15 สมุนไพรแก้ร้อนใน

หอ้ งสมดุ ประชาชนอาเภอถลาง จงั หวดั ภเู กต็

ดอกดาวเรอื ง ไม่เชือ่ ก็ตอ้ งเชอื่ วา่ ดอกดาวเรอื งที่เรานามาบชู าพระหรอื ร้อยเป็น พวงมาลยั พวงใหญส่ าหรบั คลอ้ งคอน่ีแหละครบั สามารถรักษาอาการร้อน ในได้ โดยการนาดอกไปตากแห้งแล้วมาชงเป็นชาดม่ื จะช่วยลดความรอ้ น ในรา่ งกายและทาใหร้ อ้ นในลดลงได้ นอกจากนีย้ งั สามารถนาชาจากดอก ดาวเรืองมาบ้วนปากเป็นประจาเพอื่ รักษาแผลรอ้ นในไดอ้ ีกด้วย แต่ควรใช้ ดอกดาวเรืองจากตน้ เพราะหากใช้ดอกดาวเรอื งท่ขี ายตามทอ้ งตลาดทัว่ ไป อาจจะมสี ารเคมที เี่ ป็นอนั ตรายตอ่ ร่างกายได้ครบั

ใบชา ชาทั่วไปท่ีเรานิยมรับประทานนั้นนอกจากจะมคี าเฟอนี แล้วกย็ งั อดุ มไปดว้ ยสารแทนนิน ทชี่ ่วยลดอาการร้อนในได้ หรืออาจจะลองชงชา กบั สมุนไพรชนิดอนื่ ๆ เช่น ยูคาลปิ ตัส แบรเ์ บอรร์ ี (Bearberry) ใบเสจ ราสปเ์ บอร์รี สะระแหน่ และชะเอมเทศ กจ็ ะช่วยบรรเทาอาการรอ้ นในได้ ดีขนึ้ กว่าเดมิ

ชะเอมเทศ ชะเอมก็เป็นอีกสมุนไพรอกี ชนดิ หน่งึ ทอ่ี ุดมไปด้วยแทนนนิ นอกจากนยี้ งั มกี รดกลีเซอรทิ นิ ิค (glycyrrhetinic acid) และสารกลซี ีรร์ ิ ซิน (glycyrrhizin) ทีม่ ีฤทธ์ิชว่ ยรักษาแผลรอ้ นในได้ แตท่ ั้งน้รี ากชะเอม เทศกเ็ ป็นมีผลขา้ งเคยี งทาใหค้ วามดนั โลหิตสงู ขึ้นและอาการบวมน้าได้ ดงั นั้นผู้ทม่ี ปี ระวตั ิความดันโลหติ สูงไมค่ วรใชค้ ่ะ โดยวิธกี ารใช้ทจี่ ะช่วยให้ ได้ผลดีท่สี ดุ คือการใชช้ ะเอมเทศชงกบั ชาสมนุ ไพรชนดิ อืน่ ๆ โดยมี การศึกษาว่าการใชช้ าทผ่ี สมชะเอมเทศบว้ นปากสามารถรักษาอาการรอ้ น ในหายสนทิ ได้ถึง 75% แถมยงั สามารถรกั ษาใหห้ ายไดภ้ ายในเวลาเพียง แค่ 3 วนั เท่าน้ัน

ดอกคาโมมายล์ ถา้ พูดถงึ ดอกคาโมมายล์ อาจจะดูหายากเสียหนอ่ ย แต่ถา้ พดู ถงึ ชาดอกคาโมมายลล์ ะกร็ บั รองว่าหาซอื้ มาใชไ้ ดง้ า่ ยขึ้นมาก โดยชาดอกคา โมมายลน์ ้ันมีสรรพคุณชว่ ยในการนอนหลบั แตอ่ กี ประโยชน์หน่ึงทีห่ ลาย คนยังไมท่ ราบกค็ อื เจา้ ดอกไมช้ นดิ นี้สามารถรกั ษาอาการรอ้ นในไดอ้ กี ดว้ ย โดยแค่เพียงนาชาดอกคาโมมายล์มาบว้ นปากวนั ละ 3 - 4 ครง้ั ก็จะชว่ ย ให้แผลรอ้ นในหายเร็วข้ึน

วา่ นหางจระเข้ สมนุ ไพรทม่ี ีฤทธิ์เยน็ อย่างวา่ นหางจระเข้ ที่สามารถรักษาแผล จากความร้อนได้เกือบทกุ ชนดิ และแผลร้อนในก็เชน่ กนั แคเ่ พียงนาวา่ น หางจระเข้ไปค้ันนา้ แลว้ บ้วนปากครงั้ ละ 1 - 3 ช้อนโตะ๊ เป็นประจาทุก วัน วนั ละ 3 ครงั้ กจ็ ะช่วยให้แผลรอ้ นในหายเร็วขึ้น

ดอกแค ดอกแคท่เี รานามาทาเป็นอาหารกเ็ ป็นยารกั ษารอ้ นในไดเ้ ชน่ กัน เพราะดอกแคไม่วา่ จะเป็นดอกแคขาวหรอื ดอกแคแดง กม็ ีฤทธิ์เยน็ สามารถช่วยรักษาอาการรอ้ นใน ลดไข้ ลดน้ามูก และแก้ปวดหัวได้ โดย นาดอกแคมาตม้ กับนา้ รบั ประทานกจ็ ะทาใหร้ ่างกายภายในเย็นลง สง่ ผลดี กับแผลรอ้ นใน

ใบบวั บก นา้ ใบบวั บกนอกจากจะสามารถลดอาการชา้ ในไดแ้ ลว้ น้นั ยัง สามารถชว่ ยลดอาการร้อนในได้เหมอื นกนั เพราะใบบวั บกมีฤทธ์เิ ยน็ ช่วย ลดความร้อนในรา่ งกาย ซง่ึ ในปจั จบุ ันนีส้ ามารถหารบั ประทานเป็น แคปซูลได้ หรือจะนาใบมาค้นั น้าก็ได้ผลดเี ช่นเดียวกนั ขอ้ ควรระวังก็คือ อาจจะมีผลขา้ งเคยี งกับผู้ทปี่ ่วยโรคเบาหวาน และคอเลสเตอรอลในเลอื ดสงู โดยใบบวั บกอาจจะทาใหป้ ระสทิ ธภิ าพของ ยาท่ีใช้รักษาโรคเหล่านลี้ ดลงค่ะ ดงั นนั้ ควรปรกึ ษาแพทย์ก่อนนามาใช้จะ ดกี ว่า

รางจดื สมุนไพรรางจดื เปน็ พืชสมุนไพรทช่ี ว่ ยแก้พิษไข้ ลดความรอ้ นใน ร่างกาย โดยการนารางจืดท่ีโตเต็มวัยไปตากแห้งแลว้ นามาชงดืม่ หรือจะ รับประทานแบบแคปซลู ก็ไดเ้ ชน่ กัน แตผ่ ลข้างเคียงของรางจืดกม็ ี เชน่ เดียวกับใบบวั บก ดงั นั้นควรปรกึ ษาแพทย์กอ่ นใชน้ ะครบั

ฟักเขียว ฟกั เขยี ว เป็นผักสวนครัวทีม่ ฤี ทธ์ิเย็น สามารถช่วยขบั ความรอ้ น ในรา่ งกายได้ เหมาะสาหรบั คนท่ีเปน็ ร้อนใน โดยจะนามาทาเปน็ อาหาร คาวหวาน หรือนามาปั่นด่ืมกไ็ ด้ สามารถลดความร้อนในรา่ งกายและทา ให้แผลรอ้ นในยุบตวั เรว็ ข้ึน

มะระข้นี ก ขึ้นชอ่ื ว่ามะระขี้นก หลายคนคงส่ายหนา้ เพราะรสชาติทขี่ ม แต่ จรงิ ๆ แลว้ เจา้ พชื ชนิดนี้เป็นสมุนไพรทม่ี ปี ระโยชน์ต่อรา่ งกาย นอกจาก จะสามารถลดระดับนา้ ตาลในเลอื ดได้ ยังชว่ ยขบั ความร้อนในรา่ งกายได้ ทาใหอ้ ุณหภมู ิในร่างกายลดลงจนอยูใ่ นภาวะปกติ และทาใหแ้ ผลร้อนใน เย็นลงและค่อย ๆ หายไปในท่ีสุด

แตงกวา แตงกวา เปน็ พืชผกั ที่มีนา้ อยู่เป็นจานวนมาก ซ่ึงการด่ืมนา้ หรือ รับประทานอาหารท่ีมนี ้าเปน็ สว่ นประกอบมาก ๆ ก็จะช่วยใหอ้ ณุ หภมู ใิ น รา่ งกายลดต่าลง โดยแตงกวาสามารถนามาทาเปน็ อาหารคาวได้ หรือถา้ ไม่ซีเรยี สกบั กลน่ิ เหมน็ เขียวของแตงกวา กส็ ามารถนามาปน่ั รับประทาน เยน็ ๆ เป็นเคร่ืองดมื่ ได้

ฟ้าทะลายโจร ฟา้ ทะลายโจรเปน็ สมนุ ไพรเยน็ ไงฤทธ์ิเยน็ ของฟ้าทะลายโจรจะ ชว่ ยใหแ้ ผลร้อนในหายไดเ้ รว็ ข้ึน ทั้งน้หี ากรับประทานขณะทีเ่ ป็นไขก้ ็ สามารถลดไข้ได้เช่นกัน แตถ่ ้าฟา้ ทะลายโจรสด ๆ อาจจะรบั ประทานยาก ไปเสียหนอ่ ย ลองหาแบบแคปซูลหรอื อดั เมด็ จะรับประทานไดส้ ะดวกกวา่ ครับ

ยา่ นาง ใบย่านาง สมุนไพรมากคุณประโยชน์ ท่ีถือว่าเปน็ หน่ึงในอาหาร เพื่อสขุ ภาพอย่างแท้จริง ใบยา่ นางนนั้ ถูกนาไปทาอาหารไดห้ ลากหลาย หรือแมแ้ ต่ตม้ กับนา้ ดืม่ เพอ่ื รกั ษาอาการตา่ ง ๆ ซึ่งย่านางกเ็ ปน็ สมนุ ไพรอกี ชนิดที่มีฤทธ์เิ ย็น สามารถชว่ ยลดความรอ้ นในรา่ งกายได้ และเมื่อความ ร้อนในรา่ งกายลดลง แผลร้อนในกจ็ ะค่อยๆยบุ ลง

สะเดา สะเดาเปน็ พืชสมนุ ไพรอีกชนดิ ที่สามารถนามารกั ษาอาการได้ หลากหลาย และนาเกือบทุกส่วนมาใช้ได้ แต่หากต้องการลดอาการรอ้ น ใน และดบั พษิ รอ้ นในรา่ งกาย ให้นายางสะเดามารับประทาน โดยรสชาติ ของยางสะเดาจะมรี สทขี่ มเย็น ไมเ่ พยี งเทา่ น้ัน ยอดอ่อนและดอก กย็ ัง สามารถนามาลวกจ้มิ รับประทานกับน้าพริกชว่ ยขับความร้อนในร่างกาย ไดอ้ ีกด้วย

บอระเพ็ด สมนุ ไพรรสขมอีกชนิดหนง่ึ ท่สี ามารถนาทกุ สว่ นของตน้ มาใชล้ ดความ รอ้ นและแกร้ อ้ นในไดเ้ ป็นอยา่ งดี เพยี งนาเถาแก่สด หรอื ตน้ สดตาแลว้ คนั้ เอานา้ ด่มื หรอื จะตม้ กบั นา้ ก็ไดเ้ ชน่ กนั แตถ่ า้ รูส้ กึ วา่ ขมเกินไปจนไมก่ ลา้ รบั ประทานละก็ ลองเติมนา้ ผงึ้ ลงไปเลก็ นอ้ ยก็จะช่วยดบั ขมไดค้ รบั

ขอขอบคณุ ข้อมูลจาก • สสส. • holisticonline.com • คณะเภสชั ศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชยี งใหม่ • สานักงานโครงการอนุรักษ์พนั ธุกรรมพชื อันเนอื่ งมาจากพระราชดาริ สมเดจ็ พระเทพรัตนราชสดุ าฯ สยามบรมราชกมุ ารี