต้านภัยไวรัสก่อโรคโควิด-19 (Research Gap Fund fights COVID-19)” เปดิ รบั ขอ้ เสนอโครงการทร่ี บั ถา่ ยทอดผลงานวจิ ยั หรอื ทรพั ยส์ นิ ทางปญั ญา ของมหาวทิ ยาลยั ของรฐั หรอื สถาบนั วจิ ยั ของรฐั ทม่ี ตี น้ แบบในระดบั ภาคสนามแลว้ มา ตอ่ ยอด เพ่ือพัฒนาผลติ ภณั ฑต์ น้ แบบสําหรบั ผลติ ใชใ้ นการปอ้ งกนั หรอื แกไ้ ขปญั หาใน สถานการณฉ์ กุ เฉนิ ไวรสั กอ่ โรคโควดิ -19 โดยผา่ นกระบวนการออกแบบและพัฒนาตน้ แบบ ตามมาตรฐานของผลติ ภณั ฑ์ ดาํ เนนิ การวเิ คราะหท์ ดสอบจากหนว่ ยงานวเิ คราะหท์ ดสอบ ที่น่าเชอื่ ถือ รวมถึงสามารถดําเนนิ การไดแ้ ลว้ เสร็จภายใน 2 เดอื น นบั จากหลังวันลง นามในสัญญารับทุน โดยโครงการจะสนับสนุนค่าใช้จ่ายไม่เกินหรือเท่ากับ 75% ต่อ โครงการ (ไม่เกนิ หรือเท่ากับ 1,000,000 บาทตอ่ โครงการ) ปัจจุบันมีโครงการท่ียื่นข้อเสนอทั้งหมด 51 โครงการ มีโครงการท่ีผ่าน 13) เคร่ืองผลิตกรดไฮโปคลอรัสสาํ หรับฆ่าเช้ือโรคแบบใช้ในครัวเรือน การคัดเลือก (อยู่ระหว่างดาํ เนินการแจ้งผล/ทาํ สัญญา) จาํ นวน 21 โครงการ โดย มหาวทิ ยาลยั สงขลานครนิ ทร์ ประกอบด้วย 14) การพั ฒนาระบบเฝ้าระวังผู้ป่วยระยะไกล โดยใช้อาการของโรค 1) แถบตรวจสารพันธกุ รรมแบบอา่ นผลดว้ ยตาเปลา่ อยา่ งรวดเรว็ สาํ หรบั โควิด-19 ร่วมในการประมวลแบบ Deep-learning โดย สถาบันเทคโนโลยี วินิจฉัยโรคโควิด-19 ด้วยปฏิกิริยาภายใต้อุณหภูมิเดียวแบบ Multiplex- พระจอมเกลา้ เจ้าคุณทหารลาดกระบงั recombinase polymerase amplification โดย จุฬาลงกรณม์ หาวิทยาลยั 15) นวัตกรรมคัดกรองบุคคลด้วย AI ป้องกันการแพร่ของโรคระบาด 2) เครอื่ งผลติ ละอองไฮโดรเจนเปอรอ์ อกไซดส์ ําหรบั ฆา่ เชอื้ โดย จฬุ าลงกรณ์ แบบเคลอ่ื นที่ได้ โดยสถาบนั เทคโนโลยีพระจอมเกล้าเจ้าคณุ ทหารลาดกระบงั มหาวิทยาลยั 16) หูฟังทางการแพทย์แบบชาญฉลาดชนิดไร้สายสู้ภัยโควิด 19 3) เครื่องพ่ นโอโซนระบบ Ozone converter แบบอัตโนมัติ โดย โดย สถาบนั เทคโนโลยพี ระจอมเกลา้ เจ้าคณุ ทหารลาดกระบัง มหาวทิ ยาลัยเชยี งใหม่ 17) อุปกรณ์ตรวจวัดอุณหภูมิร่างกาย พร้อมระบบบันทึกใบหน้าโดยใช้ 4) แอกทฟี เฟซชลิ ดต์ า้ นทานเชอ้ื ไวรสั โคโรนาบนพ้ืนผวิ โดยมหาวทิ ยาลยั Machine learning โดย สถาบนั เทคโนโลยพี ระจอมเกลา้ เจา้ คณุ ทหารลาดกระบงั เชียงใหม่ 18) การพัฒนาหน้ากากอนามัยทางการแพทย์ท่ที ําจากซิลิโคนชนิด N99 5) การสรา้ งตน้ แบบจดุ ตรวจโรคโควดิ -19 สําหรบั ตดิ ตง้ั ภายนอกอาคาร (N99 Respirator) เพ่ือรบั มอื สถานการณ์การแพรร่ ะบาดของเชื้อไวรัสโคโรนา (แบบครบวงจร) โดยมหาวทิ ยาลัยเทคโนโลยพี ระจอมเกลา้ ธนบุรี 2019 โดยมหาวทิ ยาลัยนวมนิ ทราธริ าช 6) หุ่นยนต์เคล่ือนท่ีแบบหลายแกน ประยุกต์ฆ่าเช้อื ด้วยแสง UVC แบบ 19) ตู้พ่ นฆ่าเชื้อสําหรับบุคลากรทางการแพทย์แบบอัตโนมัติ โดย บังคับขับเคลื่อนล้อแมกคานัม โดยมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้า มหาวทิ ยาลัยนวมินทราธิราช พระนครเหนือ 20) หมวกอัดอากาศแรงดันบวก (PAPR) ต้นทุนตํ่า โดยมหาวิทยาลัย 7) ชุดวดั สัญญาณชพี แบบพกพา โดยมหาวิทยาลัยเทคโนโลยสี ุรนารี นวมนิ ทราธิราช 8) การเพิ่ มมูลค่าเส้นใยปอสาเพื่ อผลิตหน้ากากอนามัยชนิด 3 ชั้น 21) การพัฒนาแคปซูลแรงดันอากาศลบสําหรับป้องการการแพร่เช้อื โรค โดยมหาวทิ ยาลัยแมโ่ จ้ ที่ตดิ ต่อได้ทางระบบทางเดินหายใจ โดย สวทช. ศนู ย์วิจยั เทคโนโลยีส่งิ อํานวย ความสะดวกและเครื่องมือแพทย์ 9) ตาํ รับยาแผนโบราณเพื่ อสร้างภูมิคุ้มกันและป้องกันไวรัสก่อโรค โควิด-19 โดย มหาวทิ ยาลัยแมโ่ จ้ ตดิ ตอ่ : 10) การผลิตซีลยางรอบคอเพ่ื อใช้ในชุดป้องกันการแพร่กระจายเชื้อ คุณชนรรถ พุ ทธานนท์ สาํ หรบั ผ้ปู ว่ ยโควิด-19 โดย มหาวทิ ยาลยั แมโ่ จ้ ฝ่ายบรกิ ารทางการเงนิ เพื่อนวัตกรรม เบอร์โทรศพั ท์ 02 564 7000 ต่อ 71687 11) การพัฒนาและผลติ ชดุ ตรวจเชอื้ ไวรสั กอ่ โรคโควดิ -19 สําหรบั การผลติ E-mail: [email protected] ในเชิงอตุ สาหกรรม โดยมหาวิทยาลยั ศรีนครินทรวโิ รฒ 12) ตน้ แบบเชงิ พาณชิ ยข์ องเครอ่ื งชว่ ยหายใจความดนั บวกแบบสองระดบั โดยใชอ้ ากาศบริสทุ ธ์จิ ากต้คู วามดนั ลบ โดยมหาวิทยาลัยศรีนครินทรวโิ รฒ 33

นวตั กรรมรบั มอื COVID-19 สํานกั งานพัฒนาวทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยแี หง่ ชาติ (สวทช.) บรกิ ารคําบรรยาย LIVE แทนเสียงแบบสด คำบรรยาย (Live Closed Captioning) CC บรกิ ารคาํ บรรยายแทนเสยี งเปน็ บรกิ ารเพ่ือชว่ ยเหลอื ผบู้ กพรอ่ งทางการไดย้ นิ ให้สามารถเข้าถึงข้อมูลข่าวสาร การเรียนการสอน การประชุมสัมมนา และรายการ โทรทัศน์ ผา่ นการอา่ นข้อความถอดความ ทีมวิจัยเทคโนโลยีท่ีทุกคนเข้าถึงและส่ิงอํานวยความสะดวก ศูนย์วิจัย เทคโนโลยสี งิ่ อํานวยความสะดวกและเครอื่ งมอื แพทย์ สาํ นกั งานพัฒนาวทิ ยาศาสตร์ และเทคโนโลยแี หง่ ชาติ พัฒนาระบบบรกิ ารคาํ บรรยายแทนเสยี ง และโมดลู ตรวจ สอบและแก้ไขข้อความที่ได้จากการถอดความเสียงพูดแบบทันต่อเวลา เพื่อเพิ่ม ความถูกต้องของการถอดความให้สูงยิ่งข้นึ การให้บริการระบบถอดความเสียง แบบเวลาจริง (Real time) แต่ละรายการ ดําเนินงานโดยผู้เชี่ยวชาญ 4-5 คน แบ่งพิมพ์ถอดความเสียงคนละส่วน ก่อนนํามาตรวจสอบความถูกต้องและรวม เปน็ ขอ้ ความท่ีสมบูรณ์ แล้วเผยแพร่ทันทใี นขณะรายการออกอากาศ ระบบบรกิ ารคําบรรยายทนั เสยี งแบบทนั ตอ่ เวลา (Live CC) ไดม้ กี ารนาํ มา ใหบ้ รกิ ารประชาชนในรายการถา่ ยทอดสดแถลงขา่ วสถานการณโ์ ควดิ -19 โดยศนู ย์ บรหิ ารสถานการณ์โควิด-19 (ศบค.) จากทําเนยี บรฐั บาล ตัง้ แต่วนั ท่ี 3 เมษายน 2563 จนถึงปจั จบุ นั เปน็ เวลาประมาณวันละ 1 ช่วั โมง ทุกวัน นอกจากนย้ี งั ใหบ้ รกิ ารในรายการถา่ ยทอดสดการแถลงขา่ วจากนายกรฐั มนตรี เมอ่ื มเี หตกุ ารณส์ าํ คญั และการถา่ ยทอดสดผา่ นสถานโี ทรทศั นร์ ะบบดจิ ทิ ลั จาํ นวน 5 ช่อง ได้แก่ สถานีโทรทัศน์ไทยพีบีเอส (ThaiPBS) สถานีวิทยุโทรทัศน์รัฐสภา (TPTV) สถานีวิทยุโทรทัศน์แห่งประเทศไทย (NBT) สถานีโทรทัศน์ช่อง 9 (MCOT-HD) และสถานีวทิ ยุโทรทัศน์กองทัพบก (TV5) ซ่งึ ท้ังหมดน้ีเปน็ การให้ บริการคาํ บรรยายแทนเสยี งแบบทนั ตอ่ เวลาได้ครบทกุ โครงข่าย (MUX) ติดตอ่ : ดร.อนนั ต์ลดา โชตมิ งคล ทีมวิจัยเทคโนโลยีที่ทกุ คนเขา้ ถงึ และสิง่ อาํ นวยความสะดวก ศนู ย์วจิ ยั เทคโนโลยสี ่งิ อํานวยความสะดวกและเครื่องมือแพทย์ เบอร์โทรศัพท์: 02 564 6900 ตอ่ 72715 E-mail: [email protected] 34

นวัตกรรมรับมอื COVID-19 สํานักงานพัฒนาวทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยแี หง่ ชาติ (สวทช.) Fun Science @ Home by NSTDA สนกุ วทิ ยฯ์ ผา่ นคลปิ การทดลอง ในยามทต่ี อ้ งรว่ มกนั ‘หยดุ เชอ้ื เพ่ือชาต’ิ ลดการระบาดโควดิ -19 กไ็ มอ่ าจ ปดิ กนั้ การเรยี นรไู้ ด้ เมอื่ สวทช. โดยฝา่ ยวชิ าการและกจิ กรรมพัฒนา เยาวชนวทิ ยาศาสตร์ สายงานวทิ ยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยเี พื่อสงั คม ศนู ยพ์ ัฒนากาํ ลงั คน จดั ทาํ กจิ กรรม เรยี นรอู้ อนไลน์ Fun Science @ Home by NSTDA เสริ ฟ์ ความรแู้ ละการทดลอง วทิ ยาศาสตรแ์ สนสนกุ ถงึ บา้ น ผา่ นเฟซบกุ๊ www.facebook.com/sciencecamp. fanpage/ Fun Science @ Home by NSTDA คอื กจิ กรรมสง่ การเดนิ ทางของลูกยาง จลุ นิ ทรยี ก์ นิ ได้ โยเกิรต์ ทําเอง พื ชดูดนํ้า เสรมิ ความรแู้ ละทกั ษะทางดา้ นวทิ ยาศาสตรผ์ า่ นการทดลองสนกุ ๆ ทที่ ําไดไ้ มย่ าก ใชว้ สั ดอุ ปุ กรณท์ ม่ี อี ยรู่ อบตวั ราคาไมแ่ พง และ หมายเหตุ : ทีมงานไดถ้ า่ ยทาํ วิดีโอกอ่ นเกดิ เหตุการณก์ ารระบาดโควดิ -19 (ปี พ.ศ. 2561-2562) หากเดก็ ๆ จะทาํ กิจกรรมดงั กลา่ ว ทาํ ไดเ้ องทบี่ า้ น เพื่อใหเ้ ดก็ ระดบั อนบุ าลถงึ มธั ยมศกึ ษาตอนตน้ แนะนําใหอ้ ยหู่ ่างกนั มากกว่า 2 เมตร และหากจําเปน็ ต้องใกล้กัน ควรสวมหนา้ กากป้องกนั ตามหลักการ Social distancing ใชเ้ วลาวา่ งใหเ้ ปน็ ประโยชนใ์ นชว่ งการระบาดของโควดิ -19 และ ในชว่ งของการปดิ ภาคเรยี น (สําหรบั เดก็ อนบุ าลตอ้ งมผี ปู้ กครอง สําหรับเนื้อหากิจกรรมได้รวบรวมการทดลองทางวิทยาศาสตร์สาํ หรับเยาวชน โดยเน้น ชว่ ยใหค้ าํ แนะนาํ และดูแลระหว่างทํากิจกรรม) กจิ กรรมจากโครงการมหาวทิ ยาลยั เดก็ ประเทศไทย ซึง่ อาจารยม์ หาวทิ ยาลยั จาก 21 สถาบนั และ นกั วชิ าการจากสาํ นกั งานพัฒนาวทิ ยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยแี หง่ ชาติ (สวทช.) และสถาบนั สง่ เสรมิ ตัวอย่างหลักสูตรออนไลน์ การสอนวทิ ยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยี ไดร้ ว่ มกนั พัฒนาขน้ึ ทงั้ น้ี สวทช. ไดเ้ รม่ิ นาํ คลปิ วดิ โี อการทดลอง โพสต์ลงเพจเฟซบุ๊กตัง้ แต่วันที่ 1 เมษายน 2563 และทยอยนําเนื้อหาขึน้ เปน็ ประจําทุกวัน โดยมี หลกั สูตรจัดการเรยี นการสอน หลกั สูตรเกมและกิจกรรม การจดั ทําวดี ทิ ศั นจ์ ํานวน 15–20 เรอ่ื งตอ่ เดอื น เพ่ือประชาสมั พันธไ์ ปยงั กลมุ่ เปา้ หมายหลากหลาย วทิ ยาการคํานวณระดบั ปฐมวยั เพ่ือเรียนรวู้ ิทยาการคํานวณ ชอ่ งทาง พรอ้ มทง้ั มกี ารจดั แคมเปญเพ่ือกระตนุ้ ความสนใจใหแ้ กเ่ ดก็ และผปู้ กครองใหเ้ ขา้ มาชมคลปิ ผ่านเกมและกจิ กรรมแสนสนุก ผ่านปรากฏการณ์โควดิ -19 การทดลอง โดยตง้ั เปา้ หมายใหม้ ผี เู้ ขา้ ชมประมาณ 10,000 ครง้ั ตอ่ เดอื น ซง่ึ ขอ้ มลู ในเดอื นเมษายน ระดบั ประถมศึกษาและมัธยมศกึ ษา 2563 มีผู้เขา้ ชมจํานวน 6,688 คร้งั จากวีดทิ ศั น์ทร่ี วบรวมไวท้ ั้งหมด 18 เรอ่ื ง นอกจากนี้ยังได้จัดอบรมออนไลน์ให้แก่ครูและนักเรียน ตลอดจนการนาํ เอาไปใช้ในกลุ่ม เปา้ หมายตา่ งๆ เชน่ ครแู ละนกั เรยี นในพ้ืนทอี่ าํ เภอคลองหลวง จงั หวดั ปทมุ ธานี วทิ ยากรเครอื ขา่ ย ท้องถิ่นในโครงการ ซึง่ เปน็ ความรว่ มมอื ของ สวทช. กับหนว่ ยงานทเ่ี กีย่ วข้อง ทั้งนี้ในการนําเสนอส่วนหน่ึงเป็นเน้ือหาท่ีเกิดจากโครงการท่ี สวทช. ได้ดําเนินการร่วมกับ พันธมติ รในชว่ งปี 2553 จนถงึ ปจั จบุ นั รวมจาํ นวน 26 หนว่ ยงาน ไดแ้ ก่ เครอื ขา่ ย มหาวทิ ยาลยั 19 แหง่ สาํ นกั งานคณะกรรมการการศกึ ษาขนั้ พื้นฐาน สถาบนั สง่ เสรมิ การสอน วทิ ยาศาสตรแ์ ละ เทคโนโลยี องคก์ ารพิพิธภณั ฑว์ ทิ ยาศาสตรแ์ หง่ ชาติ ศนู ยว์ ทิ ยาศาสตรเ์ พื่อการศกึ ษา มลู นธิ สิ มเดจ็ พระเทพรัตนราชสุดา มูลนธิ ิศักดพ์ิ รทรพั ย์ สํานักงานเขตพ้ืนที่การศึกษาประถมศึกษาปทุมธานี หลกั สูตรเล่านิทานผ่านโค้ดด้งิ หลกั สูตรการนําเทคโนโลยี ติดต่อ: คณุ ฤทัย จงสฤษดิ์ ระดับประถมศกึ ษา ดจิ ิทัลมาปรบั ใชก้ ับการสอน ฝ่ายวิชาการ หลกั สูตร และสอ่ื การเรยี น ออนไลน์ ระดับประถมศึกษา เบอรโ์ ทรศัพท์: 02 529 7100 ตอ่ 77223 E-mail: [email protected] 35

ผลงานนวตั กรรม ทส่ี าํ นกั งานพัฒนาวทิ ยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยแี หง่ ชาติ รว่ มพัฒนากบั หนว่ ยงานภาคี 36

นวัตกรรมรบั มอื COVID-19 สาํ นักงานพัฒนาวทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยแี หง่ ชาติ (สวทช.) Medical Devices Demand-Supply Matching Medical Devices Demand-Supply Matching คือ แพลตฟอร์มสําหรับจับคู่ความต้องการระหว่างผู้บริจาค และผ้รู ับบรจิ าคอปุ กรณ์และเคร่อื งมอื ทางการแพทย์ เพื่อ ใหเ้ กดิ การชว่ ยเหลอื ทต่ี รงความตอ้ งการอยา่ งแทจ้ รงิ และ สามารถตดิ ตามสถานะในการจดั สง่ ของได้ แพลตฟอร์มนี้เป็นความร่วมมือในการพัฒนาระหว่าง NETbay, ติดต่อ: UHosNet และ สวทช. เพ่ือเชอื่ มโยง (Matching) ความตอ้ งการระหวา่ ง ผู้บริจาคและผู้รับบริจาค โดยท้งั สองฝ่ายสามารถระบุความต้องการ นายชัยวุฒิ สที า ไดท้ างออนไลน์ ปจั จบุ นั อยใู่ นระหวา่ งการประชาสมั พันธแ์ พลตฟอรม์ ฝ่ายบรกิ ารความรทู้ างวทิ ยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยี (STKS) ใหเ้ ปน็ ทรี่ จู้ กั ในวงกวา้ ง รวมถงึ ไดช้ ว่ ยดําเนนิ การประสานงานกบั เบอรโ์ ทรศัพท์: 02 564 7000 ตอ่ 1260 กระทรวงสาธารณสุขและสภากาชาดไทย เพื่อร่วมบูรณาการข้อมูล E-mail: [email protected] โรงพยาบาลใหด้ ยี งิ่ ขน้ึ สามารถนําขอ้ มลู มาใชพ้ ัฒนาการทาํ งานในอนาคต ผูท้ ่สี นใจสามารถเข้าใชง้ านได้ท่ี www.mds4covid19.in.th 37

นวตั กรรมรับมอื COVID-19 สาํ นกั งานพัฒนาวทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ (สวทช.) EP Kare หนา้ กากเอนกประสงค์ EP Kare (อพี ี-แคร)์ หนา้ กากอเนกประสงคส์ าํ หรบั กรองฝนุ่ และละอองฝอยขนาด เลก็ พัฒนาโดยบรษิ ทั อสี เทริ น์ โพลเี มอร์ กรปุ๊ จํากดั (มหาชน) (EPG) ผา่ นการทดสอบ การใชง้ านโดยศนู ยว์ จิ ยั เทคโนโลยสี งิ่ อาํ นวยความสะดวกและเครอื่ งมอื แพทย์ สาํ นกั งาน พัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ และทาํ การผลิตโดยบริษัทอีสเทิร์น โพลี แพค จาํ กัด (EPP) ซ่ึงเป็นบริษัทย่อยของ EPG ท่ีได้รับการรับรองมาตรฐานระดับ สากล อาทิ HACCP, GMP และ BRC หนา้ กากอเนกประสงค์ EP Kare ผลติ จากพลาสตกิ ประเภท Polypropylene พิเศษ 2 ชนั้ มคี วามยดื หยนุ่ สงู ใชก้ ระบวนการผลติ ขนึ้ รปู ดว้ ยความรอ้ น (Thermo- forming)แผ่นกรองของหนา้ กากเปน็ ผา้ 3 ชั้น ชัน้ ที่ 1 ผลิตจากผ้าสปนั บอนด์ คณุ สมบตั นิ ํ้าซมึ ผา่ นไดย้ าก ชนั้ ที่ 2 และ 3 เปน็ ผา้ จากเยือ่ ไผม่ คี ณุ สมบตั กิ รอง ฝุ่นและละอองฝอยขนาดเล็ก โดยดําเนินการประกอบแผ่นกรองในห้อง คลนี รมู แผน่ กรองของหนา้ กาก EP Kare สามารถถอดเปลยี่ นและซกั ทาํ ความ สะอาดดว้ ยแอลกอฮอลห์ รอื สบเู่ พ่ือนาํ กลบั มาใชซ้ า้ํ ได้ 20 ครง้ั หนา้ กาก 1 ชดุ จะ มีแผ่นกรองให้ 3 ชุด จงึ สามารถใช้งานได้ 1-2 เดอื น การผลิตหน้ากากอเนกประสงค์ EP Kare ระยะแรก มีกําลังการผลิต 2,000,000 ช้ินต่อเดือน โดยได้ทําการผลิตชุดแรกจํานวน 200,000 ช้ิน บรจิ าคใหแ้ กห่ นว่ ยงานทม่ี คี วามจาํ เปน็ เรง่ ดว่ นกอ่ น และไดเ้ รม่ิ จดั จําหนา่ ยในตลาด ต้ังแต่เดือนพฤษภาคม 2563 ในระยะถัดไปบริษัทอยู่ระหว่างศึกษาการนาํ เทคโนโลยสี ารเคลอื บชน้ั กรองของสํานกั งานพัฒนาวทิ ยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยี แหง่ ชาตมิ าใชเ้ พ่ิมประสทิ ธภิ าพของหนา้ กาก และทางบรษิ ทั EPG ยงั มแี ผนทจ่ี ะ พัฒนาหน้ากาก N95 สําหรับใชท้ างการแพทยต์ อ่ ไป ตดิ ต่อ: บรษิ ทั อีสเทิร์นโพลีเมอร์ กรุ๊ป จํากดั (มหาชน) เบอร์โทรศัพท์: 02 383 6599 เว็บไซต์: www.epg.co.th 38

นวัตกรรมรับมือ COVID-19 สาํ นักงานพัฒนาวทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยแี ห่งชาติ (สวทช.) HAPYBOT ห่นุ ยนตข์ นส่ง ในโรงพยาบาล HAPYBOT คือ หุ่นยนตบ์ ริการขนส่ง นาํ ทาง เคล่อื นที่อิสระ สําหรับใช้ภายใน โรงพยาบาล หรอื เรยี กไดอ้ กี อยา่ งหนงึ่ วา่ “หนุ่ ยนตผ์ ชู้ ว่ ยพยาบาล” โดยนําระบบขนสง่ อตั โนมตั ิ Automatic guided vehicles (AGV’s) มาชว่ ยในกจิ กรรมท่ตี ้องทาํ ซํ้าๆ เชน่ ขนส่งยา วคั ซนี เวชภณั ฑ์ รวมถงึ ส่งิ ของอื่นๆ โดย HAPYBOT เปน็ การผสาน นวตั กรรมเขา้ กบั ความหรหู รา โดดเดน่ ดว้ ยระบบแผนทเี่ รยี ลไทมอ์ จั ฉรยิ ะ ทําใหส้ ามารถ ปฏบิ ัติภารกิจได้อย่างราบรน่ื แม่นยาํ และปลอดภยั HAPYBOT มีขนาดกระทัดรัด 50x90 เซนติเมตร น้าํ หนักเพี ยง 45 กิโลกรัม มีรูปร่างและหน้าตาที่เป็นมิตร มีเซนเซอร์รอบตัวเพื่อวัดระยะทางแบบ เรียลไทม์ และใช้ระบบ AI ในการตัดสินใจเลือกเส้นทางเมื่อเจออุปสรรค ทาํ ให้ สามารถหลบหลีกส่ิงกีดขวางท่ีมีลักษณะพิเศษ เลือกเส้นทางท่ีดีที่สุดได้ และ สามารถหาเส้นทางสํารองอัตโนมัติ HAPYBOT มีระบบคอมพิ วเตอร์ภายในตัวจึงสามารถประมวลผล ความเรว็ สงู มหี นา้ จอ Tele ขนาด 10 นว้ิ แสดงภาพและเสยี งทแ่ี พทย์ Tele มายงั หุ่นยนต์ และมีกล้อง Tele ความละเอียดสูง สามารถซูม 40 เท่าแบบ Optical และสามารถสั่งการผ่านหน้าจอแบบสัมผัส นอกจากนี้ยังมี Computer web base, Tablet, Mobile application และ QR Code สําหรบั เชอ่ื มตอ่ การทํางาน กับ HAPYBOT โดยไม่ต้องเชอ่ื มตอ่ กบั ระบบของโรงพยาบาล HAPYBOT สามารถจัดส่งของไปยังที่หมายได้หลายที่ขึ้นกับคาํ สั่งการใช้ งาน และสามารถเชื่อมต่อกับระบบลิฟต์ได้ ในการเคลื่อนที่ HAPYBOT มีระบบ Access control สามารถต้ังรหัสผ่านเพ่ือป้องกันการส่ังการจากผู้ท่ีไม่ได้รับ อนุญาต ลอ้ และเบรกของ HAPYBOT รองรับการขน้ึ ลงทางลาดเอยี ง พื้นตา่ ง ระดบั และรอ่ งระหวา่ งพื้นอาคารกบั ตวั ลฟิ ต์ ชอ่ งเกบ็ ของของ HAPYBOT เปน็ แบบเปดิ ปดิ ลอ็ กดว้ ยไฟฟา้ ขนาดความจชุ อ่ งเกบ็ ของ 17 ลติ ร บรรทกุ ได้ 10-15 กโิ ลกรัม ปัจจุบันมีการนําไปใช้งานจริงในกว่า 10 โรงพยาบาล ใช้ขนส่งอุปกรณ์ ทางการแพทยท์ แ่ี ตล่ ะวนั มมี ากกวา่ 1,000 รายการ เชน่ พยาธวิ ทิ ยา เลอื ด เนอ้ื เยอ่ื ของเหลวสง่ ตรวจ ยา และเอกสาร ทป่ี กตติ อ้ งขนสง่ โดยบคุ ลากรทม่ี คี วามรแู้ ละ ประสบการณ์ การนํา HAPYBOT มาใชน้ อกจากจะชว่ ยอาํ นวยความสะดวกแลว้ ยงั ชว่ ยลดความเสย่ี งในการสมั ผสั ลดการตดิ เชอ้ื ตอบโจทยเ์ รอ่ื งการลดจํานวนบคุ ลากร เพ่ิมประสทิ ธภิ าพในการทํางาน ตดิ ต่อ: บรษิ ัทเนชัน่ แนล เฮลทแ์ คร์ ซิสเทม็ ส์ จํากัด (N Health) เบอรโ์ ทรศัพท์: 02 762 4000 เวบ็ ไซต์: www.nhealth-asia.com 39

นวตั กรรมรับมอื COVID-19 สาํ นกั งานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยแี ห่งชาติ (สวทช.) Wristband ติดตามตําแหน่งผกู้ กั ตัว สายรัดข้อมือ (Wristband) อุปกรณ์สําหรับติดตามตาํ แหน่งผู้กักตัว เพ่ือ ควบคุมสถานการณ์การระบาดของโควิด-19 พั ฒนาโดยบริษัทซิลิคอน คราฟท์ เทคโนโลยี จํากัด (มหาชน) อปุ กรณส์ ายรดั ขอ้ มอื นี้ จะมรี หสั ประจําตวั (UID) สําหรบั ระบตุ วั ตนผสู้ วมใส่ มีไมโครชิปเทคโนโลยี Near field communication (NFC) ที่พัฒนาข้ึนเพ่ือ ปอ้ งกันการคัดลอกหรือปลอมแปลงข้อมูล ด้วยระบบรหัสเฉพาะที่ทํางานเสมือน รหสั OTP (One time password) สายรดั ขอ้ มอื นส้ี ามารถใชย้ นื ยนั ตวั ตนหรอื สง่ ข้อมูลให้แก่เจ้าหน้าที่ได้สะดวก เพียงนาํ สายรัดข้อมือแตะหรือเข้าใกล้เครื่องอ่าน NFC หรอื มอื ถอื ขอ้ มลู จะสง่ ออกมาดว้ ย NDEF (NFC data exchange format) ทส่ี ามารถสอ่ื สารกบั ระบบแอปพลเิ คชนั หรือเวบ็ ไซต์ สายรดั ขอ้ มอื นส้ี ามารถใชง้ านไดท้ กุ เพศทกุ วยั แมผ้ กู้ กั ตวั จะไมไ่ ดใ้ ชโ้ ทรศพั ท์ มอื ถอื หรอื มคี วามรทู้ างดา้ นเทคโนโลยมี ากอ่ น อปุ กรณน์ จี้ ะชว่ ยใหเ้ จา้ หนา้ ทเี่ ขา้ ถงึ ขอ้ มลู สาํ หรบั ตดิ ตามควบคมุ โรคไดง้ า่ ย เพียงดงึ ขอ้ มลู จากสายรดั ขอ้ มอื ชว่ ยลด ความซํา้ ซ้อนในการทาํ งาน และลดความผิดพลาดที่อาจเกิดจากการทํางานของ เจา้ หนา้ ท่ี นอกจากนไ้ี มโครชปิ ในสายรดั ขอ้ มอื ยงั สามารถตรวจจบั การฉกี ขาดของวสั ดุ และแจ้งเตือนไปยังระบบหากมีการทําให้ฉีกขาดหรือถอดออกก่อนพ้ นระยะ การกกั ตวั ภายหลงั สถานการณก์ ารแพรร่ ะบาดของเชอื้ กอ่ โรคโควดิ -19 สายรดั ขอ้ มือน้ีสามารถนาํ ไปประยุกต์ใช้ในการควบคุมโรคอ่นื ๆ หรือให้คนไข้ท่มี ารักษาตัวใน สถานพยาบาลสวมใส่ เพ่ือให้เจ้าหน้าท่ีทางการแพทย์เข้าถึงข้อมูลการรักษาส่วน บคุ คลไดส้ ะดวก ลดความซํ้าซอ้ นในการทํางาน รวมถงึ ชว่ ยลดขอ้ ผดิ พลาดทอี่ าจ เกิดขน้ึ ได้ ติดต่อ: นายศรัณย์พล ชยั รินทร์ บรษิ ทั ซิลิคอน คราฟท์ เทคโนโลยี จาํ กัด (มหาชน) เบอร์โทรศัพท:์ 02 589 9991 ต่อ 410 E-mail: [email protected] 40

41

นวตั กรรมรับมือ COVID-19 สํานักงานพัฒนาวิทยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยแี ห่งชาติ (สวทช.) รวมงานวจิ ัย สวทช. สูภ้ ัยโควิด-19 ตดิ ตามข้อมลู งานวจิ ัย คลิปวดิ ีโอ ขา่ วประชาสัมพั นธ์ และสือ่ ความรู้สภู้ ัยโควิด-19 ของ สวทช. ไดท้ ่นี ่ี >> คลกิ (https://www.nstda.or.th/th/news/13099- ght-covid19-nstda) 42