ณ มรณา

51 หลงั จากแอบฟงั พอ่ ลกู คยุ กนั อนั เปน็ จดุ เรมิ่ ตน้ ใหส้ นใจศกึ ษา พุทธศาสนา ฉันค่อยๆซึมซับ รับรู้ เข้าใจ และลงมือปฏบิ ตั ิ กระทงั่ ได้ ข้อสรุปใหก้ ับตนเองในทีส่ ุด เนือ้ หาสำ� คญั ของพุทธศาสนาในสายตาของฉันนั้น ตน้ สุดคอื ให้มาเอา ไมใ่ ช่มาท้งิ แต่ยอดสดุ คอื ใหไ้ ปทงิ้ ไมใ่ ชไ่ ปเอา เบื้องต้นพุทธศาสนาให้มาเอาอะไร? ให้มาเอาบุญ เพ่ือให้ ตาสว่างเห็นความจริง ยิ่งบุญมากเท่าไหร่จิตย่ิงต้องเห็นความจริง ชัดข้ึนเท่าน้ัน เบ้ืองปลายพุทธศาสนาให้ไปทิ้งอะไร? ให้ไปทิ้งความยึดม่ัน ถือมนั่ ด้วยมรรคาคอื ทางที่พระพทุ ธองคป์ ูไวใ้ หแ้ ล้วพร้อมสรรพ คดั มาจาก ‘๗ เดือนบรรลธุ รรม’ howfarbooks.com

52 ค�ำพูดทเ่ี หนยี่ วนำ� ใหเ้ กดิ การบรรลธุ รรมกอ่ นตาย สงิ่ ใดเกิดมาแลว้ สงิ่ ใดลว่ งลบั ไปแล้ว สิ่งเหล่าน้ัน ยงั คงเป็นสมบัตแิ ห่ง “ความวา่ งจากตวั ตน” ดังเดิม ณ มรณา

53 ชายผู้หน่ึงนามว่านินากาวะก�ำลังจะส้ินลม ครั้งน้ัน อาจารยเ์ ซนชอื่ อกิ๊ ควิ ไดแ้ วะมาเยย่ี มแลว้ กลา่ วถามอยา่ งตรงไปตรงมา แข่งกบั เวลาว่า “อนุญาตให้ผมน�ำทางทา่ นจะไดไ้ หม?” นินากาวะได้ยนิ เช่นน้นั กต็ อบโดยปราศจากความหวงั อันใด “ผมมาสู่โลกนี้ตามล�ำพงั และก�ำลงั จะจากไปตามลำ� พัง แลว้ คุณจะช่วยอะไรผมเกย่ี วกับทางมาทางไปได้เลา่ ?” ท่านอิ๊กคิวตอบอย่างสงบ ด้วยดวงจิตที่เข้าถึงธรรมลึกซ้ึงกว่า นั้น “ถ้าท่านคิดว่าเป็นเร่ืองจริงท่ีท่านเคยมา และเป็นเรื่องจริงท่ี ท่านก�ำลังจะไป นน่ั ก็แค่ความหลงส�ำคญั ผดิ ของทา่ นเอง เอาอยา่ งนี้ เถอะ ขอผมแสดงทางซง่ึ ไมม่ กี ารมาและไมม่ กี ารไปใหท้ า่ นดสู กั หนอ่ ย นะ” howfarbooks.com

54 ด้วยค�ำพูดอันฉลาดแหลมและมีพลังเปิดเผยสัจธรรมของ ท่านอ๊ิกคิว ผนวกเขา้ กบั จติ ในวาระสดุ ทา้ ยของนนิ ากาวะทว่ี างเฉยพอ จะรบั รตู้ ามจรงิ ทำ� ใหเ้ กดิ สภาวจติ เปน็ อสิ ระจากความสำ� คญั มน่ั หมาย ว่ากายใจเปน็ ตวั ตน เหน็ กายใจเป็นของอน่ื เปน็ ของบดบังความจรงิ ทา่ นนนิ ากาวะจงึ เขา้ ถงึ ความจรงิ อนั ปราศจากสงิ่ บดบงั คอื มหาสญุ ญ ตาทีอ่ ยู่นอกขอบเขตของกาลเวลา ไม่ได้เคยมาพรอ้ มกบั กายใจ และ ไม่ไดจ้ ะจากไปพรอ้ มกบั กายใจ ดว้ ยความแจ่มแจ้ง ณ ที่นนั้ ท่านนินากาวะจงึ ยม้ิ อย่างงดงาม แลว้ ตายอย่างสงบเย่ยี งผถู้ ึงซาโตรคิ นหนง่ึ การใช้คำ� พดู เหนีย่ วนำ� ใหเ้ กิดความเห็นแจ้ง ท�ำลายอปุ าทาน ว่าเป็นตวั ตนเสียไดท้ ำ� นองเดยี วกันน้ี มตี ัวอย่างด้ังเดิมปรากฏอยู่ใน พระคัมภีร์ไตรปิฎก ยมกสูตร ต้นเรื่องคือพระรูปหน่ึงนามว่ายมกะ เกดิ ความสำ� คญั มนั่ หมายวา่ ตนเขา้ ใจธรรมะของพระพทุ ธเจา้ แจม่ แจง้ แล้ว และเห็นว่าพระอรหันต์ท้ังหลายเม่ือหมดกิเลส ตายแล้วไม่ไป เกดิ ในภพไหนๆอกี หมายถงึ ตายแล้วขาดสญู พินาศสิ้นไปเลย พระสารีบุตรซ่ึงเป็นอัครสาวกฝ่ายขวาของพระพุทธเจ้า ผู้มี ปญั ญาลำ้� เลศิ โดยเฉพาะในการกลบั ความเหน็ ทผ่ี ดิ ใหเ้ ปน็ ความเหน็ ทถี่ กู ทราบเรอื่ งของพระยมกะเขา้ กเ็ ดนิ เทา้ ไปหาถงึ ทอี่ ยู่ และซกั ถาม เพ่ือให้แน่ใจ ว่าท่านยมกะมีความเห็นเก่ียวกับพระอรหันต์ตายแล้ว สญู จริงไหม เม่ือทา่ นยมกะยอมรับ และยนื ยันวา่ ความเหน็ ของตนถกู ต้อง แนน่ อน พระสารีบุตรกเ็ รมิ่ ค�ำถามอนั ทรงพลงั ในการดดั ความเหน็ ท่ี บิดเบีย้ วใหก้ ลบั ตรง “ทา่ นยมกะ ท่านเห็นวา่ กายน้ีเทีย่ งหรอื ไมเ่ ท่ยี ง?” ณ มรณา

55 “ไม่เท่ยี ง ท่านสารบี ุตร” “แล้วความรู้สึกสุขทุกข์ ความจ�ำได้หมายรู้ ความคิดนึกชอบ ชงั กบั ความรบั รู้ทางหูตาเหลา่ น้ี เท่ียงหรอื ไม่เที่ยง?” “ไม่เทยี่ งเช่นกัน ทา่ นสารบี ตุ ร” “เมอ่ื รวู้ า่ ไมเ่ ทยี่ ง แลว้ ทา่ นสำ� คญั วา่ กาย หรอื ความรสู้ กึ สขุ ทกุ ข์ หรอื ความจำ� ไดห้ มายรู้ หรอื ความคดิ นกึ ชอบชงั หรอื ความรบั รทู้ างหู ตา อย่างใดอยา่ งหนึ่งเหลา่ น้ี เปน็ สตั ว์ เปน็ บุคคลอยู่หรอื ?” “ไม่ใช่อย่างน้ัน ทา่ นสารบี ตุ ร” เมอ่ื แกะเอาความผกู ยดึ ว่ากายใจเที่ยง กายใจเป็นที่ตัง้ ของตวั ตนออกแล้ว พระสารีบตุ รกถ็ ามสรปุ วา่ “ทา่ นยมกะ แทจ้ รงิ ทา่ นกเ็ หน็ อยวู่ า่ กายใจทก่ี ำ� ลงั ปรากฏอยนู่ ี้ ไม่ใช่บุคคล ซ่ึงก็แปลว่าไม่มีพระอรหันต์อยู่ในกายใจน้ีเช่นกัน ควร แล้วหรือที่ท่านจะเห็นไป ว่าพระอรหันต์ตายแล้วย่อมขาดสูญ ย่อม พนิ าศ” พระยมกะบรรลุธรรมในขณะฟังการสาธยายธรรมอันล้�ำลึก ของพระสารบี ตุ ร ท�ำลายความเหน็ ผดิ วา่ มพี ระอรหนั ต์เกดิ มา และมี พระอรหันต์ตายไปเสียได้ เพราะไม่มแี มแ้ ตพ่ ระอรหันตอ์ ยู่ในกายใจ มแี ตก่ ายใจเกดิ ขน้ึ แล้วตอ้ งดับลงเปน็ ธรรมดา ประดจุ ภาพลวงตาหา แก่นสารมไิ ด้ เมื่อจิตเข้าถึงความจริงเช่นน้ี พระยมกะย่อมข้ามพ้นจากเรื่อง พระอรหันต์ตายแล้วสูญหรือพระอรหันต์ตายแล้วอยู่ในสภาพใด สภาพหน่ึง ฉะน้นั คราวตอ่ มาเม่ือมีใครถามพระยมกะวา่ พระอรหนั ต์ ตายแลว้ สูญไหม ทา่ นยมกะจะกลา่ วตอบทนั ทวี ่า howfarbooks.com

56 “กายไม่เท่ียง สุขทุกข์ก็ไม่เท่ียง ความจ�ำได้หมายรู้ก็ไมเ่ ท่ียง ความคิดนึกชอบชังก็ไม่เที่ยง ความรับรู้ทางหูตาก็ไม่เท่ียง ส่ิงใดไม่ เท่ียง ส่ิงน้ันเป็นทุกข์ สิ่งใดเป็นทุกข์ สิ่งน้ันย่อมดับลงเป็นธรรมดา (หาได้มีพระอรหันต์ตายแลว้ สญู ไม่)” ถ้อยค�ำกะเทาะความเห็นผิดท้ังของพระสารีบุตรและของท่าน อาจารยอ์ กิ๊ ควิ นนั้ มตี น้ แบบมาจากพระพทุ ธเจา้ ทง้ั หมดทงั้ ปวงกเ็ พอ่ื ปลดปล่อยจิตเป็นอิสระจากการครอบง�ำของกายใจ เห็นกายใจเป็น ของอน่ื รสู้ กึ ชดั วา่ ไมใ่ ชต่ น ไมใ่ ชส่ งิ่ นา่ เขา้ ไปถอื มน่ั โดยความเปน็ สตั ว์ หรอื บคุ คล ส�ำหรับคนท่ีพร้อมจะเข้าถึง เพียงกล่าวเท่านี้ย่อมเป็นการพอ เพยี งเหนย่ี วนำ� ใหเ้ กดิ มรรคผลลา้ งพษิ แหง่ ความเหน็ ผดิ วา่ เปน็ ตวั ตน เสยี ได้ แต่ส�ำหรบั คนยงั ไมพ่ รอ้ ม ก็ตอ้ งศึกษากันตอ่ ไปวา่ มีอุปสรรค อันใดขัดขวางไว้ ซ่ึงผมกจ็ ะนำ� มากลา่ วในตอนต่อไป วา่ ดว้ ยศาสนา แหง่ ความเขา้ ใจ หากถามวา่ คนทวั่ ไปฟงั ความจรงิ เรอื่ งกายใจไมใ่ ชต่ วั ตน ตวั ตน ไม่มีในกายใจ แล้วท�ำไมจึงไม่พากันบรรลุธรรมเหมือนอย่างท่านนิ นากาวะกบั พระยมกะ คำ� ตอบคือคนทัว่ ไปขาดความพร้อม แตธ่ รรมดามนษุ ยท์ งั้ หลายมกั เพง่ โทษผอู้ น่ื หรอื ฝากความหวงั ไวก้ บั ทพ่ี ง่ึ อน่ื นอกตน พอตนไมบ่ รรลธุ รรม กห็ าวา่ ครสู อนไมด่ ี บารมี ครูไม่พอจะพาตนเข้าถึง จึงพากันควานหาอาจารย์เซน หรืออีกทีก็ ท�ำบุญอธิษฐานขอเกิดใหม่ในยุคพระพุทธเจ้าองค์หน้า ชาติน้ีจะได้ นอนใจ ถอื วา่ มอบหมายหนา้ ทใี่ หก้ บั ‘ตวั ตน’ ในชาตถิ ดั ไปเรยี บรอ้ ย แลว้ ณ มรณา

57 อนั ทจ่ี รงิ เมอ่ื กลา่ วถงึ ‘สทิ ธใิ์ นการบรรลธุ รรม’ นนั้ มกี นั ทกุ ยคุ ไม่ต้องรออาจารยเ์ ซน ไมต่ อ้ งรอเกดิ ใหมใ่ นพทุ ธกาลถัดไป ขอเพียง มีความพร้อมพอ ความพร้อมดังกล่าวเร่ิมต้นข้ึนด้วย ‘ความเข้าใจ’ เพราะถ้าปราศจากเหตผุ ลให้เขา้ ใจเสยี อย่างเดยี วแลว้ มนุษย์จะไม่มี แรงขบั ดนั มากพอจะเพยี รพยายามทำ� อะไรใหส้ ำ� เรจ็ จรงิ สกั อยา่ งเดยี ว ความเข้าใจอันเป็นไปเพ่ือการเดินหน้าเข้าสู่การบรรลุธรรม ไดแ้ ก่การเห็นตามจริงทว่ี ่า… ๑) เราไม่จำ� เป็นต้องเปน็ ทุกข์ทางใจก็ได้ เคยเหน็ ไหม คนทเ่ี ผชญิ สถานการณ์แย่ๆเหมอื นเรา แต่กลบั เป็นทุกข์น้อยกว่าเรา หรือดูไม่เป็นทุกข์เป็นร้อนเอาเลย นั่นคือ ตัวอย่างหลักฐานที่ชัดเจน ว่าความทุกข์ไม่ได้ขึ้นอยู่กับสถานการณ์ แตข่ น้ึ อยกู่ บั ใจ ทพี่ รอ้ มจะทกุ ขม์ าก หรอื พรอ้ มจะทกุ ขน์ อ้ ย หรอื พรอ้ ม จะไม่เปน็ ทกุ ข์เลย ถา้ พระอรหนั ตม์ จี รงิ กแ็ ปลวา่ การไมต่ อ้ งเปน็ ทกุ ขท์ างใจอยา่ ง ถาวรนน้ั เปน็ ไปไดจ้ รงิ เนอ่ื งจากพระอรหนั ตต์ ามนยิ ามของพระพทุ ธ ศาสนา ก็คือผ้ไู ม่เป็นทกุ ข์ทางใจไปจนตาย นบั แต่วนิ าทีแรกทบี่ รรลุ ธรรมเปน็ พระอรหันต์ ไมค่ ่อยมีใครอยากเชื่อเกยี่ วกบั ความจรงิ ขอ้ น้ี ทุกคนต่างกน็ กึ ว่าการเปน็ ทกุ ขก์ บั เรอ่ื งไมน่ า่ พอใจนน้ั สมเหตสุ มผลยง่ิ และไม่มที าง หลกี เล่ียงได้ แต่ในมุมมองของพระอรหนั ต์ ท่านยอ่ มทราบดีกวา่ ใคร ว่ามนุษย์เรามีทุกข์แค่ทางกายก็พอแล้ว ใจไม่จ�ำเป็นต้องกระสับ กระส่ายตามกายแตอ่ ย่างใดเลย ทกุ ข์ทางใจคืออะไร? คือความหมกมนุ่ ครุ่นคิดเคร่งเครียดนา่ รำ� คาญตนเอง คือความฟ้งุ ซา่ นซัดสา่ ย คือความหดหเู่ ศรา้ หมอง คอื howfarbooks.com

58 ความกระวนกระวายอยากได้อยากมี คือความขัดเคืองอันเกิดจาก ความกระทบกระท่ังทางใจ เหล่าพระอรหันต์รู้วิธีถอนรากแห่งทุกข์ ทางใจแลว้ ตนื่ จากฝนั วา่ กายใจเปน็ ตวั เปน็ ตนแลว้ เลกิ หลงสำ� คญั ผดิ ว่ามีส่ิงใดสิ่งหนึ่งเป็นอัตตาแล้ว กับทั้งมีจิตท่ีเบิกบานเป็นธรรมชาติ ถาวรแลว้ เป็นสุขสูงสุดอยกู่ ับใจทพ่ี อ ใจทวี่ าง ใจทีว่ ่างของตนแล้ว จงึ ไม่อาจฟุ้งซ่าน หดหู่ หรือกระวนกระวายใดๆด้วยความโลภ ความ โกรธ ความหลงผดิ ได้อีก ๒) เราไม่จำ� เป็นตอ้ งเกิดมากไ็ ด้ เมื่อเกิดมาพร้อมกับความไม่รู้ พวกเราก็ไม่มีสิทธิ์คิดเป็นอื่น หรือเชือ่ เป็นอืน่ นอกจากเหน็ ไปวา่ ‘อยา่ งไรก็ต้องเกดิ ’ รวมท้ังสำ� คญั ไปว่า ‘มีเราเกดิ มา’ การเกดิ และการตายแตล่ ะครง้ั คอื หว่ งโซข่ องความเขา้ ใจผดิ ตอ่ เมื่อปลดห่วงโซ่แห่งความเข้าใจผิดออกเสียได้แม้เพียงชาติเดียว ปฏิกิริยาลูกโซ่แห่งความเข้าใจผิดก็จะถูกสะบ้ันขาดแบบหมดทางต่อ ดจุ ตาลยอดด้วนฉะนั้น หากไมพ่ บพทุ ธศาสนา ไมเ่ ขา้ ใจวา่ เรากำ� ลงั หลงส�ำคญั ผิด นึก วา่ มเี ราเกดิ มเี ราตาย กย็ อ่ มมตี วั ตนขน้ึ มาเสวยผลแหง่ ความเขา้ ใจผดิ ซ้�ำแล้วซ�้ำเล่า พอตัวหน่ึงดับไป ก็มีตัวหนึ่งขึ้นมารับช่วงแทน ทั้งท่ี ไมใ่ ชต่ ัวเดียวกัน แตก่ ็ตอ้ งมารับผลของการกระท�ำแทนกัน หรอื อีกทางหน่ึง แมพ้ บพุทธศาสนาแล้ว เรม่ิ เข้าใจเร่อื งความ หลงส�ำคัญผิดแล้ว แต่ยังสมัครใจที่จะเสี่ยงผิดเสี่ยงถูก รักษาความ ส�ำคัญผดิ ตอ่ ไปเรื่อยๆ อนั น้นั กเ็ ปน็ สทิ ธขิ์ องแต่ละคน เป็นเรื่องความ ไม่รู้จักโทษของการเกิดแต่ละคร้ัง ว่าสุ่มเส่ียงต่อการท�ำเหตุอันน�ำ ความเดือดร้อนมาสู่ตนได้มากมายมหาศาลเพยี งใด ณ มรณา

59 หากทราบ หากเข้าใจดี ว่ากิเลสคือแรงขับให้ท�ำบุญท�ำบาป แล้วยังไม่นึกกลัวภัย ก็ย่อมเข้าข่ายประมาท ส�ำคัญว่ากิเลสจะส่ังให้ เราท�ำดีได้อย่างเดียว ไม่นึกว่ากิเลสสามารถบีบเราให้เลวร้ายได้แค่ ไหน ความหลงลืมและความไม่รู้จริงจะเป็นอาหารหล่อเลี้ยงความ อวดดอื้ ถอื ดใี หม้ ชี วี ติ ตอ่ ไปเรอื่ ยๆ สว่ นความระลกึ ไดแ้ ละความรธู้ รรม ถอ่ งแท้ จะทำ� ใหเ้ ราไดข้ อ้ สรปุ วา่ สงิ่ ทไี่ มน่ า่ ไวใ้ จหาใชต่ วั ตนตวั ตนหนง่ึ ของเรา ทวา่ เปน็ กเิ ลสที่ตดิ ตามตัวเราไปแผลงฤทธิไ์ ดเ้ ร่อื ยๆตา่ งหาก วธิ ปี ลดหว่ งโซแ่ หง่ การเกดิ ตาย กค็ อื การทำ� ลายความเขา้ ใจผดิ ใหส้ ิน้ ซาก เราเข้าใจผดิ วา่ กายนีเ้ ปน็ ตัวตน เปน็ ทตี่ ั้งของตวั เรา กเ็ ฝ้า ดูด้วยสติสัมปชัญญะไปเรื่อย ว่าส่วนใดส่วนหนึ่งในกายน้ีเที่ยงไหม ถา้ ไม่เที่ยง ในท่ีสุดจิตกไ็ ด้ข้อสรปุ เองวา่ กายไมใ่ ชต่ วั ตน ไม่เป็นที่ต้งั ของตวั เรา พ้นจากความส�ำคัญผิดเกี่ยวกับกาย ยังเหลือความส�ำคัญผิด เกยี่ วกบั ใจ กต็ อ้ งดกู นั ตอ่ ไป เฝา้ ระลกึ กนั ตอ่ ไปวา่ องคป์ ระกอบทางใจ ส่วนไหนที่เป็นตัวตน เป็นท่ีตั้งของตัวเรา เม่ือเฝ้าดูไปเร่ือย นับแต่ ความรสู้ กึ สขุ ทกุ ขท์ ส่ี ลบั ไปสลบั มา ความจำ� ไดห้ มายรทู้ ท่ี ำ� ใหน้ กึ ออก บ้างนกึ ไมอ่ อกบ้าง ความนกึ คดิ ชอบชังท่อี าจเปล่ียนชอบเป็นเกลยี ด เจตนาดที ่อี าจกลบั กลายเปน็ รา้ ย ตลอดจนความรับรู้ทางหตู าทผี่ ลัด เปล่ยี นหมนุ เวยี นไปเร่ือย ชดั บา้ งไมช่ ัดบ้าง หากตามดูแล้วพบว่ามีอะไรสักอย่างหนึ่งคงที่ ไม่กลับเปลี่ยน ปรวนแปรเลย กค็ อ่ ยนบั วา่ สว่ นนน้ั ของใจมคี วามเทย่ี ง มคี วามเปน็ ตวั ของเรา ทีป่ รารถนาใหอ้ ยยู่ ง้ั ยืนยงได้ หากตามรตู้ ามดไู ปจนถงึ ระดบั หนง่ึ จติ สงั่ สมก�ำลงั การรบั รมู้ าก พอ ก็จะเกิดประสบการณ์ภายในแบบใหม่ เห็นถนัดท้ังยังลืมตาดู howfarbooks.com

60 เงยี่ หฟู งั วา่ กายใจนป้ี รากฏเปน็ ของเกดิ ดบั ทลี ะขณะ ไมใ่ ชต่ อ้ งรอขา้ ม เดอื นข้ามปี จงึ ไม่ใชต่ วั ตนแน่ๆ กระทัง่ วางเฉย กายใจจะแสดงความ ไม่เท่ียงใดๆก็ปล่อยให้แสดงไป ถึงจุดหน่ึงจิตเกิดความอ่ิมตัว โลก แหง่ ตวั ตนยอ่ มทลายลง เปิดเผยให้เห็นแต่ความจรงิ ทไ่ี มม่ อี ะไรๆนา่ ยึดม่ันส�ำคัญผิดหลงติดอยู่ นั่นเองห่วงโซ่แห่งความเข้าใจผิดจึงถูก ตัดขาด ส่วนจะถูกตดั เพยี งบางสว่ นหรือถกู ตดั เดด็ ขาดไปทงั้ หมด ก็ ขึ้นอย่กู บั ความแหลมคมแห่งจติ ในวนิ าทปี ระหารกิเลสนนั้ เอง ถ้ายงั ไมเ่ หน็ ขอ้ เสียของการเกิด เหน็ แต่ขอ้ ดีของการเป็นอย่าง นี้ ติดใจในการเสพซ่ึงกามคณุ ทางตา ทางหู ทางจมูก ทางล้ิน และ ทางกาย บุคคลย่อมหลงระเริงอยู่ในความสุข ไม่คิดจะออกจากโลก แหง่ กามอันนา่ ติดใจยินดี รวมทั้งอยากเชื่อในการมีภพอ่ืนที่เสวยสุข เท่านห้ี รือยงิ่ กว่าน้ี ยากนกั ทจ่ี ะปรารถนาความสนิ้ สุด ต่อเม่ือใช้ชีวิตแล้วประสบความผิดหวังเศร้าโศกบ้าง ประสบ โรครา้ ยเรอ้ื รงั บา้ ง ประสบความนา่ ระอาแหง่ ชราภาพบา้ ง หรอื สมหวงั สขุ สำ� ราญแลว้ ปรวนแปรเปน็ อน่ื บา้ ง นนั่ เองจงึ คอ่ ยอยากหนหี าย เกดิ แรงดนั มากพอจะบนั ดาลใจใหอ้ ยากปฏบิ ตั จิ รงิ เพอื่ เหน็ ผลตามล�ำดบั ทั้งในแง่ของการบรรเทาทุกข์ทางใจ และท้ังในแง่ของการปิดประตู การสรา้ งอตั ภาพใหม่ ใหต้ อ้ งเจบ็ ปว่ ย ใหต้ อ้ งแกช่ รา และใหต้ อ้ งพราก จากด้วยความตายกนั อีก คดั มาจาก ‘คิดจากความวา่ ง ๓’ ณ มรณา

61 แตกตายตามกาล จากจรตามกรรม สิง่ ทค่ี ุณก�ำลังมี ค่คู วรแล้วกบั ส่งิ ที่คุณเคยทำ� สิง่ ทคี่ ณุ กำ� ลังท�ำ สมควรแล้วกับส่ิงทีค่ ุณจะต้องเผชิญ howfarbooks.com

62 คนท่ัวไปมองความตายเป็นเร่ืองพิเศษ สมควรที่โลกจะ ตอ้ งรับรกู้ ารจากลาชว่ั นริ นั ดร์ของเขา หากทราบว่าอาจตอ้ งตายแบบ ไมเ่ ปน็ ทีร่ ับรู้ จึงเกิดความสงสารตัวเองเป็นพเิ ศษ ประมาณว่า โถ… ชวี ติ บดั ซบ ดซู ติ อนอยกู่ ไ็ มม่ คี วามสำ� คญั แมต้ อนจะตายหายไปกไ็ มม่ ี ใครแลเหน็ เหตใุ ดจงึ นา่ อนาถขนาดน?ี้ จนิ ตนาการไปไกลถงึ ขนั้ เหน็ ศพตนเองนอนอวดซากอยา่ งโจง๋ ครึม่ อาจเป็นภเู ขาหนอน หรืออาจ เปน็ แหล่งผลติ กลน่ิ น่าคลนื่ เหียน หาโลงห่อหุ้มกันอจุ าดมิได้ แต่ส�ำหรับคนไม่กลัวความโดดเดี่ยว งานที่ชอบใจบางอย่าง อาจต้องลยุ ป่าลุยเขา หรอื ออกต่างจงั หวัดลบั หลู ับตาญาติมิตร เขาก็ ไมม่ ีเวลาคดิ วา่ ตวั เองอาจตายในท่าไหน เมอ่ื ไหร่ อยา่ งไร อาจตาย ใต้ต้นไม้ตรงไหนสักแห่งท่ีไม่มีคนเดินผ่าน อาจตายเพราะถูกฟ้าผ่า ขณะไต่เขายักแย่ยักยัน หรืออาจตายเพราะโดนยิงขณะท�ำหน้าท่ีนัก ข่าวถ่ายภาพคนอื่นยิงกัน ทุกความเป็นไปได้ไม่ใช่เรื่องน่าพร่ันพรึง ตราบเท่าที่งานอันเป็นที่รักพาไป คนเหล่านี้อาจไม่มีกระท่ัง จนิ ตนาการในหวั วา่ ตวั จะตายดหี รอื ตายทเุ รศในสายตาคนอน่ื เพราะ เหน็ วา่ เนอ้ื หาของความตายกค็ อื ความตาย เปน็ เรอื่ งธรรมดาเสมอกนั สว่ นคนอยขู่ า้ งหลงั จะเหน็ แลว้ วพิ ากษว์ จิ ารณต์ า่ งๆนานาสนกุ ปากแค่ ไหนก็ชา่ งปะไร ณ มรณา

63 ใชช้ ีวิตต่างกนั มมุ มองต่างกัน ในหวั ก็เหน็ ความเป็นกบั ความ ตายต่างกนั การใชช้ วี ติ เรมิ่ จากวธิ คี ดิ วธิ จี นิ ตนาการ และวธิ ตี ง้ั มมุ มองของ แตล่ ะคน ซง่ึ เผยออกมาเปน็ วิธพี ูดกบั วิธกี ระท�ำการจนได้ ไมช่ ้าก็เร็ว โดยยน่ ยอ่ ใครมเี จตนาอยา่ งไร ตวั ตนกเ็ ปน็ อยา่ งนน้ั ผลอนั ควรแกต่ วั ตนก็เกิดขน้ึ อย่างนน้ั เจตนาคอื กรรม กรรมคอื เจตนา สตั วโ์ ลกยอ่ มเปน็ ไปตามกรรม นค่ี อื สงิ่ ทพี่ ระพทุ ธเจา้ ประกาศไว้ หากสรา้ งตวั ตนอนั เฉอื่ ยชาควรคกู่ บั ความเหงาหงอย ความเหงาหงอยก็เพรยี กหาเสมอ แต่หากสร้างตวั ตนอันกระตือรือร้นควรค่ากับความร่ืนเริง ความร่ืนเริงก็จะอยู่เป็น เพ่ือนตลอดไป เวลาคุณตาย คนแรกทเ่ี ห็นไม่ใช่เพ่ือนของคณุ ไมใ่ ชญ่ าตขิ อง คณุ ไมใ่ ชค่ นรกั ไหนๆของคณุ แตเ่ ปน็ กรรมของคณุ เอง กรรมของคณุ ไม่มีตาเห็น ไม่มีใจรู้ แต่เขาอยู่กับคุณในที่ท่ีคุณตาย ไม่ว่าอยู่อย่าง เดียวดายหรือห้อมล้อมด้วยญาติมิตร คุณจะเห็นเขาโดยความเป็น นมิ ติ มจั จรุ าชหรอื เทวดาหนา้ ตาอยา่ งไรกต็ าม เขาจะเปน็ คนแรกทยี่ น่ื มือเข้ามาเกี่ยวข้องเสมอ โดยขั้นแรกสุดคือท�ำให้คุณตายอย่างเศร้า หมองหรอื เบกิ บาน แม้คุณเห็นว่ายังไม่ใช่เร่ืองจ�ำเป็นต้องรู้ ไม่ใช่เรื่องจ�ำเป็นต้อง เชอ่ื วา่ ตายแลว้ ไปไหน แตค่ ณุ คงอยากเปน็ สขุ กอ่ นตาย ไหนๆตอ้ งเกดิ แบบร้องไห้แลว้ จะตายทั้งทยี ้มิ แย้มเสยี หนอ่ ยจะเป็นไร กับคนเชือ่ เรอ่ื งคตขิ ้างหนา้ ยิง่ แลว้ ใหญ่ ความสุขกอ่ นตายเป็น เรื่องส�ำคัญยิ่งยวด เพราะใจท่ีเป็นสุขเป็นใบรับประกันใบเดียวที่ตัว คุณเองรู้สึกว่าจับต้องได้ ความสุขใกล้ตายจะท�ำให้คุณนึกถึงตั๋วเดิน ทางเฟิร์สคลาสหรืออย่างน้อยก็ช้ันบิสิเนสของสายการบินระดับโลก howfarbooks.com

64 ขณะท่ีความทุกข์ใกล้ตายจะท�ำให้คุณนึกถึงต๋ัวขาดๆที่ซ้ือแบบลวกๆ รีบๆเพื่อขึ้นขบวนรถไฟสกปรก เห็นๆอยู่ว่าแออัดยัดเยียดยิ่งกว่ารถ ทขี่ นหมูไปเชอื ด ตอนยงั อยู่ ใจคณุ จะนกึ ถงึ จติ กอ่ นตายวา่ เปน็ ความใกลด้ บั แต่ เช่ือเถอะครับ ใกล้ตายจริงๆใจคุณจะนึกถึงการเดินทางต่อ ท�ำนอง เดยี วกบั ทวี่ นิ าทนี ค้ี ณุ จะไมร่ สู้ กึ ใกลช้ ดิ กบั การหลบั ฝนั ไมเ่ หน็ การหลบั ฝนั โดยความเปน็ การเดนิ ทางอนั ยาวนานหลายชว่ั โมงไปสทู่ หี่ มายคอื การตื่นนอน ตอ่ เมือ่ ใกลห้ ลับจริงๆ คณุ จะสมั ผัสถงึ ความเคลิม้ ความ โรยแรง และความดิ่งลง อย่างรู้สึกได้ถึงการรอท่ีจะต่ืนขึ้นในอีก หลายๆชวั่ โมงข้างหน้า การใชช้ วี ติ เปน็ ปกตอิ ยา่ งทกุ วนั นี้ คอื ตวั กำ� หนดวา่ คณุ เลอื กให้ กรรมแบบไหนเหน็ คณุ กอ่ น ระหวา่ งกรรมสวา่ งกบั กรรมมดื หากคณุ สมัครใจจะให้กรรมมืดน�ำทาง ก็จะมีปกติก่อกรรมด�ำไว้มากโดยไม่ ตอ้ งแครใ์ คร ไมไ่ ปสนใจเตรยี มตวั รบั ความจรงิ สดุ ทา้ ย แตห่ ากเผอื่ ใจ อยากใหก้ รรมสวา่ งนำ� ทาง ทำ� นายไดว้ า่ คณุ ตอ้ งสวนกระแสโลกมาไม่ น้อย เรยี กว่าพยายามกดั ฟนั ทำ� กรรมขาวไม่ได้ขาด ซ่งึ กด็ ีแลว้ คุณจะ เปน็ ผ้ใู ห้ค�ำตอบแกต่ นเองในขณะเขา้ ดา้ ยเขา้ เขม็ ว่ากรรมขาวเท่าน้นั กระท�ำจิตให้สวา่ ง เบกิ บาน อบอนุ่ และเช่อื มน่ั ไม่ใช่กรรมด�ำเลยที่ ทำ� ใหเ้ ปน็ สขุ กอ่ นตาย เยย่ี งเดยี วกบั คนเหน็ ตวั๋ เฟริ ส์ คลาสในมอื ยอ่ ม รู้สึกชดั เจนอยเู่ องวา่ เดยี๋ วได้นั่งสบาย ไดถ้ า่ ยสะดวก ได้พวกรว่ มเดิน ทางหนา้ ตาดี ไดม้ ปี ลายทางทเ่ี จริญแล้ว เพราะเท่ยี วบินทมี่ ีชน้ั เฟิรส์ คลาสคงไมพ่ าไปลงสนามบนิ กลางสงครามของบา้ นปา่ นาเถอ่ื นอยา่ ง แน่นอน แต่หากเที่ยวบินน้ันไม่พาไปไหนเลย กรรมขาวก็จะไม่ท�ำให้ คุณเกิดความรู้สึกเดียวดายก่อนดับแด คุณจะมีชีวิตอยู่อย่าง ‘คนมี อะไรท�ำ’ เสมอ เพราะบญุ กศุ ลย่อมน�ำทางใหต้ าสวา่ งได้ตั้งแต่เดี๋ยวน้ี ณ มรณา

65 ว่ามีอะไรนา่ ทำ� บา้ ง มอี ะไรควรหลกี เล่ียงบ้าง คัดมาจาก ‘คดิ จากความวา่ ง ๒’ howfarbooks.com

66 เตรยี มตวั ตายอยา่ งโสดาบนั หมดไปอีกชาติหนึ่ง… น่นั อาจเปน็ ความรู้สึกแบบไม่รูเ้ หนอื รใู้ ต้ ทผ่ี ุดขนึ้ มาในใจคนท่วั ไปขณะกำ� ลงั จะตาย แตส่ ำ� หรบั คนในพทุ ธศาสนา แค่นนั้ ไมพ่ อ เพราะคราวน้มี ีสิทธเ์ิ ป็นพระโสดาบนั ผู้ปิดประตอู บายได้สนิทไปตลอดทุกภพชาติทเี่ หลอื ณ มรณา

67 ผู้ท่ีเหน็ นพิ พานไดเ้ ปน็ ครงั้ แรกเรียกว่า ‘โสดาบนั ’ การเปน็ โสดาบนั นน้ั กค็ อื การเปน็ ผปู้ รบั จติ ปรบั ใจใหพ้ รอ้ มจะ เขา้ สภู่ าวะโพลง่ เฉยี บพลนั เหน็ นพิ พาน หลงั จากเหน็ นพิ พานแลว้ คณุ จะไม่คิดอกี เลยว่ามีตัวตนถาวรอยทู่ ี่ไหน ถงึ แมจ้ ะยงั หลงโลภ หลงโกรธ และหลงอยากไดอ้ ะไรๆมาบำ� รงุ บ�ำเรอร่างกายน้ี คุณก็จะไม่หลงเห็นผิดว่าส่วนใดส่วนหน่ึงของกาย เป็นตัวคุณ ในเม่ือร่างกายมันไม่เท่ียง แล้วจะมีตัวเราที่ถาวรอยู่ใน สภาพอนั ไม่เที่ยงนี้ไดอ้ ยา่ งไร และถึงแม้จะยังหลงคิดแบบคนที่รู้สึกว่า คุณคือตัวท่ีก�ำลังคิด คณุ กจ็ ะไมป่ ักใจส�ำคัญม่ันหมาย หรือป่าวประกาศยืนยนั ว่าความคิด คือตัวตนทีแ่ ทจ้ รงิ ในเม่ือเห็นชดั อยู่วา่ ความรู้สกึ นึกคดิ เกิดขน้ึ แลว้ ต้องดับลงเป็นธรรมดา แปรปรวนไปเรื่อยๆ หาบุคคลผู้รักษาความ จ�ำและความคิดแบบใดแบบหน่งึ ท่ีตายตัวไวไ้ ม่ได้ พระนพิ พานถกู กายใจนปี้ ดิ บงั อยู่ เมอ่ื เปน็ อสิ ระจากการปดิ บงั ของกายใจเสยี ได้ จิตคณุ จงึ มสี ทิ ธ์ิโพลง่ ทะลอุ อกไปเห็นอะไรอกี อยา่ ง howfarbooks.com

68 หน่ึงท่ีอยู่นอกขอบเขตของกายใจ เป็นธรรมชาติบริสุทธ์ิอันแตกต่าง จากทกุ ส่ิงที่คณุ เคยรบั รู้ และเม่ือเห็นนพิ พาน คุณเหน็ ด้วยสติ เหน็ ดว้ ยจิตท่ที รงอเุ บกขา ไมไ่ ด้เห็นด้วยอาการหลงเขา้ ข้างตัวเอง ไมไ่ ด้ กําลังยืนอยู่ข้างกิเลส ไม่ถูกครอบงําด้วยโมหะ ดังนั้นจึงไม่สงสัยอีก เลยว่านิพพานมจี ริงไหม และดว้ ยวธิ อี ย่างไรจึงสามารถเหน็ นิพพาน ได้ เมอ่ื เหน็ แบบประจกั ษ์ คณุ จงึ ไมส่ งสยั ดว้ ยวา่ คนอน่ื เหน็ ไดอ้ ยา่ ง คุณไหม ทส่ี ําคัญเหนอื สิ่งอน่ื ใด คอื ใครเปน็ ผูน้ าํ วธิ เี หน็ นพิ พานมา เปิดเผย คนน้นั ยอ่ มเป็นผ้มู ีพระคุณสงู สุด ไดแ้ ก่พระศาสดาของพทุ ธ ซงึ่ องค์ปจั จุบนั คอื สมเดจ็ พระสัมมาสัมพทุ ธเจ้าพระนามวา่ ‘โคดม’ เมื่อเป็นโสดาบันบุคคล คุณจะยังอยู่กับลูกเมียได้เหมือนชาว บ้านชาวเรอื นอ่ืนๆ คุณยังดูหนังฟังเพลงได้ คุณยงั ไม่ต้องเลกิ คบกบั เพอื่ นเกา่ คุณทําทุกอย่างไดต้ ามปกติ สง่ิ ที่เปลีย่ นไปคอื คุณจะไม่ยืน อยู่ข้างบาปอันเกิดจากการผิดศีลอีกเลยจนช่ัวชีวิต ซ่ึงน่ันก็หมายถึง การปิดอบายตลอดกาล เนือ่ งจากไมม่ เี หตสุ มควรให้ตอ้ งตกต�ำ่ ลงไป รบั โทษในกาํ เนดิ นรก กาํ เนดิ เดรจั ฉาน และกาํ เนดิ เปรตอกี แลว้ หาก บาปเกา่ มสี ทิ ธส์ิ ง่ ผลใหเ้ ดอื ดเนอื้ รอ้ นใจบา้ ง กจ็ ะสง่ ผลขณะอยใู่ นภาวะ มนษุ ยน์ ั่นเอง หากยังไม่ใช่โสดาบันบุคคล ก็ยังมีความไม่แน่นอน ไม่ว่าจะ ทําบุญส่ังสมคะแนนบวกมาแค่ไหนก็ตาม เพราะปุถุชนยังมีความ ประมาทได้ ถูกโมหะครอบงาํ ไดต้ ลอดเวลา การเปน็ โสดาบนั ไมใ่ ช่ประกันได้เฉพาะแคช่ าติหน้า ชาตถิ ดั ๆ ไปจนถงึ นพิ พาน คุณก็จะไม่ตอ้ งพลาดลงต่ำ� กว่าความเปน็ มนษุ ย์อกี แลว้ คอื ตำ่� ทสี่ ดุ แคม่ นษุ ย์ สงู ทสี่ ดุ แคพ่ รหม พน้ จากนนั้ คอื ถงึ นพิ พาน อนั ปราศจากการขอ้ งเก่ยี วกับภพน้อยใหญ่ทงั้ หลาย ณ มรณา

69 หากคุณไม่อยากเช่ือว่าตัวเองจะทําได้ ยังไม่มีกําลังใจแก่กล้า พอจะตงั้ สตดิ กู ายใจโดยความเปน็ ของไมเ่ ทยี่ ง ไมใ่ ชต่ วั ตน กม็ ที างลดั ง่ายๆอกี ทางหน่งึ คือเตรียมตัวตายอยา่ งโสดาบัน วิธีเตรียมตัวน้ัน ไม่ใช่ระหว่างมีชีวิตคุณไม่ต้องทําอะไรเลย อย่างน้อยก็ต้องให้ทานรักษาศีลถึงระดับที่จิตใจเปิดกว้างสบายและ ปลอดโปร่งสะอาดสะอ้านระดับหน่ึง จากน้ันเช่ือมั่นศรัทธาใน พระพุทธเจ้าว่า พระองค์รู้จักนิพพานจริง ทราบทางไปนิพพานจริง คณุ ยดึ ศาสดาองค์เดยี วเป็นสรณะ ไม่หวงั มีทีพ่ ่ึงอนื่ อกี คณุ ควรสาํ รวจอยเู่ รอื่ ยๆวา่ ถา้ ใหต้ ายตอนน้ี จติ จะคดิ หว่ งหนา้ พะวงหลังถงึ อะไรบ้าง กฝ็ กึ พิจารณาเสียวา่ สง่ิ เหล่านนั้ ไมเ่ ทย่ี ง มอี นั ตอ้ งเสอ่ื มสลายไปแมข้ ณะทค่ี ณุ ยงั ไมเ่ ลกิ หวงแหนอยนู่ นั่ เอง ฝกึ หยอด ความคิดสะสมความปล่อยวางวันละเล็กวันละน้อย อย่าดูถูกการได้ คิดเล็กๆน้อยๆ เพราะเมื่อสง่ั สมมากแลว้ การไดค้ ิดจะกลายเปน็ การ ‘คดิ ได้’ แบบตกผลึกเตม็ ภมู ิ เมอ่ื ปลอ่ ยวางเลก็ ๆนอ้ ยๆได้ กเ็ ขยบิ ขน้ึ มาปลอ่ ยวางอยา่ งใหญ่ ขน้ึ อกี หนอ่ ย อาศยั หลกั ความจรงิ ทวี่ า่ ถา้ จะเปน็ พระโสดาบนั ตอ้ งเหน็ กายใจนโ้ี ดยความเปน็ ของไมเ่ ทย่ี ง ไมน่ า่ ยดึ มนั่ ถอื มน่ั เรากค็ อ่ ยๆฝกึ ดคู วามจรงิ วนั ละนดิ เชน่ เมอ่ื นอนเหยยี ดกายยาวกอ่ นหลบั ใหส้ มมตุ ิ ว่านนั่ เป็นนาทีสดุ ท้ายของชีวิต พอจะตายจรงิ กต็ อ้ งทอดนอนอยา่ งน้ี และเตรียมเผชญิ ภาวะลมหายใจขาดสญู ไปจากกายเชน่ น้ี การสมมตุ เิ ชน่ นนั้ ถา้ ทาํ ครง้ั สองครงั้ จะเหมอื นจนิ ตนาการเลน่ ไมเ่ กิดผลอะไร แตถ่ ้าทาํ สม่�ำเสมอ กจ็ ะเป็นการซักซอ้ มอารมณก์ ่อน ตายไดจ้ รงิ ๆ คือเมื่อมาถึงนาทสี ดุ ทา้ ยของชวี ิต จะเหมือนคุณคุ้นเคย และพรอ้ มเผชิญหน้ากบั ทุกส่งิ ตามทไี่ ดซ้ กั ซอ้ มไว้แลว้ ธรรมดาลมหายใจมที งั้ เขา้ ออกและขาดหายอยตู่ ลอดเวลา เวลา howfarbooks.com

70 จะตายกเ็ พยี งเขา้ ออกครง้ั สดุ ทา้ ยแลว้ ไมม่ กี ารเขา้ อกี เลยชว่ั นริ นั ดร์ ขอ ให้ถือความจริงนั้นแหละเป็นเครื่องพิจารณา ทุกคืนคุณดูลมหายใจ เตรียมตัวตายคร้ังเดียวพอ คือมีสติลากลมหายใจเข้า แล้วเห็นตาม จริงว่า เราไม่ใชเ่ จ้าของลมหายใจเขา้ เราบงั คบั ใหม้ แี ตล่ มหายใจเข้า ไมไ่ ด้ เรารกั ษาลมหายใจเขา้ ไวต้ ลอดไปไมไ่ ด้ จากน้นั จึงมีสติระบายลมหายใจออก แลว้ เห็นตามจรงิ ว่าเรา ไมใ่ ช่ เจา้ ของลมหายใจออก เราบงั คบั ใหม้ แี ตล่ มหายใจออกไมไ่ ด้ เรา รักษาลมหายใจออกไวต้ ลอดไปไมไ่ ด้ เอาแค่นน้ั พอแลว้ เหน็ ลมหายใจ เหน็ ความจริงของลมหายใจ ทุกคืนขอเพียงชั่วขณะเดียวท่ีคุณเกิดความรู้สึกว่างจากตัวตน ความ ว่างชนิดน้นั จะขยายชดั ขน้ึ เรอ่ื ยๆ เปน็ อสิ ระจากความเกาะเก่ยี วมาก ข้ึนเรื่อยๆ กลายเป็นเชื้อเพลิงสําหรับขับเคลื่อนไปสู่ความตายอย่าง โสดาบนั ไดเ้ ตม็ พกิ ดั หากคณุ มเี วลาเหลอื อกี ๑๐ ปเี พอ่ื เตรยี มตวั ตาย ดว้ ยวธิ ดี ลู มหายใจคนื ละหนง่ึ ครง้ั กอ่ นนอน คณุ จะสะสมความวา่ งจาก ตวั ตนได้ ๓,๖๕๐ ครงั้ ซึ่งกท็ รงพลงั พอใชแ้ ล้ว ที่เป็นเช่นน้ี เพราะความว่างจากอัตตาในนาทีที่จิตกําลังจะ เปลี่ยนภพนั้นมีผลสําคัญใหญ่หลวง ภาวะก่อนตายจะเป็นตัวช่วย ให้รู้สึกชัดอยู่แล้วว่า เดี๋ยวต้องไปแน่ ไม่มีอะไรให้มือนี้กําได้อีก ความเด็ดเดี่ยวเฉพาะหน้าจึงเกิดขึ้น เมื่อปราศจากความห่วงหน้า พะวงหลัง แถมไม่รู้สึกว่าลมหายใจท่ีกําลังจะขาดจากกายเป็น สมบัติของเรา จิตก็มีสิทธ์ิสงบรวมลงถึงฌานด้วยอาการปล่อยวาง ได้ในช่วงสั้นๆ ตรงน้ันแหละ ท่ีภาวะแบบโสดาบันจะปรากฏ คือ คุณจะเห็นนิพพานอันปราศจากนิมิต ปราศจากรูปรอยใดๆ หมด จากภาวะรับรู้เช่นน้ันก็จะตระหนักว่าประตูอบายปิดสนิทเด็ดขาด แล้ว มีแต่ความสว่างโพลงท่ัวตลอดแล้ว ณ มรณา

71 และเพอื่ จะเปน็ โสดาบันได้น้ัน ขอ้ แมม้ อี กี นดิ หน่ึง คอื ชาติน้ี คณุ หา้ มฆา่ พอ่ แม่ หา้ มฆา่ พระอรหนั ต์ แลว้ ถา้ คณุ เปน็ พระกห็ า้ มทำ� ให้ สงฆใ์ นวดั แตกกนั เพราะบาปหนกั เหลา่ นจ้ี ะจำ� กดั สทิ ธไิ์ มใ่ หจ้ ติ เขา้ ถงึ ความผนึกแน่นเป็นฌานก่อนตาย ซ่ึงเท่ากับปิดก้ันไม่ให้มีทางเห็น นพิ พานไปดว้ ย พน้ จากนนั้ แมท้ ำ� บาปหนกั มาเพยี งใด กย็ งั พอมสี ทิ ธ์ิ บรรลุมรรคผลกนั ได้ ดงั เชน่ ทท่ี า่ นองคลุ มิ าล แมม้ อื เปอ้ื นเลอื ด ฆา่ คน เกอื บครบพนั ดว้ ยความหลงผดิ อยากไดว้ ชิ าดี หลงั จากพบพระพทุ ธเจา้ และบวชเจริญสตอิ ย่างถูกตอ้ ง ท่านกส็ ามารถเห็นความไมเ่ ทยี่ ง รูว้ ่า กายใจไม่ใช่ตัวตน บรรลธุ รรมขั้นสงู สดุ เป็นพระอรหันตขีณาสพองค์ หน่งึ ในโลกได้ คัดมาจาก ‘มีชวี ิตที่คดิ ไมถ่ งึ ’ howfarbooks.com

72 ปจุ ฉาวสิ ชั นา ถ้ายงั ไม่ไดร้ ับคำ� ตอบเก่ยี วกบั ชีวติ ข้างหน้า ระหวา่ งมีชวี ิตคุณอาจไม่รูส้ กึ อะไร แตก่ ่อนตายจะมีแต่ความกระวนกระวาย เพราะแมก้ ระทัง่ จะถามให้หายสงสัยในขอ้ ใด ก็ถามไมอ่ อก บอกไม่ถกู เสียแล้ว ณ มรณา

73 การไม่เช่ือเร่ืองหลังความตาย จะมสี ิทธไิ์ ด้ไปดีกบั เขาไหม? พระพุทธเจา้ ท่านตรัสไว้ มีใจความสรุปว่า ผ้ทู ำ� บุญไวม้ ากกวา่ บาปนน้ั ตอ่ ใหน้ กึ วา่ ตวั เองคงไดไ้ ปนรกหรอก การนกึ ๆคดิ ๆนน้ั กไ็ มม่ ี ผลให้ไปนรกจรงิ ในเมื่อบุญมีกำ� ลงั สง่ เขาให้ไปถงึ สวรรค์อยูแ่ ล้ว ในทางกลบั กนั ผูท้ �ำบาปไวม้ ากกวา่ บญุ ต่อใหน้ กึ วา่ ตวั เองคง ไดไ้ ปสวรรค์ การนกึ ๆคดิ ๆนนั้ กไ็ มม่ ผี ลใหไ้ ปสวรรคจ์ รงิ หรอก ในเมอ่ื บาปมกี ำ� ลงั ส่งเขาให้ไปถงึ นรกแน่ๆแล้ว ในเกมสงั สารวฏั ทส่ี ง่ คนไปเกดิ ตายในภพภมู ติ า่ งๆอยา่ งไรว้ นั จบวันสิ้นน้ี เขาไม่ดูว่าคุณเชื่ออะไร ไม่เชื่ออะไร แต่ดูว่าคุณท�ำอะไร howfarbooks.com

74 ไม่ทำ� อะไร เปน็ สำ� คญั แต่ให้ถามว่าระหวา่ งคนเชอ่ื กับคนไม่เช่ือ ฝา่ ยไหนมีสทิ ธ์หิ ลง ไปกอ่ บาปมากกวา่ สรา้ งบญุ อนั นคี้ งรๆู้ กนั ฝา่ ยทเ่ี ชอ่ื นน้ั ยอ่ มมคี วาม ยับยงั้ ชง่ั ใจมากกวา่ กับทั้งมีแนวโนม้ จะใช้ชีวติ แบบไม่เบียดเบยี นกัน ตามแบบอย่างของศาสนาทตี่ นนบั ถือมากกว่า คนท่ีไม่เชื่อเรื่องการเวียนว่ายตายเกิด บอกไม่ถูกด้วยซ�้ำครับ ว่า ทำ� ไมคนเราถึงแตกต่างกัน พูดงา่ ยๆวา่ หมคู่ นท่ไี มเ่ ชือ่ กเ็ หมือน สรา้ งศาสนานับถือความบังเอญิ น่นั เอง เมอ่ื นบั ถอื ศาสนาแหง่ ความบงั เอญิ เชอื่ วา่ เกดิ หนเดยี วตายหน เดยี ว ยอ่ มกลวั อยา่ งเดยี วคอื กรงขงั อนั ตามมาหลงั การท�ำผดิ กฎหมาย นอกน้ัน อยากท�ำอะไรก็ท�ำ จะโทษก็โทษความบังเอิญพาไปเจอส่ิง กระตุ้นใหท้ ำ� ผดิ คิดรา้ ย ช่วยไมไ่ ด้ถ้าไม่อยากหา้ มใจ ท่าทแี บบพทุ ธสำ� หรับคนที่ยังไมอ่ ยากปลงใจเชือ่ ก็คือท่านให้ ‘เผือ่ ใจไว้ก่อน’ โดยหมั่นท�ำดี ไม่เบียดเบยี นใคร เป็นประกันว่าจะไม่ เดอื ดเนอ้ื รอ้ นใจในปจั จบุ นั แลว้ กเ็ ปน็ ประกนั ทางความสขุ ในอนาคต หากชาติหน้าจะมีอยจู่ ริง อกี ประการหนง่ึ ถา้ จะพดู กบั ใคร กค็ วรพดู วา่ ‘ยงั ไมอ่ ยากเชอื่ ’ อยา่ เพง่ิ ไปลนั่ วาจาทำ� นองวา่ ‘จะไมข่ อเชอ่ื เดด็ ขาด’ เพราะนน่ั จะกลาย เปน็ กรรมชนดิ หนง่ึ เปน็ เหตใุ ห้ ‘งมงายเชอ่ื เรอื่ งตายแลว้ สญู ’ เขา้ ขา่ ย มจิ ฉาทฏิ ฐิขน้ั ร้ายแรง มันตา่ งกนั มากนะครบั ระหวา่ ง ‘ไมอ่ ยากเชอ่ื เพราะไมท่ ราบ จะพสิ จู นอ์ ยา่ งไร’ กบั ‘หวั เดด็ ตนี ขาดกไ็ มม่ ที างเชอ่ื ไปจนตาย’ เพราะ แบบแรกยังเปล่ียนใจได้เมื่อพบแนวทางสังเกตตนเอง สังเกตกรรม และผลของกรรม แตแ่ บบทส่ี องน่ี ถา้ ใหเ้ ปลยี่ นใจกเ็ หลอื ทางเดยี วคอื ณ มรณา

75 ตายไปพบของจรงิ เท่านั้น ซึ่งถึงเวลากส็ ายเกนิ แก้ และส�ำคญั กว่านัน้ คอื ถา้ มวี าสนาไดก้ ลบั มาเกดิ เปน็ มนษุ ยอ์ กี กน็ บั ถอื ศาสนาแหง่ ความ บงั เอิญ และงมงายกับการเกดิ หนเดยี วตายหนเดียวอกี ไม่ร้จู บรู้ส้นิ การตายแบบปจั จบุ นั ทนั ด่วน ท�ำใหต้ ้องไปไมด่ กี ันทกุ คนใช่ไหม? หากจะหมายถึงพวกที่มีอายุยังไม่ถึงอายุขัยของคนร่วมสมัย (เช่น สมยั นปี้ ระมาณ ๗๕) แตต่ ้องตกตายไปเสยี ก่อน ก็พอจำ� แนก ๑ตามกรรมเก่าและกรรมใหม่ไดด้ งั น้ี ผ้ถู กู กรรมประหารโดยไม่บบี ค้ันจิต หมายถึงถูกกรรมเก่าบีบใหต้ าย แตไ่ มบ่ บี จติ ให้เปน็ กุศลหรอื อกศุ ล ในขณะเผชญิ ความตายมโี อกาสตง้ั สตริ ะลกึ ถงึ สง่ิ ใดสงิ่ หนง่ึ ซงึ่ สงิ่ ทม่ี นษุ ยม์ กั ยดึ เหนยี่ วกนั กค็ อื สง่ิ ศกั ดสิ์ ทิ ธติ์ ามความเชอ่ื ของตน แต่ ถา้ ระหวา่ งมชี วี ติ ไมท่ ำ� สงิ่ ศกั ดสิ์ ทิ ธใิ์ หอ้ ยใู่ นใจ กม็ กั กงั วลโนน่ นส่ี ารพดั พูดง่ายๆว่าถ้ากรรมใหม่เป็นไปในทางบุญ มีจิตตั้งอยู่ในศรัทธาอัน สว่าง หากตายแบบปจั จบุ ันทันดว่ นกม็ สี ิทธไิ์ ปดไี ด้ แต่หากเป็นพวก หัวแข็ง เข้าข้างตัวเอง อยากท�ำอะไรก็ท�ำ หากตายแบบปัจจุบันทัน ดว่ นกม็ ักไปรา้ ย กรรมเก่าท่บี นั ดาลใหด้ ่วนตายในแบบนี้ เชน่ เพชฌฆาตผทู้ �ำ ตามหนา้ ที่ เคยเปน็ ผฆู้ า่ ทไ่ี มม่ นี ำ�้ จติ ปรารถนาใหผ้ ถู้ กู ฆา่ ตอ้ งตกตาย howfarbooks.com

76 อย่างทรมาน จะฆ่าสัตว์เล็กสัตว์น้อยก็ไม่ใช่เพราะความคะนอง แต่ ๒เปน็ ไปด้วยเหตจุ �ำเปน็ เปน็ ต้น ผถู้ ูกกรรมประหารโดยบบี ค้ันจิต หมายถึงถูกกรรมเก่าบีบให้ตายด้วยวิธีบีบจิตให้เป็นอกุศล สถานเดียว แม้เหลือเวลาให้พยายามระลึกถึงสิ่งศักด์ิสิทธ์ิในนาที สดุ ท้าย อย่างไรก็ตั้งจติ เป็นกศุ ลไม่ทัน กรรมเกา่ ทบ่ี นั ดาลใหด้ ว่ นตายในแบบนี้ กเ็ ชน่ เคยฆา่ ผอู้ น่ื ดว้ ย วธิ ที ำ� ใหก้ ลวั หรอื ปวดแสบปวดรอ้ น แมก้ ระทง่ั จะฆา่ มดหรอื แมลงสาบ ในบ้าน ทกุ คร้งั ก็ทารุณใหเ้ กิดความทรมานกอ่ นตาย เปน็ ตน้ การตายด้วยสนึ ามริ ่วมกันนับแสนคน เปน็ เพราะพวกเขาไปทำ� กรรมใดร่วมกันมา? เหตุการณ์สึนามิที่เกิดขึ้นในบ้านเราเม่ือปี พ.ศ. ๒๕๔๗ คน มกั ถามกนั วา่ ผเู้ คราะหร์ า้ ยเคยทำ� กรรมใดรว่ มกนั มาจงึ รว่ มตายเกอื บ พรอ้ มเพรยี งอย่างนนั้ ถงึ สามแสนคน อันนี้ขอให้ทราบนะครับ การตายหมู่ไม่ใช่เครื่องหมายบอก เสมอไปวา่ นน่ั เปน็ วบิ ากกรรมทพ่ี วกเขาท�ำมารว่ มกนั ขอใหส้ งั เกตวา่ กรณสี นึ ามนิ น้ั แตล่ ะคนกระจายกนั รบั เคราะหก์ รรมซงึ่ มแี รงหนกั เบา ไมเ่ ทา่ กนั สถานการณท์ สี่ ง่ ผลใหเ้ จ็บตายไมเ่ หมือนกัน และท่สี �ำคัญ ไมไ่ ด้รูจ้ กั มกั จี่ ไม่ไดจ้ งู มอื ไปรวมตัวกันตามข้อตกลงแต่อยา่ งใด ณ มรณา

77 นอกจากนนั้ ขอใหส้ ังเกตอีกประการหนึ่ง คือหลายรายไม่ใช่ คนในพื้นที่ แต่เมือ่ ถงึ เวลาเปลีย่ นภพของพวกเขา กม็ ีเหตุใหพ้ วกเขา ตอ้ งไปอยทู่ ีน่ ั่นพอดี ตำ� แหนง่ ทีจ่ ะถกู นำ้� ซดั ตายพอดี ส่วนคนท่ยี ังไม่ ถงึ ฆาต แมห้ า่ งกนั แคไ่ มก่ กี่ า้ ว กก็ ลบั รอดและไมบ่ าดเจบ็ เทา่ แมวขว่ น บางคนถกู นำ�้ ซดั เขา้ ปะทะผนงั นา่ จะตายแนแ่ ลว้ ผนงั สว่ นนน้ั กลบั พงั ราบ เลยรอดจากการถกู อดั กอ๊ บป!้ี นแ่ี หละการแสดงความมหศั จรรย์ ในการ ‘คัดคนออก’ ของกฎแห่งกรรมวิบาก ใครยังคิดว่าเป็นเรื่อง บังเอญิ ก็สมควรทบทวนดูใหมจ่ ากเหตุการณ์จริงทเี่ กดิ ขึ้น ว่าท�ำไม ความบงั เอญิ จึงเลน่ ตลกไดข้ นาดน?ี้ การประสบเคราะห์กรรมรว่ มกนั ชนิดทีส่ อ่ ถึงอดตี กรรมทเ่ี คย ท�ำมาด้วยกันน้ัน จะเป็นประเภทกลุ่มคนที่รู้จักกัน ร่วมทางหรือลง เรอื ล�ำเดยี วกัน ประสบกบั รูปแบบเคราะหก์ รรมเดียวร่วมกนั เช่นใน คมั ภรี ม์ เี รอ่ื งของเหลา่ ภกิ ษไุ ปตดิ ในถำ�้ ดว้ ยกนั อดอยากปากแหง้ รว่ ม กันอยูห่ ลายวัน ก็เพราะกรรมหมูใ่ นอดีตชาตทิ ่ีเคยรว่ มกันกักขงั สัตว์ ให้ได้รบั ความทรมาน เป็นต้น คนทรี่ จู้ กั เปน็ คนเคยทำ� ดมี าตลอดชีวติ แตท่ ำ� ไมกลบั ตายด้วยอบุ ตั เิ หตสุ ยอง? เราเห็นด้วยตาเปล่าว่าเขาตายไม่ดี แต่ไม่รู้น่ีครับว่าเขาไปดี หรือไปร้าย ความตายคือการจบในสายตาของมนุษย์ แต่ในโลก วญิ ญาณแลว้ ความตายอาจเปน็ เพยี งเครอ่ื งมอื สง่ ไปสจู่ ดุ หมายปลาย ทางท่ีคนๆนั้นควรจะได้ไปถึง พูดง่ายๆว่าความตายอาจเป็นแค่ลีลา หนึง่ หรอื เปน็ แคส่ ไตลห์ นง่ึ ในการบริหารจดั ส่งผลกรรมใหก้ ับเรา howfarbooks.com

78 อย่างทม่ี ีขา่ วหลายหนว่าทัวรบ์ ุญพากนั ไปตายทั้งคณะน้ัน มกั ทำ� ใหผ้ บู้ รโิ ภคขา่ วเกดิ ความกงั ขาวา่ ไปทำ� บญุ แลว้ ทำ� ไมบญุ ไมป่ กปอ้ ง ไหนว่าท�ำดแี ลว้ ผีจะคุ้มไง? เรือ่ งจรงิ ก็คือทำ� ดแี ลว้ ไม่ใชม่ ีผีติดตามไป เปน็ บอดี้การด์ ใหห้ รอกครบั ทำ� ดีแลว้ มกี รรมเป็นผคู้ ุ้มครองตา่ งหาก และบางทีกรรมกไ็ มไ่ ด้คมุ้ ครองอย่างเดียว แตย่ งั อาจชว่ ยสง่ เสรมิ ใหส้ บายขนึ้ กวา่ เดมิ ดว้ ย ญาตพิ นี่ อ้ งขา้ งหลงั พากนั เศรา้ สลด กับสภาพศพท่ีตายเกลื่อน แต่เหล่าวิญญาณอาจก�ำลังพากันหัวเราะ สดชน่ื ต่ืนเตน้ กับภาวะใหม่ๆท่ีนา่ พึงใจถึงขีดสุดอย่กู ไ็ ด!้ คนเราจะตายอย่างไร กรรมเขาเป็นผู้ตัดสินใจเลือกให้เสมอ บางทกี เ็ ปน็ การจบั มอื ทำ� งานรว่ มกนั ระหวา่ งของเกา่ กบั ของใหม่ อยา่ ง เช่นกรรมเก่าขอ้ ปาณาติบาตมีหนา้ ทีต่ ัดอายุ กรรมใหม่เชน่ มหาทาน มีหน้าท่ีส่งไปสู่สุคติ ถ้าถึงจังหวะหน่ึงมีโอกาสประสานกัน ก็อาจส่ง รถบรรทกุ เจา้ กรรมมาประสานงาเอาดือ้ ๆ พวกตายคาทก่ี ะทนั หันนน้ั มอี ยสู่ ามประเภทใหญ่ๆครบั หน่งึ คอื เคยลอบฆา่ เขามา สองคอื ถงึ เวลาไปเปน็ วญิ ญาณผตี ายโหงหรอื ลง นรก สามคอื สมควรไดเ้ สวยสวรรคเ์ สยี ที ถ้าทราบตามจริงว่ายงั เหน็ ไดเ้ พยี งดว้ ยตาเนอ้ื กอ็ ยา่ เพง่ิ ไปตดั สนิ วา่ ศพทเี่ ราเหน็ บนถนนนนั้ เขา้ ขา่ ยประเภทไหน มเี รอื่ งเลา่ ในสมยั พทุ ธกาลกนั หลายกรณี เชน่ บางรายไดท้ ำ� บญุ กับพระอรหันต์เพิ่งออกจากนิโรธสมาบัติ ซึ่งตามกฎของการให้ผล กรรมจะตอ้ งไดเ้ สวยผลทนั ตาภายใน ๗ วนั เปน็ ความสขุ เปน็ อตั ภาพ ทดี่ ขี น้ึ แตส่ ำ� หรบั บางคนขาดปจั จยั พนื้ ฐานทจ่ี ะเสวยสขุ ในโลก กรรม ดใี หมเ่ ลยจบั มอื กบั กรรมชวั่ เกา่ สง่ กระทงิ มาขวดิ ตายกอ่ นกลบั ถงึ บา้ น อนั นีข้ อใหร้ บั ฟงั ไวเ้ ปน็ ความรู้ประกอบ รู้ไหมครับ วันพรุ่งนี้จะมีคนตายเพิ่มอีก ๑๕๐,๐๐๐ คน ใน ณ มรณา

79 ขณะที่ก่อนจบเที่ยงคืนวันนี้ก็มีล่วงหน้าไปแล้วเป็นจ�ำนวนเฉล่ีย ประมาณเดียวกนั นเี่ ป็นเรอ่ื งที่พวกเราไมร่ ้เู หน็ ดว้ ยตาเปลา่ แต่เกิด ขึ้นจริง และพวกเราก็ล้วนสุ่มเสี่ยงต่อการเป็นหนึ่งในกลุ่มแสนห้าที่ ว่าในวนั ใดวนั หนึ่งด้วย! ความตายมาถึงแน่ และมัจจุราชคงไม่อาจเอาใจเลือกวันละ แสนหา้ หมน่ื วธิ ดี ๆี ใหก้ บั คนตายทกุ คนไหว ประเดน็ จงึ ไมใ่ ชเ่ ลอื กตาย ใหห้ รู แต่ควรเตรยี มใจตายด้วยจติ ท่เี ป็นกุศล เพอ่ื ความอนุ่ ใจ เพื่อ เป็นประกันว่าหลังความตายอันไม่อาจพยากรณ์วิธีและวันเวลานั้น เราจะได้ไม่ต้องเป็นวิญญาณหวนมองย้อนกลับมาเสียดายศักยภาพ สร้างบญุ สรา้ งบารมขี องมนุษยก์ ัน ลกั ษณะของจติ กอ่ นตายอยา่ งไร ทเี่ ข้าข่ายหม่นหมอง ขนาดทที่ ำ� ใหต้ อ้ งไปสทู่ ุคติภมู ?ิ ไมว่ า่ จะใกลต้ ายหรอื ขณะกำ� ลงั อยดู่ มี คี วามเปน็ ปกตอิ ยา่ งนี้ จติ คนเราหม่นหมองด้วยลักษณะเดียวกันหมดครับ คือ ไม่สามารถ นึกถึงส่ิงท่ีเป็นมงคล ไม่อาจรู้สึกแช่มช่ืนต่ืนตา ต่อให้จ�ำได้ หรือนึกออกว่าท�ำบุญอันใดไว้ ก็ไม่อาจยังจิตให้เป็นสุขได้ เน่ืองจากไม่อาจถอนจิตจากแรงดงึ ดดู ของบาปอกุศล เมอ่ื จติ หมน่ หมอง กย็ อ่ มคดิ ถงึ แตเ่ รอ่ื งไมด่ ี นกึ ถงึ แตเ่ รอื่ งทคี่ น ท�ำให้เราเจ็บใจ นึกถึงแต่เร่ืองที่เราไม่ประสบความส�ำเร็จ นึกถึงแต่ howfarbooks.com

80 เรื่องท่ีไม่สมหวังต่างๆนานา หรือกระทั่งยังไม่เคยเกิดเรื่องร้ายก็ อตุ สา่ หจ์ นิ ตนาการไปลว่ งหนา้ วา่ เดย๋ี วตอ้ งเกดิ แนๆ่ จนคลา้ ยชวี ติ ทง้ั ชวี ติ ชา่ งไมม่ สี งิ่ ใดเปน็ นำ้� ดเี อาเสยี เลย ตรงนน้ั แหละทจี่ ติ อยใู่ นสภาพ เหมาะสมกบั ภพอันเปน็ ทกุ ข์ ไมม่ ีความสขุ ไมม่ คี วามเจริญ สรุปคือเป็นเร่ืองจริงครับ ถ้าจิตหม่นหมองขณะใกล้ตายก็คง ไมแ่ คลว้ ตอ้ งเจอทคุ ติ แมอ้ ตุ สา่ หส์ งั่ สมบญุ ญาบารมี ทำ� ดใี หท้ านรกั ษา ศีลมาตลอดชีวิต แต่พลาดตกม้าตายตอนจบ ตายด้วยอารมณ์เศร้า หมองแลว้ แทนทจี่ ะไปดเี สวยสขุ ดงั ควร กอ็ าจถกู ความหมน่ หมองเขย่ี ให้ไปอยู่รวมกับพวกเร่ร่อนในภูมิเปรต แช่จมอยู่กับความวังเวง เงียบเหงา แต่ก็ไม่ถึงกับถูกแผดเผาด้วยไฟหรือเคร่ืองทรมานสาหัส นัก และอาจตดิ อยกู่ บั ภพของความเป็นเช่นนน้ั ในระยะสั้นๆ ส�ำหรับพวกบุญเก่าดี แต่ตายขณะจิตเศร้าหมองน้ัน เมื่อใด ระลึกถึงกุศลเก่าได้ หรือมีญาติท่ีผูกพันกันแน่นแฟ้นอุทิศส่วนกุศล หรือมีพระท่ีช�ำนาญฌานสมาบัติแผ่เมตตา ชนิดท่ีมีพลังสะเทือน กระตนุ้ เตอื นใหร้ บั รแู้ ละอนโุ มทนาบญุ สำ� เรจ็ พวกนม้ี กั จะหลดุ บว่ งไป ไมย่ ากนกั เพราะฐานเดมิ มแี รงขบั ดนั พรอ้ มจะสง่ ไปสสู่ คุ ตภิ มู อิ ยกู่ อ่ น หนา้ แลว้ สำ� คญั คอื ใครจะมชี อ่ งทางสง่ เสบยี งไปใหห้ รอื เปลา่ นะ่ ซี นนั่ เป็นเรื่องข้นึ อยู่กับคนท่ยี ังมีชวี ติ บนโลกลว้ นๆ พวกบญุ พอมีแตจ่ ติ เศรา้ สร้อยก่อนตายนั้น อกี ส่วนหนงึ่ มกั ไป เป็นสหายแหง่ ดริ จั ฉานหมู่ใดหมูห่ นึ่ง ซง่ึ ต้องนบั วา่ แย่กวา่ พวกเปรต เพราะพอเกดิ เปน็ สตั วด์ ริ จั ฉานเกอื บรอ้ ยเปอรเ์ ซน็ ตจ์ ะลมื อดตี แตห่ น หลังหมด และมีจิตผูกติดอยู่กับประสาทหยาบ ใช้ชีวิตตาม สัญชาตญาณและอารมณ์ หรือเหม่อลอยไร้จุดหมาย วันๆเคลื่อนท่ี จากจดุ หนึ่งไปหาจุดหนึ่งเรื่อยเปื่อย โดยไมร่ ู้จะท�ำอะไรให้เกดิ ความ กา้ วหน้าข้นึ กวา่ เดมิ แม้ใครอุทศิ ส่วนกุศลมาให้แรงขนาดไหน จติ ก็ ไม่อาจโงหัวขึ้นรับรู้ (เว้นแต่จะมีผู้ทรงฌานแผ่เมตตาให้ตรงๆแบบ ณ มรณา

81 เจาะจง จิตกอ็ าจแปรสภาพเป็นกศุ ล สามารถคดิ อ่านคลา้ ยคนขน้ึ มา ได้ชั่วขณะหน่ึง แต่ไม่ถึงขนาดเล่ือนช้ันเลื่อนภูมิให้มันได้ เพราะมี เปลือกหนาๆของอัตภาพสัตวห์ ่อหุม้ จิตวญิ ญาณอยู่) หากไมม่ ีบญุ หนุนเอาเสยี เลย คอื เป็นผทู้ ีต่ ระหนถ่ี ่เี หนียว เปน็ ผมู้ ศี ลี ขาดทะลเุ ปน็ รใู หญเ่ กนิ ปะชนุ แถมกอ่ นตายนกึ อะไรไมอ่ อก ได้ แต่กลอกหน้าไปมา จมปลักอยู่กับเรื่องอัปมงคลอันเจือด้วยราคะ โทสะ โมหะแบบถอนตวั ไมข่ นึ้ อยา่ งนก้ี เ็ สรจ็ เลยครบั มสี ทิ ธเิ์ จอวบิ าก ชั่วทั้งหลายเรียงคิวขอบ้อมบ์ยาวเหยียด ช�ำระหน้ีบาปจากขุมหนึ่งก็ อาจต้องระเห็จไปร้องจ๊ากๆต่อที่อีกขุมหน่ึง หรืออาจตกอยู่ในความ ทกุ ขต์ รม ความหิวโหยไสก้ ่วิ ทรมาน ความคลมุ้ คลง่ั แบบเดยี วกับช้าง ตกมนั (แยก่ วา่ ชา้ งตกมนั ตรงทต่ี อ้ งอยใู่ นอาการตกมนั นานแสนนาน เหมอื นไมม่ วี นั สนิ้ สดุ เพราะหนา้ ทห่ี นง่ึ ของนรกคอื ใหผ้ ลเปน็ ทกุ ขย์ ดื เยือ้ ยาวนาน) พยายามเป็นคนดี แต่เครียด ขี้ตกใจ วิตกได้แบบไม่ตอ้ งมเี หตผุ ลสมควร จะร้ายแรงถึงข้นั จติ หมน่ หมองกอ่ นตายไหม? ส�ำหรับบางคน ความหม่นหมองเกิดจากความเคยชินที่จะ หม่นหมอง หรอื ยอมตนใหก้ ับความหม่นหมองจนเคยตวั เร่ืองไม่นา่ คดิ กเ็ ก็บมาคดิ เรื่องไมน่ า่ วติ กก็เก็บมาวติ ก หากเข้าข่ายดังว่าน้ี ก็ขอให้คุณทราบเถิดว่าโรคช่างวิตกมีต้น สายปลายเหตุ การยนิ ยอมตกเปน็ เบยี้ ลา่ งของความวติ กโดยไม่ หาทางท�ำอะไรให้ดีขึ้นน่ันเองคือต้นเหตุ เหมือนเราตกลงไป howfarbooks.com

82 ในหนองน้ำ� ท่ีเนา่ เหมน็ และชื้นแฉะนา่ รงั เกียจ แลว้ ตัง้ ค�ำถาม กับตนเองว่าเหตุใดเน้ือตัวเราจึงไม่แห้งเสียที เหตุใดกล่ิน เหมน็ เนา่ จงึ ยงั ตดิ ผวิ กายเราอยา่ งนา่ อดึ อดั ระอา นกี่ เ็ ปน็ เพราะ เราไม่หาทางยกตัวข้นึ จากหนองน�ำ้ นัน่ เอง หนองน้�ำที่ว่านีม้ ีพิษด้วยนะครับ เหมอื นท�ำให้สมองเราฝอ่ ลง ได้ หดหูท่ ้อแท้ และเชื่ออย่ลู กึ ๆว่าจะไมม่ ีวันขนึ้ จากหนองน้ำ� ได้ นับ ว่าแปลกแต่จริง ยิ่งนานวันก็จะย่ิงซ่านไปตามเนื้อตัว สะสมไว้ที่จุด ต่างๆคลา้ ยไขมันมพี ิษ ทำ� ให้ผิดปกติไปตา่ งๆนานา บางวนั หงดุ หงดิ ง่าย แตบ่ างวนั ก็คล้ายเกดิ อาการทอดอาลัยตายอยาก เป็นต้น สว่ นทวี่ า่ อาจพฒั นาถงึ ขนั้ รา้ ยแรงหรอื ไมก่ ข็ อใหต้ รองดู ถา้ คณุ มีชีวิตท่ีปราศจากความสุข อะไรมันจะเลวร้ายไปได้มากกว่า นัน้ อกี ? ชวี ิตทีข่ าดความสขุ นั้น แมเ้ คยเป็นดอกไมก้ ต็ อ้ งเปรยี บกับ ดอกไม้ทข่ี าดน้�ำ ดอกไม้จะดูเป็นดอกไม้อยหู่ รือหากเห่ยี วเฉา? การ ปราศจากสขุ ทง้ั ทไ่ี มม่ เี หตใุ หท้ กุ ขอ์ ยา่ งชดั เจนนน้ั แสดงถงึ วธิ ี คิดทผ่ี ดิ พลาด เรียกวา่ เหตแุ ห่งทุกข์กค็ ือวิธีคิดนัน่ เอง ในระหวา่ งใชช้ วี ติ อนั เปน็ ปกติ หากยงั ตดั สนิ ใจเลอื กทจ่ี ะเปน็ สขุ ไม่ได้ แล้วขณะใกล้ขาดใจตายจะมีความแน่นอนอันใดเป็นหลัก ประกนั ทนี่ ่าไว้ใจเลา่ ? ไม่มีส่งิ ใดเปน็ ศัตรผู ู้ใหโ้ ทษกบั เราไดเ้ ทา่ การตง้ั จิตไว้ผดิ พลาดอีกแล้ว จะทราบได้อย่างไรว่าหม่นหมอง ระดบั ตกต�ำ่ ร้ายแรงเกินเยียวยาหรือไม่? เมื่อหงุดหงิดในเรื่องเล็กๆน้อยๆ ถามตัวเองว่ารู้ตัวได้เร็วแค่ ณ มรณา

83 ๑ไหน ไมท่ ันแสดงอากัปกิรยิ าออกมา พอเร่มิ มคี วามร�ำคาญ กรนุ่ ขน้ึ จะทราบชดั แลว้ ความหงดุ หงดิ กจ็ างลง เปลย่ี นเปน็ ปลอดโปรง่ ได้ง่ายๆ หรืออย่างน้อยก็หันไปสนใจสิ่งท่ีควรท�ำเฉพาะหน้าโดย ๒ปราศจากความเกบ็ กด แสดงอากปั กริ ยิ าหงดุ หงดิ ใหเ้ ปน็ ทป่ี รากฏ แตก่ ร็ ะงบั ลงไดใ้ นเวลาต่อมา โดยปราศจากความรสู้ ึกทบึ แนน่ หรือเก็บกด ๓ แสดงอากปั กริ ิยาหงดุ หงิดให้เป็นท่ีปรากฏ และไมแ่ น่ วา่ จะระงบั ได้ ไม่แน่วา่ จะปลอดโปรง่ หรอื เก็บกดในเวลาตอ่ มา ๔ แสดงอากัปกิริยาหงุดหงิดให้เป็นท่ีปรากฏ ระงับไม่ ได้เลย และร้สู ึกเก็บกดอย่ตู ลอด ทั้งหมดที่กล่าวน้ี คือขีดความสามารถในการปล่อยวางส่ิงที่ ไมใ่ ชส่ าระนนั่ เอง หากจติ เราถกู อบรมจนกระทงั่ อยใู่ นสภาพไมย่ ดึ มนั่ ถอื มน่ั สง่ิ ไรส้ าระไดเ้ มอ่ื ไหร่ เมอ่ื นนั้ ใจของเราจะเขา้ ขา่ ยขอ้ แรก แตถ่ า้ ไมอ่ บรมจติ เสยี บา้ งเลย กม็ กั ตกไปอยใู่ นขา่ ยขอ้ สดุ ทา้ ย แตล่ ะขอ้ ถอื เปน็ ขดี ระดบั ความนา่ จะเปน็ วา่ จติ มที างไปอนั ดหี รอื รา้ ยอยใู่ น ตัวเอง ผู้มีความปลอดโปร่งไม่ยึดม่ันถือม่ันได้เสมอๆ จะอุ่นใจกับ ตนเองวา่ เราเปน็ ผไู้ มม่ คี วามเศรา้ หมองครอบงำ� โดยงา่ ย ทวา่ ผมู้ คี วาม howfarbooks.com

84 อดึ อดั ยดึ มน่ั ถอื มน่ั ปลอ่ ยวางยาก อาจตอ้ งกงั วลวา่ เราจะเปน็ ผมู้ คี วาม เศรา้ หมองในขณะแห่งมรณกาลหรือไม่ การสงั เกตตนเองดว้ ยหลกั วดั ครา่ วๆทง้ั ๔ ขอ้ ขา้ งตน้ วนั ตอ่ วนั จะชว่ ยใหเ้ ราทราบดว้ ยตนเองวา่ ดขี น้ึ หรอื แยล่ ง และในระยะยาวภาพ รวมจะปรากฏตอ่ สำ� นกึ หลกั ของตนเอง เราเปน็ ผบู้ อกตนเองไดว้ า่ ชวี ติ มคี วามสขุ ขน้ึ เราเปน็ ผบู้ อกตนเองไดว้ า่ บดั นล้ี ดละนสิ ยั หวงทกุ ขแ์ บบ เดิมๆลงแล้ว เป็นต้น จะแกค้ วามหมน่ หมองได้อย่างไร? ๑ กระซิบบอกตนเองไวเ้ สมอๆวา่ ‘อย่าคดิ มาก’ นเ่ี รยี ก วา่ เปน็ การปอ้ นโปรแกรมใหก้ บั จติ ตนเองในระดบั ส�ำนกึ เมอ่ื ทอ่ งบอ่ ย เข้าจนใจยินยอมตามโปรแกรม อาการไม่คิดมากก็จะค่อยๆปรากฏ ๒ชดั ขน้ึ มาเอง หมนั่ สงั เกตใจตวั เอง หมน่ั ตงั้ คำ� ถามกบั ใจตวั เอง หมนั่ จับผิดใจตัวเอง วา่ ขณะหนงึ่ ๆกำ� ลังคิดมากให้เปลา่ ประโยชน์หรอื คิด น้อยอย่างได้ประโยชน์ เราจะพบว่าแค่การปฏิบตั ติ นอยา่ งงา่ ยๆตรง ๓ไปตรงมาเท่านี้ จะทำ� ให้เป็นคนเลกิ เพ่งโทษคนอื่น มคี วามหงุดหงิด นอ้ ยลงอย่างรวดเรว็ เหลอื เช่ือ เม่อื หงดุ หงดิ วติ กเกินกว่าเหตุ หรือหดห่เู ศรา้ หมอง อย่าพยายามเร่งเอาตัวเองออกมาจากภาวะนั้นๆทันทีทันใดตามใจ ณ มรณา

85 นกึ แต่ให้ตระหนักวา่ นัน่ เปน็ ภาคมดื ของจติ เม่อื ใดมแี สงสว่างสาด เข้ามา ความมืดก็จะหายไปเอง ความสว่างน้ันอาจหมายถึงการไม่ ยอมจมอยกู่ บั ทกุ ข์ แตห่ นั ไปเดนิ เลน่ ในสวน หนั ไปอา่ นหนงั สอื ธรรมะ หนั ไปสวดมนตบ์ อ่ ยๆ หรอื หนั ไปปฏบิ ตั ภิ ารกจิ ของคณุ ดว้ ยความรสู้ กึ ว่าถา้ ท�ำให้เสรจ็ ถา้ ท�ำใหด้ ี จิตใจเราจะปลอดโปรง่ ข้ึนกวา่ เดิม ดว้ ย การประพฤติตนเช่นนี้ ก�ำหนดใจไว้อย่างนี้ ในท่ีสุดจิตจะฉลาด เลือกท�ำแต่เหตุให้เกิดความสว่าง และรังเกียจเหตุให้เกิด ความมืดอย่างถาวร ขอใหข้ ยนั สรา้ งเหตแุ หง่ ความสวา่ งเถอะครบั ความเปน็ มนษุ ย์ น้นั เหมอื นมดี ทคี่ มกวา่ เราคิด เอาไปเฉาะดินเลน่ จนทอ่ื ก็ได้ หรอื เอา ไปฟันฝ่าอปุ สรรคในตวั เองก็ได้ และในเวลาที่ไมเ่ น่ินชา้ ดว้ ย เป็นคนเสพตดิ ความเศร้าเชน่ เพลงเศรา้ หรอื ชอบน่งั นกึ ถึงเร่อื งเศรา้ แลว้ สุขลกึ ๆ จะให้ออกจากอาการเสพติดน้ีอย่างไร? น้องดีเจคนหน่ึงบอกผมว่า จากประสบการณ์การท�ำงานตรง ของเขา มคี นท่ี ‘เสพตดิ ’ อารมณเ์ ศรา้ เปน็ จำ� นวนมาก สงั เกตได้จาก การขอเพลงเศร้าเพื่อทับถมอารมณ์เดมิ ให้เขม้ ขน้ ข้นึ หรืออย่างน้อย ก็เลี้ยงอารมณ์เศร้าไว้ ไม่ใช่อยากท�ำลายให้หายไป ดูๆแล้วก็คล้าย คนทอ่ี ยใู่ นหลมุ ดำ� และไมย่ อมใหต้ วั เองออกมา อยา่ วา่ แตจ่ ะพยายาม ดนิ้ รน บางคนปากบอกไม่อยากเศร้า แต่ใจติดเข้าไปเต็มๆ ชอบอัด ความเศร้าเพ่ิมราวกบั เป็นพวกรักการท�ำรา้ ยตวั เอง howfarbooks.com

86 คณุ ลองนกึ ถงึ คนตดิ ยาแบบต้องเสพอะไรเป็นบอ้ งๆ เสร็จจาก บ้องหน่งึ ยังไมพ่ อ ขอตอ่ อีก นัน่ แหละอาการเดยี วกับภาพคนเสพตดิ ความเศรา้ จากเพลง เพลงสมยั นถี้ งึ ใจกนั จรงิ ๆ ทงั้ อารมณด์ นตรแี ละการใชค้ ำ� ทำ� ได้ ย่ิงกว่าทุกยุคทุกสมัย แม้แต่วัยรุ่นที่มีซอฟต์แวร์ประเภทโฮมสตูดิโอ ก็มีสิทธิ์สร้างดนตรีท่ีเน้ียบกว่ามืออาชีพสมัยก่อน ผมเคยได้ยินเด็ก วยั รุ่นคยุ กันบนรถเมลแ์ ล้วทง่ึ คอื พูดกนั เรอ่ื งซอ้ มดนตรี แลว้ กพ็ ูดถึง ทฤษฎีดนตรีกันแบบที่ผมฟังไม่รู้เรื่อง ต่างจากยุคผมท่ีเล่นกันม่ัวๆ เอาสนุกโดยไมค่ ดิ อะไรมาก จงึ เป็นทคี่ าดหมายได้ว่าการแข่งขันทาง ดนตรรี ะดบั มอื อาชพี จะยงิ่ ถงึ พรกิ ถงึ ขงิ ขน้ึ ทกุ วนั ทง้ั ในแงก่ ารยอ้ มใจ ให้ตดิ และท้ังในแง่ใช้ค�ำให้โดน จริงๆแล้วเพลงไม่ใช่ต้นเหตุของความซึมเศร้า เพราะคนมี ความสุขพอฟังเพลงเศร้าก็แค่เอาไพเราะ ฟังแล้วก็ผ่านๆไป เด๋ียวก็ หันไปมคี วามสขุ กับสง่ิ อ่นื แตก่ ับคนมคี วามทุกข์ เพลงเศร้าจะมีบทบาทในการหล่อเลี้ยง อารมณ์โศกให้มอี ายยุ ืนยาว และต่อยอดความคดิ ใหฟ้ งุ้ กระจายยิง่ ๆ ขน้ึ บางทไี มเ่ คยคดิ กม็ าคดิ เอาตอนเจอคำ� โดนๆในเพลงนนั่ เอง เพราะ มนั แทงใจ หรอื คลา้ ยใจถกู กระทืบมากอ่ นหนา้ แลว้ ชอบอยู่ลกึ ๆ เลย สาแกใ่ จที่มาโดนบดขยี้ซ�้ำ โรคซึมเศร้าท่ีมาพรอ้ มกบั ความรสู้ ึกซงั กะตาย อยูไ่ ปวนั ๆใหม้ ี แตเ่ พลงเลย้ี งอารมณ์โศกนนั้ เปน็ สญั ญาณท่ีไมค่ อ่ ยดีนัก อยา่ งท่ีเรา เห็นข่าวแล้วไมเ่ ขา้ ใจ ทำ� ไมเรอ่ื งแค่นตี้ ้องฆ่าตัวตาย? ท�ำไมแค้นแค่ นี้ต้องฆ่ากนั ? ทำ� ไมพูดกันดๆี ไม่ไดต้ อ้ งลงมอื ลงไม้? ทำ� ไมมีหนา้ ที่ การงานดีๆไม่ชอบ ชอบเข้าไปอยู่ในคุก? ฯลฯ คำ� ตอบกค็ อื คนเศรา้ ไดจ้ ดั การบวิ๊ ดอ์ ารมณต์ วั เองเรยี บรอ้ ย จาก ณ มรณา

87 ทแี่ คเ่ ศรา้ เพราะอกหกั กลายเป็นแค้นส่งั ตาย ไมต่ วั เองตายก็คนอื่น ตาย ขอให้มกี ารตายเถอะ ฟงั คำ� นอี้ ดั ใสห่ วั ไวแ้ ยะ แล้วก็ไม่ต้องไปขอให้คนท�ำเพลงช่วยแต่งเพลงสร้างสรรค์นะ ครบั เพราะแต่งออกมาแล้วไมค่ อ่ ยทำ� เงิน อนั ท่ีจรงิ เพลงสรา้ งสรรค์ มเี ยอะ แตค่ นอกหกั ไมค่ อ่ ยเลอื กฟงั กนั หรอก นกี่ เ็ ปน็ ท�ำนองเดยี วกบั ทเ่ี ดย๋ี วนม้ี ธี รรมะอยทู่ ว่ั อนิ เตอรเ์ นต็ ทงั้ ภาษาไทยและทกุ ภาษาทวั่ โลก แต่กเ็ หมอื นคนอกหกั จะอ่านไมอ่ อก จะอ่านออกหรือฟงั ไดก้ แ็ ตถ่ อ้ ย ทำ� นองชวนใหส้ งสารตวั เอง หรอื เรยี กรอ้ งใหค้ นอนื่ มาสงสาร มาชว่ ย อมุ้ กลบั ไปหาคนรกั เกา่ หรอื พาไปหาคนรกั ใหมท่ ด่ี กี วา่ เดมิ ไดเ้ ทา่ นนั้ ใครเหน็ คนใกลต้ วั กำ� ลงั จะจมนำ้� เพราะความรกั หรอื เพราะตดิ เสยี งเพลงกระหนำ�่ ซำ้� อารมณเ์ ศรา้ กอ็ าจ ‘เปลย่ี นเสยี ง’ เสยี ใหม่ เลอื ก เอาเน้ือหาท่ีน่าฟังและมีอ�ำนาจมากพอจะถอนจิตคนเศร้าออกจาก อารมณห์ ลงจมน้ำ� ผมขอเสนองานชิน้ หนึ่ง คอื ‘รกั แท้มจี รงิ ’ ซ่ึงคน อ่านหลายคนฟีดแบ็กมาว่าช่วยได้ ปัจจุบันมีคนเสียงหล่อเสียงสวย ช่วยกันอ่านไว้ให้ดาวน์โหลดมาฟังฟรีครับ ไปดาวน์โหลดกันได้เลย ที่ มวี ิธไี หนช่วยใหท้ �ำใจได้เร็ว กบั การจากไปอย่างกะทันหันของสาม?ี การทเี่ ราไมค่ ดิ ไวล้ ว่ งหนา้ หรอื ไมเ่ คยเตรยี มตวั เตรยี มใจไวเ้ ลย howfarbooks.com

88 ดว้ ยความประมาทในวยั นนั่ แหละ คอื ตน้ เหตขุ องการทำ� ใจไดย้ ากเมอ่ื ตอ้ งจากกนั อยา่ งกะทันหนั จรงิ ๆ นี่เป็นเรื่องท่ีคุณอาจต้องแก้ปัญหากันที่ปลายเหตุ ส่ิงท่ีท�ำได้ ในตอนนี้ไมใ่ ชก่ ารเตรียมใจ แต่เปน็ การแก้ปมทางใจ และเปน็ ปมที่ ค่อนขา้ งจะยงุ่ ยากเสยี ด้วย เน่อื งจากเราเคยรู้ เคยอา่ น เคยฟังธรรมะ มาไม่ใช่นอ้ ยๆ จงึ อาจเกิดอาการดอ้ื ยาเสยี แลว้ จุดน้ีอยากให้คุณเลิกหาอุบาย เลิกหาธรรมะปลอบใจ แต่ให้ สงั เกตอยา่ งตรงไปตรงมาวา่ ลมหายใจเขา้ นใี้ ชไ่ หม ทเ่ี ลย้ี งชวี ติ ใหร้ อด ไปอกี ครั้งหนึง่ ถามตัวเองว่าลมหายใจออกน้ีใชไ่ หม ทบี่ รรเทาความ อัดอ้ันไม่ให้จุกอกตายไปอีกเฮือกหน่ึง เม่ือเห็นเข้ามาถึงการมีชีวิต จริงๆในลมหายใจปัจจุบันน้ีได้ คุณจะสามารถท�ำความเห็นได้ตาม จรงิ วา่ ชวี ติ เปน็ ของเปราะบาง แมต้ วั คณุ เองกอ็ าจแตกดบั ภายในเวลา ไม่ก่ีนาที ขอเพยี งไม่มลี มหายใจเขา้ ออก เราจะไม่เห็นความส�ำคัญของเคร่ืองหล่อเลี้ยงชีวิต กระท่ังถูก รบิ เครอ่ื งหลอ่ เลีย้ งชีวิตไป เราจะไม่สนใจว่าลมหายใจสน้ั หรือยาว มี หรือไม่มี ตราบเท่าที่เราไม่ถูกน�ำไปขังไว้ในท่ีท่ีหายใจล�ำบาก หรือ ไม่มอี ากาศใหห้ ายใจเลย หากเกิดข้อสังเกตตามจริงในวินาทีปัจจุบัน คุณจะรู้สึกปล่อย วางกับการมีหรือไม่มีชีวิตของตนเองลงได้บ้าง ย่ิงสังเกตมากก็ย่ิง ปล่อยวางได้มาก เมื่อปล่อยวางได้กระทั่งการมีหรือไม่มีชีวิตของตัว เอง คุณจะมองออกไปขา้ งนอก แล้วปล่อยวางการมีหรือไม่มชี วี ิตของ คนอืน่ ได้งา่ ยขึ้น ขอ้ อา้ งทว่ี า่ เขาตายกอ่ นวยั อนั ควร เปน็ แคค่ วามเขา้ ใจผดิ ๆ หลง อปุ าทาน หลงทกึ ทกั เอาวา่ ทกุ คนตอ้ งตายตอนแก่ ความตายจะมาใน เวลาอันควรเสมอ วบิ ากกรรมเขารเู้ วลาของเขาดี และไม่ยอมให้คุณ ณ มรณา

89 ผดั ผอ่ น เพียงดว้ ยการวิงวอนเชน่ คณุ ไมร่ ู้ และไมเ่ คยเตรียมใจไวก้ อ่ น อย่าเพ่ิงมาเลยนะความตาย สามีจากไปแลว้ อยา่ งกะทันหนั ท่เี หลือก็ต้องเตรียมใจให้เปน็ กศุ ล เผอื่ วนั นจ้ี ะเปน็ วนั กะทนั หนั ของคณุ เองบา้ ง การมจี ติ เศรา้ หมอง ไม่ช่วยให้ ‘คนตาย’ กลับมา และไม่ได้ช่วยให้ ‘คนเป็น’ เตรียม ตัวอย่างถกู ต้อง หากมาถึงความเขา้ ใจตรงน้ลี ึกซ้งึ พอ ความตายของ ใครๆแมเ้ ราเองกจ็ ะไมก่ ่อให้เกิดความเศรา้ สร้อยเปล่าได้เลยครับ howfarbooks.com

90 การฆา่ ตวั ตายถือเป็นปาณาตบิ าตหรือเปล่า? การฆ่าตวั ตายไม่ใช่ปาณาติบาต แต่เปน็ อัตวนิ ิบาต เป็นกรรม คนละอยา่ งครบั ปาณาตบิ าตคอื ปลงชวี ติ สตั วอ์ น่ื มผี ลใหช้ วี ติ ของสตั ว์ อนื่ ขาดก่อนถึงอายุขัย พรากสทิ ธิใ์ นการมีชวี ติ ไปจากเขา โดยเฉพาะ หากเขามีบุญมาก ก็เทา่ กบั ตัดโอกาสเสวยสุขของเขาท้ิงทั้งยวง สว่ น อตั วนิ ิบาตคือการปลงชวี ิตตนเอง มผี ลใหไ้ มไ่ ด้ใชก้ รรมที่ควรใชก้ อ่ น ถึงอายุขัย โดยเฉพาะหากมีบาปมาก ก็เท่ากับพยายามแหกคุกเพ่ือ หนโี ทษด้วยทางลดั การไม่รอให้มีการล้างไพ่ใหม่ตามกาล จัดเป็นการตัดตอน สร้างปมยงุ่ เหยิงข้นึ ไม่ให้เปน็ ไปตามวิถธี รรมชาติกรรมวิบาก ถ้าจะ เปรียบกันกับหนี้ ก็ซับซ้อนกว่าหน้ีชนิดไหนๆในโลก เนื่องจากการ ทบหนี้กรรมนั้นแตกต่างจากการทบต้นทบดอกของหนี้สินเงินทอง มาก ยกตัวอย่างเช่น ถ้าคุณฆ่าคนมีบุญใหญ่ โอกาสเสวยบุญเก่า ตลอดจนโอกาสทำ� บญุ ใหมข่ องเขาทถี่ กู ตดั ทงิ้ ไป ยอ่ มสะทอ้ นกลบั มา เป็นความหมดโอกาสเสวยบุญและโอกาสท�ำบุญของคุณเช่นกัน คุณ จะมอี ายมุ ากในอตั ภาพทเี่ ปน็ ทกุ ข์ แตจ่ ะมอี ายสุ นั้ ในอตั ภาพทเ่ี ปน็ สขุ และถา้ ฆา่ ตวั เองขณะตอ้ งใชบ้ าป การหนโี ทษยอ่ มเปน็ การเพม่ิ โทษในตวั เอง ทกุ ข์ทยี่ ังไมเ่ สวยก็ตอ้ งเสวยอยูด่ ี แถมพ่วงทกุ ขอ์ ันเกดิ จากการพยายามแหกคกุ เขา้ ไปอกี กระทง นนั่ คอื แทนทจ่ี ะตอ้ งทนทกุ ข์ ในสภาพมนุษย์ตามเดิม ก็ต้องไปทนทุกข์ในสภาพเปรต สภาพ เดรจั ฉาน หรอื สภาพสตั ว์นรก ซ่งึ เป็นอตั ภาพท่ีแยห่ นักเขา้ ไปใหญ่ ขอ้ แตกตา่ งระหวา่ งปาณาตบิ าตกบั อตั วนิ บิ าตยงั มอี กี มาก เชน่ ณ มรณา

91 ปาณาตบิ าตมผี ลในกาลตอ่ ไปเปน็ ความโหดเหยี้ มของจติ ใจ มใี บหนา้ เห้ียมเกรียม มคี วามเดือดร้อนเรอื่ งสขุ ภาพกาย อาจถกู รังแก อาจถกู ฆา่ ใหต้ ายกอ่ นวยั อนั ควร สว่ นอตั วนิ บิ าตมผี ลในกาลตอ่ ไปเปน็ ความ ออ่ นแอทางใจ มใี บหนา้ เศรา้ หมอง มคี วามเดอื ดรอ้ นเรอื่ งสขุ ภาพจติ คดิ มากและนอ้ ยใจเกง่ รสู้ กึ ออ่ นแอ อยากตายดว้ ยเหตบุ บี คน้ั แคง่ า่ ยๆ เปน็ ตน้ การฆ่านั้น ไม่ว่าฆ่าผู้อ่ืนหรือฆ่าตนเอง ย่อมได้ชื่อว่าท�ำจิต ให้เศร้าหมอง เมื่อจิตเศร้าหมองย่อมมีคติวิบัติเป็นที่หวัง แต่หาก ฆ่า ‘ตัวตน’ โดยไมม่ จี ิตเศรา้ หมอง คอื ท�ำจติ ใหข้ าดจากอุปาทานวา่ เปน็ ตวั ตน อนั นน้ั พระพทุ ธเจา้ สรรเสรญิ การสน้ิ ชวี ติ ขณะไรอ้ ปุ าทาน ไมถ่ อื เปน็ บาปดว้ ยประการทง้ั ปวง ทท่ี ำ� อยา่ งนนั้ ไดก้ ม็ แี ตผ่ ศู้ กึ ษาธรรมจน เขา้ ใจ และปฏบิ ตั ธิ รรมจนเขา้ ถงึ แลว้ เทา่ นนั้ ครบั จำ� เป็นตอ้ งดูใจคนใกล้ตาย แต่อดรอ้ งไหไ้ ม่ได้ ควรทำ� อยา่ งไรไมใ่ หเ้ ขาติดห่วงขา้ งหลงั ? ทกุ วันมีคนตาย และคนตายจ�ำนวนหน่ึงกม็ โี อกาสพบญาตใิ น วาระสุดท้ายกอ่ นลมหายใจส้ินจากร่าง บรรดาญาติมิตรอนั เปน็ ทร่ี ัก เขาท�ำอะไรกนั ? พวกเขาพากนั รอ้ งไห้ระงมเป็นจกั จั่น ซึง่ นน่ั เทา่ กบั สร้างภพแห่งความอาลัยข้ึนในจิตของผู้ตายชัดๆ ย่ิงถ้าคนใกล้ตาย ซวยหน่อย เจอญาติวิกลจรติ สง่ เสยี งป๊ดี ๆ พรำ�่ แต่รอ้ งว่าอยา่ ตายๆ ก็ จะยิ่งใจไม่ดี เหมือนโดนห้ามไม่ให้ท�ำผิดคิดร้าย หรือถูกรั้งไว้ไม่ให้ howfarbooks.com

92 โดดลงเหวอย่างไรอย่างน้นั การทคี่ นเราใจไมด่ ตี อนสายตากำ� ลงั พรา่ พรายน่ี หหู าเรอื่ งงา่ ย นะครบั เสียงป๊ีดๆอาจฟังคลา้ ยเปรตเปา่ นกหวดี เรียกให้ไปเปน็ พวก เรว็ ๆกไ็ ดน้ ะครบั อาการหลอนเปน็ อยา่ งไร ลองนกึ ดตู อนเคลม้ิ ๆใกล้ จะหลับ เสียงที่กระทบแก้วหูอยู่จริงๆอาจถูกแปลให้เพ้ียนไปได้มาก อยา่ งไมม่ ีทางคาดถกู คนกำ� ลังจะตาย ฝา่ ยคนเปน็ ก็มารั้งแข้งร้ังขา หนว่ งเหนี่ยวไว้ จนจิตเขาดิ้นรนอยากอยตู่ ่อ จิตท่ีด้นิ รนนน้ั เป็นทกุ ขห์ รอื เป็นสขุ เลา่ ? แล้วจิตทีเ่ ปน็ ทุกข์ มีความเศรา้ หมอง มคี วามยึดตดิ อาลัยในภพเดมิ จะมีก�ำลังอ่อนแอหรือแข็งแรงเล่า? แล้วจิตอ่อนแอท่ีไหนจะระลึก นึกถงึ บญุ กศุ ลอนั น่าเบิกบานปตี ยิ ินดไี ด?้ สรุปคือส่วนหนึ่งที่คนตายไม่ค่อยได้ไปดี ก็เห็นทีจะต้องโทษ บรรดาญาติๆทไ่ี มค่ ่อยเห็นใจคนตาย ไมร่ ู้วธิ ที ำ� ให้คนตายสบายใจน่ี แหละ นยี่ งั ไม่นบั พวกทไี่ ปตีกันในหอ้ งคนไขน้ ะครบั เหน็ พอ่ แมร่ อ่ แร่ เจยี นอยู่เจยี นไป ไมท่ ันไรก็ทวงถามกนั ต่อหนา้ ทำ� พนิ ยั กรรมไว้หรือ ยงั ? จา้ งทนายทไ่ี หนทำ� ? ทดี่ นิ ตรงโนน้ กบั รถคนั นนั้ เปน็ ของนอ้ งหรอื ของหน?ู ฯลฯ ยงิ่ ถา้ ไดร้ คู้ วามจรงิ วา่ ตวั เองไดน้ อ้ ย ค�ำถามระคายโสต จะยง่ิ โถมเขา้ กระแทกแกว้ หคู นใกลต้ ายอยา่ งไมป่ รานปี ราศรยั นนั่ คอื ธรรมดากิเลสมนุษย์ รู้ๆกันอยู่ แต่ท่ีไม่ค่อยจะรู้กันก็คือเรื่องร้อน รุมเร้าคนใกล้ตาย อาจเป็นมหนั ตภัยใหญ่ไดอ้ ย่างสมบรู ณ์แบบท่สี ดุ เลยทีเดยี ว! หากถามถงึ ความเหมาะสมหรอื แนวปฏบิ ตั วิ า่ ควรทำ� เชน่ ไร ผม คงบอกได้เป็นกลางๆแค่ว่าการมีญาติมิตรลูกหลานห้อมล้อมพร้อม หนา้ พรอ้ มตานน้ั ยงั เปน็ สง่ิ สมควร หากขาดไปจะเปน็ การละเลยและ ดูดาย แต่ถา้ เห็นแก่คนตายจริงๆ ก็ขอให้หลีกเล่ียงค�ำพดู สะเทือนใจ ณ มรณา

93 ทั้งหลายเถดิ รอ้ งไหน้ ะ่ ไมเ่ ปน็ ไรนะครบั ดเี หมอื นกนั คนตายจะไดร้ วู้ า่ มคี น อาลยั แตเ่ ตรยี มๆคำ� พดู ไวห้ นอ่ ย อยา่ พรำ่� เพอ้ แบบนกึ อยากพดู อะไร ก็พดู หรอื ขออะไรท่ีคนตายใหก้ บั เราเปน็ คร้งั สุดทา้ ยไม่ได้ เช่น ‘อย่า เพ่ิงตายนะครบั ’ หรอื ‘อยกู่ ับหนูต่อเถอะได้โปรด’ ขอใหอ้ ดกลนั้ ไว้ หนั มาพูดแสดงความอาลัยในแบบที่กอ่ ความร้สู กึ ดา้ นดี เช่น ‘รอผม บนสวรรคน์ ะครบั ’ หรอื ‘แลว้ หนจู ะพยายามทำ� บญุ ตามไปขา้ งบนนะ คะ’ ค�ำสั้นๆทอี่ อกมาจากใจจริง จะมผี ลใหญ่เกินกว่าท่คี ณุ คดิ ขนาด ทจี่ ิตคนตายอาจยดึ ไวเ้ ป็นเข็มทศิ น�ำทางทีเดียว แต่ท่ีประเสริฐกว่าน้ันคือคุณข่มความอาลัยไว้ได้ สะกดก้อน สะอื้นไมใ่ ห้เจือในน�้ำเสียง พูดอย่างอบอนุ่ คงเสน้ คงวา เชน่ ‘ไม่ตอ้ ง ห่วงผมแล้ว อยา่ ยดึ อะไรไวอ้ ีกเลย วนั หนง่ึ ผมกจ็ ะจากโลกนไ้ี ปอยา่ ง ไมอ่ าลัยเหมือนกัน’ หรือ ‘ตามพระพุทธเจ้าไปถึงนิพพานอันไม่เกดิ ไมต่ ายนะคะ’ ถ้าได้อยา่ งน้หี รือประมาณนี้ เสยี งของคุณอาจปรุงแต่ง จติ ใหค้ นตายคลายความยดึ ตดิ ทง้ั หลาย และกลายเปน็ ผทู้ ม่ี คี วามสขุ หลงั ความตายในระดบั ท่คี ณุ นึกไมถ่ งึ ! howfarbooks.com

94 ส่งั ซ้อื หนงั สอื ของดงั ตฤณ ณ มรณา

95 ๗ วธิ ีตายอยา่ งสบายใจ ขนาด ๑๐.๓ x ๑๔.๒ ซม. จ�ำนวนหนา้ ๑๒๘ ราคา ๒๙ บาท คนในโลกโดยมากคดิ แตเ่ รอ่ื งการใชช้ วี ติ เพอ่ื อยดู่ กี นิ ดี นอ้ ยนกั ทไ่ี มป่ ระมาท คำ� นงึ ถงึ การใชช้ วี ติ เพอ่ื ความสบายใจ ก่อนตายไปด้วย นค่ี อื หนงั สอื เลม่ เลก็ ของคณุ ดงั ตฤณ ทอี่ อกแบบมาให้ ผปู้ ว่ ยระยะสุดท้ายได้อ่านเอง หรือรับฟังจากญาติ เพ่ือ ความสบายใจครั้งสำ� คญั ทีส่ ดุ ในชวี ติ howfarbooks.com

96 เซนในการทำ� งานอย่างเซยี น ขนาด ๑๐.๓ x ๑๔.๒ ซม. จำ� นวนหน้า ๑๒๘ ราคา ๒๙ บาท เซน คือ การต่ืนรู้ นงิ่ ว่าง วางทุกข์ เซียน คือ ผ้เู ก่งกาจในทางใดทางหน่งึ ผู้ท�ำงานอย่างเซนจนเป็นเซียน จงึ ตนื่ ร้แู ละพรอ้ มจะ เกง่ กาจในงานของตน โดยไมร่ ว่ มวา้ วนุ่ อยา่ งสญู เปลา่ ไปกบั ผคู้ นรอบขา้ ง ไดช้ อ่ื วา่ เปน็ ผบู้ รรลแุ ลว้ ถงึ ยอดเขาแหง่ ความ ไร้กังวล คณุ ดงั ตฤณออกแบบใหห้ นงั สอื พาคณุ เขา้ ถงึ เซนดว้ ย การทำ� งานทค่ี ณุ กำ� ลงั ทำ� อยู่ ดว้ ยขนั้ ตอนวธิ ตี ลอดจนภาษา ทชี่ ดั เจน เมอ่ื ฝกึ ตามจนถงึ ทส่ี ดุ กจ็ ะพบวา่ ไมต่ อ้ งรอถงึ เวลา พกั ร้อน ความรอ้ นในท่ีท�ำงานกห็ ายไปได้อยา่ งนา่ อัศจรรย์ ณ มรณา

97 เสยี ดาย... คนตายไม่ไดอ้ ่าน ขนาด ๑๔.๘ x ๒๑ ซม. จ�ำนวนหนา้ ๒๕๖ ราคา ๕๙ บาท หนงั สอื ‘เสยี ดาย... คนตายไมไ่ ดอ้ า่ น’ คอื การตอบโจทย์ ขอ้ ใหญท่ ส่ี ดุ เทา่ ทมี่ นษุ ยจ์ ะ ‘สงสยั ตวั เอง’ กนั ได้ นน่ั คอื เกดิ มา เปน็ อยา่ งนไ้ี ดอ้ ยา่ งไร ตายแลว้ ไปไหนไดบ้ า้ ง และสำ� คญั คอื ยงั มชี วี ติ อยอู่ ยา่ งนแ้ี ลว้ ควรทำ� อะไรใหค้ มุ้ ทสี่ ดุ แนวคิดของหนังสือ คือการรวบรวมเอาค�ำตอบของ พระพทุ ธเจา้ ทป่ี รากฏในพระไตรปฎิ ก มายอ่ ลงเปน็ หนงั สอื ขนาดถนดั มอื อา่ นจบไดใ้ นเวลาไมน่ าน เพอื่ ใหค้ ณุ พลกิ มมุ มอง ชวี ติ ทงั้ ชวี ติ อยา่ งรวดเรว็ ทสี่ ดุ howfarbooks.com

98 ณ มรณา